Roemloos einde
nationale trots
WEER
II
291*,
MAANDAG 8 MAART 1999
C O
E N T A A R
Referendum aan zijden draadje
Het correctief referendum, kroonjuweel van coalitiepartner D66,
hangt aan een zijden draadje en daarmee mogelijk ook het voort
bestaan van Paars 2. In de Eerste Kamer, die als voornaamste taak
het toetsen van nieuwe wetgeving heeft, lijkt de vereiste tweederde
meerderheid voor het referendum onhaalbaar. Vijf WD-senatoren
die bij de eerste stemming in de Senaat ook al tegenstemden, drei
gen dit opnieuw te doen. Een afvallige WD-stem is al voldoende
om het wetsvoorstel af te schieten.
Het referendum is de pijler van het D66 -partijprogramma. Zeker
is dat een regeerakkoord zonder afspraken over een correctief refe
rendum nooit de zegen had gekregen van de D66-achterban. Afge
lopen weekeinde dreigde het D66 hoofdbestuur onomwonden met
een crisis als de WD-senatoren doorzetten.
De opstelling van WD-senatoren als Heijne Makkreel en oud-par
tijleider Wiegel mag dan onverteerbaar zijn voor D66, deze tegen
standers hebben principiële bezwaren tegen het referendum. Het
is de vraag of zij zich moreel gebonden achten aan het regeerak
koord. Hoe begrijpelijk de wens van D66 om een loyale opstelling
van de WD-senatoren ook is, leden van de Eerste Kamer móeten
vrijelijk het ja of nee kunnen uitspreken. Die vrijheid geeft de Eer
ste Kamer bestaanrecht.
Neem bijvoorbeeld de gewetenswroeging van de Aerdenhoutse
oud-rechter Heijne Makkreel. Bij hem staat nog vers in het geheu
gen gegrift, dat hij zich ten tijde van het tweede kabinet Lubbèrs
heeft laten pressen tot fractiediscipline toen de Harmonisatiewet
door de Eerste Kamer moest worden geloodst, maar later door de
rechter werd neergesabeld. Logisch dat hij niet graag opnieuw te
gen zijn voorkeur ingaat.
Heijne Makkreel, Wiegel en de anderen moeten tot een oordeel
kunnen komen zonder al te veel druk van buitenaf. Laat D66 ge
rust zijn consequenties trekken, wanneer het correctief referen
dum in de Eerste Kamer strandt. Ofschoon vast niet het oogmerk
van de sociaal-liberalen; het is niet uitgesloten dat men er bij een
volgende verkiezing voor het parlement garen bij spint. De WD
daarentegen zal in dit scenario nog heel wat aan de kiezer uit te
leggen hebben.
Doe geen moeite
Zal ik eens een televisieprogramma voor jullie maken, vroeg Bart de
Graaf ruim een jaar geleden aan de kijkers van Veronica. En toen
dacht ik al: doe geen moeite. Maar enkele tienduizenden Nederlan
ders en staatssecretaris Aad Nuis dachten daar anders over. Nu is er
elke zondagavond BNN. Van negen tot tien. En in dat uur wordt er
een lading onbenulligheid over de kijker uitgestort waar je verstand
bij stil staat.
Zo is daar Ruud de Wild die elke week de wens van een bejaarde in
vervulling laat gaan. Gisteravond mocht ene Henk Spitter met 'onze
Ruudje', zoals hij werd aangekondigd, naar de sauna en de beauty-
farm. ..Vind je dit niet meer iets voor halve homo's en nichten", wil
de 'onze Ruudje' weten. „Ik ga niet discrimineren", zei Henk ver
standig. De presentator wist nog drie vragen te verzinnen. Was je
vroeger een goeie vrouwenversierder? Vind je her lekker? En: Was je
vroeger een goeie vrouwenversierder?
