Knijpen en knippen £)e opmars van de country fair
Tuinieren zonder snotteren, niezen of benauwdheid
Rijp en Groen
I#
°)k
P bloemendaal bv.
VRIJDAG 28 MEI 1999
De afmeting van onze tuinen is
jammer genoeg niet van dien
aard dat ze ruimte biedt aan al
onze plantenwensen. Het ge
volg hiervan is dan ook duide
lijk zichtbaar in veel tuinen: te
grote bomen en dus herrie met
de buren, te veel
struiken en niet vol
doende plaats voor
bloemen, te veel
bloeiende planten
die elkaar staan te
verdringen en te
hoog en te slap wor
den, omdat ze zich
blijven rekken en
strekken tot ze vol
doende licht heb
ben. Van pure zwak
te vallen ze om bij de
eerste de beste re
genbui.
Hoe kunnen we dit alles voor
komen? Op de allereerste plaats
door bij aanschaf goed te infor
meren hoe groot een en ander
wordt. Verder is het van belang
om de juiste plaats te zoeken en
vooral de juiste afstand te hou
den. Dat is heel moeilijk zoals
ik helaas uit eigen ervaring
weet, zolang planten nog zo
klein zijn dat je je niet
voor kunt stellen hoe
groot ze uiteindelijk
zullen worden.
Als we dit alles vol
gens de regels hebben
gedaan zijn er nog
een paar dingen die
nodig zijn voor het
verkrijgen van mooie
vertakte en goed ge
vormde struiken en
planten. Bij struiken
gebeurt dit door mid
del van goede verant
woorde snoei. Daar
zullen we het nu niet 30w
over hebben, al valt
wel te melden dat de uitge
bloeide takken van voorjaars-
bloeiers nu voor een goed deel
GREET BUCHNER
helemaal weggesnoeid mogen
worden. Dan komt er ruimte
voor jong hout dat volgend jaar
weer bloeit.
Maar ook de vaste planten en
veel eenjarige planten gaan er
enorm op vooruit als we gere
geld knijpen en knip
pen. Dat knippen be
rust in feite op hetzelf
de principe als goed
snoeien. Door de groei-
top weg te nemen
wordt de lengtegroei af
geremd. De sapstroom
die door blijft gaan,
komt dan terecht bij de
resterende knoppen.
Die zullen uitlopen en
de plant wordt com
pacter en bossiger. Met
als grote voordeel dat
ze niet zo gemakkelijk
omvalt bij wind en regen. Bo
vendien is een vertakte plant
veel mooier dan een sprietig
exemplaar.
Een klein nadeel is dat de bloei
op deze manier wordt uitge
steld, immers met het weghalen
van de bovenste groeitop waar
in doorgaans al de bloem is ge
vormd, missen we de eerste
bloem. Daar staat dan
tegenover dat we veel
meer bloemen kun
nen verwachten om
dat zich aan het uit
einde van de nieuwe
loten ook weer bloe
men vormen. Bij har
de groeiers top ik
vaak ook nog deze
nieuwe loten gedeel
telijk om hele dichte
en rijk bloeiende
planten te krijgen.
Het resultaat is jaar
2"' op jaar verbazend
goed, ook bij vaste
planten die eigenlijk
helemaal niet getopt dienen te
worden zoals bijvoorbeeld de
phloxen. Bij deze planten top ik
ongeveer de helft van de
bloemstengels. Daarmee bereik
je een gespreide bloei. De
bloemstengels die niet getopt
zijn, zullen op de normale tijd
bloeien, terwijl de zijscheuten
die zich na het toppen van de
andere stengels hebben ge
vormd, iets later zullen bloeien.
Maar er zijn ook eenjarige en
overblijvende planten die al
leen mooi worden als men ze
geregeld topt. Denk maar eens
aan de hoog opgroeiende Mal-
va soorten, de Cosmea die ik
zelfs tot bossige groei weet te
dwingen, de Sedum telephium
die zonder tijdig toppen slap en
lang wordt en per definitie om
valt met zijn zware bloem-
scherm. Ook de Solidago bij
voorbeeld, geeft meer bloemen
mits tijdig van de groeitop ont
daan. Maar van planten als
margriet, zonnebloem en der
gelijke kun je beter afblijven.
Die vormen immers hoge on
vertakte bloemstengels. Kortom
knijpen en knippen dient met
enige zorg en vooral met in
zicht in de groeiwijze van plan
ten te worden gedaan. Maar
dan is het resultaat verrassend
mooi. Doen dus.
