Arrestaties na aanslag
op winkels in Istanbul
GOED
KOOP
699
Buitenland
Jeruzalem inzet van
PR-offensief Israël
Eerbetoon van kroonprins
'Brussel moet echt schoon schip maken'
Daders waren mogelijk
Servische nationalisten
Britse winkelkolos verwacht 30 miljoen klanten
I ANDAG 15 MAART 1999
^Ns yti Een vliegtuig van de Zuid-Koreaanse luchtvaartmaat-
appij Korean Air is vandaag op een natte landingsbaan door-
eke )eden en tegen een antennemast tot stilstand gekomen. On
eer 50 van de 156 inzittenden zijn daarbij gewond geraakt,
ivvie een ernstig. Het vliegtuig raakte zwaar beschadigd, maar
Ei og niet in brand. Het ongeluk gebeurde in Pohang, 320 kilo-
ter ten zuidoosten van Seoul. Op zes na konden alle gewon-
i na behandeling naar huis. foto afp
temming over Oost-Timor in juli'
nitTA' De Oost-Timorezen kunnen in juli stemmen over het
rstel van de Indonesische regering voor autonomie voor de
egere Portugese kolonie. Dat heeft de Indonesische minister
buitenlandse zaken, Ali Alatas, vandaag in Jakarta gezegd,
stemming heeft na de parlementsverkiezingen van 7 juni
its. Vorige week kwamen de Verenigde Naties, Portugal en
onesië overeen, dat de Oost-Timorezen zelf over de toekomst
hun gebied kunnen beslissen. De Verenigde Naties zal met
loor Jakarta voorgestelde datum moeten instemmen. De uit
ban de stemming wordt besproken tijdens de bijeenkomst,
maand later, van de Raadplegende Volksvergadering, het
igste wetgevende orgaan in Indonesië. President Habibie
ft gezegd dat Oost-Timor onafhankelijkheid wordt aangebo-
als de inwoners het voorstel van Jakarta afwijzen.
abila vormt nieuwe regering Congo
hasa» De Congolese president Laurent-Désiré Kabila heeft
r is sren een nieuwe regering benoemd. Een voormalige bond-
Dot van wijlen dictator Mobutu krijgt daarin een sleutelpost.
itaatstelevisie heeft gemeld dat Bemba Saolona, een rijke za-
man en ex-bondgenoot van Mobutu, is benoemd tot minis-
ran economische zaken en industrie. Zijn zoon leidt een
[rillabeweging, de Congolese Bevrijdingsbewging (MLC), die
veel voormalige Zaïrese soldaten in het noorden strijdt te-
de troepen van Kabila. Een rechterhand van Kabila, Pierre-
orMpoyo. heeft de titel van minister van olie gekregen,
ivo werd eind vorig jaar de topman van de Congolese tak
de Angolese staatsoliemaatschappij Sonangol. Dat versterk-
band tussen de regimes in Luanda en Kinshasa verder.
iep
weid door roken in zwangerschap
ico» Een onderzoek onder ruim 4.000 criminelen duidt op
verband tussen het roken van de moeder tijdens de zwan-
iget< chap en gewelddadig gedrag van de mannelijke nakomelin-
Amerikaanse wetenschappers zeggen dit op te maken uit
erzoek in Denemarken. De resultaten van het onderzoek
den vandaag in het vakblad Archive of General Psychiatry in
ago gepubliceerd. Eerdere studies hadden al verband gelegd
|nn, en roken tijdens zwangerschap en een grotere kans op cri-
eel of impulsief gedrag door de kinderen. Dit nieuwe onder-
zou aangeven aan dat de schade die de tabak aanricht ge-
?n heeft die verder reiken dan de kinderjaren. Onderzoekers
ae Emorv universiteit in Atlanta (VS) hebben de levensloop
ïim 4.000 criminele mannen in Denemarken gevolgd, die
i) pen len geboren tussen 1959 en 1961.