Daarna was het de beurt aan twee verklede heren aan de bar, die
praatten over het aloude thema van de openingszin voor mannen
op vrijersvoeten. „Heb het bij voorkeur over horoscopen, dat vinden
de vrouwtjes leuk.Waarop een programma volgde dat Eros heette
en volgens presentator Eddy Zoey bedoeld was voor 'het vrouwelijk
deel van de bevolking. Dat ging dus over lingerie. Er waren beelden
van dames die in bijna niks over de catwalk liepen en die van Zoey
vragen kregen als: Waarom heb jij zo'n affiniteit met lingerie?
Aansluitend kwam een malloot met een pruik en een bril zonder
glazen vertellen hoe je een 'behaatje' openmaakt. „Dat vraagt enige
oefening. En als het niet meteen lukt, ga niet zitten rukken.Haha.
Om te laten zien dat er heel veel onzin in een uur past was er ook
nog een 'populair-wetenscliappelijk' blokje onder de naam Planet
BNN. Dat ging over aardbevingen. We kregen archiefbeelden te zien
en in een teksballon konden we lezen, dat aardschokken 'onstaan
doordat delen van de aarde ten opzichte van elkaar schuiven en
dat de volgende aardbeving 'weieens in Tokio zou kunnen zijn.' Dat
is inderdaad érg populair-wetenscliappelijk.
Ten slotte ging de voorzitter, Bart himself, op bezoek bij Mylène de
la Haye met de vraag: Waarom kijken er geen vrouwen naar BNN?
„Omdat de programma's een beetje melig een beetje plat en een
beetje kinderachtig zijn", vond Mylène. En ik dacht: een beetje?
Laat ik, bij wijze van uitzondering, eens een kijkcijfer geven. Een
één voor de moeite is nog teveel. Want bij BNN doen ze geen moeite.
Maar ze hebben wel iets bewezen: dat het, bij al die rotzooi die er al
is op televisie, altijd nog erger kan.
wil buys
Herfst en winter nog nooit zo nat
De tandem herfst-winter is, voor wat betreft deze eeuw, nog nooit zo
nat geweest als de afgelopen zes maanden. In De Bilt werd 696 mm
geregistreerd. Normaal zijn dat er 413. Tot dusver was de periode 1
september tot 1 maart het natst in 1994-1995 met 650 mm. Het
aandeel van de herfst was gedurende de afgelopen zes maanden uiter
aard het grootst. Wie herinnert zich niet de beelden van wateroverlast
in Zeeland en Zuid Holland (halverwege september) en Drenthe en
Noord Holland (eind oktober). Uitgedrukt in procenten bedroeg het
aandeel van de herfst 67.
Doordat er de afgelopen maanden nauwelijks perioden met droog weer
zijn opgetreden kunnen agrariërs voorlopig hun akkers en velden niet
bewerken. De land- en tuinbouworganisaties zeggen dat er minstens
drie tot vier weken droog weer nodig zijn voordat de grote landbouw
machines het veld in kunnen. Daar ziet het voorlopig niet naar uit.
Ook deze week komt het geregeld tot regen. Wel gaan de tempera
turen geleidelijk omhoog tot waarden tussen 9 en 13 graden later
deze week.
De komende nacht en morgenochtend veroorzaakt een over Het
Kanaal naderende storing regen. Ook morgenmiddag blijft het
niet overal droog. De temperaturen gaan omhoog naar waar
den omstreeks 8 graden. De wind waait in de nacht en och
tend uitoostelijke richtingen en neemt aan de kust toe tot
vrij krachtig. Morgen ruimt de wind naar het zuiden maar
gaat onder invloed van een nieuwe depressie 's avonds weer
terug naar de oosthoek. De nieuwe depressie trekt op
woensdag en donderdag langzaam via de Golf van Biskaje
naar de Britse eilanden. De fronten veroorzaken bij ons re
gen maar het kwik zit in de lift.
