Bodyfashion voor een borstprothese
Van ganzenveer tot
mobiel bellen
Trends
Metz krult interieur
DINSDAG 8 JUNI 1999
'Van bestaand aanbod word je niet vrolijk'
Mobiel in vestzakformaat
Wie veel onderweg is, wil te
genwoordig bereikbaar zijn.
maar daarnaast ook overal
toegang hebben tot data en
informatie op kantoor. Maar
dat wil nog niet zeggen dat er
overal een hele batterij elek
tronische apparaten mee
moet worden gesleept, zoals
een mobiele telefoon, een lap
top en een organizer. Siemens
presenteert een apparaat dat
al die functies in zich verenigt:
de Personal Intelligent Com
municator (PIC). De PIC past
in elke handtas, want hij is
niet groter dan een pocket-
e
boek. Anders dan de com u
rerende producten is de F ft
geen mobiele telefoon mi
wat extra functies, maare
mini-laptop met geintegr
de mobiele telefoon. Deg n
bruiker werkt via het c< m
tabele toetsenbord of met E
speciale electronische pe: ;c
Men kan emailen en faxe;
maar er kan ook worden i
bruik gemaakt van SMS
(Short-Message Service) e
temet. Bovendien is er eei
lefoon met headset. Infon
tie: 070 .33.31.60.6. rot
Louisiana is het eerste Holland
se lingerielabel dat zich geheel
richt op vrouwen met een
borstprothese. In de winkel en
ontwerpstudio van Louisiana
Bodyfashion in Rotterdam kun
nen vrouwen met een borstpro
these terecht voor luxe lingerie,
badpakken en nachtmode.
Maar ook vrouwen met grote
maten kunnen er een mooi set
je lingerie vinden: cupmaat H is
geen enkel probleem.
Weinig spannend en nauwelijks
keus. De 49-jarige Louisa The-
dinga uit Rotterdam was vorig
jaar op zijn zachtst gezegd een
beetje teleurgesteld toen ze het
aanbod in lingerie bekeek, ge
schikt voor vrouwen met een
borstprothese. In augustus had
de voormalig arbeids- en orga
nisatiepsychologe een operatie
ondergaan, nadat bij haar
borstkanker was geconstateerd.
Een maand later al schreef ze
haar ondernemingsplan voor
Louisiana Bodyfashion, de eer
ste winkel in Nederland met
een eigen ontwerpatelier waar
vrouwen met een borstprothese
terecht kunnen voor luxe linge
rie, leuke badpakken, topjes en
nachtmode. „Van het bestaan
de aanbod word je niet vrolijk,"
legt de kersverse onderneem
ster uit in haar winkel aan de
Admiraliteitskade. „Leuke mo
dellen zijn er bijna niet, laat
staan moderne kleuren. Ik kon
erg weinig vinden."
Op dit moment telt Nederland
zo'n 70.000 vrouwen die met
borstkanker te maken krijgen.
Twee derde ondergaat een ge
hele of gedeeltelijke borstam-
putatie. De meeste vrouwen er
varen dit als een zeer traumati
sche ervaring. Daarom is goede
begeleiding ook bij aankoop
van de borstprothese en pas
sende lingerie volgens Louisa
Thedinga zeer belangrijk. Alle
medewerksters in de winkel
zijn bekend met borstkanker.
Sommigen hebben zelf een
operatie ondergaan. Eén heeft
bovendien een verpleegkundige
achtergrond, een ander komt
bij BIC vandaan, het Borst In
formatie Centrum. „Iedereen
weet dus waarover het gaat en
dat is heel belangrijk, want de
vrouwen die hier komen willen
ook hun verhaal kwijt." Zelfs
een van de ontwerpsters in het
atelier van Louisiana is een ex-
borstkankerpatiënte.
Al voor de opening van de win
kel ontdekte Louisa Thedinga
nog een groep vrouwen die gro
te moeite heeft met het vinden
van passende lingerie. „Vrou
wen met een grote cup-maat
hebben een vergelijkbaar pro
bleem," vertelt ze. „Dan heb ik
het over vrouwen met een om
vang van 110 en een H-cup. Die
hebben vaak nog meer gêne
dan de vrouwen met een pro
these. Er zijn vrouwen bij die
het passen zo erg vinden dat ze
al jaren zonder bh rondlopen.
