ultuur Kunst
'Ik heb de touwtjes nu in eigen handen'
Een schat van een jongen
j Sprekende gevels in
Leidse binnenstad
Stoelen klaar voor Oscars
vidre
Katwijkse boetzolder wordt mini-theater
S
S
CHONE
CHIJN
Boeiend en gruwelijk
CMC Finance zoekt 4GL
systeemontwikkelaars
Als veertig Nederlandse schrijfsters in de hoofdstedelijke Bijenkorf hun literaire werk signeren, zoals afgelo
pen week, dan kan aan het eind van de dag de omzet weieens een astronomisch verschil vertonen met de
kasinhoud. foto paul van weel
goede sier te maken met beken
tenissen van ondeugden die
voor normale stervelingen een
fikse boete betekenen. Binnen
kort volgen er meer.
Reve ontboezemt dat hij in de
jaren vijftig azuurblauw jon
gensondergoed uit de Hema
meenam zonder te betalen. Jan
Cremer speelde het klaar in
1958 de gehele jaargang van de
Chick uit een Enschedese siga-
renhandel bij elkaar te stelen.
En Michaël Zeeman wist de
grafsteen van Marcel Proust on
gemerkt onder zijn jasje door
de poorten van Père la Chaise
te smokkelen.
Maar misschien is al dat ordi
naire gegraai niet meer van de
ze tijd. Tegenwoordig stelen
Schrijvers van papier en niet
van kledingrekken. Maar noem
het vooral geen plagiaat. Het
heet literair samplen. Het is he
lemaal van deze tijd en gaat het
helemaal maken.
Bewijzen? De veertienjarige
havo-scholier Michel O. uit
Bussum heeft vorig jaar de ge
dichtenwedstrijd 'Zo gedacht,
Zo Gedicht' gewonnen. Onder
een iets ander motto: 'Beter
goed gejat dan slecht verzon
nen'. Hij zette zeer doortastend
zijn eigen naam onder een Sha-
kespeare-vertaling en werd
tweede. Pas na een aantal we
ken bleek het bedrog. En dat
terwijl zijn lerares Nederlands
het toch een schat van een jon
gen vond. En daar zou je aan
kunnen toevoegen: een groot li
terair talent. Daar is een
Hunkemöller panty toch niks
bij? Dat joch gaat een glanzen
de schrijverscarrière tegemoet.
Let op mijn woorden.
pablo cabenda
S. J. Doorman
lezing:
de Faustfiguur door de
eeuwen heen
zondag 21/3,12 uur. 20,-
zaal open: 11 uur
Museum Boerhaave
Leiden
Lange St. Agnietenstraat 10
071-5214 224
ERPAG 20 MAART 1999
nefiet voor de Kleine Komedie
idam Sluiting van De Kleine Komedie in Amsterdam
rd tien jaar geleden op het laatste nippertje afgewend door
golf protestacties met in de hoofdrol Youp van 't Hek. Ruim
jntig artiesten doen in september mee aan de Kleinkunst-
usel die een ton moet opbrengen voor de laatste fase van
jenlange renovatie van Amsterdams oudste theater. Van
da& De Munnik tot en met Youp van 't Hek wordt er meege-
pr(ct door het neusje van de zalm uit cabaret, kleinkunst, mu-
fktheater en theatermuziek. Volgens directeur Joost Nuissl
jjgert driekwart zelfs de aangeboden onkostenvergoeding, zo-
tde Kleinkunstcarrousel ook een benefietgala wordt. Tijdens
vierentwintig avonden (van 7 t/m 12,14 t/m 19 en 21 t/m 29
Imber en van 28 september t/m 2 oktober) krijgt het pu-
steeds vijf of zes acts van elk 15 a 20 minuten voorgescho-
d-dirigent Hupperts overleden
<rnen duin Paul Hupperts, oud-dirigent van het Utrechts
Ruth Jacott, volgende week in Stadsgehoorzaal, laat zich niet meer ompraten door anderen
mfonie Orkest, is in zijn woonplaats Bosch en Duin overle-
n. Hij is 80 jaar geworden. De in Gulpen geboren Hupperts
gon zijn muzikale loopbaan in 1945 als dirigent van de Maas-
rhter Staar. Via het Maastrichts Stedelijk Orkest kwam hij in
19 terecht bij het Utrecht Symfonisch Orkest. Hij volgde Wil-
ivan Otterloo op als dirigent en artistiek leider en bleef dat
1978. Vanaf 1973 was hij daarnaast één van de vaste dirigen-
ivan het Radio Kamerorkest.