Gisteren was het een uitgesproken nare dag. Het regende
langdurig (op enkele plaatsen werd smeltende sneeuw waar
genomen), resulterend in etmaalsommen rond 10 mm. In
Stompwijk viel tussen gisterochtend en vanochtend 12 mm,
in Katwijk 11 en op Valkenburg en in Lisse 9 mm. IJmuiden
en Zandvoort rapporteerden ook onweer. De regen viel bij
temperaturen van omstreeks 3-4 graden en een aan de kust
enige tijd krachtige zuidwestenwind. Gisteravond nam de
naar zuid krimpende wind af.
jan visser
ITC uit Heemstede sleepte de afgelopen weken het voormalige Neder
landse vliegdekschip 'Karei Doorman' naar India. Daar werd de oude
zeereus, die de afgelopen dertig jaar onder Argentijnse vlag voer, in
Alang op het strand gezet. Hier wordt het vechtschip waarmee nooit is
geknokt, gesloopt. Een roemloos einde van een nationale trots.
De 'Karei Doorman' als occasion te koop aan de kade in Den Helder.
foto nationaal foto persbureau
Voonnalige 'Karei Doonnanwordt op strand in India gesloopt
Hoeveel harten gingen niet
sneller kloppen als veertig, vijf
tig jaar geleden het vliegkamp
schip 'Hr. Ms. Karei Doonnan'
ter sprake kwam? Nederlanders
waren trots op die mannetjes
putters van de marine en op
deze Hollandse bevaarder van
de Zeven Wereldzeeën. Ook de
harten van aannemers en
scheepsreparateurs klopten
steevast sneller als de naam
werd genoemd. Want aan de
Doorman was altijd veel mis.
Onder Nederlandse vlag lag het
vliegkampschip vaker in het
dok dan dat het dreigend
vreemde mogendheden op af
stand hield.
De marine houdt vol, dat de
'Karei Doorman' als drijvend
militair vliegveld een prachtig
doel naar volle tevredenheid
heeft gediend. Het zeekasteel,
aangeschaft voor zo'n 24 mil
joen gulden, was echter tevens
voortdurend een schip van 'bij
leg'. Telkens doken kostbare
mankementen op die dringend
herstel behoefden. De enige
wapenfeiten die tussen de dok-
bezoeken door werden geleverd
bestonden uit feestelijk vlagver
toon in verre oorden. In 1968
brandden zowel de voor- als de
achtermachinekamers uit. Het
betekende het einde van een
droom. Defensie had genoeg
van het kostbare zeekasteel. De
vlag ging uit toen de Argentij
nen nog in 1968 aankondigden
dat zij het oorlogsschip voor 9,5
miljoen gulden wilden overne
men.
Onmiddellijk daarna volgde een
jarenlange opknapbeurt bij Wil-
ton-Feijenoord in Rotterdam.
Het oude vlaggenschip van de
marine werd omgedoopt tot
'Ara Veinticinco de Mayo', de
25ste mei. Ook onder deze
naam werd het vliegkampschip
nauwelijks ingezet. Zelfs in de
Falkland-oorlog met Groot -
Brittannië in 1982 bleef de boot
- groot, log en traag - buiten
schot.
Vorig jaar werd het vaartuig af
gedankt; vorige week leverde
International Transport Con
tractors uit Heemstede het ge
vaarte af in India. Daar werd
het op het strand van Alang ge
zet voor de sloop. Na een be
staan van 57 jaar zonder echte
wapenfeiten was het 't vlieg
kampschip niet eens meer ge
gund om tijdens een militair
nog^ti
dagers
ciH
iagn
Nog 299 dagen
nieuwe millennii es te
aan. Reden voori var
om in een dagelij|[erzx
terug te kijken opfc^
rijke gebeurtenis|jer t
plaatsgrepen op ij
ponderende datajjip
gelopen 1000 jaal
i r, erdaa
week: 8 maart 14^ü
Diaz ontdekt Kaaien r
de Hoop. 9 maarJM
Adam Smith pubr^s
zijn beroemde bl^
maart 1966: Relle:
huwelijk van Beajn 1
Claus. 11 maart l[
Speurtocht naarl
voerde Lindberglfhipl
maart 1994: NeUijs, mi
haalt zesde EK-tiiFieu
:apel
lelijk
maart 1956: Ora
vooravond van i
op Duitsland.
