Theater Muzenhof trekt
opnieuw meer bezoekers
Een eeuwig, leeg leven zonder liefde
Gebruiksvoorwerpen centraal in 'Vorm in Voorschoten'
Cultuur Kunst
Werk Lou wrier waardige
ilikvanger magere expositie
AmsterdamLonden
New YorkLeiden
RIJDAG 28 MEI 1999
I Vlaamse prijs voor Van Oostrom
j antwerpen Frits van Oostrom, hoogleraar oudere Nederlandse
letterkunde aan de Universiteit Leiden heeft vandaag de twee-
aarlijkse prijs gekregen van de Vlaamse gemeenschap Johan
Fleerackers in Antwerpen. Zijn Vlaamse collega prof.dr. F. Wil-
laert kreeg hetzelfde eerbewijs. De Leidse hoogleraar wordt
door de jury geprezen voor de manier waarop hij de Vlaams-
Nederlandse samenwerking op zijn vakgebied heeft bevorderd
en voor de wijze waarop hij de oudere Nederlandse letterkunde
onder de aandacht heeft gebracht van een groter, niet-acade-
tnisch publiek. De Vlaamse minister-president Luc van den
Brande heeft de prijzen uitgereikt.
Wachten voor 'Laatste Avondmaal'
rome» Na twintig jaar restauratiewerk kan het grote publiek
vanaf vandaag het beroemde 'Laatste Avondmaal' van Leonar
do da Vinei weer bewonderen. Het geduld van de kunstmin
naars blijft echter op de proef gesteld. Spontaan afreizen naar
de kloosterkerk Santa Maria delle Grazie in Milaan heeft geen
zin. Slechts 25 tot 30 bezoekers mogen tegelijk het geheel ver
nieuwde kunstwerk bekijken. En dat is pas mogelijk nadat tele
fonisch of schriftelijk een aanvraag is ingediend bij Telearte, een
i door het Italiaanse minister van cultuur ingeschakeld particu-
1 lier reserveringsbureau. De aanvrager heeft recht op precies 15
minuten bezichtiging. Daarna is het de beurt aan de volgende
groep.
Geen paviljoen voor Rietveld
itrecht Het Centraal Museum in Utrecht heeft de geplande
ouw van een Rietveld-paviljoen afgeblazen. Het drie verdie-
lingen tellende gebouw had een centrale plaats moeten krijgen
p het museumterrein, dat momenteel voor ruim 35 miljoen
ilden wordt omgeploegd.
ndanks verwoede pogingen is het museum er niet in geslaagd
•m de benodigde 6 miljoen gulden via sponsors bijeen te schra
len. De teller staat al een hele tijd stil op ongeveer de helft van
lat bedrag. Alleen de gemeente, de provincie Utrecht en de Eu-
opese Unie waren bereid om de knip te trekken. De Stichting
j )oen (van de Postcodeloterij) overweegt een bijdrage; het be-
irijfsleven liet de beker aan zich voorbij gaan.
Zangkoren uit regio presenteren cd
atwuk» Vier zangkoren uit Katwijk, Leiderdorp en 's Graven-
ande presenteren dinsdag 8 juni tijdens een zangavond in de
^redeskerk aan de Voorstraat in Katwijk aan Zee een nieuwe
dubbel-cd. Op de cd staan bijdrages van de mannenkoren
^iben-Haëzer uit Katwijk en Datheen uit Leiderdorp, en de ge
mengde koren Soli Deo Gloria uit 's Gravezande en Jubilate Deo
lit Leiderdorp. Naast de promotie van de cd zal er ook een col-
ecte plaatsvinden voor ontwikkelingshulp in Kazachstan, waar
le Gereformeerde Zendingsbond op dit moment actief is. Het
jrogramma begint om 19.30 uur. De cd is te koop voor fl 42,50.
Jo Lemaire, Jos Brink en Henk van Ulsen naar Leiderdorp
Henk van Ulsen, Eeef en
Coo, Jo Lemaire, Jos Brink.
