ei den Regio oehebfmjs- uitvesskööp 'Eco-strook op verkeerde plek gepland' Een afasiesoos met computers Een dubbelrol op de Rembrandt-rëunie J) uithuis oilet ontploft spontaan Leidse studenten in actie voor Kosovaren lERDAG 8 APRIL 1999 m wegman. 071-5355414, plv -chef herman joustra. 071-1 n wordt onwel en overlijdt Een 62-jarige Leidenaar werd gisterochtend onwel in ïbad De Zijl. Twee medewerksters van het bad reanimeer- man tot ambulancepersoneel arriveerde. Hij werd met naar het LUMC overgebracht waarbij de politie alle be- ijke kruispunten afzette. Bij aankomst in het ziekenhuis de man te zijn overleden. ee snelkraken in Leiden Snelkrakers waren afgelopen nacht actief op twee plaat- Leiden. Van een sportzaak aan de Breestraat werd rond vee een etalageruit ingegooid. Er worden skeelers en T- vermist. Van een bedrijf aan de Maresingel werd rond voor zes de ruit van een toegangsdeur vernield. Hoewel Dnenden glasgerinkel hoorden en de politie waarschuw- jleken de dieven al gevlogen met onder meer computer- atuur. denten praten over agressie De Leidse Studenten Ekklesia houdt zaterdag een sym- m over agressie. Het CDA-Kamerlid Gerda Verburg legt in voordracht uit hoe agressie in positieve zin kan worden ge- t. Andere sprekers zijn de biologe C. lier, psycholoog H. wijkx, filosoof A. Tol en theoloog A. Lascaris. Hoogleraar >rlijk recht C. Stolker is voorzitter. Het symposium, in het irl jw van vereniging Augustinus aan Rapenburg 24, begint .30 uur en duurt tot 17.00 uur. Ander voorstel voor Oostvlietpolder De ecologische zone die in de Oostvlietpolder moet ko men achter de huizen aan de Vlietweg, kan veel beter worden verplaatst. Op de plek waar de gemeente de na- tuurstrook nu heeft ingetekend, kan ze nooit tot haar recht komen. Dat stelt het Rotterdamse adviesbureau RBOI in een rapport dat volgende week aan de gemeente Leiden wordt aangeboden. Volgens het bureau kan de strook beter verhuizen naar de Dwarswetering, die hal verwege de Oostvlietpolder ligt dwars op de Europaweg. Rij blij met standpunt >vincie over Oostvlietpolder het collegeprogramma nieuwe provinciebe- wordt de slibstort in de ietpolder nog net niet ge- t. Maar volgens wethou- van Rij gaat de provincie door de bocht door aan digen dat het standpunt e baggerstort mogelijk op ng gaat wanneer de on- ;en die nu lopen daar ing toe geven. ,,Dat is inst. Bij het oude coUege et zou zo'n bijzin er niet in heb ben gestaan", aldus Van Rij. In het gisteren gepresenteer de collegeprogramma stelt het nieuwe provinciebestuur dat vervuild slib zo veel mogelijk moet worden hergebruikt of verwerkt. Het storten van slib, zoals in de Oostvlietpolder, mag alleen nog worden gedaan zolang er geen betaalbare alter natieven zijn. Van Rij: „Daar mee zit de provincie op één lijn met de gemeente. En dat is al tijd prettig." n «eric-jan berendsen tijdelijk toilet aan de m Buysingstraat in de s is gisteravond 'ontploft', rtbewoners hoorden een de wc die was neerge- bij een bouwplaats en ■schuwden de politie, iten troffen een omhoog TCj M hoten wc-bril en een ro le pot aan. De oorzaak de knal is onbekend. "Pu ralsnog denkt de politie een 'spontane' ontplof- Vuurwerk wordt uitge- in geacht omdat er in de geen brand- of schroei en zijn gevonden. half tien hoorden rtbewoners een enorme knal. De deur van het bouw- toilet stond wagenwijd open en er kwam rook uit het hok je. Er waren weliswaar kinde ren in de buurt aan het spelen maar die waren zo geschrok ken dat de politie er van over tuigd is dat zij niets met de ontploffing te maken hadden. Een personeelslid van het be drijf G.E. Capital, eigenaar van het toilet, kon vanoch tend slechts gissen over de oorzaak van de knal. „Ik heb wel eens verhalen gehoord over