Soap op de Zeedijk
TV
WEER
Moedwil of misverstand
VRIJDAG 12 MAART 1999
COMMENTAAR
Een wedstrijd van eel
radiostation heeft voc n
roering gezorgd in de:
kalme Canadese sta: i
Kandiaten worden in «1
HAL'S zwaarste weds r
de gelijknamige dj'si
waanzinnige stunts te g-gi
Een maand lang mag
gestreden om de hoc al vv
De Egyptische actrice
hoeft de boete van 31
die haar was opgelegi
in neglige op de cove
tijdschrift had geste
talen. Het hof van be
deelde gisteren datd
Yousra, een van det
Egyptische actrices,
lijk waren en bovendi
scènes weergaven uil
gewoon in de Egyptis
pen te zien was. In 1
twee islamitische ree
deeld dat de foto's in
schrift Film en Volk
bijna naakt'waren. I
beeldingen zoudens j.~
met 'de zeden, het re.
lamitische wetgeving
zijden japon armen
bedekt liet.
)ces
rvai
andi
Opkopen. Dezer dagen lijkt het de alpha en de omega van het Ne
derlandse ondernemersdom. Aegon, Fortis, Ahold en anderen ne
men het ene na het andere bedrijf over, bij voorkeur in het buiten
land. In de wereldeconomie, zo begrijpt de nieuwsconsument,
spreekt Nederland een stevig woordje mee. Toch is het niet alles
goud wat er blinkt. Krap drie jaar na sluiting van hun verstandshu
welijk gaan Koninklijke Hoogovens en Usines Gustave Boël bin
nenkort uiteen.
Vol goede moed begonnen de Nederlandse staalmakers aan het
avontuur. Maar koud hadden ze een voet over de drempel gezet in
La Louvière of ze werden uitgekreten voor Batavieren. 'Le vent du
nord' (de wind uit het noorden) waarover Jacques Brei ooit zo
bloemrijk zong, stuitte bij de Walen van meet af aan op diep wan
trouwen, vooral omdat ze vreesden voor de werkgelegenheid. Ei
genlijk is het sindsdien nooit meer goed gekomen.
Nu het besluit tot scheiding is genomen, dringt de vraag zich op of
Hoogovens zich op Boël geweldig heeft verkeken of juist slim heeft
geopereerd.
Een niet onbekende strategie in ondernemersland is: opkopen, sa
neren en marktaandeel pakken. Al eind 1996 vermoedden de Bel
gische vakbonden dat het Hoogovens niet ging om het productie
bedrijf in La Louvière. maar om Boëls aandeel in de Franstalige af
zetmarkt. In dat geval, zo vreesden de Waalse syndicalisten, zou
Hoogovens zich van dat marktaandeel meester maken en vervol
gens flinke delen van Usines Gustave Boël sluiten. Het laatste sa
neringsplan dat Hoogovens voor Boël ontwikkelde, lijkt in die rich
ting te wijzen: delen van het bedrijf zouden dicht moeten en ruim
de helft van het personeel zou moeten afvloeien.
Toch past een belangrijke kanttekening: over de voorwaarden
waaronder Hoogovens haar belang in Boël van de hand doet, is
nog niets bekend.Cruciaal bij de ontvlechting is de toekomstige
positie van Hoogovens bij de klanten van Boël", zei een vakbonds
bestuurder gisteren. Terecht, want het is zeer de vraag of Hoog
ovens zich blijvend over het marktaandeel van Boël kan ontfer
men.
Is dat niet zo, dan is er nog slechts ruimte voor één conclusie:
Hoogovens heeft zich op Boël zwaar verkeken. De 'Batavieren' kre
gen in Wallonië te maken met onverholen vijandigheid van werk
nemers en lokale overheid, met storingen in bedrijfsinstallaties en
met arbeidsonmst. En tot overmaat van ramp trok de Azië-crisis
ook in La Louvière diepe sporen.
