In de Sint Jan sneeuwen de Sinti een keer niet one
Filmer Frans Bromet in documentaires op zoek naar Gd
1
1 K
Kerk Samenleving
maandag 17 me11999
>ac
redactie aad rietveld.
VANDAAG
17
De op 17 mei 1592 overleden Paschalis van
Baylon uit Aragon (Spanje), werd door paus
Leo XIII in 1897 heilig verklaard en uitgeroepen
tot patroon van eucharistische verenigingen en
congressen. Dat had Paschalis te danken aan zijn eenvou
dige en godvruchtige leven als kloosterling bij de Minder
broeders van de Strenge Observantie. Hij vervulde steevast
nederige functies in de kloosters waar hij verbleef. Zijn ge
bedsleven en verering van het Heilig Sacrament waren zo
voorbeeldig, dat hij tijdens zijn leven al in de ogen van zijn
medebroeders een aura van heiligheid had. Na ziin dood
zou hij, volgens de geruchten, terwijl hij lag opgebaard
nog twee keer zijn ogen hebben geopend.
Bisschop wil leger weg uit Oost-Timor
Hilversum Het Indonesische leger dat op Oost-Timor het ko
mend referendum tegenwerkt, kan volgens bisschop Van Luyn
van Rotterdam beter het eiland verlaten. De voorzitter van de
rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi zei dit zondag in
het tv-programma Kruispunt. Van Luyn bezocht de afgelopen
week Oost-Timor op uitnodiging van bisschop Carlos Belo, die
in 1996 voor zijn jarenlange strijd voor de onafhankelijkheid de
Nobelprijs voor de wede kreeg. Van Luyn noemde de situatie
op Oost-Timor rampzalig. „Politie en leger terroriseren de arme
burgerbevolking", zei de bisschop. Op 8 augustus kan de bevol
king van Oost-Timor zich uitspreken voor autonomie binnen de
Republiek Indonesië of onafhankelijkheid. Volgens bisschop
Belo wordt de bevolking echter misleid. „De verkiezingen zou
den vrij ziin, maar dat is in het huidige klimaat onmogelijk."
Pinkstermis in Roermond in elf talen
roermond De pinkstermis in de Sint Christoffelkathedraal in
Roermond wordt dit jaar in elf talen gevierd. Buitenlanders in
Limburg werken aan de dienst mee. De internationale viering
heeft als thema Eén Vader, één gezin. Pinksteren is in de kerk
het feest waarop de apostelen naar buiten traden om in vele ta
len het evangelie te verkondigen. Met de internationale dienst
wil bisschop Wiertz, die voorgaat, duidelijk maken dat de kerk
nog steeds een boodschap voor alle volkeren heeft. Alle paro
chies van het bisdom zijn uitgenodigd om een delegatie naar de
mis te zenden. De afgevaardigden krijgen van de bisschop een
kaars die aan het speciale pinkstervuur in de kathedraal wordt
ontstoken. Door de kaars terug te brengen naar de parochies
wordt de verbondenheid met de wereldkerk tot uitdrukking ge
bracht.
'Kerken groeien naar elkaar toe'
canterbury De oecumenische dialoog met de Rooms Katholie
ke Kerk is volgens de anglicaanse aartsbisschop George Carey
van Canterbury veranderd van een polemiek in het naar elkaar
toegroeien van de kerken. „De Anglicaanse Kerk en de Rooms-
Katholieke Kerk bevinden zich nu op een gezamenlijke weg", zo
reageerde het hoofd van de Anglicaanse Kerk op de publicatie
van het gezamenlijke rapport over gezag in de kerk. Daarin pleit
een internationale commissie voor een grotere rol van de lokale
kerk. In de uitoefening van hun functie zouden de bisschoppen
meer rekening moeten houden met de stemmen van 'het volk
Gods' (de gelovigen), aldus de commissie. De dialoog tussen de
Anglicaanse en de Rooms-Katholieke Kerk kwam op gang na
het bezoek van de toenmalige aartsbisschop van Canterbury,
Michael Ramsey, in 1966 aan paus Paulus \h in Rome.