ontploffingen ten gevol ge van chemische reacties", aldus medewerker Ton Vink. „Maar dat zoiets hier is ge beurd, kan ik me niet voor stellen." onno havermans Ze piekert er niet over op haar lauweren te rusten. Ze is inmid dels 71, maar vakantie zat er al die jaren niet in voor de Leidse logopediste Agatha Köbben- van Vessem. Nog altijd zit ze urenlang achter de computer, die zelfs meegaat tijdens een bridgeweekeinde buiten de stad. „Ik ben nog lang niet klaar, ik heb nog zoveel idee- en." Kobben wil nog één droom verwezenlijken: een soos in Leiden waar afasiepati- enten elkaar ontmoeten en kunnen kennismaken met de onbegrensde mogelijkheden van de computer. De Leidse zet zich al sinds 1973 in voor afasie-patiënten, mensen die door een hersenbe schadiging moeite hebben met taal. Haar inspanningen leid den onder meer tot het compu terprogramma Xompro 2000, waaraan ze bijna vief jaar heeft gewerkt. Daarmee kunnen afa- siepatiënten tot ver in de nieu we eeuw uit de voeten. Tijdens de introductie van het pro gramma, twee weken geleden, kreeg Kobben voor haar vele werk uit handen van minister Borst een hoge koninklijke on derscheiding (Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw). „Je kunt een vel papier en een stift gebruiken om mensen met een taalstoornis weer woorden te leren", zegt me vrouw Kobben, „maar de com puter biedt zoveel meer moge lijkheden. Het is een fantastisch hulpmiddel. Toen ik als logope diste begon was er heel weinig materiaal voorhanden. Ja, het leesplankje, maar daar zit je als volwassene niet op te wachten. Toen ik een jaar of twaalf gele den bij de Technische Universi teit Delft een programma voor afasiepatiënten mocht uitpro beren, was ik meteen verkocht. Er was een vrouw van ver in de tachtig, nog heel vitaal, maar ze leed al tien jaar aan afasie. Ik zette haar achter de computer en na veertien dagen hoorde ik achter me hoe ze woordjes zat te spellen. Zo'n snelle vooruit gang, daar had niemand meer op gerekend." De kosten van het program ma maakten grootscheeps ge bruik echter onmogelijk. „Ik heb het hoofdbestuur van de Afasie Vereniging Nederland (Kobben behoorde in 1977 tot de oprichters, red.) daarop voorgesteld zelf zo'n program ma te ontwikkelen." Kompro 2000 is al weer het derde pro gramma dat Kobben ontwierp. Want de ontwikkelingen staan niet stil. In de 25.000 taaloefe ningen zijn achtduizend foto's verwerkt, plus gesproken tekst. Via taalspelletjes, zoekzinnen en synoniemen leren mensen opnieuw praten, lezen en schrijven. „Het is niet alleen fraaier, maar ook functioneel. Dankzij de computer is de pati ent niet afhankelijk van iemand anders. En dat ontlast vooral de partner die vaak ook als thera peut moet optreden, wat zelden goed is voor de relatie. Je kunt de oefeningen net zo vaak doen als je wilt, het is niet kinderach tig en je kunt het allemaal zelf doen." In Nederland lijden ongeveer 35.000 mensen aan afasie. De beschadiging in de hersenen (meestal de linkerhersenhelft) ontstaat door een infarct (be roerte) of ongeluk. „Jaarlijks ko men er 3000 patiënten bij en dat aantal zal alleen maar toe nemen door de vergrijzing. Maar niet alleen ouderen krij gen afasie, ook jongens die met hun brommer onderuit gaan, kunnen een hersenbeschadi ging oplopen." Afasie leidt al snel tot een iso lement. Taal is immers het communicatiemiddel bij uit stek en wje dat niet beheerst, staat buitenspel. „Ik merk dat zelf omdat ik slechthorend ben", zegt Kobben. „Maar ik doe daar niks minder om, ik vraag gewoon of mensen iets nog een keer willen zeggen. Maar zware afasiepatiënten trekken zich terug. Daarom zijn de vrijwilligers van de afasiever- eniging zo belangrijk. Die hel pen niet alleen bij de taaloefe ningen, ze zorgen