Het Leiderdorpse theater
Muzenhof heeft voor het
komende cultuurseizoen
van alles wat, zo blijkt uit
haar nieuwe programma
boekje. Het theater aan de
Cor Gordijnsingel heeft
haar bezoekersaantallen
de afgelopen jaren met 30
procent zien stijgen. De
Muzenhof hoopt dat die
trend zich ook komend
seizoen voortzet.
caroune van overbeeke
Cabaretiers als Kees Tom, de
Vliegende Panters en jong ta
lent (Leids cabaretfestival-win
naars) Najib Amhali en Eeef en
Co komen volgend seizoen naar
Leiderdorp. Het trio Rooyac-
kers, Kamps Kamps is vol
gens de Muzenhof niet in een
omschrijving te vatten. Het is
geen cabaret en geen toneel: er
is geen decor, geen piano en
geen pauze. Hoe het ook zij, het
drietal is tegendraads, absurd
en ook zeer komisch, belooft
het theater.
Muziek is er ook in de Mu
zenhof. Een concert van de Ne
derlandse a capella-groep Mon-
Jo Lemaire
zingt chan
sons van
Edith Piaf.
foto patri
cia jansen
tezuma's Revenge dat onder gehore brengt. Elk nummer
meer composities van John wordt op een heel eigen manier
Lennon en Stevie Wonder ten gezongen, geschreeuwd of ge
rapt. Jo Lemaire zingt chansons
van Edith Piaf, en er is een op
treden van het Leiderdorps
Operette Gezelschap.
Acteur Henk van Ulsen speelt
in het veelbejubelde 'Dagboek
van een Gek', een toneelklassie-
ker waarin hij de rol van het
Russisch ambtenaartje Propri-
tsjin inmiddels enige honder
den keren heeft vertolkt. Het
Britse duo The Weird Sisters
doet aan toneelcabaret; een
combinatie van toneel, slap
stick, mime, revue en sketches.
En de spelers van het improvi
satietheater Piranha bedenken,
samen met het publiek, ter
plekke een stuk met bijpassen
de liedjes.
Er staan ook weer zeven kin
dervoorstellingen in de Muzen
hof geprogrammeerd waaron
der een voorstelling van Pop
pentheater Pimpernel, liedjes-
zingers Samba Salad en Jeugd
theater Werkplaats Alkmaar.
Het nieuwe seizoensprogram
ma wordt in Leiderdorp huis
aan huis verspreid. Het ligt
ook bij de bibliotheek en kan
telefonisch worden aange
vraagd bij de kassa, op num
mer 071 - 5410957. Vanaf 19
augustus kunnen er aan de
kassa van Muzenhof kaarten
worden gekocht op donderdag
en vrijdag van 14.00-16.00 uur
en op vrijdagavond van 19.00-
20.00 uur.
iqrschoten cees van hoore
Dageraad van de Moderne
inst', de prestigieuze ten-
onstelling in het Leidse Ste-
ilijk Museum De Lakenhal,
ordt een rijk geschakeerd
:eld gegeven van de artistieke
jrnieuwing in de periode
de. 390-1940. Dat het frisse bloed
de kunst niet bij de stads-
enzen ophoudt met stromen,
e bol )r(jt dadelijk in de kleine sa-
liet-tentoonstelling 'Vorm in
porschoten' in het Ambachts-
Baljuwhuis in deze gemeen-
Op de zolderverdieping van
eerbiedwaardige pand wor-
•n de kunstnij verheidspro-
ikten tentoongesteld van de
lverfabriek Van Kempen
:geer, Textielatelier Het Paap-
en Aardewerkfabriek Groene-
ldt.
