ÖlNGEN
^VOORBIJGAAN
Armen op de rug en voor een cent lucht
Leiden Regio
t\ i iyyy
CHEF WIM WEGMAN. 071 -5356414, PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA.
o! tadries Linschooten werd op 6 juli
929 geboren in de Prins
rederikstraat, op nummer 28a.
lij heeft bijna zijn hele leven op
ichool gezeten. Vroeger als
eerling, later als docent. Hij is
•rvan overtuigd dat de jeugd van
^tegenwoordig minder
L indernemend is dan vroeger. Nu
hangen ze op de bank. Grasveldjes
waar je vroeger kon voetballen
worden volgebouwd en de
jongeren blijft niets anders over
dan kattenkwaad uithalen. Maar
denk maar niet dat kinderen
vroeger zo braaf waren. Dat moge
blijken uit deze aflevering van
'Dingen die voorbijgaan' waarin
Andries Linschooten vertelt.
j» pelen ze computerspelletjes en
Leidenaars blikken
terug op hun verleden
Op deze foto zat ik in de
eei
eerste klas van de Vrou-
nkerksteegschool. Die was
evestigd in het oude klooster,
I (aarvan nu nog een restje staat
het Vrouwenkerkplein. Er
raren twee scholen in onder
ïbracht. Die van ons en een
rmere school. Enkele leerlin-
;n van de armere school kre-
;n eten van de gaarkeuken en
:en dat op in de gymzaal. Wij
nochten niet kijken, want dan
ingen we ze jennen. Zoals je
iet, moesten we de hele dag
net onze armen op de rug zit-
en. Alleen als we schreven,
oefde dat niet. Bij het lezen
locht een arm op tafel, de an-
er op de rug. Ik kreeg geen
ramp hoor, want soms ging ik
iet mijn billen op mijn handen
itten. Dan waren mijn armen
gewoon ontspannen.
Een keer heb ik de juf in de
hand gebeten. Juffrouw Meijer
was dat. Ja, dat gebeurde niet
zomaar. Daar ging wel wat aan
vooraf. Toen ik nog niet oud ge
noeg was om naar school te
gaan, was ik wel eens stout.
Mijn moeder zwaaide dan met
haar vinger en zei: 'Wacht maar
als je naar school gaat. Daar
hebben ze een hok om je in te
stoppen.'
Toen kwam het moment dat ik
naar school ging aan de hand
van mijn moeder. We liepen de
school binnen en ik keek om
me heen waar dat hok was. Ik
ontdekte het ook. In de gang
was een blinde deur met erbo
ven drie of vier gaten van een
paar centimeter doorsnee ge
boord. Voor mij was het een
uitgemaakte zaak: dat was het
hok!
Ik zat ongeveer een maand op
school, toen ik op een dag door
de les heen zat te kletsen. En
dus zei de juf: 'Kom jij maar 'ns
even hier.' Het flitste door mijn
hoofd: 'Het hok!' Waarop ik te
gen de juf zei: 'Ik kom niet!'
Nou, dat was wat. 'Kom hier!'
riep ze nog eens. Maar ik kwam
nog steeds niet. Dus kwam ze
me halen, maar ik zette me
schrap tegen de houten con
structie onder de lesbank en ze
kreeg me er niet uit. Op de foto
zie je nog een figuur achter in
de klas. Dqt was meneer Briër,
een kwekeling met akte. Dat wil
zeggen dat hij zijn diploma om
leraar te worden had gehaald,
maar er was geen werk. Dus
mocht hij bij een andere docent
Klassefoto van de Vrouwenkerksteegschool. Andries Linschooten zit links achteraan het gangpad, net voor de kinderen die bij juffrouw Meijer staan.
Andries Lin
schooten: „Als
we in onze ei
gen wijk speel
den zetten we
soms de weg
af."
FOTO HENK
BOUWMAN
toekijken zodat hij niet alles wat
hij geleerd had, weer vergat. Ik
heb hem nooit les zien geven of
orde zien houden. Hij zat er
maar een beetje bij. Hij kwam
van de kweekschool aan de Ou
de Vest tegenover de Lakenhal.