voon
„di|ie
=(iropa wil niet praten met Asean
lie. De Europese Unie heeft gisteren een voor 30 maart ge
ld gesprek met het Aziatische handelblok Asean afgezegd,
ipawil niet met de Asean overleggen omdat Myanmar, het
gere Birma, daar lid van is. Tegen dat land heeft de unie
ties ingesteld vanwege mensenrechtenschendingen. EU-
zitter Duitsland was bereid het reisverbod voor Myanmare-
inctionarissen op te heffen, zodat deze de bijeenkomst in
ijn hadden kunnen bijwonen, maar dan moest de Myanma-
missie wel instemmen met een dialoog over mensenrech-
Myanmar wilde daar niet op ingaan. De andere Asean-lan-
- Brunei, Indonesië, Laos, Maleisië, Filipijnen, Singapore,
land en Vietnam zullen niet aan het gesprek deelnemen
Iyanmar wordt uitgesloten.
SM maakt gebruikers verslaafd'
jN. GSM-gebruikers kunnen verslaafd raken aan de radio
ing van hun mobiele telefoon. Zij kunnen zich 'high' voelen
endorfine, een morfine-achtige stof, die door de straling
/iclwor^ aangemaakt. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek
de gevolgen van radiogolven op de gezondheid. De straling
gtvia het oor door in de hersenen. Een van de effecten van
verhoogde niveau van endorfine is dat men meer behoefte
ntoo 1 aan alcohol. Blootstelling aan lage-golffrequenties door ge-
JG kvan mobiele telefoons kan volgens eerdere studies leiden
gel oofdpijn, geheugenverlies en zelfs kanker. De GSM-fabri-
lk3! 611 on ^at er 8evaar is voor de gezondheid.
neen Mum' heeft gat in haar hand
De Britse koningin-moeder Elizabeth heeft een zó ver-
tende levensstijl, dat zij een schuld van ruim dertien mil-
gulden heeft opgebouwd. De 98-jarige 'Queen Mum', de
der van koningin Elizabeth en het populairste lid van het
ie vorstenhuis, kan absoluut niet rondkomen van de twee
>en gulden die zij jaarlijks van de staat ontvangt. Zij heeft
ledrag alleen al nodig om al haar personeel te betalen. Hoe-
Ie koningin-moeder al sinds 1952 geen koningin meer is,
ien in haar vier residenties veel bedienden, buüers, tuinlie-
en chauffeurs. Het is niet bekend hoe de Queen Mum haar
ilden wil voldoen, maar zij hoeft niet voor een faillisse-
tsaanvraag te vrezen. Haar privé-verrnogen wordt namelijk
5 miljoen gulden geschat.
kezen terechtgesteld voor moord
De haakse regering heeft zaterdag acht personen laten
pteren die schuldig waren bevonden aan de moord op
ische geestelijken in 1996 en 1998. Dat hebben Iraakse kran-
Tsteren gemeld, op basis van een verklaring van de regering
3gdad. De sji'iten zijn in Irak in de meerderheid. Drie weken
Pen kwam het tot onlusten in Bagdad en het zuiden van
inadat de hoogste sji'itische geestelijke, ayatollah Mohamed
Tqal-Sadr, en twee van zijn zoons waren vermoord. Daarbij
jölgens een oppositiebeweging honderden doden gevallen.
■«nan British Airways wil euro
De topman van luchtvaartmaatschappij British Air-
Tord Marshall, heeft gisteren de oprichting aangekondigd
en beweging voor invoering van de euro in Groot-Brittan-
Het initiatief moet tegenwicht bieden aan de groeperingen
lch met steun van de meerderheid van de Britse pers ver
legen de Europese munteenheid, aldus Marshall. De
webeweging bestaat uit vooraanstaande ondernemers en
'd. zowel van de regerende Labour-partij als van de opposi
te belangrijkste vertegenwoordiger van de Conservatieven is
"uister van financiën Lord Howe. De beweging gaat cam-
levoeren voor de Europese verkiezingen van juni. De Britse
lng staat in principe positief tegenover invoering van de eu-
'aar houdt nog wel de nodige slagen om de arm. De Britse
is nog steeds in meerderheid tegen de euro.
