Crisis bedreigt euro
Buitenland
Hm
Law Lords beslissen over Pinochet
Senaat stemt aarzelend in met luchtaanvallen
Wapenembargo in
Rusland onder druk
Belgrado wacht gelaten
op wat er komen gaat
AVO-topman Soiana:
SVij zijn niet in oorlog'
Hce-president Paraguay vermoord
^incion De vice-president Luis Maria Argana (64) van Para-
pay is gisteren in zijn auto doodgeschoten door drie mannen
iet automatische wapens. De aanslag gebeurde vlak bij het
entrum van de hoofdstad Asuncion. Direct na de bekendma-
jngvan het nieuws via een radiostation, werd dit station door
en gewapende groep aangevallen. De zender staakte hierop
jjn uitzendingen. In een eerste reactie op de aanslag sloot de
egering de grenzen en kondigde een onderzoek naar de moord
an. Argana leidde een fractie binnen de regerende Colorado
•artij, die in een bitter gevecht is verwikkeld met een groepering
J geleid door president Raul Cubas en de voor een coup veroor-
y jeelde Lino Oviedo.
V
Joesak veroordeeld tot zes jaar cel
iapstad Een rechtbank in Zuid-Afrika heeft de vroegere anti-
partheidsactivist Allan Boesak vandaag tot zes jaar gevangenis
straf veroordeeld. Het hooggerechtshof in Kaapstad achtte afge-
open week bewezen dat de geestelijke ruim 400.000 gulden
MQlj teeft ontvreemd. De 52-jarige Boesak werd schuldig bevonden
an diefstal van geld dat door buitenlandse organisaties was ge-
loneerd voor hulp aan slachtoffers van de apartheid. De Zuid-
lb jfrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu pleitte gisteren voor
een milde straf.
,ed„ \dvocaat Aleksovski eist vrijspraak
pj haag Op de laatste dag van het proces tegen Zlatko Aleks-
'S6* raki (39) voor het Joegoslavië-tribunaal heeft de verdediging
:htdn isteren vrijspraak geëist. Volgens advocaat Mikulicic kon de
osnische Kroaat niets doen tegen de wantoestanden in de
aonik-gevangenis. Aleksovski was weliswaar hoofd van de ge-
angenis, maar kon geen bevelen geven aan de bewakers. De ci-
jers waren namelijk militairen, terwijl Aleksovski een burger
as in dienst van het ministerie van justitie. In de Kaonik-ge-
angenis. vlakbij Busovaca in Centraal-Bosnië, werden in 1993
onderden moslim-burgers opgesloten. Volgens de getuigen a
harge werden er gedetineerden afgeranseld, soms tot de dood
irop volgde. De aanklager eiste maandag minimaal tien jaar cel
igen Aleksovski.
fergoeding voor doden Cavalese
[ASHiNGTONDe Amerikaanse Senaat heeft gisteren ingestemd
iet een schadevergoeding van tachtig miljoen gulden voor de
abestaanden van de twintig mensen die om het leven kwamen
ijhet ongeluk met een kabelbaan in Cavalese, in de Italiaanse
olomieten. De skicabine stortte neer toen een Amerikaans le-
irvüegtuig op 3 februari vorig jaar tijdens een oefenvlucht de
ibels stukvloog. Alle inzittenden kwamen na de val van ruim
onderd meter om het leven. Onder de slachtoffers waren vijf
elgische toeristen en een Nederlandse. Met de schadevergoe-
ing wil de Amerikaanse regering het leed verzachten van de fa-
W lilies van de slachtoffers en de verbitterde Italiaanse regering
IIIfgemoet komen.
belooft opheffing sancties Libië
ew york De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties belooft
at de sancties tegen Libië worden opgeheven wanneer dat
md de twee verdachten van de Lockerbie-aanslag uitlevert. De
Lincties, ingesteld in 1992, behelzen onder meer een vliegver-
od en een wapenembargo. Libië verklaarde enkele dagen gele-
pV en uiterlijk 6 april de verdachten uit te leveren. De twee Libiërs
ïllen na hun uidevering in Nederland terecht staan, onder
hots recht. Ze worden verdacht van de aanslag in 1988 op een
mAm-vliegtuig boven het Schotse plaatsje Lockerbie. Daarbij
ramen 270 mensen om het leven.