Daaraan was onze school ver
bonden als proefschool. Maar
goed, die figuur kwam de juf
dus te hulp. Toen voelde ik me
helemaal bedreigd. Ik vocht
voor mijn leven en beet haar in
de hand.
Nou, toen werd mijn moeder
op school geroepen en kreeg ik
thuis natuurlijk een flink pak
rammel. Een jaar later stond de
deur van dat hok ineens open.
Wat bleek het te zijn? Natuur
lijk, je had het al geraden: het
bezemhok. Maar ik vind nog
steeds dat ik onschuldig ben.
Als mijn moeder mij niet bang
had gemaakt voor het hok, was
ik zo mak als een lammetje
naar de juf toegelopen.
Ik had me druk zitten maken
om niks, want lijfstaffen kreeg
je niet bij ons op school. Omdat
de school aan de kweekschool
verbonden was, was hij vrij mo
dern. Je hoort mensen wel eens
zeggen dat ze op hun hand ge
slagen werden, omdat ze links
handig waren. Dat gebeurde bij
ons op school niet. Ja, als kin
deren met links schreven werd
er wel gezegd: 'Hé, hé, wat is
dat?' Ma.ar meer dan zachte
dwang was het niet. Ik heb tot
de vierde klas op deze school
gezeten. Ik weet nog dat ik in
mijn laatste jaar vanuit de les
bank de bouw van de toren van
het stadhuis heb gezien. Die
was natuurlijk afgebrand. Ik
kreeg ook een kaartje dat ik had
meebetaald aan een klok voor
het nieuwe carillon.
Onze school was dicht bij de
Haarlemmerstraat. Aan het
eind van de Haarlemmerstraat
op de hoek van de Prinsesseka-
de was Walenkamp, de sigaren
zaak. Om de hoek in de Scha-
pensteeg had Walenkamp ook
een fietsenwinkel. Je kon daar
voor een cent lucht krijgert voor
je fietsband. Wij ontdekten dat
de pomp op druk werkte. Als je
in de plaats van een cent in de
gleuf te gooien erin blies, kreeg
je ook lucht.
Buiten schooltijd rukten we
soms met zijn vijven of zessen
met de trommel uit. Of mijn
neef en ik speelden met onze
houten zwaarden. We maakten
een soort soldatenbaretten van
krantenpapier waar we sterren
op tekenden om onze rang aan
te geven. En dan meppen. Ra
ken waar je elkaar maar raken
kon. We trokken de buurt uit
zodat mijn moeder ons niet
zag. Dan gingen we te voet naar
Oegstgeest, naar de Hofdijck.
Daar was een strookje bos met
weilanden erachter met pony's,
waar we soms op reden. Maar
om op de Hofdijck te komen
moesten we over de Maredijk
en dat was gevaarlijk terrein.
Daar woonden de andere sol
daten. En dan ging het hard te
gen hard. Ook op de Boom-
markt was een gevaarlijke club.
Die heette 'De Zwarte Hand',
net als in Pietje Bell. Op de
Boommarkt stond een urinoir,
een moderne met een plat dak.
Daar bovenop was het hoofd
kwartier van 'De Zwarte Hand'.
Die hadden hun eigen vlag, ge
maakt door de moeder van een
van hen, met een zwarte hand
erop met groene nagels.
Als we in onze eigen wijk speel
den, zetten we soms de weg af.
Ik weet nog dat er eens een
meisje liep met een kinderwa
gen. Soms deden de meisjes dat
in die tijd, met de baby van een
buurvrouw uit wandelen gaan.
Mijn neef zei tegen haar: 'Halt,
dit is oorlogsgebied!', maar ze
liep gewoon door. En dus werd
hij boos en stak zijn zwaard zo
door de kap van de kinderwa
gen.
Ja, toen had je nog de ruimte.