Met het afscheid van Boël kiest Hoogovens nu eieren voor zijn
geld. Behoorlijk veel geld.
Eindeloze tranen van Hanja
De vrouw van de dag was gisteren zonder twijfel oud-minister Han
ja Maij -Weggen, die voor de Bijlmer-enquêtecommissie even haar
emoties niet in bedwang kon houden. Hoe vaak kwam dat beeld
van haar (hand voorde mond, ogen die zich lichtelijk met tranen
vulden) in de rest van de dag niet terug in journaals en nieuwsru
brieken Zeker zes, zeven keer en dan heb ik nog niet eens alle pu
blieke zenders bekeken, laat staan de commerciële. Het werd op ze
ker moment irritant. Soms denk ik wel eens: we hebben te veel jour
naals en achtergrondrubrieken en te weinig nieuws en dus komt
iets eindeloos terug. Mevrouw Maij excuseerde zich nog bij de com
missie voor haar emotie, wat nergens voor nodig was. Maar in dit
land schijnt het voor politici nog altijd een soort doodzonde te zijn
om gevoelens te tonen.
In Middageditie had Bernadette de Wit weinig op met Maij's emo
tionele problemen. Samengevat kwam haar opvatting erop neer dat
het werk van de enquêtecommissie niet moest worden opgehouden
door huilende vrouwen. Vrouwen kunnen soms zeer hard voor el
kaar zijn.
Ik blijf even bij wat eens als het zwakke geslacht werd aangeduid.
De Vlaainse tv heeft 'een quiz alleen voor vrouwen', getiteld Dames-
dubbelspel. Vlaamse vrouwen, zo vernam ik, schijnen nauwelijks
mee te (willen) doen aan quizen die voor beide geslachten open
staan, vandaar. Wat al meteen niet deugt aan dit spelletje 'alleen
voor vrouwenis dat het onder leiding staat van een vent, overigens
wel een aardig iemand, Herman van Molle. De titel Damesdubbel
spel lijkt nergens naar, want de twee deelnemende dames strijden
niet met elkaar maar tegen elkaar. Ze zullen in Vlaanderen toch
wel het verschil weten tussen enkel- en dubbelspel?
Op basis van antwoorden op vragen (zoals "Wat is het recordaantal
kinderen dat een vrouw ter wereld heeft gebracht?' Het antwoord
was: 69: de bewuste vrouw baarde een hele zwik twee-, drie- en
vierlingen) moeten woorden in een kruiswoordpuzzel worden ge
vormd. Die woorden leveren punten op en die punten franken. De
winnares komt in de slotronde uit tegen....Herman van Molle. Zij
gaat 'm dan zeven vragen stellen uiteen lijst van dertig die gezegeld
door een gerechtsdeunvaarder zijn binnengebracht. Als hij goed op
een vraag antwoordt, vermeerdert haar kapitaal meteen tevoren
door haar ingezet bedrag, maakt hij een fout dan is ze de inzet
kwijt. Het gevolg van deze rolverdeling is dat het accent geheel op
die kerel komt te liggen. Noem dat nou maar een quiz voor vrou
wen.
Belgen, het komt er nooit meer goed mee.
wil buys'
Kwik krijgt vleugeltjes
Een front dat de overgang markeert naar minder zachte oceaanlucht
doet er tijdens het komende etmaal langer over om ons land te passe
ren. Dat isgunstig nieuws want daardoor kan hele zachte lucht, die
vanmiddag het zuiden van Nederland bereikte, wat langer te gast zijn.
Vooral morgen plukken we daar de vruchten van. Met een zwakke tot
matige zuidelijke wind wordt lucht aangevoerd waarin het kwik vleu
geltjes krijgt. Zaterdagmiddag wordt het omstreeks 16 graden. De
voorjaarstemperaturen worden bereikt bij meestentijds zonnig weer.
