Maij-Weggen door de bocht
a
Roof joods bezit verliep 'gruwelijk systematisch'
6:
I1
Binnenland
Jubilerende Vrouwen voor Vrede nog immer vastberaden
Onervaren
bestuurder
'op droogje'
Hennepbranche langzamerhand ware industrie
Diermeel aangetroffen in
derde deel koeienvoer
HG 10 MEI 1999
[met 'digitale nummerplaat'
/Het ministerie van verkeer en waterstaat begint nog
An proef met een elektronisch kenteken. Het experi-
k E uitwijzen of digitale herkenning van auto's een
W ir middel is in de strijd tegen fraude met kentekenbe-
W 0 nummerplaten. Ook wordt onderzocht of het elektro-
N Npteken bruikbaar is bij de registratie van rekeningrij-
jdigitale nummerplaat is een uniek, onuitwisbaar elek-
isignaal dat wordt uitgezonden vanuit een chip die er-
OQ le auto verborgen zit. De registratie vindt plaats met
scanner, zoals die wordt gebruikt in anti-diefstal-
k Éin winkels. Het elektronisch kenteken zal de ouderwet-
Eerplaat niet gaan vervangen.
ger
iarde man uren op Dom
I Een 25-jarige Utrechter heeft zaterdagmiddag de bui-
»n ei^an de Domtoren in Utrecht beklommen. De ernstig
nnj man klom tot zeventig meter hoogte en posteerde
]de buitenkant van een reling. De politie vermoedde dat
00r teneden wilde springen, zette de omgeving af en
gelij een springkussen. Drie uur later wisten hulpverleners
n oppan de toren af te praten. De man was naar boven ge-
injcl» via een bouwlift, die langs de 110 meter hoge Domto-
opl
aa'txamens vandaag begonnen
194beiden De eerste schoolexamens voor dit jaar zijn be-
i 18¥>P de vbo-scholen. Daar zijn leerlingen op b-niveau be-
Wt de beroepsgerichte vakken. In totaal doen dit jaar
Scholieren mee aan het centraal eindexamen voor het
196SLt onderwijs. De vwo-leerlingen beginnen woensdag
t S'tleerste examens en op maandag 17 mei beginnen alle
en aan hun examens. De examenperiode loopt op
631 mei af.
10ltHavelaar komt ook met jus
ikt N Na koffie, thee, chocolade, bananen, honing en cos-
- rui n thee introduceert Max Havelaar in het voorjaar van
lurd Jederland sinaasappelsap met eigen keurmerk. De in-
egvt volgt op een geslaagde proef in Zwitserland met 'eer-
imei d'orange. In het alpenland werd in de eerste twee
11420.000 liter van het product verkocht. De stichting
agli imenteel ook met enkele fabrikanten over een uitbrei
de c het assortiment broodbeleg met cacao. De Stichting
ot e relaar ontstond eind jaren tachtig en betaalt kleine boe-
li dt invikkelingslanden reële prijzen voor hun produkten.
?we| het bekendste Max Havelaar-product.
houdt politie bezig
5nc^' ;n losgebroken stier heeft de politie van Goes zaterdag-
vroeg op de snelweg Bergen op Zoom-Vlissingen bijna
lang handenvol werk bezorgd. Een te hulp geroepen ja-
het dier uiteindelijk neergeschoten. Een personenauto
ihoorlijk beschadigd door een botsing met de stier. Een
f?°' bleek het beest tegen het verkeer in op de rijksweg te
s' De politie heeft de stier toen met voertuigen met zwaai-
leeti ,ege[eid om het tegemoetkomend verkeer te waarschu-
ij vluchtte de stier de berm in. Inmiddels was ook de
J ter met enkele voertuigen gearriveerd, evenals'een die-
oc' n de jager. Mensen van Rijkswaterstaat zetten het weg-
sn e stier werd later weer gelokaliseerd op een ander deel
®n. 58, waar hij bijna een auto ramde. Daar moest het
lI™1 n vrijheid bekopen met de dood.