AFP Agence France Pi
Koerden verdacht van gooien brandbommen Dertien Turken gedood
De politie van Istanbul heeft zo'n twintig arrestaties ver
richt in verband met de aanslag van zaterdag, die aan
dertien mensen het leven kostte. Dankzij ooggetuigen
heeft de politie een vrij nauwkeurig signalement van de
vier daders. De verdenking gaat uit naar de Koerdische
Arbeiderspartij PKK. Die dreigde na de gevangenneming
van leider Abdullah öcalan met acties tegen burgerdoe
len in de grote steden. In de maand die sindsdien ver
streken is, zijn er in Istanbul alleen al meer dan 200
brandbommen gegooid.
istanbul-ankara» anp-afp-cpd verdiepingen dwongen te gaan,
en vervolgens met brandbom-
De dertien mensen kwamen om men en benzine het gebouw in
nadat enkele mannen het pu- vuur en vlam zetten. Twee
bliek in een winkelcentrum met mensen verbrandden en elf
vuurwapens naar hoger gelegen kwamen om door rookverstik-
king. Zes mensen raakten ge
wond. De brand duurde twee
uur, en liet weinig over van het
gebouw van zes verdiepingen.
Gisteren ontplofte er weer bom
in Istanbul. Daarbij viel een do
de en raakten vijf mensen ge
wond.
De Turkse premier Bulent
Egevit denkt dat de plegers van
een bloedige aanslag de verkie
zingen van 18 april willen ver
storen. Politie en leger hebben
hun veiligheidsmaatregelen
voor de verkiezingen uitgebreid.
Volgens de Turkse krant Hur-
riyet is de aanslag het werk van
de 'Valken van de wraak van
Apo'. Apo is de bijnaam van
öcalan. De man die volgens de
krant de televisiezender Star
belde, vertelde dat ze alle aan
wezigen in het warenhuis ge
dwongen hadden zich naar de
bovenste verdieping te begeven.
Daarna zouden ze benzine
rondgesprenkeld hebben, om
die vervolgens aan te steken.
Toen de verslaggever had ge
vraagd wat de naam van de or
ganisatie in het Koerdisch was,
antwoordde de beller dat hij
geen Koerdisch sprak en hing
op.
Hurriyet staat bekend als een
rechtse, nationalistische krant,
die niet altijd even betrouwbaar
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Israël ontketent een groot pro-
paganda-offensief in het bui
tenland om steun te winnen
voor zijn 'recht op Jeruzalem'.
Daarbij zullen niet alleen de
ambassades worden ingescha
keld, maar ook joodse organisa
ties en lobbygroepen. Het kabi
net is gisteren akkoord gegaan
met een voorstel daartoe van
premier Netanyahu en minister
van buitenlandse zaken Sharon.
Aanleiding voor de campagne
is een Europese uitspraak dat
Jeruzalem geen Israëlische stad
is, maar een 'corpus separa
tum', een gebied met een af
zonderlijke status. De gewraak
te uitspraak staat in een brief
van in Tel Aviv gestationeerde
EU-ambassadeurs. Ze antwoor
den daarmee op een Israëlische
oproep geen bezoeken meer te
brengen aan het Orient House,
de PLO-vertegenwoordiging in
Oost-Jeruzalem.
De term 'corpus separatum'
stamt uit de VN-delingsresolu-
tie van 1947, die oproept tot on
der meer de vorming van een
joodse en een Arabische staat.
