Zoeken naar uiterste grens
M
TV
WEER
Journalistiek hofleverancier
261
- derc
COMMENTAAR
V rou wenkiesrecht
Het lijkt een kreet uit lang vervlogen tijden: vrouwen eisen stem
recht. Tenslotte kregen Nederlandse vrouwen in 1922 kiesrecht en
daarmee leken de democratische rechten van mannen en vrouwen
gelijk getrokken. Maar aan de vooravond van een nieuw millenni
um is die leuze weer actueel nu blijkt dat de hoogheemraadschap
pen een groot deel van de vrouwelijke huizenbezitters een minder
grote stem geeft.
Alle volwassen inwoners mogen dezer dagen hun stem uitbrengen
om een nieuw waterschapsbestuur te kiezen. Onroerend goedbe-
zitters hebben daarnaast een extra stem in de categorie gebouwd.
Per woning is er echter maar één stem te verdelen terwijl veel stel
len gezamenlijk een woning bezitten. Het hoogheemraadschap
stuurt de 'dubbele' stem aan de huiseigenaar die als eerste wordt
genoemd in het eigendomsregister van het kadaster. In vrijwel alle
gevallen is dat de man.
De uitsluiting van veel vrouwelijke huiseigenaren is geen bewuste
actie. Volgens een woordvoerder van het hoogheemraadschap
Rijnland is die werkwijze slechts ingegeven door praktische motie
ven. De van oudsher door herenboeren bestuurde waterschappen
zijn juist bezig met een democratisering. Zo hebben ingezetenen
dit jaar voor het eerst direct stemrecht. Toch geeft het te denken
dat diezelfde woordvoerder erkent dat Rijnland zich bij invoering
van die methode er bewust van was veel vrouwen te passeren.
Maar het hoogheemraadschap zag geen andere mogelijkheden.
Natuurlijk zijn er best andere opties. Zo zou het hoogheemraad
schap bij de volgende verkiezingen het 'dubbele' stembiljet kun
nen toesturen aan de huiseigenaren die als tweede staan geregi
streerd in het kadaster. Dat compenseert in elk geval de scheve
verhoudingen van de huidige verkiezingen.
Voor een oplossing op lange termijn is de hulp van het kadaster
nodig. Dat zou huiseigenaren kunnen registeren op alfabetische
volgorde. Zo hebben vrouwen en mannen even veel kans om als
eerste huiseigenaar te worden aangemerkt.
En dan is er nog een rigoureuze keuze: schaf de extra stem voor
huiseigenaren gewoon af. Onroerend goedbezitters danken hun
dubbele stemrecht aan de hogere waterschapslasten die zij beta
len. Maar dat uitgangspunt doet denken aan een wel heel grijs ver
leden waarin alleen de Nederlandse belastingbetaler stemrecht
had. Met die keuze kan de Tweede Kamer twee vliegen in één klap
slaan: zo krijgt iedereen - mannen en vrouwen en huurders en ko
pers - evenveel invloed op de samenstelling van het waterschaps
bestuur. Droge voeten willen we tenslotte allemaal.
Genieten
Geregeld zon
Na de sneeuwval van gisterochtend, in het Overijsselse Dalfsen viel zo
waar een pak van 12 centimeter, was het overdag best aardig weer. Er
vielen in het kustgebied vrijwel nergens meer buien en de zon deed
goede zaken. De temperaturen bleven echter tamelijk laag. Valkenburg
rapporteerde geen hoger maximum dan 7,9 graad. Toch was het in de
luwte dankzij de sterke instraling in de transparante, uit de poolstre
ken afkomstige luchtmassa's, goed uit te houden.
Minder fraai weer trof Limburg waar men te maken kreeg met een sto
ring op weg van Frankrijk naar het Oostzeegebied. Tussen gistermid
dag en vanochtend viel daar plaatselijk meer dan 15 mm regen en
sneeuw. Dankzij opklaringen is het bij ons de afgelopen nacht flink
afgekoeld. Op Valkenburg daalde de temperatuur tot -0,7 graad
en ook Bloemendaal aan Zee meldde wat vorst: -0,1.
