Herkansing correctief referendum
PvdA en VVD durven nog niet samen
Binnenland
g6%
Bolkestein betreurt
tegenstem Wiegel
Prognoses asielzoekers politiek drukmiddel
Bellen naar Engeland
voortaan 21 cent p/min.
Rechtbank wil meer
onderzoek in HIV-zaak
IIJDAG 28 MEI 1999
;risishulp voor Suriname
en di «sterdam Nu de problemen in Suriname onbeheersbaar drei-
te ki 'n te worden, springen de familieleden in Nederland bij. In
;ze loods in Amsterdam wachten stapels pakketten met voed
en andere fevensbehoeften op verzending naar de voormali-
Nederlandse kolonie. foto gpd phil nijhuis
artnerregistratie in trek bij hetero's
n haag
laten r
9S n
iana8''
Eini l
Ongeveer eenderde van de mensen die zich als part
es laten registreren zijn hetero's. De registratieregeling werd 1
nuari vorig jaar ingevoerd als 'homohuwelijk'. Uit onderzoek
ijkt dat iets meer mannelijke dan vrouwelijke paren er gebruik
i maken. In totaal werden in 1998 4.556 partnerschappen g
istreerd. Daarvan waren er 1.686 man/man-relaties, 1.320
ouw/vrouw en 1.550 vrouw/man. Van de homoseksuele gere-
streerden zou 62 procent 'echt' trouwen als dat kon.
1978"
Iet Solkestein erelid van VVD
h haag Voormalig WD-leider Bolkestein wordt dit weekein-
1 tijdens het partijcongres in Rotterdam benoemd tot erelid,
jlkestein wordt daarmee het zevende erelid van de partij. Tot
isver viel die eer te beurt aan de oud-bewindslieden Vonhoff,
njaar en Veder-Smit, aan senaatsvoorzitter Korthals Altes en
n de ex-partijleiders Toxopeus en Wiegel.
rinedouche voor fietser
versum Een 57-jarige man uit Hilversum heeft gisteravond
a urinedouche gekregen. Nietsvermoedend fietste de man
igs een stilstaande auto waarin twee mannen zaten. Op dat
iment deed de bestuurder het raampje open en gooide een
ïmer urine over de man heen. Doorweekt meldde de Hilver-
immer zich bij de politie.
el dreigt voor Janmaat
mi n haag De leider van van de rechts-extremistische Centrum
mocraten Janmaat moet twee maanden de cel in als hij racis-
che of beledigende termen uit. Dat bepaalde de Hoge Raad
iteren. De uitspraak geldt voor twee jaar. Aanleiding voor de
ik was een toespraak die Janmaat in februari 1996 in Zwolle
ïld, waar hij opriep tot rassenhaat. Janmaat,-die toen in de
teede Kamer zat, beriep zich tegenover Justitie op parlemen-
sluit) ire onschendbaarheid. De Hoge Raad meent dat onschend-
ieo arheid van een Kamerlid ophoudt bij de buitendeur van het
lementsgebouw.
rouw dood na schietpartij
e uiti dschendam Een Haagse vrouw is gisteren in het ziekenhuis
mai erleden aan verwondingen die ze opliep bij een schietpartij.
eZi ichtoffer en dader liepen al praten^^pftQP.sftqat, toen de
an opeens gericht op de vrouw begon te schieten, zo zagen
Juigen. Hij raakte haar in hoofd en buik. Vervolgens vluchtte
ft i De tnan kon worden aangehouden. Of verdachte en slacht-
fer elkaar kenden, is onbekend.
-werk iastricht Professor Th.C. van Boven (65) is gisteren be-
lisschiemd tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau. Van
iderzt iven kreeg de onderscheiding voor ,,zijn alom gewaardeerde
dat i legriteit en deskundigheid op het brede terrein van de rechten
i viss n de mens". Van Boven, nu hoogleraar Internationaal Recht
rte da de Universiteit Maastricht, genoot in de jaren tachtig grote
iernationale bekendheid als directeur van de VN-afdeling
or de Rechten van de Mens. Later hield hij zich in VN-ver-
nd bezig met de naleving van sancties tegen het apartheids-
jime in Zuid-Afrika en was hij betrokken bij de opzet van het
ernationaal Straftribunaal voor voormalig Joegoslavië.
