'Bij euthanasie geen
sacrament toedienen'
Samenwerking moslims en christenen broodnodig
mm
Kerk Samenleving
'Bestuur SoW-kerk
negeert adviezen
over archiefbeheer'
Gereformeerde assemblee
volgend jaar in Indonesië
Stille Omgang in teken God de Vader
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1999
Vroegste gedichten paus gepubliceerd
warschau Zestig jaar na dato zijn in Polen de vroegste gedich
ten van paus Johannes Paulus II gepubliceerd. Gisteren werd in
Warschau de gedichtenbundel Renaissance-Psalter gepresen
teerd van de toenmalige student letterkunde Karol Wojtyla. In
de bundel staan zeven onbekende gedichten en drie die al eens
in 1938 en 1939 gepubliceerd zijn. De paus legt in zijn werken
nauwe relaties tussen de joodse, grieks-romeinse en Slavische
traditie. Ook het Zuid-Poolse berglandschap is onderwerp in de
gedichten van de in die tijd enthousiaste bergwandelaar. Wojty
la begon in 1938 een studie filosofie en letterkunde aan de uni
versiteit in Kraków. Nadat de nationaal-socialisten de Poolse
universiteiten in 1939 dwongen te sluiten, verdiende de latere
paus de kost in een chemische fabriek. Vanaf 1942 studeerde hij
in het geheim theologie. Na de oorlog werd hij tot priester ge
wijd. Behalve theologische en filosofische geschriften schreef hij
ook toneelstukken en romans.
foto reuter
IKV: 'Wee de bevolking van Kosovo'
den haag „Wee de burgerbevolking van Kosovo." Met deze
woorden beëindigt IKV-secretaris Mient Jan Faber een interne
notitie voor het dagelijks bestuur van het Interkerkelijk Vredes
beraad. Faber schrijft in de notitie dat hij betwijfelt of mogelijke
bombardementen op Servische stellingen in Kosovo de zaak
van de Albanezen zullen dienen. Een luchtactie dient naar zijn
mening een rapid intervention op de grond te ondersteunen.
Alleen maar bombarderen brengt alle Servische troepen en Al
banese guerilla's opnieuw in beweging. Faber bezoekt het ge
bied geregeld. Vorig jaar waarschuwde hij dat de situatie in Kos
ovo steeds meer op die van Srebrenica begint te lijken. .Als de
NAVO niet op korte termijn ingrijpt, worden de mensen daar op
grote schaal afgeslacht. Ze zijn doodsbang voor de Serviërs", zei
hij na een bezoek aan Kosovo.
Boeddhistische prijs basisbeweging
rome De rooms-katholieke basisbeweging Sant' Egidio uit Ro
me heeft de boeddhistische Niwano-vredesprijs gewonnen. De
prijs wordt 7 mei in Tokio uitgereikt. Aan de prijs, die voor de
zestiende keer wordt toegekend, is een bedrag van ruim 250.000
gulden verbonden. Het grootste succes bereikte Sant' Egidio in
1992 .toen de regering van Mozambique een overeenkomst te
kende met de rebellenbeweging Renamo. De Japanse Vredes
prijs is bedoeld voor mensen of organisaties die zich inzetten
voor de samenwerking tussen religies en zo een bijdrage leve
ren aan de wereldvrede. Eerder ging de prijs naar de Braziliaan
se kardinaal Paulo Evaristo Arns en het Islamitisch Wereldcon
gres.
VN tevreden met veroordeling geweld
new delhi De hoge VN-commissaris voor de rechten van de
mens, Mary Robinson, is tevreden over de manier waarop de
Indiaase regering omgaat met de aanvallen op christenen. „Ik
ben blij dat de Nationale Mensenrechtencommissie (NHRC)
zich de incidenten zo sterk heeft aangetrokken. Ook ben ik ver
heugd over de manier waarop de president en de premier van
India de aanvallen hebben veroordeeld", zei de VN-vertegen-
woordigster gisteren in de Indiaase hoofdstad New Delhi. De
NHRC heeft een belangrijke rol in de ondersteuning van men
senrechten in Zuid-Azië. Voorzitter M. Venkatachaliah noemde
de aanvallen „betreurenswaardig en incidenten die de Indiaase
beschaving een slechte naam bezorgen".
BEROEPINGSWERK
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Enkhuizen, C.A. van Dieren te Stolwijk; te
Westzaan, A.J. Gunst te Benthuizen.
redactie dick van der plas, 071.
