Vetzucht zit in de genen 5 Optimisme bij opening Transferium ixaozuaaNO Leiden Regio ONDERZOEK Gratis kaarten Leids succes lete voor slaan buschauffeur ejelstraf geëist tegen ^rote baas' drugspand ENSDAG2 JUN11999 071 CHEF WIM WEGMAN. 071-5356414. PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA. 071-5356430 00jUREAU CERBERUS buschauffeur op Leiden niet kon vertellen hoe de bus naar Alphen ging, voor een 26-jarige Alphe- genoeg aanleiding om de kertóffeur met een vuist in het ingeEht te slaan. Gisteren bij de Haagse politierechter moest hij zich voor zijn gedrag verdedi gen. „Ik vind dat hij best even had kunnen bellen om te vra gen hoe laat die andere bus ver trok." Hij kreeg een boete van 500 gulden opgelegd. Het slachtoffer had hij 150 gulden voor zijn kapotgeslagen zonne bril terugbetaald. d oiling het mag doi| de S; ng ui ick J num devil :d va de R Verse bos radijs Met gratis cupje dipsaus. Vers op onze groenteafdeling. Per bos 1 ir. Tjalmaweg; 2 feesttent ter gelegenheid van de opening vandaag; 3 voetgangersbrug; 4 overdekte wachtruimten; 5 McDonald's; 6 overdekte looproute; 7 A44; 8 parkeerterrein. Van alle franje ontdaan is het niet meer dan een parkeer plaats bij een bushalte. Maar het is wel een parkeer plaats waarvoor de staatssecretaris van verkeer en water staat op het laatste moment haar agenda leeg maakt wanneer de minister als gevolg van het Bijlmerdebat niet zelf de openingshandeling kan verrichten. En een parkeerplaats waarvoor het ministerie, de provincie, de busmaatschappij en de ham burgergigant zonder morren 11 miljoen op tafel leggen. Opdat de parkeerplaats kan worden omringd door twee nieuwe bruggen: één over de Ir. Tjal maweg alleen voor voetgangers, en één over de Oude Rijn alleen voor bussen. Het transferium bij de kruising van de Ir. Tjalmaweg en de rijksweg A44 dat vandaag offici eel wordt geopend, is een voor beeldproject van Verkeer en Waterstaat. De overstapplaats is een uitvloeisel van de 'keten- vervoerbenadering' van het mi nisterie. Het idee daarachter is dat veel automobilisten niet be reid zijn om volledig over te stappen op het openbaar ver voer, maar wel verleid kunnen worden om een deel van de reis in trein of bus plaats te nemen. Die verleiding bestaat uit luxe uitgevoerde parkeerplaatsen waar in de spits iedere paar mi nuten een bus stopt: het trans ferium. Er zijn de afgelopen jaren in Nederland al een paar trans feria in gebruik genomen, en tot nu toe zonder veel resultaat. Alleen het transferium bij het Zeeuwe Renesse, van waar de toeristen met de huifkar naar het strand worden vervoerd, is al twee zomers een groot suc ces. De transferia in Amster dam (de Arena) en in Gronin gen blijven nog altijd angstval lig leeg. Maar in Leiden zal alles an ders worden, zo hopen de initi atiefnemers. Het Leidse trans ferium is de eerste in zijn soort die speciaal als transferium is KQDMar aangelegd. De overstapplaats ligt precies op de kruising van twee drukke wegen, en is voor reizigers in de richting van Den Haag en van de Leidse binnen stad de laatste mogelijkheid om over te stappen op het open baar vervoer. Automobilisten die files en het zoeken naar een parkeerplaats willen vermijden, kunnen hier gratis hun auto neerzetten en op de bus stap pen. De reis naar Den Haag gaat dan verder over een nieu we grotendeels vrij busbaan. De bus naar Den Haag CS vertrekt iedere tien minuten. Bij de parkeerplaats zijn een overdekt voetpad, een overdek te wachtruimte en een vestiging van McDonald's aangelegd. In de hamburgertent kunnen wachtenden een kopje koffie of iets anders halen, maar de eet gelegenheid heeft ook een tweede doel. McDonald's zorgt ook in de avonduren voor vol doende aanloop op de parkeer plaats, wat de sociale veiligheid ten goede komt. Bovendien houdt personeel van McDo nald's de bewakingscamera's op de parkeerplaats in de gaten. Om de parkeerplaats goed zichtbaar te maken is er over de Ir. Tjalmaweg een werkelijk enorme voetgangsbrug aange legd. De brug dient meer doe len dan alleen het bieden van een veilige oversteekplaats. De 75 meter lange boogbrug is een herkenningsteken