Meerderheid bisschoppen
tegen condoomverstekking
'Titus Brandsma in november 2000 heilig verklaai
Kerk Samenleving
Pastores met jongeren uit Leij
en Bollenstreek naar Hondi
WOENSDAG 10 MAART 1999
Over de grens voor Dalai Lama
mcleodganj Een vrouw met een Tibetaanse gebedsmolen kijkt
toe hoe haar landgenoten proberen bij Mcleodganj de grens
naar India over te komen, in de hoop daar een glimp op te van
gen van hun spiritueel leider de Dalai Lama. Die woont daar
een twee weken durend'congres bij over boeddhistische leer
stellingen. Het congres valt samen met de herdenking, vandaag,
van een mislukte opstand van de Tibetanen tegen hun Chinese
overheerser. foto ap
Expositie van bijbels in Alphen
alphen aan den run» Dominee H. Ommering opent vanavond in
de Adventkerk aan de Julianastraat in Alphen een tentoonstel
ling van bijbels door de eeuwen heen. Hij doet dat na afloop
van de 'dienst van gebed voor gewas en arbeid', rond tien over
half negen 's avonds. Aanleiding voor de tentoonstelling is het
feit. dat 1999 is uitgeroepen tot Het jaar met de bijbel. De expo
sitie duurt een week. In die week zijn er op 11, 13 en 15 maart
lezingen. H. Souer bijt op 11 maart om acht uur 's avonds het
spits af met een voordracht over de bijbel als object voor kun
stenaars. F. van der Veen. secretaris jeugdbenadering van het
Nederlands Bijbelgenootschap, vertelt op zaterdag 13 maart om
half drie over bijbel en kind. De thema's van de lezing van do
minee G. Baudet op de avond van 15 maan zijn 'Bijbel, woord
van God' en 'Bijbel, mensenboek'. Ook die lezing begint om
acht uur.
Jongerendag over discipelschap
leiden Comé Platschorre spreekt en de Hoogezandse band
Back to Life speelt zaterdag 13 maart op de jongerendag in de
Streekschool Leiden aan het Lammenschanspark 1. "Volg (je)
mij', is de titel van de jongerendag, waar het onderwerp disci
pelschap is. De jongerendag begint om half drie en duuurt tot
half negen. Deelnemers worden geacht zelf een boterhammetje
mee te nemen.
Sacred dance in Petruskerk
leiden Op zaterdag 13 maart is er van twee tot vier uur 'sacred
dance in de Petruskerk aan de Lammenschansweg 40a. Het is
een activiteit in het kader van de vastenactie. De opbrengst
komt ten goede aan alleenstaande minderjarige asielzoekers in
Leiden en aan kinderen in een vluchtelingenkamp in Soedan.
Siberische synagoge vernield en beklad
moskou Vandalen hebben in de Siberische stad Novosibirsk
een synagoge vernield. Ooggetuigen ontdekten gisteren dat het
meubilair aan stukken was geslagen, gebedenboeken en torah-
rollen waren verscheurd en de muren met hakenkruisen waren
beklad. Rabbijn Berel Lazar van de Federatie van Joodse Ge
meenschappen in Moskou omschreef de aanval als een 'po
grom .Antisemitische incidenten komen in Rusland steeds va
ker in het nieuws. In mei vorig jaar ontplofte een bom in een sy
nagoge in Moskou.
Staatssecretaris Klaus Gysi overleden
berlun Klaus Gysi, van 1979 tot 1988 staatssecretaris voor
godsdienstzaken in de toenmalige DDR, is zaterdag in de leef
tijd van 87 jaar in Berlijn overleden. Gysi was eerder ambassa
deur in Italië en bij de Heilige Stoel. Gysi heeft nooit kritiekloos
de besluiten van de DDR-regering aanvaard. Hij was ontsteld
door het optreden van de autoriteiten tegen de kerkelijke vre-
desactie Zwaarden tot ploegscharen in het begin van de jaren
80. Hij is nooit een 'SED-betonkop' geweest, zei oud-bisschop
Albrecht Schönherr.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Bedankt: voor Nieuw- en St. Joosland en Ritthem. HJ. van Kapel te
Buurmalsen.
