Mislukking Kosovo-top dreigt Namen gonzen voor opvolging Santer Buitenland Chirac in opspraak Optimisme na Armeens onderzoek aids-middel 'eroordeling Deri maakt Shas strijdbaarder dan ooit Paarse partijen kwartetten over post eurocommissaris «DAG 18 MAART 1999 RTR Reuters t vliegt pelgrims naar Mekka In. Een Iraaks verkeersvliegtuig vloog gisteren een groep jll oudere en zieke pelgrims naar het westen van Saudi- L niet ver van Mekka. Dinsdag had ook zo'n vlucht plaats eens de directeur van Iraqi Airways komt er vandaag nog Ie sancties van de Verenigde Naties tegen Irak verbieden mationale Iraakse verkeersvluchten, maar de buurlan- jiëbben geen bezwaar tegen de pelgrimtochten. Het sanc- ilté van de VN is dinsdagavond bijeengekomen, maar is j. De vluchten met zieke of oudere Mekka-gangers zijn }elwit van de Britse en Amerikaanse gevechtsvliegtuigen _n Irak patrouilleren, zo heeft een Amerikaanse rege- jordvoerder verzekerd. nesty niet overtuigd van Habibie L De mensenrechtenorganisatie Amnesty International jglang niet van overtuigd dat de regering-Habibie in In- Cië echt verbetering van de mensenrechtensituatie in het JwiL Dat blijkt uit een rapport dat de organisatie vandaag Igepubliceerd. De regering heeft zeker een aantal initiatie- lenomen. Zij heeft beperkingen voor politieke partijen, ënden en media versoepeld en een aantal gewetens- en ;e gevangenen vrijgelaten. Ook de samenwerking met de iwel ten aanzien van Indonesië zelf als Oost-Timor, loopt Jr. Maar van vele andere beloften is nog niets terechtgeko- I noch heeft de regering stappen gezet tot de vele wettelijke tutionele veranderingen die nodig zijn om mensenrech- Ijbeschermen, meent Amnesty. 1 arresteert moordenaars geestelijke Irak heeft enkele van de vermeende moordenaars van jgste sjiietische geestelijke ayatollah Mohammed Sadeq jr gearresteerd. Al-Sadr werd vorige maand samen met ran zijn zoons vermoord in Najaf. Het gaat om vier sjiie- Je islamitische sjeiks Abbas Koufi en Qazem Hamaz en Ivan hun religieuze studenten. Een vijfde verdachte is nog luchtig. De arrestanten werden op de Iraakse tv getoond, Izij bekenden bij de moorden betrokken te zijn geweest, fens het Iraakse persbureau INA wilden de daders een op- jd binnen de sjiietische gemeenschap uitlokken. ië verwerpt anti-Israël motie Het Jordaanse parlement heeft gisteren een motie ver- n waarin de regering wordt opgeroepen om het vredes- igmet Israël uit 1994 op te zeggen. De motie was inge- tduit protest tegen de beslissing van Israël om de waterleve- in Jordanië te halveren. Ondanks het feit dat de parle- iriërs kwaad waren op Israël wilden ze de vriendschappe- Jbanden met het land handhaven. De Kamer van Afgevaar- n keurde het Israëlische voornemen wel af, omdat het 'een menteel element van het vredesverdrag schond' en 'neer- In op het uit de weg gaan van verplichtingen.' Israël voerde fgument voor de maatregel aan dat de Israëlische waterre- ts opraken vanwege een langdurige droogte. uvels grootste risico voor vliegtuigen Luchtreizigers lopen de meeste kans te verongelukken gtugen die door een fout van de bemanning t^gen een el of bergwand botsen. Tweederde van alle vliegrampen >t gevolg van menselijke fouten. Dit blijkt uit een onder- Ivan de Britse luchtvaartdienst, dat morgen aan de orde htop een vergadering van de directies van Britse luchtvaart- ïappijen. De onderzoekers bestudeerden in totaal 620 igongelukken met dodelijke afloop sinds 1980. Naar aan- apdaarvan stelden zij een risico-top-zeven op. Op de eerste bstaat de botsing met hooggelegen terrein tijdens de 'i. Daarna komen ongelulcken