Europarlement mokt over salaris 'Verdraagzaamheid kun je er niet in bombarderen' Buitenland Hoofddoek zet Turks parlement op z'n kop Berg in brand Dodental in Sumatra loopt op 'Vrijgelaten soldaten toch mishandeld' Eerste evacués Kukes komen aan in Elbasan ;DAG 4 MEI 1999 Jucter(1 errorisme volgt pad van willekeur bEN Traditionele terroristen, gewapend met conventionele lens en politieke overtuigingen, maken langzaam plaats (reen nieuw soort terrorisme. Dit schrijft het toonaangeven- jnternational Institute for Strategie Studies (IISS), in een öijks rapport. Terwijl traditioneel terroristische daden veelal tteegd werden door groepen die een politiek doel proberen jereiken, zijn de nieuwe terroristen veelal individuen zonder Jtieke overtuiging. Zij kunnen handelen uit persoonlijke ran- e tegen een regering of de maatschappij. I-generaal Kroatië chef-staf U(^K Agim Ceku, een voormalige brigadegeneraal van het Etische leger die in 1993 gewond raakte in de strijd tegen de Lriërs, is benoemd tot de nieuwe chef-staf van het Kosovo Be- Jlingsleger UQK. Hoge vertegenwoordigers van het rebellen- ir hebben gisteren bekendgemaakt dat Ceku alle verant- •prdelijkheid op zich heeft genomen voor de militaire opera- i die de organisatie uitvoert tegen de Joegoslavische veüig- Hstroepen in Kosovo. De op 29 oktober 1960 in Pec in Koso- ^geboren Ceku trad in 1991 in dienst van het Kroatische leger. naf het begin van het Kosovo-conflict stond hij in nauw Jtact met het UQC. merikanen vinden kroost verwend /York Veel Amerikanen vinden hun kinderen slecht opge- 4 d, verwend en lui. Slechts een minderheid van de Ameri- ise bevolking verwacht dat de jeugd straks een beter Ameri- touwt. Dat bljkt uit een gisteren gepresenteerd onderzoek de onafhankelijke organisatie Public Agenda. Volgens 58 :ent van de Amerikanen is hun kroost lui en verpest. Maar l êels >uders geven vooral zichzelf de schuld. Ruim de helft vindt [volwassenen te snel scheiden en een even groot aantal i. /pnt dat velen het kopen van cadeaus voor hun kind verwar- ^ïmet voor hen zorgen. [euw vredesplan voor Noord-Ierland 'ENDe Britse premier Blair en zijn Ierse ambtgenoot Ahern n donderdag een nieuw plan presenteren dat moet leiden He vorming van een Noord-Ierse regering. Beiden hopen t het voorstel de impasse te doorbreken in de onderhande- jen. Hét compromis zou erin voorzien dat tien ministers rden benoemd, onder wie twee leden van Sinn Féin, de poli- nfe tak van de IRA. De bewindslieden kunnen direct aan de maar de formele overdacht van de macht door de regering jonden volgt dan pas als er wapens worden ingeleverd. De fj /dvapening van de IRA is het belangrijkste geschilpunt. —rijde in Mont Blanc-tunnel gevonden (monixFranse politieagenten hebben gisteren in de Mont huiiPcïïunnel de verkoolde resten van nog een slachtoffer van ^tragische brand van 24 maart gevonden. Het dodencijfer van Jjjrand is daarmee tot 42 opgelopen. Na de brand werden on- j?er 45 mensen vermist. De Franse autoriteiten hebben één [de slachtoffers geïdentificeerd als een 22-jarige chauffeur lt Ridderkerk. De familie van het slachtoffer, een medewerker een transportbedrijf in Ridderkerk, is inmiddels op de 0 »gte gesteld. Er werd al langer rekening mee gehouden dat de onder de slachtoffers was. De man wordt waarschijnlijk rdag begraven. voor slachtoffers treinramp "|ikfurt De Duitse spoorwegen hebben tot dusver 10 miljoen Hc schadevergoeding betaald aan de nabestaanden en ande- jetroffenen van het grote treinongeluk vorig jaar bij Eschede. ir het ongeval met een hogesnelheidstrein kwamen in juni mensen om het leven. De flitstrein ontspoorde en knalde :n een brug. Volgens Deutsche