D66 verlangt
concessie VVD
VD
iFurby
Renault
komt
naar u toe!
08000303 „v„
Knuffel
Informateur verzet zich tegen verkiezingen
Rel rond
over Loe
biografie
de Jong
'Er is geen respect meer voor de politie'
Binnenland
Bijlmer rapport dreigt
rkiezingspunt te worden
Steeds meer
Nederlanders
wonen alleen
Lucky
Kentucky!
WOENSDAG 26 MEI 1999
n Nederlands Persbureau GPD Geas
bref
die
Kinderen gewond door ontploft pijpje
aotterdamVier meisjes van 10 en 11 jaar zijn gisteravond op
een speelplaats in de Rotterdamse wijk Hillesluis gewond ge
raakt doordat een ijzeren pijpje ontplofte. De meisjes hadden
het pijpje gevonden bij een trambaan. Eén van de kinderen liep
zeer ernstige verwondingen op. De andere meisjes raakten aan
hun benen gewond door wegspringende stukjes metaal. De
slachtoffers zijn naar ziekenhuizen overgebracht. Het pijpje was
afgesloten met een schroef en omwikkeld met tape en ontplofte
toen de meisjes probeerden het open te peuteren. De politie
stelt een onderzoek in naar de herkomst en de inhoud van het
pijpje.
Douane onderschept 4.000 kilo cocaïne
iOTTERDAM De douane van Rotterdam heeft een recordvangst
cocaïne gedaan: op 10 mei onderschepte zij in de Rotterdamse
haven een partij van 4.008 kilogram. De straatwaarde van de
:e kn megapartij wordt geschat op bijna een half miljard gulden. De
Irugs waren verscheept uit Peru en onderweg naar Portugal,
tollen stof deden dienst als deklading. Bij controle met rönt
genapparatuur trof de douane pakjes coke in de rollen. In be
lang van het onderzoek heeft de douane besloten de vangst van
de monsterpartij pas vandaag bekend te maken.
dea
)eze Spreekrecht Europarlementariërs
'esse ien haag Het spreekrecht voor Nederlandse Europarlementa-
riërs in de Tweede Kamer is een stapje dichterbij gekomen. De
1Lu Commissie voor de werkwijze voor de Tweede Kamer heeft in
qjj-2 en advies aan het Kameipresidium de verschillende mogelijk-
i L leden daartoe op een rijtje gezet. Een daarvan is de Europarle-
nentariërs recht te geven deel te nemen aan commissieverga-
M 193 leringen. Het spreekrecht bevordert de communicatie tussen
mei europarlementariërs en Kamerleden en leidt tot meer samen-
verking, zo is de gedachte. Ook zou het de betrokkenheid van
Ie burgers bij het Europese debat bevorderen.
Asielzoekerscentra Amsterdam
imsterdam Amsterdam krijgt tien nieuwe asielzoekerscentra,
ii de centra worden 1.500 asielzoekers opgevangen. De ge-
ji beb jeente heeft alle stadsdelen gevraagd te zoeken naar een ge-
oe [hikte plek voor de asielzoekers. Vandaag worden de locaties
>31 ze wekend gemaakt. De nieuwe centra zijn niet bedoeld voor
d tevD luchtelingen uit Kosovo. Voor vijfhonderd Kosovaren wordt
2011,1 ezocht naar aparte opvangmogelijkheden,
lebbe
ho,ï Jitwisselen gevangenen Marokko
Lu en haag Nederland en Marokko zijn het eens geworden over
en uitwisselingsverdrag om gevangenen in eigen land hun
igjn8 traf te laten uitzitten. Dit betekent hoop voor 83 Nederlandse
Won edetineerden die vaak onder miserabele omstandigheden in
1 Latij larokkaanse gevangenissen zitten. Verwacht wordt dat het bi-
atkerl teraje verdrag 'inzake overbrenging gevonniste personen' nog
dan eze Zomer wordt ondertekend. In Marokko veroordeelde Ne-
sn. De erlandse gedetineerden kunnen dan een verzoek indienen om
Luthe m straf jn Nederland uit te zitten. De meeste Nederlanders
-Pt' tten in Marokkaanse gevangenschap vanwege drugssmokkel,
onfeil
r™g lis: zeven jaar voor moedermoord
mei1 n bosch Tegen een 34-jarige man uit Nuenen is gisteren voor
an, a rechtbank in Den Bosch een celstraf van Zeven jaar geëist
Jat egens moord op zijn moeder. De verdachte bekende dat hij
jn moeder had gewurgd met haar nylonkous en haar de keel
biedt J(j doorgesneden met haar broodmes. Volgens deskundigen
icieel as man verminderd toerekeningsvatbaar, maar kans op
ui het paling voorzagen zij niet. Daarom kreeg de rechtbank geen
t Lutt lyjgs tot dwangbehandeling in een terbeschikkingstelling.