Netanyahu begon gisteren
zijn propagandaslag door de
rest van de wereld op het ver
keerde been te zetten. In de ka
binetsverklaring die over het
initiatief is uitgegeven, staat te
lezen dat de premier kritiek le
verde op 'VN-Veiligheidsraad-
resolutie 181'. In werkelijkheid
was het een besluit van de Alge
mene Vergadering. Netanyahu
zei ook dat de op 29 november
1947 met een meerderheid van
33 tegen 13 stemmen aanvaar
de resolutie 'van nul en gener
waarde' werd toen de Arabische
staten haar afwezen. In feite
vormde ze in mei 1948 een van
de steunpilaren van Israëls on
afhankelijkheidsverklaring.
goose green De Britse kroonprins Charles (links) bracht gisteren in
Goose Green op de Falklands een eerbetoon aan de Britse soldaten die
daar in 1982 tijdens de oorlog met Argentinië sneuvelden. Er vielen
toen in 72 dagen strijd zo'n duizend doden. De oorlog begon nadat het
toenmalige militaire bewmd in Buenos Aires de eilanden, die een Britse
kolonie vormen, overviel en bezette. De kwestie heeft de relaties tussen
Britten en Argentijnen sindsdien stevig verzuurd, maar er is enige ver
betering. Zo ging Charles vorige week ook naar Argentinië. Hij merkte
daar echter hoe gevoelig de oorlog nog altijd is. De prins riep de woede
van pers en publiek over zich af toen hij de Argentijnse regering vroeg
Europarlement: niet zeuren, maar doen
te luisteren naar wat de Britse bewoners van de Falklands voor
hun toekomst willen. Buenos Aires ziet de eilanden, gelegen in olierijke
wateren, als onvervreemdbaar Argentijns grondgebied, foto reuters
dylan martinez
brussel marc peeperkorn
correspondent
De Europese Commissie gaat haar onder
gang tegemoet, als zij niet snel de rotte ap
pels uit haar gelederen verwijdert. Het spe
ciale rapport over fraude in de Commissie,
het dagelijks bestuur van de Europese Unie,
dat vanavond verschijnt, moet volgens Ne
derlandse Europarlementariërs in elk geval
tot het vertrek van de Franse commissaris
Cresson leiden. Brinkhorst (D66): ,,Als zij
dat weigert, sleept ze haar collega's mee.
Dan zal fret parlement de gehele Commis
sie snel uit haar lijden verlossen.
Het rapport over mogelijke fraude,
vriendjespolitiek en slecht management
door Eurocommissarissen is opgesteld door
het Comité van Wijzen. Dit Comité werd
half januari ingesteld, nadat het Europees
parlement de Commissie naar huis dreigde
te sturen. Elf van de twintig commissarissen
zijn afgelopen weken door de 'wijzen' ver
hoord. Het elftal kreeg gistermiddag alvast
inzage in hetgeen hen ten laste wordt ge
legd, met de laatste mogelijkheid zich te
verdedigen.
Cresson belast met onderwijs en on
derzoekwordt al maanden beschuldigd
van vriendjespolitiek door dikbetaalde Eu
ropese baantjes en lucratieve contracten
aan kennissen te vergeven. Dankert (PvdA):
„Daarnaast heeft Cresson het parlement
voorgelogen. Dat zijn zaken waarvoor in
Nederland een minister moet vertrekken."
GroenLinkser Lagendijk noemt de positie
van Cresson 'onhoudbaar', terwijl Wieben-
ga (WD) erop wijst dat de liberalen de
Fran^aise al twee maanden geleden hebben
afgeschreven. Dankert en zijn collega's wij
zen er echter op dat de Franse regering haar
landgenote de hand boven het hoofd
houdt. Ook Cresson zelf peinst vooralsnog
niet over opstappen, zeker niet als de ande
re verhoorde commissarissen waaronder
Marin (Spanje), Liikanen (Finland) en de
Nederlander Van den Broek mogen blij
ven.
