'Hoogtepunt van acties komt nog'
Primakov moest weg voor relaties met het westen
:e
dus m reden door.
Buitenland
Vluchtelingenfeestje
Duitse Groenen eisen vuurpauze op Balkan
Afzettingsprocedure
Jeltsin saai van start
314 MEI 1999
;ar kiest Habibie tot kandidaat
aat 82,
1 PA
ers au-pair verdacht van fraude
De ouders van de Britse au-pair Louise Woodward, die
irenigde staten terechtstond wegens het doodschudden
|y Matthew, worden verdacht van fraude. De inmiddels
k den Gary en Susan Woodward zouden het fonds dat was
d om de verdediging van hun dochter te betalen hebben
it. Susan zou het fonds een rekening voor verblijfskos-
ben gestuurd, terwijl ze bij de advocate van haar doch-
•rde. Het zou gaan om een ongeveer 30.000 gulden.
Voodward werd in 1997 veroordeeld tot levenslang we
lord. In hoger beroep kreeg ze 279 dagen cel, precies het
i dat ze in voorarrest had gezeten. Daardoor kon ze
«perken wapenverkoop jongeren
tON De Amerikaanse Senaat heeft gisteren besloten
erkoop van halfautomatische wapens aan jongeren
?rboden. Woensdag verwierp de Senaat nog wel een
r om verkopers op wapenshows te verplichten een on-
in te stellen naar de achtergronden van hun klanten,
feliciti naren van officiële wapenwinkels zijn wel al aan zo'n
;el onderworpen. De afwijzing van de maatregel stuitte
ge kritiek bij onder anderen president Clinton en nabe-
n van slachtoffers van vuurwapengeweld. Clinton vroeg
at zijn beslissing te herzien. Hij riep na de recente
lartij op een middelbare school in Littleton op tot aan-
jjg van de wapenwetten.
00 uu'
ngom
De regerende Golkar-partij heeft president Habibie
inrig gekozen tot kandidaat voor de presidentsverkiezingen
^fr dit jaar in Indonesië worden gehouden. De Indonesiërs
juni een nieuw parlement. De parlementariërs vormen
met tweehonderd benoemde leden de Raadgevende
Dams irgadering, die vermoedelijk in november de president
srtenti ce-president kiest. Golkar heeft ook vier mannen voor
presidentschap voorgedragen, onder wie legercom-
it en minister van defensie Wiranto. De kans lijkt klein
'lartij wint. Uit peilingen blijkt dat Habibie slechts bij ze-
rent van de bevolking vertrouwen geniet. Hij ligt daar
achter op oppositieleiders Soekarnoputri en Rais.
we besprekingen in Noord-Ierland
De Britse premier Blair en zijn Ierse ambtgenoot Ahern
vandaag opnieuw met de Noord-Ierse politieke leiders
n vredesregeling voor de provincie. Het belangrijkste ge
nt blijft de ontwapening van de republikeinse terroristen
IRA. De protestanten weigeren de politici van het aan de
ieerde Sinn Féin toe te laten tot een nieuwe Noord-Ierse
g, zolang de terreurbeweging niet op zijn minst een deel
ir wapens heeft ingeleverd. Overigens was er gisteren
lichtpuntje. De protestantse Oranje Orde kondigde aan
iili niet massaal naar Portadown te gaan. In de vorige ja-
ken daar telkens ernstig onlusten uit rond een mars door
holieke wijk, waar Orangisten uit de hele provincie op
aen. Dit jaar zal het waarschijnlijk alleen om de plaatse-
>es gaan.
e PKK'er getuigt tegen Öcalan
KIR» Een gearresteerde hoge commandant van de Koer-
Arbeiderspartij PKK heeft zich bereid verklaard te getui-
en zijn oude leider en strijdmakker öcalan. Semdin Sa-
jarenlang de nummer twee van de PKK, maar kreeg on-
d met öcalan over de te volgen strategie. Dat gebeurde
- orSakik begin vorig jaar werd gearresteerd. Hij was vol-
ïrkije door öcalan ter dood veroordeeld. Volgens naar de
pers gelekte informatie is Sakik niet blij met het feit dat
dische leider zichzelf nu portretteert als een vre-
Viter. Het proces tegen öcalan wordt op 31 mei voortge-
r een speciale rechtbank op het gevangeniseiland Imrali.
