asper Krabbé zoekt de perfecte herinnering
ZATERDAG 6 MAART 1999
'Ik ben een echte verhalenverteller'
De kunstwereld heeft er een
jonge, veelbelovende
kunstenaar bij: Jasper Krabbé.
Hij moet nog doorbreken bij
het grote publiek, hoewel zijn
naam bekend in de oren klinkt.
Inderdaad: 'dezoon van'. Dat
de zoon van filmacteur Jeroen
Krabbé werkelijk talent heeft,
blijkt wel uit de waardering die
hij krijgt in de galeriewereld
van New York. In zijn
schilderijen spelen
herinneringen aan verre
oorden en andere tijden een
belangrijke rol. 'Reizen is een
voedingsbodem voor mijn
werk'.
Jl asper Krabbé mag zich gelukkig prij-
I zen. Niet veel Nederlandse kunste-
naars slagen in New York. Vorig jaar
d hij binnengehaald door de Brenda Tay
lor Gallery, die gevestigd is in de kunste-
naarswijk Chelsea. De leiding hierVan raakte
onder de indruk van een schilderij, dat op
dat moment ergens in New York te zien was.
De expositie werd een succes. „Bijna alles bij
Brenda Taylor is verkocht", zegt Krabbé.
Dat hij in New York verzeild raakte is te
verklaren uit zijn studie aan Cooper Union.
Deze kunstenaarsopleiding volgde hij nadat
hij, begin jaren negentig, afstudeerde aan de
Rietveld Academie in Amsterdam. Maar ei
genlijk dateert zijn band met de mythische
'Big Apple' van veel langer geleden. „New
York betekent van jongs af aan veel voor me.
Toen ik een jongen was hield ik me bezig
met graffiti en hiphop. Ik had 'links' met die
stad, wilde er erg graag heen."
Eenmaal op Cooper Union merkte hij dat
het kunstonderwijs er anders georganiseerd
is dan in Nederland. „Het is er veel prakti
scher dan bij ons. De nadruk ligt op de pro
ductie. Op Manhattan heb je concurrentie
van wel duizend andere kunstenaars. Zo ziet
men elkaar ook: als concurrenten. Iedereen
moet zich waarmaken. Tijdens de opleiding
leer je bijvoorbeeld je eigen tentoonstellin-
gen organiseren. Hoe pakje zoiets aan?
Zo moest ik eens een serie tekeningen ver
dedigen tegenover een docent. Wat zijn dat
voor vakantie-snapshots?, zei hij. Op die ma
nier daagde hij me uit om mijn ideeën helder
onder woorden te brengen. Nou, daar sta je
dan voor een gehoor van andere studenten.
Daar heb ik veel aan gehad.
Ik ben er gedurfder door gaan werken.
Losser. Ja, het was een bevrijding voor me.
Een bevrijding van de ratio. New York is na
tuurlijk een stad met een veelheid aan cul
tuur. Er gebeurt zo ontzettend veel. Ten
toonstellingen, muziek, nachdeven. Die
energie kun je oppikken, terwijl je toch
dankzij je Europese achtergrond met beide
benen op de grond blijft. En dat heb ik ge
daan.
Daar komt bij dat ik me daar veel vrijer
voel dan hier. Hier ben ik de zoon van, of -
zegt hij verwijzend naar Martijn - ,de broer
van. Déér word ik als mezelf beoordeeld,
want niemand kent me. Ik begrijp wel dat in
Nederland al gauw de link gelegd wordt.met
het schilderwerk van mijn vader. Tóch ervaar
ik dat wel eens als benauwend. Zo'n gevoel
van: 'Living up to expectations', te moeten
voldoen aan verwachtingen. En je dubbel zo
hard moeten bewijzen is moeilijk.
Toegegeven: aan de andere kant heb ik
ook veel aan mijn milieu gehad. Want ik heb
nooit met mijn ouders strijd hoeven leveren
om kunstenaar te kunnen worden. Door hen
heb ik ook veel interessante mensen ont
moet. Het is denk ik fifty-fïfty. De .voors en
tegens van het kirïd zijn van een beroemde
vader wegen zo'n beetje tegen elkaar op."
Voedingsbodem
Jasper Krabbé brengt, zoals iedere andere se
rieuze kunstenaar, uren, dagen, weken ach
tereen door in zijn atelier, dat te vinden is in
Amsterdam, vlakbij het.Centraal Station. Een
handige situering die geen toeval lijkt, want
hij houdt van reizen. Langdurig, en bij voor
keur naar zeer verre streken. En veel van zijn
schilderijen zijn gebaseerd op herinneringen
aan deze reizen. Ze dragen verleidelijke, licht
sentimentele titels als 'Leaving Taipe', 'Mid
day at Amanusa' of 'Selfportrait with wave-
ring thoughts'.
Krabbé: „Het reizen is een voedingsbodem
voor mijn werk. Toen ik klein was ging ik al
tijd al met mijn vader mee. Met mijn ouders
ben ik overal geweest. Australië, het Verre
Oosten, de Stille Zuidzee.
