1H
'Hervormde Kerk een huis tegen zichzelf verdeeld'
Kerk Samenleving
Weinig protest tegen
bebloed Christusbeeld
Homopastores laken houding bisschoppp;
WOENSDAG 24 MAART 1999
- El*
redactie dick van der plas. (ft
Basiliek in oude luister hersteld
hulst Na een ruim 12 miljoen gulden kostende restauratie is
de Hulster Basiliek weer in oude luister hersteld. Voor de op
knapbeurt van het kolossale bouwwerk hebben de parochianen
van Hulst zelf een miljoen gulden bijeen gebracht. Het restant
komt uit allerlei fondsen. foto anp
Lezing over Midden-Oosten
leiden D. van der Sluis van de stichting Communications Mid
dle East (COME) houdt vanavond in de synagoge aan het Le
vendaal 14 in Leiden een lezing over 'mogelijkheden tot conflic
toplossing in het Midden Oosten'. De COME organiseert al
meer dan twintig jaar seminars voor studenten van alle groepen
die bij het conflict in het Midden Oosten betrokken zijn. in een
poging vooroordelen weg te nemen. De lezing is georganiseerd
door de afdeling Leiden van het Genootschap Nederland-Israël.
De lezing begint om acht uur. de zaal is een half uur eerder
open. Van niet-leden wordt eenbijdrage van vijf gulden ge
vraagd.
Parochianen in musical
noordwuk Parochianen van de parochie van Sint Jeroen in
Noordvvijk en leden van de stichting Hakuna Matata voeren
donderdag- en vrijdagavond in het parochiecentrum aan de
Van Limburgstirumstraat 24 de musical Joseph and the amazing
technicolor dreamcoat op. Kaarten voor de voorstelling, die
steeds om kwart over acht begint, kosten 17,50 gulden.
Bazuin voor God
leiden Evangelist W. Ouweneel uit De Bilt houdt vrijdagavond
in Leiden de laatste in de serie lezing 'De vier bazuinen'. De titel
van de lezing, die wordt gehouden in de Streekschool aan het
Lammenschanspark 1, begint om acht uur en de toegang is gra-
Vaticaan eist vrijlating bisschoppen
Vaticaanstad Het Vaticaan heeft China gevraagd twee bis
schoppen vrij te laten. De Chinese geestelijken zitten sinds drie
jaar op een onbekende plaats in de gevangenis. Ze zijn nooit
berecht of veroordeeld. De oproep om vrijlating is gericht aan
de Chinese president Jiang Zemin, die zaterdag aan een bezoek
aan Italië begon. Vrijlating van de bisschoppen zou het bewijs
leveren dat de president „niet alleen belangstelling heeft voor
de economie, maar ook voor de rechten van de mens", aldus
het Vaticaan. Het gaat om de bisschoppen Giacomo Su Zhimin
(67) van Baoding en Francesco An Shuxin (50).
Zakenlieden delen bijbels uit
struen De Vereniging van Christen-zakenlieden deelt deze
week duizenden nieuwe testamenten uit op.scholen. Deze bij
belactieweek wordt gehouden ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan van de Gideons International, waarvan de zakenlieden
lid zijn. Deze week begint de actie met het uitdelen van nieuwe
testamenten op scholen in Alphen, Rotterdam en Zwolle. De
actie wordt deze week ook in Spanje, Japan en Belize gevoerd.
Wereldwijd delen de Gideons dit jaar meer dan 50 miljoen bij
bels uit.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Oldemarkt-Paasloo:
H. Poot te Surhuisterveen: te
Spnngford, Canada (Reformed
Church of America): W. Pieters te
Genemuiden.
Aangenomen: naar Aagtekerke:
L.J.Th. Heuvelman, kandidaat
uit Utrecht.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Dordrecht: A.J.
Gunst te Benthuizen, die be
dankte voor Aalst.
