Van mij mogen de vlaggen gewoon uit'
Bollen en milieu: geen reden voor tevredenheid
Meningen
Schrijfster van artikel over
Bruikoor was vast chagrijnig
Hoe het dan wél moet, stond
ook niet in 'Schone Schijn'
Nederland steeds meer
Vmerikaanse vazalstaat
LANKBORD
lENSDAC 5 MEI 1999
REDACT!! PAUL PI VLIEGER. 071 1
pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brieven
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
Maandag 19 april stond er in
het Leidsch Dagblad, op de pa
gina Cultuur Kunst, een stuk
over het Veens Bruikoor. Aan
dit artikel viel mij op dat het in
een zeer negatieve zin was ge
schreven. En dat betreur ik
zeer. Zelf was ik namelijk ook
op het feest aanwezig en neemt
u maar van mij aan: het was
een fantastisch, goed georgani
seerd feest. 'Brullers' én publiek
hebben het prima naar hun zin
gehad, waarbij het zeer opmer
kclijk was dat alle leeftijdsgroe
pen in de tent waren vertegen
woordigd.
De desinteresse van de
schrijfster van het artikel irri
teerde mij. Ik las bijvoorbeeld
'ene Egbert'. Mij verdient het
best om voluit te worden ge
noemd: Egbert Hogenboom.
Vervolgens stond er; 'Er treden
twee kinderkoren op'. In werkc-
lijkeheid ging het om het brul
koor van voetbalvereniging
DOSR, waarvan meerdere brul
Iers al aardig de baard in de
keel hebben en om groep 8 "an
basisschool De Roelvaer, die
het eigen schoollied hrulde.
Vervolgens werd in het artikel
na de dames van 'Uit Volle Boi
sten' dj Willem nog even ge
noemd. Alleen hij had geen
shirt aan waar 'Bruikoor Hard-
koor' op stond, zoals werd ge
meld. Die met dat shirt was Ge
rard van der Meer, die de acts
aan elkaar draaide. Willem
draait normaal gesproken zijn
plaatjes in discotheek De Arena
in Amsterdam. Hij was de laat
ste act van de avond en maakte
ei een heus feest van, maai dit
was het noemen kennelijk niet
Overigens is het geen wonder
dat het Bruikoor twee jaar lang
zo'n succes had. Probeer maar
eens zoiets ludieks te verzinnen
en dan ook nog eens een groep
van bijna dertig jonge mannen
zo lang bij elkaar te houden.
Daarbij: het Veens Brulkoor
'verkocht' zichzelf niet, het koor
werd keer op keer gevraagd
voor een optreden. Dat is toch
heel iets anders.
En dan nog wat: iemand die
een beetje verstand heeft van
cultuur kunst zou toch moe
ten weten dat 'De kool en de
geit' een nummer is van 'De
Raggende Manne', maar ook
die vermelding bleef achterwe
K<'
Al met al kreeg ik het idee dat
Sabine van den Berg tijdens het
schrijven van dit stuk over het
afscheid van het Veens Brul
koor erg chagrijnig was, Mis
schien van de kaler van al het
overvloedige bier dat deze
avond werd geschonken?
leidsch Dagblad, dit kon beter.
De foto bij het artikel was
overigens wel leuk.
Jammer dat Wim Koevoet ons
alleen kennis heeft laten maken
met de inleiding van zijn ver
handeling 'Hen verzoeknum
mer van Milosevic" oftewel
'Kosovo volgens Koevoet'.
Zijn bijdrage in 'Schone
Schijn' van zaterdag 17 april
schetst in duidelijke bewoor
dingen de twijfels en onzeker
heden van personen als Preek
de Jonge, Youp van 't Hek en
instellingen als het Noordwijkse
Join en het Leidse LVC. 'Zij ne
men geen stelling', is het ver
wijt van Kosovo-kenner Koe
voet. Artiesten en organisatoren
beperken zich tot vrijblijvende
praatjes en - weliswaar goedbe
doelde - maar vooral gezellige
benefietbijeenkomsten als een
avondje Carré, draaien voor
Kosovo en de 4 mei-avond
'Voor de overlevenden'.