In theorie kan Commissievoorzitter San-
ter naar het Hof van Justitie stappen om het
ontslag van Cresson te vragen. Omdat dit
vele maanden in beslag neemt, zou onder
tussen de Franse commissaris van haar ta
ken worden ontheven. De Nederlandserss
verwachten echter niet dat het parlement
de zaak laat aanslepen. Het parlement kan
echter alleen de hele Commissie naar huis
sturen. Brinkhorst:In januari stemden 232
parlementariërs tegen de Commissie en 293
voor. Met het frauderapport op tafel zal de
balans doorslaan in het nadeel van de
Commissie."
Dat de Commissie dan over anderhalve
week afwezig is op de speciale top in Ber
lijn, waar de regeringsleiders het toekomsti
ge budget van de Europese Unie vaststellen,
is volgens Dankert 'jammer maar helaas'.
,,Een Commissie met deze statuur maakt
ook niets klaar.
vucitrn-kosovska mitrovica
vervolg van voorpagina
De Servische autoriteiten heb
ben de schuld van de aanslagen
meteen aan het Kosovo bevrij
dingsleger UQK gegeven. Maar
omdat alle slachtoffers etnische
Albanezen waren, gaat iedereen
er vanuit dat de daders moeten
worden gezocht in de hoek van
Servische radicale nationalisten.
Zij proberen de spanning op
te laten lopen, in de hoop dat
het UQK zal besluiten om niet
naar Parijs te gaan om het vre
desakkoord te ondertekenen.
Bijna alle Albanezen vinden
echter dat hun delegatie wel
moet tekenen. Doet ze dat niet,
dan kan de NAVO geen vuist
maken tegen de Serviërs en niet
overgaan tot luchtacties.
„Ik wilde gewoon kaas en eie-
londen harm harkema
correspondent
Het ligt in een kalkgroeve, ge
heel omringd door steile, vijftig
meter hoge rotsen. Daardoor
lijkt het alsof de bouwers het
enorme nieuwbouwcomplex
voor de buitenwereld verborgen
proberen te houden, maar niets
is minder waar. Hier bij Dart-
ford in noordwest-Kent, zo'n
dertig kilometer ten zuidoosten
van Londen, worden vanaf de
opening morgen elke dag zo'n
tachtigduizend winkelende be
zoekers verwacht. Dat zijn er
zo'n dertig miljoen per jaar.
Het complex, Bluewater ge
naamd, is in vijfjaar uit de
grond gestampt en is het groot
ste overdekte winkelcentrum
van Europa. Het biedt onderdak
aan 320 zaken, waaronder drie
grote warenhuizen. Het heeft
een totale oppervlakte van zo'n
veertig voetbalvelden en er wer
ken zo'n achtduizend mensen.
Wie bij overdekte winkelcentra
nog denkt aan armoedige win
kelpuien en groezelige wandel
galerijen met veel plastic, dient
dat beeld bij te stellen. Bluewa
ter is ronduit luxueus. Een in
vestering van maar liefst twee
miljard gulden is hier vertaald
in vloeren en muren van na
tuursteen en marmer, en straat-
meubilair van roestvrij staal en
duur hout. Onder een glazen
koepel van zo'n duizend vier
kante meter zijn tientallen tro
pische bomen geplant. Deze
botanische tuin doet tevens
dienst als centraal terras voor
een groep aanpalende restau1
rants en cafés.
Ruim tachtig sculpturen, op
zich zelf staand dan wel ver
werkt in muren of plafonds, ge
ven het in de vorm van een
driehoek gebouwde winkelcen
trum de allure die past bij de
zaken die er zich gevestigd heb
ben. De Australische project
ontwikkelaar Lend Lease heeft
juist voor. deze locatie gekozen,
omdat de bevolking van Kent
het hoogste gemiddelde inko
men van het koninkrijk heeft.
Londen ligt bovendien vlakbij.