Bedankt: voor Aagtekerke en voor
Goudswaard: G.J. van Aalst te
Ridderkerk; voor Aalburg: W. Vis-
scher te Amersfoort; voor Katwijk
aan Zee: J. Beens te Nijkerk.
huissen anp
tilburg anp
Een parochie in Tilburg heeft
sinds enkele dagen een kruis
beeld dat mensen moet con
fronteren met de ware beteke
nis van het christelijk sym
bool. De meeste parochianen
hebben het 'bloederige' Chris
tusbeeld na een aanvankelijke
aarzèling geaccepteerd, zegt
pastoor J. van Noorwegen.
Een anonieme man schonk
het beeld aan de parochie St.-
Jozef op den Heuvel. Hij vond
dat mensen tegenwoordig te
gemakkelijk aan het kruis van
Christus voorbijgaan. Het
beeld van een 'realistisch lij
dende Christus' moet daar
verandering in brengen.
De kunstenaar die het beeld
maakte bracht menselijke ha
ren en bloederige striemen op
hetgebeeldhouwde lichaam
aan. Ook gebruikte hij oog
protheses. De pastoor, die
eerst ook even moest slikken,
hoopt dat het Christusbeeld
mensen zal 'aangrijpen'.
Van Noorwegen ontkent dat
veel gelovigen moeite met het
beeld hebben. Slechts twee
van de drieduizend parochia
nen hebben tot nog toe laten
weten niet kapot te zijn van
het kruisbeeld. Van Noorwe
gen wil het Christusbeeld voor
altijd in de parochie laten
staan.
De Nederlandse bisschoppen
zijn niet bereid tot een werkelijk
gesprek over homoseksualiteit.
Hun opvatting van dialoog over
het gevoelige thema komt neer
op een vorm van 'opvoedkun
de'. Ze willen slechts de kerk
leer uitleggen, en weigeren te
erkennen dat rooms-katholieke
gelovigen verschillend over ho
moseksualiteit denken.
Dat is de teneur van de reac
tie van het Werkverband van
Katholieke Homopastores (WK-
HP) op een recente brief van
secretaris-generaal dr. H. Ver
hoeven van de bisschoppen
conferentie. Daarin pleit hij
voor een 'realistische' dialoog
in de bisdommen, waarbij de
de kerkelijke leer inzake homo
seksualiteit niet ter discussie
mag staan. Ook de kerkelijke in
zegening van homorelaties is
voor de bisschoppen taboe.
De bisschoppen zetten zich
met hun brief buitenspel als
deelnemers aan een dialoog
over homoseksualiteit, schrij
ven de homopastores in een
verklaring. Met hun 'zelfgeko
zen isolement' doen ze afbreuk
aan hun geloofwaardigheid. Ze
blijken slechts bereid te zijn om
de kerkleer nog eens uit te leg
gen aan gelovigen die die niet
snappen. „Dat is geen dialoog
maar opvoedkunde, die aan de
feitelijke gewetensvolle me
ningsverschillen binnen de ge
loofsgemeenschap geen recht
doet."
Het Werkverband heeft zich
ook gestoord aan het begrip dat
de bisschoppen tentoonsprei
den voor 'de moeilijke situatie
waarin homoseksuele gelovigen
zich kunnen bevinden'. Daar
mee bedoelen ze dat het voor
homoseksuelen niet meevalt
om 'volgens de normen van het
Evangelie' te leven, dat wil zeg
gen kuisheid te betrachten.
De bisschoppen stellen de
beleving van homoseksualiteit
hiermee ten onrechte op één
lijn met overtreding van de nor
men van het Evangelie, vinden
de homopastores, die hun ge
aardheid als een 'goede gave
Gods' beschouwen. Het begrip
van de bisschoppen komt op
homoseksuele gelovigen 'neer
buigend' over. „Op dit soort
'begrip' zitten deze g 0
niet te wachten. Zij
daarentegen verwacht!
hun herders serieus
te worden."
Het Werkverband gaa
op de uitnodiging vanL
leiding om in de bisd je
over homoseksualiteit
toraat te praten. De stui i
van het WKHP gaat a! s
inventariseren welk p lOt
beleid inzake homosefe de
in de verschillende bisdi ,C(
is ontwikkeld.