bij nadering en landing. |rkshire wil een eigen parlement Het Britse graafschap Yorkshire moet een eigen parle- i, net als Schotland en Wales. Dat zeggen vertegen- ligers van de kerk, de politiek, de vakbonden en het be kleven. Ze zijn met hun actie begonnen omdat ze bang zijn ie regio's benadeeld worden als ze geen gekozen vertegen- g krijgen. „We staan niet vijandig tegenover de rege- maar we willen zeker weten dat zij zich bewust is van ons 1. Waar het om gaat is wat belangrijk is voor Yorkshire", Iwoordvoerder Paul Jagger. De kern van de zaak is volgens ndat zo dicht mogelijk bij het lokale niveau kan worden uit- ";t hoe het geld wordt uitgegeven. roept op tot wraak Het centrale comité van de verboden Koerdische Ar- Tspartij PKK heeft opgeroepen tot wraakacties in Turkije is de viering van het Koerdische nieuwjaar op zondag 21 t. De partijleiding heeft 1999 officieel uitgeroepen tot het Ivan öcalan, de leider van de Koerden die nu gevangen zit kije en wacht op berechting. In dezelfde verklaring wor- |alle Koerden in Europa opgeroepen tijdens het nieuwjaar - de straat op te gaan. Volgens het Koerdisch Informatie- a in Nederland zullen de Koerden in Nederland gehoor inaan de oproep. Voor zaterdag zijn tussen 17 en 18 uur iloptochten en manifestaties aangekondigd in de grote ste- handeling in Poolse kazernes Het leven van Poolse soldaten gaat niet over rozen. s van de kazernes in de kersverse NAVO-lidstaat bestaat ide, slecht onderhouden gebouwen waarin de hygiëne lemstig te wensen over laat. Daarnaast valt bijna driekwart lalle soldaten tijdens het vervullen van de dienstplicht ten fiiaan bijzonder sadistische ontgroeningsrituelen en mis- "ing. Dat concludeert de Poolse Rekenkamer in een rap- [tdat verscheen vlak voor de met veel feestvertoon gevierde «e toetreding tot de NAVO. Het heeft in Polen al veel opzien ard. Defensieminister Janusz Onyszkiewicsz heeft inmid- Ibeloofd de hygiëne in de kazernes snel te verbeteren en een jdte maken aan de wrede ontgroeningsrituelen. Verwarring overheerst bij besprekingen in Parijs De Joegoslavische leiding gaat ervan uit dat de Kosovo- vredesconferentie in Parijs vandaag nog mislukt. Vol gens de regeringsgetrouwe krant Politika heerst er bij de besprekingen in de Franse hoofdstad totale verwarring, en gaat het er alleen nog maar om Servië de schuld voor het stranden van het overleg in de schoenen te schuiven. parus dpa-Rtr-gpdverloren. „Ik ben weinig opti mistisch", zei de vermoeid Ook de onderhandelaars in Pa- ogende Amerikaan Hill gister- rijs lijken alle moed te hebben avond. „We hebben drie dagen met de Serviërs gepraat, en we hebben alleen maar problemen gehad." Servië diende gisteren weer talrijke voorstellen tot wij ziging van het vredesplan in, maar de bemiddelaars wezen die van de hand. De Albanese meerderheid in Kosovo is wel bereid te tekenen. De Serviërs gaan nog steeds niet akkoord met de stationering van een vredesmacht van de NAVO in de Zuid-Servische provincie. De onderhandelaars brengen vandaag verslag aan de minis ters van buitenlandse zaken van Frankrijk en Groot-Brittan- nië. Die zullen dan hun NAVO- collega's consulteren. Tenzij de Serviërs alsnog buigen, zouden vanaf volgende week luchtaan vallen op Servische posities kunnen beginnen. De Russische minister van buitenlandse zaken Ivanov overlegde vanmorgen telefo nisch met zijn Amerikaanse collega Albright. Beiden waren het er volgens een woordvoer der van Ivanov over eens dat de besprekingen moeten door gaan, en dat een mislukking 'ernstige gevolgen' voor de Bal kan zou hebben. Rusland is tra ditioneel een