voor het transferium. Automobilisten die dagelijks over één van de aanpalende wegen rijden, kan de bouw van de brug - en daar mee de komst van het transferi um - niet ontgaan zijn. Daar mee heeft het transferium al voor de opening bekendheid weten te verwerven bij de doel groep. De parkeerplaats die het hart van het transferium vormt, biedt ruimte aan 244 auto's. Hoe lang het zal duren voordat in ieder geval een flink deel van die plaatsen overdag bezet is, durft niemand te voorspellen. Maar de voorbereidingen voor een eventuele verdubbeling van de parkeercapaciteit zijn al in volle gang. Bij de provincie wordt nu al druk gerekend aan de kosten van de bouw van een extra parkeerdek boven de hui dige parkeerplaats. Aan opti misme geen gebrek. Internist Hanno Pijl onderzoekt samenhang tussen hormonen en dik worden De finale van het Leids Succes, een wedstrijd tussen g drijven uit Leiden en de Leidse regio, is dinsdag 8 juni in de Leidse Schouwburg. Voor lezers van het Leidsch Dagblad zijn 50 gratis kaarten beschikbaar. Deze zijn te bestellen bij de afdeling promo tie, telefoon 071-5356212 of fax 071-5321429. De finale begint om 19.30 uur. LE DS CCES Leidsch Dagblad! HCH11'VK\ ANNO 1899 Vrijdag 2 Juni LEIDEN - De postrit Leiden-Amsterdam werd he dennacht met een automobiel uitstekend vervuld. Gedurende een 14 dagen zullen op dat traject Amsterdam-Leiden een viertal systemen beproefd worden. LEIDEN - Zijne Hoogheid de Prins van Demak Ra den Mas Pandji Sosro Kartono bracht gistermiddag een bezoek aan Leiden om de Academie te bezichti gen, waarna hij in den 'huize de Stins' als gast van E. baron Wittert van Hoogland in gezelschap van eenige andere Leidsche studenten dejeuneerde. Na een rijtoer met hen gemaakt te hebben in Lei- dens omstreken, vertrok hij weer naar Den Haag. ANNO 1974 iV voor insuline. Dan kan de ziek te vaak met pillen worden be handeld. Later ontstaat soms óók een tekort aan insuline, waardoor ook bij deze vorm van suikerziekte af en toe insu- line-behandeling nodig is. Het laatste type 'suiker' hangt sterk samen met vetzucht. Uit proef dieronderzoek is gebleken dat leptine de werking van insuline mogelijk verbetert. Het is de moeite waard om te zien of dat bij mensen ook zo werkt. Dat zou op die tweede vorm van suikerziekte een gunstig effect hebben. We hebben binnen kort dus een aantal dikke men sen met suikerziekte nodig die bereid zijn mee te doen aan het onderzoek. Ze kunnen bel len naar 071 - 526 4327." Het wordt steeds duidelijker dat genen en hormonen in samenwerking met onze wes terse gewoonten vet eten en weinig bewegen veel mensen dik maken. „Het is een uitda ging voor de wetenschap om uit te zoeken welke genen en hormonen nu precies verant woordelijk zijn", aldus Pijl. Zelf werd hij tijdens zijn opleiding in een ziekenhuis in Arnhem gegrepen door het onderwerp. Persoonlijk belang zit daar zo op het eerste oog niet bij. „Ik was destijds in opleiding bij dokter Meinders, die later hoogleraar interne geneeskun de hier in Leidén werd. De as sistenten moesten maandelijks refereren over belangwekkende medische ontwikkelingen. Meinders vroeg mij of ik iets over vetzucht zou willen vertel len. Toen zag ik het belang van de problematiek. Meinders zelf was al langer met onderzoek naar oorzaken en behandeling van overgewicht bezig en hij vroeg of ik daaraan wilde mee werken. Hij heeft me ook ge vraagd met hem mee te gaan toen hij overstapte naar het Academisch Ziekenhuis Lei den. Hier ben ik een aantal ja ren geleden gepromoveerd op de rol van serotonine, een stof je in de hersenen in de regula tie van het eetgedrag bij men sen met overgewicht. Dat on derzoek hebben we nu even la ten liggen, maar er zijn sterke aanwijzingen dat sertonine wel degelijk belangrijk is voor hon ger en verzadiging." LEIDEN - Het team van de Burggravenlaan-dependance van de Rembrandt Scholengemeenschap, win naar van het schoolkorfbaltoemooi bij het voortgezet onderwijs. Staand v.l.n.r. mevrouw L. de Boer (rec trix), Willem de Goey, Wllco Bres, Bert Moeilijker, Erik Baart, Annemiek Neuteboom, Louis de Groot, Ger Devilee en Dick van