ival-
eur:
i Jeru
s hete
deeln
betre
et de
erkore
irnazi
lande
t Koso
lëlisch
allelu-
beter
?n,wai
iag-
nen.
het de
liedje
i wordt
dat kal
nuten
-ngs
•rs V!
jou
a er nil
oral als
schille
de divt
appije
n zingt
'zo'na
waaro
tar met
eft ge-
op zijn
iclmi.'A
ontladi
)uur
af 203
slag val
Coalitie kiest voor 'logische oplossing
PvdA, WD en D66 zijn het
erover eens dat het door
toedoen van WD-senator
Wiegel gesneuvelde cor
rectieve referendum in de
herkansing moet. De WD
heeft daarbij als voorwaar
de gesteld dat de drempels
die in het vorige week weg
gestemde voorstel zaten,
gehandhaafd blijven. Lage
re drempels, waardoor een
referendum sneller kan
worden afgedwongen,
worden door de WD ge
zien als een te hoge prijs
voor het aanblijven van
D66.
den haag gpd
D66-fractieleider De Graaf
noemde vorige week het voor
stel om het correctief referen
dum opnieuw in te dienen nog
een 'fopspeen'. „En D66 is het
stadium van de fopspeen allang
ontgroeid." Daarom wordt er
vanuit gegaan dat de beide coa
litiepartners PvdA en WD ook
nog met een aantal andere
voorstellen moeten komen op
het gebied van bestuurlijke ver
nieuwing. Gedacht wordt aan
een veel snellere invoering van
een ander kiesstelsel met regio
nale vertegenwoordiging en de
gekozen burgemeester. Die on
derwerpen samen zouden D66
voldoende argumenten in han
den moeten geven om de ach
terban ervan te overtuigen dat
voortzetting van deelname aan
Paars-2 goed voor de partij is.
De fractieleiders De Graaf,
Dijkstal (WD) en Melkert
(PvdA) toonden zich gisteren
na afloop van de gesprekken
De drie paarse fractieleiders schoven vanochtend voor het eerst gezamenlijk aan bij informateur Tjeenk Wil
link. Gisteren overheerste optimisme over de lijmpoging nadat De Graaf, Melkert en Dijkstal nog een keer
afzonderlijk waren wezen praten. foto gpd phil nijhuis
met informateur Tjeenk Willink
optimistisch over de slaagkan
sen van de lijmpogingen. Pre
mier Kok zei tijdens een overleg
in de Tweede Kamer hoopvol er
vanuit te gaan dat de demissio
naire status van zijn kabinet
volgende maand al beëindigd
kan zijn. „Ik ben natuurlijk een
onverwoestbare optimist", al
dus Kok.
Het eventueel opnieuw indie
nen van het correctief referen
dum is de meest voor de hand
liggende oplossing voor de pro
blemen, vinden de drie ge
sprekspartners. „Je moet de
problemen daar oplossen waar
ze begonnen zijn", aldus De
Graaf. Zijn collega Dijkstal wees
op de afspraken die daarover in
het regeerakkoord staan. „Die
blijven gelden. We vinden dat
daar in ieder geval iets voor ge
vonden moet worden."
De invoering van een raadge
vend referendum, waarover
eerder deze week werd gespro
ken, is wat Dijkstal betreft niet
aan de orde. „Ik heb de infor
mateur gezegd dat dat buiten
de afspraken van het regeerak
koord valt en daarom voor ons
geen oplossing is." PvdA-leider
Melkert wil het raadgevend re
ferendum nog niet afschrijven.
De langzaam vorderende
lijmpoging gaat gepaard met
toenemende politieke spannin
gen rond het debat over de Bijl
merramp. Een meerderheid
van de Tweede Kamer onder
schrijft de kritiek van de enquê
tecommissie op minister Borst
van volksgezondheid. Zowel de
den haag anp
Voormalig WD-leider Bolke
stein betreurt het dat het
correctief referendum vorig
week in de senaat is gesneu
veld door een tegenstem van
zijn partijgenoot Wiegel. Hij
zei dat gisteren bij de pre
sentatie van het boek 'Frits
Bolkestein, portet van een li
berale vrijbuiter' door de
journalisten Max van Weezei
en Leonard Ornstein. Op de
vraag wat Wiegel heeft be
wogen geeft Bolkestein de
voorkeur aan de meest sim
pele verklaring: „De heer
Wiegel heeft tegengestemd
omdat hij tegen het referen
dum is." De oud-WD-leider
wilde ook niet uitsluiten dat
Wiegel de gelegenheid heeft
aangegrepen om het paarse
experiment, waarvan hij
vanaf het begin een ver
klaard tegenstander is ge
weest, ten val te brengen.