prsbo
llCls
De '25 de Mayo', Voorheen 'Karei Doorman' arriveert bij de kust van India. Kleine slepers helpen de Suhaili van de Heemsteedse slepersfirma ITC
om dit schip goed op het strand te zetten voor de sloop. foto itc
treffen ordentelijk naar de kel
der gejaagd te worden. De drij
vende stad wordt gestript en als
schroot verkocht.
H. de Nieuwe van ITC vindt het
een triest einde. De sloop op
het strand van Alang, temidden
van tientallen andere halfverga
ne roestbakken is een lot dat hij
zo'n schip niet graag ziet on
dergaan. ,,Dat slopen gebeurt
bovendien onder mensonteren
de omstandigheden. Zonder
enige bescherming tegen giftige
stoffen. Aan de andere kant, de
slopers zijn blij dat ze wat kun
nen verdienen."
ITC versleepte het vaartuig in
opdracht van een bedrijf uit
Singapore in anderhalve maand
van Argentinië naar India, 8500
mijl verderop. Daarvoor werd
de zeesleper Suhaili, goed voor
15.000 ipk, ingezet. „Bij Alang
moesten we assistentie vragen
van plaatselijke slepers, omdat
het water er erg ondiep is.
Tot verrassing van ITC verkeer
de de '25 de Mayo' nog in uit
stekende, zeewaardige conditie.
„Alleen de roeren en de schroef
waren gedemonteerd in Argen
tinië, verder was het nog een
compleet schip."
De Nederlandse marine nam
hef schip in 1948 overigens als
tweedehandsje over van de
Britse Royal Navy. Het was tus
sen 1942 en 1945 gebouwd in
Birkenhead en in de vaart ge
legd als de 'Venerable'. De eni
ge echte oorlogsactie die het
schip bëleefde was in augustus
1945, toen het vliegkampschip
werd ingezet tegen een paar
zelfmoordboten bij Hong Kong.
Onder Nederlandse vlag diende
de zo'n tweehonderd meter
lange reus vooral als vlaggen
schip van smaldeel 5 van de
Nederlandse vloot.
Meevaren was niet echt een ge
noegen. De bemanningsverblij-
ven waren, zeker voor de eerste
modernisering, krap en klein.
Voer het schip op volle kracht -
een schamele 22 knopen per
uur - dan trilde je gebit uit je
mond, aldus een oud-beman
ningslid dat in 1982 in Rotter
dam een reünie bezocht.
Aanvankelijk konden op het
vliegdek slechts propellortoe-
stellen landen en opstijgen. Pri
ma voor gewone onderzeeboot-
bestrijding, maar te ouderwets
voor een moderne, slagvaardige
NAVO-oorlogsvloot. Die vloot
werd in de jaren vijftig opge
bouwd rond schepen als de
Doorman. De 'Karei Doorman'
moest dus vertimmerd worden.
Met een stalen vliegdek waar
van ook moderne straaljagers
konden vertrekken en na een
missie weer veilig konden lan
den.
In de loop van de jaren zestig
groeide het besef dat een eigen,
Nederlands vliegkampschip wel
erg veel van het marinebudget
opslokte, terwijl ook met mo
derne, kleine en snelle schepen
een geduchte vloot in de vaart
kon liggen De Doorman zou in
1970 uit de vaart worden geno
men. Door de brand in de ma
chinekamers werd deze stap
met twee jaar vervroegd.