Het gevolg is dat ze allerlei
klachten krijgen, zoals pijn aan
de nek en de schouders."
In haar winkel verkoopt ze
daarom ook lingerie voor deze
groep vrouwen. Het merk Ulla
bijvoorbeeld is leverancier van
mooie bh's en body's, waarbij
cupmaat H of nog groter geen
enkel probleem is. Thedinga:
„Als je dik bent, oké, maar doe
er wat mee. Dat is de filosofie
van Ulla. Laat maar zien dat je
mooi dik bent. Er is voldoende
prachtige lingerie te koop. Dat
is toch vele malen beter dan
een tot body omgebouwd bad
pak, waarin een vrouw haar
toevlucht had gezocht omdat ze
weigerde om nog ergens een bh
te gaan passen."
Lousiana Bodyfashion verkoopt
zowel protheses als lingerie,
bad- en nachtmode. Klanten
kunnen een keuze maken uit
alle merken protheses die er
zijn. Het merendeel daarvan
wordt gemaakt in Duitsland.
Voor het passen zijn drie speci
ale kamers waar de klant in alle
rust en met begeleiding haar
keuze kan maken. „Het passen
vergt soms wel één twee uur
tijd," verklaart de onderneem
ster.
Ze verkoopt diverse merken lin
gerie, die geschikt is voor een
borstprothese. Daarnaast ont
werpt het eigen atelier nieuwe
modelletjes. „Het principe is al
tijd hetzelfde," legt ze uit. „Er
wordt een ruimte in de bh of
het badpak gemaakt, waarin de
prothese past. Wij noemen dat
overigens een envelopje. Dat
kun je ook in een topje maken.
Of in een avondjurk of een
nachthemd. Op dit moment
hebben we onder eigen label
één hele goede bh in de collec
tie. De rest wordt in opdracht
gemaakt, want het is allemaal
maarwerk."
Met het merk Tweka is Thedin
ga in onderhandeling over een
aangepast badpak: „Dit merk
heeft een goedkoop sportbad-
pak in de collectie. Daarin gaan
we zelf een prothese maken. Dit
betekent dat we een prothese
badpak voor onder de honderd
gulden kunnen leveren. Vergeet
niet, dat een prothese-bh of an
der kledingstuk altijd twee keer
zo duur is en dat is voor vrou
wen met minder inkomen nog
eens een extra vervelende bij
komstigheid. Daarom zullen we
blij zijn als de ziekenfondsen
vijftig gulden voor een prothe
se-bh gaan vergoeden."
Sportieve Generaties
Leuke modellen zijn er bijna niet, laat staan moderne kleuren.
foto gpd
ANAGRAM
Op elke verticaleregel dient een
woord van vier eenvan vijf en een
vanzes letters te wor-den ingevuld.
Hetwoord van vijf let-ters bestaat uit
deletters van hetvoorgaande woord-
plus 1, het woordvan zes lettersbe-
staat uit de vijfletters van hetvoor
gaande woordplus 1Als de helepuz-
zel juist is inge-vuld, vormen delet
ters in de vetomlijnde kolom een-
woord.
1. Dierenverblijf - monsterlapje -
plek: 2. huwelijk - niet krom - na; 3.
lattenkist - zeeschildpad - inkerving:
4. gevechtswagen - dagblad - licht
bordpapier; 5. staat - soort hert -
door water omgeven land: 6. boeren
plaats - melkzeef - rivier in Enge
land; 7. vlak - verfbordje - koninklij
ke toestemming; 8. landbouwer -
handeling v.e. tandarts - elfenko
ning; 9. kier - rijgsnoer - tafeldoek;
10. Europeaan - slot - rangtelwoord.
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Fase: 4. bram: 7. In-
dië: 9. ar: 11. Eos; 12.we; 13. set: 15.
pad: 16. egel: 18. lire: 19. uni: 20.
