Geen verkeerschaos
loor grofvuildepot'
N
Verhalen waarvan je moet slikken
en verlicht achterpad voor
en rijksdaalder per maand
Leiden Regio
'Je staat daar als een volleerd pleiter'
ONDERZOEK
CHEF WIM WEGMAN. 071-5356414. PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA, 071-5356430
•lliouder Laurier verwacht niet dat 'het zo 'n vaart zal lopen
nieuwe grofvuildepot op industrieterrein De Waard
eiden leidt niet tot een onaanvaardbare verkeers-
fte in de omgeving. Dat is de overtuiging van wet-
va ider J. Laurier (wijk- en stadsbeheer). Hij maakte dat
'rg eravond duidelijk tijdens een commissievergadering.
ROBBERT MINKHORST
11 gemeente richt tegenover de
tsii gloopwinkel Het Warenhuis
"Zogeheten milieustraat in.
r kunnen Leidenaars te-
I met hun grofvuil, dat ze
nog naar de steenwissel-
is moeten brengen,
het nieuwe depot mogen
erijners ook vloerbedekking,
li groenafval, puin, alumini-
sc hout en bouw- en sloopaf-
'rei brengen. Het wordt moge-
om een 'bordes' op te rij
zodat het lozen van afval
keiijker gaat. De containers
i op gelijke hoogte, waar
mensen niet meer hoeven
te bukken.
D. de Reus van de
RPF/GPV/SGP vreesde dat het
nieuwe grofvuildepot het nodi
ge verkeer richting De Waard
en met name de Lage Rijndijk
met zich mee gaat brengen. Hij
maakte zich druk over de hoe
veelheid verkeer, over sluipver-
keer en over het voornemen om
van de Rijndijk een eenrich-
tingsweg te maken.
Laurier gaf aan dat het niet
zo'n vaart zal lopen. „We den
ken dat het iets meer verkeer
zal geven, maar de last wordt
niet onaanvaardbaar", ant
woordde hij gisteravond op de
opmerkingen van De Reus.
Bang voor files tijdens spitsuren
was hij ook niet. Inwoners
brengen hun grofvuil juist op
andere momenten dan in de
spits weg, was de overtuiging
van de wethouder.
SP'er D. van Vugt meende dat
de gemeente het risico van ille
gaal dumpen van afval niet seri
eus genoeg neemt. Als iemand
de dienst Milieu en Beheer belt
om afval te laten ophalen, is de
wachttijd al gauw twee weken.
„Dat is een groot probleem. De
verleiding wordt groot om het
ergens in de buurt neer te gooi
en."
Laurier zag dat anders. Ten
eerste is de termijn van twee
weken een uiterste. Op z'n
snelst duurt het ophalen van
puin drie dagen. Daarbij, zei de
wethouder, „is een verbouwing
geen opwelling. Dat plan je.
Van tevoren houd je rekening
met de termijn van het opha
len."
Mara van der
Poel, Dennis
Bruce en Annel-
oes Schueler
(vlnr) doen mee
aan het interna
tionaal pleitcon-
cours in het
Vredespaleis in
Den Haag.
„Leuk, zo'n
voorronde.
Maar wij heb
ben getekend
voor de finale."
Op de foto ont
breekt Karlijn
van der Voort.
FOTO HENK
BOUWMAN
iets veiliger gevoel voor een
daalder per maand. Dat is
i izet van een nieuw initiatief
het Senioren Zelfstandig
n eet in het zuidoostelijk deel
Leiden: de achterpadver-
De ing. Voor 2,50 gulden per
ss< nd wordt door Encore
Light een dochteronderne
ming van nutsbedrijf EWR
verlichting aangelegd en onder
houden bij achterpaden van de
woningen. Morgen wordt het
eerste verlichtingsproject, op
het achterpad bij de Roombur
gerlaan, officieel in gebruik ge
nomen.