Het vervolg van de verhande
ling 'Kosovo volgens Koevoet'
had ons duidelijk kunnen ma
ken hoe de oorlog in Kosovo
wél moet worden aangepakt,
hoe Milosovic wél de laan kan
worden uitgestuurd, hoe eeu
wenlang gegroeide etnische te
genstellingen wél kunnen wor
den beëindigd en hoe het
vluchtelingenprobleem wél effi
ciënt en snel kan worden opge
lost
Fons Delemarre,
voorzitter LVC,
Leiden.
maar het is me alles
d om ongelijk te krijgen',
bot H. Peeters zijn ingezon-
I stuk over islamitische ka-
ertrekken in ons land, in de
it van 21 april. Daar wil ik
best een eind mee op weg
;n.
jede dankzij eeuwenlange
idstoffenroof en het creëren
I etnische conflicten door
Ierse mogendheden, ont-
[den Derde Wereld-landen,
ivam de emigratie op gang
Jestigden zich gastarbeiders
(uchtelingen in West-Euro
pat er dan buitenlandse in-
;en merkbaar zijn in Ne-
ind, is niet meer dan lo-
it ten eerste. We hebben de
•n opengezet voor bijvoor-
moslims in de jaren zes-
ll,lancli^|pm het vieze werk te laten
lappen, waar Nederlanders
te goed voor voelden. Van
iensen wordt verwacht dat
jun cultuur en geloof hele-
U moeten vergeten.
|n tweede: - dieper ingaand
Je mening van Peeters over
klam zelf - de grondbegin-
n van de islam staan gelijk
[andere godsdiensten, na-
Ijk vrede op aarde, bidden
bvoorts. Door onze objec-
- media krijgen we het ver-
ide beeld voorgeschoteld
alle moslims fundamenta
al zijn, zoals de Taliban in
l/J lanistan.
M/«|i vind ik dat je godsdienst
loet zien van de slechte
len van de mens of bepaal-
Inderdrukkende stromingen
len dat geloof. En trou-
is, toen de Sovjet-Unie de
I piking wilde bevrijden van
JTaliban, werd dat opeens
bezetting genoemd! Gelijk
1de Taliban staat overigens
iJCK, maar nogmaals: daar
■■Hen mag je de islam niet ver-
EfjJ^voordelijk voor houden.
_uitengewoon hypocriet en
pndien onmenselijk zijn dus
hoogt#ombardementen op Joego-
ïkkerië. Waarom zou deze souve-
60.20^ staat accepteren dat ter-
«^^^tische mosiim-fundamen-
jten van het UCK een deel
ptten? Wat niet in de media
^™^ield staat, is dat het UCK,
,jp J geholpen wordt door de
/IvwO, progressieve islamiti-
Albanezen de grond in-
'De Europese cultuur wordt
steeds meer verdrukt door de
Amerikaanse 'cultuur' van Holly-
woodfilms, McDonald's en bom
men gooien'. foto ap
boort. Over zeer geweldadige
gewapende groepen gesproken.
Tot slot, de titel van het inge
zonden stuk van H. Peeters
'Ons land krijgt steeds meer is
lamitische karaktertrekken' zou
ik graag willen omzetten in
'Ons land krijgt steeds meer de
status van een Amerikaanse va
zalstaat'. Ergert Peeters zich
aan islamitische invloeden in
Nederland: ik word kotsmisse
lijk van de verdrukking van de
Europese cultuur door de Ame
rikaanse 'cultuur', die Holly-
woodfilms, McDonald's en
bommen goöien inhoudt.
Latep we er eerst maar voor
zorgen dat de NAVO-oorlog
stopt en dat progressieve mos-
"lims, die nu de mond worden
gesnoerd door het Westen
(denk aan de Koerden) en door
fundamentalisten (Grijze Wol
ven), ook gelijke rechten en
vrije meningsuiting krijgen.
A Schouten,
Alphen aan den Rijn.
Een kleine tien jaar is er een discussie
gaande over de sanering van de mi
lieuvervuiling in regio's waar concen
tratie van bollenbedrijven voorkomen.