Houding grote EP-fracties schande'
iussELDe Nederlandse ambtenaar Paul van Buitenen, die in
•mber bij de Europese Commissie werd geschorst na het
;en' van informatie over misstanden, heeft weinig goede
irden over voor de socialisten en de christen-democraten in
Europees Parlement. Het parlement pleitte er gisteren bij de
opese Commissie voor zijn geval 'opnieuw te bestuderen'.
:handelijk", vond Van Buitenen. De Groenen hadden voor
dien gedaan om hem te helpen aan een passende Europese
ictie. Omdat de twee grootste fracties niet zover wilden gaan,
;en die van tafel, aldus een woordvoerder van Groenlinks.
lechter sliep, advocaat in beroep
In haag De advocaten van oorlogsmisdadiger Esad Landzo,
ie in november tot vijftien jaaj cel werd veroordeeld door het
egoslavië-tribunaal in Den Haag, gaan in beroep omdat een
iride rechters tijdens een 'substantieel deel' van het proces te
il de Bosnische moslim in diepe slaap gedompeld was. „De
piderend rechter heeft door een groot deel van het proces
jen geslapen", schrijven zij in een motie waarin zij eisen dat
■opnames van de camera die tijdens het proces op de Nigeri-
pse rechter Adolphus Karibi-Whyte gericht stond, bewaard
roden en voor Landzo's beroep beschikbaar worden gemaakt,
pd 'Zenga' Landzo (25) stond met drie medeverdachten te-
Jht voor het vermoorden, martelen en onmenselijk behande-
livan Bosnisch-Servische gevangenen in het concentratie-
>p Celebici in Midden-Bosnië in 1992.
iapens ontdekt in auto Le Pen
iSEL-PARusDe politie van Brussel heeft beslag gelegd op wa-
q ns en munitie, die toebehoren aan lijfwachten van de ex-
fem-rechtse Franse politicus Jean-Marie Le Pen. Zij beschik-
en Tiniet over voldoende geldige vergunningen voor de wapens.
Pen zelf gaat voorlopig vrijuit. Justitie in Brussel moet nu be
ssen over de teruggave van het wapentuig. De politie trof
aandagavond een riot-gun, traangasgranaten, diverse muni-
patronen en kogelvrije vesten aan in een auto die eigendom
de Franse europarlementariër zou zijn. Deze had kort daar-
<r aangifte gedaan van een auto-inbraak. Le Pen bestreed in
id n verklaring vanuit Parijs dinsdag dat de wagen en de wapens
scNp hem zijn.
PAUL KOOPMAN
ö-secretaris-generaal Ja-
Solana maakte gisteravond
janval op Servische doelen
volgende manier bekend:
:b zojuist opperbevelheb-
generaal Clark opdracht ge
il luchtacties te beginnen
Ie Federale Republiek van
pslavië (FRJ). Ik heb dit be-
1 genomen na intensieve
sultaties de afgelopen da-
met alle bondgenoten en
it duidelijk was geworden
de laatste diplomatieke in
ning van ambassadeur
'ooke niet succesvol was.
pogingen om een onder-
lelde politieke oplossing
de Kosovo-crisis te vinden,
mislukt. Dus rest ons geen
ft alternatief dan militaire
Qk wil de NAVO hun moge
nd een humanitaire cata-
k te veroorzaken, verzwak-
Joegoslavische regering
Bondskanselier Schroder waarschuwt lidstaten
De Europese Unie verzeilt in een 'ernstige crisis' als de
lidstaten deze week in Berlijn geen akkoord bereiken
over de meerjarige financiering van de EU, de zogeheten
Agenda 2000. Een mislukking van de top heeft niet al
leen een 'enorme weerslag' op de publieke opinie, ze be
dreigt ook de Europese eenheidsmunt, de euro. Met de
ze dubbele waarschuwing probeert de Duitse bondkan-
selier Gerhard Schroder vandaag en morgen zijn Euro
pese collega's tot meer inschikkelijkheid te bewegen.