Inval politie bij bijbelcongres Vietnian
hanoi De Vietnamese politie heeft een inval gedaan bij een bij
belcongres van een Pinkstergemeente in de hbofdstad Hanoi.
Twintig personen werden gearresteerd wegens het bijwonen
van een 'onwettige godsdienstige bijeenkomst'. De veertien
mannen en zes vrouwen, die lid zijn van de niet erkende Viet
nam Assemblies of God Church, waren voor een driedaags bij
belcongres bijeen in een hotel in Hanoi. Achttien van hen wer
den na verhoor vrijgelaten. Voorganger Tran Dinh Ai zit nog in
hechtenis. Volgens bronnen in Hanoi houdt de voorganger re
kening met een langdurige gevangenisstraf. Ai, die een zoge
noemde huiskerk leidt, werd aan het begin van de jaren '90 al
eens tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens evangeli
satieactiviteiten.
Saudi-Arabië heeft nieuwe groot-moefti
jeddah» In Saudi-Arabië is Sjeik Abdel-Aziz bin Abdullah al-
Sjeik zaterdag aangewezen als nieuwe groot-moefti, de hoogste
religieuze autoriteit binnen het koninkrijk. De benoeming per
koninklijk decreet volgde op het overlijden, donderdag van de
vorige groot-moefti, de 89-jarige Sjeik Abdul-Aziz bin Baz. Die
bekleedde de functie bijna dertig jaar.
den bosch anp
„Wij sneeuwen onder, altijd." Een mis voor Ma-
riapelgrims in de Sint Jan in Den Bosch logen
strafte zondag voor een keertje de verzuchting
van Zino Weisz, voorman van de Sinti (zigeuners)
in Nederland. Enkele duizenden gelovigen kre
gen in de kathedraal in Den Bosch nu eens hün
waarheid te horen. „Hoe triest die ook is."
Met een bedevaart naar de Sint Jan herdachten
de Sinti de zwartste dag uit hun geschiedenis. Op
16 mei 1944 werden velen van de zigeuners in
Nederland door de nazi's opgepakt en via kamp
Westerbork naar het vernietigingskamp Ausch
witz vervoerd. De meesten keerden niet terug.
De Sinti grepen de mis aan om terug te kijken
op de bijna voorbije eeuw, waarin discriminatie
en vervolging van hun volk een hoogtepunt be
reikten. „Een vergeten holocaust", noemde
Weisz de moord op minstens een half miljoen zi
geuners in de concentratiekampen.
Bij alle aandacht voor geroofd joods bezit
wordt de stem van de Sinti volgens Weisz niet ge-
hoord. „Zij hadden geen geld op de bank, dus Het orkest van Tata Mirando speelde zondag in de Sint Jan in Den Bosch.
hoe moeten ze bewijzen dat de nazi's al hun ka
pitaal, belegd in sieraden en muziekinstrumen
ten. hebben gestolen? Wij sneeuwen onder, al
tijd."
De Sinti hebben traditioneel in juni hun jaar
lijkse bedevaart naar Roermond. Dit jaar moch
ten ze voor het eerst hun zegje doen in de Sint
Jan, het onderkomen van de Zoete Lieve Vrouw
van Den Bosch. Als fervente Mariavereerders
voelden ze zich in de Mariamaand mei, wanneer
pelgrims in groten getale toestromen,
thedraal prima op hun plaats.
„Misschien waren wij wel de eerste
kers." Weisz en zijn neef Hannes Weiss
de barre geschiedenis van de Sinti en
ningen om hun cultuur te bewaren. H
van Tata Mirando speelde. Een meisje in
te jurk danste een vredesdans.