Tijdens het komende etmaal blijft de atmosfeer onstabiel van op
bouw maar het wordt, zowel in de bovenlucht als aan het aardop
pervlak, iets minder koud. Na opnieuw een nacht met plaatselijk
lichte vorst - daar zijn fruitkwekers en bollenboeren uiteraard niet
blij mee - stijgt de temperatuur morgenmiddag tot 10-11 gra
den. Het weerbeeld kenmerkt zich door geregeld zon, maar met
name tijdens de middag kan nog een bui vallen. De wind is
meest zwak of matig en waait eerst uit zuidelijke, 's avonds uit
oostelijke richtingen.
Zaterdag bevindt ons land zich tussen twee depressies in
Enerzijds betreft het een lagedrukgebied dat zich over
het midden van Europa naar het noorden verplaatst. Dit
lagedrukgebied is actief in het overgangsgebied tussen
warme lucht boven het oosten van Europa - zo krijgt Po
len morgen temperaturen tot 20 graden - en de koude
lucht bij ons. Anderzijds gaat het om lagedrukgebied
koersend via het Kanaal naar Frankrijk. Tussen de de
pressies in houden wij het op zaterdag waarschijnlijk
wel droog; daarna nemen de regenkansen weer toe.
jan visser
Maaltje van Weegen bij NOS expeit koningshuis
Op dit moment reist tv-presen-
tatrice Maartje van Weegen in
het spoor van koningin Beatrix
door China tijdens het staatsbe
zoek. Niet als verslaggever van
een willekeurig actualiteiten
programma, maar als 'corres
pondent koninklijk huis', zoals
haar officiële titel luidt. De NOS
heeft Van Weegen de opdracht
gegeven zich te ontwikkelen tot
dé expert op het gebied van het
koningshuis.
Bij koninklijke actualiteiten, bij
rouwen en trouwen, bij staats
bezoeken. bij koninklijke kwes
ties zoals bijvoorbeeld het om
streden IOC-lidmaatschap van
kroonprins Willem Alexander,
geeft zij uiüeg en toelichting.
„Maar het zal nog wel een paar
jaartjes duren voordat ik hele
maal ben ingevoerd in de mate
rie", zegt Van Weegen beschei
den. „Het is een nieuwe func
tie. die ik zelf grotendeels vorm
kan geven. Maar het is ook een
functie die je pas goed kunt uit
oefenen wanneer je het ver
trouwen van alle partijen hebt
gewonnen. Dat kim je niet af
dwingen."
Haar voorbeeld is Jenny Bond,
de royalty correspondent van
de BBC. Hoewel, helemaal ver
gelijkbaar zijn de twee functies
niet. „Jenny maakte de indruk
of ze bij het koningshuis over
de vloer komt. Dat zal in Neder
land nooit gebeuren. Ik zal niet
anders worden behandeld dan
de rest van de pers. Het ko
ningshuis heeft officieel ook
nooit gereageerd op mijn be
noeming. Ik weet dus niet wat
de koningin ervan vindt. Ze be
kijkt de Nederlandse pers over
het algemeen met zeer veel
wantrouwen."
Waar Van Weegen tot nu toe als
verslaggever bij onder meer
'Capitool', 'Nova' en 'Buiten
hof degene was die de vragen
stelde, wordt ze nu degene die
zaken uitlegt. „Tijdens een
staatsbezoek wil ik bijvoorbeeld
duidelijk maken wat het belang
is van zo n bezoek, en wat de
koningin ermee voor het eigen
land kan bereiken."
Veel mensen reageerden ver
baasd toen bekend werd dat
Van Weegen de nieuwe functie
bij de NOS aanvaardde. „Ik was
mijn werk niet zat of zo. Maar
ik vind het leuk om nieuwe din
gen op te zetten. Ik was destijds
ook de eerste die in het NOS-
Journaal een kruisgesprek voer
de. Dan draaide ik me om naar
een groot scherm en dan kwam
ineens Haye Thomas in beeld,
in de tuin van het Witte Huis!