Tegenwoordig worden de voet
balveldjes allemaal volge
bouwd. Daar staat tegenover
dat het vroeger verboden was
om op die veldjes te spelen. Ik
heb nog wel eens strafregels
moeten schrijven op het poli
tiebureau. Maar dat kwam om
dat ik gras had gesneden op he
Schuttersveld. Want thuis had
den we een batterij konijnen
die opgegeten moest worden.''
ESTHER BARFOOT
FOTO JAN SCHEERDER
t de Leidsch Dagblad
ANNO 1899
Maandag 24 April
LEIDEN - Heden werd ons toegezonden de catalogus der a.s. Boek-
verkooping, te houden door de firma Burgersdijk en Niermans. Of
schoon deze catalogus slechts ongeveer 1800 nommers telt. is de vei
ling zeer belangrijk, daar zij bevat de bibliotheek van wijlen dr. J.D.
Doorman, waarin veel nieuwere tijdschriften en boeken over genees
kunde in 't algemeen en in 't bijzonder over obstetrie en gynaecologie,
chirurgie, enz. Voorts wordt onder den hamer gebracht het grootste
gedeelte der bibliotheek, nagelaten door den bekenden dr. Cornelius
Herz, doorzijn aandeel in de beruchte Panama-zaak 1n ballingschap
gestorven te Bournemouth; hij was een bekend ingenieur en hoofdre
dacteur van het tijdschrift 'La lumière électrique'.
WARMOND - De peuters hebben gisteren officieel hun nieuwe
speelzaal "De Woezel"" betrokken. Dat ging natuurlijk niet onge
merkt. In een feestelijke optocht trokken de peuters van de oude
speelzaal naar de nieuwe. Voor de ouders en andere genodigden b
voeren de peuters een toneelstukje op.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
ANNO 1974
Donderdag 25 april
LISSABON - Opstandige legerofficieren hebben vanochtend, na een
opstand die zonder bloedvergieten is verlopen, de macht in Portugal
overgenomen. Er is een militaire junta gevormd, waartoe de vorige
maand ontslagen generaals De Spinola en Da Costa Gomez zijn uitge
nodigd deel uit te maken. Over het lot van president Thomaz en pr^
mier Caetano was aan 't einde van de ochtend nog niets bekend. Zij
zouden hun toevlucht hebben gezocht op de luchtmachtbasis van
Monsanto, even buiten de hoofdstad. Volgens onbevestigde berichten
zou de regering-Caetano zich hebben overgegeven. Behalve over het
koloniale beleid was er onder de strijdkrachten ook al enige tijd onrust
over de lage salarissen - een generaal verdient bijvoorbeeld niet meer
dan 2000 gulden per maand - en de andere omstandigheden waaron
der de militairen leven.
LEIDEN - Vier Leidse jongens die in de nacht van zaterdag op zondag
op de Morsweg voorbijgangers hebben lastig gevallen, waarbij een
jeugdige inwoonster van deze stad ernstig aan haar oog werd gewond,
zijn vrijwillig naar het politiebureau gestapt. Ongerust geworden door
het bericht in de krant en het onderzoek in de buurt heeft het viertal
zich bij de politie gemeld. De jongens, allen in de leeftijd van zestien
tot achttien jaar, bekenden in de bewuste nacht met eieren te hebben
gegooid, zowel naar voorbijgangers als naar muren. Een van hen gaf
toe een ei te hebben gegooid naar de jonge Leidse vrouw, die als ge
volg van deze baldadigheid met een gebroken contactlens en een ern
stige verwonding aan het oog naar het ziekenhuis moest. Na het ver
hoor van de jongens in het politiebureau is proces-verbaal opgemaak
Foto's in dc?o rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien (lagen
na plaatsing een ingevulde cheque (geen overschrijvingskaartIer waarde an
vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wil) op te sturen naar
het Leidsch Dagblad, t.a.v. leidsch Dagblad Archieven, postmis SI, 2300 Alt
Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de
Rooseveltstraat H2. II ontvangt de foto binnen drie weken.
