Unie bereid tot besturen Kosovo In verscheurd Macedonië gist en borrelt het Buitenland Algerijnse president is al bekend Doema stelt stemming over impeachment uit Vluchtelingen genummerd Frisse wind Prodi oogst applaus EU-leiders NDERDAG 15 APRIL 1999 Zoektocht naar oplossing in stroomversnelling Uitleveringsverzoek Pinochet kan voortgezet londen apgeworden nadat de Law Lords van het Hogerhuis eind maart bepaalden dat 29 van de 32 aanklach ten op grond waarvan Pinochet op 16 oktober in Londen werd gearresteerd ongeldig waren. Straw heeft bepaald dat de overgebleven aanklachten voldoende grond bieden om het verzoek toch in behandeling te nemen. De 83-jarige Pinochet verblijft in een landhuis buiten Londen, waar hij onder bewaking staat. Het Spaanse verzoek om uiÜevering van de Chi leense ex-dictator Augusto Pinochet mag door Britse rechters in behandeling worden genomen. Dat heeft minister van binnenlandse zaken Jack Straw vandaag bekendgemaakt Het Britse hooggerechtshof had Straw tot van daag de tijd gegeven om het uitleveringsverzoek opnieuw in overweging te nemen. Dat was nodig De Europese Unie is bereid na een vredesakkoord gedu rende enkele jaren het bestuur van Kosovo op zich te ne men, in een poging de Serviërs en Albanezen in de pro vincie met elkaar te verzoenen. Dit aanbod deed gister avond de Duitse bondskanselier Schroder namens de vijftien lidstaten, na afloop van een informele vergade ring met zijn collega-regeringsleiders en met secretaris generaal van de Verenigde Natie Kofi Annan in Brussel. brussel paul koopman marc peeperkorn Na ruim drie weken NAVO- bombardementen is de zoek tocht naar een politieke oplos sing voor de oorlog in Kosovo in een stroomversnelling geko men. Zowel de NAVO-ambas- sadeurs als de EU-regeringslei ders kwamen tot de slotsom dat de VN-Veiligheidsraad moet worden ingeschakeld om een doorbraak in het conflict te be reiken. Via deze weg trachten de politieke leiders Rusland 'aan boord' te hijsen. Volgens diplomaten is de instemming van Moskou essentieel. „Pas daarna hebben we in Belgrado kans van slagen." ALGIERS AFP-PPA-Rtr De winnaar van de Algerijnse presidentsverkiezing van van daag staat al vast, omdat zes van de zeven kandidaten zich gisteren hebben teruggetrok ken. Zij deden dat uit protest tegen omvangrijke verkiezings fraude ten gunste van de door de zittende president en het le ger gesteunde Abdelaziz Bou- teflika. Zéroual deelde mee dat de verkiezing gewoon doorgaat. De overgebleven kandidaat, Bouteflika, heeft gezegd alleen staatshoofd te willen worden als er sprake is van een hoge opkomst bij de stembureaus. Hij wil zich gesteund voelen door een echte meerderheid van de kiezers. De meeste van de ruim 17 miljoen stemgerechtigde Alge rijnen wisten gisteren aan het begin van de avond nog van de prins geen kwaad, omdat de re gering kennelijk had verboden iets te publiceren over de terug trekking van de kandidaten. Ra dio en televisie hadden uren na de bekendmaking van de kan didaten nog niets gemeld. Pas via een toespraak van president Liamine Zéroual, 's avonds op radio en televisie, kregen ze te horen wat er aan de hand was. Waarnemers zeggen dat het volkomen zinloos is door te gaan, nu alleen oud-minister van buitenlandse zaken Bou teflika is overgebleven als kan didaat voor de opvolging van president Liamine Zéroual. De zes wilden dat Zéroual iets zou ondernemen tegen de verkiezingsfraude van de over heid ten gunste van Bouteflika, die al bij de eerste stemmingen aan het licht kwam. Sinds maandag is de stembus al open voor de half miljoen Algerijnse militairen, politieagenten en douanebeambten, en in de af gelegen gebieden van het land. Zéroual, weigerde in te gaan op de eis van de zes om de ver kiezingen te staken. Hij