De Sinti willen in de nieuwe eeuw nj norr
dan vrede. Hun gedachten zijn daaror. ise j<
de gebeurtenissen in Kosovo. „Op oi
knieën moeten we aan Jezus Christus?
dat ophoudt, en dat zoiets nooit weer
zegt Hannes Weiss.
De mis is voor Zino Weisz ook een
heid om vooroordelen over de Sinti
men. De vanouds naar binnen gekeerde ter
schap kreeg te maken met mythen oi
zigeunerkinderen en mooie vrouwen <j geze
delijk rond kampvuren dansen. „Een ni hij
ze helpt om duidelijk te maken, dat wi lij h
wone mensen zijn." ncei
De 3500 Sinti in Nederland zijn volge iracl
weerbaar geworden. In vergelijking n? nerk
landen is Nederland voor Sinti 'een I ggei
aarde', hoewel de overheid zich welt ndei
stigmatisering heeft schuldig gemaakt.rum
is gelukkig aan het veranderen", zei We
Hoe kun je nou tot een abstractie bidden?'
Filmer Frans Bromet is er voor de televisie weer eens
met zijn camera op uitgetrokken. Op speurtocht langs
gewone mensen. Op zoek naar antwoorden op elemen
taire vragen, die iedere niet-gelovige zich zou kunnen
stellen. Bestaat God? Wordt de wereld er beter van als ik
in God zou gaan geloven? Wat is er met de hel en de he
mel gebeurd? Kan ik nog in de hemel komen? Bromets
zoektocht leverde vier prachtige documentaires op. Fas
cinerende, openhartige gesprekken over godsdienst zijn
het geworden, die verrassen door de directheid en diep
gang. Vanavond zendt de NCRV de eerste aflevering uit.
amsterdam
theo krabbe
Of een mens wel of niet gelooft
hangt volgens Frans Bromet
sterk samen met het geloof of
ongeloof van zijn ouders. Zelf
gelooft hij niet, vooral vanwege
zijn ouders, die een grote afkeer
hadden van godsdienst. „Mijn
vader was joods. Hij voelde zich
ook joods, maar met godsdienst
had dat volgens hem helemaal
niets te maken. Godsdienst en
geloof hadden volgens mijn ou
ders alles te maken met ver
deeldheid tussen mensen, ar
moede, uitbuiting, oorlog en
genocide."
Altijd had Bromet het gevoel
dat zijn ouders daarin gelijk
hadden. Maar toch waren er in
zijn leven verschillende mo
menten van lichte twijfel. „In
middels ben ik de vijftig gepas
seerd. Ook mijn sterfelijkheid
kondigt zich aan. Een pijntje
hier en een grijs haartje daar,
vooralsnog niets ernstigs. Maar
de vragen omtrent de eindig
heid van het leven nemen toe."
Toen de NCRV de Amster
damse filmer benaderde met
het verzoek een serie documen
taires te maken over hoe God
tegenwoordig nog leeft onder
de mensen, prikkelde dat nog
eens speciaal zijn nieuwsgierig
heid. Bromet sprak met men
sen uit verschillende maat
schappelijke geledingen en ker
kelijke gezindten, met mensen
van sterk gelovig tot niet-gelo-
vig. Nuchter en vasthoudend
blijft hij met zijn zo kenmer
kende sonore stem doorvragen:
„Is dat niet wat ver gezocht, om
dat aan God toe te schrijven",
werpt hij de ene keer tegen. Om
een andere keer met een geïrri
teerd of verbaasd „Ik begrijp er
niks van',' of: „Hoe kun je nou
tot een abstractie bidden", te
laten blijken, dat hij met een
vaag antwoord geen genoegen
neemt.