bondgenoot van de Joegoslaven, die er gisteren door de Verenigde Staten van werden beschuldigd niet seri eus te willen onderhandelen. portadownBrandende auto's op de Garvaghy Road in Portadown. Bij straatgevechten tussen protestantse en katholieke betogers in de Noord-Ierse stad zijn vannacht 38 poli tiemensen en een onbekend aantal relschoppers gewond geraakt. De ongeregeldheden hadden plaats aan de vooravond van de begrafenis van de vooraanstaande katholieke advocate Rosemary Nelson, die maandag bij een aanslag om het leven kwam. De bom aanslag is opgeëist door de protestantse paramilitaire splintergroepering de 'Red Hand Defenders'. Deze groepering heeft gedreigd met militaire actie tegen leden van een an dere protestantse paramilitaire organisatie, de Ulster Volunteer Force. Zij zouden een Frankie Curry, een oud UVF'er en nu een Red Hand Defender, hebben gedood. FOTO AP CHRIS BACON De Franse president Chirac heeft in zijn tijd als burgemees ter van Parijs partijgenoten geld toegestopt, omdat ze zoge naamd in dienst van de ge meente zouden zijn. Dat blijkt uit een opgedoken brief van Chirac over een niet-bestaande ambtenaar. Er werd al langer beweerd dat het centrumrecht se stadsbestuur leden van Chi racs gaullistische RPR betaalde als ambtenaar, zonder dat ze bij de stad werkten. Onderzoeksrechter Desmure heeft met de brief uit 1993 nu een bewijs dat de nep-ambte- naren echt hebben bestaan, en dat Chirac er persoonlijk bij be trokken was. Volgens de dag bladen Libération en Le Monde beveelt Chirac in de brief aan om Michèle Farard meer te be talen voor haar werk bij de ge meente. Farard heeft nooit voor Parijs gewerkt, en was in werke lijkheid in dienst van de RPR. Libération schrijft dat moge lijk driehonderd RPR-leden fic tieve banen bij de stad Parijs hadden tijdens Chiracs burge meesterschap van 1977 tot 1995. 'Dood Albanezen misdaad tegen menselijkheid' pristina harald doornbos correspondent De 45 etnische Albanezen die ruim twee maanden geleden zijn vermoord in het Kosovaar- se dorpje Racak waren ongewa pende burgers. Er zijn geen munitiesporen op hun licha men gevonden. En de lichamen zijn niet verplaatst nadat de dood in trad. Dit zijn de belang rijkste resultaten van een Fins forensisch onderzoeksteam dat twee maanden lang intensief onderzoek heeft gedaan naar de doden in Racak. Het hoofd van de Finnen dr. Helena Ran- ta, die de resultaten in Kosovo's hoofdstad Pristina bekend maakte, noemde de dood van de Albanese burgers een 'mis daad tegen de menselijkheid'. Ranta weigerde in Pristina uitsluitsel te geven over wie de massamoord op zijn geweten heeft. Algemeen wordt aange nomen dat Servische ordetroe pen op 15 januari van dit jaar 45 etnische Albanezen in Racak doodschoten, onder wie kinde ren en een vrouw, uit wraak voor de dood van drie politie mannen eerder die week. barcelona-rome •gpd moskou hans hoogenduk correspondent „Het is nog te vroeg voor een definitief oordeel, maar de eer ste onderzoeken geven reden tot optimisme." Met die woor den citeerde het Russische persbureau Interfax de Ameri kaanse wetenschapper Timothy Mid, die in Armenië het nieuwe aids-medicijn 'Armenicum' heeft onderzocht. Gisteren sloot een groep me dici uit Amerika, Rusland en Georgië een tweédaags bezoek aan de Armeense hoofdstad Jerevan af. Het was de eerste in ternationale delegatie die ken nis maakte met het in Armenië ontwikkelde nieuwe medicijn. Volgens Russische media ver nietigt het middel de eiwitcel len die aids veroorzaken. Volgens Mid worden op dit moment vier patiënten behan deld met Armenicum. Onder hen is de 20-jarige