Ares; 22.kaas; 25. leg; 27. lat: 28. in:
29. pos: 31. la: 32. poter; 34.slap; 35.
naad.Verticaal: 1. Frase: 2. si: 3. ene:
4. bis: 5. re: 6. moede: 8.dor; 10. rege
ren: 12. wartaal; 14. te; 15. pi; 17. lus;
18. lik;20. alias: 21. eg; 23. al: 24.
stand; 26. bot: 29. pop; 30. Sen; 32.
pa: 33. ra.
Zijde beschilderen
Decorfin is eenb
grip in de wereld
van hobby en
home-decoratioi
Vrijwel ieder ere
talent kent de hc
byverven. Het a1
timent is nu uitg
breid met Decor
Silk. Deze zijdew
speelt in op detii
om ook fijne stol
te decoreren. De
corfin Silk is een
deverf op watert
sis. Niet alleen di
zijde maar ook ai
dere zachte en fij
stoffen kunnen n
Decorfin Silk wol
den beschilderd
Vijftien kleuren,
50inl. 8.95 guldei
De bladeren van de Lotus -
plant, die in Azië het symbool
is voor reinheid, zijn praktisch
niet nat te krijgen. Waterdrup
pels rollen er als knikkers van
af en nemen tegelijkertijd ook
vuil mee. Dank zij de weten
schappelijke verklaring van dit
Lotuseffect is er sinds kort een
muurverf voor gevels met de
zelfde eigenschap. Deze zoge
noemde Ispo Lotusan-verf
heeft een microscopische
structuur die is afgeleid van
die van de Lotusplant. Eet
maal op de buitenmuur ge
schilderd kleven regendm
pels en vuildeeltjes niet aai
het oppervlak. Hierdoor be
ven gevels schoon en droo
blijven, waardoor algen en
mossen er geen voedingsb
dem op vinden. De verf, in
verscheidene kleuren, is va
25 gulden per liter te koop
formatie: Isoned BV, Tiel.'
lefoon: 0344.62.06.66.
De collectie meubels en woon
accessoires van Maroeska Metz
is uitgebreid met statige, am
bachtelijk vervaardigde, ovale
eettafels. Een prototype had zij
al laten zien op de Residence
woonbeurs van 1998. De tafels
zijn in allerlei afmetingen en
houtsoorten te bestellen. Er zijn
ook enkele unieke exemplaren
bij.
Metz presenteert haar tafels te
zamen met ander werk van
haar hand in smaakvolle ambi-
ances. Elk stuk is op de een of
andere wijze gedecoreerd met
de voor Maroeska kenmerken
de krul. Soms uit zich dit han
delsmerk opvallend zoals bij de
Ilios stoel met 'gekrulde' rug,
dan weer uiterst subtiel zoals in
het damast weefsel van de dek
bedovertrekken. Bij de meeste
tafels is de krul verwerkt in het
metalen onderstel. Steeds weer
- of het nu om een tegel gaat
dan wel een lichtkroon - vraagt
de ontwerpster zich af op welke
wijze ze haar handtekening
functioneel kan toepassen. „Als
dat me niet meer lukt, moet ik
er mee stoppen."
Maroeska Metz manifesteert
zich steeds duidelijker als ont
werpster voor alle facetten van
het interieur. Zij spiegelt zich
hierbij onder meer aan de de
signers van de Wiener Werk-
statte, die eveneens totaalinteri
eurs ontwierpen, van eierdop
jes tot tapijten, van complete
serviezen tot stoffering, van
lampen tot wandversiering.
Haar inspiratie vindt zij niet al
leen in deze periode maar ook
in de klassieke meubelen uit de
achttiende eeuw, in Empire in
terieurs, het ecclectisme van de
laat negentiende eeuw en te
vens in de moderne architec
tuur.
Metz werd vooral bekend door
haar luisterrijke lichtkronen.
Haar collectie verlichtingsar
maturen omvat momenteel een
scala van wand-, plafond-, ta
fel- en vloerlampen. Zeer deco
ratief zijn verder haar spiegels,
vazen en (glas)ornamenten.