Met name gaat het
dan ook om de ver-
vuiling van het op
pervlaktewater. Be
gin 1990 kwam het
Centrum voor Land
bouw en Milieu (CLM) met het rap
port 'Voorbeeldbedrijven bollenteelt-
milieu' en in 1991 publiceerde het
Landbouw Economisch Instituut
(LEI) 'Op weg naar een milieuvriende
lijke bollenteelt'. In 1992 richtten de
bollentelers het milieuplatform bollen
op. Dat werd voor de overheid het
aanspreekpunt van de bollensector
als het om het milieubeleid ging.
In 1995 werd tussen de bollensector
en de overheden (rijk, provincies, ge
meenten, waterschappen) een conve
nant ondertekend: 'Overeenkomst
Uitvoering Milieubeleid Bloembollen
sector'. Het is nu 1999 en de tweede
voortgangsrapportage van dit conve
nant is uit. En het is de vraag of we na
zo'n kleine tien jaar discussie over dat
het schoner moet en na zo'n kleine
Hans van de Vlist is dijkgraaf
van het Hoogheemraadschap
Uitwaterende Sluizen in
Noord-Holland en voormalig
gedeputeerde (PvdA) van de
provincie Zuid-Holland. Op
verzoek van deze krant schreef
hij een opinie over het
milieubewustzijn in de
bollenteelt.
vijf jaar na ondertekening van het
convenant tevreden mogen zijn met
de resultaten. Het antwoord kan kort
en duidelijk zijn: nee. Dat is niet een
persoonlijke ge-
kleurde waardering,
niguc maar een constate-
UrlNIt ring die klip en klaar
uit de voortgangs
rapportage kan wor
den afgeleid.
Natuurlijk is er veel gebeurd op be
drijfsniveau. Veel telers zijn bewuster
bezig met het milieu. Er zijn vergun
ningen geschreven (die waren er in
1995 nog niet!). Er zijn teelt- en spuit-
vrije zones, er zijn 'driftreductiepak-
ketten', er is een registratie- en rap
portageverplichting en er zijn afspra
ken gemaakt over energiebesparing.
Er wordt gestart met de invoering en
verdere ontwikkeling van MPS-
bloembollen. De milieuprestaties
worden gemeten. Het gebruik van
stikstof en fosfaat is gedaald, evenals
dat van natte grondontsmettingsmid-
delen.
En toch... het antwoord op de vraag
of we tevreden mogen zijn met de re
sultaten, blijft kort en duidelijk: nee.
Want: het gebruik van bestrijdings
middelen is niet verminderd, en de
kwaliteit van het oppervlaktewater is
niet verbeterd. En om dat laatste ging
het nu juist. We kunnen veel met el
kaar praten, we kunnen veel afspra
ken maken en daar mooie rapporten
over schrijven, maar uiteindelijk wil
len we resultaten zien.
En nogmaals, dan stellen we vast
dat de kwaliteit van het oppervlakte
water niet is verbeterd. En dat is niet
acceptabel want de gifstoffen die via
de bollenteelt in het oppervlaktewater
komen, tasten het water-ecosysteem
aan en hebben een negatieve invloed
S op de natuur. In sommige wateren
kan het ook bijdragen tot de vorming
van blauwalgen waardoor er zwem-
1 verboden moeten worden ingesteld.
7 We houden met z'n allen van bloe-
2 men. En we zijn best trots op onze
bollen. We trekken er toeristen mee
aan etcetera. Maar de kwaliteit van
onze leefomgeving mag daar niet
door worden aangetast.
Dus we kunnen gewoon niet tevre
den zijn. Nu sluit ik niet uit dat de af
spraken die met de bollensector zijn
gemaakt op termijn betere resultaten
laten zien. Er zal zeker sprake zijn van
enige naijling. Maar er zal zeker in de
concentratiegebieden meer moeten
gebeuren. Ik wil in dit artikel een aan
tal verbeteringsrichtingen schetsen.