EVELIEN BAKS
Is het de sfeer van het Britse
countryleven? Of het gevoel van
het goede leven op het Franse
platteland? Wat het ook is, feit
is dat de countryfair in Neder
land aan een ware opmars is
begonnen. Nu de Nederlandse
tuinen zich vullen met enorme
Versailles-vazen, bistrostoeltjes,
verweerde tuinbeelden en gi
gantische eettafels, is het be
zoeken van chique buitenbeur
zen die worden gehouden op
en rondom kastelen en land
goederen ook in ons land zeer
populair geworden. Al is het
maar om met een glas goede
rode wijn in de hand de sfeer te
proeven van de betere klasse.
In landen als Engeland en
Frankrijk is de fair, of beter ge
zegd de buitenbeurs, ooit uit
noodzaak in het leven geroe
pen. Kasteeleigenaren, die met
enorme kosten werden gecon
fronteerd voor het onderhoud
van hun fraaie landgoed, orga
niseerden een chique fair. De
opbrengsten werden aange
wend voor de renovatie van
koetshuis of orangerie.
Ook Nederland kent nog een
aantal landgoederen. Sommige
zijn privé-bezit, andere worden
beheerd door een stichting.
Steeds meer eigenaren van kas
teeltjes en landhuizen gooien
de tuinen van hun landgoed
een of meerdere malen per jaar
open voor publiek. Een daarvan
is het Friese Epema-State, dat
nog steeds wordt bewoond
door de Eysinga-familie. De fa
milie houdt dit jaar bijvoor
beeld een concert met picknick
en een kerstmarkt waarbij het
huis in Dickens-stijl wordt in
gericht.
Ook Landgoed Beeckestijn in
Velsen is jaarlijks het decor
voor een Fair. Al tien jaar lang
wordt hier de Home and Gar
den Fair gehouden, die steevast
duizenden bezoekers trekt. In
België vindt komende maand
weer de beurs Allure plaats en
dan hebben we het nog niet
eens gehad over alle fairs in het
oosten en noorden van het
land.
,,Ook in Nederland geldt dat ei
genaren van kastelen en land
goederen worden geconfron
teerd met enorme kosten", zegt
Will van Beijmerwerdt van or
ganisatiebureau Silverstone
Beagle in Rotterdam. „Alleen
het normale onderhoud vergt
jaarlijks al zeker driehonderd
duizend gulden. En dan heb
ben we het nog niet eens over
renovatie van bijvoorbeeld een
koetshuis. Of een door erosie
aangetast beeld dat behandeld
Het bezoeken van chique buitenbeurzen op e
landgoederen wint aan populariteit.
moet worden. De eigenaren
moeten dus dingen gaan be
denken die geld opleveren. Dat
kunnen ook diners zijn."
Van Beijmerwerdt kent veel
adellijke families in Nederland
dankzij haar eigen grootmoeder
van adel. Ze organiseerde beur
zen en fairs in het Twentse
Twickel, een van de grootste
landgoederen in Nederland, en
onlangs een fair op het Kasteel
van Rhoon bij Rotterdam. „Ook
de bewoners van Twickel
kampten met de vraag hoe zij
hun kasteel rendabel konden
maken", legt ze uit. „Nu wor
den er allerlei evenementen ge
organiseerd. En eerlijk is eerlijk,
de landgoederen lenen zich er
ook heel goed voor."
Op andere beurzen in Neder
land is de Rotterdamse zelf ook
regelmatig te vinden als deelne
mer met haar handel in goud,
zilver, porselein en aardewerk.
Daardoor kent ze de meeste ex
ploitanten. „Vijfjaar geleden
was ik nog werkzaam in de
computerbusiness. Ik had er
opeens genoeg van en besloot
de antiekhandel in te gaan, Het
organiseren is erbij gekomen."
De fairs in Nederland zijn vol
gens haar nog niet te vergelij
ken met die in Engeland en
Frankrijk, waar zich op de enor
me landgoederen honderden
exploitanten opstellep voor een
buitenbeurs. „Het grootste
landgoed in Nederland behoort
tot de kleinste in die landen. In
Engeland hebben we het over
kastelen met wel honderd ka-
water en zon, veel bloemen
en planten, kortom een goede
zomer, wenst u
illustratie han
rijksstraatweg wassenaar
ALEX VAN HOOF'
Er zijn talloze tuiniers die hun
liefhebberij met snotteren, nie
zen, rode ogen, jeuk, benauwd
heid of een lopende neus moe
ten bekopen. Ze zijn allergisch
voor allerlei stoffen in de tuin
zoals het stuifmeel van bloe
men en planten. Voor hen is
het boek 'Genieten van een al
lergie-arme tuin' wellicht ge
schikt.
