lultuur Kunst
Filmfestival blikt terug op de eeuw
r
'Sterven heeft net zo
goed iets bevrijdends'
Neil Diamond kan nog
wel degelijk schitteren
PV boos
3 Groninger
useum over
ïodiging
Ongrijpbare en tastbare vrouwen bij Ars
Vionnet couturier van de elegantie
IPERDAG 18 MAART 1999
jan rijsdam, 071-5356444, plv. chef annet van aarsen 071-5356443
spositie Cesar in Basel
In het Tinguely-museum, in de Zwitserse stad Basel, is
Jmet 21 juni werk te zien van de Franse beeldhouwer Ce-
De tentoonstelling VEHICULES toont ook werk van de
M tserse kunstenaar Tinguely. Het gaat om een overzicht van
hetr) i kunst vanaf de jaren zestig tot heden. foto epa
■po pek valt voor musical 'Titanic'
york» Na 804 voorstellingen op Broadway valt eind deze
Jndhët doek voor de musical 'Titanic'. Die theatershow
dmede mogelijk gemaakt door het Nederlandse entertain-
ioora «bedrijf Endemol. De productie kostte ruim 22 miljoen gul-
Ij. iDat is slechts voor de helft terugverdiend. De musical
eg in 1997 vijf Tony Awards. Na het financiële debacle van
iano the Musical' wist Joop van den Ende zich met 'Titanic'
nitief als theaterproducent in New York te vestigen. Lange
;aghet er naar uit dat de musical 'Titanic' niet op Broadway
ioverleven. Extra investeringen waren nodig om de voorstel -
<in elk geval tot na de uitreiking van de Tony Awards in 1997
de planken te houden. Na de toekenning van vijf Tony's
P§e« am de publieke belangstelling goed op gang. Het verdwijnen
Titanic' van Broadway betekent overigens niet het einde
deshow. Inmiddels is een eerste reisproductie van start ge-
k B»:
instwerk op z'n kop
toch
e nir:
Het meest vooraanstaande museum voor moderne
st in Rome heeft een kunstwerk drie maanden op zijn kop
hangen. De blunder werd toevallig ontdekt door studentes
een rondleiding kregen door het Nationaal Museum voor
deme Kunst. Zij maakten het personeel erop attent dat Gae-
öPreviati's drieluik Val der Engelen niet overeenkwam met
afbeelding in de museumgids. Een van de panelen bleek in
tmber op zijn kop te zijn opgehangen. Previati, die in 1920
1, was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van
Milanese Divisionistische school.
Still,
Een eeuw Nederlandse film. Dat wordt het hoofdthema
van de komende editie van het Nederlands Film Festival
in Utrecht. De organisatoren zijn van plan een feestelijke
en veelomvattende terugblik op honderd jaar Neder
landse film van de grond te tillen, zo kondigen ze nu
reeds aan.
utrecht anpbegin mei kunnen filmliefheb
bers, filmjournalisten en film-
Het publiek krijgt volop de kans makers, onder andere via de
om mee te selecteren. Vanaf website van het festival (nieuwe
adres: www.filmfestival.nl) la
ten weten wat volgens hen de
drie beste Nederlandse films
van de eeuw zijn, waarbij geko
zen kan worden uit zo'n zeven
honderd titels. Begin septem
ber wordt deze film-tophon-
derd bekendgemaakt.
Op het festival, van 22 sep
tember tot en met 1 oktober, zal
een groot aantal van de pu-
bliekfavorieten worden ver-
irsus acteren in Katwijk
k hö wuk_! In Mimiek's Theater in Katwijk wordt binnenkort een
sus acteren gegeven. Tien weken lang zullen zaken als rolin-
ng, concentratie, expressie, houding en tekstbehandeling
ibod komen. Deelnemers maken ook kennis met andere as-
H len van het vak zoals decor, belichting, grime en improvisa-
De cursus is bedoeld voor cursisten van 18 jaar en ouder en
rdt mogelijk afgesloten met een voorstelling. De eerste les is
Iapril (kosten: 150 gulden). Aanmeldingen: tel. 071-3646732.