Pieterskerk vertelt hoe vijf-
iderd jaar geleden de hon
dtwintig meter hoge kerkto-
met enorm gekraak instort -
10e de bronzen klokken uit
spatten op het puin en hoe
inderwei niemand gewond
e. De kerk, met de schrik
iaar nog in de benen, laat
jij in het midden of dit de
in God was, of een mense-
fout, of een menselijke fout
Ie wil van God was.
iet alleen de Pieterskerk ver
over het verleden, ook de
oimen van het Academiege-
iw, de Waag, het Broucho-
ïofje en de Burcht kun je
en op de draagbare CD-spe-
die je kunt huren bij het
ject Sprekende Gevels. Ter-
je door de stad loopt, scha-
I de CD-speler automatisch
als je in de buurt van één
deze gebouwen komt. Je
tdan het gebouw mijme-
jver het roemruchte verle-
met een stem die bij de
srf de geschiedenis van het
gebouw past.
De gebouwen, elk met hun
eigen persoonlijkheid, laten
daarbij hun emoties de vrije
loop. De Burcht heeft de stem
van een barse generaal die zich
er niet bij kan neerleggen dat
hij nooit een rol van betekenis
heeft kunnen spelen in de ver
dediging van Leiden. De Waag,
het vroegere centrum van de
handel, heeft de stem van een
Leidse volksvrouw, wier Leids
accent overigens wel erg dik is
aangezet. Het Academiege
bouw herinnert zich de beel
denstorm, de zwetende aan
staande promovendi, alle prin
sen van Oranje die er afstudeer
den en ook het onplezierige lot
van de nonnetjes bij de beel
denstorm: 'Dat wilt u niet we
ten.'
Sprekende Gevels, een stads
wandeling met audio-tour, is
voor fl 15,- (twee personen) te
huur bij het kantoor van Leiden
Promotie WV aan het Stations
plein tussen 10.00 en 16.00 uur.
Op zaterdag tussen 10.00 en
12.00 uur.
f en toe denkt ze met wee
moed terug aan de jaren
dat ze als volslagen onbe
kende zangeres in een oud
en gammel autootje naar
haar optredens reisde. ,,Ik
besef nu dat dat de leukste
tijd was", zegt Ruth Jacott.
„Maar als je jong bent, sta
je daar niet bij stil. Ik weet
niet of ik naar die tijd terug
zou willen; je moet tenslot
te vooruitkijken. Ik heb
veel geleerd in die periode.
Ben nog altijd dankbaar
dat ik toen een paar keer
op mijn bek ben gegaan."
zwolle martin hermens
Haar zoveelste tournee brengt
de diva van het Nederlandstali
ge poplied volgende week weer
naar de Leidse Stadsgehoor
zaal. In de verte lonkt een serie
concerten in het Rotterdamse
Ahoy'. ,,Dat lijkt me fantastisch,
hoor. Maar het voordeel van
kleinere zalen is dat je contact
met het publiek hebt en de
warmte van de mensen voelt. Ik
ben al blij als er zevenhonderd
mensen komen kijken."
De huidige tournee komt he
lemaal voor eigen rekening.
Dus zonder de hulp van Joop
van den Ende die haar vorige
concertseries produceerde.
„We zijn niet op een vijandige
manier uit elkaar gegaan. Het
voelde voor mij alsof ik mijn
ouderlijk huis heb verlaten en
op eigen benen ben gaan staan.
Het is een grote gok, ja, maar
we hebben nu de kennis in
huis. Het wordt spannend om
te zien of we het zelf aankun
nen."
De tijd was er rijp voor, vindt
Jacott. „Ik heb nu de juiste ba
lans gevonden. Dat heeft, denk
ik, ook met leeftijd te maken. Ik
word dit jaar 39. Het is moeilijk
Ruth Jacott: „Ik ben nog altijd dankbaar dat ik een paar keer op mijn bek ben gegaan."
om zo'n concert intiem te hou
den. Maar ik heb ontdekt dat ik
het kan. Dat wil ik verder uit
bouwen. Toch blijft een concert
van mij altijd een feest. Ik heb
een publiek van vier tot tachtig
jaar; je moet met iedereen reke
ning houden."
„Mijn probleem is dat ik van
te veel muziekstijlen houd. Ik
wil ruigere dingen doen, maar
daarbij wel volwassen overko
men. Het nieuwe album, dat
binnenkort verschijnt, zal voor
veel mensen verrassend klin
ken. Er staat steviger materiaal
op dan voorheen. Akoestischer
ook, met veel gitaren. Het liefst
zou ik een keer heavy metal
doen. Maar dat gaat misschien
nog te ver voor mijn fans."
