ARGILL
er 's feest!
Akkoord over fusie NUON/ENW
fep KKk<-iw.
L =->J
re'OM
Onze stem belangrijker dan onze omvang
252
Minimale meerderheid voor
paarse partijen in senaat
4-3
Stemrecht senatoren Eerste Kamer een 'constructiefout'
Binnenland
Protest tegen voedselgigant
as;1
WOENSDAG 26 MEI 1999
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
Staten Zeeland: kerncentrale behouden
middelburg Een meerderheid van Provinciale Staten in Zeeland
wil dat de kerncentrale in Borssele na 2003 openblijft. Van de 47
statenleden ondertekenden er gisteren 34 een motie aan de re
gering en de Eerste en Tweede Kamer om het sluitingsbesluit te
heroverwegen. De statenfracties van WD, CDA, SGP, RPF/GPV,
Partij voor Zeeland en het onafhankelijk statenlid M. Weststrate
stellen dat zich nieuwe argumenten voor open houden'hebben
aangediend. Zo voldoet de centrale na grootscheepse aanpas
singen aan de nieuwste internationale veiligheidseisen. Daar
naast voeren de fracties aan dat de kerncentrale twee procent
kan bijdragen aan de vermindering van de uitstoot van kooldi
oxide in de lucht. Nederland heeft zich internationaal verplicht
tot een vermindering van zes procent. PvdA, D66 en Groen Links
in Zeeland houden vast aan sluiting en wijzen erop dat het radi
oactieve afval een gevaarlijk probleem blijft.
Aanhouding voor bedreiging raadslid
numegen Een 30-jarige Nijmegenaar is vorige week aangehou
den omdat hij sinds september 1997 een raadslid van Groen
links in Nijmegen bedreigd zou hebben. De man dreigde de
mouw telefonisch met geweld en het in brand steken van haar
woning. De Nijmeegse politie heeft dat gisteren meegedeeld.
Het raadslid heeft diverse malen aangifte gedaan van de bedrei
gingen. Na verloop van tijd vond Justitie de mondelinge dreige
menten zo ernstig worden dat een onderzoek is ingesteld. De
Nijmegenaar is in verzekering gesteld. Hij koestert extreem
rechtse sympathieën en belaagde het GroenLinkse raadslid om
haar politieke ideeën. Volgens GroenLinks maakt de Nijmege
naar deel uit van een groep mensen rond de voormalige ex
treem-rechtse partij CP'86. Van Eek zegt dat meer leden van zijn
partij, andere linkse politici en migrantenorganisaties eveneens
last hebben gehad van dreigtelefoontjes uit dezelfde hoek.
Gedeputeerde Klijn: tarieven omlaag, sendee wordt beter
Noord-Holland is akkoord met de fusie van het energiebedrijf ENW met de bedrijven
NUON, EWR en Gamog tot NUON/ENW. Gisteren stemden, op de^SP en NH Anders-
/De Groenen na, alle provinciale partijen voor de vorming van het nieuwe bedrijf.
Noord-Holland was de laatste van de twintig aandeelhouders die zich moest uitspre
ken. Door het samengaan ontstaat een van de grootste distributiebedrijven in Neder
land, met een omzet van 7,5 miljard gulden en een Nederlands martkaandeel tussen
de 35 en 40 procent. Als gevolg van de fusie verdwijnen 2500 van de 7500 banen.
haarlem monica wesseling-anp
Met het besluit gisteren in de
provinciale staten van Noord-
Holland komt een einde aan
een week van onzekerheid. Ver
leden week weigerde een aantal
partijen tijdens een commissie
vergadering een standpunt in te
nemen en die onzekerheid lie
ten vooral de WD en Groen
Links gisteren voortbestaan. Als
Noord-Holland had tegenge
stemd, dan was de fusie volle
dig afgeblazen. Noord-Holland
is, net als de gemeente Amster
dam en de provincies Friesland
en Gelderland, zo'n grote aan
deelhouder dat toestemming
vereist is voor het doorgaan.