Bahn zal er nog zeker 5 mil- mark beschikbaar komen om mensen met psychologische jblemen te helpen. Het officiële onderzoek naar de oorzaak in. i de treinramp is overigens nog steeds niet gereed. üilestijn betrokken bij gijzelingsdrama yiï De Palestijn Mohammed Oudeh heeft voor het eerst, in autobiografie, toegegeven dat hij betrokken was de voorbe ding van de gijzeling van Israëlische sportlieden tijdens de jmpische Spelen van 1972 in München. Oudeh werd gisteren Dr de Franse autoriteiten op het vliegveld Orly teruggestuurd hij Frankrijk probeerde binnen te komen. Palestijnse extre- l/iten bezetten in 1972 het onderkomen van de Israëlische at- Na een 20 uur durende impasse op een vliegveld bij Mün- werden negen Israëlische atleten, vijf Palestijnen en een I95ftse P°lit'emari gedood bij een mislukte bevrijdingsactie. Ou- i werd in 1977 in Frankrijk gearresteerd. Vijf dagen later werd <el mejvrijgelaten en uitgewezen. 'e sraël versnelt kolonisering' Mon Israël heeft de bouw van huizen in bezet gebied ver- "ld. Dat heeft de Israëlische antikolonisatiebeweging 'Vrede gisteren gezegd. Veel van de nieuwe huizen staan boven- p leeg. De beweging stelde op het terrein vast dat 6.500 hui- in aanbouw zijn in de joodse nederzettingen. ,,De intensie- e kolonisering is zorgwekkend omdat het de bedoeling is te pen tot een onomkeerbare situatie op het terrein, teneinde Vredesakkoord te torpederen", aldus de secretaris-generaal i Vrede Nu, Mossi Raz. Volgens de Israëlische premier Neta- thu is de bouw een antwoord op de 'stijgende natuurlijke ei' van de nederzettingen. urgemeester Berlijn krijgt kritiek 1-ijnDe burgemeester van Berlijn stuit op felle kritiek met [plan om een stuk Muur te herbouwen. „Het riekt naar iieyland", aldus een woordvoerster van de sociaal-democra- TSPD). Burgemeester Eberhard Diepgen van de christen-de- Jcratische partij pleit voor een reconstructie als 'bijdrage te- 1 het vergeten'. „De sloop tien jaar geleden was begrijpelijk, ar historisch verkeerd", meent hij. Maar de andere Berlijnse jtijen vinden de nieuwe Muur overbodig en wijzen op een in de Bernauer Strasse, dat al dienst doet als monument. C^Jfapenleverander VS-school opgepakt p1ver« Twee weken na het bloedblad in de Amerikaanse mid- school van Littleton is een man opgepakt. Hij zou een 1 de jeugdige moordenaars een van de wapens hebben gele- 0 d. Dat deelde een politiewoordvoerder gisteren mee. De man out (vandaag al voor de rechter verschijnen. Hij kan twee tot zes #cel krijgen en een geldboete van 250.000 dollar. Twee scho- n schoten in de middelbare school dertien mensen dood, rna ze zelfmoord pleegden. refect van Corsica in voorarrest Prefect Bernard Bonnet van Corsica is gisteravond in hoofdstad Ajaccio samen met de directeur van zijn kabinet Joorarrest gesteld. De Franse premier Jospin heeft president pac gevraagd Bonnet, de hoogste autoriteit op het Franse ei- e roll^' uit ziJn functie te ontzetten. De maatregelen zijn het ge- p van het in brand steken van een illegale strandtent bij de aderss'caanse hoofdstad, medio maart, door drie gendarmes van ^glgl elite-eenheid. Die zijn vorige week al aangehouden. veJuchteling dood, minister onder vuur 1§£Lï De Oostenrijkse minister van binnenlandse zaken Karl llögl staat onder zware druk om af te treden wegens het over- pn van een Nigeriaanse vluchteling tijdens zijn uitzetting, pr kanselier Viktor Klima staat geheel achter zijn minister, positiepartijen vinden dat Schlögl de 'persoonlijke conse- jnties' moet trekken uit het tragische voorval. De 25-jarige [eriaan was zaterdag geboeid in het vliegtuig van Wenen naar "a gezet, waarvandaan hij naar Lagos gevlogen zou