Taizé trekt vijfhonderd jongeren
Adviesraad steunt condoompleidooi Muskens
Friese gereformeerden wippen eigen synodebestuurder;
Kerk Samenleving
MAANDAG 1 MAART 1999
REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071-535641
frankfurt De Duitse bisschop Franz Kamphaus treedt af als de
paus het compromis van de Duitse bisschoppen over het abor
tusvraagstuk afwijst. Kamphaus (67) leidt sinds 1982 het bisdom
Limburg. „Ik ben geen filiaal van de paus", aldus Kamphaus,
„maar verantwoording schuldig aan de Heilige Geest." De bis
schoppen besloten zwangere vrouwen voortaan een toezegging
tot hulp en rechtsbijstand te geven. Tot dusver gaven rk-advies-
bureaus de verklaring uit die volgens de wet vereist is om in de
eerste drie maanden van de zwangerschap een abortus te laten
plegen. Als de paus het compromis afwijst, dan stapt de rk-kerk
in Duitsland uit het overheidssysteem van adviesbureaus voor
zwangere vrouwen, zei voorzitter Karl Lehmann (foto), bis
schop van Mainz, na afloop van de vergadering. De paus had
begin vorig jaar de Duitse bisschoppen per brief daartoe opge
roepen. FOTO REUTERS
Paus voor conventie tegen landmijnen
Vaticaanstad Paus Johannes Paulus II heeft zondag alle landen
opgeroepen de conventie tegen landmijnen te ondertekenen.
Dit verdrag treedt 1 maart in werking. De paus noemde in zijn
wekelijkse toespraak tot de gelovigen op het Sint Pietersplein de
invoering van de conventie van Ottawa een 'overwinning van de
cultuur des levens op de cultuur des doods'. „Helaas is er nog
een lange weg te gaan voordat de wereld van deze verschrikke
lijke wapens is bevrijd." In december 1997 ondertekenden 130
landen het verdrag. Het geldt alleen voor de 65 landen die het
sindsdien hebben geratificeerd. Daartoe behoren niet invloed
rijke landen als de Verenigde Staten. Rusland, China en India.
Landmijnen kosten jaarlijks aan ongeveer 20.000 mensen het le
ven. Door de overstromingen als gevolg van de orkaan Mitch
zijn vorig najaar in Nicaragua ongeveer 75.000 landmijnen op
drift geraakt.
NCRV stopt programma over geloof
Hilversum De NCRV stopt tegen haar zin een traditie van jaren.
Vandaag is voor het laatst de NCRV-rubriek over geloof en sa
menleving op Radio 1 te beluisteren. Het radioprogramma Hier
en Nu Geloof en Samenleving, gepresenteerd door Noortje van
Oostveen en Joel Batenburg, belichtte sinds september 1995
wekelijks de actualiteiten op levensbeschouwelijk gebied. Het
programma was de opvolger van de rubriek Kerk Vandaag, wat
de NCRV sinds jaar en dag uitzond. Met ingang van de tweede
week van maan worden op Radio 1 allerlei wijzigingen doorge
voerd. De gezamenlijke omroepen besloten tot een horizontale
programmering; op elke dag op dezelfde tijd cultuur, actualitei
ten, buitenland enzovoort. In die plannen was geen plaats meer
voor een uitgesproken levensbeschouwelijke rubriek als Hier en
Nu Geloof en Samenleving. „Dit is niet de door ons meest ge
wenste situatie", zegt de manager radio-van de NCRV, Gerard
Oonk. „Maar de andere omroepen hebben ons tot een andere
programmering verplicht.