Woordvoerder A. Sytsma van
cLt, cLcU^-
Encore Light hoopt te zijner tijd
het hele zuidoostelijke deel van
Leiden van dit soort verlichting
te kunnen voorzien. Het is vol
gens hem een bijdrage om be
woners in en rond hun huis een
veiliger gevoel te geven. Sytsma
stelt dat in het zuidoostelijke
deel van Leiden naar verhou
ding vaak wordt ingebroken.
Een beter zicht op de achterpa
den kan helpen om inbrekers
uit de buurt te houden.
In het verleden liepen dit
soort verlichtingsprojecten ge
regeld vast óp de aanlegkosten
en de verrekening van de ener
giekosten. Met een subsidie van
de gemeente Leiden en een ge
spreide betaling aan EWR is het
project nu toch voor bewoners
aantrekkelijk gemaakt, is het
idee van Sytsma. „Zonder sub
sidie van de gemeente Leiden
had het zo'n 3,50 tot vier gul
den per maand gekost. Voor
een aantal mensen is dat mis
schien toch net iets te hoog."
Voorwaarde om het project
door te laten gaan is dat 75 pro
cent van de bewoners deel
neemt. ,,Aan de Roomburger
laan werd dat ruimschoots ge
haald: niet minder dan 99 pro
cent van de mensen deed
mee."
Initiatiefnemers van Leidse
Senioren Zelfstandig zijn wo
ningstichting Ons Doel, Thuis
zorg Groot Rijnland, Stichting
Dienstverlening Leiden en de
Leidse Welzijnsorganisatie.
Een land veroordeelt een jonge buitenland
se toerist ter dood wegens het ombrengen
van een politieman. Het land van herkomst
maakt bezwaar bij het Internationale Ge
rechtshof. Ziedaar het beknopte gegeven
waarmee vier Leidse rechtenstudenten zich
bijna acht maanden hebben beziggehou
den. Morgen is deze fictieve zaak inzet van
een internationaal pleitconcours in het
Vredespaleis te Den Haag. „Ik ben vreselijk
zenuwachtig", bekent de 26-jarige Mara
van der Poel.
Ze moeten er nu toch klaar voor zijn.
Maandenlang hebben ze in 'onderuithaal
sessies' hun pleidooien geoefend en verbe
terd. Docenten en vrienden drongen er de
ze week op aan even niet meer aan de zaak
te denken. „Maar een zaak is nooit volledig
dichtgetimmerd, er zijn altijd wel vragen
die je nog niet kunt beantwoorden. Ik zou
tekenen voor een verhaal dat helemaal
rond was", zegt Dennis Bruce (25). „Aan de
andere kant hebben we inmiddels zoveel
routine dat het toch goed gaat, ook als je
zelf denkt dat het slecht gaat", beseft An-
neloes Schueler (26). „En het gaat er om
hoe je het brengt, of je overtuigend over
komt."
Morgen moeten ze er tegenaan. Mara en
Anneloes verdedigen het land dat de dood
straf over de jeugdige toerist heeft uitge
sproken, Dennis en Karlijn van der Voort
(23) pleiten voor diens vrijlating uit de do
dencel, op humanitaire gronden. Gevieren
nemen ze het op tegen pleiters uit 21 ande
re Europese landen, die zich allemaal op
dezelfde verzonnen casus hebben voorbe
reid. Doel is een plek in de finale met echte
rechters, zaterdagmorgen in the Great Hall
of Justice van het Vredespaleis.
Die finale kan overigens door hooguit
twee van de vier worden gehaald. „We heb
ben de zaak samen voorbereid, we kennen
eikaars argumenten door en door", aldus
Dennis. „Als we allebei al onze tegenstan
ders verslaan, kijkt de jury wie de meeste
punten heeft behaald. Zij spelen dan tegen
de beste tegenstander van de anderen."