'Mensen moet argwaan tegenover islam ovenvinnen
kampen anp
Moslims en christenen moeten zich op basis van
overeenkomsten in hun geloof samen inzetten
voor mensenrechten. De dialoog is broodnodig
om een leefbare maatschappij te behouden. Dat
schrijft de gereformeerde islam-kenner J. Slomp
in het boek 'Islam', dat deel uitmaakt van een in
formatieve serie over wereldgodsdiensten.
De samenwerking moet volgens Slomp leiden
tot godsdienstvrijheid en de verbetering van de
positie van moslim-minderheden in Europa en
de positie van christenen, humanisten en min
derheden in de moslimwereld. De laatsten dur
ven nu meestal niet voor de dag te komen.
Kerken in Europa zouden de zevenduizend
moskeeën in dit werelddeel kunnen aanbieden
'dialoogpartners' te worden, oppert Slomp. Mos
lims en christenen kunnen dan gezamenlijk de
koran en de bijbel bestuderen om bouwstenen te
vinden voor een 'theologie van gemeenschappe
lijk handelen'. Verschillen zullen er altijd blijven.
Het gevaar van vermenging van godsdienstige
opvattingen (syncretisme) is daarom zeer gering,
meent de islamoloog en theoloog.
Slomp verwacht dat de invloed van de islam in
de 21-ste eeuw zeker zal toenemen. Moslims vor
men zo'n twintig procent van de wereldbevol
king. De islam is daarmee na het christendom de
tweede godsdienst. De islam biedt volgens Slomp
een kans aan Europa en Amerika om echte pluri
forme samenlevingen te ontwikkelen.
Mensen moeten hun vrees en argwaan tegen
over de islam overwinnen en ook in gesprek gaan
met fundamentalistische moslims. Afdelingen is
lamstudie aan universiteiten zouden daartoe re
laties moeten opbouwen met academies in de
moslimwereld, meent Slomp.
Nederland telt ruim 600.000 moslims. Ze be
schikken over bijna vierhonderd gebedsruimten,
waarvan tien procent echte moskeeën. Anders
dan in de synagoge wordt in de meeste moskee-
en niet in het Nederlands gepreekt. Het 7
integratieproces bevorderen als de vi
preek, althans gedeeltelijk, in het Nederlar
worden gehouden, schrijft Slomp.
Hij verwacht dat in de komende eeuwi
loog en samenwerking met aanhangers v
dere religies een belangrijker plaats op de
lijke agenda zal krijgen. Joden, christen
moslims geloven volgens Slomp in „de e..
die hemel en aarde geschapen heeft". Deii
vering van de contacten zal leiden tot g
huwelijken en af en toe tot bekeringen in
richtingen. Maar dat zullen marginale ven
selen blijven, voorspelt Slomp.
Gerefonneerde deputaten verbitterd
leusden anp
Het bestuur van de toekomstige
Samen-op-Wegkerk van her
vormden. gereformeerden en
lutheranen heeft deskundige
adviezen over beheer van ar
chieven jarenlang genegeerd.
Daardoor zullen de huidige
achterstanden alleen maar toe
nemen. Die kritiek uiten de ge
reformeerde deputaten (des
kundigen) voor de archieven en
het kerkelijk kunstbezit in een
rapport aan de synode van de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland.
„Niet zelden werd beleid voor
bereid dat achteraf werd gene
geerd", stellen de deputaten
bitter vast. In hun rapport ge
ven zij een overzicht van de
dingen die tussen november
1992 en november 1998 mis
gingen. Op grond daarvan con
cluderen ze dat het SoW-be-
stuur het beleid over het ar
chiefbeheer tot in detail heeft
voorbereid zonder de deskun
digen daarin te kennen. De
\Tiendelijke woorden over
openheid en zorgvuldigheid,
die eind september 1996 tijdens
een gezamenlijke synodeverga
dering werden uitgesproken,
zijn volgens de deputaten niet
in daden omgezet. „Nieuwe po
gingen om beleid bij te stellen,
worden beschouwd als mosterd
na de maaltijd."
De deskundigen hebben her
haaldelijk, maar tevergeefs ge
pleit voor de aanstelling van
één archivaris en twee archief-
medewerkers. Met de aange
kondigde personeelsbezetting
in de toekomstige SoW-kerk
kan de bewerking van het ar
chief niet adequaat worden uit
gevoerd. Er zullen grote achter
standen ontstaan. De Gerefor
meerde Kerken kampen nog
met een achterstand van onge
veer 350 meter archieven, die
na bewerking naar het Rijksar
chief gaan.
De deputaten hebben inmid
dels de toezegging gekregen,
dat de SoW-kerk een sectie Ar
chieven. Bibliotheek en kerke
lijk Kunstbezit krijgt. Maar de
deskundigen hebben laten we
ten zelf geen zin te hebben in
deze sectie plaats te nemen.