worden. Oostenrijkse beambten hadden de mond van de vluchteling fcplakt, omdat hij zich luidkeels verzette tegen zijn uitwijzing. gdi ISTANBUL JESSICA LUTZ Merve Kavakci. FOTO AP BURHAN OZBILICI CORRESPONDENT 'Een provocateur, een separatist en een sa menzweerder' noemde president Demirel de eerste vrouw in de Turkse geschiedenis die zondagavond met een hoofddoek om in het parlement verscheen. „Er uit, er uit"!, schreeuwden de parlementsleden van. De mocratisch Links een half uur lang, terwijl ze ritmisch in hun handen klapten. Met een donkere hoofddoek strak om haar haren en hals gewonden werd de 30- jarige Merve Kavakci op zondagavond door een paar partijgenoten van de pro-islamiti sche Partij van de Deugd het parlement binnengeloodst, om net als de andere 549 op 18 april gekozen leden de eed af te leg gen. Daartoe kreeg ze de kans echter niet. De commotie omwille van haar verschij ning was zo groot dat de zitting drie kwar tier opgeschort werd. „Voor mij is die hoofddoek geen kwes tie", zei ze in een persoonlijk vraaggesprek voorafgaand aan de verkiezingen. „Ik draag hem vanuit mijn geloofsovertuiging. Als parlementslid wil ik me concentreren op Turkije's werkelijke problemen". Toch noemt ze het verbod op het dragen van de hoofddoek voor ambtenaren, personeel in ziekenhuizen, in rechtbanken, op scholen en universiteiten 'een schande voor Tur kije'. Dat haar agenda gedomineerd wordt door religieuze zaken, heeft ze van huis uit meegekregen. Haar moeder, docente Duit se taal- en letterkunde, raakte in 1980 haar baan kwijt aan de universiteit van Erzurum omdat ze weigerde haar hoofddoek af te leggen. Zelf werd ze als studente zwaar on der druk gezet om haar haren vrij te laten. Kavakci is het niet eens met het beeld dat de Partij van de Deugd de invloed van de islam op het dagelijks leven wil vergroten, of zelfs de islamitische wet invoeren. „O nee! Wij willen juist meer vrijheid voor het geloof, maar voor alle religies. Mensen moeten zelf kunnen bepalen wat ze gelo: ven, hoe ze zich kleden. Wij willen echte democratie. Als ik conservatief en religieus ben, betekent dat niet dat mijn vriendin ook zo moet zijn. Toch heeft ze haar opvattingen over wat goed voor een mens is. „Als je mensen van hun geloof berooft, dan wreekt zich dat op de jeugd. Er bestaan plannen om de gods dienstles te verbannen van de scholen. Dat komt terug in meer drugs en meer alcohol bij de volgende generatie. Wie is er ooit naar een religieuze school gegaan en dief geworden, of lid van de PKK, of verrader?" Duitsers en Italianen moeten flink inleveren nisters van buitenlandse zaken van de Europese Unie vorige week na maanden van moei zaam onderhandelen presen teerden. Kern daarvan is een voor alle parlementariërs gelijke beloning die wordt betaald door Brussel, in plaats van hui dige uiteenlopende nationale beloningen. Daarnaast wordt het mes gezet in de onkostenre- gelingen, die keer op keer ge voelig bleken voor misbruik. Een ruime meerderheid van De leden van het Europees Parlement hebben grote moeite met het hen toebedachte uniforme salaris van 12.490 gulden (5677,22 euro) per maand. Duitse en Italiaanse eu ropolitici mokken omdat zij er flink op achteruit gaan en eisen een overgangsregeling. Ook het optrekken van de pensioengerechtigde leeftijd tot 65 jaar, valt de parlementa riërs zwaar. STRAATSBURG MARC PEEPERKORN CORRESPONDENT De juridische commissie van het Europees Parlement maakte gisteravond de kachel aan met het salarisvoorstel, dat de mi- JAKARTA ANP-Rtr Het dodental van het gisteren door het leger aangerichte bloedbad in Aceh, in het noor den van Sumatra, is verder op gelopen. Volgens mensenrech tenactivisten