In de eerste plaat zullen we van het
'Veel bollentelers zijn bewuster bezig met het milieu. Toch is het gebruik van bestrijdingsmiddelen niet verminderd en de kwali
teit van het oppervlaktewater niet verbeterd. En om dat laatste ging het nu juist'. ari hifffoto dickhoccwonini
huidige generieke beleid meer en
meer moeten overgaan tot (aanvul
lend) gebiedsgerichte aanpak. In de
concentratiegebieden waar gespecia
liseerde bedrijven het hele jaar rond
bollen telen, ligt de problematiek ge
heel anders dan bij de zogenaamde
reizende bollenkraam in de kleigebie
den zoals in Westfriesland en Flevo
land. In die concentratiegebieden zal
moeten worden nagedacht over wa-
terhuishoudkundige isolaties. Ook
zullen er afspraken moeten komen
om vermindering van plaagdruk te
bereiken (teeltwisseling, differentia
ties in cultivars). Dat vraagt afstem
ming tussen bedrijven! Ook zal het
landbouwkundig onderzoek hier bij
moeten ondersteunen (hoe komen we
tot een regionaal teeltsysteem gericht
op het voorkomen of verminderen
van ziekten en plagen?).
Een tweede belangrijke verbete
ringsrichting is het tot stand brengen
van verbeteringen op bedrijfsniveau.
De bestrijdingsmiddelenkeuze moet
worden gebaseerd op de milieubelas
ting van die middelen (introduceren
van een milieumeetlat). Alleen op die
manier kan tussen sector en milieube
weging gekomen worden tot een ef
fectief middelenpakket. Verder zullen
op de bedrijven nieuwe technieken
sneller moeten worden ingezet. Daar
bij gaat het om betere spuiten, het
ontwikkelen van mechanische on-
kruidbestrijding, het introduceren van
moderne waarschuwings- en dose
ringssystemen waardoor gebruik van
middelen wordt teruggebracht tot wat
echt nodig is.
Ook zal op bedrijfsniveau flinke ver
betering moeten komen in het mana
gement. Daarbij denk ik aan de invoe
ring van milieukeur en bedrijfscertifi-
cering. Bedrijven moeten individueel
verantwoording afleggen van hun mi
lieuprestaties. Daar hoort milieuver
slaglegging op bedrijfsniveau bij.
En dan tenslotte - maar zeker niet
onbelangrijk - een derde verbete-
ringssrichting. Namelijk het verbetr
ren van de handhaving en het daarbij
betrekken van sociale controle. Die
handhavingslijn moet goed aansluiten
op de tweede verbeteringslijn (op be
drijfsniveau). We zullen goede bedrij
ven meer moeten gaan belonen en
slechte straffen. Dat kan mogelijk
door fiscale maatregelen (vervuiling
belasten, heffing op bestrijdingsmid
delen en dergelijke) of groenlabeling.
De overheidscontrole/handharing
moet goed aansluiten op de admim
stratieve verantwoording van de indi
viduele bedrijven. Maar daarenboven
moet worden bedacht dat als het om
vervuiling naar oppervlaktewater gaat,
de vervuiling door het ene slechte be
drijf ook het imago van zijn tien goede
buren aantast.
Het aantonen dat je zelf niet ver
vuilt, is dan één. Maar het durven
aanspreken van je collega/buurman
dat hij de boel voor z'n collega's ver
pest, is twee. Sociale controle dus. Dat
is moeilijk maar er moet echt goed
over worden nagedacht. En een goede
sociale controle is stukken goedkoper
dan een zeer sterk opgevoerde over
heidscontrole die uiteindelijk toch
door de bedrijven zal moeten worden
betaald. Ook bij bollentelers gaat het
om normen en waarden en het elkaar
daarop durven aanspreken.
IR J VAN DE VUST»
weer, is op die dag het credo. En zie,
we bombarderen in NAVO-verband
Servië, waar ik, als een van de weini
gen. fel op tegen ben. Dat zal de paci
fist in mij wel zijn. Ik vind dat de di
plomatieke weg moet worden bewan
deld. Leden van de Nederlandse rege
ring en het parlement die zich op 4
mei manifesteren, hebben gigantisch
veel boter op hun hoofd. Ik schaam
me dan ook voor de fractievoorzitter
van mijn partij die heeft gepleit voor
het lager vliegen van de gevechtsvlieg
tuigen opdat ze hun doelen beter tref
fen."