God, bestaat Hij toch? Dat is
de vraag, die in de eerste afleve
ring van de reeks 'Oh God' cen
traal staat. Van de zes perso
nen, onder wie drie vriendinne
tjes van 11 jaar, die aan het
woord komen, is docent Engels
en schrijver Alexander Zwager
man het meest uitgesproken in
zijn godsbeleving. Zwagerman,
die veel verkeerde in EO-achti-
ge Pinkstergemeenten en cha
rismatische kerken ('halleluja-
kerken', zoals hij ze zelf noemt)
vertelt aan Bromet hoe hij zijn
eerste Godsopenbaring kreeg.
Daarvóór had hij een sluime
rend kinderlijk beeld van God,
die 'af en toe wat Zeus-achtige
bliksemstralen naar beneden
liet kletteren als hij het ergens
niet mee eens was'.
Maar op vakantie bij zijn
vriendin in Hongarije, die hem
meenam naar een Pinksterge
meente, kreeg hij zijn eerste en
ook meest intense Godsopen
baring. „Een heel warm, een
tikkeltje onbehaaglijk, maar
niet onplezierig gevoel. Alsof ik
verlangde naar contact met iets
Hogers. Op dat moment voelde
Filmer Frans Bromet.
ik Zijn aanwezigheid. Die onbe
haaglijke warmte werd een ple
zierige voldaanheid. Maar een
buitenstaander zal misschien
zeggen, dat het door de warmte
en mijn misselijkheid kwam. Ik
heb toen ook heel basaal gebe
den. Niet door me op straat
neer te gooien, maar in gedach
ten."
De theoloog en natuurkundi
ge Willem.'B. Drees daarente
gen is meer terughoudend. God
kan niet aangewezen worden in
een persoon binnen deze wer
kelijkheid, vindt hij. Drees
spreekt liever over God in ter
men als 'de grond van ons be
staan'. De wetenschap kan
geen uitsluitsel geven over de
vraag of God wel of niet bestaat.
De afzonderlijke wetenschap
pen schuiven steeds de vragen
door naar andere vakgebieden.
„Er blijven steeds vragen over.
Waarom is er iets en niet hele
maal niets? Die open plekken in
ons kennen en weten, hebben
mensen met God aangeduid."
Frans Bromet is op zijn best
als hij met drie kinderen en met
de feministisch orthodoxe jodin
B. Evers-Emden spreekt. „God
kan vliegen", zegt Manon.
„Maar als je in de wolken bent
zie je hem niet." Waarop Bro
met onmiddellijk wil weten of
God soms 'verstoppertje'
speelt. Of God bestaat vindt de
joodse ontwikkelingspsycholo
ge een te intieme vraag, waarop
ze geen antwoord wenst te ge
ven. Maar Bromet weet haar
wel, onder het gereed maken
van de tafel voor de sabbath, zo
ver te krijgen dat ze uitlegt dat
ze zich geen beeld van God
maakt, God niet als een Vader,
een Koning, en ook niet als
vrouw beschouwt. Voor haar
telt slechts de abstractie van de
letters JWHW uit de Torah.
„Het jodendom is een doe-
godsdienst. Je vraagt in het
joodse geloof niet wat je ge
looft,'maar wat je doet of laat,
welke geboden en verboden je
s vini
onderhoudt.
Of hij bevrediging
antwoorden op de vraj
hij als niet-gelovige sli lG,|
Bromet in het midden.!
sterdamse filmer hou |U]j
slechts bij de simpele ct
ring, dat het laatste w<x j~<
dit soort elementaire rt En 0
vragen nog niet
de zakelijke, nuchtere,1. uur
dende aanpak van Fe unj,
met zijn de vier docuiE ;r(jt
ieder voor zich spannen van
visieprogramma's gewo- nen
de kijker nu zelf geloi enjr
niet.
NCRV, maandag 17 ra enki
derland 1, 22.50 uur.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
van Spanje.
Flinke perioden met zon en
Geldig tot en met maandag.