Later op de middag neemt van het westen uit de bewolking toe en 's
avonds kan het enige tijd gaan regenen. Zondag is het eerst nog be
wolkt maar in de loop van de ochtend gaat de zon schijnen. Bij weinig
wind stijgt de temperatuur 's middags naar een graad of 12.
Na het weekeinde wordt het weerbeeld gedurende een aantal dagen
bepaald door een krachtig Russisch hogedrukgebied dat zich vanaf de
toendra langzaam naar het zuidzuidwesten verplaatst. Het luchtdruk
maximum slokt een hogedrukcel op diè zich zondag boven de Britse
eilanden bevindt. Daardoor ontstaat een omvangrijk systeem dat in
grote delen van Europa de lakens uitdeelt. Onder invloed van het Eu-
rohoog blijft het droog en zijn er perioden met zon. De luchtmassa's
zijn echter niet zo zacht. Het wordt maximaal 11-12 graden.
Dankzij de zon doet het echter toch voorjaarsachtig aan. Rond
het midden van de week gaan de temperaturen weer enkele
graden omhoog.
Tijdens het afgelopen etmaal was er eindelijke sprake van
zonnig weer. Daarbij liepen de temperaturen op tot om
streeks 7-8 graden: Op het KNMI station van Bloemen-
daal aan Zee werd 8,1 en op Schiphol 7,6 graden
registreerd. In het zuiden van Limburg werd het
ruim 11 graden (Oost Maarland 11,5). Bij onze
zuiderburen overschreed het kwik lokaal de 15
graden en in het midden van Frankrijk was het
zowaar warm met maxima tot 23 graden. Hele
koud lucht bevindt zich alleen nog boven het
noorden en noordoosten van Europa. Daar vriest
het nog meer dan 20, lokaal ruim 30 graden
(Chosedachard -32,2 graad).
jan visser
Bewoners vergeten vaak dat er een camera draait'
De Zeedijk is een nieuwe 12-delige docusoap van RTL 4, waarin het leven van 'gewone' mensen in de be
kendste straat van Amsterdam op de voet wordt gevolgd. Junks en zwervers bepaalden de sfeer en het beeld
van De Dijk. De straat heeft een metamorfose ondergaan en begint steeds meer de contouren te krijgen van
een gezellig uitgaansgebied waar nieuwe (horeca) ondernemers en de oude Dijkbewoners samenleven. Saai
en rustig is het er absoluut niet geworden. De Zeedijk is nog even kleurrijk als vroeger. Met dank aan de veel
al markante bewoners. Een dagje op pad met de cameraploeg.
De 'hoofdrolspelers' van de docusoap op de Zeedijk. foto ton kastermans
Het wordt Willem even te veel.
Of de cameraploeg alsjeblieft
naar de gang wil gaan. Willem
(39) zit middenin zijn wekelijk
se tatoeagesessie bij leer-, rub
ber- en piercingshop Mister B.
in de Warmoesstraat in Amster
dam. De octopus op zijn rug
krijgt kleur. Met zekere hand
prikt Walter de rode inkt in zijn
rug. En dat vindt Willem nor
maal gesproken lekker en ont
spannend. Maar met de came
raploeg op zijn lip, schiet hij er
van in de stress. Het doet nu
gewoon pijn. Je rug zit vol ze
nuwen, weet Willem nog uit
zijn verplegersverleden.
Regie-assistent Pieter van Rijn,
cameraman Peter de Bont en
geluidsman Coen Gravendaal
trekken zich zonder morren te
rug. Als je maandenlang ie
mand overal mag volgen, moet
je zo'n verzoek om wat privacy
respecteren. Tussen de ringen,
klemmen en leren onderbroe
ken komt de ploeg even bij met
een kop koffie. Een regenjas
met aktetas, type keurige huis
vader, stapt het homowalhalla
binnen en vist bijna achteloos
een krantje met vers nieuws uit
de homowereld van de stapel.
Goedemiddag.