Vermoedelijk hebbep die twee
scheepsbranden het leven van
het schip gerekt. Want Argenti
nië zag nog wel wat in het der
dehands wapentuig. Bijna der
tig jaar lang maakte de '25 de
Mayo' deel uit van de zeemacht
van Argentinië.
Vorig jaar werd het drijvende
vliegveld voorgoed afgedankt.
De roemruchte Van der Valk-
horecafamilie hoorde ervan en
Rotterdammer R. van der Valk
liet merkten dat hij het vlieg
kampschip wel wilde kopen.
Het zou een mooie, drijvende
attractie kunnen worden voor
Rotterdam. Een perfect podium
voor popconcerten en kermis
sen, meende hij. De vliegtuig
hangars benedendeks zouden
'schitterende' parkeergarages
kunnen worden.
Zo'n einde als circusattractie of
garage is de 'Karei Doorman'
tenminste nog bespaard geble
ven.
piet arp'
8 MAART 1486
Aapjes rukken je er
uit handen, terwijl je
lest met frisdrank er
Hollandse vrouw. W]
het over Kaap de
volgens de overleveren
Portugese zeevaan
meus Diaz op 8 m;
ontdekt, al zijn langferscl
historici het met diefuur.
eens. De reis naar
puntje van Afrika ve
die ontdekkingsrei
wat lastiger dan v
van vandaag de dagf
is de historische pli
Indische en de Atlac
aan elkaar ontmoet!
gemakkelijker berei
over de woeste zee.
Hoezeer het op het
spoken, vond Diaz
1500 toen hij tijdei
gende reis nabij de
onder ging. Drie jaal
bruikte Vasco da G<
te voor het eerst om
ke doorvaart naar In
dekken.
Bartholomeus Diazi
van Stormkaap, ma;
oog op het bereiken
nieuwe wereld was
van Portugal die erf
ming Kaap de Goei'
Over land is het tej
een weldaad er te
weg slingert zich
prachtig natuurrest
de Hollandse Nel
renlang met een k
de vaderlandse koi
voortzet. Heimwee]
niet. „Daar gaan
goed voor."
henk ruijl'
Fysiek is altijd psychisch
MENSELIJK
De meeste ziekten zitten tussen de oren. (Be
halve buikloop dan. hoewel ik me een bedor
ven voorgerecht op Kreta herinner dat mij
zodanig dubbelgevouwen aan de latrine
kluisterde dat mijn oren angstaanjagend
dicht in de buurt van de plek des onheils
kwamen.)
De taalvernieuwers Van Kooten en De Bie
formuleerden het op hun eigen manier:fy
siek is altijd psychisch. En het hele rijtje me
dische deskundigen dat afgelopen week
kwam opdraven bij de Bijlmerenquête be
doelde hetzelfde: hun slachtoffers leden 'wel
iswaar aan van alles, maar vooral aan een te
grote verbeeldingskracht. En dan was er ook
nog dat WD-Kamerlid in opleiding van wie
mij de naam niet te binnen wil schieten, dat
de WAO wilde ontdoen van iedereen met
geestelijke nood. En liet ten slotte De Volks
krant de Amerikaanse infectieziektendeskun-
dige Stephen Straus het
chronische-vennoeidheidssyndroom ME een
gevolg van een defect in de hersenen noemen.
Veel letterlijker tussen de oren kun je het in
deze week van 'oorzaak en gevolg toch niet
definiëren.
Straus veronderstelde dat iedereen intelli
gent genoeg is om te begrijpen dat herse
nen en lichaam nauw met elkaar sa
menhangen en op elkaar inwerken.
