Arafat belooft volk op
termijn onafhankelijkheid
Ongekende vlaag van tientallen monstertornado's in VS
>tf
Buitenland
NAVO-generaal: 'Milosevic
kan slagen in zuivering'
Amper aandacht voor Britse
verkiezingen
China ontmoedigt alle
openbare herdenkingen
[DAG 5 MEI 1999
Betogingen en schermutselingen in Palestijnse gebieden
De dag waarop de Palestijnse leider Yasser Arafat had
beloofd de onafhankelijkheid uit te roepen, 4 mei, is gis
teren in de Palestijnse gebieden met onafhankelijkheids
betogingen en schermutselingen met Israëlische militai
ren gepaard gegaan. De Israëlische premier Benjamin
Netanyahu zei dat zijn beleid de Palestijnen ervan had
weerhouden eenzijdige stappen te nemen. Arafat beloof
de zijn volk opnieuw onafhankelijkheid, maar op een la
ter tijdstip.
Honderden Palestijnen, onder
wie tientallen gemaskerde
mannen die met hun geweren
in de lucht vuurden, betoogden
op de Westelijke Jordaanoever
voor een onafhankelijke Pales
tijnse staat. In Hebron kwam
het tot straatgevechten met Is
raëlische militairen, waarbij
drie Palestijnen en een Israëli
sche cameraman gewond raak
ten. In de stad Beitunia raakte
bij een soortgelijke botsing een
betoger gewond.
Veel Palestijnen hadden ge
hoopt dat de 4de mei, die het
einde markeert van een vijfjari
ge autonomieperiode, hun on
afhankelijkheidsdag zou wor
den. Op 4 mei 1994 werden im
mers de Oslo-akkoorden geslo
ten die de belofte in zich hiel
den van onafhankelijkheid.
Arafat en de Palestijnse Centra
le Raad besloten echter te
wachten met het uitroepen van
de Palestijnse staat tot na de
verkiezingen van 17 mei om
Netanyahu niet in de kaart te
spelen.
Arafat, die terugkeerde van
een buitenlandse reis, noemde
de dag 'geen gewone dag' en
benadrukte dat de Palestijnen
te zijner tijd hun eigen staat
zullen krijgen 'op het grondge
bied van Palestina'.
Netanyahu zei dat de Palestij
nen waren teruggeschrokken
voor zijn dreigement gedeelten
van de Westoever te annexeren
als de Palestijnen tot eenzijdige
stappen zouden overgaan. Op
positieleider Ehud Barak noem
de echter het beleid van Neta
nyahu contraproductief, omdat
de premier de Amerikanen in
de armen van Arafat zou heb
ben gedreven. Barak verwees
naar een brief van president
Clinton waarin wordt geconsta
teerd dat de Palestijnen het
recht hebben een vrij volk op
eigen grondgebied te zijn.
brussel f aul koqf man
correspondent
De Joegoslavische leider Slobo
dan Milosevic kan slagen in zijn
opzet Kosovo geheel etnisch te
zuiveren. Ook met dagelijks 'ge-
intensiveerde' luchtacties is
wellicht niet te voorkomen dat
de resterende 650.000 Albanese
Kosovaren over de grens ge
jaagd worden. Dit sombere per-
spectief schetst één van de
hoogste NAVO-generaals, die
middenin de operatie 'Allied
Force" afzwaait. ..Als hij ze al
lemaal buiten wil schoppen,
zou hij de kans kunnen hebben
om het ook te doen", zei giste
ren de Duitse generaal Klaus
Naumann, de scheidende voor
zitter van het Militair Comité.
Naumann moet zijn uniform
uittrekken omdat hij zestig
wordt, zijn driejarige termijn er
op zit en de negentien Bondge
noten het niet eens konden
worden over een verlenging van
zijn mandaat. Hij treedt tegen
zijn zin terug. ..Ik voel me als de
kapitein van een fregat die mid
denin eèn storm door een heli
kopter van boord wordt ge
haald. Daar ben ik niet blij
mee." Morgen neemt de Itali
aanse admiraal Guido Venturo-
ni de belangrijke baan van Nau
mann over.