De fusie had eigenlijk begin
april al rond moeten zijn, maar
vooral bij de WD-fractie rezen
bezwaren. De andere aandeel
houders van de vier bedrijven,
de provincies Gelderland, Fle
voland, Friesland en gemeen
ten in Gelderland en Zuid- en
Noord-Holland, waren al in
maart akkoord.
De WD-bedenkingen waren
niet alleen van financiële aard,
ook de positie van de kleinver
bruiker, en dan vooral de mo
gelijkheid van de provincie om
de tarieven in toom te houden,
baarde de liberalen zorgen.
Voor GroenLinks is het gebruik
van duurzame energie, en de
mogelijkheid daar binnen het
grote bedrijf afspraken over te
maken, cruciaal.
De opmerking van gedepu
teerde N. Klijn dat door de fusie
de tarieven omlaag gaan en de
service omhoog, en de uitleg
over de andere fusie(on)moge-
lijkheden en de garantie over de
latsburg hans jacobs
Li Boeren uit de Indiase deelstaat Karnataka vormden gisteren het grootste deel van de demonstranten bij voedselgigant Cargill in Amsterdam. Kleine Derde Wereld-boeren
i bedreigd door de monopoliepositie van Cargill. De demonstranten maken deel uit van de Intercontinental Caravan, een internationale beweging, foto anp cor mulder
een het graaien en snaaien
(sommige) leden van het
- ropese Parlement heeft de
elopen maanden de aan-
iht getrokken. Dat belooft
3r de verkiezingen op 10 ju-
weinig goeds. De parle-
ntsleden zelf vinden dat het
h de moeite waard is te
in stemmen. Joost Lagen-
i, lijsttrekker van Groen-
ks, sinds vorig jaar in het
lement en tot die tijd
onachtig in Haarlem, aan
woord.
ienLinks zit landelijk gezien
Ie lift, maar vooral in linkse
igen bestaat veel achterdocht
scepsis ten aanzien van het
opese Parlement en de Euro-
politiek.
n groot deel van de Neder-
ise wetten wordt in Brussel
J Straatsburg gemaakt. Het is
ingrijk dat wij daar een stem
ebben. Milieuvervuiling
dt niet op bij de grens. Dat
uitgerekend een zaak die
in Europees verband kan
17 august
worden geregeld.
Maar dan wel op
een.democratische
manier. Je moet het
niet alleen overla
ten aan de regerin
gen. Het Europese
Parlement moet
meebeslissen. Dat
is de boodschap die
we moeten over
brengen. Voor dat
zelfde parlement is
het dan wel belang
rijk dat het brandschoon is. Wat
dat betreft valt er nog wel wat te
verbeteren."
Wat kan één Nederlander uit
richten in een Europese groene
fractie met slechts 27 leden in
een parlement van 626 mensen?
„Onze stem is in het Europese
Parlement veel belangrijker dan
onze grootte, dat geldt zowel
voor de groene fractie als ge
heel, als voor GroenLinks. We
zijn een herkenbare fractie, met
heldere standpunten. We heb
ben de afgelopen jaren ver
schillende keren het voortouw
kunnen nemen, in milieuzaken,
EUROPESE
VERKIEZINGEN
maar ook bij het aan
de kaak stellen van
de fraude. Die in
vloed kan straks gro
ter worden als de
Duitse Groenen een
'commissaris krijgen
in de Europese Com
missie. Als enige Ne
derlander in de frac
tie word ik serieus
genomen. Ik kan de
fractie meekrijgen,
maar je moet wel de
goede momenten kiezen en
met goede argumenten ko
men."
Landbouw vormt de grootste
uitgavenpost van de Europese
Unie. Bijna de helft van de be
groting gaat naar een handjevol
boeren. Het parlement heeft
daarover echter niets te zeggen,
terwijl de EU juist daar geld kan
besparen.
„Het afschaffen van de land
bouwsubsidies betekent met
een ook het einde van de agra
rische sector in de EU. Dan
komt er alleen nog maar voed
sel uit landen als de Verenigde
Staten. Dat is geen goede zaak.