staat het aantal doden inmiddels op 23. Een anonieme activist zei dat 'alle doden burgers zijn. Allen werden getroffen door kogels. Niemand van hen was lid van de afscheidingsbeweging'. Hij zei dat de toestand in de plaats Krueng Geukueh nog altijd zeer gespannen is. Het leger heeft meer troepen gestuurd. Die pa trouilleren door de straten. Het leger was gisteren op zoek naar een sergeant die za terdag door een groep vrouwen was ontvoerd. Toen honderden mensen demonstreerden tegen het geweld dat de soldaten bij hun zoektocht gebruikten, openden de militairen het vuur. De legerleiding belooft een onderzoek te zullen instellen. LANDSTUHl Rtr de leden van de juridische commissie voelt zich in zijn hemd gezet door de EU-minis- ters. Die zouden hun bevoegd heden ver overschreden heb ben met het salarisplan, dat volgens de europarlementariërs vooral een zaak van het parle ment is. Achter deze formele kritiek gaat echter een grote on vrede schuil over het ontbreken van een overgangsmaatregel. De huidige parlementariërs die volgende maand herkozen wor den, zouden nog één periode (vijf jaar) hun oude nationale salaris mogen ontvangen. Dat is vooral van belang voor Italiaanse en Duitse europolitici die terugkeren, omdat voor hen het nieuwe uniforme salaris plan een inkomensdaling van respectievelijk 1.388 en 8.707 gulden per maand betekent. Ook een pensioenleeftijd van 65 jaar stuit op grote bezwaren. De juridische commissie van het Europarlement schoot dan ook het gehele salarisplan af en wei-r gert zelfs er verder over te pra ten. Het voltallige parlement moet de komende dagen uitmaken of* het advies van zijn juridische commissie wordt overgeno men. Ondertussen wordt er achter de schermen druk on derhandeld met de EU-lidsta-' ten over een nieuwe tekst.' Daarin wordt aan de twee grootste bezwaren van het par lement tegemoet gekomen. De zondag door Belgrado vrij gelaten Amerikaanse soldaten zijn toch mishandeld. Waar schijnlijk is dat kort na hun ar restatie gebeurd. Dat heeft ge- neraal-majoor David Grange, de commandant van hun een heid, gisteren op een perscon ferentie in het Duitse Landstuhl gezegd: Hoewel de soldaten zeiden goed te zijn behandeld, ver wachtte de generaal dat een on derzoek het tegendeel zal uit wijzen. Dat leidt hij af uit de tv- beelden die Joegoslavië kort na hun arrestatie vertoonde. Daar op leken de soldaten sporen van marteling te vertonen. De drie werden op 31 maart door de Serviërs gearresteerd. Ze kwamen vrij door bemidde ling van de Amerikaanse domi nee Jesse Jackson. Nederlanders brengen 'de luilp van god' Krasnoyarsk Enorme rookwolken hangen boven de heuvels in de omgeving van de Russische stad Krasnoyarsk. Grote delen bos zijn er in brand gevlogen als gevolg van het aanhoudende warme weer en de onvoorzichtigheid van mensen. foto reuters ilia naymushin ELBASAN HANS LEBER Na een zware rit per Neder landse legertruck en een nach telijke reis per trein, zien hon derden Kosovo-vluchtelingen uit de Noord-Albanese kampen rond Kukes hun nieuwe ver blijfplaats. Welkom in het Turk se Elbasan. Een rij van meer dan vijftig meter staat al voor de gaarkeuken, vrouwen wach ten voor de met uitwerpselen bevuilde toiletten en er blijkt slechts een enkel kraantje be schikbaar waar iemand hooguit een voet onder krijgt. Toch biggelt er een traan over de wang van de oude man als hij vertelt hoe de Nederlandse militairen hem en zijn familie een dag eerder hielpen bij het vertrek. „Ze brachten ons de hulp van God. Ze hadden eten en water voor ons, voldoende voor iedereen. Een arts kwam steeds langs de vrachtwagen om te vragen of alles goed ging" De man wil zijn naam niet noemen. Zijn familie zit