De oorlog die de generaal al
41 dagen aanvoert, zou volgens
hem een ander verloop kennen
als zuiver militaire logica was
gevolgd. „Dan kom je met een
verrassingsaanval en een over
weldigende overmacht. Maar
dat is in een Alliantie van ne
gentien bondgenoten niet mo
gelijk." Naumann vindt dat zijn
opvolger bij een eventueel vol
gend conflict wel een van die
twee 'wapens' (verrassing of
overmacht) zou moeten kun
nen inzetten. „Daar moet drill
gend over worden nagedacht."
)2i54.)a executeert op grote schaal
117.01
Ten minste tien Cubanen zijn de afgelopen maanden
cuteerd. Tegen tientallen anderen is in die periode de
itraf uitgesproken. Een officieuze organisatie voor de rech-
ji de mens in Cuba heeft dit gisteren bekendgemaakt. Ze
jch vooral te baseren op berichten in de door de overheid
.troleerde regionale en nationale pers. De toename van
intal keren dat de hoogste straf is voltrokken is opmerke-
Tdus Gerardo Sanchez van de mensenrechtenbeweging,
ps hem wijst dit op een verharding van het regime.
F-lid Hofmann vrijgelaten
Li De voormalige Duitse terroriste Sieglinde Hofmann (54)
éren na negentien jaar celstraf vrijgelaten. Het oud-lid van
te Armee Fraktion (RAF) was tot levenslang veroordeeld,
reken geleden werd de rést van haar straf omgezet in een
lardelijke. Volgens justitie voldeed Hofmann aan de
oor noodzakelijke condities. Zo zou ze de RAF hebben af-
)ren en hebben verklaard dat wat haar betreft de 'tijd van
Jvapende strijd' voorbij is. Hofmann was onder meer ver
bid voor vier moorden, poging tot ontvoering en gijzelne-
Momenteel zitten nog zes vroegere RAF-leden een le-
Inge gevangenisstraf uit.
eden: geen stappen tegen Pinochet
holm Het Zweedse openbaar ministerie ziet af van verde-
te kin4>pen tegen de voormalige Chileense dictator Augusto
het. In maart besloot het rechtscollege van het Britse Ho-
lis dat Pinochet als staatshoofd recht heeft op beperkte on-
O idbaarheid en alleen maar kan worden aangeklaagd voor
anciëlf)ven die hij na 1988 zou hebben gepleegd. Aangezien de
j^ iuldigingen die in Zweden tegen Pinochet zijn ingediend
p^'etrekking hebben op de periode voor 1988, is er geen
"akif meer het onderzoek voort te zetten,
i/an
Jni' Ti\ve 'grote' dinosauriër gevonden
gelijk poEen internationaal team van paleontologen heeft in
pnië (Argentinië) de skeletten gevonden van vijf exempla-
an een tot dusver onbekende soort dinosauriër. Het gaat
ingenin roofdier dat veel groter was dan de beruchte Tyranno-
>531.1s ^ex- Het reptiel had een lengte van 13 meter, was 7 me-
>og en woog ongeveer 8 ton. Zijn bek was zo groot dat het
a keer een mens zou hebben kunnen doorslikken. Het
leefde zo'n negentig miljoen jaar geleden in Patagonië,
toen een subtropisch klimaat heerste. De vindplaats, het
e Plaza Huincul, ligt op 1200 kilometer van Buenos Aires.
idemie Congo niet door Ebola-virus
&§a De recente dood van 63 mensen in de Democratische
bliek Congo is zeer waarschijnlijk niet te wijten aan het be
te Ebola-virus. Volgens Simon van Nieuwerihoven van de
Idgezondheidsorganisatie WHO is de epidemie ook be-
*r van omvang dan eerder werd gevreesd. Hulpverleners
?n vorige week dat de koorts waaraan de mensen doodgin-
4erk leek op de ziekte die het Ebola-virus in 1995 veroor-
te. In dat jaar gingen in Kikwit in Congo 350 mensen dood.
issale ontsnapping uit gevangenis
s-stad Bij een gevangenisopstand in de Zuid-Mexicaanse
Chiapas bij de plaats San Christobal zijn gisteravond zo'n
gevangenen gevlucht. Een gevangene kwam tijdens de
>rlaAl om het leven, vijf anderen raakten gewond. De gevange-
lSterd£vmvegend indianen van de Maya-stam, overmeesterden
£waarders en namen hen de wapens af. Daarna openden ze
jvangenisdeuren en vluchtten de bergen in.