Laat ik dat als ervaringsdeskundige
maar beamen. Ik heb al jaren last
van een aandoening die tussen de
oren zit. Op de eerste irije dag na
een werkweek kamp ik met een
knallende hoofdpijn. Tegenwoor
dig is dat vaak de zaterdag maar
toen ik bij een weekblad werkte dat
in het midden van de week ver
scheen. had ik het op donderdag. Al
leen de wetenschap dat het psychisch
is, maakt het draaglijk. Er zijn nog
steeds momenten dat ik mijn schedel
aftast om te voelen of er ergens tumo
ren door de huid komen. Maar sinds
ik weet dat de hoofdpijn gewoonlijk
verdwijnt met een uurtje slapen enJof
DICK VAN DER PLAS
twee Saridonnetjes, is er goed mee te leven.
Deskundigen spreken van ontspannings
hoofdpijn. een aandoening die ik tot voor
kort met jengelende kinderen en dagtrips
naar De Efteling associeerde. En die - als ik
alleen al afga op het aantal lotgenoten onder
vrienden en collega's - alles in zich heeft om
Uit te groeien tot volksziekte nummer één.
Zelfben ik inmiddels al zover gedegenereerd
dat ik van slag raak wanneer ik een zaterdag
pijnvrij ben. Meestal zit ik er dan netzo lang
over te tobben tot het zeurende gevoel vanuit
de nek alsnog verschijnt. Ook vakanties zijn
moeilijke perioden, net als onregelmatige
werkweken: het is alsof een goede iniencl je in
desteek laat. Vijf dagen arbeiden, dan
hoofdpijn en uitrusten op de zevénde dag,
daar voel ik me toch het beste bij. Het moet
de droom van alle VVD-Kamerleden en
werkgeversorganisaties zijn: in je eigen tijd
elke week een dag in de WAO.
De kracht van de inbeelding is mmicldels zo
sterk dat ook buitenstaanders daar invloed
op hebben. Als mijn vrouw zichzelf wijs
maakt dat ik op een feestje of tijdens een
werkbespreking met collega's te diep in het
glaasje heb gekeken, krijg ik de volgende dag
geheid hoofdpijn.
Voordelen van deze lichamelijke gesteldheid
zijn er ook. Elk ongemak dat mij buiten de
hoofdpijn bedreigt, ben ik geneigd als psy
chisch af te doen. Verkoudheid, griep, maag-
en darmbezwaren: een uurtje liggen, twee
Saridonnetjes en ik ben weer het ventje.
Voorzover ik me kan heugen ben ik mijn hele
werkzame leven maar één keer echt ziek ge
weest. Twee jaar terug zat ik op de verjaar
dag van mijn vader achter mijn eerste biertje
(dus daar kan het niet aan gelegen hebben)
toen de hele kamer begon te draaien, ik ge
strekt ging en twee weken met zeeziekte aan
bed was gekluisterd. Een virus op mijn even
wichtsorgaan, stelde de dokter vast.
Mijn evenwichtsorgaan, waar mocht dat
dan wel zitten?
Tussen de oren, waar anders.
Een 24-jarige verliefde DEEN dreigt in
de gevangenis terecht te komen, om
dat hij zijn telefoonrekening niet kan
betalen. De man bouwde in een half
jaar tijd een schuld op van 240.000 a
300.000 gulden. Daar slaagde hij in
door dagelijks ellenlange telefoonge
sprekken te voeren met zijn vriendin in
India. Het langste telefoongesprek
duurde volgens de politie 21 uur. De
twee hebben elkaar nog nooit gezien,
maar kwamen met elkaar in contact
via een tijdschrift waarin de namen en
telefoonnummers staan van mensen
uit de hele wereld die met buitenlan
ders in contact willen komen. De uit
de plaats Kolding afkomstige jonge
man belde voor 10.000 gulden per
week met Madras, de woonplaats van
zijn 18-jarige geliefde. Dat hij niet
eerder in moeilijkheden kwam, komt
doordat hij geregeld van telefoonmaat
schappij veranderde, aldus de politie.
De Deen moet binnenkort voor de
rechter verschijnen.