nog in Prizren en hij is als de dood dat hen iets overkomt als de Ser viërs zijn naam lezen. Zelf is hij blij uit Kukes weg te zijn. „Hier hebben we een tent, daar zaten we twee nachten zonder dak in de kou en twee dagen in de hit te. Nu zijn we veilig; ver weg van de Serviërs." De man krijgt voor zijn fami lie van 13 personen iwee tenten toegewezen. Het Turkse leger dat het kamp samen met het 'Turksé Rode Kruis opzette, maakt gebruik van wit doek. Dat geeft in deze ziedende hitte (nu al meer dan 30 graden) meer verkoeling dan het groene tentdoek dat (bijvoorbeeld) de Nederlanders gebruiken. In de meeste tenten van pas aangekomen vluchtelingen die met Nederlandse trucks reden, liggen resten van Nederlandse noodrantsoenen. Kinderen worden gevoed met kaakjes, besmeerd met leverpastei. Ook Ramadan Koce uit Prizren zit met zijn vijf kinderen en vrouw in hun pas verworven tent voor zich uit te staren na een zware nacht in de trein. Vier dekens met een touwtje er omheen en een paar kleine reistassen is al les wat ze bij zich hebben. „Maar alles is beter dan Ku kes." En de toekomst? Koce kijkt zijn kinderen aan en fluis tert bijna, alsof hij het ze niet wil laten horen: „Daar verwacht ik niets meer van. Heel Prizren wordt ontruimd door de Ser viërs. Wie niet snel wyg is, wordt neergeschoten." Na Elbasan, waar nu 3.003 mensen zitten en er nog een paar honderd bij kunnen, zul len andere kampen in gebruik worden genomen. Nederland se, Belgische, Albanese en Itali aanse konvooien rijden voorlo pig om de twee dagen een kon vooi vanuit Kukes naar de trein in de plaats Mjede, op ongeveer 100 kilometer van Kukes. De rit van Kukes naar Mjede, door militaire verkenners geschat op ongeveer 5 uur, duurde vanwe ge de bar slechte wegen maar liefst elf uur. In Kukes verblijven tegen de. 100.000 vluchtelingen Gisteren waren er weer Servische be schietingen op Noord AlbanfP, niet ver van Kukes. Als de situa tie uit de hand loopt, zitten zij als ratten in de val, binnen schootsafstand van de .Servi sche artillerie. Alle nieuwe vluchtelingen in Elbasan zijn voorlopig dan ook blij uit Kukes weg te zijn. Al we len ze nog niet dat ze een slecht kamp treffen, in vergelijking tot andere kampen in Albanië die al klaar zijn. „Er is te woinig te eten en voor dat weinige staan we ook nog eens twee uur in de rij. Twee keer per dag", klaagt een" jongen. Voor de kinderen zijn er geen speelmogelijkhe- den; van een school voor de kleintjes is al helemaal geen} sprake. Maar voor heel even wordt het allemaal gerelativeerd als de oude man uit Prizren nogmaals komt aanlopen, zwaaiend met zijn armen: „Zet alstublieft groot in de krant dat in Koso-:. vaarse dorpen de mensen gras moeten eten om te overleven.' We hebben het zelf gezien. Laat daar hulp komen! Met ons gaal het prima." Nederlandse kolonel worstelt met NAVO-luchtaanvallen skopje ferdi schrooten Ais militair attaché van de Neder landse ambassade in Macedonië staat kolonel Dirk Dekker nog altijd vierkant achter de bombardementen op Servië en Kosovo. Maar als mens heeft Dekker, die tot aan het begin van de oorlog over Kosovo gestatio neerd was in Belgrado en daar net als collega's vrienden heeft gemaakt, zijn twijfels. De innerlijke spagaat van een man in legergroen. „Er was geen andere keus dan bom barderen", zegt de landmachtkolonel, hobbelend in een amfibievoertuig, op weg van de Nederlandse mortierra- daropsporingsbatterij bij de Koso- vaarse grens naar zijn standplaats Skopje. De kolonel benadrukt keer op keer dat hij in een dubbelrol zit, en dat hij spreekt als de mens Dekker, niet de militair. In die rol moest hij vijf weken geleden wegens de NAVO- luchtaanvallen de