BERLUN-BRUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
des te dringender is om in Ber
lijn spijkers met koppen te
slaan. .Alleen als we een geza-
Schröder schrijft in een brief menlijke oplossing vinden, zul-
aan de staats- en regeringslei- len we de duurzaamheid van de
ders dat het sinds het ontslag Europese Unie en het succes
van de Europese Commissie van de euro op lange termijn
kunnen garanderen", aldus de
bondskanselier.
Volgens diplomatieke bron
nen in Brussel vreest Schroder
dat zijn collega's een besluit
over de Agenda 2000 op de lan
ge baan schuiven, omdat de
onderlinge verdeeldheid nog te
groot is en de aandacht gemak
kelijk wordt afgeleid door de
oorlog in Kosovo en het ge
touwtrek om de opvolging van
commissievoorzitter Jacques
Santer. Beide onderwerpen zijn
geagendeerd. Maar Duitsland
wil er niet te lang over praten,
om te voorkomen dat de onder
handelingen over de Agenda
2000 in het gedrang komen.
Schroder roept in zijn brief
londen Een vrouw slaat kruizen de grond in bij het parlement in Londen. Op de kruizen staan de namen van de mensen die tijdens het regime
van de Chileense oud-dictator Augusto Pinochet verdwenen zijn. Vandaag beslissen de Law Lords of Pinochet vervolgd kan worden voor genoci
de en mensenrechtenschendingen. Spanje wil hem hiervoor berechten.
FOTO REUTERS RUSSELL BOYCE
WASHINGTON JOHN WANDERS
CORRESPONDENT
De Amerikaanse Senaat heeft gisteravond
zijn goedkeuring gehecht aan de geplande
luchtaanvallen van de NAVO op Servische
militaire doelen. De politieke steun was
echter allesbehalve overdonderend. Veel
senatoren klaagden dat zij het optreden
van president Clinton inzake Kosovo geen
voorbeeld vinden van daadkrachtig leider
schap. Van de honderd senatoren stemden
41 tegen een ingrijpen door de NAVO.
Veel senatoren zijn van mening dat de
president de natie beter moet voorbereiden
op de reële mogelijkheid dat een aantal
Amerikaanse piloten niet naar huis zal te
rugkeren. „Het zijn vooral onze militairen
die levensgevaar lopen", zei de Republi
keinse senator John McCain gisteravond.
Zijn partijgenoot Ted Stevens uit Alaska
sprak zelfs de vrees uit dat het conflict met
Servië zal resulteren in de Derde Wereld
oorlog.
In zijn tot op heden uitvoerigste toelich
ting op de crisis in Kosovo verzocht Clinton
zijn landgenoten gisteren zich te verdiepen
in de kwestie, onder meer omdat de huma
nitaire crisis in de Servische provincie vol
gens hem een appèl doet op Amerikaanse
grondbeginselen: „Ik vraag u bij uzelf na te
gaan in hoeverre u het eens bent met mijn
redenering. Bent u met mij van mening dat
de VS in het geweer moeten komen tegen
genocide en etnische zuiveringen? Landge
noten, u moet voor uzelf een besluit ne
men. Praat er met uw buren over. Pak de
aüas erbij en zoek op waar Kosovo ligt. En
bid voor onze mannen en vrouwen in uni
form."
De president beklemtoonde dat de risi
co's van een militaire actie in Kosovo groot
zijn. Niettemin zijn de risico's van niet-in-
grijpen volgens hem groter. „Hoeveel le
vens zouden er gered zijn als de wereld eer
der in het geweer was gekomen tegen Adolf
Hitler?" Opnieuw trachtte Clinton de vele
twijfelaars in zijn land duidelijk te maken
dat een stabiel en verenigd Europa van
eminent belang is voor de Verenigde Sta
ten. „Wij hebben een Europa nodig dat de
lasten van de wereld met ons wil en kan
delen. We hebben die partner nodig."
