'Adam en Eva kregen samen
een kind. Dat was Jezus'
Bubbelen in Oibibio
Het is maandagavond en de geest moet verruimd.
„Wat dacht je van Oibibio?", zegt mijn vriend aan de an
dere kant van de lijn in de hoofdstad.
„Oibibio? Nooit geweest. Is dat niet die armlastige Ro
nald-Jan-Heijn supermarkt voor dolende afvalligen?"
„Schijnt een erg prettige sauna met stoombad te heb
ben. Beneden kun je eten. Laten we de rest gewoon zit
ten."
Oibibio blijkt wat ze noemen een centrum voor per
soonlijke ontwikkeling. Niet ergens in een obscuur ach
teraf lokaaltje. De geestelijk vader, oud-hockey-intema-
tionaal Ronald-Jan Heijn heeft zijn miljoenenerfenis on
dergebracht in een respectabel ogend voormalig hotel.
Voor provincialen handig gelegen schuin tegenover het
Centraal Station.
Het restaurant doet in weinig denken aan de macro
biotiek die een leek al snel met het nieuwe geloven in
verband brengt. De menukaart belooft weliswaar veel
licht verteerbaar voedsel, maar kan de competitie met
een doorsnee brasserie goed doorstaan. Er wordt ruim
genoten van nicotine en alcohol en zoals in elk ander ca
fé nipt ook hier een luttele gast zuinig aan een vruch-
tensapje.
Weinig bezoekers wekken de indruk ooit de trappen
naar de bovengelegen etages te hebben bestegen. Ook
wij doen dat niet. We slaan de, overigens gesloten, cur
suslokalen - waar je naar je echte zelf op zoek kunt - over
en nemen de lift naar de hemel van het monument. Daar
zijn de 'thermen' gedacht.
De folder geeft een getrouw overzicht van het gebode-
ne: 'Oibibio Thermen ademt een sfeer van rust en har
monie uit. Het is een prettige omgeving waarin met oog
voor detail aandacht is besteed aan de inrichting. De ge
hele accommodatie wordt iedere dag met natuurvrien
delijke schoonmaakmiddelen gereinigd en gedesinfec
teerd. De twee houten eenpersoons bubbelbaden wor
den na elk bad gereinigd. Naast chloorvrije saunafacili
teiten beschikt Oibibio Thermen over een stoombad met
stromend water en een buitenkamer waar koude lucht
zorgt voor een verkwikkende verkoeling. Bij mooi weer
kun je gebruik maken van het gezellige dakterras, met
een prachtig uitzicht over de stad of heerlijk wegdoeze
len in een hangmat.'
De belangstelling is redelijk. We zijn onder yuppen,
zoveel is duidelijk. Rustige, aangenaam ogende en zacht
converserende mensen. Spiritualia zijn hier verboden, de
natuur moet zijn loop krijgen. De sauna is ruim, het
Turks bad weldadig. Hoogtepunt is het bubbelbad. Een
houten tobbe, zoals vroeger thuis voor de was. Je kunt er
helemaal in en het uitzicht door het raam voor je is ver
bluffend. Die avond ligt Amsterdam onder een dik pak
sneeuw en heeft het niets van de stinkende, rumoerige
hel van alledag. New Metropolis en de Wester liggen er
zorgeloos bij, het faillissement van het oude en het nieu
we geloven lijkt ver weg.
Ronald-Jan Heijn is er, zo meldt de krant, nog steeds
niet bovenop. Dat moet in die cursussen zitten, waarvan
alleen al de namen na de loutering van het bubbelbad
een vermoeiende indruk maken. Humor is sowieso het
enige waar je na afloop een lichte behoefte toe voelt en
niet te vergeten: muziek. Want Oibibio staat van boven
tot beneden stijf van die quasi Keltische muzak, die g
dank in de gewone buitenwereld weer over haar hoogte
punt heen is.
TON VAN BRUSSEL
Meer informatie: WWW.Oibibio.nl.
gelijk
•gelo-
ven' in de seculiere
betekenis van 'ergens vertrou
wen in hebben'. Als je het sim
pele geloof verliest dat de con
ducteur in de trein je kaartje zal
knippen, dat de buurvrouw te
rug groet als je knikt, dat je beste
vrienden niet klaar staan om je
te verraden, en dat zelfs een vol
slagen onbekende misschien wel
zo vriendelijk wil zijn om een
ambulance te bellen als je voor
zijn voeten neerstort - kortom,
als je het vertrouwen in de alle
daagse blijken van welwillend
heid kwijt raakt, dan is er geen
samenleving mogelijk. Niet in
het klein, en dus ook niet in het
groot.
Mijn vader gaf in zijn vrije tijd
esperantolessen, in de hoop op
meer begrip tussen de mensen.