nbare aanklager heeft aangekondigd de doodstraf te zul-
uin voor gouden tip zaak-Dando
De Britse krant Daily Mail looft een beloning van zo'n
gulden uit voor tips die leiden tot de opsporing van de
inaar van de Britse tv-ster Jill Dando. De leider van het
Tonderzoek naar de moord zei tegen de krant dat het aan-
tuigen ertoe kan brengen met informatie naar de politie
pen. Dando, BBC-nieuwslezeres en presentatrice van het
ingsprogramma Crimewatch UK, werd op 26 april voor
Ids door het hoofd geschoten. De polite vermoedt dat zij
loord door een bekende, wellicht een voormalige gelief-
ir het is niet uitgesloten dat de moord te maken heeft
ir werk voor Crimewatch.
fr aanslag op Belgische McDonalds
In het Belgische Sint-Niklaas is woensdagnacht brand
it in een vestiging van hamburgerketen McDonalds. De
bleef beperkt tot een opslagplaats voor vlees. De daders
oorloos, maar moeten wellicht worden gezocht in krin-
q dierenactivisten. Vorig jaar zomer was McDonalds in
herhaalde malen het doelwit van brandstichting. In
San l111!?een bedrijf volledig in vlammen op. Het Animal Li-
üenjj m Front, (ALF) een radicale actiegroep voor dierenrech-
Pltm ite de verantwoordelijkheid daarvoor op. Ook in Sint-
waren de letters ALF op een muur gespoten.
Laden achter aanslag in Luxor'
De aanslag in de Egyptische stad Luxor, waarbij twee
leden 58 toeristen omkwamen, is volgens de Egyptische
gefinancierd door de Saudische terrorist Osama Bin La-
it is bekendgemaakt door de Zwitserse Federale Politie,
ntserse delegatie is in Egypte om een rapport in ont-
te nemen over de voortgang van het onderzoek naar het
1. Onder de doden waren 35 Zwitserse toeristen. Bin
een Saudische miljonair die nu waarschijnlijk in Afgha
ns verblijft, is volgens de Verenigde Staten ook het brein
JI aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Kenya
zania van vorig jaar.
kar wordt premier Schotland
■•Edinburgh Labour-leider Donald Dewar is gisteren door
fcuwe Schotse parlement gekozen tot premier van Schot-
Pe huidige minister voor Schotse Zaken in de regering
neeg 71 van de 129 stemmen. Voor de overwinning had
de steun nodig van de Liberal Democrats, met wie de La-
jartij in Schotland na de regionale verkiezingen van vorige
jen coalitie gaat vormen. Labour haalde met 56 van 129
keen meerderheid in het parlement. Woensdagnacht be-
pde twee partijen overeenstemming over het vormen van
Jalitie. Om Schots premier te kunnen worden, moet De-
In functie in Londen neerleggen.
$i*vq lekken.. N-
VJarer, we 's ochtends om 8 uur
91 of oh ze bestemmingTent opyezet,
Gedoucht, naar het dn-p /oor vers
brood.loas,J~rwitzate*1 we.
Cm 12. vuur ai achter een koel alas
3 hitte wijn KamperenC>at is
het toppunt i/an vakantie.
RAI afdeling caravans
)v peermagazine '99 is uit, vol informatie, tips, adressen. Vraag het
aan Telefoon 020 - 607 11 42 (werkdagen 10 tot 16.00 uur),
fax 020 - 685 61 99, e-mail kampeermagazine@rai.nl
Clinton eert
slachtoffers bom
Chinese missie
WASHINGTON AFP-Rtr
De Amerikaanse president Clin
ton heeft gisteravond het con
doleanceregister voor de drie
slachtoffers van het NAVO-
bombardement op de Chinese
ambassade in Belgrado gete
kend. Clinton bewees de drie
doden de laatste eer tijdens een
ontmoeting met de Chinese
ambassadeur bij de Verenigde
Naties, Li Zhaoxing.
