'Ik moet zoveel geweld absorberen'
ZATERDAG 17 APRIL 1999
De boze dromen van schrijfster Patricia Cornwell
Hoeveel boeken ze wereldwijd precies heeft
verkocht, weet ze niet. Het moeten er vele
tientallen miljoenen zijn. Schrijfster Patricia
Cornwell is de verpersoonlijking van The
\merican Dream. Na een jeugd in een gebroken
gezin, haar problematische tienerjaren, een
gestrand huwelijk met een 17 jaar oudere
hoogleraar, is ze uitgegroeid tot een van de
populairste misdaadauteurs van dit moment.
Onvoorstelbaar rijk is ze geworden met haar
hoeken over de onrecht bestrijdende patholoog-
matoom Kay Scarpetta, Maar de roem eist zijn
tol, zo gaat dat nu eenmaal. Nachtmerries
teisteren haar met regelmaat, ze heeft
voortdurend gerechtelijke procedures aan haar
broek en bodyguards begeleiden haar bij
signeersessies. „Ik krijg meer dan het
gemiddelde aantal 'wacko's' achter mij aan.
De schrijfster klikt haar horloge
los en weegt de blinkend gou
den Breitling Aerospace van
ruim vier ons met een winkelwaarde van on
geveer twintigduizend gulden in haar hand.
Ze taxeert het kleinood enige seconden en
doceert: „Voorwerpen vertellen iets over de
persoon die ze bezit. Daarom verwerk ik ook
zo veel merknamen in mijn verhalen." De
Zwitserse kostbaarheid rust in de palm van
haar hand. „Als ik mijzelf niet kende en ik
zag mij dit klokje dragen, dan zou ik denken:
die vrouw is stinkend rijk! Ten tweede: ze
moet wel een sterke, onafhankelijke vrouw
zijn, ze heeft immers een groot herenuur
werk om haar pols. Ook heeft ze enige tech
nische kennis in huis; het is een pilotenhor-
loge, misschien vliegt ze wel? En tenslotte:
als zij .precies weet hoe hij werkt, is ze slim
mer dan ik, want ik ben er nog steeds niet
achter.'! Haar schaterlach weerkaatst in de
ruim bemeten werkkamer van een kapitale
villa in een van boerenland naar buitenwijk
opgewaardeerd deel van Richmond, Virginia.
Op audiëntie bij schrijfster Patricia Corn
well (42). Het pand waar ze ontvangt, biedt
onderdak aan de onderneming Patricia
Cornwell Enterprises. De auteur is er vaker
niet dan wel, omdat ze voortdurend op pad
is om research te doen voor haar boeken.
Maar ook tijdens haar absentie worden me
dewerkers - secretaresses, boekhouders, een
media-adviseur, advocaten - voortdurend
aan haar herinnerd. Overal hangen foto's
van de auteur. Geportretteerd met gouver
neurs en senatoren die haar Patsy mogen
noemen. Schouder aan schouder poserend
met George en Barbara Bush - de stichting
van de ex-First Lady tegen analfabetisme
kreeg enkele jaren geleden een miljoenendo
natie van Cornwell.
In het trappenhuis hebben de ingelijste
omslagen van haar boeken een plaats gekre
gen. Achter ontspiegeld glas zien we de best
sellerlijsten van The New York Times, met op
de eerste plaats natuurlijk de romans van
Cornwell. Op het toilet hangt een Peanuts-
cartoon over het contract ter waarde van een
kleine vijftig miljoen gulden dat ze jaren ge
leden sloot voor het leveren van drie boeken.
Helikopter
De schrijfster oogt tengerder dan verwacht.
Ze knuffelt even met haar twee Boston terri
ers. Het zijn haar kinderen, zegt ze liefko
zend, „hoewel ze af en toe meer op 'Boston
terrorists' lijken." De kleinste heet Breitling,
een drie maanden oude 'watchdog'. Zijn
grotere metgezel luistert - meestal - naar de
naam Chopper. Genoemd naar de helikop
ter, ComweÜs geliefde vervoermiddel. Na het
interview vliegt ze samen met een van de
National* Guard overgenomen piloot in haar
Bell Jet Ranger naar North Carolina om wat
rechtszaken bij te wonen en vervolgens naar
Washington voor zaken.