Leonoor Baaten (23) en Ma-
111.KI
siast
wijz
1 Grii ka^Mell' (23^ twee studenten
c" n de Reinwardt-academie,
it Sal bben zjch vooraf g
S8en- menteerd en daarna deze ex-
isitie ingericht. Met veel aan-
cht voor de ruimtelijke har-
onie hebben zij stalen draden
spannen, waaraan de verkla-
ide teksten bij de vitrines
et kunstvoorwerpen zijn be-
"1 stigd.
A Zowel Van Kempen 1
Textielatelier Het Paapje en
[0 rdewerkfabriek Groeneveldt
e ten zich bij de keuze van hun
orakt twerPen leiden door het
ts eei netionalisme, een stroming
nt mlgens welke de constructie
at or(n een bepaald gebruiksvoor-
eenzi
verbo
u zult
.lagen
verbt
;1 ver 0
veel
Henf
omei
te ze g(
mgei i
ondei
hoi
igen
uitvo
wiL
'ristifyj
iok al
t hels e,
let wij,,,
iuil
i die
i. v;
vat et
it wan
>k al
ldiget
id? Be,
tar fei n
Leonoor Baaten en Mariska Mell met voorwerpen v
werp niet weggemoffeld hoefde
te worden maar juist prominent
mocht worden getoond. Maris
ka Mell: „Dat zie je in die stalen
draden waaraan de teksten ko
men te hangen terug. Je ziet
hoe ze aan het hout zijn beves
tigd. Wat we in de vitrines laten
zien, weerspiegelt zich een
beetje in de aankleding van de
expositie. Erg leuk om daar
ideeën over te ontwikkelen."
Alle voorwerpen die worden
getoond, zijn door de bezitters
in bruikleen afgestaan. „Het
was nog best een karwei om al
die mensen te benaderen", zegt
Mariska. „Een verzamelaar hier
in Voorschoten had veel con
tacten en daarvan hebben we
dankbaar gebruik gemaakt.
Voor deze tentoonstelling
moesten we ons natuurlijk goed
inwerken en zo zijn we veel
over die periode in de kunst te
weten gekomen. En dan zie je
ineens dat je altijd al van een
bepaalde stijl uit die periode
hebt gehouden, maar daar al
leen nog geen naam voor had."
Zilverfabriek Van Kempen
Begeer is jarenlang een soort
monument geweest in Voor
schoten. Op de expositie wor
den produkten tentoongesteld
van ontwerpers als Christa Ehr-
lich, Emmy Roth, Jan Eisenlöf-
fel, H.J. Valk en M. Kutterink.
Leonoor wijst naar een eenvou
dige fruitschaal van Christa
Ehrlich, waarvan het zilver een
bijna steriel-medische glans
verspreidt. „Die vind ik echt
prachtig", zegt ze. „Die een
voud, dat strakke. Dit soort ont
werpen waren bedoeld om op
grote schaal te worden ge
bruikt, maar dat is er niet van
gekomen. Misschien dat de
koele esthetiek de mensen
daarvan toch een beetje weer
hield. Maar ik vind die schaal
echt erg mooi."
Mariska komt aanslepen met
een gebedstapijtje uit de syna
goge in Enschede, een produkt
van textielatelier het Paapje in
Voorschoten, waar oprichter en
kunstenaar Hans Polak de
scepter zwaaide. Polak kreeg in
1937 van de bekende architect
J.P. Oud de opdracht om ge
knoopte vloerkleden te maken
voor de Nieuw Amsterdam, een
schip van de Holland Amerika-
lijn. Maar daarnaast ontwierp
hij ook spreien, divankleden en
kussenslopen, allemaal hand-
geweven en van een intrigeren
de kleurenpracht. In Voorscho
ten kon men aan de kleur van
het slootwater in de nabijheid
van het Paapje zien met wat
voor kleur weefsels Polak bezig
was. De inrichters van de expo
sitie hebben een brief opgedo
ken waarin wordt geklaagd over
een geel tapijt. Het geel werd
door Polak verkregen door be
werking met uienschillen. De
klager schrijft met enige humor:
'Ik dacht dat uw uien onver-
schietbaar waren.'
