Cohen houdt de deur voor
Vitte illegalen' op een kier
Binnenland
r
ftHooi&oeKeM Kier opim k\aaz~
TC
Vreemde griep in ziekenhuis
Van saai instituut naar kritische medespeler
Je durft bijna niet te zeggen hoe vaak je doet
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
itie voorkomt massale vechtpartij
des 01 Ongeveer dertig jongeren uit Leerdam en Lingewaal
ita gisteravond door 25 agenten uit elkaar gedreven, toen zij in
een langlopende ruzie wilden uitvechten. Zes jongeren
De groepen bestookten elkaar al geruime tijd
seE i dreigementen. Uiteindelijk daagde de ene groep de andere
om de zaak uit te vechten. De politie raakte echter van de
praak op de hoogte en greep in. De meeste jongeren gooiden
rop hun meegebrachte wapens in de struiken.
foto anp l. uijtenwaerd
49]
herdachten Gorinchem blijven vast
jiohem De Raadkamer in Dordrecht heeft gisteren de voor-
jgëliechtenis verlengd van de drie verdachten in de dodelij-
schietpartij bij muziekcafé Bacchus in Gorinchem. De man-
bft ozitten vast sinds hun aanhouding op 10 januari. Het drietal
laa irdt beticht van moord, subsidiair doodslag, op de 18-jarige
aaj nanne Roza en 17-jarige Froukje Schuitmaker. Het openbaar
pisterie venvacht een enorme toeloop tijdens het proces.
Igende week bekijkt het OM op welke wijze zij die het best in
de banen kan leiden.
rbf
n haderegeling borstimplantaten
wik». Vrouwen met klachten over siliconen borstimplanta-
ikunnen hun mening geven over de schaderegeling die pro
cent Dow Corning heeft voorgesteld. Het Amerikaanse be-
jfwil 3,2 miljard dollar (6,4 miljard gulden) uittrekken voor
ladeclaims van vrouwen die klachten hebben over lekkende
plantaten. Ongeveer 200.000 vrouwen over de hele wereld
iben een claim ingediend, onder hen zijn er een paar dui-
eni! id uit Nederland. Informatie over de schaderegeling kan
'84' ïden verkregen door de telefoondienst te vragen hen door te
binden met nummer 1-718-361-4500 in de VS.
rouwen Srebrenica vragen enquête
De 'Vrouwen van Srebrenica' hebben de Tweede Ka-
I ee'Crom een parlementaire enquête gevraagd naar het drama in
55, waarbij Dutchbat was betrokken. „Wij willen weten wat er
[tonZe geliefde familieleden is gebeurd", schrijven ze in een
iefaan de Kamer. Vorige week weigerde minister De Grave
8® ifensie) een ontmoeting met de twee overlevenden die op
nodiging van het IKV in ons land verblijven. Nederland wor-
li nog steeds met de gebeurtenissen van Srebrenica, schreef
nö minister in een reactie. In die onstandigheden achtte hij een
ag( sprek niet nuttig. Momenteel onderzoekt het Instituut voor
:t0i iriogsdocumentatie de gebeurtenissen rond de inname van
Moslimenclave door Servische troepen in 1995.
ac
uits-Nederlands gevecht voorkomen
1C^ ^gewald De Nederlandse en Duitse politie hebben gister-
iddag op het nippertje een veldslag voorkomen tussen bijna
tderd jongeren uit Duitsland en Nederland. De jongeren
iden afgesproken om op de grens bij Siebengewald de irrita-
n suit te vechten die tijdens een voetbalwedstrijd een dag eer-
dtt rwaren ontstaan. De politie Limburg-Noord kreeg een uur
orde afspraak een tip over de vechtpartij. De tot dan toe ver-
melde jongeren konden tijdens een gesprek worden overge-
ald naar huis te gaan.