Dat vinden we nu allemaal heel
gewoon, maar in die tijd was
het een enorme verandering. Ik
vind het leuk om zoiets mee te
maken. De NOS heeft gemeend
dat alle zaken rondom het ko
ningshuis serieus moeten wor
den aangepakt, en vonden mij
daar kennelijk de juiste persoon
voor."
TRUDY VAN DER WEES
Het gezegde 'zo vader, zo zoon' gaat in huize Kraay niet op. Vader
Hans Kraay sr. geeft in Studio Sport immer beschaafd, als een soort
schoolmeester, zijn visie op voetbal. Hans Kraay jr. heeft zich van
matige voetballer en enthousiast rode kaartenverzamelaar ontiviki
ke ld tot irritante televisiepresentator bij SBS6. Gisteravond werd hij
losgelaten op de halve finale van het Nederlands bekertoernooi, de
klassieker Ajcix-Feyenoord.
Hoe junior' ooit aan zijn televisiebaantje is gekomen is een raadsel.
Hij praat binnensmonds, kan geen zin tot een goed einde brengen,
stelt in interviews voortdurend de verkeerde vragen en kijkt daarbij
steeds steels in de camera meteen blik van 'kijk mij eens'. Om dat
een beetje recht te trekken zette SBS6 naast presentator Kraay jr. als
commentator de al even onverstaanbare en wartaal uitslaande Leo
Oldenburger in en werd trainer Acid de Mos gevraagd om in de stu
dio iets te komen mompelen over de wedstrijd. In die entourage valt
her gestuntel van Kraay minder op. moeten ze gedacht hebben.
Oldenburger redt het net om zo af en toe de naam te noemen van de
speler die aan de bal is. En tussen die namen door zegt hij ook wei
eens iets. Na de rust bijvoorbeeld, vertelt hij dat bij de Rotterdam
mers Jon Dahl Tomasson in het veld is gekomen. En dan hoor je als
kijker zoiets als: Voor hem naar de kant is, of naar de kant is ge
gaan, of eigenlijk in de kleedkamer is achtergebleven: Cairo. "Als
Mario Melchiot het winnende doelpunt van Ajax heeft gescoord zegt
Oldenburger daar ook iets over, maar we moeten de videoband ze
ven keer terugspoelen om te horen wat 'ie zegt.
Het hoofd van Aad de Mos zit zo stampvol met voetbal, en niets an
ders dan dat, dat hij steeds dingen door elkaar haalt. Als hij het in
de rust heeft over het lage rendement van de vleugelspelers van Ajax
zegt hij: „Grönkjaer, zag je net weer, vlak na die goal, meteen unie
ke kans. ook tegen PSV." En Kraay zal 'm er echt niet aan herinne
ren dat dit een andere wedstrijd is. Die zegt alleen maar: ,Aad. ge
zellig dat je er nog steeds bent.
Maar het leukste toneeltje buiten de wedstrijd was toch het inter
viewtje van Kraay met Ajax-trainer Jan Wouters. „Ben je als een gek
tekeer gegaan na die verloren wedstrijd tegen Cambuur", vraagt
Hans. „Niet als een gek natuurlijk", zegt Jan. „Maar het probleem is
toch een beetje dat Ajax geen agressie meeneemt, dat jullie geen
knokploeg hebben", meent Hans. Nee. zo zit het niet. zegt Jan.
En dan is het interview afgelopen en spreekt de presentator de hoop
uit. dat Wouters nog maar lang mag nagenieten van de ovenvin-
ning. De trainer loopt weg achter de presentator langs en raakt, per
ongeluk moeten we maar aannemen, de onderrug van Kraay. Die
grijnst en sluit af met: „Jan Wouters geeft me nog een tikkie tegen
m'n kont. Hij gaat genieten.
Zat alle voetbal nog maar bij de NOS.