CHRISTELIJK GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Almelo. A Wagenaar te Aalten.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Puttershoek, C. Harinck te Houten.
Bedankt: voor Hoofddorp, J.J. Taniste Middelburg-Centrum.
redactie dick van der*
utrecht gpd
Een commissie van deskundige
katholieken gaat onderzoeken
of het gebruik van condooms in
'extreme noodsituaties' toege
staan is. De bisschoppen hopen
met dit advies de condoom
kwestie in de kerk, ontstaan na
omstreden uitspraken van bis
schop Muskens van Breda, te
bezweren. Na afloop van de
bisschoppenconferentie in
Utrecht maakten kardinaal Si-
monis en bisschop Muskens de
instelling van de studiecom
missie bekend. Moraaltheolo
gen en andere deskundigen
moeten de bisschoppen helpen
een standpunt te formuleren in
deze gevoelige kwestie.
Mogen mensen in 'extreme
noodsituaties' zoals de aidsepi-
demie in Afrika, condooms ge
bruiken om anderen niet te be
smetten? Het antwoord op die
vraag verdeelt de bisschoppen.
Muskens is een uitgesproken
voorstander, zo verklaarde Si-
monis. De kardinaal is falikant
tegen. „Het is het paard achter
de wagen spannen", meent de
kardinaal. „Gebruik van con
dooms vergroot alleen de pro
miscuïteit (vrij seksueel verkeer,
red.). Zeker bij natuurvolken
zoals in Afrika."
De meerderheid van de bis
schoppen deelt de mening van
Simonis, de rest aarzelt nog. De
commissie moet zich vooral
buigen over de vraag, vindt Si
monis, of je een ernstig kwaad
(sterfte door aids) met een min
der kwaad (condooms) mag be
strijden.
Muskens beklemtoonde dat
alle bisschoppen, vóór of tegen,
blij waren dat het onderwerp
nu op de agenda staat. „Het is
goed deze kwestie aan de orde
te stellen." De bisschop vair
Breda is er zelf van overtuigd,
dat condooms een goed middel
zijn tegen aids. „Dat heb ik van
mensen uit de praktijk. Missio
narissen, zusters, broeders, le
ken en artsen." Hij is overigens
bereid zijn mening bij te stel
len. „De paus is onfeilbaar. Ik
ben dat niet."
De enige concessie die kardi
naal Simonis wil doen, is het
gebruik van condooms toe
staan in een huwelijkse relatie,
als een van de partners met het
hiv-virus is besmet. „Dan is het
een middel voor zelfverdedi
ging." In alle andere gevallen is
het condoom volgens de katho
lieke leer taboe, omdat het de
geboorte kunstmatig beperkt.
leiden/regio aad rietveld
De jongerenpastores Charles Horsthuis van het
dekenaat Bollenstreek en Jeanine Vermeulen
van het dekenaat Leiden gaan deze zomer met
een tiental jongeren naar Honduras. De jonge
ren gaan drie weken lang de Noordwijkse ont
wikkelingswerkster Wil van Stein helpen bij het
venvezen lij ken van haar droom, een zelfvoor
zienend dorpje voor arme bejaarden.
Het is niet voor het eerst dat Wil van Stein
hulp van jongeren krijgt bij haar werk in het
dorp Llano del Tigre. Vorig jaar zomer bouwde
een twintigtal jonge Noordwijkers, op het stuk
grond dat de ontwikkelingswerkster in 1996 ca
deau kreeg, de eerste twee bejaardenwoningen.
Er werd ook een waterpomp geslagen en een
werkplaats gebouwd. Maai' het grootste deel
van het terrein ligt nog braak.
De groep helpers die komende zomer naar
Llano del Tigre gaat zal zich, samen met Hon-
durese leeftijdsgenoten, vooral
met infrastructurele projecten. Er i
rastering rond het bejaardendorpj
wegen worden aangelegd. Verde
bouwd worden aan een kippenfai
hokken en wordt er een visvijver gt
De bedoeling is dat in het dorpji
zo'n vijftig bejaarden van een min
bezorgde oude dag kunnen genie »e
nen er wonen en werken op de i$igi
kippenfarm en de varkensfokkerij.
centrum moet nog gebouwd word
winkel, de ontmoetingsruimte en
zijn al klaar. In 2002 moet al het i e 1
zijn. s v
De pastores en de jongeren zoe ;tat
sponsors voor hun reis. Mensen i
van Wil van Stein in Honduras uiuds
kunnen een bijdrage overmaken i
mer 7872536 van de Katholiel i a<
Noordwijk.