Als ik er .tegenwoordig op uittrek verzamel
ik allerhande dingen die eigen aan een land
zijn. In Sulawezi kocht ik een boek over ge
neeskrachtige kruiden. Eén zo'n takje heb ik
nageschilderd, hier, kijk maar. Op het strand
vond ik een cementzak. Daarop heb ik een
kunstwerk gemaakt. Zo'n vel heeft al een ge
schiedenis. Het is de drager van een verhaal.
Dat is dan al de helft van het schilderwerk.
Mijn reiservaringen zijn momenten die ik
graag bij me wil houden. Natuurlijk kan ik
weer terug gaan naar een land, maar dit kan
intussen veranderd zijn, of ik ben zelf veran
derd. Het zijn momenten van perfectie, die
ik wil vertalen in een kunstwerk. Er komt ook
een besef van vergankelijkheid bij kijken. Ik
wil niet zeggen dat het pijnlijk is, maar soms,
onder bepaalde omstandigheden, realiseer ik
me dat de tijd door mijn vingers glipt. Daar
moet ik iets mee doen. Al leg ik het maar vast
voor mezelf. Ik neem een ervaring uit de rea
liteit, en geef haar vervolgens aan diezelfde
realiteit terug. Dat vind ik mooi."
Bijzonder
In Nederland was'Krabbé al twee maal verte
genwoordigd op de prestigieuze, jaarlijkse
KunstRai in Amsterdam. Krabbé: „Puur door
de reacties op mijn werk heb ik zó veel bij
zondere mensen ontmoet. Op de KunstRai
kwam er een jongen naar me toe, die een
schilderij van me zag dat ik naar aanleiding
van een reis door Zimbabwe gemaakt had.
Hij zei: 'Hier ben ik al zo lang naar op zoek'.
Het bleek dat hij in één week zo'n beetje alle
hoogte- en dieptepunten in een heel men
senleven doorgemaakt had. Hij was ge
trouwd en op huwelijksreis gegaan naar
Zimbabwe. Daar was zijn vrouw omgeko
men bij een auto-ongeluk. Mijn schilderij
was voor hem een herinnering aan dat land
en wat hij daar beleefd had. Het idee dat je
emoties kunt overdragen op andere mensen
spreekt me enoirm aan. Misschien doe ik het
daar wel voor."
Veelvuldig schildert Jasper Krabbé zijn ei
gen hoofd in zijn composities. Het hoofd is
immers de onuitputtelijke schatkamer van
herinneringen en emoties. Hij zegt dat hij
zich het beste thuis voelt bij een figuratieve
werkwijze, in tegenstelling tot de abstractie.
„Ik ben een echte verhalenverteller. Ik heb
iets met taal. Vroeger schreef ik ook wel ge
dichten. Ook in mijn schilderijen heb ik een
verhaal nodig. Als ik puur abstract werkte,
zou ik dat er niet in kunnen leggen. Terwijl
voor veel andere kunstenaars abstractie de
enige manier is waarop ze zich met kunst
bezighouden. Hen is het wél gegeven om in
abstracte schilderijen emoties over te bren
gen. Maar ik kan dat niet."
Een van zijn helden is de Duitse kunste
naar Markus Lüpertz, bij wie hij een work
shop volgde. Lüpertz werkt gewoonlijk met
stijlcitaten en hanteert een veelzijdige the
matiek. „Hij is een grote inspiratiebron voor
me", zegt Krabbé. „Lüpertz is tegelijk speels
en loodzwaar in zijn werk. Gevoelig en grof.
Het hele scala aan emoties durft hij aan. Dat
is een vorm van eerlijkheid. Toen ik die
workshop bij hem deed was hij niet mals in
zijn kritiek hoor. Hij kon uitroepen, als iets
hem niet beviel: 'Was malst du denn!
Quatsch!' Van zo iemand pik ik dat."
Opvallend in Krabbé's schilderwerken is
de gelaagdheid. Hij gebruikt verschillende
technieken en verfsoorten door elkaar, past
in zijn schilderijen druktechnieken als de
houtsnede en de linosnede toe, tekent in de
verf, en plakt er papiertjes op. „Door gebruik
te maken van de gevoeligheden van uiteen
lopende materialen probeer ik de veelheid
aan herinneringen voelbaar te maken", ver
klaart hij. „Maar dit bedenk ik niet vooraf,
het is een intuïtief proces. Een aftasten van
mogelijkheden.
Schilderen is iets wat je helemaal alleen
moet doen. Uiteindelijk is het mijn proces,
want ik zit hier de hele dag in mijn atelier te
vogelen. Zolang je de dingen maakt die voor
jou belangrijk zijn, kunnen ze dat ook voor
anderen worden. En het geeft veel voldoe
ning als het bij een ander herkenning op
roept."
WIM DE WAGT
Jasper Krabbé exposeert Lm. 11 april in
Galerie De Bleeker, Bleekersvaartiveg 18,
Heemstede; open: donderdag t/m zondag
12.00 uur-17.00 uur, en op afspraak -
tel (023) 5285980.
Leaving Taipi, 1997, gouache.
The trip tot Kadidiri, 1997, gemengde technieken op papier.