Op haar kobaltblauwe blouse prijkt een
ruitvormig vignet. Een weegschaal en een es-
Patricia Cornwell: „Ik ben het verkeerde leven binnengestapt, zeg ik wel eens tegen mezelf. Dit
moet een vergissing zijn. Het mooiste wat mij zou kunnen gebeuren, dacht ik, is dat ik een boek
schreef dat iemand zou willen lezen. Het kwam nooit bij me op dat ik er geld mee zou verdie
nen. Laat staan dat ik een bestseller zou scoren." foto peter kuijt
culaap vormen de achtergrond bij een
hoofdletter S. De S van de bloedserieuze pa
tholoog-anatoom Kay Scarpetta, de heldin
die met haar angstaanjagende avonturen
Cornwell zo veel roem en fortuin heeft ge
bracht. De schrijfster heeft zojuist het manu
script van haar tiende Scarpetta-thriller,
Black Notice, naar de uitgever gestuurd. Het
boek komt in juli in de Verenigde Staten uit.
Cornwell verwacht dat er in haar land min
stens een miljoen hardcover exemplaren zul
len worden verkocht. Daarnaast werkt ze aan
de meer hilarische romanserie over de poli
tie in Richmond, om te laten zien dat ze ook
nog gevoel voor humor heeft, er komt een
kinderboek van haar uit en op verzoek van
veel fans heeft ze een boek geschreven met
recepten van Kay Scarpetta.
Ze verbaast zich nog steeds over de enor
me rijkdom die ze met haar boeken heeft
vergaard. „Ik ben het verkeerde leven bin
nengestapt, zeg ik wel eens tegen mezelf. Dit
moet een vergissing zijn. Het mooiste wat
mij zou kunnen gebeuren, dacht ik, is dat ik
een boek schreef dat iemand zou willen le
zen. Het kwam nooit bij me op dat ik er geld
mee zou verdienen. Laat staan dat ik een
bestseller zou scoren."
Ruth Graham
Het was de echtgenote van de befaamde
evangelist Billy Graham die bij Cornwell het
smeulende schrijversvuurtje tot een flinke
brandhaard aanwakkerde. „Toen ik zeven
was verhuisde ik met mijn moeder en twee
oudere broers van Miami naar Montreat,
North Carolina", herinnert de als Patricia
Daniels geboren auteur zich. „Mijn ouders
waren kort daarvoor gescheiden. In dat klei
ne stadje kwamen we niet ver van Billy en
Ruth Graham af te wonen. Ruths moeder,
die ik als mijn oma 'adopteerde', bezocht ik
vaak om er mee te kaarten en te praten. Ruth
wist dat ik korte verhaaltjes schreef. Ze wilde
ze ook lezen. Op een dag nam ze me mee uit
lunchen en gaf me een in rood leer gebon
den dagboek, Zwitsers fabrikaat. Ze zei: 'Ik
wil dat je gaat schrijven'. Dat heeft me seri
eus aan het denken gezet over wat ik later
wilde worden.
In mijn tienerjaren was ik behoorlijk onge
lukkig. Ik had geen doel in het leven. Ik spij
belde van school, leed aan anorexia. De ten
niscarrière die ik ooit ambieerde, kon ik door
die eetstoornis wel vergeten. Op een gegeven
moment woog ik nog maar 45 kilo. Ik was
negentien en werd in elkaar geslagen door
brugklassers." De schrijfster slikt even, haar
stem trilt, maar ze herstelt zich snel. „En dan
komt er zo'n geweldige persoonlijkheid als
Ruth naar je toe, die interesse in je heeft!
Eenieder zou alles geven om maar vijf minu
ten in haar omgeving te verkeren, maar zij
zocht mij op!" Het eerste boek dat Cornwell
zou publiceren, was A Time For Remem
bering, de biografie van Ruth Graham.
Tijdens haar afstuderen aan het Davidson
College in North Carolina voltooide ze haar
eerste roman. Na haar studie trouwde ze met
haar zeventien jaar oudere docent Engels,
Charles Cornwell, en ging werken als mis
daadverslaggeefster bij The Charlotte Obser
ver. In 1981 verhuisde het paar naar Rich
mond, omdat haar man daar verder kon stu
deren. Ze vond werk bij de pathologisch-
anatomische dienst van Virginia als compu
terdeskundige. In dit centrum verwerkte ze
als systeemanaliste de dossiers van de sec
ties die werden verricht op overledenen. Het
echtpaar scheidde in 1989, nadat Charles
Comwell had aangegeven priester te willen
worden.