Ti, litse tv-prijs voor Renée Soutendijk
wjk De Nederlandse actrice Renée Soutendijk ontvangt
[gen Duitse Adolf Grimme Preis. Ze wordt daarmee on-
scheiden voor haar rol in de televisiefilm Hauptsache Leben.
itendijk speelt hierin een alleenstaande moeder die krijgt te
en dat ze borstkanker heeft. Soutendijk verwierf nationale
internationale bekendheid met films als Het Meisje met het
Ie Haar, Spetters, De Vierde Man, Van de Koele meren des
öds, Een Maand Later en Eve of Destruction. In Hauptsache
inspeelt ze onder anderen met de Nederlander Huub Sta-
rotterdam/leiden
louis du moulin
Fréderique Spigt slingert zich
met haar nieuwe album 'Engel'
weer eens tussen uitersten.
Connie Palmen was er na een
eerste luistersessie zo enthousi
ast over dat ze maar wat graag
een zeer persoonlijke promo-
bio voor de eigenzinnige Rot
terdamse zangeres wilde schrij
ven. Aan de andere kant moest
Manuëla Kemp er aan te pas
komen om voor diezelfde unie
ke 'strot' de al in de steigers
staande theatertournee financi
eel uit de fatale zone te lood
sen. Volgende week vrijdag
staat Fréderique Spigt in de
Leidse Schouwburg.
„Eigenlijk ben ik gek dat ik me
weer zoveel op m'n nek haal,
maar ik moet gewoon. Die krie
bel wordt op een gegeven mo
ment sterker dan mezelf en dan
helpt niets meer. Het is ver
domme nog rotter dan heroïne!
Tegelijkertijd ook lekkerder,
want zingen is en blijft toch het
enige waarin ik mezelf hele
maal kan verliezen", bekent Fré
(41).
Zit ze te tekenen, dan komt ze
ook nog wel eens los van alles
en iedereen. Ze vervaardigde
zelf de hoesprent van haar
nieuwe single 'Hemelse regen'.
Verder ramt ze, om haar idioom
maar even aan te houden, ei
genhandig het decor voor haar
theatertournee in elkaar en
zorgt ze ervoor dat de houten
stoeltjes voor haar orkest van
passende stoffering worden
voorzien.
Al die knutselarij is natuurlijk
niet uit luxe geboren, maar uit
pure nood, bevestigt Fré zonder
omhaal. „De mensen, zelfs
mijn eigen muzikanten hebben
er geen weet van hoe graag je
dit moet willen om het een
beetje zo te krijgen als je in ge
dachten hebt. Gestoord word je
er soms van. Deze theatertour
nee zou na bijna een jaar voor
bereiding ook bijna weer zijn
afgeblazen, omdat er niet ge
noeg geld was. Manuëla Kemp
is toen voor me in de bres ge
sprongen en dankzij haar zijn
er alsnog een paar potjes open
gesprongen, waardoor ik in elk
geval m'n begeleiders kan beta
len. Of ik zelf aan het eind van
de rit een stuiver heb verdiend,
staat nog te bezien. Doet er ook
niet zoveel toe. Ik wil dit nu
eenmaal, dus neem ik het risico
van een catastrofe graag voor
lief."
Sinds haar vorige album
(1996) is ze helemaal in de ban
van de viool. Ze wordt door de
'jammerplank' net zo snel
('Raakt meteen je hart') getrof
fen als anderen door haar hart
verscheurende stem. Maar het
voornaamste verschil tussen
'Engel' en haar vorig werk is de
overgang van het Engels naar
de moerstaal. Een switch die
vrijwel direct is voortgevloeid
uit haar verrassende deelname
aan het nationale songfestival
met 'Mijn hart kan dat niet
aan', waartoe ze was aangezet
door tekstschrijver Huub van
der Lubbe. „Toen hij met dat
idee bij me aanklopte dacht ik
eerst 'nooit van m'n leven'.