Rus Nikolaj Kolesnikov. Een Russische krant bracht de afgelopen week grote verhalen over diens won derbaarlijke genezing. De Rus sische aids-expert Nadezja Boerova zei dat Armenicum ve le malen sterker is dan alle an dere beschikbare preparaten. De vermaarde Amerikaanse basketballer 'Magie' Johnson wil zich ermee laten behande len, verluidde het gisteren in Jerevan. Het geneesmiddel is ontwik keld door artsen, met geld van zakenlieden en onder de be scherming van de geheime dienst. Minister Sarkisian van binnenlandse zaken en staats veiligheid zei dat het middel al de levens van dertien Armeense aids-patiënten had gered. Al twijfelt de Duitse bondskan selier Schroder of het zal lukken om al tijdens de Eurotop vol gende week in Berlijn een nieu we voorzitter voor de Europese Commissie te vinden, het na- menspel is in volle gang. De roep klinkt om een 'politiek zwaargewicht' als opvolger voor de afgetreden voorzitter Jac ques Santer. Als kandidaten worden onder meer genoemd de Spaanse secretaris-generaal van de NAVO, Javier Solana, de Spaanse oud-premier Felipe Gonzalez en de Italiaanse oud premier Romani Prodi. De 59-jarige Prodi wordt in eigen land als een niet te passe ren kandidaat beschouwd. De gerenommeerde econoom heeft immers een 'wereldwon der' op zijn naam. Onder zijn leiding kwalificeerde Italië zich tegen alle verwachtingen in voor deelneming aan de Econo mische Monetaire Unie door een gigantisch begrotingstekort weg te werken. Prodi kan in elk geval op de steun van zijn vriend Tony Blair rekenen. En het is de Italiaanse politiek en media niet ontgaan dat premier Wim Kok sympa thiek staat tegenover een 'kan didaat uit zuidelijk Europa'. Gisteravond wist de Italiaanse tv te melden dat ook de Duitse bondskanselier gecharmeerd is van Prodi. Zit Prodi in de lift, de moge lijke kandidatuur van Gonzales wordt in Spanje ondertussen niet hoog aangeslagen. Het imago van de 57-jarige socialist heeft een geduchte knauw ge kregen wegens de bemoeienis sen van de oud-premier met de 'vuile oorlog' tegen de ETA. Bo vendien heeft de voormalige socialistische leider zijn afkeer van een baan op het Brusselse pluche nooit onder stoelen of banken gestoken. Afgezien van Gonzales' eigen voorkeuren is het de vraag of de conservatieve regering van Jose Maria Aznar zijn kandidatuur zou steunen. Regeringswoord voerder Josep Pique verklaarde gisteren formeel dat de regering elke Spaanse kandidatuur zal steunen, maar het is bekend dat Aznar nog liever de Portu gese premier Antonio Guterres voorzitter van de Europese Commissie ziet worden dan zijn vijand Gonzalez. Guterres (49) was in de jaren zeventig lid van de commissie die namens Lissabon onderhandelde over toetreding tot de Europese Unie. In 1995 werd hij de eerste socialistische premier van Por tugal in tien jaar tijd. Maar Gu terres heeft al gezegd niet in te zijn voor de functie van EC- voorzitter. Een derde, mogelijk de meest serieuze kandidaat van het Ibe risch Schiereiland is de huidige secretaris-generaal van de NAVO, Javier Solana, oud-mi- nister uit het kabinet-Gonzalez en diens partijgenoot. Eind dit jaar loopt zijn huidige termijn bij de NAVO af. Solana (56) heeft gezegd beschikbaar te zijn voor de EC-post, maar hij wil niet officieel kandidaat worden gesteld. Solana wil een benoe ming met algemene instem ming en niet het risico lopen in een publieke procedure het on derspit te delven tegen een an der. In Nederland klonk nog de naam van Kok als voorzitter van de Europese Commissie. Kok heeft zelf echter gezegd niet be schikbaar te zijn voor de func tie. „Ik heb een contract