Een Amerikaanse vrouw houdt een bloemenvaas vast in de keuken van haar verwoeste huis in Oklahoma. Meerdere tornado's trokken maandag over de staten Kansas en Oklahoma. Zeker 45 mensen zijn omgekomen e
duizenden huizen zijn verwoest. k)t<>» ap im >ti
De vlaag van enkele tientallen mon
stertornado's die maandag plots toe
sloeg in de Amerikaanse staten Okla
homa en Kansas is niet eerder ver
toond. Ook dat zij na zonsondergang
bleven voortrazen is nieuw. Normaal
zwakken zij dan af.
Dat zeiden weerkundigen gisteren
toen de brede sporen van verwoesting
zichtbaar werden. „Het was een mon
ster, een enorm monster", zei de
weerkundige. Dave Imy van het waar
schuwingsstation voor tornado's bij de
hoofdstad Oklahoma City, de zwaarst-
getroffen plaats.
Volgens Imy ontwikkelden zich in de
tornado boven Oklahoma City wind
snelheden van 418 kilometer per uur
en kreeg de 'twister' daarmee de hoog
ste aanduiding - F-5 - op de sterkte-
schaal voor wervelstormen.
Gouverneur Frank Keating van Okla
homa zei aan het begin van een toer
door het rampgebied in de stad: „Het
is een complete puinhoop. Zo ver het
oog reikt is alles verwoest. Zeker twee
hele wijken zijn gewoon weggevaagd."
De politie heeft in de stad een gebied
van 65 vierkante kilometer afgezet
waarin vrijwel niets meer heel is.
President Clinton was 's nachts ge
wekt om van de ramp op de hoogte te
worden gebracht. Hij beloofde Keating
onmiddellijk federale noodhulp. Die
geldt voor mensen in elf districten,
waaronder Oklahoma (dry, Cleveland
en Tulsa. Kansas heeft Washington
nog niet om hulp verzocht.
Volgens het Witte Huis vielen in bei
de staten volgens de eerste cijfers 45
doden en werden duizend tot 1.500
woningen en gebouwen verwoest.
Honderden mensen worden vermist
en vele honderden zijn gewond ge
raakt. Het dodental kan nog hoger
worden, omdat nog lang niet alle ver
woeste huizen zijn doorzocht.
londen harm harkema
correspondent
De Britse premier Tony Blair verscheen
gisteravond nog even op de beeldbuis. In
een verkiezingsspotje riep hij de kiezers
op morgen toch vooral te gaan stemmen.
Morgen stemmen Schotland en Wales
over de leden van hun 'eigen' parlement,
in Engeland moeten nieuwe gemeentera
den worden gekozen. De oproep van
Blair was geboren uit wanhoop, want in
de kranten, noch op televisie of op straat
is ook maar iets te merken van verkie
zingskoorts. De opkomst dreigt drama
tisch laag te worden.
Alleen in Schotland zindert het een beetje.
Het eigen parlement dat de Schotten gaan
kiezen, is het eerste in bijna driehonderd
jaar. Alle peilingen wijzen op een ruime
overwinning voor New Labour onder aan
voering van de huidige minister voor
Schotland, Donald Dewar. Labour lijkt
zo'n 45 procent van de Schotse stemmen
in de wacht te slepen, zo'n vijftien procent
meer dan de naaste rivaal, de naar een on
afhankelijke staat Schotland strevende
Schotse Nationale Partij (SNP).
Haalde de SNP vorige week acteur Sean
Connery van stal om stemmen te trekken.
Labour weet zich deze week in het open
baar gesteund door een minstens zo ge
liefde Schot: voetbaltrainer Alex Ferguson
van Manchester United. Conservatieven
en Liberaal-Democraten (LDP) spelen in
de Schotse verkiezingen een bijrol, met ie
der ruwweg vijftien procent van de stem
men.
Omdat Labour in het nieuwe kiessysteem,
dat uitgaat van deels evenredige vertegen
woordiging. waarschijnlijk geen absolute
meerderheid haalt, zal er in het nieuwe
parlement moeten worden samengewerkt.
De verwachting is dat New Labour een co
alitie aangaat met de LDP.