In rooms-katholieke kringen wordt nu snel de heiligver
klaring van de Friese karmeliet Titus Brandsma (1881-
1942) verwacht. Het is volgens ingewijden bepaald niet
uitgesloten dat Brandsma volgend jaar al heilig wordt
verklaard.
den haag robert van de woestune
In Rome worden de geruchten
steeds sterker dat pater Titus
Brandsma, de in 1881 in Oege-
klooster bij Bolsward geboren
karmeliet, heilig verklaard zal
worden. Falko Thuis, ex-gene-
raal-overste van de karmelieten
en voorzitter van de stichting
Vrienden van Titus Brandsma,
was onlangs in Rome en op ba
sis van gesprekken met ingewij
den denkt Thuis, dat de kans
bijzonder groot is dat het Vati-
caan in november volgend jaar
Brandsma heilig zal verklaren.
Ook Kees Waayman. hoogleraar
spiritualiteit aan de Katholieke
Universiteit te Nijmegen, rekent
daar sterk op.
Titus Brandsma werd in 1985
zalig verklaard. Zalig in de
Rooms-Katholieke Kerk worden
die gelovigen die als martelaar
gestorven zijn of uitblonken
door hun deugdzaamheid. Ti
tus voldeed aan beide criteria,
aldus Waayman. In de jaren
van de Duitse bezetting mobili
seerde Brandsma de rooms-ka
tholieke pers tot verzet tegen
het nationaal-socialisme. Het
kostte hem zijn leven. Als mar
telaar voor het geloof stierf
Brandsma op 26 juli 1942 in
concentratiekamp Dachau.
Brandsma was echter niet al
leen verzetsheld. Hij was ook
wetenschapper, theoloog - met
een grote verdienste voor de
Rooms-Katholieke Kerk -, peda
goog, journalist en Fries met de
Friezen. Mede door zijn toe
doen werd in 1917 het Rooms
Frysk Boun opgericht. Ook
kwamen dankzij hem de natio
nale bedevaarten naar Dokkum
weer op gang. Verder speelde
de pater een belangrijke rol bij
het ontstaan van de Fryske Aka-
demy.
Het duurde dertig jaar voor
dat Brandsma op voorspraak
van onder meer de Duitse en
Poolse bisschoppen zalig werd
verklaard. Een heiligverklaring
is in de rooms-katholieke leer
weer een stapje hoger dan een
zaligverklaring. Dat er nu - na
vijftien jaar - sprake is van hei
ligverklaring is opmerkelijk.
Lobby
Potentiële heiligen dienen aan
twee criteria te voldoen. Een
heilige moet niet alleen in zijn
eigen vaderland, maar ook
daarbuiten vereerd worden.
„De Rooms-Katholieke Kerk is
een wereldkerk. Andere kerk
provincies moeten de verering
voor een heilige delen", zegt
Waayman. Bij Titus is dat in
middels het geval. Zo is er in
Australië, de Verenigde Staten,
de Filippijnen en Canada mo
menteel sprake van een inten
sieve lobby voor heiligverkla
ring van de Friese karmeliet.
Dat ook elders in de wereld
veel belangstelling voor hem
bestaat, is volgens Waayman en
Thuis een gevolg van het feit
dat Brandsma karmeliet was.
„Die zitten overal." Daarnaast
plukt Brandsma de vruchten
van zijn veelzijdigheid. „Hij was
een echte duizendpoot. Er zijn
dus heel veel mensen die zich
met hem kunnen identifice
ren", aldus Waayman.
Tweede criterium is het ver
richten van een wonder. Een
martelaar van het geloof, zoals
Brandsma, heeft slechts één
wonder nodig om tot de rij van
heiligen te worden opgenomen.
En dat is inmiddels het geval.