Maar omdat ik het op m'n ei
gen voorwaarden kon doen zag
ik er toch wel de lol van in en
uiteindelijk heb ik er alleen
maar positieve reacties op ge
had."
„Voor die tijd was het niet
meer dan logisch dat ik mijn
teksten in het Engels schreef,
dat was de taal waarin ik de
rock en de blues tot me had ge
kregen. Nu denk ik dat het niet
veel uitmaakt of je nou in het
Nederlands of in een andere
taal zingt, alles draait toch om
de emotie. Het is nog steeds
wat vreemd, maar ik kan me
voorstellen dat ik op den duur
niet meer anders wil dan in het
Nederlands zingen."
Waaruit zeker niet mag wor
den geconcludeerd dat Fré
denkt te kunnen aanpikken bij
de huidige hausse in moerstali-
ge pop van Marco Borsato, Ac-
da de Munnik, Blof en Volu-
mia!. Dat deel van het smaken-
palet vindt ze net even 'te veel
soap' en het succes begrijpen
kan ze niet of nauwelijks. „Ik
zou zo graag willen weten waar
nou de kracht zit, want die hoor
ik maar niet. Kijk, bij Ilse De-
Lange heb ik dat nou weer wel.
En ook bij Anouk kan ik me
heel goed voorstellen dat ze zo
veel tot de verbeelding spreekt.
Maar die zingen dan weer wel
Engelstalig. Wanneer stuit je in
Nederland nou op iets datje di
rect naar de keel grijpt en tege
lijkertijd kan doorgaan voor ei
gen cultuur?"
Op 'Engel' staan de muzikale
emoties in het teken van de
dood en de mysteries daarom-
testerklas
izikaal Stilleven
tenaars Annie Goddijn en
Kemper verzorgen op 27
een schilderworkshop
als thema 'Muzikaal Stille-
Tijdens de workshop in de
initiaal van de Burchtsociëteit
er gewerkt met acrylverf
een groot formaat doek,
bij muziek en muziekin-
erlaet nenten als inspiratiebron
ipeci en. 's Ochtends geeft Kern-
kan n sn lezing over het schilde-
ran stillevens in deze en de
meDl1 ;e eeuw en vertelt Goddijn
over werk dat ze naar aan-
|van haar reizen in Ma-
heeft gemaakt. Het trio
anger en gitarist Jim Wake
voor muziek tijdens. In-
igen: Peter Koekebakker
bestal 5126919.
^Hluitnodiging voor een ten-
l»telling van Larry Clark in
ironinger Museum is bij de
ïingse GPV in het verkeerde
|at geschoten. De uitnodi-
tt foto's van een jonge-
zijn polsen doorsnijdt
ran een naakte hurkende
2vrouw, wier geslachtsdeel
'dijk zichtbaar is. „We vin
bet zeer onsmakelijke fo-
aldus GPV-raadslid D. de
..We hebben de uitnodi-
dan ook retour gestuurd
de mededeling dat we hier-
verder verschoond willen
^."Woordvoerster J. Sel-
van het museum stelt in
reactie dat de gewraakte fo-
«karakteristiek zijn voor het
;van Clark". „Hij is een be-
[•jke documentairefoto-
die zich veel met jonge-
^jjiuut bezighoudt en met
s als drugs en seks.."
tentoonstelling begint
'taande zondag.
CHOCH
s.vfl
/HUIS
iEREH
beeldende kunst
recensie bernadette van der goes
Expositie Gijs Donker en Jacques Turk,
schilderijen inspired by women Te zien:
t/m 28/3, vrijza„ zo. 13.00-17.00 uur,
Ars Aemula Naturae, Pieterskerkgracht 9,
Leiden.