Ook voor de bekende Aarde
werkfabriek Groeneveldt is een
plaats ingeruimd. Pieter Groe
neveldt werkte in de jaren der
tig bij de bekende bloemenzaak
'Sheherezade' in Den Haag.
Door zijn werk zag hij al snel
dat bloemen en planten beter
uitkomen in smaakvolle vazen
en potten. Het gevolg daarvan
was dat hij zelf aan het bakken
sloeg. Mariska loopt naar een
hoek van de zolderruimte en
komt even later terug met een
prachtige blauwe vaas. „Kijk",
zegt ze, „dat druipsteenglazuur
is karakteristiek voor Groene
veldt. En het aardige is dat er
ook een kleine console bij zit,
een soort laag tafeltje van aar
dewerk waarop de vaas moest
staan. Dan pas was de vaas,
volgens Groeneveldt, af. En ik
moet zeggen: dit staat ook heel
wat mooier dan een oud scho
teltje."
De tentoonstelling 'Vorm in
Voorschoten' is vanaf morgen
voor publiek geopend en
duurt tot en met 4 juli 1999;
dinsdag tot en met zondag van
14.00 tot 17.00 uur. Gratis en
tree.
chef jan rijsdam. 071-5356444. plv chef annet van aarsen 071 -5356443
Er wordt vaak gezeurd oi>er het
culturele aanbod in Leiden. En
wat mij altijd opvalt: vooral
ren weten als geen ander hoi'
moeilijk het is het juiste publiek
bij de juiste voorstelling te bren-
door mensen die je zelden of gen. De drempels van de thea-
nooit ziet in het theater of con
certzalen. Wie de nieuwe sei
zoenprogramma's bekijkt van
de culturele instellingen (Leidse
Schouwburg, LAKtheater, Stads-
fehoorzaal) kan toch moeilijk
eweren dat tussen het grote,
veelzijdige
ters zijn door joop van den Ende
geslecht. Waar theaterdirecteu
ren zich voor gesteld zien is de
miljoen bezoekers aan 'Miss Sai
gon' er toe te verleiden regelma
tige bezoekers te worden van
andersoortige voorstellingen.
Om die futic-
mee zo nu en
dan voorkeur
te geven aan
het Concert
gebouw boven
de Stadsge
hoorzaal of
aan het Cir
custheater bo
ven de Leidse
Schouwburg.
Integendeel:
Leidenaren
verkeren in de
gelukkige si
tuatie in het
hart van de
randstad te
bivakkeren.
Wie in een buitenwijk van Lon
den woont is minstens ander
half uur onderweg om in de the
aterwij k West End te komen. In
woners van veel Amerikaanse
steden moeten het vliegtuig pak
ken om te kunnen aanschou
wen wat voor Leidenaren op een
steenworp afstand ligt.
Grote musicals als 'Miss Saig
on'en 'Chicago' (de Van den En-
de-productie zijn niet zelden be-
JAN RIJSDAM
sen in de
stad.
Staatsse
cretaris Van
der Ploeg van
cultuur heeft
de theaters
deze week
nog miljoe
nen toege
zegd om een
betere ver
houding tus
sen vraag en
aanbod te
kweken, met name om allochto
nen te betrekken bij cultuur.
Volgens de bewindsman is in
Nederland sprake van een mo
nocultuur. Ik zou haast denken
dat Van der Ploeg ook nooit in
het theater of de concertzalen
komt. anders zou hij toch weten
dat de podia al jaren zijn verge
ven van wereldmuziek (klaagde
zijn voorganger Nuis niet dat
orkesten juist te weinig Neder
ter dan ik op West End of landse composities op hun re-
Broadway heb gezien) op een
half uurtje rijden van hier. Het
Nationale Ballet en het Neder
lands Dans Theater, toonaange
vend in de wereld, vlakbij. Plet
Concertgebouw Orkest, De Ne
derlandse Opera, noem maar
op. Leidenaren hebben alles wat
tot de culturele top behoort bin
nen handbereik. En dan nog al
dat moois om de hoek, op de
Leidse podia.