De ook in de VS wel gehoorde stelling dat
er op de Balkan sinds mensenheugenis ge
vochten wordt; dat de inwoners van het ge
bied diep gewortelde haatgevoelens koeste
ren jegens andere etnische groeperingen;
dat ze feitelijk worden geboren als moorde
naars en dat het derhalve voor buiten
staanders geen zin heeft in te grijpen, deed
Clinton af als een belediging voor de inwo
ners van het gebied.
de collega's op tot '...de beken
de vriendschappelijke en spor
tieve stijl van compromisbe
reidheid'. Het kabinet-Kok wil
pas van een geslaagde top spre
ken als Nederland vanaf het
jaar 2002 minimaal 1 miljard
gulden op zijn afdracht aan de
EU bespaart. Minister Van
Aartsen dreigde deze maand
nog met een 'impasse' als Ne
derland onvoldoende zijn zin
krijgt. Blijkens een Duits over
zicht was er de afgelopen dagen
geen enkele beweging in de
standpunten van de lidstaten.
Schroder heeft voorafgaand aan
de top geen nieuwe voorstellen
gedaan om de meningsverschil
len te overbruggen.
MOSKOU HANS HOOGENDIJK
VERVOLG VAN VOORPAGINA
In Rusland is de druk om het
wapenembargo tegen Joegosla
vië te breken groot. Zo zei de
communistische parlements
voorzitter Seleznjov gisteren dat
Moskou Belgrado militair zal
steunen als de NAVO tot actie
tegen Joegoslavië overgaat.
Rusland zal dan onmiddellijk
krachtige wapens en technische
hulp leveren, aldus Seleznjov.
Seleznjov zei echter te hopen
dat het goede verstand zal over
winnen, en dat er geen oorlog
in Europa komt.
Het persbureau Itar-Tass
meldde dat de ministeries van
buitenlandse zaken en van de
fensie president Jelstin willen
vragen om toestemming wa
pens te leveren aan Joegoslavië,
als 'VN-lidstaat die slachtoffer
is van agressie'. Ook zouden de
Russische vredestroepen die al
op de Balkan zijn niet meer on
der NAVO-commando moeten
vallen, maar onder dat van het
Russische opperbevel. Itar-Tass
beroept zich op hoge leger-
bronnen.
Een NAVO-aanval op Kosovo
zal, zo is de verwachting, de re
latie met Rusland ernstig ver
storen. Maar een NAVO-diplo
maat gaf eerder deze week te
verstaan dat het berooide Rus
land geen factor van belang
meer is.
Het is intussen nog onduide
lijk of Rusland al een poging
heeft gedaan het wapenembar
go te omzeilen. In Bakoe, de
hoofdstad van de ex-sovjetre-
publiek Azerbeidzjan staat nog
steeds een Russisch vracht
vliegtuig met aan boord zes ge
vechtsvliegtuigen. Volgens Ba
koe was de bestemming Joego
slavië.
Volgens de Russen was het
toestel met zes gedemonteerde
Mig-21's onderweg van Kazach-
stan naar Slowakije. Premier
Primakov reageerde gister
avond tijdens een tussenstop in
Ierland diplomatiek op het Mig
incident: „We hebben het em
bargo tegen Joegoslavië niet ge
broken. Nog niet."
In Rusland is de roep om
steun voor het Slavische broe
dervolk op de Balkan, waarmee
het al eeuwenlang culturele en
religieuze banden onderhoudt,
opnieuw luid geworden. Het
dramatische besluit van Prima
kov om terug te keren, is over
het algemeen positief begroet
in Rusland, ook al kan dit bete
kenen dat het land voorlopig
niet hoeft te rekenen om de
dringend noodzakelijke miljar
den van het IMF.