Willem, eigenaar van homobar
Queens Head op de Zeedijk,
schiet weer in zijn trui. Een stuk
plastic beschermt de bijgewerk
te plek op zijn rug. Hij is moe
en moet vanmiddag nog een
hoop doen. Een uurtje zangles,
even slapen en een bingoavond
in zijn zaak. Daarvoor moet hij
eerst zijn trainingsbroek, Nike-
gympen en kaalgeschoren
hoofd verruilen voor een gla-
mourjurk, pumps en een im
mens hoge pruik. In de avond
uren gaat Willem als Dusty
door het leven. In dragqueen
Dusty heeft hij zijn ziel en zalig
heid gestopt. Met haar wil Wil
lem doorbreken. Een optreden
op televisie. Hij heeft er alles
voor over. De docusoap van
RTL 4 over de Zeedijk is voor
hem een geschenk uit de he
mel. Een beter podium kan hij
zich niet wensen.
Voordat Willem de tatoeage
shop verlaat, vraagt hij zich nog
even bezorgd af of de ploeg wel
duidelijk op film heeft staan
wat een 'gewéééééldige' zaak
Mister B. is.Ja Willem", roept
de regisseur lachend. ,,Dat heb
ben we al." En na drie dikke
zoenen voor Walter gaat Willem
op in de drukte van de War
moesstraat. Als een volleerd ac
teur draait hij zich honderd
meter verderop om. ,,Is het
goed zo?" Regisseur Van Rijn
wil de binnenkomst nog een
keer overdoen. Willem zucht,
quasi ongeduldig. „Jullie zeg
gen het maar hoor."
Ondanks zijn warme belang
stelling voor de camera en de
'fantastische crew' is.Willem
blij dat het verblijf van het tv-
team op de Zeedijk op zijn eind
loopt. ,,Je past je dagindeling
hier en daar wat aan. Het kost
je toch tijd en energie. Het is nu
wel mooi geweest."
Het team van de Hilversumse
producent TéVé Holland voelt
zich meer dan welkom op de
Zeedijk. In de voorbije maan
den zijn de programmamakers
volledig opgenomen door de
Dijkbewoners. Eindelijk eens
een cameraploeg die niet alleen
oog heeft voor de relletjes en de
sensatie, maar het echte gezicht
van de Zeedijk in beeld brengt.
De tv-producent heeft tijdelijk
domicilie gekozen in een voor
malige Chinese videotheek hal
verwege de Zeedijk. Het kan
toortje is uitgegroeid tot het
middelpunt van de straat. Uit
voerend producent Mie Dries
noemt het onderkomen op de
Zeedijk een gouden investering.
„Je krijgt er veel voor terug. De
band met de bewoners is heel
hecht en je mag veel meer fil
men. Ze vergeten vaak letterlijk
dat er een camera draait."
De meeste 'hoofdpersonen' uit
de serie wippen dagelijks aan
met het laatste nieuws en de
jongste ontwikkelingen. Zo
steekt een lid van het actieco
mité voor het behoud van de
politiepost in de Warmoesstraat
haar hoofd om de hoek. „We
hebben al vierhonderd handte
keningen binnen. Wat zeggen
jullie daarvan?" En weg is ze
weer. Morgen komt ze onge
twijfeld melden dat de stand
404 is.
Even later stuiven de vriendin
nen Joyce en Sue Ellen binnen.
Joyce is een voormalige mijn
werker uit Schotland die mid
den in het ombouwproces tot
vrouw zit. Knalrode lippenstift,
een dikke laag oogschaduw en
een bedeesde blik naar de
grond kunnen de mannelijke
trekken in zijn/haar gezicht
nauwelijks verbergen. Joyce
leeft al anderhalfjaar als vrouw
en binnenkort vindt de operatie
van man naar vrouw plaats. De
tv-ploeg volgt het proces op de
voet. „De operatie filmen we
niet. Daar zijn andere program
ma's voor, maar we laten wel
aan de hand van foto's zien hoe
het allemaal in zijn werk gaat.
Onvoorstelbaar wat ze kun
nen", zegt producent Mie
Dries.