Van alle levende wezens zijn
vrouwen verreweg het vaakst
afgebeeld. Vermomd als godin,
middeleeuwse madonna of zo
maar dansend, verleidend, ba
dend, moederend en peinzend
bevolken ze de kunstgeschiede
nis. Ook nu nog vormen zij
voör veel kunstenaars een be
langrijke bron van inspiratie.
De vrouwen op de schilderijen
van Gijs Donker en Jacques
Turk, die bij Ars Aemula Natu
rae zijn tentoongesteld, hebben
eigentijdse namen. Ze heten
Jacqueline, Katy, Natasja, Ba-
bette of Claudia. Zelfs een kopie
naar een vrouwenportret van
de 16de eeuwse schilder Hans
Holbein geeft Turk de naam
Natja. Dit schilderij vormt een
uitzondering, want de overige
vrouwen die Turk afbeeldt,
stammen allemaal uit de 20ste
eeuw.
Levensgroot geportretteerd,
kijken ze mooi, slank en zelfver
zekerd op je neer. Het lijkt wel
alsof ze regelrecht afkomstig
zijn uit een modeshow. Liselore
is een sportief meisje dat non
chalant de handen in haar
broekzakken heeft gestoken,
Chantal is prachtig gekleed in
een chique, tijdloze avondjurk
en Judith heeft zich uitgedost
als een hippie uit de jaren zes
tig. Turk trof ze aan in tijd
schriften en blies ze vervolgens
op tot hun oorspronkelijke for
maat. Uitvergroot krijgen deze
vrouwen iets ongrijpbaars.
Daardoor lijkt het net alsof ze
niet echt zijn, alsof ze alleen
maar uit buitenkant bestaan.
Wat nog versterkt wordt door
het overwegend gebruik van
koele, matte tinten. Deze
droomvrouwen bevinden zich
op grote afstand.
Dit in tegenstelling tot de
vrouwen van Gijs Donker. In
warme tinten schildert hij vrou
wen van vlees en bloed. Door
gewaagd gebruik van kleuren
gaan ze leven en ademen. Zoals
in het geval van het portret van
een Somalisch meisje. De fel
oranje achtergrond in dit schil
derij liet Donker weerkaatsen in
haar gezicht, waardoor de blik
toond. De festivalorganisatie
hoopt dat het publiek behalve
geheide hits als Turks Fruit,
Soldaat van Oranje en De Lift
ook een flinke portie meer
kunstzinnige rolprenten aan
wijst, zoals bijvoorbeeld Zusje,
Noorderlingen en Abel, zodat
de selectie een beetje even
wichtig wordt.
Het festival vraagt ook een
aantal bekende Nederlanders
naar hun favoriete film. Op de
webstek zullen ze deze keuze
toelichten.
Ondertussen heeft het festival
zijn hele netwerk, van produc
tiemaatschappijen tot casting
bureaus, gemobiliseerd om zo
veel mogelijk actrices, acteurs
en producenten in en van Ne
derlandse films op te tromme
len voor een groot feest in de
Utrechtse Stadsschouwburg. In
de eerste voorzichtige schattin
gen houdt de festivalorganisatie
rekening met 2000 uitnodigin
gen voor deze Grote Reünie van
de Nederlandse Film.
Op de komende editie van
het festival wordt ook een nieu
we prijs ingesteld, een Gouden
Kalf voor beste scenario van
een speelfilm. Het aantal Gou
den Kalveren komt daarmee op
veertien.
Fréderique Spigt volgende week in Leidse Schouwburg
Fréderique Spigt: „Ik denk dat het niet veel uitmaakt of je nou in het Nederlands of in een andere taal zingt."
foto united photos de boer
trent, allesbehalve luchtige kost
die van de luisteraar beslist
meer dan modale inzet vraagt.
Wie zover met haar wil mee
gaan, zal echter toch ook flink
wat lichtvoetigheid bespeuren,
veronderstelt Spigt. „Een aantal
liedjes is sowieso al niet zo
zwaar, omdat ze veel meer over
het leven gaan. En waar het wel
over de dood gaat probeer ik er
het relatieve van aan te stippen.