liet we ten dat geen enkele instantie bevoegd is een lopend verkie zingsproces te onderbreken. In een VN-resolutie moeten volgens premier Kok zowel het mandaat en samenstelling van een in Kosovo te legeren inter nationale troepenmacht wor den vastgesteld, als de status van de provincie. Schroder zei dat een toekomstig internatio naal bestuur moet zorgen voor de opbouw van een politie macht die beide bevolkings groepen vertegenwoordigt en na een overgangstermijn vrije verkiezingen moet uitschrijven. Rusland staat onder grote druk in te stemmen met de sta tionering van een internationa le troepenmacht in Kosovo, als één van de voorwaarden voor een staakt-het-vuren. De vre desmacht mag wat de NAVO betreft onder VN-vlag opereren, maar moet wel onder leiding van de Alliantie staan. Volgens Schroder kan alleen de NAVO de veiligheid van de vluchtelin gen in Kosovo voldoende ga randeren. Maar hij liet de mo gelijkheid van een andersoorti ge constructie open. De Europese Unie bereidt ook een grootschalig hulppro gramma voor de hele Balkan voor. Volgens Schroder is veel geld nodig om de regio op lan gere termijn sociaal en econo misch wind in de zeilen te ge ven. „Dat wordt heel duur, maar oorlogen zijn nog kost baarder", aldus Schroder. Door een zak geld op tafel te zetten, hoopt de EU tevens Milosevic tot meer inschikkelijkheid te bewegen. Duitsland heeft voorgesteld 24 uur met bombarderen te stoppen als Milosevic het plan wil accepteren. In die bombar dementspauze kan Joegoslavië zijn troepen uit Kosovo terug trekken. De nieuwe Russische gezant voor Kosovo, Viktor Tsjemomyrdin, steunt het Duitse voorstel. moskou hans hoogenduk correspondent Het Russische parlement, de Doema, heeft de stemming over de impeachment van pre sident Boris Jeltsin gisteren toch weer uitgesteld tot half mei. In eerste instantie was een resolutie aangenomen waarin werd bepaald dat morgen ge woon met de stemmingsproce dure zou worden begonnen. Maar na spoedoverleg tussen de fractieleiders en het Doema- presidium stemde een meer derheid voor het voorstel de consultaties over de procedure te verplaatsen naar 13 mei. President Boris Jeltsin heeft nog niet gereageerd op deze be slissing. Maar een Kremlin- woordvoerder noemde de hele affaire 'smerige politiek van de linkse oppositie'. Maandag, toen het parlement in eerste in stantie had besloten de zaak uit te stellen, zei Jeltsins woord voerder Jakoesjkin zei: „Handel de zaak af volgens het schema dat jullie (Doema-leden) heb ben gekozen, of voer het hele punt van de agenda af." De Doema heeft vijf beschul digingen aan het adres van Jel tsin op papier gezet. Ze variëren van genocide op het Russische volk tot schuld aan de oorlog in Tsjetsjenië. Alleen deze laatste aanklacht heeft een kleine kans de benodigde twee derde meer derheid in het parlement te krijgen. Maar zelfs dan zijn de kansen op een gedwongen ver trek van Jeltsin uit het Kremlin vrijwel nihil, omdat er in de an dere colleges die over zijn afzet ting moeten besluiten, vrijwel zeker geen meerderheden voor te vinden zullen zijn. brazde Een soldaat schrijft een registratienummer op de hand van een etnische Albanese vluchteling voordat hij naar Duitsland wordt over gebracht. De stempel boven het nummer geeft aan dat de vluchteling toegang heeft tot Duitsland. foto reuters hazir reka brussel paul koopman marc peeperkorn De EU-regeringsleiders steunen voor de volle honderd procent de plannen van be oogd Europese Commissie-voorzitter Ro mano Prodi om Europa bestuurlijk uit het slop te halen. Prodi wil een 'sterrenteam' van eurocommissarissen samenstellen, om de Europese Unie de volgende eeuw in te leiden. Prodi werd gisteravond beleefd onder vraagd over zijn hervormingsplannen door de regeringsleiders