'Europa wordt moslimcontinent'
brussel Europa wordt volgens de Belgische godsdienstsocio
loog J. Kerkhofs steeds meer een moslimcontinent. In een toe
spraak voor het Toekomstforum in Brussel wees de oud-hoog
leraar uit Leuven op grote demografische veranderingen. Bo
vendien worden de kerken steeds kleiner. Terwijl in de landen
van de Europese Unie de bevolking daalt, komen uit het Mid
den-Oosten en Noord-Afrika steeds meer mensen naar Zuid-
Europa. In de islamitische landen zijn veel jonge en weinig ou
de mensen, terwijl de leeftijdspyramide in de Zuid-Europese
landen juist het tegenovergestelde beeld vertoont. De moslims
zullen volgens Kerkhofs naar Europa emigreren. Hij vergeleek
deze ontwikkeling met die in de Verenigde Staten. Daar komen
steeds meer immigranten uit Latijns-Amerika en Azië. Kerrk-
hofs waarschuwde voor meer spanningen in Europa. Volgens
een onderzoek van de Katholieke Universiteit Leuven wil 15
procent van de EU-burgers geen moslim als buurman. In Bel
gië, Spanje en Portugal geldt dit zelfs tussen de 25 en 30 pro
cent.
wilfred scholten/gpd
In de rooms-katholieke kerk dient een
fundamentele discussie te worden ge
voerd over het gebruik van condooms
als middel tegen de verspreiding van
aids. Het belangrijkste adviesorgaan
van de Nederlandse bisschoppen, de
Rooms-Katholieke Raad voor Kerk en
Samenleving (RKKS), zal dit komende
week aan de bisschoppen adviseren.
De adviesraad, bestaande uit een
twintigtal vooraanstaande katholieke
leken, reageert hiermee welwillend op
het recente pleidooi van bisschop T.
Muskens van Breda om in Afrika con
dooms in te zetten in de strijd tegen
aids. Voor de camera's van Netwerk
zei Muskens op 7 februari: ,Als je dag
in dag uit zoveel mensen in je handen
ziet doodgaan aan aids, dan kun je het
niet over je hart verkrijgen om geen
condooms te geven."
De uitspraak kwam de bisschop op
felle kritiek te staan uit behoudende
katholieke kringen. Het Vaticaan ver
biedt het gebrnik van voorbehoeds
middelen, ook als het erom gaat ziek
tes te voorkomen. Alleen de progres
sieve Acht Mei Beweging en de rk-ont
wikkelingsorganisatie Bilance steun
den Muskens. Zijn Nederlandse colle
ga-bisschoppen lieten weten dat de
Bredase kerkleider niet namens hen
had gesproken.
De RKKS vindt het jammer dat het
debat in de rooms-katholieke kerk
over het gebruik van condooms daar
na is stil gevallen. „Niets in de theolo
gie en traditie van onze kerk verzet
zich tegen een discussie over dit on
derwerp", zegt voorzitter P. van Gen-
nip.
Hij geeft toe dat Muskens „strikt ge
nomen zijn boekje te buiten ging".
Maar de opmerkingen van de bisschop
van Breda waren 'heel genuanceerd en
verstandig'. Van Gennip: „Muskens
heeft gelijk dat condooms een middel
kunnen zijn om de aids-epidemie een
halt toe te roepen."
De afwijzing van condooms door het
Vaticaan. zelfs als middel om de ge
zondheid te beschermen, noemt Van
Gennip 'rigide en niet meer van deze
tijd'.
„Een discussie over deze kwestie
past prima in het 'dialoog'-proces bin
nen de Nederlandse katholieke kerk
om de onderlinge verhoudingen te
verbeteren, meent Van Gennip. „We
hebben lang genoeg een dialoog ge
voerd over de dialoog. Nu kunnen we
een gesprek voeren over dingen die
werkelijk aan de orde zijn."
„Ik ben benieuwd hoe de bisschop
pen op ons voorstel reageren", zegt
Van Gennip. De adviesraad mag gé
vraagd en ongevraagd adviezen geven
Lid zijn onder meer de CDA-Kamerle
den Ross en Van Wijmen, oud-werkge
versvoorzitter Weitenberg, KPMG-top
man Molenkamp en de feministisch
theologe Korte.
Een steuntje in de rug van de vooi
naamste lekenadviesraad kan Mu:
kens op dit moment goed gebruikei
Op dinsdag 9 maart zal hij zijn colle
ga's in de bisschoppenconferenti
trachten te overtuigen, dat zijn uil
spraken misschien het kerkelijk idea;
van huwelijkse trouw niet dichterb
brengen, maar wel voor Afrika de be;
te oplossing vormen.