Joost Lagendijk. foto gpd
Europa moet een eigen voed
selproductie houden. Boven
dien zou zonder subsidies het
platteland in landen als Spanje,
Finland en Griekenland ont
volkt raken en onleefbaar wor
den. De subsidies kunnen wel
op een andere manier worden
ingezet. Meer geld bijvoorbeeld
om het land anders te bewer
ken, met meer oog voor de na
tuur en het milieu en niet meer
voor overproductie van melk.
Exportsubsidies kunnen ook
verdwijnen, die verstoren nu
vaak de lokale markt in de Der
de Wereld. De boeren moeten
een andere taak krijgen, maar
dat levert niet automatisch be
zuinigingen op."
Frits Bolkestein wordt genoemd
als nieuwe Nederlandse com
missaris. Een goede keuze?
„Nee. Als het dan toch een libe
raal moet zijn dan liever (staats
secretaris) Gijs de Vries. We zul
len het verzet in het Europees
Parlement tegen Bolkestein or
ganiseren door al zijn uitspra
ken over Europa nog eens goed
op een rijtje te zetten en voor
de hoorzitting van het parle
ment te verspreiden. Het nieu
we parlement gaat zeker schie
ten op de nieuwe commissaris
sen. Bolkestein komt als doel in
aanmerking."
macht van de provincie, trok de
WD over de streep. Temeer nu
de provincie (zo staat in een
aangenomen motie) de Noord-
Hollandse vertegenwoordiger
in de aandeelhoudersvergade
ring de opdracht meegeeft ook
na de eeuwwisseling (als nieu
we fusies wellicht aan de orde
komen) de tarieven goed te be
waken.
GroenLinks zag haar milieu-
wensen gehonoreerd in drie.
vrijwel statenbreed aangeno
men, moties. Afgesproken is dat
de provincie in het aandeel
houders overleg zich uitspreekt
tegen het gebruik van kernener
gie of bruinkool. Bovendien
gaat Noord-Holland bij de aan
deelhouders bepleiten dat er in
2005 ten minste vijf procent
van de elektriciteit op een
duurzame manier wordt opge
wekt.
De provincie Noord-Holland
krijgt in het nieuwe bedrijf elf
procent van de aandelen. Nu
heeft de provincie bijna 40 pro
cent in de ENW. De ENW krijgt
echter binnen het grote bedrijf
NUON/ENW 29 procent NU
ON krijgt 51 procent, Gamog en
EWR elk tien. Het nieuwe fusie-
bedrijf moet nog wachten met
de verkoop van het 50 pro-
centsbelang in productiebedrijf
EPON. De verkoopplannen lig
gen stil doordat er onenigheid
is met de andere aandeelhou
der, het distributiebedrijf
EDON. Een woordvoerster stelt
dat NUON niet wil dat het
Amerikaanse bedrijf Reliant
meebiedt. De Amerikanen zijn
al eigenaar van het stroombe
drijf UNA. „Als Reliant EPON
koopt, hebben zij een te grote
positie op de Nederlandse
markt. Wij willen juist dat er
concurrentie is."
Man vindt in
verzetsmuseum
koffer terug
gouda gpd
De 76-jarige Bastiaan Hoogen-
doorn uit Gouda kreeg vorige
week van een kennis te horen
dat er een houten koffer in Ver
zetsmuseum Zuid-Holland was
opgedoken met zijn naam er
op. In het museum stond de
houten koffer die hij meekreeg
toen hij tijdens de oorlog in
Berlijn tewerk werd gesteld.
Hij kreeg in 1942 als 20-jarige
te horen dat hij naar Berlijn
moest om daar mee te werken
in de oorlogsindustrie.
„Ik kan me alleen herinneren
dat ik de koffer heb achtergela
ten bij een hospita. Mijn vader
heeft die koffer voor mij ge
maakt toen ik naar Berlijn
moest. Ik herkende de koffer
meteen en raakte hevig geëmo
tioneerd."