Bedankbriefje
De eerste drie boeken die Patricia Cornwell
schreef, werden door uitgevers met een be
dankbriefje teruggestuurd. Een redacteur bij
een uitgever die nog de meest vriendelijke
afwijzing stuurde, adviseerde haar om Kay
Scarpetta, die tot dan toe een bijrol vervulde,
tot hoofdpersoon te promoveren. „Maar
mijn vierde boek, Post Mortem, werd op
nieuw door zeven uitgevers terzijde gelegd.
Toen dacht ik: ik ga weer de journalistiek in,
schrijven voor kranten die niemand leest.
Tot op een dag op mijn antwoordapparaat
was ingesproken dat mijn manuscript was
gekocht." Ze grijnst: „Voor het astronomi
sche bedrag van 12.000 gulden." Post Mor
tem won belangrijke literaire prijzen, werd
een bestseller en het begin van de Cornwell-
successtory.
De schrijfster heeft flink moeten wennen
aan haar plotselinge financiële welbevinden.
„Na mijn derde boek was ik rijk en beroemd
en ik vond dat ik me ook rijk en beroemd
moest gedragen. Ik ging wonen in Malibu,
kocht dure kleren, leefde opzichtig. Maar ik
voelde me miserabel. Het beste wat me toen
overkwam, was een ernstig auto-ongeluk. Ik
was dronken en reed mijn Mercedes total
loss. Toen ik uit het wrak kroop, was het eni
ge dat ik dacht: waar ben je in godsnaam
mee bezig? Mijn hele leven was door die
sterstatus op hol geslagen. Het heeft me een
belangrijke les over roem geleerd. Faam
wordt je opgelegd door buitenstaanders, het
zit niet in je. Mensen die beroemd willen
worden, zullen nooit beroemd genoeg zijn.
Dat zie je aan al die obsessieve, egoïstische
en narcistische figuren in Hollywood. Echt
beroemd zijn de mensen die er niet voor
gaan, zoals Anthony Hopkins."
Autopsie
Ze kan zich nog goed de eerste autopsie die
ze bijwoonde voor de geest halen. „Het was
een demonstratie voor de politie, waar ik als
vrijwilliger werkte. Het ging om een oude
vrouw, die was overleden zonder dat er een
medicus in de buurt was. Volgens de staat
moet er dan een lijkschouwing worden ver
richt. Ze zag er in haar paarse nachtgewaad
zo fragiel uit. Toen het begon was ik bang
dat ik onderuit zou gaan. Ik redde me door
te kijken door de ogen van de lijkschouwer.
Waarom doet ze dit, waar zoekt ze naar? Ik
zocht heel clean naar het doel, terwijl ande
ren alleen maar dachten: gedver! Agenten
vielen bij bosjes flauw, de mannen overigens
vaker dan de vrouwen."
Ook nu nog bezoekt ze ten behoeve van
haar boeken regelmatig het mortuarium. De
secties op slachtoffers van geweldsmisdrij
ven zijn van een heel andere orde. „Ik zie
steeds de gezichten van de slachtoffers voor
me. Het is elke keer een schok. Ze brengen
een lijk binnen, het laken wordt weggeslagen
en daar ligt een vrouw, naakt, gewurgd, haar
neus gebroken. Je ziet de kleine dingen: ze
had juist haar benen geschoren. Misschien
wel een paar uur voordat ze door haar moor
denaar werd overmeesterd.
Dat soort beelden maakt me nog steeds
van streek. Ik kan me niet herinneren wan
neer ik voor het laatst een leuke droom heb
gehad. Het zijn altijd nachtmerries vol angst
en geweld, dingen knallen op elkaar. Ik weet
wel hoe dat komt: tijdens de research voor
mijn boeken is er zo veel geweld dat ik moet
absorberen. Ik laat het mijn normale leven
niet beïnvloeden. Maar als ik slaap, gaat er in
mijn verbeelding een deurtje open en komen
de monsters naar buiten."
Het is de prijs die ze voor haar roem moet
betalen, beseft Cornwell, terwijl ze aan een
flesje mineraalwater (merk: Evian) lurkt.
„Mijn leven is goed, dus ik loop er niet gede
primeerd bij. Maar het eist zijn tol. Ik ben erg
schrikachtig: als ik hoor dat iemand mij van
achteren nadert, draai ik me meteen om om
te zien met wie ik van doen heb. In mijn ach
terhoofd spelen zich constant 'worst case'-
scenario's af. Twee jaar geleden kocht ik in
een toegeeflijke bui aan mezelf twee Merce-
dessen cabriolet. Met een twaalfcilinder mo
tor, net zoals in Ferrari's. Fantastische wa
gens. Anderhalf jaar lang reed ik in wat ik me
wenste. Maar op een dag reed ik op de snel
weg, passeerde een grote truck en ter hoogte
van zijn wielen sloeg dc 'wat als'-vraag toe.