'Wij brengen geloof op een toegankelijke wijze'
UTRECHT ANP
De sfeer tijdens de jongeren-
Taizé-ontmoeting in Utrecht
doet broeder Sebastiaan den
ken aan 'zijn' kloostergemeen
schap in het Franse Taizé. Lan
ge stiltes en eentonige liederen
moeten bij de vijfhonderd jon
geren die dit weekend bij elkaar
zijn 'ruimte scheppen om te
naderen tot God'.
De Taizé-bijeenkomsten vin
den in heel Europa plaats. Ze
zijn gebaseerd op de oecumeni
sche broedergemeenschap Tai
zé in Bourgondië, die in de ja
ren veertig werd opgericht. Het
klooster verenigt rooms-katho-
lieken en protestanten en wordt
jaarlijks door tienduizenden
mensen bezocht.
Minimaal vijf minuten is het
doodstil in de Janskerk in
Utrecht. Nee, de jongeren heb
ben geen instructies gekregen
wat zij tijdens die stilte moeten
denken. „Het is geen meditatie
cursus", lacht broeder Sebasti
aan. De kloosterling kent kerk
gangers die vinden dat er te
veel gesproken wordt in de
kerk. Hij beschouwt de stiltes
tijdens de gebedsmomenten als
een plaats van vrijheid, waar de
bezoekers zelf kunnen kiezen
waar zij aan denken, als ze ten
minste ergens aan denken.
Een dwarsfluit maakt een
einde aan de rust, een koor on
dersteunt het geluid door
zachtjes mee te neuriën. „Lieve
God, U heeft ons lief. Help ons
om ons aan die liefde toe te ver
trouwen", klinkt een stem. „U
ontvangen is weten dat U met
ons zult zijn, in elke situatie, al
tijd." Het koor zingt. Tientallen
keren wordt dezelfde zin her
haald: „Looft en prijst zijn heili-
De oecumenische kloostergemeenschap van Taizé hield afgelopen weekeinde in Utrecht een jongerendag. De b
gezamenlijk in gebed in de Sint Janskerk.
ge naam". absoluut niet de bedoeling, be-
Door de herhalingen 'verin- nadrukt hij. „God is hier. Daar-
nerlijkt' de tekst helemaal, er- om is het niet nodig om in ho-
vaart Christiaan Wallet, mede- gere sferen te komen." De bij
organisator van het Taizé- eenkomst heeft niets te maken Wegkerken was ook kardinaal
weekend. Hij kan zich voorstel- met het nieuwe tijdsdenken. Simonis bij enkele gebedsmo
len dat de bijeenkomst wat Het is uiterst christelijk, tradi- menten aanwezig. Hij toonde
zweverig overkomt. Maar dat is tioneel zelf, meent hij. zich onder de indruk van het
De Taizé-ontmoeting wordt
gedragen door de verschillende
kerken in Utrecht. Behalve een
afvaardiging van de Samen-op-
grote aantal jongeren dat op de
bijeenkomsten afkwam.
Volgens Wallet raken de ker
ken hun koudwatervrees voor
Taizé langzamerhand kwijt.
„Taizé heeft hetzelfde geloof als
de kerken. Maar wij brengen
het op een toegankelijke wijze."
Hurkmans sust
twist in parochie
BROUWHUIS ANP
Bisschop Hurkmans van
Den Bosch heeft zondag
avond geprobeerd persoon
lijk een einde te maken aan
een slepend conflict in de
parochie in Brouwhuis (ge
meente Helmond). Hij riep
alle parochianen op met
deemoed om te zien naar het
verleden en bedachtzaam te
werken aan een nieuwe toe
komst.
„Wij zijn niet gemaakt
voor de strijd en de ver
deeldheid, maar voor onder
linge eenheid en liefde", ze
Hurkmans tijdens zijn preek
in de volle parochie O.L.
Vrouw Middelares Aller Ge
naden. Rond de zomer zal de
bisschop een nieuwe priester
benoemen. Tot die tijd ne
men een pastor en twee as
sistent-priesters de zaken
waar.