Nu de bisschoppen i
reid zijn tot een beziiu
de kerkelijke inzegeni
'verbintenissen die dek ióÊ>
kan erkennen', wil hetW
band daar zelf een p noli
brief over uitbrengen, k! t
itrb
op\
Brieven Leidse vrienden uit vorige eeuw soms verrassend actueel
De brieven zijn geschreven tussen 1875 en 1921, maar
soms nog verrassend actueel. „Er kan geen vrede zijn,
zoolang orthodoxen, ethischen en modernen in één
huis moeten samen wonen", schrijft de gereformeerde
theoloog Herman Bavinck op 16 mei 1886 aan zijn
vriend, de arabist Christiaan Snouck Hurgronje. „Dit
is voor mij zoo duidelijk, zoo iets vanzelfsprekends dat
ik niet begrijp hoe men vechten en strijden kan voor
'de eenheid der Nederlandsche Hervormde Kerk', die
niets is dan een huis tegen zichzelf verdeeld." Je zou
bijna denken dat hij het over het Samen op Weg-
proces had, maar het ging over het omgekeerde: de
scheuring in de hervormde kerk.
leiden aad rietveld
Een Leidse vriendschap, de
briefivisseling tussen Herman
Bavinck en Christiaan Snouck
Hurgronje, 1875-1921 is de titel
van een nieuw boek in de Pas
sage Reeks, een inmiddels elf
delige serie die wordt uitgege
ven onder verantwoordelijk
heid van het Historisch Docu
mentatiecentrum voor het Ne
derlands Protestantisme van de
Vrije Universiteit van Amster
dam. H. Adriaanse, decaan van
de faculteit der Godgeleerdheid
van de Universiteit Leiden
kreeg gistermiddag in het Aca
demiegebouw aan het Rapen
burg het eerste exemplaar.
De briefwisseling begint een
jaar nadat de twee predikanten
zonen zich hebben ingeschre
ven als student aan de Leidse
Academie en eindigt als Ba
vinck op 26 juli 1921 overlijdt.
Aanvankelijk gaan de brieven
over niet veel meer dan de stu
die. Over studentenhuizen, ora
ties, visites, ontmoetingen, di
ners, studenten die eikaars dic
taten overschrijven, tentamens
en examens en over vertaalwerk
dat maar blijft liggen. En soms
vertellen de vrienden elkaar
over bijzondere gebeurtenissen
in hun leven. Zoals Bavinck, op
29 juni 1876:Als nieuws kan ik
u meedelen, dat ik me - waar
over ge zich wel verwonderen
zult - in de vorige week heb la
ten photographeeren. Zoo gij 't
goed vindt, zal ik u een volgend
maal een portret oversturen, als
ik ze dan namelijk heb."
Maar zowel Bavinck als
Snouck Hurgronje maken carri
ère. Bavinck wordt na het af
ronden van zijn studie in Lei
den dominee te Franeker, daar
na hoogleraar aan de Theologi
sche School in Kampen en aan
de Vrije Universiteit van Am
sterdam en ten slotte lid van de
fractie van de Anti Revolutio
naire Partij in de Eerste Kamer.
Arabist Snouck Hurgronje be
gint als docent aan de Leidse
Universiteit. Hij verwerft als is
lamkenner internationale faam
met een boek dat hij in 1885
schrijft over zijn verblijf in Mek
ka. Hij wordt adviseur van de
regering in Nederlands-Indië,
maar keert na een ruzie met ge
neraal Van Heutsz terug in Ne
derland, waar hij als hoogleraar
Aarabisch in Leiden zijn vroe
gere leermeester M. de Goeje
opvolgt.
Na hun studie blijven de or
thodoxe Bavinck en de vrijzin
nige Snouck Hurgronje elkaar
schrijven, en dan worden voor
al hun 'polemieken' over on
derwerpen als islam, joden
dom, de eenheid van de kerk en
de onfeilbaarheid van de Schrift
boeiend. Bavinck komt uit de
brieven naar voren als een be
scheiden mens, een zoeker
naar wat hij zelf noemt 'naïef
geloof, met een neiging tot
somberen. „Ik neem af bij den
dag en wordt soms moede
loos", schrijft de gereformeerde
theoloog op een gegeven mo
ment, „en gij wordt een kolos
sus van geleerdheid."