:aan
>11 dt
i al
lam!
ngenis voor jonge criminelen
rjj Komend najaar zal in Amsterdam een speciale ge-
iujl, voor jonge criminelen worden geopend. In deze in-
*^3 (cunnen zij een vak leren en krijgen daarna hulp bij het
Tan een huis en werk. ,,We hopen dat de jongeren met
insieve begeleiding weer een eigen leven op kunnen
zegt jusititie. Jongeren kunnen zelf kiezen of ze hun
len uitzitten in een gewone gevangenis of in de speciale
nis, waar ze in de werkplaats aan de slag moeten. Het
tweehonderd zogeheten 'draaideurcriminelen', jonge
gers die zich steeds opnieuw aan relatief lichte vergrij-
ïldig maken.
e Belastingdienst tijdelijk
uiten dienst.
Op donderdag 13 mei (Hemelvaartsdag)
en vrijdag 14 mei aanstaande zijn alle
kantoren van de Belastingdienst gesloten, I
met uitzondering van de 24-uursvestigingen
van de Douane.
Dit geldt ook voor de BelastingTelefoon
voor ondernemers, de BelastingTelefoon
voor particulieren en de
BelastingTelefoon Douane.
U kunt op deze dagen wel informatie
aanvragen via Internet:
www.belastingdienst.nl (rf
Op maandag 17 mei is de Belastingdienst
weer geopend.
Belastingdienst
MpRMI mdgttndl Pervburcju GPP Gr.tsv
CDA wil ook beperking euro-inkomen van 6,5 ton
Om te voorkomen dat de verkiezingen voor het Euro
pees Parlement uitsluitend in het teken staan van het
'graaien in de pot' door de parlementariërs, wil het CDA
zich toch aansluiten bij het initiatief van de PvdA en an
dere partijen voor een financiële gedragscode voor Euro
parlementariërs. Lijsttrekker Maij-Weggen, die vorige
week nog tegen de beperking van het stelsel van salaris
sen en vergoedingen stemde, is onder druk van de par
tijtop overstag gegaan.
650.000 gulden per lid uitge
trokken. Daarvan is ongeveer
anderhalve ton 'gewoon sala
ris', 2,5 ton secretariaatsvergoe
ding, anderhalve ton voor reis-
en verblijfskosten en een ton al
gemene onkostenvergoeding.
De ministers van de EU-lidsta-
haarlem sjaak smakman
Het Europees Parlement ver
wierp vorige week een voorstel
van de Raad van Ministers om
de salarissen en vergoedingen
van parlementsleden aan ban
den te leggen. Voor, 1999 is nu
ten wilden een paar duizend
gulden per maand korten op
het salaris en een aantal onkos-
tenregelingen aanpakken. De
Nederlandse europarlementari
ërs stemden vóór het voorstel
van de ministers, op de CDA-
'ers na. Lijsttrekker Maij-Weg
gen zei dat ze die houding wel
aan de kiezers zou kunnen uit-
leggen.
CDA-leider De Hoop Scheffer
liet direct weten dat hij het
daarin volstrekt oneens was
met Maij-Weggen. Dit weekein
de stelde ook partijvoorzitter
Van Rij dat het CDA zich moet
aansluiten bij de overige partij
en, die een gedragscode opstel
len voor hun eigen europarle
mentariërs. Maij-Weggen is on
der druk van de CDA-leiding
door de bocht gegaan.
Van Rij wil vooral voorkomen
dat de salariskwestie de cam
pagne voor de Europese verkie
zingen op 10 juni volledig gaat
beheersen. Daarnaast \Teest
Van Rij dat het CDA op 10 juni
een harde klap krijgt als Maij-
Weggen haar uiterst impopulai
re standpunt handhaaft.
Als reactie op de stemming
vorige week in het europarle
ment hebben GroenLinks en de
PvdA het intitiatief genomen
om snel een algemene gedrags
code voor Nederlandse euro
parlementariërs op te stellen.