die hem eind vorige maand al unaniem aanwezen als opvolger voor de huidige demissionaire Commissie voorzitter Santer. Die trad met de overige negentien eurocommissarissen af na een ronduit vernietigend rapport over fraude, vriendjespolitiek. Volgende maand stemt het Europees parlement over de kandidatuur van Prodi. Dat zal geen problemen opleveren, getuige de lof die de Italiaan eerder deze week kreeg van de europarlementariërs. Vervol gens moet Prodi in overleg met de hoofd steden zowel de verdeling van de porte feuilles over de lidstaten vaststellen als de kandidaat-commissarissen daarvoor. Het Nederlandse kabinet noemt voorlopig nog geen officiële kandidaten, maar de WD heeft haar voormalig fractieleider Bolke- stein naar voren geschoven. De strijd om de portefeuilles belooft hard te worden. Frankrijk laat al door schemeren de belangrijke post Concur rentiebeleid op te zullen eisen. Ook Ne derland heeft echter een oogje op dit commissariaat, net als vele andere lidsta ten. De nieuwe Commissie moet in augustus gereed zijn en staat de komende vijf jaar voor een aantal zware taken. Zo moet het financieel beheer van de EU-instellingen drastisch verbeterd worden. De invoering van de euro vanaf januari 2002 ligt even eens het bordje van de nieuwe Commis sie, alsook de uitbreiding van de Unie. Duitse Groenen struikelen over Kosovo-crisis berlijn anp De Duitse regeringspartij Groe nen dreigt te struikelen over de Kosovo-crisis. Partijleidster Antje Radcke waarschuwde gis teren in de Duitse media voor een scheuring in de linkse par tij. Ze vreest een dramatische situatie voor de Groenen als de oorlog op de Balkan niet spoe dig stopt. Volgens Radcke verliest de NAVO elke dag dat de oorlog langer duurt 'een stuk legitimi teit' voor de luchtaanvallen. In een radio-ifiterview stelde ze dat het steeds minder begrijpe lijk wordt waarom het westers bondgenootschap passagiers- treinen en sportcentra bombar deert. Radcke is een van de drie topfiguren die het bestuur van de Groenen vormen. De Kosovo-politiek van de Groenen leidde eerder deze week tot de bezetting van het regionale partijkantoor in Ber lijn. De politie maakte dinsdag middag op uitdrukkelijk ver zoek van het partijbestuur een einde aan de actie. Uit protest over de inschakeling van orde troepen besloot een afgevaar digde van de Groenen in het Berlijnse parlement uit de partij te stappen. De Groenen, de kleine coali tiepartner van de sociaal-de mocratische SPD, pleegden tot nu toe geen officieel overleg met de achterban over het Kos- ovo-beleid. Pas op 13 mei, He melvaartsdag, is een buitenge woon congres over de crisis ge pland. Boze leden van de partij die als pacifistisch geldt, verwij ten de Groene ministers woord breuk, omdat zij hebben inge stemd met deelname van Duit se soldaten aan de NAVO-acties tegen Joegoslavië. Franse spion wilde 'menselijke ramp' voorkomen parus afp De Franse luchtmachtofficier Pierre Bunel die vorig jaar we gens spionage voor Servië is aangehouden, zegt dat hij in formatie heeft doorgegeven omdat hij 'geobsedeerd werd door het idee een humanitaire ramp te moeten verhinderen'. Hij schrijft dat in een brief aan de Franse krant Libération, die daarover vandaag bericht. Bu nel ontkent dat hij heeft gehan deld uit pro-Servische gevoe lens. Bunel zegt dat hij heeft ge probeerd een Servische diplo maat ervan te doordringen dat het de Contactgroep voor het voormalige Joegoslavië ernst was met het dreigen met aan vallen. „Milosevic leek de vast beslotenheid van het westen te betwijfelen en daarom probeer de ik de diplomaat te overtui gen. Om hem inzicht te geven in de vernielingen die aange richt zouden worden, heb ik hem inlichtingen gegeven uit een geheim document. Die ge gevens bevatten geen