De Amerikaanse president
praat vandaag voor het eerst
sinds de NAVO-actie met zijn
Chinese ambtgenoot Jiang Ze-
min. Hij heeft het afgelopen
weekeinde tevergeefs gepro
beerd Jiang te bellen. Clinton
heeft China zijn excuses aange
boden voor de NAVO-actie,
maar dat was voor Peking niet
voldoende.
China eist ook een grondig
onderzoek, de publicatie van de
resultaten daarvan en de be
straffing van degenen die voor
de actie verantwoordelijk wa
ren. Clinton heeft inmiddels
een diepgaand onderzoek toe
gezegd. De Chinezen worden
van de resultaten op de hoogte
gesteld. Daarop Jiet ambassa
deur Li Zhaoxing weten dat de
Amerikaanse president zijn
Chinese ambtsgenoot kan bel
len.
Amerika heeft verder beslo
ten het negatieve reisadvies
voor China weer in te trekken.
Dat werd ingesteld na de hefti
ge anti-Amerikaanse demon
straties in het land, direct na
het bombardement.
stenkovac Temidden van alle
ellende en droefheid is er in de
vluchtelingenkampen voor Koso-
varen ook nog tijd voor een mo
ment van ontspanning. In het
Macedonische kamp Stenkovac
werd gisteren een vrolijk feestje
voor de kinderen gehouden. De
Amerikaanse presidentsvrouw
Hillary Clinton zal het tentendorp
vandaag bezoeken. Ze wil met ei
gen ogen zien welke problemen
er zijn bij de opvang van de ruim
200.000 vluchtelingen in Mace
donië. FOTO AP JOHN McCONNICO
NAVO negeert groeiende kritiek
Ciampi nieuwe j
president Italië j
rome hans geleunsej
correspondent
Zuchten van opluchting en
staande ovaties begeleidden
gisteren in beide huizen van het
Italiaanse parlement de verkie-
zing van Carlo Ciampi tot
staatshoofd. De zuchten van
opluchting waren er omdat
voor de geheime verkiezing
maar één ronde nodig was. Het J
applaus demonstreerde de
eensgezindheid over de keuze
voor de internationaal geres-
pecteerde Ciampi, nu nog mi-
nister van financiën.
Ciampi beloofde de voorzit-
ters van beide huizen als presi-
dent boven de partijen te zullen
staan, en zich in te zullen zet- J
ten voor verdere hervormingen.
Een ervan is directe verkiezing
van het staatshoofd. Er is zowel
in als buiten de politiek veel
verzet tegen het geheimzinnige
gekonkel waarmee die verkie-
zing door parlementsleden en
afgevaardigden uit de regio's nu
nog gepaard gaat.
Ciampi's verkiezing betekent J
dat Italië nog geruime tijd moet
wachten voor een vrouw op
nieuw de kans krijgt om voor
het presidentschap te gaan. De
twee vrouwelijke kandidaten -
Europees Commissaris Emma
Bonino en minister van bin
nenlandse zaken Rosa Russo
Jervolino - kwamen er met vijf
tien en zestien stemmen niet
aan te pas.
Drugshandel
jaagt koers van
dollar omhoog
paramaribo anp
De NAVO-luchtcampagne tegen Servische doelen heeft
de kaap van vijftig dagen gerond, maar een overwinning
is nog niet in zicht. NAVO-opperbevelhebber Clark spie
gelde de beleidsmakers op het hoofdkwartier deze week
voor dat de operatie Allied Force pas over drie tot vier
weken zijn hoogtepunt zal bereiken. De alliantie waagt
zich niet aan voorspellingen over het moment waarop
de militaire ruggengraat van Milosevic kan breken.
brussel paul koopman
correspondent
De NAVO staat onder toene
mende druk resultaten te boe
ken, nu de campagne in Kosovo
al langer begint te duren dan de
bevrijding van Koeweit. De kri
tiek groeit, maar het bondge
nootschap geeft geen krimp.