Mij hoort u dus niet klagen.
Eigenlijk zijn de directeuren van
al die culturele instellingen de
enigen die het in deze stad ken
nelijk niet zien zitten. Gaat u
eind van de middag/avond
maar eens bij de uitvalswegen
van Leiden staan en u zult zien
dat nagenoeg de voltallige cul
turele top de stad verlaat: de di
recteuren van twee theaters, de
directeur van de Stadsgehoor
zaal, van het Centrum Beelden
de Kunst, van K&O, LVC, bijna
alle conservatoren en de direc
teur van Stedelijk Museum De
Irfkenhal en de directeuren van
de vier rijksmusea. Zij moeten,
in weerwil met wat ze in de sei
zoen- of andere boekjes bewe
ren, wel een zucht van verlich
ting slaken als de zaallichten
doven en ze terug kunnen naar
het Haagse, de Dom- of de
hoofdstad.
Ik wil niet overdrijven, maar
om vorm te geven aan het cultu
rele klimaat van de stad denk ik
dat het niet gunstig is als de cul
turele top er niet wil wonen.
Theater- en concertzaaldirecteu-
pertoire hebben?), dat jonge
Marokkaanse/Surinaamse ca
baretiers of stand-up-come-
dians veelvuldig de theaters
aandoen, dat er een Amsterdam
Roots Festival is, een Rotter
dams Dunya Festival en dat een
Marokkaanse auteur als Abdel
kader Benali bijkans wordt
doodgekn uffeld.
Ah ik het goed begrijp moeten
zaaldirecteuren nu, als een om
gekeerde Actie Tomaat, met een
khtje volrijp de grijze golf in de
theaterstoelen te lijf omdat ze
niet een culturele minderheid of
de avantgarde vertegenwoor
digt. Ik vind het prima hoor,
maar het nieuwe, politiek cor
recte, culturele klimaat van Van
der Ploeg klinkt mij wel net iets
teveel in de oren ah een com
mercial voor Nieuwe Dreft. (J
zult nog zien dat Imca Marina
zich straks met doorslaand sue
ces, en met subsidie, op het re
pertoire van Tarkan stort en dat
Frans Bauer alleen nog gesubsi
dieerd en wel, Irakese schlagers
ten gehore brengt. Culturele di
versiteit, met streefgetallen voor
een allochtone programmering
en een allochtoon publiek, laat
zich namelijk niet zo makkelijk
afdwingen. Een paar jaar terug
werd in de leidse Schouwburg
de musical 'Faya' opgevoerd met
een Surinaamse cast en een Su
rinaams verhaal, maar hoe
graag men het ook anders had
gewild, met een zaalbezi-lting
die niet veel afweek van die bij
'De Jantjes'.
recensie beeldende kunst
sandra spukerman
lositie: Traces of Nature, werk van Bet-
Ebbers, Ester Fijter, Ellen Litjens, Janos
Bram Louwrier en Lous Stuijfzand.
t/m 30/5, Sidac Studio, Hoge-
woerd 77, Leiden
'n ure
S !s\
E
lini
titel 'Traces of Nature' doet
10 rmoeden dat er bij Sidac Stu-
werk te zien is waarvoor de
ituur bron van inspiratie is.
anders gezegd waarin de na-
duidelijk haar sporen heeft
;elaten. Weliswaar schilde-
Janos Lorant en Ester de
:er landschappen en toont
n Litjens insekten, toch is
te mager. Ook het werk van
Ebbers, Lous Stuijfzand
Bram Louwrier kan daar
tig verandering in brengen.
n Betsy Ebbers schildert clo-
ups van bloeiende bloemen.
verschillende stadia van
op, bloei en verval zijn her-
ibaar en zeker in de grotere
eken mooi verbeeld. Ebbers
numenten', een serie wer-
n in gemengde technieken,
•n echter een kant van deze
istenaar zien die kitscherig
a ndoet. Met uiteenlopende
iterialen creëert zij op klein
aat organisch abstracte
rkjes. Hier is de relatie met
natuur geheel zoek.