Zowel de bevrijding van de ar
beidersklasse als de wereldvrede
lagen binnen handbereik, meen
de hij, zodra iedereen tenminste
één gemeenschappelijke taal
leerde beheersen. Dat het met
dat Esperanto niets geworden is
heeft hij niet meer mee hoeven
maken, zoals ook het finale de
masqué van de Russische en
Chinese heilsstaten hem be
spaard is gebleven. Wonderlijk
toch, die neiging om van het ene
geloof af te vallen en meteen het
volgende te omhelzen, hoewel
dat zeker zoveel slachtoffers
heeft gemaakt als de middel
eeuwse inquisitie. En het aller
wonderlijkste is misschien wel
dat ik ondanks dat ben blijven
denken dat hij te goeder trouw
was; gewoon een aardige, naïeve
man die zich vreselijk heeft ver
gist
Van iemand houden berust
ook op een soort geloof denk ik,
en daar moet je zuinig op zijn,
soms tegen beter weten in, want
dat de mensen elktidr aanroepen
als het moeilijk wordt is ze nu
eenmaal niet af te leren. En in te
genstelling tot God wil een ander
je gebed nog wel eens verhoren
ook.
EMMA BRUNT
De schrijfster is journaliste en columniste,
onder meer bij Het Parool. Ze heeft ver
schillende boeken op haar naam staan,
zoals 'De breinstorm; over depressie en
Prozac'. 'Een Rus over de vloer" en 'Is het
werk gedaan? De vrouwenbeweging in
2001'.
Wat weten leerlingen in het voortgezet onderwijs nog van het christelijke geloof
waarmee hun ouders - of grootouders - zijn opgegroeid? Heel weinig, zo blijkt als
je met een stapel plaatjes een willekeurige schoolklas binnenstapt. Een engel is
'een supervrouw', Jezus 'een of andere zielige vent' en zelfs het scheppingsverhaal
is soms onbekend. 'Het verhaal van Adam en Eva ken ik niet, alleen de schoenen'.
Leerlingen van het Fio-
retti College in Hille-
gom (klas 3-vbo) sta
ren naar een tekening van Jezus.
Steven herkent hem niet. „Een of
andere vent, hij ziet er een beetje
zielig uit." Rutger, die de door
nenkroon 'een bloemstukje'
noemt, komt er ook al niet uit.
Alleen Stefan kan iets meer over
hem vertellen, want hij heeft
weieens een film over Jezus ge
zien. „Met allemaal suffe liedjes,
er was toen niks anders op de
tv." Hij doelt op 'Jesus Christ Su
perstar'.
Het hiaat in de kennis van de
kinderen is opvallend. Terwijl ze
toch zitten op een 'interconfes
sionele school', voortgekomen uit een fusie tussen ver-
Bijna geen van de ondervraagde leerlingen
gaat regelmatig naar de kerk. Sommigen zijn
er 'wel eens' geweest. Met kerst, vertellen ze,
of 'toen opa doodging'. Een foto van een
preekstoel roept dan ook geen herkenning
bij ze op. Al pratende komt de klas er achter
dat dat 'een ding is waarop zo'n man heilige
woorden voorleest'. Of in de woorden van
Frank: „Daar lezen ze iets op voor, maar dat
duurt maar effetjes." Maar de naam van 'het
ding' is onbekend. „Een altaar", opperen de
meesten. „Zoiets staat in een moskee",
meent een ander. „Nee, juist in een joodse
kerk", zegt een derde.
„Ik ken dit helemaal niet, uit welke tijd is
dat dan?" vraagt Jos als hij een bergtop ziet
waarop een schip is gestrand. Op de berghel
lingen liggen duizenden naakte drenkelin
gen. Het zal de Titanic wel zijn, concludeert
hij vervolgens, niet zonder gevoel voor humor. Zijn klas-
schillende protestantse en katholieke scholen. Maar genoten corrigeren hem direct. Want vreemd genoeg
godsdiensties staat hier al lang niet meer op het rooster, blijkt de Ark van Noach wel bij vrijwel iedereen bekend
„In de meeste lokalen is het kruis boven de deur verdwe- te zijn. In de boot zaten mannetjes en vrouwtjes van elke
nen. Daar zit alleen nog een vale plek", vertelt docente diersoort, gered bij een grote overstroming, ook dat we-
maatschappijleer en levensbeschouwing Margreet Kle- ten de meesten, al hebben ze die kennis niet uit een bij-
ton. Van haar zullen de leerlingen trouwens
niet veel wijzer worden waar het hun
kennis van de christelijke cultuur be
treft. „Nou, dat zou ik zou ook
niet weten, hoor", zegt ze, als
haar een afbeelding van de 'An
nunciatie' of Aankondiging
wordt voorgehouden. Tijdens
haar lessen behandelt ze liever
onderwerpen die de kinderen
aanspreken, legt ze uit, zoals
drugs, alcohol en zinloos geweld.
bel gehaald. Suzanne kent het verhaal uit een kinder
boek en Anton kent het van een televisieserie 'die
tot vervelens toe doorging'.