WIL BUYS
Hollandse ontdekkingsreizigers brachten in zeventiende eeuw halve wereld in kaart
In amper zestig jaar legden Hollandse ontdekkingsreizigers de wereld open. Aan het einde van de zestiende en in de eerste helft
van de zeventiende eeuw brachten opvarenden van de Nederlandse koopvaardijvloot kustgebieden en eilanden van noord naar
zuid in kaart. Over de hele adas getuigen namen van zeestraten en landstroken van die expansiedrift. Vaak kwamen de avonturiers
als eersten in aanraking met vreemde volkeren, maar tot een culturele uitwisseling kwam het zelden. Winst was immers ook toen al
het (enige) oogmerk.
„De ontdekkingsreizen in de
zeventiende eeuw waren be
doeld om nieuwe handelsge
bieden te vinden", aldus Diede-
rick Wildeman, conservator bij
het Scheepvaartmuseum in
Amsterdam. „Het ging om het
maken van winst en niet om de
wetenschap. Natuurlijk was er
wel kennis nodig om alles in
kaart te brengen en de bevol
king zo nauwkeurig mogelijk te
beschrijven, maar dat had uit
sluitend als doel met beschaaf
de volkeren een verdrag te slui
ten en het land van wilden in
bezit te nemen."
Wilden zouden immers niet in
staat zijn op tijd en in de juiste
hoeveelheden goederen te leve
ren, die moesten worden on
derworpen. Spanjaarden en
Portugezen hadden dat in de
vijftiende en zestiende eeuw al
volop gedaan. Zij bezaten aan
het einde van de zestiende
eeuw dan ook het alleenrecht
op handelsreizen naar Azië en
Amerika. Pas toen de Nederlan
den in opstand kwamen tegen
de Spaanse koning Filips II en
de Portugezen niet in staat ble
ken aan de Europese vraag naar
Aziatische handelswaar te vol
doen, trokken de Hollanders de
wereldzeeën over, aldus Wilde
man in zijn lezing, waarmee hij
deze week het spits afbeet van
een serie over de ontdekkings
reizigers, die deze en volgende
maand loopt aan de Universi
teit Leiden.
Om de tegenstanders te ontlo
pen en de ongezonde tropen te
vermijden kozen de Hollanders
voor de noordelijke route, bo
ven Rusland langs. Die route
moest korter zijn dan die langs
de zuidkaap van Afrika, want
volgens de toen geldende theo
rie was Siberië nog niet half zo
groot als in werkelijkheid.
Zeeuwen, Enkhuizers en Am
sterdammers trokken er in ver
schillende missies op uit, om de
door de Staten Generaal uitge
loofde premie van twintigdui
zend gulden voor een geslaagde
noordelijke doortocht in de
wacht te slepen.
De Amsterdammers, onder lei
ding van Willem Barentsz, ko
zen voor de meest noordelijke
doorvaart. „Zij dachten dat de
poolcirkel vergelijkbaar was
met de evenaar", aldus Wilde
man. „Zoals het verder van de
evenaar minder warm is, zou
het verder van de poolcircel
vast minder koud zijn." Het re
sultaat van hun drieste volhar
ding was de ontdekking van
Spitsbergen, voordat hun schip
in 1596 vastliep in het pakijs
De kaart uit de zeventiende eeuw die Willem Barentsz gebruikte.
van de noordpool. De befaam
de overwintering op Nova Zem-
bla was het gevolg. „Pas veel la
ter, in de negentiende eeuw,
voltooide de Zweed Anton Nor-
denskjold als eerste de hele
noordelijke doorvaart, maar de
Staten Generaal der Nederland
ging niet in op zijn claim van
twintigduizend guldenaldus
Wildeman. Hij noemt de ont
dekking van Spitsbergen van
belang, maar veel belangrijker
is dat Barentsz en zijn mannen
zijn gestuit op 'de uiterste
grens' en dat ze die in kaart
hebben gebracht.
Niks heroiek dus bij de Hol
landse ontdekkingsreizen.
Overwinteren op Nova Zembla.