Daartussen duikt dan opeens
zo'n typisch Hollands product
als de kaasschaaf op, maar dan
wel eentje op z'n Metz'. Evenals
de asbak, de sierkurk, de kaar-
sendover, wandtegels, deur
krukken, karpetten (op maat en
met de hand gemaakt), zelfs
sieraden en handtassen.
Metz en haar team - „zonder
vakkundige en creatieve mede
werkers ben je nergens" - ver
vaardigen het leeuwendeel van
de collectie in eigen atelier.
Mallen gebruikt men niet. Elk
onderdeel wordt steeds weer
opnieuw gemaakt. De voor Arx
ontworpen meubelen worden
echter door de fabrikant gepro
duceerd, evenals de collectie
bed- en badtextiel voor Van Es
Bed- en Badmode. Het knopen
van de wollen karpetten wordt
aan een gespecialiseerd atelier
uitbesteed.
Maroeska Metz draagt hier een door haarzelf
ontworpen armband, foto cpd/patricia steur
'Nieuw verhaal', roepen we in
een microfoon tegen de com
puter. Wat er op het scherm
aan tekst stond, verdwijnt su
biet. Maar wat we daarna ook te
berde brengen, er verschijnt
geen letter meer op de monitor.
Het spraakgestuurde apparaat
blijkt afgestemd op het geluid
van de jeugd en herkent alleen
(sommige) woorden die uit een
kindermond komen.
De computerhoek zal zeker in
trek zijn bij jonge bezoekers van
de tentoonstelling 'Met de hand
geschreven', die in het Natio
naal Schoolmuseum in Rotter
dam wordt gehouden. Bij oude
ren tiert vooral het jeugdsenti
ment bij het zien van school
banken, kroontjespennen,
gummetjes en noem maar op.
Wie binnenkomt op de exposi
tie, staat meteen in het compu
tertijdperk. Daarna voert de
tentoonstelling stap voor stap
terug naar eeuwen geleden.
Wat te denken bijvoorbeeld van
het schoonschrift dat een
schoolmeester met de ganzen
veer vastlegde. "Vive la plume
schreef hij in sierlijke letters. En
daarachter: 'Lang leve de pen'.
Het Scryption in Tilburg, het
Museum van het Boek in Den
Haag en het Nationaal School
museum hebben 1999 uitgeroe
pen tot het jaar van het hand
schrift. Is daar nog toekomst
voor, vragen sommigen zich af.
Tijs van Ruiten, conservator
van het Nationaal Schoolmuse
um: „Er komt een generatie aan
die steeds minder zal schrij
ven." Dat is, zegt hij, vooral het
gevolg van de tweede fase in
het onderwijs die al op veel
scholen is ingevoerd, het zoge
heten studiehuis. Leerlingen
moeten zelfstandiger leren wer
ken en gebruiken daarvoor mo
derne apparatuur. Schrijven
komt er nauwelijks aan te pas.
„Of dat erg is, moet iedereen
voor zichzelf uitmaken", meent
Van Ruiten.
„In de loop van de tijd is er veel
gekomen en weer verdwenen.
Dat zou met het handschrift dat
ooit ook is ontstaan, evengoed
kunnen gebeuren. Dan komt er
weer wat anders voor in de
plaats. Er wordt tegenwoordig
al weinig geschreven, maar je
ziet dat mensen wel dure pen
nen kopen; zij willen hun per
soonlijkheid nog wel in een
handtekening laten zien." De
conservator bekent zelf slechts
Met de pen in de aanslag: een klas krijgt schrijfles in een tijd dat zelfs ballpoints nog niet beston
den. foto gpd
af en toe de pen ter hand te ne
men. „Het zijn eigenlijk krab
beltjes; notities die je maakt als
je aan het bellen bent of het
boodschappenlijstje. Jonge
mensen lossen dat weer anders
op. Je ziet ze in de supermarkt
voor een schap staan met hun
mobiele telefoon. 'Wat zal ik
meebrengen', overleggen ze
met thuis."