In het nieuwe parlement van Wales hoeft
New Labour waarschijnlijk niet eens te
gaan samenwerken. Alle peilingen voor
spellen de partij van Tony Blair een abso
lute meerderheid die zou kunnen oplopen
tot zestig procent van de stemmen. Ook in
Wales spelen Conservatieven en LDP een
bijrol, New Labours enige concurrentie
komt van de nationalistische partij van
Wales, Plaid Cymru. die vooral in het
noorden van Wales veel aanhang heeft en
goed lijkt voor zo'n dertig procent van de
stemmen.
Overigens is het nationalisme van Plaid
Cymru veel minder heftig dan dat van
haar Schotse collega's van de SNP. Plaid
Cymru pleit sinds kort zelfs niet eens meer
voor volledige zelfstandigheid van Wales.
Een verdergaande overheveling van be
voegdheden vanuit Londen naar Cardiff,
meer macht althans dan het vrij magere
pakketje dat Westminster nu bereid is af te
geven, is voor de partij voldoende.
Plaid Cymru weet dat een al te fanatiek
nationalisme bij de kiezer niet aanslaat.
De gemiddelde Welshman voelt niet de
behoefte om de Unie met de Engelsen op
te zeggen en als zelfstandige staat verder
te gaan. Zo werd zelfs de vraag in het an
derhalf jaar geleden gehouden referen
dum of Wales een eigen regionaal parle
ment moest hebben door maar net 50,2
procent van de kiezers met 'ja' beant
woord. Bijna de helft van de kiezers had
alle macht net zo lief in Londen gelaten.
Van een nog grotere desinteresse is sprake
in Engeland. Daar worden morgen ge
meenteraadsverkiezingen gehouden, be-
halve in Londen, waar volgend jaar een
burgemeester wordt gekozen. Dertig mil
joen kiesgerechtigden zijn uitgenodigd ter
stembus te gaan, maar politici houden
hun hart vast. Gevreesd wordt een op
komstpercentage van minder dan dertig
procent.
Geen wonder dat Blair niet alleen als de
mocraat, maar ook als partijman de kie
zers opriep toch vooral een kruisje te gaan
zetten. Een lage opkomst is traditioneel
slecht voor New Labour. Bij dc vorige ge
meenteraadsverkiezingen in 1995, toen de
kiezers schoon genoeg hadden van de ar
rogantie en het gestuntel van de toen nog
machtige Conservatieven, deed een kleine
vijftig procent van het electoraat zijn
plicht.
De Conservatieven werden in de pan ge
hakt en verloren tweeduizend zetels van
de 3400 die ze hadden. Ze hielden de
macht in slechts twaalf van de honderden
gemeenten waar morgen de stemlokalen
open gaan. Zelfs een stuk of twintig rijke
Tory-gemeenten in het Zuiden vielen uit
protest voor het eerst in de geschiedenis
toe aan New-Labour. Verwacht wordt dat
na het ongekende succes van toen, New-
Labour nu weer honderden zetels, zo niet
duizend, gaat inleveren aan zowel de LDP
als de Conservatieven.
Dat klinkt dramatisch, maar is het niet: De
overwinning van 1995 in de gemeentera
den was gewoon een eenmalige uitschie
ter. Wat betteft de populariteit van New
Labour op landelijk niveau hoeft Blair zich
in ieder geval geen zorgen te maken. Uit
peilingen blijkt dat hij met zijn 'derde
weg', die veel weg heeft van Wim Koks so
ciaal-liberale beleid in Nederland, een ge
voelige snaar heeft geraakt.
peking jan van der made
correspondent
Precies een maand voor de
tiende verjaardag van de stu
dentenopstand en het bloed
bad op het Plein van de Hemel
se Vrede (Tiananmen Plein) is
in Peking gisteren een andere
demonstratie herdacht: die van
de 'Vier Mei' beweging in 1919
Op die dag trokken zo'n 3000
studenten naar de ruimte voor
de Verboden Stad (later het Tia
nanmen Plein) om te demon
streren tegen het verdrag van
Versailles, waarin Japan in de
ogen van het Chinese volk een
onaanvaardbare beloning had
gekregen voor haar rol in de
Eerste Wereldoorlog.