is 4,5 jaar voor doodslag op pedofiel
nbosch Voor doodslag op een vermeende pedofiel is bij het
rechtshof in Den Bosch 4,5 jaar gevangenisstraf geëist. Dat is
zelfde straf die de rechtbank in Roermond eerder had opge-
gd. De man had in mei vorig jaaneen 65-jarige man uit Blerick
raar mishandeld nadat hij van zijn 10-jarige zoontje hoorde
it hij door het slachtoffer onzedelijk was betast. Na anderhalve
h™ aand in coma te hebben gelegen, overleed de man. De procu-
vf ur-generaal vond een lagere straf dan de rechtbank in Roer-
tond had opgelegd niet passend voor iemand die eigen rechter
leelt,
- iamer betwijfelt afspraken visserij
De Tweede Kamer betwijfelt of de beroeps- en sport-
issers goede afspraken met elkaar kunnen maken over de vis-
and in de binnenwateren, zoals staatssecretaris Faber wil. Eer-
ïwas besloten dat beroepsvissers alleen nog naar paling mo
rn fissen en recreatieve vissers naar vissen met schubben. In-
uddels is het aantal palingen afgenomen en dus de economi
se positie voor de beroepsvissers moeilijk geworden. Faber
indt dat beroepsvissers en recreatieve vissers nu zelf afspraken
loeten maken. Volgens de WD hebben de verschillende secto-
n onvoldoende reden gegeven om ervan uit te gaan dat ze er
(onderling overleg wel uitkomen. D66 vindt vindt het slecht
s beide partijen elkaar bij de rechter moeten treffen.
Legionella blijft
levens eisen
Burgemeesters kunnen met initiatieven komen
DEN HAAG ANP
De legionellabesmetting op de
Westfriese Flora in Bovenkar-
spel heeft gisteren opnieuw een
mensenleven geëist. Van vijf
van de totaal dertien mensen
die na een bezoek aan de bloe
mententoonstelling zijn overle
den, is vastgesteld dat zij aan de
veteranenziekte leden. De an
dere acht gevallen zijn nog in
onderzoek.
Het aantal mensen dat ziek is
geworden na een bezoek eind
februari aan de Flora is opgelo
pen tot tweehonderd. Bij 54
personen is de diagnose vetera
nenziekte met zekerheid ge
steld. Alle zieken kampen met
griepverschijnselen of long
klachten.
Van vrijdagavond tot en met
woensdag hebben 5.500 men
sen de speciale informatielijn
van VWS gebeld over de ziekte.
Mensen kunnen via dit num
mer (0800-3008051) nu ook
schriftelijke informatie opvra
gen.
Het ministerie van volksge
zondheid en het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mi
lieu (RIVM) denkt op zijn
vroegst in de loop van volgende
week meer duidelijkheid te
kunnen geven over de bron van
de besmetting. Het RIVM gaat
onder andere de gang na van
alle mensen die besmet zijn
met de bacterie, maar ook cüe
van niet ziek geworden stand
houders en bezoekers. Verder
onderzoekt het alle waterappa-
ratuur.
Minister Pronk (milieu) kijkt
of hij een voorlopige regeling
kan treffen om de gezondheids
risico's die de levering van
warm tapwater via een centraal
systeem met zich brengt, af
doende uit te sluiten. De bacte
rie die de veteranenziekte ver
oorzaakt, verspreidt zich via
waterdeeltjes. Hij gedijt goed in
warmwatersystemen met tem
peraturen tussen de 25 en 55
graden.
Bedrijf Markelo
geruimd na
ontdekking BSE
DEN HAAG-MARKELO ANP
Bij een bijna zesjarige koe op
een bedrijf in het Overijsselse
Markelo is de ziekte BSE gecon
stateerd. Het is het zesde geval
van de gekkekoeienziekte in
Nederland, sinds BSE voor het
eerst werd vastgesteld op 21
maart 1997 in Wüp. Het minis
terie van landbouw heeft dit
gisteravond meegedeeld. Van
morgen liet het ministerie we
ten de de ruiming van het be
drijf vroeg in de middag zou
plaatsvinden.
Evenals bij vorige gevallen is
onmiddellijk een onderzoek be
gonnen naar de mogelijke oor
zaak van de besmetting, naar
de herkomst van het rund en
naar de eventuele verwanten.
Tevens wordt nagegaan welk
veevoeder is gebruikt.
