NAVO ziet
geen aftocht
Joegoslaven
Surinamers aan bedelstaf door financiële malaise
Buitenland
Jevgeni Primakov stak Boris Jeltsin langzaam naar de kroon
Jakarta herdenkt studenten
estijnen vieren verbod
sluiting Orient House
NAVO-landen: klacht
Joegoslavië hypocriet
DAG 12 MEI 1999
len zoekt baas voor Falklands
De Britse regering werft kandidaten 'om leiding te ge-
[een kleine, maar gecompliceerde regering'. De post is
regeringsleider van de Falklands, de eilandengroep in
jlijke Atlantische Oceaan waar Argentinië aanspraak op
advertenties die deze week in de Britse pers zijn ver-
i, prijzen de baan aan met een salaris van 240.000 gul-
jaar, een ambtswoning met mooi uitzicht en het ge-
in een officiële auto. De nieuwe chef krijgt een contract
jaar, 640 mensen onder zich en een budget van bijna
jen gulden. Hij dient de belangen van de 2.000 bewo-
j de eilanden en hun 700.000 schapen. Het is een gevari-
aan. De regeringschef kan te maken krijgen met conflic-
afrasteringen voor schapen, maar vooral ook met de
indse politiek van Argentinië.
•en boekt overwinning op Mégret
Een rechter in Parijs heeft gisteren in de strijd tussen
arie Le Pen, de leider van het extreemrechtse Front Na-
FN), en de splintergroep van Bruno Mégret ten gunste
Pen beslist. De rechter verbiedt de groep-Mégret, die
n het Front heeft afgescheiden, de naam en het logo van
te gebruiken. Ook heeft de rechter besloten dat de splin-
p moet afblijven van de partij-administratie en de finan-
lekhouding. Mégret mag zich bovendien niet de vervan-
Le Pen noemen. Le Pen is sinds januari verwikkeld in
ot aantal processen over eigendomsrechten op de naam
ational, het logo, de administratie, ledenlijsten en het
intoor. De uitspraak van het hof is een grote overwin-
or hem.
ling legt steden Bangladesh lam
Een door de oppositie uitgeroepen staking heeft giste-
openbare en economische leven in de Bengalese hoofd-
laka en zestig andere steden stilgelegd. De oproerpolitie,
ian sterk, raakte in de hoofdstad slaags met demonstran-
zelfgemaakte bommen lieten ontploffen. Bij schermut-
i in het centrum vielen zeker 25 gewonden. De staking
orde voornaamste oppositiepartij, de Nationalistische
in haar drie bondgenoten uitgeroepen uit protest tegen
irtdurende uitvallen van de stroom en het tekort aan
nd water. Een van de leuzen van de demonstranten luid-
ef ons elektriciteit en water, of geef ons de macht. De op-
beschuldigt de regering van incompetentie en corruptie.
ui:
akers Lockerbie-verdachten weg
jrie Schotse bewakers van de twee verdachten in het
iie-proces zijn naar huis gestuurd. Een leidinggevende
bewakers zijn op 6 mei door de Schotse politie opge-
een gedeelte van Kamp Zeist waar ze niet mochten ko-
Z e dag ema zijn de drie met het vliegtuig naar Schotland
ituurd. Tegen hun uitdrukkelijke opdracht in waren zij
htje gaan scheppen op een plaats waar dat niet is toege-
:e hebben zich volgens justitie in Schotland verder niet
gedragen. De drie hebben vermoedelijk gehandeld uit
ig en nieuwsgierigheid naar de omgeving. In Kamp Zeist
ren de twee Libische verdachten van de aanslag op een
aanse PanAm-Boeing boven Lockerbie in 1988. Daar-
elen 270 doden. De Iibiërs staan terecht voor een Schot
ter op Nederlands grondgebied.
doden bij aanvallen op Irak
Bij geallieerde aanvallen op drie controleposten in het
van Irak zijn drie doden gevallen. Dat heeft het officiële
persbureau IRNA gisteren gemeld. Eerder op de dag
i Amerikaanse vliegtuigen in de noordelijke 'no-fly zone'
(radarposten bestookt met lasergeleide bommen. Het
tweede keer deze week dat Iraakse luchtafweerinstalla-
den aangevallen. Maandag zou bij een aanval een bur-
ond zijn geraakt. De Amerikaanse en de Britse lucht-
touden toezicht op de twee no-fly zones in Irak, die zijn
ld om de Koerdische minderheid in het noorden van
de sji'itische minderheid in het zuiden te beschermen.