„Ik heb de touwtjes nu in ei
gen handen. Ik beslis helemaal
zelf wat ik wil. Ik wil voor de
volle honderd procent achter
de dingen staan die ik doe. In
het verleden liet ik me makke
lijk afleiden door wat anderen
vonden. Daar trap ik niet meer
in. Echt niet meer. Vaak kreeg
ik achteraf gelijk. Ik moet op
mijn gevoel af gaan en me niet
laten ompraten."
foto claude vanheye
„Mijn allereerste tournee was
een harde les. Ik kon het toen
niet volhouden om twee tot
tweeënhalf uur op de planken
te staan. Ik stond alleen maar te
hijgen. Mijn broer zat destijds
in de zaal en was keihard. Hij
zegt altijd waar het op staat. Ik
kreeg de volle laag. 'Je klonk
voor geen meter', zei hij. Ik ben
toen gestopt met roken en ga
tijdens een tournee niet meer
een kroeg in. Een paar keer per
week loop ik hard en ik eet
goed. Ik ga vaak naar de sport
school. Daardoor voel ik me
ook lekkerder bij alles wat ik
„Ik praatte in het verleden
anders, hoor. Roken en wijntjes
waren heel gewoon. Maar als je
de kar moet trekken - zoals ik
nu met deze tournee - dan
werkt dat niet. Dat houd je niet
vol. Er is bij ons één regel: besef
dat mensen die komen kijken
hard moeten werken om een
kaartje te kunnen kopen. Dan
mogen wij zo'n avond niet ver
pesten. Niet iedereen is rijk. Ik
weet dat mijn moeder vroeger
heel hard moest werken om
voor mij een kaartje te kopen
voor een concert van Diana
Ross. Iedereen die bij ons komt
werken, krijgt dat meteen de
eerste dag te horen. Dan is het
aan hen de keuze of ze door
willen gaan of niet."
„Tijdens de tournee corri
geert Humphrey (Campbell,
MH) mij. Samen met regisseur
Barrie Stevens vormt hij mijn
ogen. Ze worden kritischer
naarmate het succes voort
duurt. Soms is het moeilijk om
hun kritiek te accepteren. Maar
ik geloof in dat team. Het pu
bliek in Nederland is heel gauw
tevreden. De kans is groot datje
daardoor naast je schoenen
gaat lopen. Je gaat ook snel ge
loven in al die schouderklopjes.
Maar je moet kritisch blijven;
die schouderklopjes vertellen
niet altijd de waarheid. Hoe
meer het succes groeit, hoe
strenger je naar jezelf moet kij
ken."
'Altijd dichtbij', de nieuwe
show van Ruth Jacott, zaterdag
27 maart in de Stadsgehoor
zaal, Leiden.
'Intiem en sfeervol'
Spiegelwanden
Spiegels op maat
Spiegels met lijst
Glazen meubelen
Vitrines
Tafels volgens model
Motiefstralen
Hardglazen deuren
Alles uit eigen atelier
VORMGEVER VAN
GLAS EN SPIEGEL
Volmolengracht 4 j
2312 PH Leiden (NL)
Telefoon 071-5218055
Katwijk krijgt een mini-theater. De boetzol
der van het pand aan de wethouder Ouwe-
handstraat 9a wordt opgeknapt door leden
van het amateurtoneelgezelschap Mimiek's
Theater. De boetzolder - in vroeger tijd re
pareerden vissersvrouwen er hun netten -
is geschikt voor veertig bezoekers.
Katwijk heeft momenteel slechts één the
ater, namelijk de podiumzaal in Tripodia.
Er kunnen 600 mensen in zodat de zaal ge
schikt is voor grotere producties en evene
menten. Volgens Harry de Reus van Mi
miek's Theater is in Katwijk dringend be
hoefte aan een intiem en sfeervol theater
tje. Vooralsnog zal alleen het Katwijkse to
neelgezelschap er spelen, maar het ligt in
de bedoeling het mini-theater in de toe
komst ook voor andere groepen open te
stellen. K&O heeft al belangstelling ge
toond.
De zolder is momenteel in gebruik als re
petitieruimte voor Mimiek's Theater. Het
amateurtoneelgezelschap heeft de laatste
tijd de behoefte wat meer 'de diepte in te
gaan'. Er worden speciale acteercursussen
gegeven en het ligt in de bedoeling sommi
ge stukken in de toekomst meerdere malen
op te voeren. Een eigen onderkomen is vol
gens De Reus dan onontbeerlijk.