Tien jaar geleden werd de ze
ventigste verjaardag van de be
weging aangegrepen voor een
massademonstratie van een
miljoen man in Pekings cen
trum. Maar nu is het Tianan-
menplein volledig afgezet met
blauwgroene schuttingen; alle
tegels worden vernieuwd. Alle
openbare herdenkingen wor
den ontmoedigd. Zo vlak voor
de gevoelige datum van 4 juni
willen de Pekingsc autoriteiten
geen onrust. De politiebewa
king rond Zhongnanhai, het
Chinese regeringscentrum, ver
scherpt. Tegelijkertijd werden
er afgelopen zondag zo'n twin
tig dissidenten opgepakt, zo
meldde het in Hong Kong ge
vestigde Informatiecentrum
voor Mensenrechten en Demo
cratische Beweging in China,
om mogelijke illegale berden
kingsactiviteiten, zowel van 4
mei 1919 als van 4 juni 1989 in
de kiem te smoren.
doden bejaarden in safaripark
amiln
tlicitereU Een tijger geniet na van het onverwachte hapje dat hij
l gepresenteerd kreeg. Samen met twee andere tijgers
ij twee bejaarde Duitse bezoekers van een safaripark in
e in het oosten van Spanje doodgebeten. Het paar had
huwingsborden om in de auto te blijven genegeerd en
gestapt. Ze hadden na het verlaten van de auto zelfs de
■■■fen op slot gedaan. De man en vrouw, die beiden achter
"Ventig waren, woonden in Spanje. Het is het eerste geval
in het dertig jaar oude park, dat jaarlijks zo'n
J mensen trekt. foto ap jg.morell
■^-Mrtlvonnis voor ontvoerders in Jemen
Een rechtbank in Jemen heeft drie mannen ter dood
182, Lefleeid voor de moord op vier westerse toeristen in de-
lamiatet vo"8 jaar- De toeristen, drie Britten en een Australiër.
-entie,- ;n deel uit van een groep van zestien buitenlandse reizi-
1 1 e door een radciale groepering in gijzeling waren geno-
tb vier kwamen om toen militairen van het Jemenitische
gijzelaars probeerden te bevrijden. Een vierde aange-
tot twintig jaar gevangenisstraf veroordeeld. Tien an-
vrijgesproken.
schrift' ter wereld ontdekt
Amerikaanse archeologen hebben in Pakistan het
schrift' ter wereld ontdekt. De voorlopig nog onleesbare
voor op kleischerven uit het jaar 3500 voor Christus,
jaar eerder dan de vroegste tekens op Egyptische klei-
De 'plant- en drietandvormige' inkrassingen werden
aangebracht vóór en na het bakken daarvan. „Of het
is, is de grote vraag", zegt hoofdonderzoeker Ri
de Harvard Universiteit. „Maar wat wij ge-
hebben zijn wel symbolen die overeenkomsten verto-
wat later het Indus-schrift werd." Een probleem bij het
van de tekens is dat niemand het Indus-schrift begrijpt.
moeder beschuldigt kind
Een Zweedse vrouw die wordt verdacht van moord
twee jaar oude dochtertje, probeert de schuld bij haar
kind - een meisje van vijf - te leggen. Het tweejarige
'as dood aangetroffen in de badkuip. De'moeder werd
:t toen bleek dat de doodsoorzaak wurging was. De
ntkende steeds weer, maar verklaarde uiteindelijk dat
langer kon verzwijgen dat haar vijfjarige dochter de da-
De officier van justitie gelooft niet dat iemand anders
moeder de moord gepleegd kan hebben. Uit verhoor
oudste kind bleek dat het meisje had gezien hoe haar
jr haar zusje naar de badkamer had gesleept.
fBURGEen delegatie van de Raad van Europa heeft de
autoriteiten aangeraden de gevangen PKK-leider Abdul-
u!alan onmiddellijk een radio en wat lectuur te geven en
plegenheid te bieden familieleden te ontvangen. Volgens
en van het Comité ter Voorkoming van Marteling lijdt
a 'psychische schade' door hem in zijn gevangenschap
rtefeui buitenwereld af te sluiten. Het comité toonde zich in zijn
jmmejn gepubliceerde bevindingen wel tevreden over de licha-
e e toestand van öcalan. Zij menen dat er geen gevaar is
j gemarteld wordt.
alan lijdt pyschisch'