I erkent de zones niet en daagt de geallieerde jagers sinds
jer dagelijks uir met luchtafweergeschut.
dejgo bombardeert rebellen in Goma
een bombardement op de stad Goma in de Demo-
ïe Republiek Congo zijn volgens de rebellen die de plaats
oVisioJden hebben, zeker 28 mensen om het leven gekomen.
V8W istad Uvira, ten zuiden van Goma, is gebombardeerd. De
op de twee steden werd volgens woordvoerders van de
delingen, die de Congolese president Kabila willen ver-
de Be: i, uitgevoerd met een Antonov-toestel. Het bombarde-
ecordi luurde ongeveer vijf minuten. Vier of vijf bommen wer-
[eworpen op wijken in de stad en de regio rond de berg
deze aanval zouden vijftien mensen gewond zijn ge-
feel huizen zouden zijn verwoest. Goma is een van de
rijkste steden in handen van de rebellen.
i Jaya 'militair operatiegebied'
Li Het Indonesische leger zal het grensgebied tussen Iri-
i - het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea - en Pa-
lieuw-Guinea opnieuw tot 'militair operatiegebied' ver-
vanwege de toenemende activiteiten van rebellen in het
Vorige week woensdag viel een groep opstandelingen
tiging van migranten uit Java aan en nam elf mensen in
g. De gijzelaars zitten nog steeds vast. De status geldt al-
>or het grensgebied. Een groot deel van Irian Jaya was tot
militair operatiegebied. Die status werd vorig jaar, na
moo van president Soeharto, opgeheven. In een militair ope-
')ied kan het leger iedereen die van verstoring van de
re orde wordt verdacht oppakken en gevangen zetten.
at 27
e5
9«C
ad bloemendaal
jdent
iinverk en volksdansen
Palestijnen in Oost-Je-
gistermiddag een uit-
t van het Israëlische
«r' rechtshof, die de slui-
n drie kantoren in het
gjj louse voor de verkiezin-
5. n 17 mei onmogelijk
2; Het besluit betekent in
het Hof het eens is met
an premier Netanyahu,
Sen dat de opdracht tot
niet veel meer is dan
iezingsstunt.
gering en de Palestijnen
tot 18 mei de tijd gekre-
a reacties te geven op
luit. Op die dag bepaalt
wat er verder moet ge-
In het geval er een
-Verkiezingsronde komt
"fr" - en daar ziet het naar
•rdt de sluiting van de
waarschijnlijk verder
ld- In de praktijk bete
dat het lot van het Ori-
•se nu in handen ligt
vinnaar van de verkie-
Dat wil zeggen: Neta-
h oppositieleider Ehud
raëlische premier was
Popen dagen de drijven-
moskou anp-rtr-afp-dpa
De vandaag ontslagen Russische premier Jevgeni
Primakov stak president Jeltsin naar de kroon,
sinds die hem vorig jaar augustus tot regerings
leider benoemde. Die langzame opmars naar de
top van de macht zou voor de zwakke Jeltsin de
belangrijkste reden zijn geweest om de premier
weg te sturen, ook al heeft die altijd gezegd geen
presidentiële ambities te hebben.
Jeltsin had de apparatsjik van de oude stempel
vorig jaar na de val van de regering door de diepe
financiële crisis nog hard nodig als compromisfi
guur tegenover het oppositievoerende parle
ment. Door de crisis kwam de roebel in een vrije
-val. De 69-jarige Primakov slaagde er echter in
enige stabiliteit in het Russische bestel terug te
brengen.