Woensdag en gisteren, op de
51ste dag van de campagne, liet
woordvoerder Shea weten dat
de NAVO vasthoudt aan zijn ei
sen en de acties pas afblaast als
ze allemaal volledig zijn inge
willigd. Het NAVO-commando
heeft de afgelopen dagen in
Kosovo geen enkel teken gezien
dat Joegoslavië zijn troepen be
gint terug te trekken, zoals pre
sident Milosevic maandag had
aangekondigd. Volgens Shea is
dat een nieuw bewijs dat de
president niet op zijn woord
moet worden geloofd.
Behalve diepgeworteld wan
trouwen in Milosevic is er ook
een militair-tactische reden
waarom de NAVO niet licht
vaardig zal besluiten tot een ge
vechtspauze. Opperbevelheb
ber Clark heeft de NAVO-am-
bassadeurs in een besloten ver
gadering verteld dat het vermo
gen van de Servische strijd
krachten om aangerichte scha
de te repareren fenomenaal is.
Met name de luchtafweer en vi
tale aanvoerroutes zouden door
de Servische genie binnen korte
tijd kunnen worden hersteld.
Gisteren werden op één dag
zestien SAM-luchtdoelraketten
op NAVO-vliegtuigen afge
vuurd, een indicatie dat de
luchtafweer nog steeds een be
dreiging vormt. Die weerhoudt
de alliantie er nu al weken van
de in Albanië gestationeerde
Apache-helikopters in te zetten,
al lieten de VS gisteren weten
dat de kwestbare wentelwieken
nu snel een rol gaan spelen.
Zolang op het diplomatieke
front geen doorbraak wordt gé-
boekt, wil de NAVO zonder
pauze doorgaan met bombar
deren. En dat kan nog lang du
ren, zo luidt deze week de
boodschap aan de bondgeno
ten. „Een nieuwe regering
wordt ook pas na honderd da
gen beoordeeld. Het spel is nog
niet uit", zei Shea. De bombar
dementen werden gisteren en
vannacht dan ook voortgezet.
Daarbij werd vooral de stroom
voorziening in Joegoslavië ge
troffen. Diverse steden zaten
uren zonder licht.
De explosieve stijging van de
dollar ten opzichte van de Suri
naamse gulden is te wijten aan
de recordvangst van zevenhon
derd kilo cocaïne op Schiphol.
Dat meent de Surinaamse mi
nister van financiën Gobard-
han. Drugscriminelen kopen
volgens hem ijverig dollars op
om hun schuldeisers te betalen.
De cocaïne die door de douane
op Schiphol op 7 mei in beslag
werd genomen, was uit Surina
me afkomstig. De drugs zaten
verstopt in 144 dozen met
groente en fruit. De regering in 1
Paramaribo voerde gisteren
spoedoverleg met de monetaire i
autoriteiten. De dollarkoers
steeg van 1.400 tot boven de
1.750 Surinaamse guldens. De
waarde van de Surinaamse gul-
den daalde deze week op de va-
lutamarkt met bijna de helft.
berlun anp
De Duitse regering moet een
tijdelijke onderbreking van de
NAVO-luchtaanvallen op Joe
goslavië zien te bereiken. Deze
opdracht kregen de drie Groene
ministers in het kabinet op een
buitengewoon congres van hun
partij, gisteren in Bielefeld. Met
het besluit is vooralsnog een
breuk in de coalitie met de so
ciaal-democraten van bonds
kanselier Schroder voorkomen.
Op de soms tumulteuze bij
eenkomst van de Groenen bleef
het lange tijd onduidelijk of de
gedelegeerden de regerings-
koers zouden steunen. Na bijna
negen uur debat .stemde een
meerderheid van 444 tegen 318
stemmen in met het compro
misvoorstel voor een vuurpau
ze op de Balkan, die onderhan
delingen mogelijk moet maken.
De 'oorlogspartijdag' van de
Groenen was het eerste natio
nale overleg met de diep ver
deelde achterban over de op
stelling van de pacifistische
partij in de Kosovo-crisis. Criti
ci eisten een onmiddellijk en
onvoorwaardelijk einde van de
NAVO-aanvallen. Daarmee
dreigden zij de Groenen te
splijten, wat tot de val van het
kabinet had kunnen leiden.