De zaak die ze bepleiten heeft allerlei
scherpe kantjes. Zo moeten Mara en An
neloes aantonen dat 'hun' land de dood
straf kan uitvoeren, ondanks internationale
verdragen. „Het gaat erom hoe je iets ver
dedigt, ook al weet je dat je geen gelijk
hebt", zegt Anneloes. „In het begin dach
ten we allebei: 'Ach, dat arme jochie.' Maar
je gaat geloven in je eigen gelijk", erkent
Mara. „Je kunt aardig met de feiten spe
len", weet Anneloes. „Daarom is het voor
een leek vaak moeilijk te begrijpen waar
een advocaat mee bezig is." Het concours
Telders International Moot Court Competi
tion bestaat sinds 1977. Ontstaan vanuit
het Teldersdispuut vernoemd naar de
Leidse hoogleraar recht die omkwam in
een concentratiekamp is het uitgegroeid
tot een jaarlijkse wedstrijd tussen aan
staande juristen uit diverse landen. Alle vier
lid zijn ze lid van het dispuut. „Het hoeft
niet, maar dat hebben ze liever", zegt Ma-
ra. Niet dat het een uitgemaakte zaak is dat
Leiden de Nederlandse vlag verdedigt. Voor
het eerst sinds dertien jaar was er een heu
se voorronde, zoals dat bij de buren in
Duitsland en Frankrijk al jaren gebruik is.
Begin januari werden de pleiters van de
Universiteit van Amsterdam afgetroefd.
„We hadden ons helemaal niet op hen
voorbereid. Het ging slecht", zegt Mara.
„Als ik mijn pleidooi terugzie, dan schaam
ik me bijna dat ik daarmee het katheder
opdurfde biecht Dennis op. „Voor ons
gevoel ging het slecht, maar we hebben op
punten ruim gewonnen", relativeert Annel
oes. „Nou ja, zij deden voor het eerst mee.
Leiden heeft natuurlijk heel wat ervaring.
Wij kregen videotraining, zodat je precies
ziet hoe je overkomt. Je staat daar wel als
een volleerde pleiter." Mara: „Ja hoor, leuk
zo'n voorronde, maar wij hebben getekend
voor het Vredespaleis."
Leids bedrijf
vindt partner
voor 'genen-
bibliotheek'
ONNO HAVERMANS
Het Leidse bedrijf Introgene
heeft samen met het Belgi
sche Tibotec een nieuwe fir
ma opgericht voor de samen
stelling van een 'genenbiblio-
theek'. Het nieuwe bedrijf,
Galapagos, gaat in de chro
mosomen van mensen genen
opsporen die kunnen wor
den gebruikt voor het injec
teren van nieuwe geneesmid
delen.
De bedoeling is dat tien
duizenden genen in kaart
worden gebracht. Genees
middelenfabrikanten kunnen
straks gebruik maken van die
bibliotheek om het juiste gen
te zoeken voor hun nieuwe
medicijnen.
Virus
Introgene heeft een methode
ontwikkeld om menselijke
genen met behulp van een
virus in een cel te plaatsen.
Partner Tibotec is gespeciali
seerd in het ontdekken van
nieuwe genen. Dat gebeurt
met robots. Door de krach
ten te bundelen in Galapagos
maken de twee bedrijven
hun deskundigheid aantrek
kelijk voor farmaceutische
ondernemingen die zelf geen
geld en tijd in de ontwikke
ling van deze technieken wil
len steken.
Gapalagos is gevestigd in
Mechelen, België. Manager
O. van de Stolpe verwacht
het huidige aantal van vijf
tien werknemers nog dit jaar
te verdubbelen. „Het is uniek
dat in dit door Amerikaanse
bedrijven gedomineerde veld
een Nederlands-Belgische
onderneming een prominen
te rol kan gaan spelenaldus
Van de Stolpe. „Wij streven
er naar zo snel mogelijk een
nieuw geneesmiddel in de
markt te plaatsen."