„Het is mogelijk. Maar mis
schien kunt u dat beter aan
de heer Wiegel zelfvragen."
Van een richtingenstrijd in
de WD tussen een rechtse,
populistische vleugel, onder
aanvoering van Wiegel, en
een progressieve, paarse
stroming is volgens Bolke
stein echter geen sprake. „Ik
geloof daar niet in." Bolke
stein vindt het een slechte
zaak dat Paars-2 door de ac
tie van Wiegel ten val is ge
komen. Maar hii „hoopt en
vertrouwt" dat het om een
tijdelijke einde gaat. „Er is
veel werk aan de winkel. Er is
het een en ander aan de
hand in de wereld en in Ne
derland. We kunnen niet
hebben dat het werk drie tot
zes maanden stil ligt."
Van Weezei en Ornstein
onthullen in hun boek dat
grote ondernemers tijdens
de Kamerverkiezingen van
vorig jaar bij PvdA en D66
hebben gelobbyd tegen Bol
kestein als premier. Ze gaven
de voorkeur aan Kok. Bolke
stein zei dat gisteren „heel
begrijpelijk en normaal" te
vinden. „Veel mensen heb
ben liever de duivel die ze
kennen dan de duivel die ze
niet kennen."
minister als de fractieleiders
van PvdA, WD en D66 willen
geen verband leggen tussen de
beide kwesties. Volgende week
moeten de paarse partijen een
akkoord bereiken over de
voortzetting van de regerings
coalitie, terwijl demissionaire
ministers onder vuur komen te
liggen in de Tweede Kamer.
Informateur Tjeenk Willink
praat vandaag voor het eerst
met de drie fractievoorzitters
gezamenlijk. Algemeen wordt
dat gezien als een vingerwijzing
dat de pogingen tot een door
start een gunstige wending ne-
den haag cees van der laan
Begin dit jaar stond het
asielstelsel volgens staatssecre
taris Cohen (asielbeleid) nog op
ontploffen, maar vijf maanden
later kunnen de alarmerende
prognoses de prullenbak in.
Het Centraal Plan Bureau (CPB)
en de Immigratie- en Naturali
satiedienst (IND) schatten dat
het aantal asielzoekers dit jaar
fors minder dan de voorspelde
65.000 zal zijn. Beide instanties
becijferen dat het aantal regu
liere asielzoekers dit jaar op
41.000 uitkomt, 24.000 minder
dan begin dit jaar aan de Twee
de Kamer gemeld. Staatssecre
taris Cohen houdt echter ook
rekening mét de komst van
11.000 voornamelijk etnische
Albanezen vanwege de oorlog
en etnische zuiveringen in Kos
ovo. Daarmee komt het totaal
)tl r|a
li KPN Telecom heeft de tarieven verlaagd voor bellen naar de twaalf meest gebelde landen
het vaste telefoonnet. Deze nieuwe tarieven gelden 24 uur per dag, zeven dagen per
:ek. Zo belt u voortaan naar Engeland voor 21 cent per minuut. Bellen naar Londen
zelfs nog voordeliger. Dankzij de citytarieven van KPN Telecom kost dit slechts
cent per minuut. Kijk voor meer informatie op Internet: www.tarieven.kpn-telecom.nl
fbel KlantenService Consumenten 0800-0402.
altijd dichtbij.
op 52.000 mensen die dit jaar in
de asielprocedure komen.
Maar als de Kosovaren niet
worden meegerekend, is er
sprake van een zeer spectacu
laire daling van het verwachte
aantal asielzoekers. Eentje die
ook vragen oproept. Eind vorig
jaar en begin dit jaar kwam Co-
hen met alarmerende cijfers
over de instroom. Die zou stij
gen van 45.000 vorig jaar naar
60.000 tot 67.000 in '99 als het
beleid niet gewijzigd werd,
schreef Cohen 9 oktober aan de
Kamer. Op 20 januari dit jaar
ging de staatssecretaris uit van
65.000 asielzoekers. De zaak
zou ontploffen, stelde Cohen.