In haar 'Talk of Trees' ver-
rkt Stuijfzand inscripties en
:ns die zij in bomen in de
ingaarse universiteitsstad
"in
Szeged aantrof. Menselijke spo
ren nagelaten in de natuur ver
beeldt zij zodanig dat je tegelij
kertijd aan prehistorische en
aan niet-westerse schilderin
gen moet denken. Het palet dat
ze daarbij hanteert, Stuijfzand
gebruikt veel aardkleuren, be
nadrukt die associatie.
Belangrijk stempel op de ten
toonstelling drukt Bram Louw
rier. De geraffineerde nepbron-
zen voetjes waarin de glaspla
ten met werk van Ellen Litjens
staan, de houten lijsten voor de
'Monumenten' van Betsy Eb
bers en de documentatie en
bloemen tonen zijn gevoel voor
vormgeven en presenteren. Met
zijn werk in de etalage heeft de
expositie tevens een waardige
blikvanger. In wit vogelzand lig
gen tientallen verschillende
lijstjes met even zovele oude fo
to's, prints en tekeningen.
Daarnaast staan vazen en poten
met fragmenten van gedichten
van Tennyson, Wordworth en
Kafka. Motieven uit prehistori
sche en niet-westerse schilde
ringen decoreren deze kera
miek. Het oogt allemaal fraai en
cryptisch. Slechts in een werk
van Louwrier is de relatie met
de natuur in een oogopslag
duidelijk. Het is een reeks
prachtige kleine houten doos
jes, met schuifdeksel, waarin
mooi gevormde schelpen zicht
baar zijn. Zijn werk heeft duide
lijk de meeste kwaliteit.
Veel lof voor Gees Linnebank in 'Tweeduister', morgenavond in Leidse Schouwburg
leiden max smith
Niet iedere freelance acteur
verkeert in een dusdanige posi
tie: het zo druk hebben dat er
amper tijd is voor een desnoods
kort durend interview. Hoe
Gees Linnebank in alle welwil
lendheid ook zijn best doet, hij
vindt in zijn volle agenda
slechts een gaatje voor een tele
fonisch vraaggesprek. Gees Lin
nebank speelt mee in de tv-se-
rie 'Ben zo terug' van de VARA,
geeft al twintig jaar les op de
Arnhemse toneelschool, en dat
docentschap heeft hij kort gele
den uitgebreid met een kleine
twee dagen op de toneelacade
mie in Maastricht. Voorts ver
vult hij momenteel de rol van
de oude en zieke, maar nog al
tijd zeer hitsige vader Pheres in
'Tweeduister', een co-productie
van Het Nationale Toneel en
De Federatie die morgenavond
te zien is in dé Leidse Schouw-
burg.
In deze oorspronkelijk Griek
se tragedie krijgt koning Adme-
tus van de hem gunstig gezinde
god Apollo het eeuwige leven.
Er is wel één voorwaarde aan
verbonden: zodra zijn sterven
suur aanbreekt, moet iemand
anders vrijwillig bereid zijn
voor hem dood te gaan. Wan
neer het zover is, wil niemand
dat. Uiteindelijk is het zijn
vrouw Alkestis die zoveel van
hem houdt, dat ze zich voor
hem opoffert. Dan pas beseft
Admetus dat het eeuwige leven
zonder liefde één grenzeloze,
nooit ophoudende leegte is.
Peer Wittenbols, de huis-
schrijver van De Federatie uit
Maastricht, heeft dit konings
drama van Euripides herschre
ven tot een familietragedie.
Daarin komen onder meer ook
nog een gemene broer voor, die
op zijn schoonzus Alkestis aast,
evenals twee egoïstische ou
ders. De gebeurtenissen doen
zich voor in het milieu van he
renboeren, die vermogend zijn
geworden in de veehouderij.