Bavinck neemt in zijn leven
juist steeds meer afstand van
geleerdheid en wetenschap.
Christiaan Snouck Hurgronje.
„Eerlijk gezegd, ik word en ben
steeds meer 'gereformeerd'.
Menig voorbarig oordeel van
vroeger spreek ik thans niet
meer uit. Ik heb meer eerbied
gekregen en'meer piëteit voor
het geloof en den geloofsarbeid
der eeuwen, ik ben bescheide
ner geworden in mijn meenin
gen, en ben eenigszins afge
daald van 't hoogmoedig stand
punt om alles te toetsen aan
mijn verstand en mijne reede",
schrijft hij. Bavinck gelooft, of
zou willen geloven, in de onfeil
baarheid van de Schrift, de we
tenschapper Snouck Hurgronje
begrijpt daar niets van.
Leidsch Dagblad
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidscn Dagblad, t a v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1899
Vrijdag 24 Maart
GEMENGD NIEUWS-Wat de winter ons niet bezorgde,
dat heeft de twee dagen jonge lente gedaan. Er is in den
afgeloopen nacht zulk een dikke laag sneeuw gevallen, dat
de gemeentelijke sneeuwopruiming reeds vroegtrijdig in
den morgen met verschillende ploegen bezig was de stra
ten begaanbaar te maken. Ook vanwege de paardentram
was men dadelijk met pekelwagen in de weer om den
dienst niet te veel stoornis te doen ondervinden.
FRANKRIJK - De bekende operazangeres Delna antwoordt
in het volgende briefje aan de 'Figaro' op het bericht, door
enkele Parijsche bladen meegedeeld, dat zij zeer ziek zou
zijn;
Mijn waarde heer Huret!
Ik ben niet alleen ernstig ziek, maar ik wil niet langer
voor u verborgen houden dat ik dood ben.
Geheel de uwe, Marie Delna.
P.S. Ik zal zingen bij de begrafenisplechtigheid.
LEIDEN - In de Lakenhal is onlangs, na te zijn schoonge
maakt, opgesteld de klok der voormalige Waardkerk, een
geschenk aan het gemeente-museum van de Leidsche Ka
toenmaatschappij, welke, zooals men weet, die kerk van
de Gemeente-Commissie van het Ned.-Herv. Kerkgenoot
schap gekocht heeft. De klok is niet alleen uit een histo
risch oogpunt een aanwinst voor ons museum, maar ook
als kunstwerk van waarde, als afkomstig uit de beroemde
gieterij van Francois Hemony te Amsterdam.
GEMENGD NIEUWS - Door den minister van oorlog zullen
eenige wijzigingen worden gebracht in de uniformen van
het leger, waardoor, meer dan thans het geval is, niet al
leen een meer in het oog vallend onderscheid tusschen de
verschillende wapens en dienstvakken wordt verkregen,
maar tevens het uiterlijk aanzien van den troep wordt ver
beterd.
ANNO 1974
Maandag 25 maart
LEIDEN - Het.Haagwegcomite
zal desnoods een huurstaking
organiseren, indien de reeds
aangekondigde verhoging van
zes procent per 1 april (voor
vooroorlogse woningen) door
gaat. De bewoners worden in
een brief opgewekt de huurver
hoging te weigeren. De verho
ging van 1 april is door staats
secretaris Van Dam 'onvermij
delijk' genoemd, gezien de ge
stegen onderhoudskosten, in
flatie enz. Het Haagwegcomite
noemt deze argumenten 'klink
klare leugens'. Immers er
wordt praktisch op onder-
houdsgebied weinig of niets
gedaan. Het comité heeft een
brief naar de gemeenteraad ge
stuurd. Men is van plan de ver
gadering waarin de huurverho
ging wordt behandeld, te be-
PITTSBURGH - In de Verenig
de Staten bestaat een tekort
aan toiletpapier. De industrie
verwacht voor de resterende
maanden van 1974 een tekort
aan toiletpapier van twee pro
cent.