Voorzitter Vogelaar van de
vakgroep melkveehouderij van
LTO-Nederland is niet verbaasd
over het nieuwe geval. Het zal
niet het laatste zijn, verwacht
hij. „Er bevindt zich nog her en
der veevoer met resten van
diermeel", aldus Vogelaar. Bij
het vorige BSE-geval heeft Vo
gelaar aangedrongen op maat
regelen om te voorkomen dat er
ooit nog resten van diermeel in
veevoer terecht komen.
I STEVENHAGEN
ew ve &pJösib4PopeM
.6NNen...||£. HApeai l£W£BAM,
ve wöcice& NIET AP eN
OMze HOW HEÉfr
goa<EN
Staatssecretaris Cohen (asielbeleid) houdt voorzichtig de
mogelijkheid open dat er alsnog een oplossing komt
voor de 'witte illegalen' in Nederland. Hij zelf zal niet
met voorstellen komen, maar hij staat niet afwijzend te
genover initiatieven van de commissie van de burge
meesters van de vier grote steden Utrecht, Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag. De staatssecretaris zei dat gis
teren in het Kamerdebat over de witte illegalen.
niet in aanmerking voor een
verblijfsvergunning, maar Co-
hen kan voor bijzondere geval
len een uitzondering op die re
gels maken.
De PvdA riep haar partijge
noot Cohen op zo 'ruim moge
lijk' van zijn speciale bevoegd
heid gebruik te maken. Advie-
DEN HAAG GPD-ANP
De burgemeesterscommissie
gaat de staatssecretaris advise
ren over individuele verblijfver-
gunningen die hij bij wijze van
uitzondering kan afgeven. Vol
gens de geldende regels komen
de 800 tot 900 witte illegalen
zen van de commissie van bur
gemeesters moeten zwaar we
gen, zei PvdA-Kamerlid Albay-
rak. Ook andere partijen, zoals
D66, GroenLinks en SP vroegen
Cohen om zo'n royaal gebaar.
Cohen maakte duidelijk dat de
marges van zijn speciale be
voegdheid zeer beperkt zijn.
De staatssecretaris kon zich
indenken dat de burgemees
terscommissie ook voorstellen
zal doen voor een soepeler be
leid jegens alle witte illegalen.
WD-Kamerlid Kamp reageerde
boos. „Het lijkt er op dat de
staatssecretaris begint te glij
den." Albayrak trachtte tot irri
tatie van coalitiepartner WD en
oppositiepartij CDA haar
staatssecretaris ervan te over
tuigen, de witte illegalen zelf
ook met voorstellen tegemoet
te komen.
De vakcentrales FNV, CNV en
MHP denken dat op termijn
meer witte illegalen een ver
blijfsvergunning kunnen krij
gen. Volgens FNV-bestuurder
Van der Kolk speelt de burge
meesterscommissie een be
langrijke rol. „Als zij geen op
lossing vinden voor de witte il
legalen, dan sluit ik een bijstel
ling van de huidige regeling niet
uit." De eis van de vakcentrales
om alle witte illegalen een ver
blijfsvergunning te geven, kreeg
in de Tweede Kamer alleen
steun van GroenLinks en SP.
In psychiatrisch ziekenhuis De Wellen in Apeldoorn zijn afgelopen week twee bejaarde patiënten overleden door een raadselachtige
griep. Twintig anderen zijn ziek, vijf van hen zijn opgenomen in het ziekenhuis. Er is gedacht aan veteranenziekte, maar daarvoor bestaat geen
aanwijzing, volgens de zegsman van De Wellen. In de instelling verblijven bejaarden die naast psychiatrische problematiek ook ernstige lichame
lijk, somatische problemen kennen. Vrijwel iedereen heeft een griepvaccinatie gehad. foto gpd tom van dijke
Henk Koning neemt afscheid van Algemene Rekenkamer
DEN HAAG LEO ROGGEVEEN
Henk Koning straalt van oor tot oor als hij
het verzamelde journaille tegemoet treedt.
Nog één keer mag hij het jaarverslag van de
Algemene Rekenkamer presenteren en dat
doet de liberaal met zichtbaar genoegen.