D66 en de WD hebben al direct
laten weten daaraan te willen
meedoen. Nog deze week wil
GroenLinks-lijsttrekker Lagen
dijk een eerste overleg. Hij
hoopt op afspraken over een
reiskostenvergoeding op basis
van werkelijk gemaakte kosten.
Wat ze méér krijgen, moeten de
europarlementariërs dan terug
storten in de EU-kas. Daarnaast
wil hij afspraken over de alge
mene onkostenvergoeding 'die
nu de indruk wekt van een aan
vullend inkomen'. Ten slotte
wil hij een einde aan de uiterst
riante extra pensioenregeling,
grotendeels op kosten van de
EU-kas.
Het bestaansrecht van Vrouwen
gen de NAVO-bombardementer
amsterdam monique brandt
'Ga toch naar het strand!', beet
de toenmalige defensieminister
De Geus een aantal vrouwen
toe dat in 1979 in Den Haag een
driedaagse Hiroshima-herden-
king hield. Het groepje Wou
wen vormde de onvermoeibare
voorhoede van wat niet veel la
ter Vrouwen voor Vrede zou he
ten. Zaterdag vierden een paar
honderd enthousiaste vriendin
nen van de - naar eigen zeggen
- 'vastberaden, veelzijdige en
vooruitziende' vredesbeweging
in het Amsterdamse Vrouwen
huis de twintigste verjaardag
van Vrouwen voor Vrede. En
volgens Lineke Schakenbos,
een van de vrouwen van het
eerste uur, toont het incident
met De Geus duidelijk aan hoe
zeer de houding van politici is
veranderd. „Tegenwoordig
worden we serieus genomen in
Den Haag. Men beseft dat we
een brede beweging zijn en dat
wordt gerespecteerd.
Vrouwen voor Vrede streeft
naar een geweldloze samenle
ving en organiseert daartoe on
der meer cursussen en aller
hande- vredesprojecten. Ook
onderhoudt zij contacten met
andere vredesgroepen in bin
nen- en buitenland. 'Kraam
vrouw van de vrede', zo om
schrijft Carolien Looman de ju
bilaris. Looman, met haar 35
jaar een van de jongste leden
van de ernstig vergrijzende be
weging, is op vrijwilige basis
fulltime in touw voor Vrouwen
voor Vrede. Ze noemt zichzelf
'vredeswerkster'.
Looman is lid van de werk
groep Sociale Verdediging, die
onder meer cursussen - aan
vrouwen én mannen - geeft als
Geweldloos Actievoeren en Ge
weldloos Reageren: „We maken
mensen ervan bewust dat je
met een bepaalde houding
agressie kunt oproepen of juist
agressie kunt vermijden. Hoe
kun je reageren op agressie
zonder dat je zelf al te veel
wordt gekwetst? In Geweldloos
Actievoeren gaat het om vragen
als: 'hoe ga je met de politie
om?' of 'wat doe je als een van
je mede-actievoerders door het
lint gaat?' Die trainingen zijn
erg nuttig. Mensen denkei
meestal allereerst aan gewei
Mensen denken
eld
als oplossing in conflicten,
maar het kan echt anders."
Looman en Schakenbos zijn
ervan overtuigd dat de vredelie
vende initiatieven van Vrouwen
voor Vrede niet zinloos zijn,
maar wel degelijk bijdragen tot
een betere wereld. Looman: „Ik
geloof beslist dat een geweldlo
ze samenleving mogelijk is.
Mensen willen eigenlijk alle
maal hetzelfde: een prettig le
ven leiden. Daar past geen oor
log in. Dat geeft hoop."
den haag gpd
Koninklijk Horeca Nederland
en Veilig Verkeer Nederland jui
chen een strengere alcohol
norm voor onervaren automo
bilisten toe. Het kabinet heeft
besloten dat autobestuurders
de eerste vijf jaar na het beha
len van hun rijexamen maxi
maal 0.2 promille alcohol in het
bloed mogen hebben als ze
achter het stuur zitten. Daarbij
wordt geen leeftijdsgrens ge
steld. Een promillage van 0,2
wordt bij de meeste mensen ge
meten na het drinken van één
glas alcohol. In het algemeen
zijn automobilisten pas straf
baar als ze meer dan 0,5 pro
mille alcohol in hun bloed heb
ben.