Een wonder, noemt W. de
Lijster van het Verzetsmuseum
de vondst. De Lijster weet niet
hoe de koffer in het museum
terecht is gekomen.
den haag-leiden hans jacobs
Provinciale Staten hebben gis
teren een nieuwe Eerste Ka
mer gekozen. De paarse partij
en behouden een minimale
meerderheid van 38 zetels.
Het CDA wordt in de nieuwe
Eerste Kamer de grootste par
tij, zij behoudt haar 20 zetels.
De WD levert er 4 in en komt
uit op 19. De PvdA blijft de der
de partij in de senaat, met 15
zetels (was 14). D66 levert 3 ze
tels in en komt uit op 4.
GroenLinks verdubbelt het
zeteltal en komt uit op 8. De
kleine christelijke partijen boe
ken eveneens* een grote winst.
De gezamenlijk opererende
partijen GPV en RPF verdubbe
len hun aantal zetels en komen
uit op 4. De SGP houdt haar
twee afgevaardigden. De SP
komt eveneens met twee zetels
terug in de Eerste Kamer.
De nieuwe Eerste Kamer her
bergt een aantal oude beken
den. Daaronder is Hans Wiegel,
die vorige week in opspraak
kwam door zijn stem tegen het
referendum. Hij kreeg veel
voorkeurstemmen. Zelf noemt
de voormalig Commissaris van
de Koningin in Friesland de
voorkeurstemmen 'opmerke
lijk'. De partijleiding van de li
beralen had haar Statenleden
op het hart gedrukt geen voor
keurstemmen uit te brengen.
Oude bekenden zijn ook oud-
D66 voorman Jan Terlouw en
voormalig D66-minister Winnie
Sorgdrager. Voor de PvdA komt
de burgemeester van Tilburg en
de vroegere FNV-voorzitter Jo-
han Stekelenburg in de senaat,
evenals Ed van Thijn, voorheen
burgemeester van Amsterdam.
De kleine onafhankelijke partij
en en de Groenen brachten pla
noloog Marten Bierman terug
in de groene bankjes.
Onder de vertrekkende sena
toren bevinden zich de WD'er
Henk Heine Makkreel en AOV-
oprichter Martin Batenburg.
Met hem verliezen de ouderen
partijen hun laatste zetel in de
Eerste Kamer.
De uitslag wordt morgen pas
definitief vastgesteld.
Uit de regio
Opvallendste nieuwkomer is het Leidse gemeenteraadslid Driek
van Vugt, die met zijn 19 jaar de jongste senator uit de parle
mentaire geschiedenis wordt. De Socialistische Partij wil met
'Superdriek', zoals de student politicologie wel wordt genoemd,
meer leven brengen in het oudemannenhuis van de Eerste Ka
mer. Van Vugt staat naar eigen zeggen 'te popelen om te begin
nen'. D66-senator Elida Tuinstra (Oegstgeest) en PvdA'er Piet
van Stoffelen (Hillegom) keren niet terug aan het Binnenhof,
Uit de Leidse regio komen drie senatoren.
Driek van Vugt
Tijdens het Eerste-Kamerdebat over het referendum verscheen
Driek van Vugt (19) alvast in een net colbertje op de publieke
tribune. Van Vugt zegt snel te leren, en de eerste les die hij van
zijn bezoeken aan het Binnenhof kennelijk heeft opgestoken is
dat hij wat kleding betreft niet geheel uit de toon moet vallen bij
het stemmige grijs van de overige, meer bedaagde senatoren.
De vraag is in hoeverre het Leidse gemeenteraadslid (Van Vugt
stapt na zijn installatie uit de raad) in de senaat ook echt zijn
stem kan laten horen. Tot nu toe heeft hij alleen nog maar de
aandacht weten te trekken door een plasactie tegen minister
Hermans (onderwijs) en ondoordachte uitspraken over Somali
sche asielzoekers. Noordwijkse partijleden wilden hem om die
uitspraken zelfs uit de Eerste Kamer houden. 'Onzin' vond Van
Vugt. „Hij is welkom om te komen leren", meende zijn SP-frac-
tievoorzitter Ruers vorige week.