Hurkmans wilde geen
schuldigen aanwijzen voor
het conflict dat de kerkge
meenschap heeft ver
scheurd. Het optreden van
priester M. van Rossem (36)
leidde tot wrijvingen met een
deel van de parochianen.
Zijn tegenstanders zeiden
dat hij met zijn 'eigenzinnige
en vreemde' opvattingen
veel kerkleden van zich had
vervreemd. Van Rossem
dreef boze geesten uit en
legde zieken de handen op.
Een groep verontruste pa
rochianen hield sinds mei
vorig jaar aparte vieringen,
in een wijkgebouw tegenover
de kerk. Hurkmans heeft Van
Rossem kortgeleden ontsla
gen. Met zijn komst naar het
gehucht Brouwhuis wilde de
bisschop de periode afslui-
idskenhuizen
De Friese gereformeerden hebben hun eigen sy
nodebestuurder C. Waringa niet opnieuw voor
gedragen als synodelid. Dit heeft de voorzitter
van de particuliere synode Friesland-Zuid, domi
nee D. Westerneng uit Idskenhuizen, bevestigd.
De 54-jarige Waringa, predikant in Joure, werd
eind vorig jaar tussentijds lid van het synodebe-
stuur als opvolger van W. Barendrecht, die werd
vrijgemaakt voor het Samen op Weg-werk. Met
de synodezitting van afgelopen woensdag liep de
termijn van twee jaar van de synode van Goes af.
In april komt de synode van Ënkhuizen voor het
eerst bijeen.
Vorig jaar onderschreef Waringa in grote lijnen
de opvattingen van de Kamper hoogleraar C. den
Heyer. die de traditionele verzoeningsleer had af
gewezen. Waringa zei tijdens een synodeverga
dering niet te geloven, dat Jezus van God aan het
kruis moest hangen om voor de zonden van de
mensen te boeten. Den Heyer moest het vooral
ontgelden bij het Confessioneel Gereformeerd
Beraad, de vereniging van behoudende gerefor
meerden, die zijn ontslag eisten.
Dominee A. van Vliet uit Augustina, een CG-
B'er, zegde na de benoeming van Waringa het
vertrouwen in de synode op. Naar zijn mening
zou Waringa de kern van het evangelie looche
nen en een ketterse leer aanhangen.
Waringa stond op de voordracht die de Zuid-
Friese classes (regionale kerkvergaderingen) had
den opgesteld. Het is volgens Westerneng onge
bruikelijk dat daarvan wordt afgeweken. Tijdens
de vergadering werden de namen ingediend van
Westerneng, ook een CGB'er, en van de Franeker
predikant F. Buitink, die beiden behoudender
zijn dan Waringa.
u t de Leidsch Dagblad
uufii
imm
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidscn Dagblad, t a v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
I
ANNO 1899
ANNO 1974
Woensdag 1 maart
LEIDEN - Er staat bij den heer Dee op de Breestraat een
brandkast, die wel is waar niet bijster goedkoop is, maar
wat degelijkheid en soliditeit betreft, haar weerga moei
lijk zal vinden. Het brandkastje weegt maar. liefst twee
duizend kilo. Wat weghalen aangaat, daarvan kan dus
geen sprake wezen.
De sloten zijn prachtig gemaald, loopen evenals van
alJe Millner' s brandkasten noogst gemakkelijk, terwijl de
ruimte in de kast zeer groot is.
Liefhebbers van mooi werk raden wij aan eens even
een kijkje te nemen. De kast is reeds verkocht en zal
daarom reeds binnen een paar dagen moeten worden
afgeleverd.
LEIDERDORP - Burgemeester en Wethouders van Lei
den zullen op Maandag 6 Maart 1899, des middags te 12
uren, ten Raadhuize aldaar in het openbaar verpachten:
De Tolheffing van Schepen, Voertuigen en Voetgan
gers, aan de Leiderdorpsche Brug, over den Rijn te Lei
derdorp, waaraan annex Koffiehuis met Vergunning.
De verpachting geschiedt voor den tijd van 5 jaren
(lMei 1899-30 April 1904), bij inschrijving op gezegelde
Biljetten, onderteekend door den gegadigde en diens
borgen, daarna bij opbod waaraan alleen de inschrijvers
mogen deelnemen.