Tijdens de voorstelling ligt er
een dode koe op de speelvloer
en aan de achterzijde hangen
als in een slachthuis openge
sneden karkassen van runderen
in een hel verlichte vitrine. Die
renbeschermers hoeven niet in
actie te komen: alles is namaak.
Het toneelbeeld heeft een drie
voudige betekenis: het verwijst
naar de tegenstelling
dood/eeuwig leven; naar die
veehouders; en zijdelings naar
de mythe dat Apollo eens voor
straf in mensengedaante negen
jaar de koeien moest hoeden
van de Thessalische koning Ad
metus.
Hoewel hij samen met hoog
gekwalificeerde acteurs in
'Tweeduister' staat, onder wie
Trudy de Jong, Hans Hoes en
Monic Hendrickx (die voor haar
filmrol in de 'Poolse Bruid' in
binnen- en buitenland de ene
na de andere prijs krijgt), wordt
Gees Linnebank in de recensies
de meeste lof toegezwaaid.
,,Ach ja," reageert hij brood
nuchter. „De ene keer word je
opgehemeld, de andere keer
hakken je ze finaal de pan in.
Zo gaat het nou eenmaal in dit
rare vak. Eerlijk gezegd heb ik
die kritieken nog niet zo goed
gelezen. Ik wacht daar enige
tijd mee. Uit zelfbescherming.
En om me er niet door te laten
beïnvloeden."
In 'Tweeduister' krijgt Adme
tus het eeuwige leven aangebo
den. Zou hij eeuwig willen le
ven? „Je zou toch eens dood
moe worden van het leven, en
er komt geen eind aan. Dat lijkt
me vreselijk," luidt zijn ant
woord en hij laat er een bulde
rend gelach op volgen. Die
spontane volumineuze lach is
kenmerkend voor hem. In alle
ernst: „Ik zie niet tegen het ou
der worden op. Ouderdom is
nu eenmaal onontkoombaar.
Wel tegen die biologische ver
oudering met van die afschu
welijke kwalen. Ik zie het aan
mijn vader en moeder, die niet
meer zonder medische en per
sonele hulp kunnen. Dan wordt
Gees Linnebank en Trudy de Jong in Tweeduister*. foto cpd/jan bos
het leven een verschrikking."
Zijn personage Pheres in
'Tweeduister' is een demente
rende en aan zijn prostaat lij
dende oudere man. Roept zo'n
indringende rol geen schrik
beeld bij hem op? Met zijn 54
jaar behoort hij niet meer wat je
noemt tot de jongeren. „De
huidige toestand van mijn ou
ders verontrust me meer dan
die rol. Bij de eerste lezing van
een tragisch stuk laat ik me wel
eens door een of andere narig
heid van slag brengen. Ik ben
dan net een toeschouwer die na
het zien van een bepaalde voor
stelling geëmotioneerd raakt.
Daarna ben ik toch vooral bezig
met het zoeken naar de opti
male invulling van mijn rol."
In de loop der jaren heeft hij
tal van personages met hun
veelal even talrijke levenspro
blemen uitgebeeld. Deson
danks hebben die vele toneeler
varingen nauwelijks een ander
mens van hem gemaakt. „Ik
heb daardoor wat meer inzicht
in ons bestaan gekregen, denk
ik. Maar vergeet niet, al is het
toneel nog zo rijk aan gevoelens
en gedachten, het echte leven is
nog altijd veel genuanceerder
en bedrieglijker. Het leven laat
zich niet ordenen en beredene
ren als in een toneelstuk. Bo
vendien is het werkelijke leven
vaak veel wreder en absurder
dan welk wreed en absurd stuk
dan ook. Kijk maar wat er mo
menteel in Kosovo gebeurt. Dat
is toch van een hemeltergende
verschrikking!"
Tweeduister', morgenavond
in de Leidse Schouwburg,
20.15 uur.