Die uitspraken werden toen
al met de nodige argwaan aan
gehoord. Waar waren die prog
noses op gebaseerd? Het ant
woord was niet overtuigend. In
zijn begroting vorig jaar ging
Cohen nog uit van een daling
van het aantal asielzoekers naar
35.000. Dat was in september
vorig jaar. Eén maand later
luidde Cohen de alarmbel en
werd de prognose naar 60.000
67.000 bijgesteld indien het be
leid niet werd gewijzigd. Kon
den ze bij de IND en het CPB
dan zo slecht rekenen? Het jaar
daarvoor was het verschil tus
sen prognose en werkelijkheid
maar 3000 personen.
Het CDA verdenkt Cohen dan
ook van het goochelen met cij
fers. Het aantal asielzoekers
moest om budgettaire redenen
omlaag, zo luidde de redene
ring. om de rijksbegroting slui
tend te krijgen. Later moesten
de cijfers echter naar boven
worden bijgesteld om met na
me de PvdA onder druk te zet
ten om de afspraken over een
hardere aanpak van asielzoe
kers in het regeerakkoord daad
werkelijk na te komen. Dat luk
te. PvdA'er Middel, asielwoord
voerder, gaf begin dit jaar toe
dat ook over aantallen asielzoe
kers gesproken moest worden,
iets wat nij nooit wilde.
De PvdA-staatssecretaris
heeft sinds zijn aantreden tot
vreugde van de WD meer
maatregelen genomen dan zijn
voorganger, Schmitz, in de vier
jaar daarvoor. Wachtlijsten
werden ingevoerd. Asielzoekers
die voor de tweede of derde
keer een aanvraag indienden,
krijgen geen opvang meer.
Vluchtelingen zonder reisdocu
menten zijn uitgesloten van de
procedure, tenzij ze kunnen
aantonen dat dit niet hun
schuld is.
Bekende 'asiellanden' als
Irak, Iran, Somalië en Afgha
nistan/Pakistan werden veilig
verklaard. Cohen kreeg 800 mil
joen gulden extra om de op
vang uit te breiden en te reor
ganiseren. De IND kreeg er 600
medewerkers bij. Een nieuwe
Vreemdelingenwet werd gepre
senteerd.
Het zijn allemaal maatregelen
die volgens Cohen nu al effect
sorteren. „De tam-tam gaat ra
zendsnel onder de mensen
smokkelaars. Nederland is min
der populair bij asielzoekers.
Het is lastiger om hier asiel aan
te vragen", zegt zijn woord
voerder. Toch blijft de argwaan.
CDA-Kamerlid Wijn vermoedt
dat nu ook financiële motieven
een rol spelen bij het bijstellen
van de prognoses naar bene
den. „De bezuinigingen van de
Voorjaarsnota moeten worden
gehaald", beweert hij. Door de
verwachtingen naar beneden
bij te stellen, hoeft het kabinet
minder geld uit te trekken voor
de opvang.
maastricht gpd
Aidstesten spreken elkaar tegen
ten die de verdachte de afgelo
pen jaren in Nederland en
Duitsland zou hebben onder
gaan. De rechter-commissaris
moet nu met name op zoek
naar een arts, die op een briefje
zou hebben geschreven dat de
man geen aids had.
Dat bewuste briefje heeft de
man kort voor het sluiten van
het huwelijk in 1991 laten zien
om zijn vrouw (inmiddels ex-
vrouw) te overtuigen dat hij ge
zond was. De vrouw leerde haar
man kennen in een homobar
en eiste van hem daarom een
aidstest. In 1996 bleek hij bij
een test seropositief.
De advocaat van de vrouw:
„Jarenlang is zij toch door een
hel gegaan. De klap is zij nu
langzaam te boven. Wij hebben
besloten deze procedure af te
wachten en dan te bepalen of
er een schadeclaim wordt inge
diend. Mijn cliënte is er steeds
vast van overtuigd geweest dat
haar ex bewust heeft gezwegen
over zijn ziekte."