Of in de Straat van Magelhaen,
die Vuurland scheidt van de
rest van Patagonië in het puntje
van Zuid-Amerika. Ook geen
pretje. Hier zochten ontdek
kingsreizigers naar een snellere
doorvaart richting Stille Oce
aan, want de Verenigde Oostin-
dische Compagnie had in 1602
het patent gekregen op de vaart
naar Azië via alle toen bekende
routes - dus via Kaap de Goede
Hoop (in Afrika) en de Straat
van Magelhaen. Het bracht
veelal ellende: scheurbeuk, on
dervoeding, overgave aan
Spanjaarden en Portugezen.
Uiteindelijk lukte het de reizi
gers Schouten en Lemaire een
alternatieve route te vinden. Ze
noemden.de nieuwe, door hen
ontdekte zuidpunt van Amerika
naar hun haven van vertrek:
Kaap Hoom. Hun route bracht
hen beduidend sneller richting
Azië, waarbij ze eerst de Tonga
eilanden aandeden. Bij wijze
van uitzondering kwam hier de
droom van ontdekkingsreizi
gers uit. Er ontstond al snel
ruilhandel en de mannen ver
lustigden zich aan de inheemse
jonge meisjes.
Andere contacten van Neder
landse ontdekkingsreizigers
met vreemde volkeren verlie
pen minder voorspoedig. Op de
Koerillen en Sachalin - nu Rus
sisch grondgebied maar betwist
door Japan - werden de Hollan
ders in de maling genomen
door 'halve wilden' die hen ge
schenken aftroggelden met de
valse belofte van een zilvermijn.
En de Maori's van Nieuw-Zee-
land gingen in de aanval toen
de Hollanders hun uitdagende
welkomstmuziek beantwoord
den met even angstaanjagend
lawaai.
In 1611 ontdekte zeevaarder
Brouwer dat ook op het zuide
lijk halfrond een westenwind
gordel waait, vergelijkbaar met
de straffe zeebries die Neder
land doorgaans stevig in zijn
greep houdt. Door schepen
vanaf Kaap de Goede Hoop in
één rechte lijn oostwaarts te la
ten varen en pas na duizend
mijl in noordelijke richting af te
buigen, werd de reis naar Java
van ruim negen maanden met
meer dan eenderde bekort.
Daarmee kwam in feite een ein
de aan de noodzaak van ont
dekkingsreizen.
„Het was wel moeilijk om die
route goed uit te meten, want
echte navigatie-apparatuur was
MILLENNIA
nog
dagen
tegen
.Volg
heid
houc
wat
bij st'
novei
giste
•den i
Maartje van Weegen volgt voor
de NOS nu het koningshuis.
FOTO CPD SJAAK RAMAKERS
Nog 261 dagen en ht sen
nieuwe millennium 1
aan. Reden voor dezt
om in een dagelijkse
terug te kijken op bef,7
rijke gebeurtenissen
plaatsgrepen op corr de 8'
ponderende data ine
gelopen 100 jaar. Dei ["J/
week: 12 april 1961: jShij
garin, eerste mens in en. A
te; 13 april 1598: Edic Bi'cdre
Nantes uitgevaardigdnpc
april 1991: miljoenen
uit Van Goghmuseun
april 1912: Titanic zin
april 1889: Charlie Q W
geboren; 17 april 196
mislukte invasie Var!
baai.
15 APRIL 1912
Aan het kassucces dat de imuI
'Titanic' bij het slot vano
twintigste eeuw zal word ?n &e,
denkt nog geen mens. Al iers
april 1912 de eerste beric var®'
over de ondergang van d
passagiersboot het vaste!
bereiken, is het louter pa
dat de klok slaat. „Tot du
stemmen alle berichteni
een dat er geen mensche
vens zijn verloren gegaar
luidt de aanvankelijke ho en'5
de kranten. Maar het lor
ruim tweeduizend opvai
aan boord van het onzin! r'
geachte schip is veel des> rl'
zer dan wie dan ook ven: m8c
Gaandeweg dringt het be 'ee^
door dat ruim vijftienhon
gasten nooit meer veiligz
terugkeren. In New York je"c
het kantoor van de reden 'n x
te Star belaagd. „Er heen dsm
een formeel oproer", me reei.