Volgens schattingen lijdt in
middels ongeveer twintig pro
cent van de Nederlandse bevol
king aan een vorm van allergie.
De meeste allergische reacties
zoals benauwdheid, rode ogen,
huiduitslag of snotteren wordt
veroorzaakt door allergenen die
voornamelijk binnenshuis zijn
aan te treffen zoals de huis
stofmijt. „De laatste tijd is er
echter ook steeds meer aan
dacht voor andere oorzaken zo
als sporten en tuinieren", zegt
voorlichter Marten van Garde
ren van het Nederlands Astma
Fonds. „Overigens levert de be
langstelling voor allergieën nog
CRYPTOGRAM
HORIZONTAAL:
1. Ontwerp een deel van het
voertuig! (8); 5. Vermenging in
het kamp (8): 6. Gezworen in
een heerlijk oord (4); 8. Wat
weinig! (4): 10. Bloem voor de
eerste beroemdheid (5): 12.
Duidelijk een verwarde geeste
lijke (5).
VERTICAAL:
1. Tussen de bergen komt het
gesteente naar beneden (6): 2.
Het brood van de kijker? (6); 3.
Voorwedstrijd op de buis (5): 4.
De afloop is fantastisch! (5); 7.
niet veel nieuwe inzichten op
die tot genezing kunnen lei
den."
In elk geval doet door de toege
nomen belangstelling voor dit
euvel zelfs de organisatie van
de Olympische Spelen in Syd
ney haar best om in het olym
pisch dorp, waar de sporters tij
dens het toernooi volgend jaar
verblijven, alleen niet-allergene
planten te gebruiken. Probleem
is echter dat er vrij weinig niet-
allergene planten zijn.
Toch is er vrij eenvoudig een
tuin aan te leggen waarin de
liefhebber met een kleinere
kans op een overgevoelige reac
tie kan werken. Die tuin moet
dan bestaan uit zoveel mogelijk
stenen en vijvers en zo weinig
mogelijk bloemen en planten,
want die produceren stuifmeel
ofwel pollen en deze stof is een
belangrijke aanstichter van het
kwaad.
Niet elke bloem en plant ver
oorzaakt echter even veel over
last. Vooral soorten die de wind
gebruiken om elkaar te be
vruchten zijn schadelijk. Dat
Lievelingsdoekje (5); 9. Vrouw
van de eerste pestkop (4): 11.
"Onze Ouwe" bederft de boel
(31.
Oplossing van donderdag:
Horizontaal: 1. Fenol: 5. fut; 6.
mot: 8. Islam: 11. aak; 13. put:
15. nu; 16. Ido; 18. ra; 19. lo; 20.
of; 21. as; 23. nuk; 25. ei; 26.
sim; 28. olé; 29. innig; 32. ace;
33. eed; 34. asurn.
Verticaal: 1. Fuik; 2. ets; 3. oma;
4. lomp; 7. fantast; 9. lid; 10. ita-
lit'k; au; 14. Ur; 16. ion; 17.
ook; 22. si; 24. urn; 25. el; 27.
mica; 28. ogen; 30. nes; 31. Ier.
Het stuifmeel van de katjes van
de hazelaar kan allerlei allergische
reacties veroorzaken, foto gpd
komt, doordat deze wind-
bestuivers bijzonder veel pollen
maken waardoor de kans op in
ademing van het stuifmeel vrij
hoog is. Beter is om eenjarige
planten zoals het vlijtig liesje,
begonia, viooltje, salie en petu
nia in de tuin te zetten. Bij deze
soorten zorgen insecten voor
de bevruchting waardoor ze
minder stuifmeel produceren.
Verstandig is bovendien om
geen gazon aan te leggen of,
wanneer die stap te drastisch is,
het grasmaaien aan een ander
over te laten. In gras zit name
lijk vrij veel stuifmeel dat zich
tijdens het maaien in de lucht
verspreidt en vervolgens tot een
overgevoelige reactie leidt.
Vooral mensen met hooikoorts
zijn hiervoor kwetsbaar. Ook
heggen vormen een verzamel
plaats van pollen.