'Het is wellicht de veiligste cabrio, maar als
die truck ook maar even afwijkt, vlieg je te
gen de vangrail en ben je dood. Ook al heeft -
ie een goeie kooiconstructie. En met de kap
naar beneden kan iedere crimineel bij mij in
de auto springen als ik voor het stoplicht
sta.' Ik heb dezelfde dag nog die twee auto's
ingeruild voor van die verdomde slagsche
pen. Geen lolletje om in te rijden, maar 'safe
as heil'."
Bodyguards
Cornwell vermoedt dat ze de enige schrijver
is die zich tijdens signeersessies laat beveili
gen door bodyguards. „Ik moet wel. Als ik
hier in Richmond signeer, komen er twee-
drieduizend mensen op af. Ze dringen naar
voren, je moet mensen hebben die ze terug
duwen. Daar komt nog bij dat je niet weet of
zich een gek, een 'wacko', in de rij heeft op
gesteld. Mijn mensen hebben een man met
een pistool opgepakt, een ander had een
mes bij zich. Tot dusver heeft niemand me
iets aangedaan, maar wat je niet weet is wat
je hebt voorkomen door die beveiliging daar
neer te zetten.
Ik krijg meer dan het gemiddelde aantal
'wacko's' achter me aan", weet de auteur.
„Ik ben een relatief jonge vrouw, ik schrijf
over een krachtige, vrouwelijke persoonlijk
heid. Dat lijkt voor sommige mensen bijna
een uitdaging om me voor het gerecht te da
gen." Er worden voortdurend procedures te
gen haar aangespannen. „In dit land kun je
van alles beschuldigd worden. Jij kunt mij
bijvoorbeeld aanklagen omdat ik schim
melkaas eet en jij daar emotionele schade
van ondervindt. Als je rijk genoeg bent, zijn
er genoeg advocaten om tegen je te procede
ren. Ze denken namelijk dat je niet van die
rompslomp houdt, bereid bent tot een
schikking, zodat zij er een flink bedrag aan
overhouden. Maar ik schik nooit ofte nim
mer. Ik zou een T-shirt moeten dragen met
de tekst 'Schikken? Nooit!' Ik ga jou niet be
talen om mij te kunnen beroven. Een werk
neemster die ik heb moeten ontslaan omdat
ze lui was, spande eens een zaak tegen me
aan. Ze beschuldigde me van seksuele inti
midatie. Ik heb ruim een half miljoen gulden
uitgegeven aan advocatenkosten voor een
zaak die compleet verzonnen was. Een jaar
lang hebben we geprocedeerd, maar we heb
ben de zaak gewonnen. Als iedere rijke Ame
rikaan, en er wonen genoeg van in Holly
wood, zou weigeren te schikken, dan zou die
onzin wellicht stoppen."
Er zijn veel hebzuchtige, onbetrouwbare
en gewelddadige mensen 'out there', verze
kert ze. „Ik ben niet paranoïde, of gek, maar
echt vriendelijke personen zijn eerder uit
zondering dan regel. Al het kwaad in het le
ven komt eigenlijk neer op machtsmisbruik.
Of het nu Serviërs zijn die Kosovaren het
land uit jagen, of een baas die zijn secreta
resse intimideert.
Vorige week woonde ik een civiele rechts
zaak bij. Het ging om een arme, zwarte
vrouw die een straatverbod eiste tegen haar
gewelddadige vriend. Ze was bang dat hij
haar zou vermoorden. Ik zag haar en dacht
aan wat er straks op de snijtafel terecht zou
kunnen komen. Met kogelgaten en al. Maar
het duurde nog tien dagen voordat de rech
ter met een uitspraak zou komen. Ik dacht:
in de tussentijd helpt die vent haar gewoon
om zeep. Dus ik stap na afloop op haar af en
duw haar een enveloppe met honderden
dollars in haar handen. Om onder te duiken
in een hotel. Nee, ik weet niet of ze dat daad
werkelijk heeft gedaan. Misschien heeft ze er
wel cocaïne voor gekocht."
PETER KUIJT
De boeken van Patricia Cornwell wor
den in Nederland uitgegeven door Lui-
tingh-Sijthoff.