details over de plaats van de doelen, maar over de orde van grootte en de aantallen in algemene zin." skopje cees van der laan Acht jaar lang heeft Macedonië de oorlog die de Balkan telkens in vlam zette buiten de deur weten te hou den. Maar nu met de NAVO-bombar- dementen op de Joegoslavische Fede ratie en een vluchtelingenstroom van meer dan 100.000 Albanezen uit Kos ovo is de oorlog angstig dichtbij ge komen. In de meest zuidelijke repu bliek van het vroegere Joegoslavië gist en borrelt het. Het is voor de in woners van Macedonië - Macedoniër dan wel Albanees - slechts een kwes tie van tijd of ook in dit land worden de etnische kaarten opnieuw ge schud. In de Macedonische hoofdstad Skopje houdt iedereen de adem in als weer een zware explosie de ramen doet tril len. Er zijn dagen dat er twee of drie zijn te horen, van NAVO-bommen die even over de grens, twintig kilometer verderop, in Kosovo ontploffen. En als het niet de bommen zijn die de oorlog aankondigen dan zijn het wel de Alba nese vluchtelingen. Meer dan 100.000 Kosovaren zijn inmiddels in Macedo nië aangekomen. Macedonië weet zich er geen raad mee. Skopje is verscheurd geraakt door de Kosovo-crisis. De stad wordt verdeeld door de rivier de Vardar. In het noor delijke gedeelte wonen de Albanezen, in het zuiden de Macedoniërs, strikt gescheiden door de rivier. De 15de eeuwse Turkse brug verbindt sinds oudsher beide stadsdelen, maar 's avonds trekt iedereen zich terug in de veilige omgeving van de eigen soortge noot. Vroeger gingen de Macedoniërs regel matig Turkse kebab eten en bier drin ken aan de overkant van de Vardar. Daar in het Turkse centrum ging ie dereen uit. Maar dat is sinds het uit eenvallen van Joegoslavië al lang niet meer zo. Die Turkse kebab smaakt evengoed in het Macedonische restau rant en is wel zo veilig, zeggen ze. Skopje is het kruispunt tussen Belgra do en Thessaloniki en tussen Sofia en Tirana. Alle legers hebben duizenden jaren lang hun sporen nagelaten in het Balkanland: wreedheden, moordpar tijen, verkrachtingen en etnische zui veringen. De geschiedenis van Mace donië is er van doordrenkt. De intelli gentsia in Skopje, maar ook de een voudige boeren op het platteland rea liseren zich maar al te goed dat wat in 1991 in Slovenië begon, hier dreigt te eindigen. Ze zien het nationalistische geweld van de Balkan, aangejaagd door Milosevic en de zijnen, langzaam naar beneden zakken, naar Macedo nië. Wat een meerderheid is kan ook een minderheid worden, vrezen Macedo niërs die indachtig het Balkan-denken zeer wantrouwend staan tegenover de andere groep of zelfs tegenover elkaar. Die daar van de overkant van de Vard ar, de Albanezen, daar hebben ze niets mee. De Serviërs kunnen ze verstaan. Dezelfde orthodoxe religie. Vandaar de gevoelens van verraad, die het hart van de Macedoniër verscheuren. Bommen laten gooien op hun broeders in Ser vië, terwijl de Albanees beschermd moet worden. De Macedoniërs tonen zich verbaasd over de internationale kritiek, dat de Macedonische autoriteiten de vluchte lingen uit Kosovo zo schandalig be handelden. Ze dagen in een nie mandsland bij de grens, in de kou zonder tent zonder eten, liet over nachten. Politieagenten die vluchtelin gen sloegen met de achterkant van hun geweer, ze de bus in joegen naar onbekende bestemmingen. Zij wilden toch een onafhankelijk Kosovo? Dan is hier de rekening, denken de radicalen. Wat moesten ze anders, de deur open zetten? Tweehonderdduizend vluchte lingen toelaten? Het delicate etnische evenwicht tussen de Macedoniër en de Albanees is officieel nu nog duide lijk in het voordeel van de eerste: res pectievelijk 67 procent en 23 procent. Maar iedereen zegt dat de Albanezen eerder dertig procent van de bevolking uitmaken. Met de