In 'Genieten van een allergie-
arme tuin' staat een uitgebreid
overzicht van weinig en veel
stuifmeel producerende bloe
men en planten. In het boek
komen ook schimmelsporen
aan bod. Schimmels groeien op
dood en rottend materiaal zoals
een composthoop. Ze produce
ren op deze plek sporen en die
worden vervolgens in de zomer
verspreid. De sporen inademen
van de zogenoemde schimmel
aspergillus kan een ontsteking
aan de luchtwegen veroorzaken
en chronische astma.
Naast de aspergillus bestaan er
duizenden andere schadelijke
schimmels. Ook varens zijn
soms een bron van het kwaad,
omdat deze soort zich eveneens
via sporen voortplanten. De
sporen zijn te herkennen aan
bruine strepen en stippen aan
de onderkant van bladeren.
Er is nog een derde categorie
die problemen oplevert: geu
rende bloemen. Vooral astma
patiënten blijken veel last van
het aroma van sommige bloe
men te hebben. Ook het zeer
kleine stuifmeel van insecten-
bestuivende composieten zoals
asters, chrysanten, goudbloe
men en de ambrosia kan een
allergische reactie oproepen. In
de Verenigde Staten wordt de
ambrosia zelfs als voornaamste
oorzaak van hooikoorts gezien.
Voordat iemand allerlei planten
en bloemen uit de tuin haalt,
moet eerst worden nagegaan
waardoor een allergie wordt
HEINZ
HELW JOSEPH11^
HOW co You do';
REDACTIE: MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA O23-5150
mers. De kosten voor onder
houd laten zich raden. Dankzij
allerlei 'teas' en fairs komt er
geld binnen."
Maar Nederland blijft niet ach
ter. Deze en volgende maand
vinden er in het gehele land
buitenbeurzen plaats op het
terrein van kastelen en landhui
zen. Ook België heeft zijn fairs,
waar de liefhebber van tafelzil
ver, ornamenten en sierhekken
ongetwijfeld iets van zijn ga
ding zal vinden.
Leek: Buitenbeurs van het
Noorden bij Borg Nienoord, 27
t/m 30 mei. Tuin, antiek en in
terieur. Openingstijden: dag.
10-19 uur, vr. tot 23 uur. Toe
gangsprijs 15.
Wijnegem (Belgie'): Antiek-, in
terieur- en tuinbeurs Allure In
ternationaal, Kasteel Byckhove,
Merksemsebaan 280, dinsdag 8
t/m zondag 13 juni. Topanti-
quairs, tuinarchitecten, fontei
nen, juwelen en champagne-
bar. Openingstijden: dag. 11-21
uur. Toegangsprijs 400 Bfr.
Wijchen: Castle Fair van don
derdag 17 t/m zondag 20 juni.
Op vrijdag is het Lady's day in
Ascot-sfeer. Openingstijden:
do. 17-22, vr. en za. 11-22 uur,
zo 11-18 uur. Toegangsprijs 15.
veroorzaakt. Dat kan door een
plant in de tuin te zetten en
vervolgens de reactie af te
wachten. Van Garderen: „Nog
beter is om een geneeskundig
onderzoek te laten uitvoeren
waarbij wordt onderzocht door
welke stof een allergische reac
tie ontstaat."
Is de afweging eenmaal ge
maakt en komen er in de tuin
alleen onschadelijke bloemen
en planten te staan, dan nog is
er geen garantie voor pro
bleemloos tuinieren. Ook de
tuin van de buurman kan pro
blemen geven. Dit gevaar be
staat niet alleen voor tuiniers
die al overgevoelig zijn voor
stuifmeel, sporen of het aroma
van een bepaalde soort. „Men
sen die allergisch zijn voor stof
fen binnenshuis, lopen een ver
hoogd risico om ook overge
voelig te raken voor bloemen
en planten buitenshuis", waar
schuwt Van Garderen.
('Genieten van een allergie-ar
me tuin', uitg. Terra, 39,90 gul
den)
Terras vol bloeiers
Nu er geen nachtvorst meer
optreedt, is het tijd om aan de
slag te gaan met eenjarige zo-
merbloeiers en kuipplanten.
Voor een terras en zelfs voor
naast de voordeur zijn er nu
volop geschikte planten te
koop. Op een teras dat het
grootste deel van de dag in de
zon ligt is de keuze aan plan
ten vrijwel onbeperkt. Ligt het
terras wat meer in de schaduw
dan zijn vooral vlijtige liesjes,
fuchsia's, Abutilon en tabaks
planten geschikt. De meeste
eenjarige zomerbloeiers wor
den verkocht in plastic potjes
die niet al te groot zijn. Zet ze
daarom na aankoop in iets
groters. Het is belangrijk dat
het water onder in de pot kan
weglopen. Leg over het gat
wat potscherven of kleikorrels.