de correspondenten. „He
wordt door angstig om in
tingen vragende, weenen
mannen en vrouwen
Op de plek des onheils,
lometer ten zuiden van
foundland, is intussen nj
lijks meer iets van het suj >e(j®
schip te aanschouwen. lL y
wrakhouten dreven rond j1"?
onheilsplek. Dat was alle ,eidI
men vond op het gemeet fPe'
fers", melden te hulp
schepen. Een jaar later ki
in Londen experts bijeen
praten over veiligheid op
pen. Een schrale troost.
HENKRUUL*
FOTO NEDERLANDS SCHEEPVAARTMUSEUM
toen nog niet aan boord. Ze
moesten het doen met een
kompas en de kaarten van
voorgangers", aldus Wildeman.
Schepen die te ver doorzeilden,
kwamen in de buurt van een
nieuw continent: Australië, dat
door Nederlanders in de zeven
tiende eeuw al voor de helft in
kaart werd gebracht voordat de
Engelsen het karwei in de vol
gende eeuw afmaakten.
Abel Tasman, op zoek naar een
geschikte Japanroute, noemde
het eiland waar hij bij toeval op
stuitte naar zijn opdrachtgever,
Van Diemen. Toen de Engelsen
in 1850 het eiland omvormden
van strafkolonie tot emigratie-
land, veranderden ze de naam
in Tasmanië, naar de ontdek
ker. Wildeman: „In het Engels
klonk Diemenseiland toch te
veel als demoneneiland om nog
aanlokkelijk te zijn voor kolo
nisten."
ONNO HAVERMANS
Oudste mam y
147-jarige leei
overleden
De oudste man van Sau
bië en waarschijnlijk van
le wereld is vorige weekt 1
jarige leeftijd overleden Psg1
Mohammed bin Rashid
wiens dood gisteren is
gemaakt, is vijf keer
geweest en laat 65 kinden
Zijn jongste zoon is
jaar oud, zijn oudste
overleed op 100-jarige
Vorig jaar stierf een
zoon op de eveneens res e
bele leeftijd van 95 jaar y v
die na een lang ziekbed s e".1J
het ziekenhuis van Al
heeft zijn gehele leven
plaats Um Mihak doorgeijöl<
Het witte boordje
In Italië, vooral in het zuiden, zie je nog regel
matig priesters, ook jonge priesters, in sou tanes.
Elke keer roept zo'n verschijning bij mij het besef
op dat die dracht een heel andere dimensie geeft
aan een man. Ze maken er niet alleen mee dui
delijk dat ze toegewijd zijn aan een hoger
doel, maar zo'n soutane heeft ook een
prikkelende mix van aantrekkelijke
•legantie en koele onaanraakbaar
heid. In Nederland zijn we gewend
geraakt aan priesters die zich kleden
als iedere andere mail, clus in een
gewoon jasje, dasje, broek, het
functionele uniform dat mannen
aan het industriële tijdperk te
danken hebben.
Maar onlangs las ik dat de
nieuwe generatie katholieke
priesters weer een wit boordje
draagt en herkenbaar wil zijn.
De behoefte aan Hat boordje
houdt echter de gemoederen bin
nen het uitgedunde rooms-katho-
lieke priesterbestand nogal bezig.
Oudere priesters associëren deze
dracht met conservatisme. Het uit
trekken van de soutane, pij of van
het priesterpak - met het witte
HELEEN CRUL
boordje - was immers een gevolg van de demo
cratiseringsbeweging van de jaren zestig. Pries
ters die zich gingen kleden in een burgerpak ga
ven daarmee aan zich niet langer mijlenver bo
ven het volk verheven te voelen.