Een taxi met bestemming Pas-
seerdersgracht staat voor de
deur. Het draaiboek meldt op
namen van dè privé-zangles
van Willem de Wit. Willem is
geen nachtegaaltje en zal dat
vermoedelijk ook nooit worden.
Dat weet hij zelf ook. „Maar ik
wil gewoon wat zekerder in
mijn schoenen staan als ik als
Dusty moet zingen. Ik deed al
tijd maar wat. Nu leer ik op de
juiste toonhoogte in te zetten."
Met de klassieker 'Daar was
laatst een meisje loos' heeft
Willem aardig wat moeite. De
tatoeagesessie van vanochtend
zit hem nog steed^ in de weg.
„Je bent moe", constateert de
zangpedagoge. „Of komt het
soms door die ring door je neus
dat je niet lekker zingt?" De le
rares bekent dat ze de eerste
keer behoorlijk gechoqueerd
was bij de aanblik van het ijzer
werk in zijn neus. Willem doet
niet moeilijk. Hij is bereid om
de volgende keer zijn neusring
uit te doen. Regisseur Pieter
van Rijn kijkt naar zijn camera
man. Heb je dat?
Minder excentriek maar zonder
enige twijfel net zo kleurrijk als
Willem is horeca-ondernemer
Hans Wolffenbiittel. De joviale
leraar natuurkunde trok elf jaar
geleden de schooldeur achter
zich dicht en trok naar de Zee
dijk. Dat was in de tijd dat het
straatje de ergste ellende van
zich afgeschud had en alles op
alles werd gezet om er weer een
leefbaar stukje Amsterdam van
te maken. Wolffenbüttel was ja
renlang eigenaar van de be
faamde jazzkroeg Casablanca
op de Zeedijk. Nu heeft hij nog
het VOC-café, de Roode Baron
en Int Aepjen. In het VOC-café
wil Hans samen met zijn zoon
Rogier de bejaarde Zeedijkbe
woners verrassen met een eten
tje. Een medewerker van het
bejaardenhuis is uitgenodigd in
het café om wat zaken door te
nemen. De ploeg van TéVé Hol
land is erbij.
Een uitje organiseren voor de
bejaarden blijkt geen sinecure.
Zeker niet in het VOC-café waar
je trapje op trapje afmoet.
Wolffenbüttel schiet nog in de
stress als hij aan vorig jaar
denkt. „Die oudjes moesten al
lemaal getild worden en we
hadden een noodtoilet achter
in de zaak gemaakt. Die pot heb
ik wel zes keer moeten legen.
Want ze moesten natuurlijk al
lemaal. Kwam door de hachee.
Daar hadden ze zelf voor geko
zen. In het bejaardenhuis staat
dat nooit op het menu. Ik snap
nu wel waarom." Ach, Hans
kan er eigenlijk ook wel smake
lijk om lachen. Hij gunt het de
oudjes zo verschrilXelijk. „Die
mensen hebben de meest
mooie verhalen over de Zeedijk.
Dat zou je eigenlijk op zo'n
avond allemaal op moeten
schrijven. Dat is pas geschiede
nis."
Na een biertje keert de ploeg te
rug op het nest. Nog even een
rondje met de wijkagenten en
dan is het mooi geweest. Vol
gende week sluit het kantoortje
definitief en gaat de camera op
zwart. Dan rest de ploeg nog
maar een ding: afkicken.
susanne van velzen
Het verhaal van de Zeedijk
wordt vanaf vanavond weke
lijks op vrijdag uitgezonden
op RTL 4 om 21.30 uur.