W. Vink, secretaris van de Oranje
Vereniging Voorhout: ,,Wij verzorgen
in samenspraak met de gemeente de
programma's voor Koninginnedag en
4 en 5 mei. Ik zie het verband met de
oorlog op de Balkan niet. Nederland
heeft niemand de oorlog verklaard
maar komt slechts zijn NAVO-ver-
plichtingen na. Ik ben juist blij dat we
de activiteiten op 4 mei, die wat in het
slop waren geraakt, weer hebben te
ruggehaald. Uiteraard staan we ook
stil bij de situatie in Kosovo, zoals tij
dens de kerkdienst op 4 mei. Deze da
gen gaan al lang niet meer over de be
vrijding van Nederland tijdens de
Tweede Wereldoorlog alléén."
Dr. B. Schreuder, psychiater direc
teur van Centrum '45 in Oegstgeest,
centrum voor medisch-psychologi-
sche begeleiding en behandeling van
verzetddeelnemers en oorlogsslacht
offers: ..De oorlog in Kosovo, de beel
den van de vluchtelingen, dat alles
brengt veel teweeg bij de mensen. We
krijgen veel meer telefoontjes en aan
meldingen. Ik vind het in deze tijden
belangrijk en uitermate zinvol om de
doden te blijven herdenken. Misschien
heeft die dag nu nog wel meer beteke
nis dan anders. Wij heten niet voor
niets Centrum '45: dat jaartal staat
voor onze bevrijding. Daarom is het
zinnig om erbij stil te staan. 5 Mei
moet worden gevierd, maar wel sober
der en gepaster dan anders. Zelf hecht
ik niet zoveel aan het feest op zich,
maar ik vind dat er wel serieuze aan
dacht moet zijn voor de betekenis van
deze dag in zijn context. We hebben
het over de vrijheid en over de rechten
van de mens. Dat zouden de nieuws
media op en rond 5 mei in program
ma's ook méér aan de orde moeten
stellen: de oorlog elders, in bredere
zin. Niet alleen Kosovo."
WIM KOEVOET
CAROLINE VAN OVERBEEKE
S Op 4 en 5 mei herdenkt
iderland de gevallenen in de
veede Wereldoorlog en viert
et zijn bevrijdingsfeest. Dit
I ci(iaar va^en de verschillende
^^ijeenkomsten en vieringen
middenin de oorlog op de
^^Balkan waaraan Nederland
SSSctief deelneemt. De beelden
uit Kosovo roepen herin-
^leringen op aan de Tweede
k I reldoorlog. Hoe gepast is het
r mi nu de vlag uit te hangen,
oek te happen en uitbundig
feest te vieren?
•idse burgemeester J. Postma:
4 op 4 en 5 mei van dit jaar, moe-
we accentueren in wat voor be
rechte positie wij leven. Die twee
n - op de ene is er bezinning, op
indere het feest vanwege de vrij-
I die we hebben - zijn steeds meer
[elkaar gekoppeld en actueler dan
I tevoren. Niet dat er sinds het ein-
van de Tweede Wereldoorlog overal
Jle was. Ik noem Irak, een aantal
(kaanse landen en Afghanistan,
ar Joegoslavië is maar drie uur vlie-
en ook in andere opzichten heel
itbij. De dagelijkse beelden uit
doen sterk denken aan die van
odse oorlogsslachtoffers en die
Nederlands-Indië en herinneren
eraan dat vrijheid niet vanzelf-
kend is, dat je vrijheid met elkaar
Y j iet maken. Het is ook niet voor niets
jj H een enclu^te een overgrote
rderheid te kennen gaf aan de de
ringen op 4 en 5 te willen vasthou-
i. co«a. ook in het volgende millennium.
tn b°1 geef( aan men jeze meidagen
9 Cbe* 'an8er aan louter een voorbije
jljlog koppelt."
e nJ>d<
dekerker A. Ooms, organisator
i een benefietwedstrijd op bevrij-4
igsdag voor de vluchtelingen uit
sovo tussen een Rijnwouds gele-
^heidsteam en eredivisieclub De
ifschap: „In oorlogstijd - en daar-
ft Nederland - hoor je dagelijks
nenten van bezinning te hebben.