De Groene minister van bui-
De Groene minister van buitenlandse zaken Fischer had op het 'oorlogscongres' van zijn partij een zware
dag. FOTO AP ROLAND WEIHRAUCH
tenlandse zaken Fischer verde
digde de politiek van de rege
ring. Hij dreigde indirect met
aftreden, mocht hij de steun
van de achterban verliezen. Tij
dens zijn herhaaldelijk door
boegeroep en gefluit onderbro
ken rede verklaarde hij de te
rugkeer van de Kosovo-vluchte-
lingen tot belangrijkste doel. Hij
beklemtoonde de noodzaak van
een robuuste troepenmacht om
dat doel te bereiken.
Fischer reageerde fel op aan
wezigen die hem voor moorde
naar en oorlogshitser uitschol
den. „Binnenkort willen jullie
Milosevic zeker voor de Nobel
prijs voor de Vrede voordra
gen", schamperde hij. Na zijn
toespraak moest Fischer kort
naar het ziekenhuis. Hij kampte
met oorklachten, nadat hij aan
het begin van het congres was
bekogeld met een zakje rode
verf.
De eerste dag van het driedaag
se debat over de 'impietsjment-
procedure' tegen Boris Jeltsin
heeft gisteren in het Russische
parlement, de Doema, weinig
vuurwerk opgeleverd. De stem
ming wordt morgenavond ver
wacht.
Terwijl buiten enkele honder
den kleumende communisten
het vertrek van het Russische
staatshoofd eisten, bogen de af
gevaardigden zich binnen in
een vreedzame en zakelijke
sfeer over de vijf aanklachten.
Ze variëren van genocide op de
Russen tot het beginnen van de
oorlog in Tsjetsjenië.
Alleen die laatste aanklacht
heeft een kans om met de be
nodigde tweederde meerder
heid te worden aangenomen.
Het Kremlin doet daarom ver
woede pogingen de liberalen
van Javlinski en de ultra-natio
nalisten van Zjirinovski over te
halen niet tegen het staats
hoofd te stemmen. Er zouden
flink wat ministerposten in het
nieuwe kabinet in het vooruit
zicht zijn gesteld.
De dag begon met het voorle
zen van de vijf beschuldigin
gen. Daarna was het snel ge
beurd met de aandacht. De af
gevaardigden waren meer bézig
met het bespreken van de mo
gelijke consequenties van het
ontslag van Primakov en de
voordracht van Stepasjin als
diens opvolger, dan met de be
togen van de fractieleiders.
In de wandelgangen stond de
vraag centraal wat de grond
wettelijke gevolgen van de crisis
zijn. De grondwet schrijft voor
dat het staatshoofd het parle
ment moet ontbinden als de
meerderheid tot drie keer een
kandidaat-premier afwijst. Er is
een grote kans dat de Doema
dit doet. In de grondwet staat
echter ook dat Jeltsin het parle
ment niet kan ontbinden als
het met een afzettingsprocedu
re bezig is.
De grondwet meldt echter
niet welke bepaling zwaarder
weegt. Experts menen dat het
Constitutionele Hof, dat toeziet
op de naleving van de grond
wet, in zo'n situatie moet be
slissen. Enkele waarnemers
sluiten niet uit dat Jeltsin de
Doema van zijn taak zal onthef
fen gedurende de tijd dat het
Hof zich over die vraag buigt.
moskou hans hoogenduk
correspondent
Het ontslag van de Russische premier
Primakov door Jeltsin is niet alleen in
gegeven door presidentiële jaloeziege-
voelens. Natuurlijk vond Jeltsin dat
Primakov te sterk, te populair en daar
door te bedreigend voor hem was ge
worden. De heerser in het Kremlin
ontslaat nu eenmaal altijd onderge
schikten die te succesvol zijn. Maar
waarschijnlijk hebben ook andere be
langen een rol gespeeld bij Jeltsins
handelen.
Primakov, de vroegere KGB-man, was
populair bij de communisten en natio
nalisten in het land, omdat hij er nooit
een geheim van heeft gemaakt dat het
belang van Rusland voor hem centraal
stond. Dat standpunt bepaalde zijn
houding tegenover het westen. In dit
verband moet ook zijn onverzoenlijke
veroordeling van de NAVO-bombarde-
menten op Joegoslavië worden gezien.