Op voorspraak van de karmeliet
is een aan een dodelijke vorm
van kanker lijdende vrouw in
Chicago genezen. Dat mirakel
wordt nu door het Vaticaan om
derzocht. „Het voorval is in ie
der geval ontvankelijk verklaard
en niet zomaar gediskwalifi
ceerd", constateert Waayman.
Dat de behoudende Titus
Brandsma Stichting onlangs
Wonder
heiligverl(oi
Brandsm:
nijmegen/boxmeer
rj|NEK
Het Vaticaan dot
naar berichten
wonder, dat op
van Titus Brand 1
geschied. Als de
voor de heilig
het verhaal over
van een kanke
trouwbaar acht,
se karmeliet nog t is
lig zijn.
zogehajsti
commissie van
se congregatie ofceri
geloofwaardighe x
vermeende woe nd
moet een groe rd
(consultoren) ni iari
dat er een verbi
het wonder en
van Titus Brani ver:
kardinalen tot s es
zegen geven, k
hannes Paulus
verklaring overg
Het komt ge
dat mensen
ten goede in hi
Titus Brandsm
ven. Zo ook in
kerk van de ka
Nijmegen, waai
tieboek wonder^NNC
tuigenissen te
nu toe was er
verhaal bij, datbjege
noeg was om
caan aan te melfbel
ooi
Een um met as van pater Titus Brandsma staat onder dienst portret in de
een van de jonge bedevaartplaatsen van Nederland.
haar zesduizend sympathisan- van Brandsma zo belangrijk
ten opriep om te bidden om voor veel rooms-katholieken?
een wonder van Titus, is dus Krijgt hij daardoor soms een
volledig achterhaald. „Deze hogere status? „Je kan nooit
mensen zijn kennelijk niet goed heiliger worden dan zalig", zegt
op de hoogte", zegt Thuis. Waayman. „Maar Titus krijgt
Waarom is de heiligverklaring door zijn heiligverklaring wel
gedachteniskapel te colmschate,
foto gpd
een veel bredere erkenning. En
ik vind dat hij die verdient.
Dat de kerk nog steeds heili
gen nodig heeft, staat voor
Waayman en Thuis als een paal
boven water. „Iedere tijd heeft
behoefte aan zijn eigen heili
gen. Er gaat krad
lige uit. Als men*
moeilijk hebben
kunnen ze zich I
wenden. Dat gee
heilige is ook e
voor anderen. J at
Titus kijkt, dan z roe
geen wereldvrei )acj
toch was hij een
per mens. Hij wa j
z'n eenvoud c
voor ons."
Leidsch Dagblad
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidscn Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1899
ANNO 1974
Vrijdag 10 Maart
LEIDEN - De tijden veranderen, met hen de menschen en
als gevolg daarvan ook de gebruiken. Zoo is in den
Schouwburg reeds sedert jaren de gewoonte verdwenen
van wat men noemde 'toilet maken'.
Bij de voorstellingen zetelt thans de eenvoud op zijn
troon. Slechts een paar keeren van het jaar wordt van dien
gebruikelijk geworden regel afgeweken: wanneer het Leid-
sche Studententooneel er zijn gasten ontvangt.
Daar hebt ge den avond van gisteren. Prachtig gezicht
die overal dicht bezette rangen, met verscheidenheid van
vroolijke kleurschakeeringen en prettig stemmende ge
zichten.
Zelfs de toegangen tot het parterre geheel bezet met in
gala gekleede heeren, waarvan er ook een toevlucht tot de
loge zochten, zij het om ook slechts met een staanplaats te
vreden te zijn.
LEIDEN - Het kampioenschap in het zaalrijden, uitge
schreven door den 'Algemeenen Nederlandschen Wielrij-
dersbond' op 8 april a.s. in de Stadszaal alhier, gaat be
paald door. Ingeschreven hebben: De Rotterdamsche W.V.
'T.H.O.R.', de 'Zwolsche Athletische Club', de 'Haarlem-
sche Vélocipède Club' en de Haarlemsche Wielrijders-club
'Amicitia'. Met eenige andere vereenigmgen zijn de onder
handeling nog niet afgelopen.