De nieuwe regeling wordt ge
koppeld aan de invoering van
een tijdelijk rijbewijs voor be
ginnende automobilisten. Dat
is ook vijf jaar geldig. „Uit we
tenschappelijk onderzoek blijkt
dat bestuurders de eerste vijf
jaar veel vaker bij ongelukken
zijn betrokken dan daarna. Het
gaat dan vooral om jongeren.
Het kabinet hoopt door een
strenger alcoholbeleid het aan
tal ongevallen te verminderen",
zegt een woordvoerster van het
ministerie van verkeer en wa
terstaat. Het is nog niet bekend
wanneer het tijdelijk rijbewijs
wordt geïntroduceerd. De
Tweede Kamer moet daar nog
over spreken.
„Een heel goede zaak", rea
geert bestuurslid I. Lankreijer
van de sector cafés en harbe-
drijven van Koninklijk Horeca
Nederland op het kabinetsbe
sluit. Hij is eigenaar van het ho
tel en café-restaurant De Waag
in Hilversum. Uit ervaring weet
Lankreijer dat veel jongeren
voorafgaand aan een avondje
uit afspraken maken over het
autorijden. „Maar er is helaas
ook nog veel jeugd die er te
nonchalant mee omgaat. Dat
leidt tot heel wat ongelukken,
soms met dodelijke afloop. Ik
vraag altijd aan een groepje:
'Wie is de chauffeur?' Die krijgt
van mij een cola of een ander
glas fris."
Veilig Verkeer Nederland
noemt het kabinetsbesluit „een
stap in de goede richting" om
het alcoholmisbruik in het vei
keer verder tegen te gaan. „Wij
verwachten dat dit een belang
rijke positieve invloed zal hen
ben op het verkeersgedrag van
jongeren en andere onervaren
automobilisten", stelt een
woordvoerder.
De beslissing van het kabinet
is een compromis. De ministers
van PvdA en D66 wilden aan
vankelijk het maximale alcohol
promillage voor alle bestuur
ders in ons land aanscherpen
tot 0.2. De WD-ministers heb
ben zich daar echter steeds te
gen verzet. Wie vijf jaar z'n rij
bewijs heeft, valt dus automa
tisch weer onder de algemene
norm van 0,5 promille.
Standhouders in Renkum tonen kleding, voeding en medicijnen
renkum ad berends
Hennep is handel die zich niet
beperkt tot de verkoop aan ro
kers van marihuana. De toepas
sing van het product heeft zo n
vlucht genomen dat langzamer
hand van een ware industrie
gesproken kan worden. Dat
bleek het afgelopen weekeinde
tijdens de tweede internationa
le hennepbeurs in Renkum.
Zo'n 65 standhouders lieten
zien dat hennep meer is dan ro
ken alleen.
Van 'de moeder der planten'
is van alles te maken: kleding,
schoeisel, papier, touw, voe
ding, verzorgingsmiddelen, me
dicijnen om maar een greep te
doen uit de vele mogelijkheden.
Organisator Boy Ramsahai uit
Veghel heeft de beurs opgezet
om de verscheidenheid aan
producten die de hennepbran
che rijk is aan een breed pu
bliek te presenteren. Dat moet
uiteindelijk leiden tot accepta
tie van de hennepcultuur, waar
de samenleving in het alge
meen toch nogal sceptisch te
genaan kijkt.
„Hennep heeft nog altijd een
negatieve lading", zegt Ramsa
hai, die een complete rondgang
door het land moest maken om
ergens een gemeente bereid te
vinden om toestemming te ver
lenen voor het evenement.