Want zo is het natuurlijk wel:
sterven heeft net zo goed iets
bevrijdends. Stel je eens voor
dat je altijd maar zou blijven le
ven, zou moeten doorgaan,
daar moet je toch niet aan den
ken? Toevallig heb ik de afgelo
pen tijd zowel enkele bevallin
gen als een paar laatste adem
stoten intensief meegemaakt en
wat me daarbij telkens opviel
was dat de sfeer bijna hetzelfde
was. Er heerste eenzelfde soort
bevrijding, wat ik als erg gerust
stellend heb ervaren. Ik moest
daar het een en ander over
kwijt."
Eenmaal haar ei gelegd heb
bend dacht ze dat Connie Pal
men, met wie ze via een be
vriende fotografe vluchtig had
kennisgemaakt, wel geïnteres
seerd zou zijn. Maar dat Pal
men dermate zou volschieten
dat ze ook maar meteen een
even compacte als trefzekere
bio voor haar zou schrijven had
Spigt toch niet durven hopen.
Tussen stoer en smekend, lief
en link, treurig en troostend,
Fré zingt het als niemand an
ders in de Lage Landen uit,
luidt samengevat de warme
aanbeveling van Nederlands
best verkopende romanschrijf
ster. „Toen ik haar verhaal las,
kon ik m'n ogen amper gelo
ven, zo gestreeld was ik. Ik heb
meteen m'n plaat weer opgezet
en even was het net alsof ik 'm
niet zelf had gemaakt, zo
vreemd vond ik het ineens alle
maal."
Fréderique Spigt met 'En
gel', begeleid door zevenkop
pig orkest. Vrijdag 26 maart in
de Leidse Schouwburg; vrijdag
9 april, Schouwburg de Meer-
se, Hoofddorp.
in haar grote, expressieve ogen
nog vuriger wordt. Ook de li
chamen van zijn naaktmodel
len zijn opgebouwd uit kleuren.
Talloze penseelstreken in ver
schillende tinten geel, roze,
rood en oranje vormen een
hals, borsten, buik en dijen. Net
zolang totdat er een echte, tast
bare vrouw is ontstaan. Veel
echter en aardser dan die van
Turk.
De vrouwen van Donker en
Turk zijn in feite eikaars tegen
polen. Het aardige is dat ze
daarmee in een traditie staan.
Want behalve dat vrouwen al
heel lang een belangrijk thema
in de kunst vormen, zijn ei;
minstens even lang maar twee
manieren om ze uit te beelden:
realistisch of geïdealiseerd.
recensie louis du moulin
Concert: Neil Diamond met negenkoppi
ge band Gezien. 17/3, Ahoy", Rotter
dam Herhaling: vanavond
Diamonds are forever. Zo ook
die ene genaamd Neil. Bijna
tien jaar lang was de Ameri
kaanse zanger (58) aan deze
oceaanzijde uit beeld, maar gis
teravond schitterde hij in een
afgeladen Ahoy' ineens weer als
in z'n beste jaren. Weliswaar
moest Mr. Romantic Lovesong
zijn stem eerst even flink op
poetsen en leunde hij tweeën
half um lang wel heel erg zwaar
op zijn in de jaren zeventig ver
gaarde wereldhits, de her
nieuwde kennismaking was er
niet minder gedenkwaardig om.