De kosten voor de opknapbeurt zijn ge
raamd op 10.000 gulden. Het podium is in
middels al klaar. De komende maanden
wordt de verlichting aangepakt. Het gezel
schap zoekt nog sponsors. Deze geldschie
ters kunnen, als het theater eenmaal klaar
is, gratis lid van de vereniging Vrienden van
het Mimiek's Theater, worden.
be": nag alles in Nederland, als je
ar een arme drommel bent
chrijver. Met de goedkeu
van monseigneur Muskens
;en hongerlijders broden
an. En W.F. Hermans zegt
ituum dat het o.k. is om boe-
ite ontvreemden. Nou, niet
Maar de Leidse boekhan-
Kooyker eert sinds gisteren
iteraire dief met een inge-
stukje toespraak waarin de
lijver toegeeft in 1944 een
i te hebben gestolen uit een
iterdamse boekhandel. Een
stukje bekentenisproza
'oongespreid in vitrine met
is. En zo'n eerbetoon aan
stal kan toch niet anders
den opgevat als een aan-
ting: 'Steelt en ge zult een
otliterator worden.'
verdomd het is waar. Mu-
lgeM{ ibekende onlangs nog in
len dat hij voor de oorlog
telescooplens had gestolen
'et Boerhaavemuseum om
lemel te ontdekken. Zo'n
%pj dg jaar later kan iedereen in
ferland zijn bevindingen le-
inmeer dan 800 pagina's,
^en 't Hart stal boeken in
jeugd, louter en alleen om
'etOegstgeester clubje van
Etkundige randgroepjonge-
'e horen. Hij deed het wel
'een bibberend hart. Nee,
Lydia Rood. Die weet wat
meisje te doen staat als ze
'heeft om naar een feestje
agen. Dat gaat naar de eer-
s i de beste Hunkemöller om er
add lar'sch een r°de panty te
'en. U heeft het kledingstuk
men bewonderen op het
<^enbal in 1996.
wiereen komt er rond voor
Het is blijkbaar bon ton om
theater recensie
sabine van den berg
Voorstelling Aran en Titus of wraak en
weerwraak' door Het Oranjehotel. Tekst:
Jan Vos en Brett Easton Ellis Regie: Ivar
van Urk. Gezien: 19/3, LAKtheater, Lei
den Nog te zien aldaar, vanavond om
20.30 uur
loer. Al klinken die fragmenten
nu heel anders, zelfs 'klassiek':
de archaïsche zinsbouw is ge
handhaafd. Daar wordt niet ge
kust: daarin plukken ze met lip
pen de rozen van eikaars kaken.
Dit contrast in taal en de een
heid in gewelddadige handeling
maakt deze montage tot een
boeiende.
In de loop van de voorstelling
verandert het toneelbeeld: het
stuk start aan een kleine en ein
digt aan een lange tafel. Het be
gint in een restaurant waar een
observateur rustig zijn soep le
pelt en ondertussen het spel ga
deslaat. Toch zal ook hij zich
aan geweld bezondigen. Het
Oranjehotel vertelt beeldend
over vernietigingsdrang en tijd
loze wraak zonder genade. En
zonder winnaars. Aan de laatste
dis zitten slechts doden.
Walgelijk gulzig stort koningin
Thamera zich op het banket.
Obsessief vreet zij van haar
bord tot het leeg is en haar ge
zicht besmeurd. Dan hoort zij
dat ze zojuist haar zoon ver
maalde. Regisseur Ivar van Urk
gebruikte het eeuwenoude stuk
'Aran en Titus' (1641) van Jan
Vos voor zijn gelijknamige
montagevoorstelling. De dicht
vorm die Vos gebruikte wordt
afgewisseld met hypermoderne
scènes uit een boek van deze
tijd: 'American Psycho' (1991)
van Brett Easton Ellis. In beide
werken spat het bloed en splijt
het vlees. Het Oranjehotel
brengt het geheel echter niet als
goedkope gruwel maar als een
volledige en krankzinnige voor
stelling.
De acteurs spelen verschil
lende rollen. Zo wordt niet al
leen Thamera gespeeld door
Caroline van Houten. Zij ver
beeldt ook de overgevoelige
Jean die schreeuwt om liefde
van een zieke geest: die van Pa
trick Bateman; de Amerikaanse
moordenaar uit het boek die
vrouwenaderen door de mond
naar buiten trekt. Want droog
wordt opgelezen hoe hij een
dame van kant maakt en zich
aan haar vergrijpt. Tot in het
misselijkmakende detail.
Veel van de acteerprestaties
zijn formidabel, en daarom slik
je de bloedzwarte delen. Eigen
tijdse begrippen als MTV, de
sign en crack verbeelden de
stadse jungle waarin de psy
chopaat huishoudt. Maar ook
in de zeventiende eeuw lag het
grove geweld venijnig op de
los angeles De stoel van Gwyneth Paltrow in het Dorothy Chand
ler Pavilion in Los Angeles waar zondagnacht de Academy Awards
oftewel de Oscars uitgereikt worden. Vijf films zijn genomineerd
voor de titel 'beste speelfilm van 1998'. Het gaat om 'Shakespeare
In Love' die 13 nominaties verwierf, 'Saving Private Ryan' die 11 no
minaties ontving, en 'Elizabeth', 'The Thin Red Line' en 'La Vita E
Bella' die elk 7 nominaties hebben gekregen. Gwyneth Paltrow is
genomineerd als beste actrice voor haar rol in 'Shakespeare In Love'.