Zo'n vierduizend bezoekers,
onder wie opmerkelijk veel
Duitsers, reisden het afgelopen
weekend naar Renkum af om
het nieuwste op het gebied van
hennep en aanverwante artike
len in de drieduizend vierkante
meter tennishal te verkennen.
De politie kwam regelmatig
controleren of er op de beurs
geen hasj en wiet werd ver
kocht.
Het aanbod van onderne
mers uit binnen- en buitenland
was zeer divers. 'Topper van de
beurs' was volgens Ramsahai
een machine, die uiterst precies
het blad van de hennepplant
hakt, zonder de cruciale top
van het gewas te beschadigen.
„Veel sneller dan het handma
tig verwijderen van de blade
ren", aldus de organisator. „Bo
vendien kun je zo'n machine
verhuren en dat betekent ook
weer kassa", vult een coffee
shophouder uit Limburg aan.
Phons van Niel uit Ameide
toont een apparaat dat bij de
bewerking van hennep de pe
netrante stank weghaalt. „In
derdaad, handig voor plantage
houders die de politie op een
afstand willen houden." Ander
paradepaardje van de beurs
was een geldtelmachine die val
se biljetten selecteert. „Ontwik
keld door een internationaal
bedrijf, dat zich niet te goed
voelt om hier te verschijnen.
Dat geeft toch aan dat de hen
nepindustrie als volwaardig
wordt beschouwd", zegt
Ramsahai.
den haag anp
Er zit nog steeds diermeel in
veevoer voor runderen. Bij con
troles zijn in 19 van 62 mon
sters sporen van diermeel ge
vonden, hoewel dat is verbo
den. Diermeel kan bij runderen
de ziekte BSE veroorzaken.
Staatssecretaris Faber van land
bouw wil dat mengvoerbedrij
ven meer doen om te voorko
men dat diermeel in het voer
terechtkomt.
Diermeel kan in veevoer te
rechtkomen als een mengvoer-
bedrijf eerst varkensvoer maakt,
en daarna op dezelfde produc
tielijn veevoer. Er kunnen dan
restjes diermeel zijn achterge
bleven die in het veevoer belan
den. Diermeel mag wel worden
gebruikt voor varkensvoer.
Sinds 1994 geldt een verbod
op het gebruik van diermeel in
voer voor herkauwers. Sinds 1
maart van dit jaar gelden stren
gere voorschriften voor de ma
nier waarop mengvoerbedrij
ven het voer maken.
Boercnorganisatie LTD-Ne
derland reageert bijzonder ge
schrokken. Volgens LTO moet
de overheid met 'keiharde
maatregelen' afdwingen dat
transporteurs en fabrikanten
vermenging van diermeel met
rundveevoer voorkomen.
Mcngvoerbedrijven moeten
aparte productielijnen maken
voor rundveevoer en ander
voet*, vindt LTO.
Volgens historicus moest elk bestaan van joden worden uitgewist
ha ets van oor'°geP' van
Als ik op tv beelden zie van
gen uit Kosovo, dan probeer
issen op één zo'n persoon. En
ik me heel goed voorstellen
zich voelt. Weten dat alles wat
s afgepakt. Dat deden de Duit-
- Zij roofden zelfs de kleinste
iie voor hen niets waard wa-
enfe 'aar '^8 deed historicus Ge-
I Iders onderzoek naar de roof
l 'te Duitsers tijdens de Tweede
be ,or'og van de bezittingen van
de joodse Nederlanders. Zij
3 niet alleen fysiek uitgeroeid,
ters uilden ook elk joods bezit
£l Bn krijgen. Uit hebzucht, maar
elke herinnering aan I
..ton de joden uit te wissen
ding van joods bezit tijdens de Tweede
Wereldoorlog' geeft een onthutsend
beeld van de nauwgezette manier
waarop de Duitsers daarbij te werk
gingen. „Dit was geen roof met het ge
weer in de aanslag. Wat mij het meest
getroffen heeft is juist de gruwelijke
systematiek die de Duitsers bij hun be
roving toepasten." Er waren verorde
ningen, wetten en regels, waar bij de
roof 'keurig' de hand aan gehouden
werd. ..Als je vond dat jou ten onrech
te iets was afgenomen, dan kon je be
zwaar aantekenen. En als je gelijk had.
kreeg je het afgepakte gewoon terug",
stelt Aalders. die werkt voor het Neder
lands Instituut voor Oorlogsdocumen
tatie, het voormalige RIOD.