Servische hoofd stad Belgrado verruilen voor die van buurland Macedonië. Dekker heeft een jaar in de stad geze ten van waaruit de Servische presi dent Slobodan Milosevic de scepter zwaait. „Ja, ik heb Milosevic wel eens ontmoet. Eén keertje, en daarna heb ik meteen mijn handen gewassen. Na tuurlijk keur ik niet goed wat er in Kosovo gebeurt. Moord, doodslag, huizen die in brand worden gestoken. Ik heb het zelf gezien, alleen is het sintjs de bombardementen allemaal veel grootschaliger." In de media ontstaat volgens Dekker het beeld dat Servië een land is van harteloze barbaren, die in de lucht aanvallen een vrijbrief zien om de ge hate etnische Albanezen met grof ge weld uit Kosovo te flikkeren. „Maar Serviërs zijn helemaal geen boeven. Het zijn aardige mensen. Alleen, ze zijn eerst jarenlang geïndoctrineerd onder de communisten en daarna kwam Milosevic. Ais je mensen maar lang genoeg indoctrineert, krijg je dit soort dingen. Was het democratise ringsproces in Servië eerder op gang gekomen, dan was dit allemaal niet gebeurd. Dat mogen wij, die vanuit onze luie stoel in ons welvarende Westen alles zo goed denken te weten, ons aanrekenen." De mens onder het legergroene uni form maakt zich oprecht zorgen om zijn vrienden en bekenden in Belgra do en omgeving. Voor iemand die als zware pion bij het Korps Commando troepen gewend is hard en zakelijk de naakte feiten te benoemen, heeft Dek ker het ontwapenende lef zijn gevoel te laten spreken. „Mijn huishoudster zit nog in Belgrado. Ze past op ons huis. Niet omdat ze dat van ons moet, maar omdat ze van ons houdt. Nu en dan bel ik haar om te vragen hoe het met haar gaat. Dan hoor ik dat ze in de buurt wordt uitgemaakt voor ver rader. Dat doet je wat." Met pijn in het hart moet de mens in de kolonel constateren dat het gewen ste resultaat van de luchtaanvallen er na vijf weken nog steeds niet is. „Nog maals, het kon niet anders. Maar waar leidt dit toe? Toch alleen maar lot een verschrikkelijke vernietiging van een land en een volk? Servië is in een paar weken twee eeuwen terug geworpen. Straks is het daar erger dan bij ons na de Tweede Wereldoorlog. Alles kapot. En gaan we dat daar dan ook maar weer allemaal opbouwen?" Ook al komt er een eind aan het con flict en is er hulp bij de wederopbouw, het Servische volk zal volgens Dekker nog jarenlang een zwart stempel met zich meedragen als paria en uitschot van de wereld. De door allerlei etni sche achtergronden toch al verdeelde en instabiele Balkan wordt er niet sta bieler op, ook al dwingt de NAVO met de luchtacties af dat ze een vredes macht kan stationeren in Kosovo. De honderdduizenden etnische Albane zen, die naar buurlanden gevlucht zijn wegens het oorlogsgeweld, moe ten dan zo snel mogelijk weer terug. Dekker vraagt zich af of dat na alle vernietigingen en het bijbehorende, povere toekomstperspectief wel ge beurt. Met alle gevolgen voor de regio vandicn. „Kijk naar Macedonië. Nu al is 30 pro cent van de inwoners etnisch Alba nees. Met gemiddeld veel meer kinde ren dan de doorsnee Macedoniërs gaat die verhouding omslaan. Dat gaat als een olievlek. De Macedoniërs zijn bang. Ze weten net als ik dat de Albanezen niet willen integreren. Ze willen hun eigen scholen, eigen sport clubs, eigen ziekenhuizen. Dat ver scheurt een samenleving. En je denkt toch zeker niet dat we zoiets als ver draagzaamheid er bij de mensen in kunnen bombarderen? Dat ze daar door beter met elkaar gaan samenle ven? Nee, over tien jaar heb je hier in Macedonië een tweede Kosovo. De weg die we nu gaan is een hele ge vaarlijke. Maar een andere weet ik op dit moment ook niet meer."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 5