De Zuid-Koreaanse politie heeft giste
ren een man gearresteerd die ervan
wordt verdacht vorige week stoffelijke
resten uit een graf te hebben geroofd
om daarmee de zoon van de dode, de
hotel- en winkelmagnaat Shin Kyuk-
ho, af te persen. De verdachte, de 34-
jarige koffieshopeigenaar LIM JONG-
SOON, eiste 800 miljoen won (onge
veer 1,3 miljoen gulden) voor de te
ruggave van de beenderen van de in
1973 overleden Shin Jin-soo. Graven
van voorouders spelen een belangrijke
rol in de confuciaanse Koreaanse sa
menleving. Confucianen geloven dat
een beschadigd graf een familie gene
raties lang ongeluk kan brengen. Lim
werd gearresteerd in zijn huis in Tae-
jon, op 180 kilometer ten zuiden van
Seoul, nadat de politie een tip had ge
kregen van een man die zei dat Lim
zijn auto had geleend voor de grafroof.
De beenderen werden op het dak van
de koffieshop van Lim gevonden. De
politie zoekt nog naar een medeplich
tige van de roof uit het familiegraf in
Ulsan, op 280 kilometer ten zuidoos
ten van Seoul.
Het Italiaanse modehuis
Versace heeft topmodel
NAOMI CAMPBELL laten
vallen. Zij is met haar 28 jaar
te oud. Het model zou in
woede zijn uitgebarsten toen
zij op de hoogte werd gesteld
van het besluit van Donatella
Versace, die zij beschouwde
als een goede vriendin, aldus
het Britse persagentschap
WENN. Campbell was niet te
zien op de vertoning van de
eerste collectie van Versace
op de Milaan Fashion Week
begin maart. „De kleren zijn
voor jonge mensen en dus is
Naomi niet geschikt om ze
aan te trekken", zei Donatel
la toen. Naar verluidt waren
ook de buitensporige financi
ële eisen van het model een
struikelblok. Naomi zou on
geveer 130.000 gulden heb
ben gevraagd voor de show, twee keer zoveel als gebri boi
wraak weigerde Naomi kleding van Versace te tonen# Lee
afgelopen vrijdag. Naomi was het favoriete model var ar Ot
Versace, de broer van Donatella. Gianni werd twee j
voor zijn woning in Miami doodgeschoten.
tijd
ng-
ar Ne
Britse ouders die zich ergeren aan gevloek en het gebi
sueel getinte woorden in programma's waar hun kind: n v(
ken, hoeven niet te wanhopen. Binnen afzienbare tijd
Groot-Brittannië een doosje beschikbaar dat alle 'slee
den' van het televisiescherm weert. Verwacht wordt d;
raat nog dit jaar te koop is voor ruim driehonderd guld -
Guardian is een apparaat dat is ontwikkeld in de relig
gordel' in de VS. Het is gebaseerd op de programma-c
voor doven en slechthorenden. De via teletekst verlop^'
titeling wordt geleid via een ingebouwd 'woordenboer
voegelijke woorden worden in de soundtrack vervangt
piep. In de ondertiteling worden de storende woorden
door een 'minder schokkende omschrijving'. Het app3
niet alleen voor tv-uitzendingen, maar ook voor video^|ta[
RICK BRAY, de uitvinder, besloot het te maken toenrnjeuWi
dat de films die hij voor zijn zoon van 11 en dochtervi |an
veel kwetsend taalgebruik bevatten. Bray verwacht dit
derdduizend apparaten in de VS aan de man te breng
gens verloopt de vertaling niet altijd helemaal naar vtf
film Mrs. Doubtfire kwam bijvoorbeeld een verwijzing
Amerikaanse acteur Dick van Dyke. De TV-Guardian^",-^
Dick als Dyke niet door de beugel kunnen en vertaald--. v;
met Jerk Van Gay (Eikel van Nicht). Bray zegt deze prt
middels te hebben opgelost.
artij
m h<
an ee
twee
n is i
d
jke p,
veau
in voo
Ka
eige
en i