Op school heeft het schrijven
ook een andere plek gekregen,
leert de tentoonstelling. De
laatste jaren is er een steeds
sterkere trend om schrijf- en
taalonderwijs met elkaar te ver
binden, meldt de begeleidende
brochure. 'Schrijven wordt dan
niet meer als losstaand vak ge
zien'. In de methode 'Schrijf ac
tief bijvoorbeeld wordt ervan
uitgegaan dat leerlingen zelf
ontdekken hoe een letter ge
schreven wordt. Maar de
schrijfdocent bestaat nog
steeds, vertelt Tijs van Ruiten.
„Er zijn er nog een stuk of der
tig", weet hij. "Ze geven les op
pabo's aan de mensen die
straks kinderen het schrijven
moeten leren." Veel tijd wordt
er niet aan besteed. In de drie
jarige opleiding zijn voor het
schrijfonderwijs in totaal 24 uur
ingeruimd.
De expositie laat allerlei schrijf
methoden uit de twintigste
eeuw zien, zoals 'De loopende
hand', 'Verbonden blokschrift'
en 'Eerst duidelijk ...dan snel'.
In een vitrine liggen de schrijf-
middelen vanaf de negentiende
eeuw. Uitgestald zijn onder
meer de schelvispen voor
staand schrift, de kroontjespen
voor lopend schrift (dik/dun)
en de redispen voor koord- en
blokschrift. Bezoekers kunnen
zelf aan de slag met de kroon
tjespen of griffel om een van de
schrijfmethoden uit te probe
ren.
De 'schrijfmuur' aan het eind
van de tentoonstelling biedt de
bezoeker de gelegenheid zelf
iets neer te pennen. Bekende
namen gingen al voor. Op ver
zoek van het museum schreven
onder anderen premier Kok,
minister Peper, Leo Beenhakker
en dominee Hans Visser in hun
eigen handschrijft de zin van
Gerrit Kouwenaar: „Dat de pen
er zijn letters bij aflikt." Daar
onder prijkt hun handtekening.
Harry Mulisch weigerde. Van
hem hangt op de schrijfmuur
het volgende briefje: 'Ik kan on
mogelijk mijn naam onder de
tekst van iemand anders zetten.
Dat is plagiaat.'
'Met de hand geschreven' duurt tot 4
oktober. Het Nationaal Schoolmuse
um, Nieuwemarkt 1-A, Rotterdam, is
van dinsdag tot zaterdag open van 10
tot 17 uur, op zondag van 13 tot 17
uur. Op maandag en feestdagen is het
museum gesloten.
Lotusplant voor muurverf
Ten minste 1999 grootouders
en kleinkinderen zullen zon
dag 20 juni om 14.30 uur in de
openlucht van Stadspark
Sonsbeek in Arnhem deelne
men aan de record poging
half uur aerobic voor het Gui-
ness Book of Records. Onder
leiding van Aerobic kampioen
Jan Hoogeveen (met moeder
en zoontje) zal op het reus
achtige sportveld de samen
werking tussen oud en jong
centraal staan. Het Nationaal
Comité Jaar van de Ouderen
organiseert deze poging in sa
menwerking met Nederland
in Beweging en het Neder
lands Gymnaestrada Comité.
De Dag van de Generaties is
een nieuw initiatief. Geen
commerciële dag waar ca
deaus kopen voorop staat,
maar een feestelijke dag met
een doelstelling: het samen
brengen van de generaties.
Een dag voor ontmoeting, sa
menwerking en uitwisseling
tussen jong en oud. De re
cordpoging is een van de
activiteiten. De nationale
ring in Ar nhem zal naar v<
wachting ruim 20.000 me
bij elkaar brengen. Alle aci
teiten in het Park Sonsbee
zijn vrij toegankelijk. Raad
pleeg www.generaties.nl v
meer informatie. Deelnen
aan de recordpoging kun:
zich melden met een briel
kaartje waarop naam. adit
leeftijd en telefoon: Dagv
de Generaties, Postbus 19!
6801 BZ Arnhem.