Furby, de eerste
'levende' knuffel.
Nu volop
verkrijgbaar 99.95
n|ÏAC.
fVD vindt dat het CDA een
l! iezingsonderwerp maakt
het eindrapport van de par-
ll, intaire enquêtecommissie
Bijlmer. WD-
c tdvoerder Te Veldhuis zegt
die houding van het CDA
geschrokken te zijn'. Hij
lijst naar opmerkingen van
I-collega Reitsma, die ver-
itte dat de paarse fracties
3°j.; e Tweede Kamer veel feller
n uithalen naar de betrok-
bewindslieden indien het
net demissionair is. De
se fracties zouden zich dan
meer gebonden voelen
onderlinge afspraken.
D er Te Veldhuis meent
iet CDA met deze uitspra-
vooral de politieke aspec-
tit het rapport naar boven
haalt en nu al bezig is met ver
kiezingsretoriek. ,,In de beoor
deling van bewindslieden moet
het niet uitmaken of een kabi
net demissionair is of niet. Dat
is niet eerlijk ten opzichte van
de mensen in de Bijlmer."
CDA-woordvoerder Reitsma
vindt de kritiek onterecht. „Als
de commissie met harde con
clusies komt, is het ook logisch
om straks een scherp debat te
voeren. Dat heeft niets te ma
ken met verkiezingen."
Het is nog niet duidelijk wan
neer het vervolgdebat met de
regering plaatsheeft. PvdA wil
dit het liefst zo snel mogelijk, de
WD vindt het logisch als er nog
een paar weken wordt gewacht.
„De bewindslieden kunnen
zich er dan ook op voorberei
den."
Van 26 mei tot 5 juni:
De Renault Bedrijfswagen-1 O-daagse.
Bel voor een proefrit bij n op de xaak
in de Kangoo Express of de Master:
den haag gpd
Informateur Tjeenk Willink legde elke gesprekspartner eerst deze 'rebus' met de titel de Stroperigheid van
de Staat voor. foto anp rocer dohmen
Kabinetsinformateur Herman Tjeenk Willink
vindt dat D66 en de oppositiepartijen vorige
week „wel heel gemakkelijk" hebben aange
stuurd op nieuwe Tweede-Kamerverkiezingen.
Hij gaf deze partijen, in prudente bewoordin
gen, gisteren een flinke veeg uit de pan. „Ver
kiezingen zijn een laatste redmiddel", aldus
Tjeenk Willink, „geen naar believen in te zet
ten wapen van politici." Tjeenk Willink, de be
langrijkste adviseur van de koningin, is nu be
zig „het probleem te lokaliseren" dat voorlopig
een doorstart van Paars-2 verhindert. Dat pro
bleem heet D66 en de lastige positie waarin
deze partij zichzelf en met hulp van Hans Wie
gel heeft gemanoeuvreerd.
Politiek gezien is er superlijm nodig om de PvdA,
de WD en D66 weer aan elkaar te hechten en
nieuwe verkiezingen te voorkómen. Staatsrech
telijk ziet de informateur minder beletselen om
een stembusgang te vermijden. Er is momenteel
sprake van een „uitzonderlijke situatie", vindt
hij, maar daar is uit te komen. Feitelijk gaat het
om een conflict tussen de Eerste en de Tweede
Kamer (over de invoering van het correctief refe
rendum), waarbij nota bene ook in de Eerste Ka
mer de coalitie heeft voorgestemd, met uitzon
dering van Wiegel.
Het kabinet, vindt Tjeenk Willink, moet in zo'n
conflict scheidsrechter zijn. „Om die arbitrage te
laten uitmonden in verkiezingen, is geen oplos
sing voor het gerezen probleem." Zou de Twee
de Kamer nu wel worden ontbonden en er ver
kiezingen worden uitgeschreven, dan zou men
zich houden aan een ongeschreven regel in het
staatsrecht, die sinds de jaren '60 bestaat. Dat is
de regel dat het niet passend is om een rege
ringscoalitie van samenstelling te laten verande
ren zonder eerst de kiezer te raadplegen,
Tjeenk Willinks opdracht is het juist, om de coa
litie weer bijeen te brengen. Bovendien, zo be-
net. Er is zelfs geen conflict in de meerderheid
van de Eerste Kamer. Bovendien hoeft er niet te
worden getwijfeld aan de representativiteit van
de Tweede Kamer, zo kort na de vorige verkie
zingen.