MAARTEN 'T HART
We deden er altijd de hele dag over om die palmen te
verplaatsen. 's Morgens de grootste palm, 's middags,
als we al moe waren, de wat kleinere. In één van die
jaren dat ik mocht meedoen, hadden wij 's morgens,
met vier mannen peifect samenwerkend, de grootste
palm in een recordtijd van twee uur van winterverblijf
naar voorplein getransporteerd. Allgs hielp mee, het
weer was goed, de bospaden waren goed droog en de
palmkuip dompte nimmer. Optimistisch begonnen we
's middags aan onze twee palm. Toen dook opeens een
kasteelbewoonster op die mee wou helpen. Wie waren
wij om te zeggen: 'Nee, dank u.Het was een aardige
vrouw. Ze was niet te beroerd om aan te pakken. Ze
duwde, ze trok, ze sleepte met rollers. Toch had ze één
bezwaar. Steeds riep ze met een allengs scheller klin
kende stem aanwijzigingen. 'Meer naar rechts.'Pas
toch op, hij helt, hij gaat scheef.'Als een roller ook
maar een beetje uit koers raakte, begon ze met haar
armen te wieken. Ik voelde hoe de irritatie bij ons vie
ren groeide. In een bocht dompte de palm opeens. Hij
stortte van zijn draagbalken af, kiepte schuin over de
rollers en kwam naast de rijbalken in het struikgewas
terecht. 'Heb ik 't niet gezegd,' schetterde de vrouw,
'heb ik niet gewaarschuwd, had dan toch beter opge
let'.
We stonden metz'n vieren zwijgend naar haar getier
te luisteren. We wisten dat zij met haar schrille stem
de oorzaak was van ons leed. Toch bleven we beleefd,
we zeiden niets. Na een poosje mompelde de professor:
'Eerst maar eens een kopje thee.
Toen we dat gedronken hadden, zei de professor: 'En
nu maar eens proberen of we hem weer overeind kun
nen krijgen.Terstond sprong de vrouw op. Demon
stratief bleven we allevier zitten. 'Nou, waar blijven
jullie,riep ze. 'Het is beter dat jij de theespullen op
ruimt,' zei de professor. Tranen, een scène, maar we
lieten haar geen keus.
Vrouwen, 't is machtig mooi spul, maar als 't erom
gaat een moeilijke taak te volbrengen, waar kracht,
coördinatievermogen en optimale samenwerking ver
eist is, moet je ze preventief aan de wc-bril vastklin
ken. Het probleem is simpelweg dit: de meeste vrou
wen kunnen hun mond niet houden. Ze schreeuwen
aanwijzigingen met hun schrille, hoge stemmen, ter
wijl je juist, zo weinig mogelijk zeggend, heel rustig en
geconcentreerd moet doorwerken. Ze gaan harder
schreeuwen als de problemen toenemen. Spijtig, want
naarmate de taak zwaarder is, wordt juist meer stilte
vereist.
Palmen
Op het voorplein van een kasteel in ons dorp staan 's
zomers, in reusachtige kuipen, twee grote palmen. In
het najaar worden deze palmen in een Oranjerie ge
plaatst om aldaar te overwinteren. Begin april worden
ze weer naar het voorplein overgebrach t. Vele jaren
heb ik als dommekrach t meegeholpen bij het
transport. Op het bospad legden we tweemaal
twee zware rijbalken. Daarop bevonden zich rol
lers. Op die rollers, op twee korte draagbalken,
bevond zich een palm die we daar eerst met
veel moeite bovenop hadden getakeld. Stond
cle palmkuip eenmaal op zijn draagbalken
j/j; op cle rollers dan 'kon hij voorzichtig over
fv zijn rijbalken geduwd worden.
I Het luisterde nauw. De vrijkomende rijbal-
J ken moesten steeds verplaatst worden. De rol
lers die aan de achterkant vrij kwamen moes--
ten naar voren om opnieuw dienst te doen. We
werkten doorgaans metz'n vieren. Als er ge
duwd moest worden, riep de professor die de
leiding had: 'Ja, maar.Dan zette ik mijn
schouders ertegen. Af en toe hoorde je iemand
zeggen: 'Pas op, hij gaat dompen.Dan was het
zaak om te voorkomen dat de palmkuip van
zijn rollers reed.