Oort Voorste rij v.l.n.r. Ineke Holler, Ingrid Baart coach J. Schalks, Irma Groenendijk, Sanneke Flsser, Hilly van Itterson en Karei van Wieringen. FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD Zaterdag 1 juni LEIDEN - De Leidse studentenroeivereniging 'Njord', die sinds 22 'mei j.l. het predikaat 'Konink lijke' voert, heeft ter gelegenheid van het honderdja rig bestaan een brochure over de roeisport uitge bracht. Het doel van het Zwanencomité om bij de Eeuwfeestviering propaganda te maken voor deze sport is door middel van deze brochure en door de met hetzelfde oogmerk vervaardigde film 'Ga aan de haal', verwezenlijkt. De zestiental pagina's tellende brochure, verlicht met foto's bevat een inleiding van de bekende sportredacteur Theo Koomen. Het lig in de bedoeling 'De Roeiwijzer' landelijk te verspreiden onder middelbare scholieren en studentenroeiver enigingen, met als voornaamste oogmerk een einde te maken aan hardnekkige misverstanden omtrent jeugd-, toer-, fuif- en wedstrijdroeien, benodigd ma teriaal, mentaliteit en kosten. VOORSCHOTEN - Tien procent van de Voorschoten- se bevolking is deze week vier avonden gaan stap pen. De wandelsportvereniging SVLV had een prach tig parcours uitgezet en gisteravond vond het feeste lijk einde plaats van deze goed georganiseerde avondvierdaagse. Twee muziekkorpsen en zeker eni ge duizenden belangstellenden haalden de bijna tweeduizend wandelaars over de laatste kilometers heen. Rond acht uur in de avond was het dorp voor de wandelaars en zat het verkeer een half uur pot dicht. Bij het Cultureel Centrum, het officiële einde, was het een mensenzee en vanaf de flats leek het wel een bloementuin. Helaas was er geen enkele ge meentelijke autoriteit aanwezig. De gemeenteraad vergaderde en hoewel de mu ziek en de wandelaars extra hard zongen bij het pas seren van het gemeentehuis, ging het vergaderen door. De twee duizend wandelaars bestonden voor een belangrijk deel uit jeugd, daarnaast was er o.a. een grote groep militairen en enige honderden oude ren. Naar het front der wetenschap, dat is het streven van de lt naridse universiteit. En met succes. Niet zelden brengen Leidse en", onderzoekers opmerkelijke ïesultaten onder de aandacht, van Maar ook onderzoeken die minder opvallen dragen bij aan songi een inzichtelijker samenleving. In Onderzoek houdt een idwarsdoorsnede van de Leidse wetenschap tegen het licht. week vertelt een andere onderzoeker over zijn of haar werk. Vandaag Hanno Pijl. gel be beteiat we dik worden van te wei- )hrist|g bewegen en te vet eten we- arop in we nu wel. Blijft zinvol om i?" p te letten, maar het zou hel en als de medische stand een andje toestak. Welnu, daar g||||gordt aan gewerkt. Op de afde- ^®%g Interne Geneeskunde van et Leids Universitair Medisch entrum onderzoeken artsen e werking van nieuwe medi- ijnen tegen vetzucht en kijken naar de oorzaken van dit 38 robleem. Want waarom wordt 17 337 p een dik en de ander niet? Internist Hanno Pijl staat in 921 et LUMC aan de basis van on- erzoek naar de samenhang hormonen en dik wor- NT|ES en. Er zijn van allerlei hormo- tot 17pn veranderd bij dikke men- in. „Zo hebben wij vastge- eld dat mensen met overge wicht veel minder dan normaal roiehormoon maken", vertelt ijl. „Een tekort daaraan heeft ij kinderen schadelijke gevol- 3«rstr^n voor de groei gij volwasse- heeft het met name effec- m op de stofwisseling. Zo is e afbraak van vetweefsel voor (binnei^n deel afhankelijk van groei- Wanneer er te wei- ig groeihormoon is, verloopt SETTEBie afbraak minder goed. Op moment onderzoeken wij fmenvai? ^et te^ort aan groeihormoon ;t Leids^j^raaët aan de ontwikkeling ichikba&n vetzucht." Er zijn steeds meer aan wij- dat sommige mensen hebben om vet aan te miate naken. Die aanleg ligt vast in Je genen. „We denken dat dat en van de redenen is dat af- allen zo verdraaid moeilijk i", zegt Pijl. „Het is dus geen P iwestie van slapte of gebrek t tan wilskracht dat de meeste nensen niet kunnen afvallen, iet heeft te maken met ons liologische systeem. In vroeger ijden, toen mensen nog van le jacht leefden, was gewichts- terlies