Noorwegen:
Canarische Eilanden:
droog, maar in het zuidwesten
weerrapponen 1 rr
ei 08
Veel zon, maar aan de noordkant
meer bewolking en kans op een
station
weer
wind
temp
Flink wat zon en meest droog. In
van de eilanden ook kans op een
regen- of onweersbui. Maxima
max
min
mm
het noorden bewolkt en regen
bui. Maxima tussen 22 en 26
oplopend naar 18 graden aan
Amsterdam
half bew.
no 5
13
8
0.1
achtig.Maxima tussen 7 en 14
graden.
zee en 26 in het zuidoosten.
De Bilt
zwaar bew.
no 4
15
8
0.0
graden.
Marokko:
Zwitserland:
Deelen
zwaar bew.
no 6
0.0
Zweden:
Westkust: zonnige perioden, in
Wolkenvelden en nu en dan re
Eelde
licht bew.
ono3
14
4
0.0
Perioden met zon en droog. In
het noorden kans op een on
gen of onweer. In het noorden
Eindhoven
zwaar bew.
ono6
15
8
0.0
het noorden meer wolken en
weersbui. Maxima ongeveer 24
vrijwel overal droog en zonnige
Den Helder
onbew
ono 7
13
9
1.0
kans op regen. Maxima oplopend
graden.
perioden. Maxima van 16 graden
Rotterdam
half bew.
no 4
13
8'
0.0
naar tussen 10 en 20 graden.
Tunesië:
in het zuidwesten tot 26 in het
Twente
zwaar bew.
ono 4
14
7
0.0
Oenemarken:
Tamelijk zonnig en droog. Maxi
noorden.
Vlissingen
onbew.
no 7
13
10
0.1
Zonnige perioden en droog. Mid-
ma ruim boven de 30 graden.
Oostenrijk:
Maastricht
zwaar bew
no 4
15
9
0.0
dagtemperatuur gaat naar 18
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden. Morgen
Aberdeen
zwaar bew.
nl
10
3
0.6
graden.
Onbestendig met bewolking en
in het zuidwesten kans op een
Athene
onbew.
w2
29
20
0.0
Engeland, Schotland, Wales en
regen- en onweersbuien. Maxima
regen- of onweersbui. Maxima
Barcelona
zwaar bew
nno3
21
17
38.0
Ierland:
rond 21 graden.
oplopend naar 23 graden in het
Beflijn
onbew.
o4
12
3
0.0
Droog en flinke zonnige perio
Mallorca en Ibiza:
zuiden en 26 in het noorden.
Boedapest
onbew
nol
15
6
0.0
den. In het uiterste zuiden toe
Perioden met zon, maar met na
Polen:
Bordeaux
half bew.
nwl
21
12
2.0
nemende kans op een onweers
me in het binnenland ook wolken
Vanuit het westen overgang naar
Brussel
half bew.
no 5
15
8
0.0
bui. Maxima tussen 14 en 19
en grote kans op een onweers
zonnig weer. Maxima oplopend
Cyprus
half bew.
nol
24
17
0.0
graden.
bui. Middagtemperatuur rond 24
naar 17 graden in het noordoos
Dublin
zwaar bew.
o5
15
7
0.1
België en Luxemburg:
graden.
ten en 21 in het zuidwesten.
Frankfurt
licht bew.
no 4
14
7
0.0
Flink veel zon en droog. Maxima
Italië:
Tsjechië en Slowakije:
Genève
regen
no 2
20
11
0.7
rond 20 graden.
Zonnige perioden, maar vooral in
Droog en vooral morgen veel zon.
Helsinki
licht bew.
zo 5
11
1
0.1
Noord- en Midden-Frankrijk:
het noorden ook enkele regen- of
Maxima oplopend naar 23 gra
Innsbruck
zwaar bew.
w3
15
5
0.0
In het noorden eerst nog veel
onweersbuien. Maxima van 22
den in Tsjechie en 20 in Slowa
Istanbul
half bew.
n 10
24
15
0.3
zon. Verder wolkenvelden en een
graden in het noorden tot 30
kije.