Hij stelde de machtige communisten in het par
lement enigszins tevreden door veel rustiger om
te gaan met hervormingen dan zijn voorgangers,
en bouwde steun en macht op via een consen-
susbeleid. Begrotingen werden ongewoon vlot
aangenomen en de premier benoemde mede
standers op sleutelposten, ook binnen de media.
Dit gebeurde onopvallend, volgens de methodes
die nog uit de oude communistische tijd stam
men.
Primakov werd in 1929 in Oekraïne geboren. Zijn
jeugd bracht hij door in Tbilisi, de hoofdstad van
Georgië. Hij studeerde in 1957 af aan het Insti
tuut voor Oosterse Wetenschappen in Moskou,
waarvan hij later directeur werd. Primakov was
lid van de Communistische Partij van de Sovjet
unie van 1959 tot deze werd ontbonden. In de ja
ren zestig was hij redacteur bij de Pravda, het
dagblad van de partij, waarvoor hij van 1966 tot
1970 als correspondent in het Midden-Oosten
werkte.
Zijn kennis van het Arabisch kwam hem te pas
toen president Gorbatsjov hem in 1990 als gezant
naar Irak stuurde om te bemiddelen tussen Sad
dam Hussein en de VS. In 1991 kreeg Primakov
de leiding over de buitenlandse inlichtingen
dienst SVR. Hij gaf onder Gorbatsjov vorm aan
het nieuwe denken in de buitenlandse politiek.
Hij verklaarde dat Moskou afscheid nam van de
ideologie dat de socialistische revolutie naar de
hele wereld moest worden geëxporteerd. In janu
ari 1996 benoemde Jeltsin hem tot minister van
buitenlandse zaken.
raak Israëlisch Hooggerechtshof
de kracht achter pogingen de
drie kantoren te sluiten. Vol
gens hem werden er activiteiten
ontplooid voor het Palestijnse
bestuur van Yasser Arafat, het
geen volgens de Oslo-akkoor
den verboden is. De Palestijnen
houden vol dat alles wat in het
Orient House gebeurt alleen
verband houdt met zijn functie
als PLO-hoofdkwartier in Jeru
zalem. PLO-activiteiten zijn vol
gens Oslo toegestaan.
Het Hooggerechtshof heeft
gisteren geen uitspraak gedaan
over de rechtmatigheid van de
activiteiten in de omstreden
kantoren, maar het bleek ge
voelig voor het argument van
de indieners van een petitie. De
ondertekenaars stellen vast dat
de kantoren in het Orient
House al jaren opereren. Ze
schrijven dat het tijdstip waar
op de sluitingsorder is uitge
vaardigd daarom alleen ver
band kan houden met de ver
kiezingen.
De petitie werd bij het Hof
ingediend door een groep Isra
ëlische burgers. De Palestijnen
weigerden naar het Israëlische
Hof te stappen, omdat ze me
nen dat dit geen bevoegdheden
heeft als het gaat om het Arabi
sche Oost-Jeruzalem.
'Ser\'ische ??ulitairen intensiveren acties
De NAVO heeft geen aanwijzingen dat Joegoslavië is be
gonnen met terugtrekking van zijn troepen uit Kosovo,
zoals Belgrado eerder meldde. De alliantie sprak gisteren
ook de Servische bewering tegen dat het Kosovo Bevrij
dingsleger (UQK) is verslagen en maakte melding van
hevige gevechten tussen UQK-strijders en Servische een
heden.
brussel-tirana-geneve
Volgens NAVO-woordvoerder
Jamie Shea intensiveren Servi
sche militairen hun operaties in
Kosovo juist. Vooral in het wes
telijke grensgebied met Albanië
is een zware strijd uitgebroken.
Ook tussen de Kosovaarse
hoofdstad Pristina en het iets
noordelijkere Podujevo zou he
vig worden gevochten. Boven
dien zou een door het UC^K be
heerste regio in het zuiden van
Kosovo onder vuur van Servi
sche eenheden liggen.