ADVERTENTIE - Gaarne voldoe ik dan aan mijne geach
te Begunstigers, om alsnu de zuivere onvervalschte
Roomboter te leveren voor 65 Cents per pond, doch ver
zoek hiermede nu ook beleefd om bij niemand anders
de fijne Roomboter te halen dan bij J. v. HEES, om reden
hier als prijs ook de qualiteit niemand concurreert.
NOORDWIJK-AAN-ZEE - Gisteren is alhier aangekomen
de "N.W. 28", schipper C. Van Duyn, reeder P. Van
Duyn, met een lading scharren, benevens eenige tarbot
en tong, besommende in afslag 99,20.
Vrijdag 1 maart
LEIDEN - A.s. maandagmor
gen begint Philip BV uit Rot
terdam met de kalverslacht-
groduktie in het Leidse open
aar slachthuis. De jaaipro-
duktie van Philip in Leiden
zal naar schatting ongeveer
60.000 kalveren bedragen.
Wethouder Lijten van Econo
mische Zaken zal maandag
morgen vroeg aanwezig zijn
bij de ingebruikneming van
de slachtlijn.
RIJPWETERING - Het boete
systeem voor de koorzangers
ih Rijpwetering wordt opge
heven. "Het is toch tegen alle
regels", zei dirigent Weenink,
"dat iemand die zich altijd
voor de parochie inzet eh
eens een keer niet aanwezig
kan zijn, dan een boete
krijgt". De zangers, die gister
avond in "De Vergulde
Kruik" vergaderden", waren
het daarmee volkomen eens.
NEW YORK - Een vandaal
heeft gisteren in het New-
yorkse Museum van Moder
ne Kunsten het beroemde
werk van Picasso "Guernica"
met rode verf beklad. De
man werd gegrepen voordat
hij zich uit de voeten kon
VALKENBURG - Met veel ceremonieel vertoon werd vanmorgen afscheid genomen van de Beechcraft 081.
Dit vliegtuig maakt deel uit van het materieel van Squadron Vijf op Marine Vliegkamp Valkenburg. Het type
maken. In het werk beeldt Pi
casso de verwoestingen van
de Spaanse burgeroorlog uit.
Enkele minuten na het inci
dent, werd reeds een begin
gemaakt met het verwijderen
van de verfletters.
ARNHEM - Het gerechtshof
in Arnhem heeft een 32-jari-
ge douanebeambte uit Lei
den veroordeeld tot 14 dagen
gevangenisstraf voorwaarde
lijk, met een proeftijd van
twee jaar en een jaar ontzeg
ging van de rijbevoegdheid
en f 1000,- boete.
De man had vorig jaar een
feestje gebouwd in het doua
nekantoor in Winterswijk,
waarna hij met twee be
schonken vrienden een auto
naar huis reed. Bij een bot
sing raakten twee inzittenden
zwaargewond.
Omdat niemand een stemverklaring had afge
legd, was Westerneng officieel niet op de hoogtt
van de argumenten. „Maar je kunt bijna niet an
ders denken dan dat de opvattingen van Waringé
een rol hebben gespeeld."
De betrokkene zelf, die met griep te bed ligt
liet via zijn echtgenote weten dat de afwijzing
'heel hard is aangekomen'. Deze week had syno
devoorzitter dominee J. Doff hem nog geroemd
omdat hij zich in zo korte tijd had ingewerkt
Doff wil niet ingaan op het besluit van de Friesi
gereformeerden. Wel noemt hij Waringa een hee
goede en betrouwbare bestuurder.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30
Zaterdag 10.00-12.00 ui
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten. 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie. 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
071-5128 030 Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
(acceptgiro)
34,71
97,91
ƒ193,51
376,5(
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,- korting per
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van 0,80
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAND
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte ogen
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvatting
van het regionale nieuws uit het Leidsch
Dagblad op geluidscassette beschikbaar Voorj
(Centrum voor Gesproken Lectuur. Grave)
K
N H U I
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