De rechtbank in Maastricht
vindt het onderzoek in de
spraakmakende HIV-zaak on
voldoende. De rechtbankvoor
zitter besloot gisteren het pro
ces uit te stellen tegen de sero
positieve man, die wist dat hij
ziek was en jarenlang het risico
heeft genomen zijn vrouw te
besmetten.
De vrouw (41) is niet besmet
geraakt, maar Justitie in Maas
tricht wil aantonen dat de ver
dachte haar leven of gezond
heid in gevaar heeft gebracht.
Justitie heeft hem poging tot
doodslag c.q. poging tot het
toebrengen van zwaar lichame
lijk letsel ten laste gelegd. De
32-jarige verdachte, die nu in
Aken woont en zijn raadsman
waren niet aanwezig op de zit
ting.
De rechtbank oordeelde gis
teren dat het openbaar ministe
rie onvoldoende onderzoek had
laten doen naar verschillende
elkaar tegensprekende aidstes-
Verkoop sigaretten licht gedaald
dn haag anp
De verkoop van sigaretten in
Nederland is vorig jaar licht ge
daald. Er werden ruim 16,5 mil
jard stuks verkocht, 1 procent
minder dan in 1997. De op
brengst nam echter als gevolg
van de prijsstijging in Neder
land toe met 5 procent tot ruim
4,5 miljard gulden. Dit blijkt uit
de jaarcijfers van 1998 van de
Nederlandse sigaretten- en
kerftabakindustrie. De produc
tie van sigaretten en kerftabak
(shag-, pijp- en pruimtabak)
stabiliseerde zich. De tabaksin
dustrie, inclusief sigaren, droeg
in 1998 bijna vier miljard gul
den aan accijnzen bij aan de
Nederlandse schatkist. Dat was
212 miljoen gulden meer dan
het jaar ervoor.
Navigatiefout ondergang goudschip Lutine
west-terschelling anp
Een domme navigatiefout zou de oorzaak zijn
van de scheepsramp van het goudschip Lutine
op de buitenbanken tussen Terschelling en
Vlieland, tweehonderd jaar geleden. Pas nu zijn
er bewijzen boven water gekomen waaruit blijkt
dat de admiraliteit de oorzaak van de ramp des
tijds in de doofpot wilde stoppen. Dat beweren
onderzoekers van het West-Terschellingse mu
seum 't Behouden Huys.
De Lutine strandde in de nacht van 9 op 10
oktober 1799 op weg van Great Yarmouth naar
Hamburg; 270 opvarenden lieten het leven bij
de ramp. De goudschat lokte in de loop der tijd
veel bergers naar het wrak. Een deel van de la
ding is opgedoken.
Volgens G. de Weerdt, directeur van het mu
seum, „wijzen alle feiten in de richting van een
ernstige navigatiefout, omdat er geen andere lo
gischer verklaring is te bedenken. Het gebied
was bekend en het schip in goede staat."
den haag ans bouwmans
Wat is geloofwaardigheid in de politiek?
Voor D66 is het een te verkwanselen be
grip, zo blijkt uit de nasleep van de
Nacht van Wiegel. D66 zal heel wat tijd
en mooie woorden nodig hebben om uit
te leggen dat iets dat onherstelbaar ka
pot is toch gerepareerd wordt. Dat je
dreigt met opstappen, het machtsspel
verliest en dan toch ijverig meewerkt om
te blijven zitten waar je zit.
Bijna niemand had vorige week gedacht
dat Hans Wiegel, de machtspoliticus die
ook in zijn tijd principes ondergeschikt
maakte aan coalitiebelangen. Paars tot
ontploffing zou brengen. Maar achteraf
was het wel verklaarbaar. Het erelid van
de WD heeft nooit iets op gehad met
D66 en al helemaal niet met haar kroon
juweel het correctief referendum. Hans
Wiegel deed wat hij zei. Wat de achter
liggende motieven ook geweest zijn, zijn
handelwijze komt eenvoudig en oprecht
over. Dat valt goed bij burgers die poli
tiek associëren met gedraai en gelieg. De
vele sympathiebetuigingen die de WD-
'er heeft ontvangen, getuigen daarvan.