De invloedrijke krant Kom
mersant schreef vanmorgen: '15
miljard dollar verloor Rusland
dankzij Primakov'. Daarbij gaat
het om leningen, hestructure-
ring van oude schulden en
landbouw- en ruimtevaartcon-
tracten. Maar zelfs deze krant
constateert dat Primakov eigen
lijk geen andere keus had dan
zijn bezoek te annuleren.
BELGRADO HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
„Luchtaanvallen? Ach, we zul
len het wel zien. We hebben al
zoveel over ons heen gehad."
Olga, een 28-jarige inwoonster
van de Servische hoofdstad Bel
grado, haalt laconiek de schou
ders op. „In oktober, toen de
NAVO ook al eens met lucht
aanvallen dreigde, was ik bang,
maar toen gebeurde er niets.
Misschien waait het nu ook wel
weer allemaal over", denkt ze
hardop.
Nee, concrete voorbereidin
gen voor mogelijke NAVO-
luchtaanvallen heeft Olga niet
getroffen. „Ik heb geen extra
voedselvoorraad aangelegd. Als
de koelkast vol ligt en de
stroom valt uit, bederft alles.
Mijn man heeft alleen wat extra
kattenvoer in huis gehaald. Wij
kunnen het desnoods een dag
of vijf uithouden en daarna is er
alleen nog maar kattenvoer",
zegt ze lachend.
Lang niet iedereen in de Ser
vische hoofdstad nam de drei
gende Navo-luchtaanvallen te
gen Servische doelen zo luchtig
op als Olga, maar van zichtbare
paniek was gistermiddag in Bel
grado geen sprake. Hooguit van
een lichte ongerustheid.
Gistermiddag, luttele uren
voordat de Amerikaanse speci
ale gezant Richard Holbrooke,
onverrichterzake Belgrado ver
liet na twee dagen vruchteloos
met de Joegoslavische presi
dent Slobodan Milosevic gedis
cussieerd te hebben, leken nog
maar weinigen in Belgrado zich
echt bewust van de ernst van
de situatie. Echt vreemd is dat
niet, gezien de wijze waarop de
Servische media over Kosovo
berichten.
Volgens de Servische staats
televisie, voor het grootste deel
van de bevolking de enige bron
van informatie, is het leger
slechts bezig om 'terroristen
nesten' uit te roeien. De drama
tische beelden van stromen Al
banese vluchtelingen en de vele
door het leger in brand gescho
ten dorpen die dagelijks de hele
wereld overgaan, zijn op de
Servische televisie niet te zien.
De paar Serviërs die mis
schien door beelden van CNN
aan het twijfelen zijn gebracht,
kregen gisteravond in het be
langrijkste televisiejournaal te
horen dat de Amerikaanse
nieuwszender grootscheepse
manipulatie bedrijft met beel
den. „De brandende dorpen die
CNN de hele tijd laat zien, wor
den van heel veraf gefilmd. Als
ze van dichtbij zouden filmen,
zou je kunnen zien dat de rook
wolken afkomstig zijn van ho
pen riet die de Albanezen vlak
achter hun huizen aansteken",
zo beweerde een functionaris
van het ministerie van informa
tie met een stalen gezicht.
houdt de mogelijkheid op elk
moment te tonen dat zij bereid
is de eisen van de internationa
le gemeenschap na te komen.
Ik hoop dat het daarvoor de
wijsheid heeft."
„Laat me duidelijk zijn: de
NAVO voert geen oorlog tegen
Joegoslavië. Wij hebben geen
conflict met de burgers van Joe
goslavië, die te lang in Europa
geïsoleerd zijn vanwege de poli
tiek van hun overheid. Ons doel
is meer menselijk lijden, meer
repressie en geweld tegen de
burgers van Kosovo te voorko
men. We moeten ook handelen
om te voorkomen dat instabili
teit zich verspreidt over de re
gio."
„Wij kennen allemaal de risi
co's van deze actie, maar wij
zijn het er over eens dat niet
hayidelen nog veel gevaarlijker
is. Wij moeten een autoritair re
gime de kans ontnemen om de
eigen bevolking te onderdruk
ken in het Europa, eind deze
eeuw. Wij hebben daartoe de
morele plicht."