WD en PvdA willen Paars-2 met D66 voortzet
ten. Het kabinet wil dat ook. D66 is bereid daar
over te praten. „Bovendien hebben de drie par
tijen sinds 1994 veel geïnvesteerd in samenwer
king." Tjeenk Willink verlangt yan deze partijen
dat ze niet blijven steken in de teleurstelling ovei
het echec van vorige week. „De deelnemers
moeten ook vooruit denken."
Voorwaarde Democraten voor lijmen kabinet
D66 zal een concessie verlangen van de WD als de paar
se coalitie wordt gelijmd. Verschillende bronnen binnen
de D66-Tweede-Kamerfractie bevestigen dat de partij
meer zal eisen dan de snelle invoering van een 'raadple
gend referendum'. De WD zal op een ander terrein ook
moeten toegeven, maar WD-leider Dijkstal wil voorals
nog niet het regeerakkoord van vorig jaar openbreken.
den haag gpd
De Democraten willen van de
WD 'genoegdoening', zoals
een fractielid het uitdrukt, nu
door toedoen van WD-senator
Wiegel vorige week de weg naar
het correctief referendum is ge
blokkeerd en er een kabinets
crisis is ontstaan. Een (niet bin
dend) raadplegend referen
dum, dat kan worden ingesteld
zonder de steun van een twee
derde meerderheid in het par
lement, is voor de D66-fractie
een minimum voorwaarde om
door te praten over het helen
van de breuk in Paars. D66 zou
nieuwe eisen op tafel kunnen
leggen op het gebied van zorg,
milieu en onderwijs.
D66-leider De Graaf zei gis
termiddag na een eerste ver
kennend gesprek met informa
teur Tjeenk Willink dat de deur
naar een 'doorstart' van Paars
„niet op slot is, en de sleutel is
den haag gpd
Over vijftien jaar wonen bijna
drie miljoen mensen alleen. Nu
zijn dat nog 2,2 miljoen men
sen. Het aantal paren stijgt in
die periode van 4,2 naar 4,3
miljoen. De groei van het aantal
huishoudens komt voor het
grootste deel voor rekening van
de eenpersoonshuishoudens.
Hierdoor zal de vraag naar wo
ningen verder toenemen. Dit
blijkt uit prognoses van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek (CBS).
Op dit moment lopen er ruim
450.000 alleenstaanden rond in
Nederland die jonger zijn dan
dertig jaar. Tot 2015 komen hier
zo'n 50.000 alleenstaanden bij.
Bij de hogere leeftijdsgroepen
ligt dit aantal rond de 200.000.
Het gezin blijft populair. Een le
ven lang alleen wonen wil bijna
niemand. Het ideaal: een gezin
met twee kinderen. De keuze
voor een huwelijk is daarbij
echter niet meer vanzelfspre
kend. Het aantal getrouwde
stellen neemt af. Daar tegen
over staat een groei van niet ge
trouwde stellen van 700.000 tot
1 miljoen. Tussen de 30 en 59
jaar neemt het aantal alleen
staanden de komende vijftien
jaar met 400.000 toe.
niet weggegooid". Hij weigerde
in te gaan op de handreiking
van de PvdA om meer bestuur
lijke hervormingen mogelijk te
maken. PvdA-fractieleider Mel-
kert hoopt D66 zo binnenboord
te houden.
De Graaf, die vorige week in
zijn advies aan de koningin
aandrong op nieuwe verkiezin
gen, zei gisteren dat nu nie
mand daarop zit te wachten,
maar dat ze 'onvermijdelijk'
kunnen zijn. De druk op de
D66-top om zich toch weer te
verzoenen met de PvdA en de
WD, is de afgelopen dagen al
leen maar toegenomen. Giste
ren nog bepleitte oud-partijlei
der en net verkozen D66-sena-
tor Terlouw dat het kabinet
Kok-2 de draad weer op pakt en
verder gaat.