Overigens is de techniek
van genetisch gemanipuleer
de cellen die genezend wer
ken nog niet gebruikt op
mensen. Wel worden al proe
ven op dieren gedaan.
Bazaar steunt waterproject Koerden Noord-Irak
Stichting Leiden-Amadia houdt
vrijdag 23 en zaterdag 24 april
een boeken- en speelgoed-
markt.
De opbrengst gaat naar een
nieuw irrigatieproject rond de
Koerdische stad Amadia in
Noord-Irak. Na de Golfoorlog
bleef Amadia van veel hulp ver
stoken. Daarom nam een comi
té, gevormd vanuit de Raad van
Kerken, De Gezamelijke Diaco
nieën en de Leidse Studenten
Ekklesia, het initiatief om gel
den bijeen te brengen voor
Amadia met kunstveilingen,
boekenmarkten en collectes in
kerken. In vier jaar heeft het co
mité inmiddels gezorgd voor
voedselhulp, medicijnen, een
naaiatelier en een generator
voor energie. De boeken- en
speelgoedmarkt wordt gehou
den in de Vredeskerk. Op vrij
dag is de markt geopend van
19.00 tot 22.00 uur en op zater
dag van 10.00 tot 16.00 uur. Wie
overtollige boeken en speel
goed wil laten ophalen, wordt
gevraagd te bellen met 071-
5144965 of met 5133348. Geld
kan worden gestort op giro
nummer 808280 t.n.v. Stichting
Leiden-Amadia te Leiden.
Leidsch Dagblad
ANNO 1899
Vrijdag 21 April
LEIDEN - Aan de telephoon alhier is onder No. 338 aangesloten de
firma Hasselman en Pander, Hoogewoerd.
BATAVIA - Gelijk men weet, gaf de vervulling der vacature van profes
sor Suringar in Holland veel hoofdbrekens. Te voren was het ambt
reeds aangeboden aan prof. Treub, doch deze heeft er voor bedankt.
Dr. Janse is de tweede Indische botanist, dien men van hier weg
haalt, om een Nederlandschen hoogleeraarszetel te vervullen. De eer
ste was dr. Went, thans professor in de botanie te Utrecht, vroeger di
recteur van het suikerproefstation te Kagok, in Tegal.
ANNO 1974
NOORDWIJK - Het nieuwe schooltje aan de Stakman Bossestraat
van de Prot Chr. kleuterschool heet ,,'t Vuurvliegje" en is wat be
treft bouw, inrichting en voorzieningen een hele verbetering in ver
gelijking met het oude schooltje, de noodbehuizing in 't Klavertje.
FOTO ARCHIEF LEIDSCH DAGBLAD
Zaterdag 20 april
LEIDEN - Die Leythe hield tijdens de viering van haar zestigjarige (on
gesubsidieerde) bestaan drie boten ten doop. De roeivereniging had
voor het verrichten van de doopplechtigheid de Rotterdamse toneel
speler Ton Lutz aangezocht, omdat de gladde dubbel-twee de naam
„Wilde Eend" zou gaan dragen en de toneelgroep Globe dit gelijkna
mige toneelspel van Hendrik Ibsen onder de regie van Lutz op het re
pertoire heeft staan. „Lutz heeft nog nooit eerder een boot gedoopt, er
mag dus gelachen worden", vertelde in zijn inleidend woord Die Ley-
the-voorzitter J. J. Gijsman. En gelachen is er door de vele aanwezigen
(Die Leythe is een heel grote vereniging en de band met de oud-leden
is erg sterk), want Ton Lutz, die zijn echtgenote An Hasekamp had
meegebracht, stoeide zo krachtig met de puts Galgewater dat hij na
afloop kon zeggen: „Mijn pak kan meteen naar de stomerij"
De toneelspeler introduceerde zichzelf (om alle misverstanden te
voorkomen) „als de oudste en wijste van de drie gebroeders Lutz" en
deelde mede, dat hij „niet aan de Drum-shag was" en deed iedereen
de groeten van de heer Onassis, kennelijk met de gedachte dat die ook
in de scheepvaart zit. Nadat hij de tweede boot, een dubbelwerrie met
de naam De Zijl had gedoopt, vond de toneelspeler weer inspiratie in
de naam van de van De Hoop overgenomen acht Baracuda. „Een ba-
racuda is een allesverslindende haai, hij doodt alle tegenstrevers, ook
de tegenpartij". Zeer veel waardering wès er voor de bouwer van de
dubbelwerrie en de gladde twee, de heer Piet Fleur, de vakbekwame
bootsman van Die Leythe. Hij kreeg terecht een groot applaus voor de
ze staaltjes van prachtig handwerk.