Een andere bron van kennis blijkt Suske en
Wiske te zijn. Een dramatische tekening van
het half bewusteloze slachtoffer van een roof
moord dat door een vriendelijke passant op
een ezel wordt geladen, roept in eerste in
stantie geen herkenning op. Maar als de op-
lossing wordt gegeven ('De barmhartige
S.VM - Samaritaan'), gaat er bij de meesten een lichtje
op. „Lambik gaat in Suske en Wiske alle zeven
- - geboden uitvoeren. Kleedt de naakten, voedt de
Een oude prent van Adam en Eva armen, dat soort dingen," vertelt Suzanne. „Ze-
in het paradijs stelt klas 3-vwo van de ven? Dat waren er toch tien?", vraagt Marëille onze-
openbare Schoter Scholengemeenschap in ker. Nee, nee, Suzanne weet het zeker, het waren er ze-
Haarlem-Noord voor problemen. Sanne wijst op de ven.
menselijke figuur met een uitzonderlijk lange staart die De zondagse kerkgang is de laatste 25 jaar in een rap
zich om de appelboom heeft gewikkeld. „Dat is de slang, tempo afgenomén. Op dit moment noemt veertig pro-
Wie een appel at, werd gebeten door de slang." Haar cent van de bevolking zich niet kerkelijk. Onder jongeren
klasgenoten reageren instemmend: die appel mocht niet is de onbekendheid met kerk en religie dus groot gewor-
gegeten worden. Maar op de vraag waarom niet, blijven den. „Wij praten hier thuis niet over, dus dat weet ik
ze het juiste antwoord schuldig. „Volgens mij omdat God niet", zegt Stefan als hij de lijdende Christus ziet.
die appel voor zichzelf wou hou
den", meent Suzanne. „Nee,
omdat die giftig was," zegt San
ne weer.
Terwijl de vwo'rs het schep
pingsverhaal verwarren met het
sprookje van Sneeuwwitje, vra
gen de vbo'rs zich hardop af wie
Adam en Eva nou precies waren.
Ze stamden af van de apen, heeft
een jongen wel eens gehoord.
Niels gelooft daar niks van. „On
zin, want zij lopen veel te recht
op voor de eerste mensen. Die
liepen net zo krom als de apen."
Alleen Stefan, die het bijbelver
haal kent, weet te vertellen dat
zij de eerste mensen op aarde
waren. Het duo kreeg kinderen, en die kregen op hun
beurt ook weer kinderen. „Dat kan nooit," reageert Peter.
„Want dat is inteelt." Jimmy komt tenslotte met de op
lossing van dit mysterie. „Adam en Eva kregen samen
een kind en dat was Jezus."
Maatschappijleraar Willem Lindeijer van
de Schoter Scholengemeenschap vraagt zich
weieens af of hij zijn leerlingen niet iets zou
moeten meegegeven van het christelijke erf
goed. Maar dat blijkt in de praktijk bijna on
begonnen werk. Het christendom is voor de
meeste kinderen een totaal onbekende we
reld. Ga er dan maar eens aan staan. „Als ik
de politieke partijen behandel, moet ik de
kinderen eerst het onderscheid uitleggen
tussen katholiek en protestant." Aan de ver
schillen tussen klein rechts (RPF, GPV en
SGP) begint Lindeijer al helemaal niet. „Ik
heb al mqeite genoeg om duidelijk te maken
dat de EO niks met de paus te maken heeft."
Voor een klaslokaal vol vragende gezichten
herhaalt hij tegenwoordig regelmatig het vol
gende cynische advies. „'Als je niet weet waar het van
daan komt, kun je veilig gokken op de bijbel'. Op de
paashaas na natuurlijk. Die komt niet uit de bijbel."
MONIQUE VAN HOOGSTRATEN
KEES VAN DER LINDEN
1796: De Nationale Vergadering van de Bataaf -
sche Republiek besluit 'dat geen bevoorrechte
noch heerschende kerk in Nederland meer kan of
zal geduld worden'.. Er komt een einde aan de
privileges van de calvinisten; alle geloofsrichtin
gen, waaronder de rooms-katholieke, joodse en
doopsgezinde, zijn voortaan gelijk voor de wet.
1834: Onder aanvoering van predikant Hendrik
de Cock besluit de kerkenraad van Ulrum de Ne
derlandse Hervormde Kerk de rug toe te keren;
de 'Afscheiding' is een feit. Honderden gerefor
meerden volgen het voorbeeld en wijken uit naar
Amerika, op de vlucht voor de repressie van de
overheid
'i Amerikao land van ene eer-
langen!