extreem bedreigend. De svolutie heeft in de loop van de ijd zeer krachtige mechanis- nen ontwikkeld om levende wezens te beschermen tegen te groot gewichtsverlies bij gebrek aan voedsel. De stofwisseling wordt sterk aangepast. Heel veel hormonen in ons lichaam veranderen radicaal. En er ont staat honger. Allemaal veroor zaakt door bilogische mecha nismen. Iemand die gewicht probeert te verliezen vecht dus tegen zijn eigen biologische systeem. Afvallen zonder hulp is daarom een vrijwel onmoge lijke opgave voor de meeste mensen." Het is belangrijk om naar wegen te zoeken om mensen met vetzucht te helpen bij hun pogingen gewicht te verliezen, omdat overgewicht op de lange termijn schadelijke gevolgen voor de gezondheid kan heb ben. De kans dat dikke mensen op latere leeftijd hart- en vaat ziekten of suikerziekte krijgen is aanzienlijk groter dan bij mensen met een normaal ge wicht. Daarnaast leiden de veran derde hormonen bij dikke vrouwen soms tot problemen met de vruchtbaarheid. Mo menteel onderzoekt het LUMC vijftien vrouwen die lijden aan het polycysteus ovarium syn droom (PCO), een ziekte waar bij de eierstokken niet meer goed werken. De vrouwen zijn daardoor onvruchtbaar. Ze menstrueren niet of heel onre gelmatig. Ongeveer een op de twintig vrouwen in de vrucht bare leeftijd lijdt aan dit syn droom. Heel veel van die vrou wen zijn te zwaar. „Het precie ze verband tussen overgewicht en de werking van de eierstok ken kennen we nog niet. Zeer waarschijnlijk heeft het te ma ken met een verstoring van de hormoonhuishouding. Wij on derzoeken of voeding met erg weinig calorieën en gewichts verlies de werking van de eier stokken weer normaal kunnen maken. We hebben nu tien vrouwen behandeld en pas en kelen van hen zijn helemaal kei plAAG/LEIDEN CERBERUS elkj T •n een 20-jange Leidenaar ldt vide grote baas' zou zijn ge- n de van een aantal dealers in n bgdrugspand aan de Marnix- nen jt in Leiden, is gisteren bij dieriaa8se rechtbank dertig ipden geëist. De Leidenaar rk. iJende. oiin aantal medeverdachten allemaal reeds veroordeeld tot lichtere straffen, wees VanifO-j^gc Leidenaar echter de leider' of 'de grote baas' aan. Juli vorig jaar viel de politie het pand, waar voor 7000 gul den per dag werd omgezet, bin nen na klachten van omwonen den. De 20-jarige was er toen niet. Hij werd later verlinkt door de anderen. De man hield ook vol dat hij een tijd in Ma rokko verbleef gedurende de periode dat hem dealerschap wordt verweten in de dagvaar ding. Volgens getuigen was de Leidenaar toen naar Marokko 'om geld weg te brengen'. De rechtbank doet 15 juni uit spraak. Hanno Pijl. klaar. Ik kan dus nog niet veel zeggen. Het lijkt echter of de behandeling wel helpt. Er zijn al enkele vrouwen gaan men strueren en één is zelfs zwan ger geraakt", zegt Pijl. Samen met het Amerikaanse biotechnologische bedrijf Am- gen probeerde het LUMC on langs een nieuw medicijn te gen vetzucht uit. Het ging om leptine, een hormoon dat ie dereen in zijn vetweefsel aan maakt. „Bij proefdieren is ge bleken dat leptine een belang rijke rol speelt bij de regulatie van het lichaamsgewicht. Die ren die geen leptine maken worden moddervet. Als je ze dan leptine toedient, vallen ze af tot hun normale gewicht. Niemand weet nog of een lep tine ook een dergelijke functie vervult bij mensen. De voorte- FOTO HIELCO KUIPERS kenen zijn echter niet erg gun stig. Mensen die te dik zijn ma ken zelf namelijk al een hele boel leptine. Ze lijken wel on gevoelig voor dit hormoon. We wachten de resultaten van het Europese onderzoek waar wij aan hebben meegedaan echter met spanning af.' In het vervolgonderzoek zal worden gekeken naar suiker ziekte. In diverse ziekenhuizen in Europa en Amerika, ook in het LUMC, moeten tests uitwij zen of leptine iets kan beteke nen voor mensen met 'suiker'. „Je hebt twee vormen suiker ziekte. Bij de ene vorm maakt de patiënt geen insuline. Die moet dus dagelijks worden in gespoten ter behandeling van de hoge bloedsuiker. Bij de an dere vorm is de patiënt aan vankelijk alleen ongevoelig

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 17