met de Nederlandse kiezers tot 2002 en dat dien ik uit", heeft Kok ge- ffv'adbloemendaal Mjl aanhangers van zijn s-partij op straat hun emo- de vrije loop lieten, bleef Deri gisterochtend opmer- lUalm. Uiterlijk onbewo- verliet hij de rechtszaal, "hij na een proces van bij- jaar schuldig was bevon- 'n 'aan fraude, omkoping en huik van vertrouwen. hen' kider van Israëls op twee na Diste politieke partij had re- w 1 'rich niet al te veel zorgen te k" lien, ook al mag hij na zijn tordeling tien jaar lang geen irdi« 'lieke functie bekleden. Deri ei hoe mateloos populair hij 'Israëls sefardische ge nschap, gevormd door jo- 'Uit oosterse landen. Nu hij rfy deel tot martelaar is verhe- pf 1 aaide verering er niet min- °P worden. „Onze wraak Jop 17 mei, verkiezings- was gisteren binnen Shas toest gehoorde commen- IS heel goed mogelijk dat "s veroordeling zal leiden uitbreiding van het hui dige aantal van tien Knessetze- tels. Een flink deel van Israëls sefardische gemeenschap is er vast van overtuigd dat hun wonderkind slachtoffer is ge worden van vervolging door de gevestigde orde, die wordt ge domineerd door joden van ash- kenazische (Oost-Europese) komaf. Dat twee van de drie rechters die Deri schuldig be vonden sefardim waren, doet aan dat gevoel niets af. De grote emoties na de uit spraak hebben ook te maken met het unieke karakter van Shas in Israël. De partij laat zich nog het best vergelijken met fundamentalistische organisa ties in islamitische landen. Shas kent geen gewapende vleugel, maar net als Hezbollah in Liba non of Hamas in de Palestijnse gebieden beschikt ze over een uitgebreid systeem van liefda digheidsinstellingen, jeugdbe wegingen en onderwijsinrich tingen. De donoren zijn meren deels sefardische joden die in Israël of in het buitenland carri ère hebben gemaakt. De achterban van Shas bestaat in grote meerderheid uit laag betaalde arbeiders en werklo zen. Zij voelden zich jarenlang in de steek gelaten door de groepen die het in Israël voor het zeggen hadden, de Arbei derspartij voorop. In 1977 kwam Likud aan het bewind, vooral door massale steun van sefardische joden. Maar de te vredenheid die dat opriep duurde niet lang. Likud-leider Begin had een ashkenazische achtergrond, net als veel andere kopstukken in de partij. Boven dien speelde de religie bij veel sefardim een belangrijke rol. Er gaapte een gat in Israëls politie ke kaart, en Arie Deri besloot dat op te vullen. Deri emigreerde in 1969 met zijn ouders vanuit Marokko naar Israël. Hij bezocht een aantal yeshiva's, religieuze op leidingsinstituten, waar zijn kwaliteiten al vroeg bleken. Een vriend en studiegenoot was een van de zonen van de invloedrij ke sefardische rabbijn Ovadia Josef. Onder diens bescherming begon Deri in 1984 de politieke partij die zich 'Sefardische Wachters van de Tora', kortweg Shas, noemde. Hij was pas 24 toen hij in de Knesset werd ge kozen. Daama ging het snel, achteraf gezien misschien te snel. Op zijn 27ste was Deri di recteur-generaal van het minis terie van binnenlandse zaken en twee jaar later minister op hetzelfde departement. Aan de groei van Shas lijkt geen eind te komen. Sefardische Is raëliërs uit de arbeidersklasse hebben nu een thuis. Wie tobt met ziekte of geldzorgen klopt zelden tevergeefs aan bij de plaatselijke partijvertegenwoor digers. Anders dan de gevestig de partijen staat Shas heel dicht bij de basis van de samenle ving. Een veelgehoord com mentaar was gisteren dat de rechters alleen maar aandacht hebben geschonken aan Deri's negatieve kanten en niets heb ben gezegd over zijn charitatie ve werk. „Ik