1840: Met gevoel voor drama begraaft dominee
Ledeboer in de tuin van zijn pastorie van
Benthuizen de gezangenbundel van de Neder
landse Hervormde Kerk. Overal in het land sticht
hij zelfstandige gemeenten van diepgelovige ge
reformeerden, die wars zijn van 'valsche rijmela
rij'.
1853: Het Vaticaan ontdoet Nederland van zijn
status als missieland; er komen vijf bisdommen.
Argwanende protestanten verenigen zich in de
Aprilbeweging en sturen een boze brief aan de
Koning.
1861: In zijn 'Gebed van den onwetende' be
schrijft Multatuli zijn teleurstelling over een God
die niet ingrijpt in ellendige omstandigheden.
Zo'n God kan geen macht bezitten en bestaat
dan ook niet. Zijn stem wordt niet gehoord; on
kerkelijkheid blijft in Nederland tot het einde van
de 19de eeuw een zeldzaam fenomeen.
1879: De eerste islamieten vestigen zich in Ne
derland. Bij een telling in 1879 geven dertien
mannen en 36 vrouwen op tot de 'Mahamme-
danen' te behoren.
1886: Uit protest tegen de vrijzinnige koers van
de synode, stelt de Amsterdamse predikant
Abraham Kuyper zich aan het hoofd van 'de
Dolerenden' (bedroefden) binnen de Nederland
se Hervormde Kerk. Samen met andere ontevre
denen sticht hij in 1892 de Gereformeerde Ker
ken in Nederland.
1897: De lutherse predikant Ferdinand Domela
Nieuwenhuis treedt uit de kerk om zich te wijden
aan het opkomende socialisme. Priesters en pre
dikanten moeten zich scharen aan de zijde van
de vertrapten in plaats van hen aan te moedigen
tot gehoorzaamheid aan het gezag, meent hij.
Vooral in de steden verwerft hij veel aanhang.
1911: De doopsgezinde Annie Mankes-Zemike
(1887-1972) mag zich de eerste vrouwelijke pre
dikant in Nederland noemen. Zij wordt bevestigd
in Bovenknijpe (Friesland).
1930: De massale kerkverlating in de twintigste
eeuw begint in de Nederlandse Hervormde Kerk.
Rekende in 1909 nog 44 procent van de Neder
landers zich tot de vaderlandse kerk, in 1930 is
dat aantal gedaald tot 34 procent. Het aantal on-
kerkelijken bedraagt in dat jaar 14 procent.
1944: Notabene in oorlogstijd komt het tot een
scheuring in de Gereformeerde Kerken; een twist
over de doop leidt tot het vertrek van de hoogle
raar Schilder. Zijn volgelingen noemen zich vrij
gemaakt-gereformeerd.
1955: In Den Haag wordt de eerste moskee in
Nederland ingericht. Het aantal islamitische ge
bedsruimten groeit in de daaropvolgende veertig
jaar tot bijna vierhonderd.
1964: Het huwelijk van de hervormde prinses
Irene met een Spaanse prins en haar overgang
naar het rooms-katholieke geloof zetten Neder
land op zijn kop.
1971: Rome benoemt de behoudende kapelaan
Ad Simonis tot bisschop van Rotterdam. Rooms-
katholiek Nederland ontwaakt uit de roes van
vernieuwing, ingezet door het Tweede Vaticaans
Concilie. Nieuwe conservatieve bisschopsbenoe
mingen volgen.
1973:-Na eeuwen van scheuren, besluiten de
protestanten tot plakken. Gereformeerden en
hervormden starten het 'Samen-op-wegproces',
dat moet leiden tot fusie. Later sluiten ook de lu
theranen zich aan. Maar zelfs over de voorge
stelde naam van de fusiekerk ('Verenigde Protes
tantse Kerk in Nederland') bereiken ze na 25 jaar
overleg geen overeenstemming.
1998: Opnieuw commotie rond een Oranje-hu
welijk. Bij de oecumenische inzegening van het
huwelijk van prins Maurtis en prinses Marilene
nemen verschillende Oranjes, onder wie prinses
Juliana, de hostie.
2011: Wederom opschudding: Willem Alexander
bekeert zich tot de islam en huwt zijn jonge Ma
rokkaanse vriendin, de latere koningin Fatima.
2020: Volgens berekeningen van het Sociaal
Cultureel Planbureau uit 1994 is 75 procent van
de Nederlandse bevolking thans onkerkelijk.
2031: De moskeeën lopen leeg. Minister Jan
Pronk (Ouderenpartij 75+) van cultuur verklaart
de Sultan Ahmet moskee in Zaanstad tot rijks
monument en stelt voor het te verbouwen tot
een complex seniorenwoningen.