In eerste instantie probeerde het wes
ten het harde Russische standpunt af
te kopen met nieuwe miljardenkredie
ten, maar waarnemers in Moskou slo
ten toen al niet uit dat de koers van
Primakov kon leiden tot een terugkeer
van de Koude Oorlog.
Jeltsins omgeving besefte dat. Het be
sluit om Tsjernomyrdin tot speciale
Kosovo-gezant te-benoemen, was een
signaal dat het Kremlin de relaties met
het westen wilde redden. Een duidelij
ke aanwijzing in die richting was ook
de ontmoeting op 26 april van Tsjer
nomyrdin met Jeltsins chef-staf, mi
nister van binnenlandse zaken Ste
pasjin, diens collega van defensie Ser-
gejev en de hoofden van de veilig
heidsdiensten. Daar werd Ruslands
onderhandelingspositie bepaald. Pri
makov en minister van buitenlandse
zaken Ivanov waren niet uitgenodigd.
Ruim een week later verklaarde Serge-
jev dat Rusland gewapende vredes
troepen in Kosovo zou aanvaarden, in
clusief eenheden van NAVO-staten die
niet aan de bombardementen hadden
deelgenomen. Tsjernomyrdin was er
in de tussentijd in geslaagd de kloof
tussen Rusland en het westen over een
vredesakkoord op basis van G7-plan-
nen behoorlijk te dichten. Rusland
deed weer mee op het internationale
vlak.
Voor waarnemers was het - zeker na
Tsjernomyrdins reis naaf Peking na de
NAVO-aanval op de Chinese ambassa
de in Belgrado - zonneklaar dat Jeltsin
en de zijnen de relaties met het westen
niet verder wilden belasten. De strijd
lustige taal die Jeltsin de afgelopen da
gen uitsloeg - Rusland zou zich uit de
vredesonderhandelingen terugtrekken
als de Russische stem nog langer
wordt genegeerd - was vooral bedoeld
voor het thuisfront.
De president wilde de schade die is
aangericht door het ontslag van Pri
makov zoveel mogelijk beperken, door
nationalistische gevoelens te tonen.
Veel Russen zijn immers diep veront
waardigd over de NAVO-acties en het
anti-Amerikanisme groeit. Zeker nu
Jeltsin opnieuw in een strijd met de
Doema is gewikkeld, kan enige steun
uit de niet-politieke hoek geen kwaad.
Maar of Jeltsins woorden daarvoor vol
doende zijn, staat in de sterren ge
schreven. De Russische defensie-spe
cialist Felgenhauer: „De verbale uitval
len naar het westen zijn een poging te
tonen dat het ontslag van Primakov
geen pro-westerse coup is. De binnen
landse uitwerking zal nihil zijn.''
Professor Lozanski van de Amerikaan
se Universiteit in Moskou is nog pessi
mistischer. „Het lijkt erop dat Prima
kov, ondanks zijn ontslag, uiteindelijk
het belangrijkste doel in zijn leven
heeft bereikt, namelijk het scheppen
van een geopolitiek Chinees-Russisch
tegengewicht tegen de VS en de
NAVO." Volgens Lozanski voorspelt
dit in combinatie met de groeiende in
vloed van de communisten en felle na
tionalisten in Rusland weinig goeds
voor de toekomst.
„De VS hebben bereikt wat de sovjetr
propaganda nooit lukte, namelijk het
scheppen van sterke anti-Amerikaanse
gevoelens onder het Russische volk. In
feite keren de pro-westerse Russische
intellectuelen en jongeren, die de felle
communistische aanvallen op Ameri
ka hebben weerstaan, zich nu tegen de
VS." Het lijkt dubieus dat Boris Jeltsin,
eens de lieveling van het westen, die
trend in zijn nadagen nog kan ombui
gen. Op korte termijn sleept hij hoog
uit nog wat extra miljarden binnen. En
misschjen is dat ook wel de enige be
doeling geweest van zijn adviseurs.