De informateur ontving gis
termiddag ook de fractieleiders
van WD en PvdA en voert van
daag met ieder van hen afzon-
WHISKEY VOORDEEL
Four Roses
Kentucky Straight
Bourbon Whiskey
,00d ^4,99
derlijk een vervolggesprek.
Tjeenk Willink wenst binnen
een week duidelijkheid over de
voortzetting van het tweede ka
binet-Kok. Hij geeft zijn lijmpo
ging „enige kans van slagen".
Tjeenk Willink sprak zich gis
teren uit tegen nieuwe verkie
zingen. De oorlog in Kosovo en
redenen van landsbelang verei
sen terughoudendheid, vindt
hij.. Er zijn volgens de informa
teur drie redenen om de huidi
ge paarse coalitie voort te zet
ten: de meerderheid van de
Tweede Kamer is er voor; de
drie paarse partijen hebben
veel in elkaar geïnvesteerd en
verkiezingen noch het opstap
pen van D66 brengen het refe
rendum dichterbij.
Een coalitie van PvdA, WD
en D66 zou in de nieuwe geko
zen Eerste Kamer slechts een
meerderheid overhouden van
één zetel, zo bleek gisteren.
D66-leider De Graaf weigerde
te speculeren op de vraag of dit
de lijmpoging verder bemoei
lijkt. Hij wees er wel op dat dit
het des te belangrijker zou ma
ken, „dat de coalitiepartners
zich aan de afspraken houden".
In de nieuwe Eerste Kamer is
niet iedereen gecharmeerd van
een paarse voortzetting. De zo-
Thom de Graaf op bezoek bij informateur Tjeenk Willink.
FOTO
GPD PHIL NU HU IS
juist gekozen PvdA-senator Ste
kelenburg ziet geen heil in een
gelijmd paars kabinet, blijkt uit
een interview met het weekblad
Vrij Nederland. Hij pleit voor
een kabinet van PvdA, CDA en
GroenLinks.
WD-senator Wiegel zei giste-
amsterdam gpd
GALL& GALL
Historica Nanda van der Zee
ziet ervan af een biografie te
schrijven over dr. Loe de Jong,
de historicus die bekend werd
met zijn monumentale werk
over Nederland in de Tweede
Wereldoorlog. Van der Zee
heeft de opdracht teruggegeven
aan uitgever SDU, want ze wei
gert haar werk vóór publicatie
te laten toetsen.
Het Nederlands Instituut
voor Oorlogsdocumentatie (NI-
OD), waarvan Loe de Jong ja
renlang directeur was, geeft
Van der Zee alleen toegang tot
de archieven als zij schriftelijk
akkoord gaat met een toetsing
van het biografieconcept. Dat
komt volgens de schrijfster neer
op 'preventieve censuur'. De
schrijfster zegt dat het NIOD zo
probeen hooggeplaatste perso
nen te beschermen en publica
tie van politiek gevoelige gege
vens tegen te houden. Lou de
Jong (85) maakt volgens Van
der Zee geen voorbehoud.
Plaatsvervangend directeur
Peter Romijn van het NIOD
(voorheen RIOD) vindt dat de
beschuldigingen 'kant noch wal
raken'. Hij bevestigt dat Van der
Zee bepaalde archieven van het
NIOD alleen mag raadplegen
als ze van tevoren een verkla
ring ondertekent. Op grond
daarvan kan het NIOD publica
tie van bepaalde gegevens ver
hinderen of anonimiseren.
„Maar er is geen sprake van
preventieve censuur. Dat wekt
de suggestie dat wij hier elk ma
nuscript met een rood pennetje
zitten te lezen en alles doorstre
pen wat ons niet welgevallig is.
Het gaat om de wettelijk gere
gelde bescherming van de per
soonlijke levenssfeer van bur
gers. In Nederland hebben we
besloten dat de burger daar
recht op heeft. Daarom moet
iedere gebruiker van privacy
gevoelig materiaal die verkla
ring ondertekenen."
De historica wil zich alleen
onderwerpen aan het oordeel
van de civiele rechter, na publi
catie. Romijn denkt dat Van der
Zee zich druk maakt om niets.
De plaatsvervangend NIOD-
directeur laat doorschemeren
dat een creatieve onderzoeker
helemaal geen last hoeft te heb
ben van de beperkingen uit de
privacyverklaring. ,Als je elders
het bewijs voor bepaalde bevin
dingen over een persoon publi
ceert, zonder het NIOD als bron
op te voeren, kunnen wij daar
natuurlijk niks tegen doen."
ren de harde verwijten van pre
mier Kok 'niet te begrijpen'.