Eddy Schuyer
De fikse nederlaag die D66 bij de statenverkiezingen moest in
casseren betekent dat de fractie van de sociaal-liberalen wordt
vrrk It'iinl I i ;n lii' zitu-i I tkIy Si luiyri behield mei tic hak
ken over de sloot de zetel die hij sinds 1991 bezet. De Wasse
naarder (58) verkreeg vooral bekendheid doordat hij als eerste
de WD waarschuwde niet tegen het 'kroonjuweel' van zijn par
tij te stemmen, het referendum. De waarschuwing was aan
WD-senator Wiegel niet besteed en het referendum kwam vori
ge week in de senaat één stem tekort. Schuyer is lid van het be
stuur van de TBS- kliniek De Kijvelanden en algemeen directeur
van psychiatrisch ziekenhuis Delta in Albrandswaard. Van 1970
tot 1987 was hij gemeenteraadslid in Wassenaar, daarna zat hij
dertien jaar in provinciale staten van Zuid-Holland en vervol
gens in de Eerste Kamer.
Heieen Dupuis
De hoogleraar (medische) ethiek van de Universiteit Leiden,
woonachtig in Voorschoten, heeft binnen en buiten de WD, die
haar met een vijfde plaats op de kandidatenlijst een prominente
plek gaf, veel stof doen opwaaien. Haar uitspraken over asiel
zoekers vielen niet overal in goede aarde. In het televisie-pro
gramma Het Schaduwkabinet stelde ze voor om de grenzen tij
delijk voor hen te sluiten. 'Vermorzelen dat mens' luidde het
oordeel van columnist Jan Mulder in Elsevier. D66-fractievoor-
zitter Thom de Graaf noemde haar 'ongelooflijk naïef. Dupuis
(53) was geschrokken, maar nam haar woorden niet terug. De
veelbesproken hoogleraar is overigens pas sinds 1995 lid van de
WD. Daarvoor was ze achttien jaar lid van D66. Dupuis heeft
een indrukwekkende staat van dienst als lid van onder andere
de Gezondheidsraad, de Onderwijsraad (tot 1998), de advies
raad van Veilig Verkeer Nederland en als voorzitter van de Ne
derlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie.
4 KAARTJES VOOR WARNER BROS.
M0VIEW0RLD HALEN, 3 BETALEN!
GELDIG IN JUNI.
TICKETS ALLEEN VERKRIJGBAAR
BIJ UW REISADVISEUR.
VRAAG NAAR DE VOORWAARDEN.
Turkije boos over
Koerdisch congres
den haag anp
Turkije is verontwaardigd dat
de Nederlandse regering niet
heeft voorkomen dat maandag
in Amsterdam het Koerdisch
Nationaal Congres is opgericht.
De Turken zijn boos dat de vol
gens hen door de PKK gedomi
neerde bijeenkomst niet is ver
boden. Het Turkse ministerie
van buitenlandse zaken zegt
dat Nederland vooraf is 'ge
waarschuwd' voor de oprich
ting van het congres. Zeker ge
zien de bijdrage van de Koerdi
sche arbeiderspartij PKK had de
Nederlandse regering hier een
stokje voor moeten steken.
haag hans van soest
nieuwe senatoren zijn nog niet
22f ïnstalleerd of ze moeten het be-
eigi lansrecht van hun Kamer alweer
Zora rdedigen. Zoals altijd bij de ver
ingen van een nieuwe Eerste
ter laaien de discussies over de
uitzo odzaak en het democratisch ge-
3P&' Ite van dit orgaan weer op. Deze
J er is de kwestie extra pikant
heè'it. w °rdat het kabinet vorige week
uikelde over de halsstarrigheid
i de kamer-der-grijze-heren.
s Eerste Kamer moet zo snel mo-
ijk worden afgeschaft", zegt SP-
lator Bob Ruers. De reden daar
voor is duidelijk: de Eerste Kamer
wordt niet rechtstreeks gekozen
door de burger en zou dus niet de
mogelijkheid moeten hebben een
beslissing van de Tweede Kamer -
die wel direct door de bevolking
wordt samengesteld - weg te stem
men.