Zoveel weerstand tegen het referendum
is er nu ook weer niet.
Doen wat je zegt en zeggen wat je doet.
Vanuit dat oogpunt is het onbegrijpelijk
dat D66 nu toch weer probeert de scher
ven te lijmen die ze zelf vorige week
heeft veroorzaakt. Partijleider Thom de
Graaf waarschuwde dat D66 uit Paars
zou stappen als er ook maar één WD-
senator tegen het referendum stemde.
Toen dat gebeurde, dwong D66 het hele
kabinet zijn ontslag aan te bieden. De
Graaf riep in alle toonaarden dat ze zich
zo verraden voelden door de WD. dat er
sprake was van een onherstelbare breuk.
D66 adviseerde de koningin dat er nieu
we verkiezingen nodig waren.
Toch kwam er een lijmpoging. Het was
een verplichting waar D66 niet onderuit
kan, zeiden Democraten. Maar gezien
de voorgeschiedenis maakte de door
stan geen enkele kans. Zou die geen en
kele kans mógen maken, als je politici
op hun woord gelooft. Na één Pinkster
weekend blijkt dat D66'ers ljun geloof
waardigheid ineens een stuk minder in
teressant vinden. Er worden nu serieuze
gesprekken gehouden over de 'genoeg
doening' die D66 moet krijgen. Want er
moet natuurlijk wel enige rechtvaardi
ging zijn voor de Democraten om Paars-
2 weer tot leven te wekken Zelfs het
landsbelang - Nederland is via de NAVO
in oorlog - wordt erbij gesleept om D66
terug in het paarse keurslijf te dwingen.
Maar ergens deugt er iets niet. Waarom
houdt D66 zich niet aan zijn woord? Ook
in de toekomst kunnen de Democraten
immers niet eisen dat alle WD-senato-
ren inclusief Wiegel vóór staatkundige
hervormingen zullen stemmen. Een nog
prangendcr vraag: waarom denken PvdA
en WD hun onwillige partner nog nodig
te hebben? De afgelopen decennia was
D66 een vluchtheuvel voor het ongenoe
gen. Het redelijk alternatief voor de drie
grote partijen. Een partij die overal het
midden in hield, maar één bijzondere
missie had: de hervorming van het
staatskundig bestel. Door in 1994 Paars
te forceren, kwam dat doel in zicht.
Bij de verkiezingen van vorig jaar bleek
dat Paars-1 wel winst opleverde voor
PvdA en WD, maar D66 raakte tien van
de 24 zetels kwijt. Toch moest en zou
D66 vorig jaar meedoen met Paars-2.
WD en PvdA hadden daar veel voor
over omdat ze het avontuur niet met
zijn tweeën aandurfden. D66 is een
soort bliksemafleider, waardoor WD en
PvdA minder scherp tegenover elkaar
komen te staan.
D66 profiteerde van die angst bij PvdA
en WD door te overvragen. En de De
mocraten kregen veel van wat ze vroe
gen: drie ministers, het correctief refe
rendum, een onderzoek naar de geko
zen hurgemeester, het kiesstelsel en ver
anderingen in het gemeentelijk bestuur.
Paars-2 zou stabieler zijn door de toe
voeging van D66, maar niets was minder
waar. D66 is last blijven houden van het
Calimero-complex en is daardoor zeer
gevoelig voor gezichtsverlies. Bovendien
ging het allemaal niet erg lekker in het
tweede kabinet-Kok. Alle reden dus om
een nieuwe start te maken zónder D66.
Hoe democratisch is het eigenlijk om
toe te geven aan de wensen van een ge
marginaliseerde partij, die zelf de sa
menwerking heeft opgezegd. Behalve
dat D66 zich inmiddels heeft gereali
seerd dat de partij alleen kan bestaan bij
de gratie van Paars. In wezen is D66 een
one-issue partij en staatsrechtelijke her
vormingen zijn alleen te bereiken via
een paarse coalitie. Met het CDA komt
er niets van terecht. De enige andere
functie die D66 heeft in de politiek is de
vrede te bewaren tussen PvdA en WD.
Jammer genoeg zijn die twee partijen
nog steeds te bang voor elkaar. D66 is al
leen overbodig, als ook PvdA en WD dat
vinden.