ook voor contact." Om in Leiden een afasiesoos te kunnen oprichten, zoekt Kobben nieuwe vrijwilli gers. „Ik wil ze wel enthousiast maken om te helpen bij spelle tjes en geheugentraining. Het is natuurlijk niet zo dat alles ach ter de computer weer goed komt. Maar de hersens worden geactiveerd en dat is belangrijk. Bovendien is het ontzettend leuk om te doen. Ik hoor men sen vaak lachen, het werkt aan stekelijk: Ha fijn, ik ga weer naar mijn computer." leiden ruud sep RBOI heeft de ecologische zone onder de loep genomen in op dracht van dokter A. Loncq de Jong, die in de door de gemeen te geplande eco-strook een art senpraktijk wil vestigen. Vol gens RBOI-onderzoeker E. van der Aa is de strook langs de Vlietweg 'zeer ongeschikt als verbindingszone'. Een ecologi sche verbinding is bedoeld om allerlei dieren in staat te stellen om zich te verplaatsen van het ene naar het andere natuurge bied. Daarvoor is het nodig dat de zone niet of nauwelijks on derbroken wordt. Langs de Vliet wordt de strook sowieso door sneden door de toegangswegen naar de volkstuinen. Maar dat is volgens Van der Aa nog niet TEGEN ELK AANNEMELIJK BOD Wij moeten leeg - alles r Nieuwe huurder staat te dringen. Wij r MET KORTINGEN TOT 70 Onze hele voorraad wordt verkocht. Profiteer hiervan. -■EXCLUSIEVE I N T E R I E U R S Schoolstraat 32 2251 BJ Voorschoten Telefoon 071 - 5613609 eens het ergste. „Maar als je de strook zoals de gemeente langs de Vliet legt, dan komt hij uit op het breedste stuk van de Euro paweg. Je mag al blij zijn als daar per jaar één egel levend de overkant haalt. Nee, zelfs dat lukt niet eens. De onderzoeker stelt een al ternatieve eco-strook voor, die volgens hem verschillende voordelen heeft. Hij is goedko per aan te leggen, neemt min der ruimte in beslag, kan benut worden als waterberging voor het bedrijventerrein en is bo vendien wél effectief als ecolo gische verbinding. „Een strook van dertig tot vijftig meter breed langs de Dwarswetering is een perfect alternatief voor de ecologische zone", vertelt Van der Aa. „De Dwarswetering gaat in een mooie brede duiker onder de Europaweg door. zo dat je een goede aansluiting hebt. Belangrijk voordeel van het RBOI-alternatief is volgens de onderzoeker dat er in zijn opzet meer ruimte overblijft voor zo wel de volkstuinders als het be drijventerrein. „Bovendien, die Dwarswetering ligt daar al iets van vijfhonderd jaar. Dat is een landschapselement waar je bij je planvorming heel voorzichtig mee om moet gaan. Dat is een morele plicht. Ik was echt heel verbaasd om te zien dat de ge meente daar gewoon een be drijventerrein overheen gooit." Verantwoordelijk wethouder T. van Rij reageert in eerste in stantie afwijzend op het alter natieve plan. „We hebben de ecologische zone niet voor niets aan de Vliet gepland. Door de strook dicht bij de huizen te houden, krijgt hij een extra re creatieve functie. Bovendien vrees ik dat bij een strook direct langs een bedrijventerrein de ecologische waarde in het ge ding komt." iorgenavond de allerlaat - Ne ünie van de Rembrandt engemeenschap aan de hstraat losbarst, is Kees jen zeker van de partij, lubbelrol welteverstaan. de 50-jarige Leiderdorper urZ( aide in 1970 zijn HBS-di- r( ia op het Rembrandt om er 83 als leraar maatschap- ;r terug te keren, leerling zat ik eerst op het >telijk Lyceum (Visser 't t, red) maar daar werden haar en spijkerjacks in de zestig niet geaccepteerd, oest van die school af. Via .OI-cursus deed ik Staats- len in Den Haag. Zonder taat. Ik combineerde die e met een baantje in crijk waar ik in de zomer- iouw zat. In '69 kwam het Rembrandt om eind- ien te doen. In het begin 0d \CHT was het wel even wennen aan het klassikale maar al gauw was het Rembrandt meer