Ook andere bronnen meld
den gevechten tussen Servische
eenheden en het etnisch-Alba-
nese bevrijdingsleger. Een
woordvoerder van de Organisa
tie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa (OVSE) ver
klaarde vanuit de Albanese
hoofdstad Tirana dat in de
buurt van de Albanese grens
dertig UQK-strijders gewond
zijn geraakt. De guerrilla's zou
den bij het grensdorp Padesh
door Joegoslavische MiG's zijn
aangevallen.
Het UQIK-persbureau Koso-
vapress berichtte gisteren dat
bij gevechten in Urosevac ook
burgers door de Serviërs zijn
aangevallen. Daarbij worden
mortieren, tanks en zware artil
lerie ingezet. Naar verluidt hou
den zich sinds enkele weken
ongeveer 70.000 etnisch-Alba-
nese vluchtelingen op in bos
sen en dalen in de omgeving
van de nabijgelegen Topillapas.
NAVO-vliegtuigefi kwamen
gisteren weer volop in actie bo
ven Joegoslavië. De relatieve te
rughoudendheid in de aanval
len na het onbedoelde bombar
dement op de Chinese ambas
sade in Belgrado kwam daar
mee luidruchtig tot een einde.
Er staat Joegoslavië nog veel
meer te wachten. Volgens The
New York Times wil de alliantie
binnenkort ook voor het eerst
vanuit Turkije en Hongarije
Joegoslavische doelen aanval
len.
De VN-vluchtelingenorgani
satie UNHCR verklaarde giste
ren minder dan de helft te heb
ben ontvangen van de 290 mil
joen gulden waarom zij had
verzocht. Als het resterende be
drag niet snel wordt overge
maakt, komt de hulpverlening
aan de honderdduizenden
vluchtelingen op de Balkan in
ernstig gevaar. De Europese
Commissie kwam dezelfde dag
nog met 330 miljoen gulden
over de brug. Het ging niet om
vers geld maar om fondsen
waarmee de EU-regeringen al
begin april hadden ingestemd.
Jakarta Vandaag een jaar geleden barstten in de Indonesische hoofdstad Jakarta studentenrellen los, die een kleine twee weken later uiteinde
lijk leidden tot het aftreden van president Soeharto. Op die eerste dag van de rellen vielen vier doden. Vanmorgen herdachten familieleden en be
kenden hen tijdens een bijeenkomst in Jakarta. foto reuters
den haag cpd
De NAVO beschuldigt Joegosla
vië ervan het Internationaal Ge
rechtshof te misbruiken om een
vrijbrief te krijgen om door te
gaan met de etnische zuivering
van Kosovo. Het verbod van de
NAVO-bombardementen, waar
Joegoslavië het Hof om vraagt,
zou het in staat stellen 'zijn cri
minele opdracht in Kosovo on
gehinderd uit te voeren'. Dat
zei de Nederlandse delegatielei
der Lammers gisteren voor het
Hof in het Haagse Vredespaleis.
De Amerikaanse afgevaardig
de David Andrews zei dat de
aanklacht van Joegoslavië 'de
aandacht beoogt af te leiden
van de wreedheden die het land
zelf begaat'. Andrews noemde
de klacht 'een teken van hypo
crisie en cynisme van Orwelli
aanse proporties'.
De NAVO-landen betoogden
ook gisteren dat het Internatio
nale Gerechtshof van de Ver
enigde Naties niet bevoegd is
om in deze zaak te oordelen.
Volgens prof. Lammers is Joe
goslavië geen lid van de VN, en
heeft het dus niet het recht om
zich tot het Hof te wenden. Bel
grado ziet het huidige 'klein-
Joegoslaviël echter als opvolger
van de vroegere federale staat,
in 1945 een .van de oprichters
van de VN.
De Amerikanen lieten overi
gens blijken dat zij een uit
spraak van het Hof toch zullen
negeren. Volgens hen kan het
Hof alleen een zaak behande
len, als beide partijen op voor
hand verklaren de bevoegdheid
van het hof te accepteren. De
VS, die al vaker uitspraken aan
de laars hebben gelapt, hebben
dat nooit gedaan. „En we zullen
dat ook nu niet doen", zei jurist
John Crook.