Behalve terracotta, aardewerk
en zink zijn er ook manden
waarin de planten prachtig tot
hun recht komen. De verzor
ging van terras- en balkon-
planten is simpel: water en af
Groen Heemstede
1.5
zijn
Tien steden (waaronder
Heemstede) en dorpen heb
ben zich aangemeld voor de
Entente Florale-wedstrijd
'Groenste stad en dorp van
Nederland 1999'. Andere kan
didaten voor de titel zijn Leus
den, Oss, Weert, Elsoo, Gen-
dringen, Kommerzijl, Sint Oe-
denrode, Vaals en Zundert. De
Entente Florale is een interna
tionale wedstrijd waarin dor
pen en steden uit tien landen
meedingen naar de titel
'Groenste stad en dorp in Eu-
Grasranden
Uitbundig bloeiende kuipplan
ten vormen met rotan tuin
meubilair een smaakvolle
combinatiefoto
ten toe speciaal voedsel ziji
voldoende. Heel gemakkei
zijn gecoate korrels die hun'
voeding regelmatig aan de
plant afgeven. De korrels hoi
ven maar een keer per seiztx
te worden toegediend.
1.01
.31
,o;
ropa'. Welk dorp of stad Ne
derland volgend jaar gaat ve
tegenwoordigen wordt uitge 13*
maakt in de nationale comp
titie. Doel van de wedstrijd
het onder aandacht brenge
van goede groenvoorzienin
gen in dorpen en steden. Vo<
de j urering zorgt de Vaste
Keurings Commissie, een
stantie die is gespecialiseeri
in de keuring van tuinen en
groenvoorzieningen. In okto
ber worden de prijswinnaar
bekend gemaakt.
Met behulp van een balkje en een hamer is de stalen rand rondh
grasperk gemakkelijk aan te brengen. foto> e
Gras groeit omhoog, maar
heeft ook de neiging om zich
zijwaarts üitte breiden, waar
door paden en opritten over
woekerd dreigen te worden.
Door regelmatig randen af te
steken kan het gazon in toom
worden gehouden. Maar dat
vinden sommige tuinliefheb-
bers een vervelend karwei. Re
den om een kantopsluiting
aan te brengen. Naast hout,
kunststof en aluminium is er
nu plaatstaal op de markt: de
Ever Edge, een buigzame strip
die met een hamer en blokje
aai vvi<
hout langs de randen van!
gazon en tot enkele millira
ters onder het maaiveld gi
gen moet worden. Er kan
de randen heen worden g
maaid. De strips zijn bijna
twee millimeter dik en d;
door makkelijk in hoeken
bochten te buigen. Dankzij
een koppelsluiting kunnen ej
1 meter lange strips aan
worden geklikt. In een
king zit een set van vijf.
set kost ruim twintig guldeL
Info: 'Klein Wildschut',
den, 033 - 4321481.
i verj e,
Tropische planten populair
De verkoop van tropische
planten neemt vooral tijdens
de lente- en zomermaanden
een hoge vlucht. Vandaar dat
Bloemenbureau Holland, de
promotieorganisatie van bloe
men- en plantenkwekers, twee
exotische soorten in de schijn
werpers zet: de zogenoemde
musa bananarama en de ficus
elastica. De musa bananara
ma is een uit Maleisië en India
afkomstige bananensoort,
maar in het koude Nederland
se klimaat groeien er geen gele
vruchten aan. Opvallend is dat
nieuwe, sterke bladeren van
de bananenplant zichzelf als
het ware uitrollen. De exoti
sche soort moet zo veel moge
lijk in het zonnetje staan, heeft
veel water nodig en is niet be
stand tegen temperaturen on
der de vijftien graden. Veel
minder noten op de zang
heeft de rubberboom ficus
elastica. In voeger tijden werd
er in Indonesië rubber van ge
wonnen, maar tegenwoordig
dient hij alleen nog als dei
ratieplant. Het exemplaar
heeft stevige, ovaalvormig* ten
glanzende bladeren. Eenr igm
lijk grote musa bananaran isse
ongeveer twintig gulden.* ^TF
1.01
Dl
J po You we
pA0y?& piké i
roers