Tot nu toe was er 'verbazingwek
kend weinig' geschreven over de even
perfecte als perverse organisatie achter
de roof van joods bezit. Volgens Aal
ders is er in ons land tussen 1940 en
1945 voor ongeveer 3.5 miljard (toen
malig) gulden aan goederen, aandelen
en andere eigendommen geroofd. Te
gen de huidige koers komt dat neer op
zo'n vijftien miljard. Bijna eenderde
daarvan was joods bezit, terwijl er
slechts zo'n 140.000 joden in Neder
land waren. De gemiddelde Nederlan
der had'een schadepost van 8.100 gul
den. terwijl de joden gemiddeld 70.000
gulden kwijtraakten. De Duitsers roof
den vooral aandelen, maar ook goud.
sieraden en kunst. Huizen en grond
werden onteigend.
Aalders: „De joden werden volledig
uitgekleed. Eerst het zakelijke bezit, en
vanaf 1941 ook alle persoonlijke goe
deren." Hoe grondig de Duitsers te
werk gingen, blijkt uit het lot van een
groep joodse diamantairs die naar
Westerbork waren gebracht op weg
naar de gaskamers. Maar omdat de
Duitsers geloofden dat zij nog niet élle
diamanten hadden, werden zij weer
vrijgelaten zodat men alsnog aan hun
resterende diamanten kon komen.
Daarna werden de diamantairs op
nieuw opgepakt en uiteindelijk ver
gast.
Een groot deel van het boek is ge
wijd aan de rol van de Nederlandse
banken. Aalders beschrijft hoe grote
banken - zoals de Amsterdamsche
Bank, de Twentsche Bank. de Neder-
landsche Handel Mij en dé Rotterdam-
sche Bank - gewillig meehielpen ge
roofde joodse aandelen en effecten te
verhandelen. „In het begin waren zij
nog wel terughoudend, maar toen hen
een armzalige provisie van één pro
cent in het vooruitzicht werd gesteld,
gingen zij allemaal voor de bijl." Vol
gens Aalders wisten die banken heel
goed waar de aandelen vandaan kwa
men. „Zij wisten precies wat de Liro-
bank was. Anders had de toenmalige
voorzitter van de Vereniging voor de
Effectenhandel. Overhoff. ook geen ju
ridisch advies gevraagd. Dezelfde
Overhoff die eind 1944 nog gauw even
lid werd van de Ondergrondse om zich
na de oorlog te kunnen indekken."
Aalders noemt het ook 'onthutsend'
hoe justitie na de oorlog is omgegaan
met Otto Rebholz, de tot Nederlander
genaturaliseerde Duitser die het brein
was achter de roofoperatie. Na de oor
log werd hij zonder veroordeling over
de grens gezet. Rebholz mocht zelfs
zijn Nederlandse paspoort houden.
Afgelopen weekend hebben de Ne
derlandse banken aangekondigd de
extra provisie van één procent te zul
len terugbetalen. Het geld zal naar
joodse organisaties gaan, die het even
tueel verder zullen doorsluizen naar
nabestaanden. Om hoeveel geld het
daarbij gaat, is nog niet bekend.
TWISTNIET DROË STEEN 'NUWE OES'
FRISSE, FRUITIGE WITTE WIJN UIT ZUID-AFPIKA,
GEMAAKT VAN DE EERSTGEPLUKTE DRUIVEN
VAN 1999 7.95 nü 6.W
50