De toenmalige tijdgeest gebood de massale ver
banning van de parafernalia die gezagsdragers
als zodanig herkenbaar maakten en ondersteun
den. Ook nonnen trokken hun habijten uit, chef
obers ontdeden zich van hun rokkostuum, lera
ren van hun achternamen, academici van hun
titels, de adel van de dubbele naam, en (huis)art
sen van hun witte jas.
Tegelijkertijd kuiste de tijdgeest ook alles wat eli
tair was in het kledinggedrag van de overige Ne
derlanders: bij mannen verdween in de jaren ze
ventig de jasjes-dasjescultuur, bij vrouwen ver
dwenen de jurken en de hoeden. Al deze kleding
stukken zijn nu in bepaalde kringen weer in
zwang, al is het gebod 'Gij zult gewoon doende
Nederlanders inmiddels letterlijk en figuurlijk op
het lijf geschreven. Geen volk in Europa kleedt
zich bijvoorbeeld zo casual als Nederlanders.
Nergens lopen mensen zo massaal in vrijetijds-
achtige kleding.
Toch is het onderscheid weer terug zij het veel
subtieler dan vroeger. Elke subcultuur heeft -
'e verstaander - zijn eigen, strikte
kledingcode. Wie die code niet verstaat, maar
toch mee wil doen, valt meedogenloos door de
mand. Mijn oudere vriendin heeft gelijk als ze
zegt: 'Alles van vroeger komt weer terug.Maar
dan zeg ik: 'Nooit hetzelfde, altijd hervormd en
flexibeler.De vroegere vanzelfsprekendheid van
een bepaald gedrag of leefstijl heeft nu plaatst
gemaakt voor een bewuste, eigen keus. Dat geldt
voor omgangsvormen, voor huwelijkstrouw,
voor het dragen van een hoed, voor het krijgen
van (drie of vier) kinderen.
Zelf vind ik kleding die duidelijk maakt wat ie
mand is of wat hij of zij doet, heel handig. Vorig
jaar moest ik vanwege een hevige griep die koort
sig bleef zeuren, de huisarts ontbieden, een zeld
zaamheid in mijn leven. Een schroomvallig heer
in een tiveedjasje meldde zich bij mijn voordeur,
hij was de waarnemer van mijn huisarts. Op
mijn slaapkamer aangekomen moest ik mijzelf
krachtig in herinnering brengen dat deze heer in
vage kleuren de dokter was, die derhalve alle
recht had mij te verzoeken het bovenlichaam te
ontbloten, teneinde effectief mijn longen te kun
nen beluisteren.
Dus stond ik halfnaakt de virussen in zijn
tweedjasje te proesten, en te bedenken dat zo'n
witte doktersjas toch wel een functie had Zo'n
jas schept duidelijkheid, afstand, wekt een zeker
ind
niet
deC
roe
eei
dse
:eki
gezag en is ook nog eens hygiënisch. Maori
huisartsen lijkt de witte jas voorgoed gesjm
door het democratiseringsproces dat een mil
me vader of vriend in de spreekkamer eiste,
plaats van een hygiënische autoriteit.
Het uniform van de groep geeft wel degelijkI
toegevoegde waarde in de sfeer van status, rf
kundigheid en soms zelfs een heel andere d»
sie aan een persoonlijkheid. Dat besef drom
aan mij op toen ik, op een reünie van mijnj
j es lyceum, oog in oog stond met mijn 'oudi
trix', zuster Augusti na. Ik had haar meegeii
als non, van top tot teen bedekt met lagen zj
textiel, het hoofd verpakt in een kap. Al hetI
selijke, vooral het vrouwelijke, werd haarde
die dracht vreemd. Maar het leverde haar q
onbetwistbare autoriteit op.
Op de reünie stond daar opeens een aardse}
veling met heuse benen, borstwelvingen enu
permanent haar, die nu echter de zichtbi
ren droeg van de jarenlange verkommering
bruid van Christus. Ze was, in haar aangt'
meer wereldse kleding nog maar een schim if
het monument dat ze was geweest.
Het witte boordje, de witte jas, de soutane m
ook de hoofddeksels van onze koningin heb'
een onvervangbare magie.