dan een school. Het was bijna jammer wanneer het vakantie was. We trokken toen ook ontzettend veel buiten school met elkaar op. Nog steeds zie ik vrienden uit die tijd." „Leuke herinneringen? Overde- vest in koffietent Mariton aan de Burggravenlaan tegenover de school. Ik liet mij vijf minu ten voor het einde van een les wel eens de klas uitsturen. Dan had ik bij Mariton tijdens de pauze in elk geval een zitplaats. Je had daar een Caballero voor een dubbeltje en kon er ballen gehakt eten. Die Overdevest was nogal op de penning. Als ik op zaterdag om 12 uur als de school uitging bij hem binnen kwam, tilde ik de deksel van de pan en zei 'zo Overdevest, zijn je ballen weer gekrompen?' Zo ontstond de weddenschap dat ik tien ballen achter elkaar zou opeten. Ik kwam tot acht maar moest er wel tien betalen." „Nog iets leuks: de laatste dag van het schooljaar was er de examenstunt. We pikten de sleutel van de school en zetten 's nachts alle tafels en stoelen in de gymzaal zodat er nergens les kon worden gegeven. We gingen in optocht naar het Van der Werfpark waar de klasse- boeken plechtig werden begra ven." Na zijn diensttijd en studie so ciologie kwam Korswagen in 1983 op zijn oude school terug als leraar maatschappijleer. „Dat was leuk. De amanuensis vroeg aan mij 'wat kom jij hier doen?' Een beetje lesgeven, zei ik. Nee, ik heb op het Rem brandt nooit problemen gehad. In de lerarenkamer zat ik naast docenten die tegen mij als leer ling hadden gezegd: Korswa gen, jij groeit op voor galg en voor rad. Maar ik werd door ie dereen geaccepteerd." „Er was vroeger meer betrok kenheid van de leerlingen met de school/Meteen na de laatste examens trok de examencom missie zich tenig en werd de uitslag bekendgemaakt voor een volle aula met ouders. Een zenuwentoestand. De namen van degenen die waren gezakt, werden afgeroepen. Via de ach terdeur werden zij naar buiten geleid. De geslaagden vierden twee weken feest. Tegenwoor dig zitten er zes weken tussen het laatste-examen en de uit slag. Ik heb het meegemaakt dat er leerlingen op een cam ping in Spanje zaten tijdens de diploma-uitreiking en hun pa piertje in september pas kwa men ophalen." „In 1991 ben ik het onderwijs Kees Korswagen: „In de lerarenkamer zat ik naast docenten die tegen mij als leerling hadden gezegd: Korswagen, jij groeit op voor galg en voor rad. Maar ik werd wél door iedereen geaccepteerd." FOTO HIELCO KUIPERS uitgestapt. De motivatie was weg. In de Ardenneh ging ik nadenken over mijn toekomst. Daar kwam ik een tandarts te gen die ook iets anders wilde. Als jij je praktijk verkoopt en met dat geld een camping overneemt, help ik je, zei ik. Zo gezegd, zo gedaan. Van een bij na failliete kampeerplaats maakten we een bloeiende camping. Ik ben er zes jaar ge bleven als hoofd recreatie. Spelletjes, puzzeltochten en dergelijke organiseren." Twee jaar terug had ik dat ook wel gezien. Toen L zeiden de leerlingen wel eens tegen mij dat ik in de zestiger jaren was blijven steken. Ik be sloot van de nood een deugd te maken. Nu heb ik een bedrijfje met gasballonnen, een suiker spin en een popcomkar. Daar naast treed Uc op met een six- tiesband, The Flops of verhuur ik mezelf als clown. Ik schrijf naar scholen, bedrijven en buurthuizen en bied mijn dien sten aan. Nee, ik verveel me geen moment. Zo heb ik het af gelopen weekeinde nog in De Kopermólen als paashaas ge werkt." Sloepenrace De meest bekende wedstrijd in Nederland is de race op het water tussen Harlingen en Ter schelling. Maar onze stad moet er nu ook aan geloven. De eer ste Leidse sloepenrace is zater dag een feit. En dat roeien ge beurt niet in strakke wedstrijd- boten zoals die van de HoUand Acht maar in Whalers. Dat zijn ranke, sneUe sloepen