Directeur Schreuder van Centrum '45 is twee keer bijzonder hoogleraar
Xaar het front der wetenschap, dat is het streven van de
dse niversiteit. En met succes. Niet zelden brengen Leidse
inderzoekers opmerkelijke resultaten onder de aandacht.
laar ook onderzoeken die minder opvallen dragen bij aan
een inzichtelijker samenleving. In Onderzoek houdt een
Iwarsdoorsnede van de Leidse wetenschap tegen het licht,
Ike week vertelt een andere onderzoeker over zijn of haar
werk. Vandaag prof. dr. J.N. Schreuder.
tot ht gezellig zal het werk van
ofessor doctor Johannes Ni-
!aas Schreuder nooit wor-
Q. De directeur van Centrum
isteekt nog steeds een deel
iizijn tijd in de gesprekken
't patiënten. En die vertellen
J® in prettige verhalen. Toch
i. ihij niet anders willen. „Dit
rk is erg dankbaar, omdat je
sT insen kunt helpen. Maar ik
nvel blij dat ik af en toe iets
Iers te doen heb." Sinds vo-
jaar is Schreuder bijzonder
fl agleraar in Nijmegen en Lei-
n gebeurt er in het hoofd?
in ivraag staat centraal in het
M derzoek dat Schreuder in
iden verricht als bijzonder
agleraar psychotraumatolo-
xjj 'met bijzondere aandacht
nil aroorlogs- en geweldsge-
ffenen'. „Waarom krijgen
Ensen na veertig jaar nog
chten? Waarom heeft de ene
zetsstrijder daar wel last van
de andere niet? We hebben
ïl ervaring in de behandeling
'patiënten, maar funda-
Enteel onderzoek ontbreekt.
Leidse leerstoel is vooral
doeld om de gevolgen van
'psychotrauma op de lange
Jr en de mogelijke behande-
daarvan te onderzoeken."
Stichting tot Instandhou-
igvan Centrum '45 als inter
nationaal kenniscentrum op
het gebied van de psychotrau-
matologie heeft de leerstoel
eind vorig jaar ingesteld en
Schreuder benoemd. Dat was
geen verrassing. De psychiater
is al twaalf jaar directeur van
het centrum te Oegstgeest,
waar sinds 1973 oud-verzets-
strijders en oorlogsgetroffen
worden behandeld. Sinds en
kele jaren kunnen ook getrau
matiseerde vluchtelingen en
asielzoekers terecht.
In september vorig jaar was
Schreuder al benoemd aan de
Katholieke Universiteit Nijme
gen, waar hij 'transgeneratio-
nele oorlogsgevolgen' onder
zoekt. Mensen die de oorlog
niet hebben meegemaakt en
toch met nachtmerries kampen
over razzia's en concentratie
kampen, omdat ze de trauma's
van hun ouders hebben over
genomen. „Hoe zit die over
dracht in elkaar? Veel dingen
uit de vroegste ontwikkeling
van kinderen zijn nog onbe
kend." De twee leerstoelen lij
ken op elkaar, vullen elkaar
aan.