Op een reistijd van minder dan
een uur wonen dus tien miljoen
potentiële klanten. Als die nu
eens drie keer per jaar naar
Bluewater komen en er per keer
75 gulden besteden, dan wordt
er een jaarlijkse omzet van ruim
twee miljard gulden gehaald.
De winkelketens hebben er wel
vertrouwen in. Ondanks de to
renhoge huren is er geen vier
kante meter meer vrij, en is er
inmiddels een wachtlijst met
zo'n veertig gegadigden. Hoe
wel er in de financiële planning
geen rekening mee is gehou
den, wordt stilletjes gehoopt dat
toeristen die naar Londen ko
men ook de weg naar het nieu
we winkelcentrum weten te vin
den.
Nooit eerder is er zoveel onder
zoek gehouden naar de wensen
en de grillen van de klant, zegt
de Amerikaanse architect Eric
Kuhne. Dat onderzoek heeft er
onder andere toe geleid dat
i klanten'voortaan 'gast' worden
genoemd, als in een hotel. Doel
is dat de gast zich een dag lang
in Bluewater vermaakt. Hoe
langer hij het immers volhoudt,
I hoe meer geld hij laat rollen.
Maar omdat niemand een dag
volmaakt met winkelen alleen,
is er veel plaats ingeruimd voor
ontspanning. Zo zijn er meer
dan veertig eet- en drinkgele-
genheden. Zelfs enkele zeer du
re restaurants hebben zich er
gevestigd.
Natuurlijk zijn er bioscopen
I (twaalf stuks) alsmede verschil
lende ruimtes die geschikt ge-
maakt kunnen worden voor
theater- en muziekvoorstellin-
gen. „Winkelen op nivo dient
over een culturele component
te beschikken", aldus Kuhne.
Voor degenen die zelfs aan een
hele dag Bluewater niet genoeg
hebben: geen nood. Er zijn ver
gevorderde plannen om een ho
tel aan het complex toe te voe
gen.
Speciale aandacht bij Bluewater
is er voor de grootste vijand van
alle winkelcentra: de man. Spe
ciaal voor hem is er een vijf kilo
meter lange fietsroute uitgezet.
Voor de notoire wirikelhater is
er bovendien viswater genoeg
om een hengeltje in uit te gooi
en. Die hengels kunnen onge
twijfeld in Bluewater worden
gehuurd? Nee, moet Kuhne toe
geven. Die moet de gast zelf
meenemen.
Een geheel bevredigend ant
woord heeft Kuhne evenmin op
de vraag of de toch al drukke
wegen in de omgeving (waaron
der de buitenste Londense ring
weg M25) de te verwachten gro
te stroom auto's zai kunnen
verwerken. De verkeerspolitie
vreest het ergste. Kuhne zegt er
geen idee van te hebben. Maar
mochten er enorme files ont
staan, dan zit daar zeker ook
een positief aspect aan, weet
hij. Ze zijn er dan immers het
bewijs van dat Bluewater aan
klandizie geen gebrek heeft.
ren op de markt kopen", zegt
Skender, een Albanees die aan
de dood ontsnapte. „Plotseling
hoorde ik een enorme knal",
vertelt hij. „Daarna waren er
veel schreeuwende mensen, ge
wonde vrouwen en kinderen.
Overal lagen ledematen."
Volgens Skender liet de politie
zich de eerste vijftien minuten
na de bomaanslag niet zien.
„Normaliter rijden ze altijd door
de straten, en toevallig waren ze
gisteren in geen velden of we
gen te zien. We weten wie dit op
z'n geweten heeft. Het Milose
vic-regime. daar is geen twijfel
over mogelijk."
KOOLEN
POTGROENTEN
diverse soorten, pot 720 ml.
BZ33S
°79
399
edet ultra
keukenrollen
pak 2 rollen van309
Met voorjaarsdecoratie
K9
!S B.V. tel. 035-5433333
elke dag goed nieuws