Zeven jaar lang zwaaide Koning de scepter
over 's lands belangrijkste controleorgaan
en hij steekt niet onder stoelen of banken
dat hij daar trots op is. De voormalige
staatssecretaris van financiën heeft vele
deugden en ondeugden. IJdelheid is daar
zeker één van. Een ijdelheid overigens die
de Rekenkamer geen windeieren heeft ge
legd. Van een wat saai en gedegen instituut
evolueerde het controleorgaan onder Ro
llings presidentschap tot een levendig,
maar omstreden medespeler op een terrein
waar voorheen alleen ministers excelleer
den. De keren dat Koning van politieke
stellingname is beschuldigd, zijn niet op de
vingers van één hand te tellen. Vooral het
eerste paarse kabinet had geen goed \voord
over voor Konings geldingsdrang.
De voormalige minister van economische
zaken Wijers kan nog rood aanlopen als hij
wordt herinnerd aan het (ongevraagde) Re
kenkamer-onderzoek naar de staatssteun
aan Fokker. Bij Zalm (financiën) sloegen de
stoppen vorig jaar zomer door toen Koning
ernstig bezwaar maakte tegen de manier
waarop een schilderij van Mondriaan was
aangekocht door het rijk. Jorritsma ontplof
te een paar maanden later, omdat de rijks
rekenmeesters geen goed woord over had
den voor de manier waarop zij de uitbrei
ding van Schiphol had begeleid. Koning
stak zijn neus in zaken die hem niets aan
gingen, luidde het vernietigende oordeel.
Wijers ging het verst in zijn kritiek op de
Rekenkamer. Hij stond erop dat Koning
zijn bevindingen zou vernietigen, maar hij
dolf, ondanks openlijke steun van premier
Kok, het onderspit. Het rapport werd ge
woon openbaar. Zalm en Jorritsma konden
de Rekenkamer ook niet vermurwen. Zij
hadden maar gewoon te slikken wat de
controleurs via gedegen speurwerk boven
tafel hadden weten te krijgen.
Het lijkt erop dat Koning een tevreden
mens kan zijn. De belangrijkste gevechten
die hij aanging, besliste hij allemaal in zijn
voordeel. En terwijl in 1985 nog dertig pro
cent van alle rijksuitgaven oncontroleer
baar was, is dat nu gezakt tot onder de één
procent. Voorwaar iets om trots op te zijn.
Dit blijkt niet helemaal waar. Zo kan hij
nog flink geïrriteerd raken als wederom de
onafhankelijkheid van de Rekenkamer ter
discussie wordt gesteld. „Wij hebben ons
altijd verre gehouden van politiek", aldus
Koning. ,,Als controleorgaan moetje onaf
hankelijkheid volkomen gewaarborgd zijn.
Maar politici trekken die onafhankelijkheid
in twijfel als onze kritiek ze niet bevalt. Kijk
bijvoorbeeld naar het Schiphol-onderzoek.
Dat de bevindingen tot enige politiek dei
ning hebben geleid, komt niet door ons.
Dat komt door de Tweede Kamer die op-,
heldering wilde."
Koning ziet met lede ogen aan dat de onaf
hankelijkheid van organen als de Algemene
Rekenkamer, de Nationale Ombudsman en
de rechtspraak steeds vaker door de rege
ring ter discussie wordt gesteld. „Het paar
se kabinet gedraagt zich hooghartig", aldus
een nog immer strijdlustige Koning. Zijn
opvolger, of opvolgster - zowel Ad Haver-
mans als Saskia Stuiveling zijn in de race -
kan zijn of haar borst nat maken.
Rechtbank Iaat
drugskoeriers vrij
HAARLEM GERARD VAN PUTTEN
Op last van de Haarlemse ar-
rondissementsrechter zijn twee
verdachten van drugssmokkel
in onmiddellijke vrijheid ge
steld. De twee waren telefo
nisch ondervraagd. Eergisteren
bepaalde het Amsterdamse ge
rechtshof, dat rechter-commis-
sarissen gearresteerde drugs
koeriers uiterlijk binnen drie
dagen na arrestatie persoonlijk
moeten horen.