beschouw Arie Deri als een vader", zei een Jeruzalemse groentenhandelaar gisteren, ook al had de Shas-leider qua leeftijd zijn zoon kunnen zijn. Hij was er vast van overtuigd dat 'ze' Deri vervolgen: „Wat nou corruptie? Er zijn 120 Knessetleden en de enige die ze aanklagen is DerL Ze zeggen dat hij voor 160.000 dollar aan steekpenningen heeft aangeno men. Dat is een schijntje voor iemand die miljoenen aan de behoeftigen uitdeelt. Als hij zichzelf had willen verrijken, had hij makkelijk veel meer kunnen verduisteren. Onder tussen hebben ze wel miljoe nen uitgegeven aan het proces. Dat is pas geld verkwisten." Juridische commentatoren ver klaarden gisteren dat de uit spraak laat zien dat Israël be schikt over een rechtssysteeem dat oordeelt zonder onder scheid des persoons. Maar daar is Deri het volstrekt niet mee eens. Op een in complete chaos eindigende persconferentie zei hij gisteravond dat hij onschul dig is, en dat de waarheid met tertijd zal blijken. Volgende week zal de rechtbank Deri's straf bekendmaken. Met een lange verkiezingsstrijd voor de boeg, en een verse martelaar in de gelederen, lijkt Shas strijd baarder dan ooit. den haag gpd Bolkestein, Pronk, Vermeend, Jorritsma. het zijn grote namen die de ronde doen over het Binnenhof. Zelfs premier Kok wordt genoemd voor een baan in de nieuw te benoemen Euro pese Commissie. Het kwartetten om fel be geerde baantjes, één van de meest geliefde ge zelschapsspelen in de Tweede Kamer, bloeide gisteren voluit op in het debat over de val van de Europese Commissie. De paarse partijen bleken diep verdeeld. WD en PvdA maken elk aanspraak op de Neder landse post in het dagelijks bestuur van de Eu ropese Unie en gooien achter de schermen zware kandidaten in de strijd. D66 hield voor lopig wijselijk zijn mond. „Wij hechten meer waarde aan kwaliteit dan aan politieke kleur," meldde D66-leider Thom de Graaf fijntjes. Het was GroenLinks-leider Paul Rosenmöller die als eerste openlijk zijn kaarten op tafel leg de .en onomwonden verklaarde: „Onze voor keur gaat uit naar een integere, Europees den kende sociaal-democraat." Daarmee haalde hij de zorgvuldig opgebouwde campagne van de WD in één klap onderuit. Die begon vorig jaar zomer toen oud WD-lei- der Frits Bolkestein bij zijn aankondiging dat hij opstapte als fractievoorzitter verklaarde wel zin in Europa te hebben. De WD heeft er langzamerhand recht op ook eens een Euro pees commissaris te leveren, vinden de libera len. Aan die mooie droom maakte Rosenmöller gisteren wreed een eind: „Wij willen geen rem in vaste dienst." Het geeft geen pas dat ie mand die zich de afgelopen jaren zo negatief over Europa heeft uitgelaten, de nu demissio naire commissaris Hans van den Broek (CDA) opvolgt, vindt GroenLinks. De PvdA haakte gretig op het voorzetje van Rosenmöller in. Want waarom zou er na de reeks CDA-commissarissen van de afgelopen jaren niet een PvdA'er aan de beurt zijn? Het zou een gotspe zijn als een 'Euroscepticus' als Bolkestein zou worden benoemd, merkte een PvdA-Kamerlid botweg op. „Het ligt in de rede" dat ook de sociaal-demo craten belangstelling hebben voor de post, kondigde fractievoorzitter Melkert venijnig aan. Om vervolgens alle vereisten waaraan de Nederlandse commissaris zou moeten vol doen op te sommen: „een combinatie van be stuurlijke ervaring en gebleken vakbekwaam heid, aihankelijk van de portefeuille die Ne derland zou binnenhalen". Ook leden van an dere partijen kunnen aan dat profiel voldoen, erkende Melkert ruimhartig. „Wij zijn niet van de afdeling monopolie."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7