Zoveel 'spelvreugde' uitstra
lend behoort deze goed gecon
serveerde veteraan vanavond
op herhaling in een andermaal
uitverkocht Rotterdams sport
paleis onverminderd tot de
wereldtop op het gebied van
entertainment. Ofwel: Neil Dia
mond hoeft zeker nog niet te
worden gerangschikt bij het
platte Las Vegas-vermaak, zoals
in z'n afwezigheid hier eigenlijk
wel stilletjes is gebeurd. Daar
voor is de als Naoh Kaminsky
geboren New Yorker nog altijd
te veel liefhebber. Z'n actieradi
us als concertartiest mag dan
zijn teruggelopen, eenmaal op
het podium (dit keer in het hart
van de arena opgesteld) wil hij
z'n fans niet minder dan het
volle pond bieden. Vandaar dat
zo'n beetje al z'n grote sin
glesuccessen (denk aan 'Beauti
ful Noise', 'Hello Again', If You
Know What I Mean", 'Solitary
Man') als ware kleinoden wer
den opgediend. Dat eigen 'pa
relsnoer' werd pas na anderhalf
uur even uit de etalage gehaald
om plaats te maken voor een
paar geleende pronkstukken af
komstig van Diamond's jongste
cd 'The Movie Album'.
Op zich niet zo verrassend,
maar wel dat Neil Diamond dit
uitstapje richting Hollywood
aangreep voor hommages aan
twee overleden collega's: Frank
Sinatra en Elvis Presley. Zijn
ode aan The Voice ('I've Got
You Under My Skin' afgewis
seld met brokken 'One For My
Baby') kwam wat gekunsteld
over, z'n eerbetoon aan The
King Of Rock 'n Roll ('I Can't
help Falling In Love') daarente
gen had zoveel 'soul' dat de
9000 fans het'einde amper kon
den afwachten om los te bar
sten in een overweldigend 'Olé,
Olé'-gezang.
Na die publieke ontlading
leek Neil Diamond nog meer op
z'n gemak, wat onder meer tot
uitdrukking kwam in het 'inter
actief verlengen' van 'Sweet Ca
roline' tot meest uitbundige
meestamper van de avond.
Maar toch, ook daarbij zorgde
de zanger ervoor dat het alle
maal niet te dol en dus smaak
vol bleef. Hetzelfde gold voor
z'n presentatie van het loflied
op z'n vaderland, 'America':
misschien onnodig omlijst met
twee eigen nationale vlaggen
plus twee Nederlandse drie
kleuren, maar verder slechts
met een minimum aan chauvi
nistische woorden ingeleid. En
dat is in het verleden bij Neil
Diamond wel eens anders ge
weest.
den haag anp
De Modegalerij van het Haags Gemeentemuse
um brengt vanaf zaterdag een overzichtstentoon
stelling van couturier Madeleine Vionnet. Ruim
veertig stuks haute couture, tal van tekeningen,
foto's en accessoires zijn daarvoor overgebracht
uit het Musée de la Mode, onderdeel van het
Louvre in Parijs.
Vionnet, die in de jaren '30 het hoogtepunt van
haar succes bereikte, wordt gezien als de belang
rijkste mode-ontwerper van de twintigste eeuw.
Zij is beroemd om haar vernieuwende ideeën op
het gebied van stofverwerking. Als eerste bracht
zij kleding die 'schuin op de draad' geknipt werd.
Door stoffen diagonaal te verwerken, ontstaat het
effect van elasticiteit en beweging. Daardoor zijn
Vionnets ontwerpen van een niet te evenaren
vrouwelijke elegantie. Vooral haar avondjapon
nen gelden als subliem. Beroemde klanten zoals
de koningin van België stonden voor haar in de
rij.
Couturier Mart Visser, die ook een expositie in
het Haagse Museum krijgt, vindt Vionnets japon
nen uitgesproken erotisch. „Dat zij juist als
vrouw dat vrouwelijk-sensuele weet op te roepen
vind ik zo knap," zegt hij, „want het zijn meestal
mannelijke ontwerpers die de erotiek bij vrou
wenkleding benadrukken." Visser is een groot
bewonderaar van Vionnet. „Ongelooflijk knap
wat ze met stoffen deed", aldus Visser. „Puur
doordat zëTiirect op de pop ontwierp. Die vrouw
was alleen maar bezig met wat een stof doet om
het lijf heen, dat is zó bijzonder."