Het Amsterdamse gerechts
hof oordeelde dat Haarlemse
rechter-commissarissen met
het telefonisch ondervragen
van drugskoeriers, die op
Schiphol waren gearresteerd, in
strijd met artikel 60 van het
Wetboek van Strafvordering
handelden. Deze uitspraak
werd gedaan in een beroeps
procedure, die door advocaat
Kant uit Krommenie was aan
gespannen namens een 25-jari-
ge Braziliaanse drugskoerierster
die op Schiphol was aangehou
den op verdenking van het in
slikken van drugsbolletjes. Na
telefonische ondervraging was
ze in bewaring gesteld.
Sinds een aantal jaren is het
bij Justitie Haarlem gebruikelijk
dat rechter-commissarissen
drugssmokkelaars 'op afstand'
verhoren. Persrechter Van der
Pijl-Van Andel: „In de regel
worden deze mensen na arres
tatie op Schiphol meteen over
gebracht naar het penitentaire
ziekenhuis in Scheveningen. De
Haagse rechter-commissarissen
ondervragen hen dan meestal
persoonlijk namens hun colle
ga's in Haarlem. Maar een en
kele keer moesten ze vanwege
drukke werkzaamheden afzeg
gen. Dan werd vanuit Haarlem
volstaan met een telefonisch
verhoor. Dat mag nu dus niet
meer."
Rekenkamer
wacht nog op
besluit kabinet
DEN HAAG ANP
De Algemene Rekenkamer
wacht al bijna anderhalf jaar op
een standpunt van het kabinet
over uitbreiding van haar be
voegdheden. In november 1997
heeft het de Rekenkamer aan
minister Zalm (financiën) aan
gegeven welke aanvullende be
voegdheden zij nodig acht om
haar controlerende taak te kun
nen uitoefenen. Het kabinet
heeft hierover nog steeds geen
standpunt ingenomen.
Momenteel heeft de Reken
kamer alleen wettelijke be
voegdheden op rijksniveau.
Aan anderen, zoals gemeenten
en ziekenhuizen, moet zij op
basis van vrijwilligheid infor
matie vragen. Meestal wordt
die informatie wel gegeven,
maar „een onafhankelijk or
gaan als de Rekenkamer zou
voor de uitoefening van haar
taak niet afhankelijk moeten
zijn van de bereidheid tot vrij
willige medewerking", aldus de
Rekenkamer in het jaarverslag
over 1998.
De Rekenkamer verschilt met
Zalm van mening over de uitleg
van de Comptabiliteitswet. Arti
kel 63 van deze wet bepaalt dat
de minister met de Rekenkamer
overleg moet voeren over wet
geving die van invloed is op de
taken en bevoegdheden van het
staatscollege. Zalm legt dat zo
uit, dat alleen overleg nodig is
over wetgeving die betrekking
heeft op taken en bevoegdhe
den van de Rekenkamer. Maar
de Rekenkamer wil overleg over
alle wetgeving die voor haar ge
volgen heeft. Dus bijvoorbeeld
ook als rijksbudgetten worden
overgeheveld naar gemeenten
(en daardoor voortaan buiten
het wettelijk bereik van de Re
kenkamer komen).
DEN HAAG GPD
Het aantal alleenstaanden in
Nederland is, met eenderde
van alle huishoudens, nog
nooit zo groot geweest als nu.
Toch voelen veel mensen zon
der partner zich miskend en
gediscrimineerd, meent voor
zitter Lenie de Zwaan van het
Centrum Individu en Samen
leving (CISA). „Mensen den
ken dat we zielig zijn of dat er
aan ons een steekje los is.
Maar we mogen wel overal
grof aan meebetalen." Er zit
een hoop 'geld-uiGde-zak-
klopperij' bij, zegt ook de di
recteur van het Sociaal en Cul
tureel Planbureau, Paul
Schnabel
De 65-jarige De Zwaan wist zelf
op haar zesde al wist dat ze
zonder partner door het leven
wilde gaan. Van de strijd tegen
de ongelijkè behandeling van
alleenstaanden, die ze officieel
voert sinds de oprichting van
het CISA in 1988, heeft ze haar
levenswerk gemaakt. Onbegrip
is er nog steeds. „Seks bijvoor
beeld is een moeilijk onder
werp. Je durft bijna niet te zeg
gen dat je 'het' niet doet, of niet
zo vaak. Vroeger mocht je als
ongehuwde geen seks hebben
en nou moet het."