vluchtelingen er bij zouden beide bevolkingsgroepen vrij wel even groot zijn. De economie zit in het slop, de werkloosheid bedraagt rond de vijftig procent. Armoede en uitzichtloosheid vormen steevast de ingrediënten van etnisch geweld. De Macedonische arts Saso Klekovski, nauw betrokken bij het vluchtelingen probleem. kent de geschiedenis van de Balkan. „De oorlogen op de Balkan le ren dat na etnische zuiveringen vluch telingen vrijwel niet meer terugkeren naar hun geboortestreek. Kijk maar naar Bosnië-Hercegovina waar nog steeds niemand naar zijn huis is terug gekeerd of de Krajina, waar de Serviërs door de Kroaten zijn verdreven. Indien dat ook de Albanezen uit Kosovo over komt dan hebben wij hier in Macedo nië een ernstig probleem." Macedonië vreest dat de nu door de NAVO gebouwde vluchtelingenkam pen de guerrillakampen van morgen zullen zijn. In de grensstreken wemelt het al van de wapens. De vluchtelin gen zweren wraak. Tegen de Serviërs in Kosovo uiteraard maar wellicht ook tegen ons, denken de wantrouwende Macedoniërs zelf. De regering van premier Ljubco Geor- gievski zit in een hopeloze spagaat, in een coalitie van Macedonische natio nalistische partijen en een Albanese radicale partij. Het vertrouwen in deze nog maar vier maanden oude coalitie is net zo snel weggeëbd als dat de vluchtelingen kwamen. De Macedo niërs weten niet bij wie ze het zoeken moeten. Bij Servië of bij de VN. Of bij de NAVO? De Macedoniër geeft nie mand meer zijn vertrouwen en voelt zich speelbal van 'interne en externe krachten'. Een Duits onbemand verkenningsvliegtuig is gisteren fij ns een missie in Kosovo neergestort. Dit heeft het Duitse mi- jterie van defensie bevestigd. Het is het tweede onbemande gstel dat de NAVO sinds de start van de acties tegen Joegosla- verloor. Volgens Servische bronnen is het toestel neerge- .ald door hun luchtafweer in de buurt van de Kosovaarse ofdstad Pristina. Duitsland voerde tot dusver tachtig vluchten niet onbemande verkenningsvliegtuigen boven Joegoslavië. >ari n dergelijk vliegtuig kost ruim twee miljoen gulden per stuk. N: vooral kinderen in nood De internationale gemeenschap moet zo snel mogelijk 3ni >er aandacht besteden aan de opvang van kinderen uit Koso- 3rd die ruim zestig procent van het totale aantal vluchtelingen fer ivatten. Dat verklaarde Olara Otunna, de speciale afgezant VN secretaris-generaal Kofi Annan, die gisteren van een in- ectiereis door de opvanglanden Albanië, Macedonië en Mon- legro in Genève terugkeerde. Niet alleen is er behoefte aan idervoeding. kleding en medicamenten, maar ook leermidde- speelgoed en voetballen zijn hard nodig om de ontheemde ideren bezig te houden. Op langere termijn moet ook worden dacht aan noodschooltjes en psychische opvang. erst.e melkwegstelsel tot nu ontdekt nden_ï Amerikaanse astronomen hebben het tot nu toe verst i de aarde verwijderde melkwegstelsel ontdekt. Zij duiden simpel aan met de letter A. A bevindt zich op 14 miljard htjaren van onze planeet en reist verder van ons af met de htsnelheid. Dat meldde het Britse wetenschappelijke vakblad jtiire vandaag. A is ontdekt met de ruimtelescoop Hubble, gezamenlijk project van de Europese en Amerikaanse ruim- raartbureaus, ESA en NASA. iuayle kandidaat-president VS W intingtonDe voormalige Amerikaanse vice-president Dan layle heeft zich gisteren kandidaat gesteld voor de presidents- rkiezingen van volgend jaar. „Ik wilde altijd al president wor- n en ik zal het doen", verklaarde Quayle tijdens een bijeen- mst in de plaats Huntington, waar hij is opgegroeid. De 52-ja- ;e Quayle was de plaatsvervanger van de Republikein George ish die in 1988 voor vier jaar tot president werd gekozen. Tij- ns zijn vice-presidentschap werden Quayles kromme zinnen i