Klagenfurt
half bew.
ono 2
18
10
0.0
enkele stevige regen- of onweers
plaatselijk in het zuiden.
Hongarije:
Kopenhagen
licht bew.
n2
12
4
0.3
bui. Middagtemperatuur rond 19
Corsica en Sardinië:
Droog en veel zon. Maxima oplo
LasPalmas
zwaar bew
n8
23
19
0.0
graden.
Vandaag vooral op Corsica kans
pend naar 22 graden.
Lissabon
regen
w4
18
12
9.0,
Portugal:
op een regen- of onweersbui.
Locarno
regen
wnw2
23
13
26.0
Perioden met zon, maar vooral in
Morgen droog en meer zon.
tonden
half bew
no 5
17
8
0.1
het noorden ook brede wolken
Maxima rond 25 graden.
Luxemburg
onbew.
ono 6
15
7
0.0
velden en een paar buien, moge
Malta:
Madrid
onbew.
zw4
21
10
0.0
lijk met onweer. Maxima onge
Droog en flink wat zon met maxi
Malaga
licht bew.
nw4
27
12
0.0
veer 21 graden.
ma van 30 graden.
Mallorca
zwaar bew
o3
27
17
6.0
Madeira:
Griekenland en Kreta:
Malta
ono 8
32
19
0.0
Zonnige perioden en kans op een
Droog en veel zon maar in het
Moskou
onbew.
o2
13
1
5.0
bui. Maxima 21 graden.
noorden ook enkele wolkenvel
DINSDAG 18 MEI 1999
München
licht bew
o5
13
6
0.0
Spanje:
den. Maxima tussen 25 en 30
Zon- en maanstanden
Zon op 05.42 Zon onder 21.29
Nice
regen
19
17
0.0
Wisselend bewolkt en enkele re
graden.
Oslo
onbew.
zzwl
15
4
0.0
gen- of onweersbuien. Aan de
Turkije en Cyprus:
Maan op 08.32 Maan onderOO.OO
Parijs
licht bew
no6
14
8
0.0
zuidelijke Costa's ook geregeld
Droog en veel zon, in het binnen
Waterstand
Praag
licht bew
o3
14
2
0.1
zon. Maxima van 15 graden aan
land kans op onweer. Maxima
IJmuiden Katwijk
Hoog 06 21 18.47 05.54 18.20
Rome
regen
w.s.0
22
15
0.6
de kust van Galicie tot ruim bo
tussen 25 en 32 graden.
Split
half bew
o 1
ven de 20 graden in het zuiden
Duitsland:
Laag 02.05 14 34 01.46 14.15
Stockholm
half bew.
nnw2
12
L O- F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
ïnt
om
bewolkt
onweer
-w
warmtefront
regen
sneeuw
-T-
koufront
«tik
opklaringen
hagel
L
lagedruk
mist
windrichting
H
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
-1000—
luchtdruk in
hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma.t/m/vr 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk. chef sportredactie
E Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F Wegman, chef redactie Leiden
Bols
TELEFAX
Advertenties 071- 5323 508
Familieberichten: 023— 5317 3f nL
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 53 1 5 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30tol
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENI16 |o\v]
Maandag t/m vrijdag van 8.30tc: c.aj:
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging veS 8?
het automatisch afschrijven v; n
abonnements- geld, ontvangen 1,-1 ond
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (bin
worden verzonden geldt een toeslag*
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSEff f
Voor mensen die moeilijk lezen,s'e'
hebben of blind zijn (of een ander; K0,
leeshandicap hebben), is een same*
van het regionale nieuws uit hetle*
Dagblad op geluidscassette beseft
informatie 0486-486486 I
(Centrum voor Gesproken Lectuu.S
INTERNET:
v.leidschdagblad nl
y E-MAIL:
redactie. Id@damiat
K
N H U I
15 3 0.0
34 26 0.0
2 18 13 0.0
io 3 26 21 0.0
ik>2 17 11 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
bez