De ongeveer twee miljoen
mensen zonder partner voelen
zich vaak tweederangs burgers.
„Alleen al door het overheids
beleid moeten ze maandelijks
honderden guldens meer beta
len", zegt De Zwaan. De pro
blemen zitten vooral bij oudere
alleenstaanden en bij hen die
een laag inkomen hebben, bij
elkaar zo'n 350.000 mensen.
.Alleenstaanden krijgen een
paar honderd gulden minder
huursubsidie, ze moeten meer
belasting betalen en als ze zich
verzekeren tegen ziektekosten
geldt al snel een premie voor
een heel gezin."
De strijd van het CISA, dat
momenteel bijna zevenhon
derd leden telt, kan rekenen op
groeiende steun. Directeur Paul
Schnabel van het Sociaal en
Cultureel Planbureau (SCP) in
Den Haag is zelf alleenstaande.
Volgende week donderdag is hij
een van de sprekers op een stu
diemiddag van het CISA aan de
universiteit van Tilburg. „Heel
veel regelingen zijn nog niet op
alleenstaanden afgestemd",
zegt Schnabel. „Voor een hypo
theek moet je als alleenstaande
opeens een overlijdensverzeke
ring afsluiten. Geen enkele ver
zekering houdt er rekening mee
dat alleenstaanden na hun
overlijden geen belang hebben
bij een uitkering. Er zit een
hoop geld-uit-de-zak-klopperij
bij."
Schnabel heeft niet voor het
leven van een alleenstaande ge
kozen,'zoals De Zwaan. De be
wust alleenstaanden vormen
volgens Schnabel een kleine eli
te. „Ze hebben genoeg kennis
sen, vaardigheden en inkomen
om zich alleen te redden. Ze
kunnen genieten van de voor
delen van het alleen zijn: grote
vrijheid, privacy en rust."
De Zwaan beseft haar luxe
positie maar al te goed. Juist
daarom zet ze zich in voor
kwetsbare alleenstaanden, de
laatste tijd vooral weduwen.
Omdat gehuwde vrouwen
meestal jonger zijn dan hun
echtgenoot, die gemiddeld eer
der dood gaat. komen zij er eer
der alleen voor te staan. „Pas
dan zien ze in hoe moeilijk het
is om alleen te leven; dat ze zelf
bijvoorbeeld geen giroformulier
in kunnen vullen."
Volgens onderzoekster dr.
Pearle Dykstra van het Neder
lands Interdisciplinair Demo
grafisch Instituut (NIDI) in Den
Haag wil de meerderheid van
de alleenstaanden helemaal
niet alleen zijn. „Waar je eerst
steeds als deel van een stel
werd uitgenodigd, ben je op
eens het vijfde wiel aan de wa
gen. Je eigen plan trekken is
moeilijk. Je moet in hotels op
eens toeslagen betalen voor
eenpersoonskamers en in res
taurants krijg je altijd het lelijk
ste tafeltje."
In sommige gevallen heeft
het gebrek aan erkenning van
alleenstaanden grote gevolgen.
Dykstra, eveneens spreker op
de CISA-studiedag volgende
week: „Gemiddeld zijn alleen
staanden die niet gekozen heb
ben voor een leven zondei
partner minder gelukkig. Ze
gaan ook eerder dood. En om
dat ze de regelmaat binnen eer
relatie missen en een partnei
die hen corrigeert, hebben ze
een ongezondere levensstijl. Al
leenstaanden eten door dt
bank genomen slechter en ro
ken en drinken vaak meer."
Het verklaart de strijdbaar
heid waarmee de inmiddels ge
pensioneerde Lenie de Zwaar
blijft vechten. .Alleenstaander
verdienen meer begrip en er
kenning. Nu is het duo-denkei
nog dominant. Huwelijk en sa
menwonen betekent status ei
prestige, alleenstaanden wor
den als minderwaardig be
schouwd. Ik ga niet dood voor
dat dat probleem is opgelost."