NEW YORK-Nathan Hand
werker, eens een arme Poolse
De werkgroep 'Q' heeft weer wat gedaan. Uiteraard iets goeds. Wat kun je anders van deze mensen ver
wachten? Precies. Zaterdagmiddag hebben ze eventjes alle bruggen in de Merenwijk officieel geopend.
Compleet met ballonnen en het Leidse Hoempa Orkest foto archief leidsch dagblad
immigrant, wiens recept voor
de 'hot dog' deel ging uitma
ken van de Amerikaanse ma
nier van leven, is gisteren in de
ouderdom van 83 jaar overle
den. De 'hot dog' is ontsproten
aan een geheim recept van zijn
vrouw Ida.
LEIDEN - Ex-sportwethouder
Sannes is het niet eens met 't
huidige beleid, dat ten aanzien
daarvan wordt gevoerd. "Het
gaat fout met de sport", zegt
hij. "In de Merenwijk komen
30.000 mensen te wonen.
Waar moeten die heen? Naar
Roodenburg? Dat heeft al te
weinig velden. Er wordt in Lei
den te veel aandacht besteed
aan woningbouw en renovatie
en te weinig aan sportvoorzie-
ningen. We hadden destijds
toch plannen bij Oegstgeest en
in het Vlietpark. Ik heb daar
nooit meer iets van gehoord.
Als je de begroting bekijkt zie
je dat er praktisch niets wordt
uitgetrokken voor sportvelden.
De Sportstichting eist ook te
weinig. Van tijd tot tijd moet je
ook durven. Dan moet er met
de handen op tafel worden ge
slagen".
Uiteindelijk zijn Bavinck en
Snouck Hurgronje het, lijkt het
wel, over niets nog eens. Als
Snouck in zijn dissertatie fulmi
neert tegen de 'onbillijke, on
kiese en niet zelden leugenach
tige maar bijna altijd onware
acten die men in Duitschland
vooral thans tegen joden op
maakt' (1880), schrijft Bavinck:
„Ik had u den schijn willen zien
vermijden, als waart gij verde
diger der joden..." En waar Ba
vinck een groot pleitbezorger is
van de zending op Batavia
schrijft Snouck Hurgronje, als
hij op Batavia werkt, over de
zendelingen: „Zij moeten het
Herman Bavinck
succes hunner prediking van
een wonder wachten of ziende
blind zijn voor de werkelijk
heid."
Snouck meent dat de heilige
oorlog 'een middeleeuwsch in-
situut is'. Bavinck denkt dat 'het
begrip heilige oorlog, zonder
meer, niet iets specifiek mo-
hammedaansch is, maar wel de
religieuze plicht, om den gods
dienst uit te breiden door het
zwaard, altijd en overal, waar
dit mogelijk is'. „Of zie ik dit
verkeerd?"
Maar de twee blijven vrien
den, die elkaar respecteren en
waarderen. En ten slotte komen
C O L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
zij elkaar weer tegen ir
ninklijke Nederlandschf te
mie van Wetenschappe dat
van zij beiden lid wi
Snouck op 28 juni 1921 fc.
vincks echtgenote schi
de vraag, of hij zijn oud
op diens ziekbed nog
bezoeken, memoreert
vorig bezoek: „Ik ben
heel onder den indrukv
laatste bezoek: wee
maar stichtelijk tevens
dan vroom heb ik mijn^
vriend trouwens niet
Het is de laatste b
maand later, op 29 juli
jaar, sterft Bavinck.
o
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezocging.
Ma t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12,00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor.
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
w. F
REDACTIE
F Blok, chef eindredactie algemeen
T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
e. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
Advertenties:
Familieberichten; 023- 53173) Vana
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30tot tn o
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag van 8.301(
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging va ontil
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen ƒ1,-
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (bi vt
worden verzonden geldt een
n portokosten per verschijndag. 10usj
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETT fc ITK
Voor mensen die moeilijk lezen,*
hebben of blind zijn (of een andet
leeshandicap hebben), is een sans e
van het regionale nieuws uuhetl»
Dagblad op geluidscassette b<
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken LectW,
er iel
itio
K
N H
U I
du
z
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
de
lert
(eed
groo
erde
zijn