Een 'constructiefout' noemt Ruers
het. De enige reden waarom hij zelf
zitting neemt in de Eerste Kamer is,
zo zegt hij, om het systeem van bin
nenuit te veranderen. „Er klopt iets
niet aan de manier waarop de Eerste
Kamer functioneert", zegt zijn par
tijgenoot Agnes Kant. „Of de Eerste
Kamer moet onafhankelijk zijn,
maar dan zit je met het probleem
dat de senaat niet rechtstreeks door
de burger wordt gekozen. Óf de Eer
ste Kamer mag niet onafhankelijk
van de Tweede Kamer opereren,
maar dan is het orgaan overbodig."
Volgens Kant klopt de werkwijze van
de senaat niet. Ze noemt het voor
beeld van de behandeling van de
nabestaandenwet en de varkenswet
in de Eerste Kamer. „De senatoren
zeiden dat de wetten niet deugden,
maar stemden er toch mee in onder
druk van hun partijgenoten in de
Tweede Kamer. En nu bepaalt de
rechter dat de wetten inderdaad ge
deeltelijk moeten worden terugge
draaid. Ofte wel: de Eerste Kamer
heeft zijn werk niet goed gedaan."
Maar de socialiste kan een actie zo
als die van Wiegel vorige week ook
niet waarderen. „In principe is het
goed dat Wiegel een onafhankelijke
afweging maakt. Maar het gevolg is
dat één senator. die geen recht
streeks mandaat heeft gekregen van
de burger, het referendum heeft te
gengehouden, terwijl een ruime
meerderheid van de Tweede Kamer
voor invoering was. Dat klopt niet."
Kant staat als woordvoerder van een
kleine oppositiepartij niet alleen in
haar kritiek op het functioneren van
de Eerste Kamer. Ook de regerings
partijen zitten met de krasse knar
ren aan de overkant van het Binnen
hof in hun maag. Zo vindt WD'er
Jan te Veldhuis dat de senaat niet
langer de mogelijkheid moet heb
ben om beslissingen van de Tweede
Kamer van tafel te vegen. Te Veld
huis wil het functioneren van de se
naat ter discussie stellen binnen zijn
eigen partij.
Op grond van dezelfde argumenten
als Kant vindt de liberaal het onte
recht dat de indirect gekozen Eerste
Kamer een wetsvoorstel van de
Tweede Kamer afwijst. Te Veldhuis
zou het een goed idee vinden als de
senaat uitsluitend met een tweeder
de meerderheid een wetsvoorstel
naar de prullenbak zou kunnen ver
wijzen. „Als tweederde van de Eer-
ste-Kamerleden niets ziet in een
voorstel, dan zal dat wel een goede
reden hebben. Maar als slechts één
stem de doorslag geeft, zoals vorige
week, dan is dat staatsrechtelijk niet
juist. In zo'n geval zou de senaat het
voorstel terug moeten zenden naar
de Tweede Kamer, die beslist dan
wat er verder gebeurt."
De enige partij die net als de SP al
tijd hardop heeft gepleit voor af
schaffing van de Eerste Kamer, was
D66. Dit onderwerp is echter uit het
verkiezingsprogramma gehaald.
„Want het is onrealistisch", vindt
D66-Kamerlid Olga Scheltema.
„Voor zo'n grondwetswijziging is
een tweederde meerderheid van de
Eerste Kamer nodig en die zal nooit
met zijn eigen afschaffing instem
men."
Maar daarmee is de kous voor de
democraten niet af. Want hoewel de
partij het nu niet het moment vindt
het bestaansrecht van de senaat ter
discussie te stellen - „Een week na
de Nacht van Wiegel zou iedereen
zeggen dat wij dat doen uit wraak
zucht" - vindt D66 wel dat er iets
moet gebeuren. „Wellicht moeten
we weer eens met elkaar in discussie
hoe we ervoor kunnen zorgen dat
de senaat democratisch genomen
beslissingen niet langer blokkeert."