SASSENHEIM - Dinsdagavond bevond zich bij de Post-
brug, onder Sassenheim, iemand uit Rijnburg met een
viertal paarden op de rails der stoomtram, op een oogen-
blik, dat daar de tram moest passeeren.
De begeleider van de dieren kon de paarden niet vlug ge
noeg van de rails verwijderen, zoodat de locomotief één
der paarden te water reed, terwijl een tweede zoodanig
werd gekneusd, dat het arme dier niet meer kon staan.
Door spoedig remmen wist de machinist ernstiger onge
luk te voorkomen. Een en ander was oorzaak, dat de tram
een half uur vertraging ondervond.
Maandag 11 maart
LEIDEN - De buitenlandse
werknemers, die het hoekpand
Van der Werfstraat 29/Bou-
welouwesteeg 50 bewonen,
weigeren en bloc een huurver
hoging van twintig naar vijf en
twintig gulden te betalen. Zij
hebben dit hun huisbazen
Slijkhuis en Dool vrijdagavond
laten weten, toen deze langs
kwamen om de wekelijkse
huur op te halen. Het pand
Van der Werfstraat/Bouwelou-
wensteeg wordt bewoond door
twaalf Marokkanen. De Marok
kanen zijn van mening, dat
twintig gulden al ruim betaald
is, gezien de geringe woon
ruimte waarover zij beschik
ken. De huiseigenaars ontvan
gen twaalf maal twintig gulden
per week. Onkosten in minde
ring daarvan zijn o.a. het loon
van de werkster, die eenmaal
per week langs komt en kosten
voor elektriciteit, gas en water.
Begin vorige week kondigden
de huiseigenaars mondeling
een huurverhoging van tien
gulden aan, welk bedrag zij la
ter halveerden De Marokkanen
zijn echter niet van plan een
cent meer voor hun onderko
men te betalen.
Wethouder Duyverman opende zaterdag een fancy-fair in de Hartebrugschool aan de Haarlemmerstraat. De
gymnastiekzaal en de verschillende klaslokalen waren ingericht als een soort minikermis, waar ouders en
leerlingen alsook vele oud-leerlingen van de Mariaschool en de Jongensschool van de Caeciliastraat (uit
deze scholen is de Hartebrugschool ontstaan) gokjes konden wagen en aankoopjes doen. foto archief
leidsch dagblad
LEIDEN - Op de Leidse groen-
tenveiling zijn de eerste toma
ten verkocht door de heren G.
A. J. van der Harg uit Zoeter-
woude en A. J. van der Arend
uit Stompwijk. Koper was W.
de Mooij uit Noordwijk, die f
30,30 voor een bakje van zes
kilo betaalde.
KATWIJK/IJMUIDEN-Schip
per Leen Dubbelaar kwam met
de hektreiler KW 123'Hol
land' van Ouwehand's Rederij
en Visverwerking N.V. uit Kat
wijk aan Zee aan de IJmuiden-
se visafslag. In de ruimen van
zijn schip een forse lading
koolvis met daarbij nog andere
vissoorten. Toen alles was ver
kocht bleek deze reis naar de
'noord' een besomming van f
133.000,- als resultaat te
hebben gehad. Geen kleinig
heid. Wel dient te worden vast
gesteld, dat de besomming van
de KW 123 een uitschieter
was.
C O L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorgmg:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M J Bouterse (adjunct)
J Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
llisi
TELEF-
Advertenties. 071 - 53
Familieberichten: 023-feiSf
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 ?Jter
Hoofdredactie:
ADVERTE»
Maandag t/m vrijdag va
071- 5356 230
RUBRIEKSADVi 87
Maandag t/m vrijdag vai
071- 5143 545 ,cr.
ABONNEW£>_ 1
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgr: iroe
per half jaar (acceptgr: r
het automatisch afschrijver
abonnements- geld, ontvï
betaling
VERZENDING'
Voor abonnementen die p?
worden verzonden geldt er
aan portokosten per versd>
LEIDSCH DAGBLAD 01
Voor mensen die moeilij'f
hebben of blind zijn (of»
leeshandicap hebben), s
van het regionale nieuw
Dagblad op geluidscasse
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproker
eff
K E N H U I
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uil
feestdagen)
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendie»
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