Volgens Kok had Wiegel Paars
'willens en wetens' ten val ge
bracht. Hij verweet de WD'er
onder meer geen voorbehoud
te hebben gemaakt bij het ver
kiezingsprogram van zijn partij,
LIKEUR VOORDEEL
waarin invoering van het refe
rendum vermeld staat. Maar
Wiegel vond dat een 'minor
point' (van ondergeschikte be
tekenis) en wees erop dat zijn
standpunt algemeen bekend
was.
GALLGALL
Eddy Smulders
verdacht van
aanslagen
den bosch anp
Profbokser Eddy Smulders
uit Eindhoven is gisteren
opgepakt. Volgens justitie
in Den Bosch wordt hij ver
dacht van meerdere aansla
gen met handgranaten in
Tilburg en Eindhoven.
In Tilburg ontploften vo
rig jaar december in de Lijs
terstraat binnen een paar
weken tijd twee granaten.
Volgens de politie ging het
in één geval om een gerich
te aanslag tegen een van de
bewoners.
In Eindhoven werden vo
rig jaar november twee
handgranaten op de bin
nenplaats van het politie
bureau gegooid. Daarbij
werden vijf auto's bescha
digd. Bij geen van beide
aanslagen raakte iemand
gewond.
De 34-jarige Smulders
werd in maart 1998 ook al
aangehouden, toen wegens
betrokkenheid bij diefstal
van een omvangrijke partij
sigaretten ter waarde van
drie miljoen gulden.
Kort voor die aanhouding
was hij vrijgesproken van
zware mishandeling van
een stadsgenoot.
rotterdam marcel potters
Het respect voor de politie is weg. Dat
is de conclusie van vice-voorzitter R.
Tournier van de Algemene Nederland
se Politievakvereniging (ANPV) naar
aanleiding van de bekogeling van poli
tie, afgelopen weekeinde, bij een onge
luk op de snelweg. „De politie is ver
plicht te lief geworden", vindt hij.
De politieagenten assisteerden bij
een dodelijk ongeval op de rijksweg
Rotterdam-Den Haag (Al3). Na ver
loop van tijd kwamen belangstellen
den de vluchtstrook op om te kijken
naar de reddingsoperatie. Politie en
hulpverleners werden daardoor gehin
derd in hun werk en vroegen de om
standers weg te gaan. Daarop werden
ze bekogeld met stenen en kluiten. Vo
rige week werden politiemensen in de
Rotterdamse wijk Spangen belaagd. En
op 25 april, na de huldiging van
Feyenoord, hadden relschoppers het
eveneens op agenten gemunt.
Volgens Tournier heeft de agressie
jegens de politie verschillende oorza
ken. Allereerst stelt hij vast dat rech
ters de amokmakers te mild straffen.
,Als iemand van dichtbij voluit een
steen in het gezicht van een politie
agent gooit, moet je niet aankomen
met het excuus dat de dader onder de
drank en de pillen zat", zegt Tournier.
Ook stelt hij vast dat de politie door
gebrek aan personeel nog nauwelijks
in staat is in contact te komen met
burgers. „We zijn niet meer in gesprek
met de mensen. De maatschappij is
het op een gegeven moment zat. Over
een jaar of tien zijn er wijken waar je
alleen nog met mobiele eenheid naar
binnen kan, terwijl de rest van de we
reld gewoon doorhobbelt."
Tournier: „Als de regels niet veran
deren, dan houdt het op. We moeten
af van het systeem dat alles maar kan.
Als je de democratie wilt beschermen,
dan moet je degenen die deze taak op
zich nemen juist volop steunen."
Ook voorzitter J. Vogel van de Alge
meen Christelijke Politiebond (ACP)
constateert een gebrek aan respect
voor de politie. Het geweld tegen de
politie neemt hand over hand toe, stelt
hij vast. „De mensen hebben niet
meer door wat het handhaven van de
openbare orde en veiligheid precies
inhoudtzegt hij.
Het incident op de Al3 noemt hij
het toppunt van absurditeit. Toch
vindt hij dat de werkwijze van de poli
tie niet hoeft te veranderen. „We hoe
ven nu echt niet ineens over te schake
len op het Amerikaanse systeem: eerst
doen. dan pas praten. Ik denk dat we
het goed doen, door in te spelen op
onze sociale vaardigheden. Dagelijks
gaat het duizend keer goed en nu ging
het een keertje mis."