die in het verleden werden gebruikt bij de walvisvangst. Er zijn twee programmaonder delen. Vanaf 11.00 uur wordt er vanaf Annie's Verjaardag ge sprint naar de Blauwpoorts- brug en om 14.00 uur start de race over 11 kilometer. Vanaf het Galgewater gaat de route via de Rijn en de Korte Vliet naaf het Rijn en Schiekanaal. Via Oude Rijn, Herengracht en Nieuwe Rijn komen de roeiers weer op het Galgewater uit. De deelnemende teams komen uit het hele land. Een ploeg be staat uit acht roeiers en een stuurman. Er zijn vrouwen- en mannenteams. eric-jan berendsen leiden annet van aarsen onno havermans Leidse studenten zijn een actie begonnen voor de gevluchte Al banezen uit Kosovo. Begin vol gende week moeten er tenmin ste drie vrachtwagens vol hulp goederen naar het noorden van Albanië vertrekken. Een auto vol medicijnen gaat morgen al op pad. De studentenstichting Mara werkt in deze actie samen met de stichtingen War Child en Motherhood. In de hulppakketten moeten droog voedsel, een deken of slaapzak en toiletartikelen zit ten. Verder vragen de hulporga nisaties een tientje per pakket als bijdrage in de transportkos ten. „Wij doen vooral een be roep op studentenhuizen, maar we schrijven ook scholen aan", aldus Dirk-Maarten Molenaar van Mara. „Daarmee overlap pen we de andere stichtingen een beetje, want eigenlijk richt Motherhood zich op scholen en War Child op bedrijven. Maar het gaat nu gewoon om een grote actie, om goéderen te brengen waar de nood het hoogst is. Daarom werken we ook samen." Mara ontstond vijf jaar gele den, toen de Servische opposi tieleider en hoogleraar Jancovic in Leiden een spreekbeurt hield. „Hij vertelde toen al over de armoede en verschrikkingen in Kosovo, waarop enkele stu denten besloten een eerste transport met hulpgoederen te organiseren. Daar zijn ze mee doorgegaan. Telkens nemen andere studenten de fakkel over", zegt Molenaar. Tot dusver werkte Mara, ge noemd naar de dochter van prof. Jancovic, in stilte aan ac ties voor Bosnië, Kroatië en Ser vië. „We werken min of meer op bestelling, dan weet je ten minste dat je niet met de ver keerde medicijnen en goederen de weg op gaat. Via bijvoor beeld de UN-troepen in voor malig Joegoslavië, die allemaal een humanitaire afdeling heb ben, komen we in contact met ziekenhuizen en andere instel lingen. Orrtdat deze actie groter is, zoeken we nu ook de publi citeit. Iedereen ziet die beelden, iedereen wil wat doen." Leide- naars die een bijdrage willen le veren aan de actie kunnen con tact opnemen met Mara via te- l lefoonnummer 071-5145223. Stichting Motherhood doet hetzelfde als de collega's van Mara in Leiden. De organisatie, die ten tijde van de Golfoorlog werd opgericht om kinderen in oorlogsgebieden te steunen, heeft onder andere verzamel punten in de Duin- en Bollen streek. Motherhood vraagt mensen een bananendoos vol te stoppen met zaken als een knuffelbeest en ander speel goed. een rugzakje, etenswaar en warme kinderkleding. De verrassingspakketten moeten worden voorzien van het op schrift boy of girl en de leef tijdscategorie van het kind dat de doos straks ontvangt. De or ganisatie vraagt daarnaast per doos een bijdrage van een tien tje voor de vervoerskosten. In Sassenheim heeft een vrij willigster van Motherhood een inleverpunt aan de Hoofdstraat 57, waar pakketten op vrijdag, zaterdag en zondag van 14.00 uur tot 21.00 kunnen worden ingeleverd. De Landgoedwinkel van De Olmenhorst aan de Lis- serweg 481 in Lisserbroek doet eveneens mee aan de actie (doordeweeks geopend van 10.00 tot 18.00 uur en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur). Meer in formatie over de actie van Mo therhood via tel: 0252-413165.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 13