Op het gebied van traumaver
werking steekt Nederland niet
slecht af bij zijn omgeving, stelt
Schreuder. Alleen de VS liggen
ver voor. Nederland volgt met
Israël en de Scandinavische
Johannes Nicolaas Schreuder.
landen op een respectabel ni
veau van begeleiding. Toch is
nog veel onduidelijk. „Ik hoop
dat we iets gaan begrijpen van
hoe het werkt, wat er gebeurt
FOTO HIELCO KUIPERS
bij een trauma en hoe je dat
dan moet behandelen. Er is al
veel onderzoek gedaan naar de
gevolgen op korte termijn, bij
Amerikaanse soldaten bijvoor
beeld en bij kinderen die zijn
gekidnapt en opgesloten heb
ben gezeten. Maar oudere
mensen die na vijftig jaar nog
klachten ontwikkelen, daar be
grijpen we niet veel van."
Dat komt niet in het minst
door het onbegrip in de sa
menleving. „Veertig, vijftig jaar
na de oorlog vinden veel men
sen 'dat het maar eens afgelo
pen moet zijn'. Bij verzetsstrij
ders is er ook schaamte over
hun klachten. Ze worden de
pressief en hebben niet eens
meteen in de gaten dat de oor
zaak zo diep ligt."
Ook de oprichters van Cen
trum '45 hadden er niet op ge
rekend dat de toestroom van
patiënten na 25 jaar nog altijd
niet zou zijn opgedroogd. „Het
centrum is destijds opgezet
met het idee dat het na tien
jaar weer zou sluiten. Maar we
krijgen nog altijd zo'n driehon
derd aanmeldingen per jaar.
Natuurlijk, de Tweede Wereld
oorlog houdt een keer op. He
laas zullen trauma's wel blij
ven. Ook andere trauma's, ver
oorzaakt door bijvoorbeeld
seksueel geweld. Maar het ac
cent zal nog wel een jaar of tien
op oorlogsgeweld liggen. Ik
vind dat we die verplichting
hebben, we zitten nog steeds
hartstikke vol."
Waarom de een wel en de an
der niet? Schreuder kan niet
geloven dat er louter toeval in
het spel is. „Er zijn genoeg
mensen die sinds de oorlog
nachtmerries hebben. Dat is
vervelend, maar de meesten
hebben geleerd er mee te le
ven. Anders is het met mensen
die opeens sterke flashbacks
krijgen met enorme angstaan
vallen. Dat zoiets gebeurt bij
een grote verandering als pen
sionering ligt voor de hand,
maar het overkomt maar een
kleine groep. Een samenhang
met hun persoonlijkheid is niet
te vinden, dus er moet iets an
ders zijn."
Schreuder heeft gemerkt dat
het wereldbeeld van zijn pati
ënten anders is dan bij mensen
zonder oorlogstrauma. „Ze zijn
somber, maar dat zit 'm vooral
in hun denken. Ze zijn gedesil
lusioneerd in de mensheid en
leven vaak een sociaal terugge
trokken bestaan. Die mensen
vertellen verhalen waarvan je
moet slikken. En daar komt
dan vaak nog iet bovenop in
hun manier van denken. Ik heb
het idee dat we daar moeten
zoeken. Er zijn uit hard biolo
gisch onderzoek aan wijzigin
gen dat er iets verandert, dat je
in de hersenstructuur verande
ringen ziet."
Ongeveer driekwart van de pa
tiënten van Centrum '45 heeft
baat bij de behandeling. De an
deren blijven vaak wel last
houden, maar ze leren er beter
mee te leven. Bij slechts een
klein groepje haalt de behan
deling niets uit. „Die komen
met zulke schokkende verha
len, daar kun je als mens eigen
lijk niet mee leven. Wij kunnen
dan weinig anders dan helpen
toedekken. Maar ik denk dat
wij er juist voor die mensen
zijn. Daarom is dat onderzoek
nodig. Om in de toekomst te
voorkomen dat mensen na
zo'n trauma opeens in een
diep gat vallen."