- Jvoor ben je niet op bevrijdingsdag
Jgewezen. lijkt me. Maar ik geef toe
(het uiterst hypocriet is om aan de
f kant voor miljarden guldens aan
-fcimen te gooien en aan de andere
geld in te zamelen voor de vluch-
ingen. Daarvan ben ik me bewust.
Hoe gepast is het om op bevrijdingsdag 1999, terwijl de oorlog in Kosovo in alle hevigheid woedt, de vlag uit te steken?
archieffoto lock zuyderduin
Maar ik zou toch een onderscheid wil
len maken. Met een actie als die bene
fietwedstrijd laat het gewone volk aan
de politiek zien hoe hét ook kan, of be
ter nog: hoe het zou moeten."
Fragment uit 'De Grens' van Freek de
Jonge, afgelopen zondag: ,.Het histo
risch besef van jongeren is nihil. Met 4
en 5 mei in aantocht, vond ik het een
goed idee om met de kinderen wat'fo
to's van de bombardementen op Rot
terdam te bekijken. Het eerste wat ze
zeiden was: Goh, was Feyenoord toen
ook al kampioen?"
L. Righart van Gelder, secretaris van
de afdeling Leiden van de Bond van
Wapenbroeders, niet te verwarren
met het Oud Strijders Legioen: ,,De
toestand in Kosovo is gruwelijk. Helaas
is met praten aan Milosevic niet dui
delijk te maken dat hij zijn verderfelij
ke ideeën moet loslaten. Helaas zijn de
bombardementen noodzakelijk. En
helaas vallen door afzwaaiers en ande
re fouten ook slachtoffers onder bur
gers. Ik hoop op een spoedige uitweg.
Een en ander betekent niet dat bevrij
dingsdag dit jaar maar eens moet wor
den overgeslagen. Van mij mogen de
vlaggen gewoon uit, maar wat minder
uitbundigheid lijkt me wel op zijn
plaats, ja."
Mevrouw J. Dietz, secretaris van
Oegstgeest Actief, vereniging van
winkeliers van de De Kempenaer-
straat, die op bevrijdingsdag een
drukbezochte, feestelijke Jaarmarkt
houden: ,,Ik vind het wel gepast, ja,
om de Jaarmarkt door te laten gaan.
Want... eh, ik moet even nadenken
hoor... Nederland is eigenlijk maar half
in oorlog. Ik bedoel: we merken er niet
veel van, ze schieten niet echt terug.'
Bovendien is 5 mei vooral bedoeld om
de bevrijding te vieren van Nederland
in een andere oorlog, de Tweede We
reldoorlog. We hebben het er in het
bestuur wel over gehad. ja. Misschien
moet u de voorzitter maar even bellen,
ik kom er niet helemaal uit."
Mevrouw M. van Riel, voorzitter van
Oegstgeest Actief: „Goeie God, wat
een vraag. Verwees mevrouw Dietz
naar mij door? Nou daar ben ik dan
klaar mee. Ik begrijp best dat deze be
vrijdingsdag anders is dan anders
maar om de Jaarmarkt af te gelasten,
daar voel ik niet veel voor. U moet be
seffen dat de voorbereidingen toen de
oorlog enkele weken geleden uitbrak,
al zeer ver waren gevorderd. De Jaar
markt is voor veel mensen niet alleen
een feest maar ook gewoon broodwin
ning. Verder denk ik dat door nu be
vrijdingsdag te vieren je met je neus
op de feiten wordt gedrukt. Nu wor
den we er allen extra krachtig aan her
innerd wat vrede allemaal kan kos
ten."
Ed van der Veen, PvdA-raadslid in
Leiden, zat als kleine jongen in een
Japans interneringskamp: ,,Ik vind
dat bevrijdingsdag gewoon moet wor
den gevierd. 5 Mei is een dag waarop
wordt herdacht dat West-Europa, Ne
derland en Indonesië zijn bevrijd en
met uitbundigheid op zo n dag is niets
mis. Het is juist op 4 mei dat ik stilsta
bij de oorlog met Servië, want de do
denherdenking heeft toch een wat
meer algemene betekenis. Dit nooit