ondoordachte uitspraken wereldberoemd. Tijdens een be ek aan een school bleek dat Quayle niet wist hoe je het woord Dtato' - aardappel in zijn moedertaal Engels - moet schrijven. foto ap» chuck robinson rak stelt voorwaarden aan controle SSdad» Irak wil de Verenigde Naties weer wapeninspecties la- in uitvoeren, maar alleen als ook het wapenarsenaal van de mringende landen wordt gecontroleerd. Dit heeft de Iraakse ce-president Taha Yasine Ramadan verklaard. Ramadan zei at de VN-resolutie 687 nageleefd moet worden. In deze resolu- a worden de wapeninspecties in Irak noodzakelijk geacht om an het 'Midden-Oosten een gebied te maken zonder vernieti- ngswapens en zonder chemische wapens'. Bagdad zette vorig [ar alle medewerkers van de Unscom, de VN-instelling die toe- >et op de vernietiging van Irakese wapens, het land uit. .ibiërs officieel in hechtenis genomen mp zeist De twee Libische verdachten van de aanslag op de in-AmBoeing zijn gisteren formeel in verzekerde bewaring ge- eld Deze formaliteit baant de weg voor de berechting van de biërs op het tot Schots grondgebied verklaarde Kamp Zeist. t rechtszaak zou volgens Schots recht over 110 dagen kunnen iginnen, maar de verdediging heeft het recht uitstel aan te vra- n om zich beter te kunnen voorbereiden op het proces. Vori- iweek lieten functionarissen nog weten dat het begin van het oces mogelijk nog zes maanden tot een jaar op zich zal laten achten. Het vliegtuig ontplofte op 21 december 1988 boven ;t Schotse plaatsje Lockerbie. Alle 259 inzittenden van het toe- el kwamen om het leven, evenals elf inwoners van Lockerbie. elle reacties na veroordeling Anwar Lala lumpur De veroordeling van de voormalige Maleisische ce-premier Anwar Ibrahim tot zes jaar gevangenisstraf heeft steren felle reacties in binnen- en buitenland uitgelokt. Hon- ïrden aanhangers van Anwar gingen in de Maleisische hoofd- ad Kuala Lumpur de straat op, waarna er ernstige ongeregeld- ïden uitbraken. Amnesty International zei dat er aan de uit- iraak politieke motieven ten grondslag liggen en vroeg om de imiddellijke vrijlating van Anwar. Een rechtbank veroordeelde iwar gisteren tot een celstraf van zes jaar wegens corruptie, ij zou zijn ambt hebben misbruikt om beschuldigingen van irmeende homoseksuele contacten de kop in te drukken. 'ieke eist vergoeding van Oekraïne ÜLï Een Franse kankerpatiënt wil via een gerechtelijke pro cure een schadevergoeding afdwingen bij de regering van ekraïne. Volgens de 44-jarige Fransman is zijn schildklierkan- ïrte wijten aan de ramp met de kerncentrale in het Oekraïense sjernobyl in 1986. De man verbleef enkele weken na de kern- imp in het Oostenrijkse Tirol. De vermeend verhoogde radio- :tiviteit aldaar als gevolg van de ramp zou zijn aandoening ebben veroorzaakt. De advocaat van de man heeft de kwestie u eerst aangekaart bij de justitiële autoriteiten in Parijs. Justitie 'Frankrijk zal vervolgens de autoriteiten in Oekraïne van een erzoek om schadevergoeding op dé hoogte brengen. talië wil gevangenen met aids vrijlaten Italië wil binnenkort alle gevangenen met aids vrijlaten, 'ok een aantal seropositieve gedetineerden mag de gevange npoort verlaten. Een wetsontwerp met die strekking is gisteren 'oor een meerderheid van de senaat aangenomen. De Kamer to Afgevaardigden ging eerder al akkoord met het voorstel. Ze 'oet de tekst nu opnieuw beoordelen voordat de wet van racht kan worden. Volgens de Italiaanse organisatie voor aids- Ktrijding zijn er 128 gedetineerden met aids en zo'n vierdui- ?nd die besmet zijn met het virus dat aids kan veroorzaken. De toaanse minister van justitie, Oliviero Diliberto, noemde het hjlaten van aidspatiënten 'een teken van grote beschaving'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7