Vandaag heeft de Joegoslavi
sche delegatie op de kritiek van
de NAVO-landen gereageerd,
en hebben de NAVO-landen
een tweede ronde gekregen.
Het Hof zal naar verwachting
over twee weken uitspraak
doen.
paramaribo armand snijders
correspondent
De Surinaamse gulden is de laatste maanden vol
ledig op hol geslagen. Terwijl minister van finan
ciën Tjan Gobardhan vrijwel wekelijks roept dat
er nu écht maatregelen zijn genomen om de vrije
val een halt toe te roepen, zijn de winkeliers elke
dag druk doende hun prijzen aan te passen. Sim
pele basisgoederen als brood, melk en rijst, be
ginnen voor de doorsnee Surinamer onbetaal
baar te worden.
Een simpel voorbeeld van wat Surinamers door
maken. Zes jaar geleden kostte een liter cola nog
zeventien gulden, vorig jaar zomer was dat opge
lopen tot driehonderd gulden. Vandaag de dag
moet er zevenhonderd gulden voor worden neer
geteld. Een exemplaar van het dagblad De Ware
Tijd steeg in diezelfde periode in prijs van twee
gulden naar tweehonderd gulden.
Grote aankopen doen is niet mogelijk zonder dat
je als consument met dikke pakken geld over
straat loopt, want de grootste coupure van tien
duizend gulden is slechts zeventien Nederlandse
guldens waard. En wrang genoeg heeft de Cen
trale Bank van Suriname geen geld voorhanden
om grotere coupures te laten ontwerpen en
drukken.
De president van de Centrale Bank, Henk Goed
schalk, heeft altijd tegengesproken dat er sprake
is van monetaire financiering. Maar een topamb
tenaar van het ministerie van financiën onthulde
enkele dagen geleden dat er wel degelijk onge
dekt geld in omloop wordt gebracht. Het zou
gaan om een bedrag van vier miljard Surinaamse
guldens per maand, omgerekend een kleine tien
miljoen Nederlandse guldens. Het is één van de
voornaamste oorzaken voor de enorme waarde
daling van de Surinaamse gulden in de afgelopen
maanden.
Dollars en Nederlandse guldens zijn in Suriname
nauwelijks te koop. Het lukt de overheid met
moeite om elke maand miljoenen aan bouwgi
gant Ballast Nedam over te maken voor de bouw
van twee bruggen. De nood is inmiddels zó hoog,
dat president Jules Wijdenbosch heeft aangekon
digd drastisch te schrappen op de ambassades in
het buitenland en de reislust van ministers, par
lementariërs en ambtenaren fiks in te perken.
Een voornemen dat vorig jaar ook al is geuit,
maar waar niets van is terechtgekomen. Wijden
bosch zelf bijvoorbeeld heeft sindsdien een re
cordaantal buitenlandse reizen gemaakt.
Het staatshoofd is afgelopen weekeinde rond de
tafel gaan zitten met valutahandelaren, in een
poging te vrije val van de gulden tot staan te
brengen. De handelaren hebben toegezegd de
komende dagen zo veel mogelijk vreemde valuta
op de markt te brengen. Maar ze hebben tevens
gesteld dat hun actie zinloos is als de overheid
niet een steentje bijdraagt en de monetaire finan
ciering niet beëindigt. Veel effect hebben de ge
sprekken nog niet gehad, want maandag en gis
teren moest de nationale munt opnieuw fiks in
leveren ten opzichte van de Amerikaanse dollar.
De broer van het staatshoofd, John Wijdenbosch,
zegt in zijn hoedanigheid van voorzitter van de
Associatie van Surinaamse Fabrikanten dat er
ook weinig resultaten te verwachten vielen naar
aanleiding van het overleg met de valutahandela
ren. „Problemen los je niet op met talkshows,
maar met het scheppen van vertrouwen", aldus
Wijdenbosch, die daarmee de visie deelt van an
dere belangenverenigingen uit het bedrijfsleven.
Die hebben maanden geleden het vertrouwen in
de huidige regering al opgezegd.