Een commissie van de synode
dringt er bij hen op aan toch te
overwegen een benoeming aan
te nemen. Anders zou de 'opge
bouwde expertise' van de de
putaten verloren gaan.
De gereformeerde synode
buigt zich dinsdag over het kri
tische rapport van het depu-
taatschap voor de archieven en
het kerkelijk kunstbezit. Het is
de bedoeling dat de taken van
de deskundigen worden over
gedragen aan de SoW-kerk.
Bisschop Wiertz van Roermond: niet vluchten...
roermond anp
Een priester mag geen sacrament der zieken toedienen
aan een gelovigen die zijn of haar euthanasie reeds heeft
geregeld. Dit schrijft bisschop Wiertz van Roermond in
de vastenbrief die dit weekeinde in alle rooms-katholie
ke kerken in Limburg wordt voorgelezen.
mond zich af.
Als ziekte en dood ook met de
modernste technieken niet
meer zijn af te wenden, worden
verzoeken om euthanasie of
hulp bij zelfdoding aangepre
zen als 'moedige beslissingen',
schrijft Wiertz. „Echte moed
betekent dat men de realiteit,
inclusief de eigen kwetsbaar
heid, onder ogen durft te zien
en er niet voor wegvlucht."
Ook onder rooms-katholie-
Wiertz verwijst in de brief naar
een 'bekende persoonlijkheid'
(oud-Fokkerdirecteur x Frans
Swarttouw). die twee jaar gele
den op tv aankondigde dat hij
enkele dagen later een eind aan
zijn leven zou maken. Heeft die
man in zijn zelfgekozen dood
echt de regie gehad over de
loop van de gebeurtenissen,
vraagt de bisschop van Roer
ken vindt de neiging om alles in
het leven te regisseren steeds
meer aanhangers. Zelfs komt
het voor dat gelovigen die reeds
met hun arts een afspraak voor
euthanasie of hulp bij zelf
moord hebben gemaakt, een
priester vragen het sacrament
der zieken toe te dienen.
Een priester mag een derge
lijk verzoek niet inwilligen, om
dat de sacramenten „onze deel
name bewerken aan het lijden,
sterven en verrijzen van Jezus.
Actieve levensbeëindiging bete
kent een weigering zich aan
Hem uit handen te geven door
zelf over het leven te willen be
schikken."'
grand rapids anp
De vierjaarlijkse algemene ver
gadering van de Gereformeerde
Oecumenische Raad (GOR) is
volgend jaar juli in Bogor bij de
Indonesische hoofdstad Jakar
ta. Bij de GOR zijn de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
(GKN) en hun voormalige zen
dingskerken aangesloten.
De lidkerken verzamelen zich
van 14 tot 28 juli 2000 in Bogor,
ongeveer vijftig kilometer ten
zuiden van Jakarta. De vorige
assemblee van de GOR vond in
1996 plaats in Grand Rapids in
de Verenigde Staten. In die
plaats is het secretariaat van het
gereformeerde oecumenische
orgaan gevestigd.
In het verleden heeft het lid
maatschap van de GKN meer
malen aan een zijden draadje
gehangen, omdat de liberale
kijk van de gereformeerden uit
Nederland op het gezag van de
bijbel en homoseksualiteit de
behoudende lidkerken in de
Verenigde Staten, Afrika en Azië
een doom in het oog is.
In 1996 schiep de GOR-as-
semblee tot opluchting van de
GKN geen mogelijkheid om het
lidmaatschap van een lidkerk
op te schorten. De gerefor
meerden uit Nederland vrees
den dat zo'n clausule onmid
dellijk tegen hen gebruikt zou
worden.
amsterdam anp
De jaarlijkse Stille Omgang in het centrum van
Amsterdam staat dit jaar in het teken van God
de Vader. Het thema 'God tegemoet' is ingege
ven door het verzoek van paus Johannes Paulus
II aan rooms-katholieken zich voor te bereiden
op het jaar 2000.
De Stille Omgang \indt dit jaar plaats in de
nacht van 20 op 21 maart. De organisatie ver
wacht net als vorig jaar 10.000 deelnemers. Niet
alleen rooms-katholieken, maar ook steeds
meer protestanten lopen in de processie mee.
Dat is een 'spontane ontwikkeling' die past in
de toenemende behoefte aan meditatie, weet
een woordvoerder.
Ook is het volgens hem een uiting van de toe
nemende behoefte aan oecumenische samen
werking. Verder hebben sommige deelnemers
een protestantse partner, die ook belangstelling
kreeg voor de meditatieve wandeling.
De Stille Omgang bestaat in de huidige vorm
sinds het einde van de 19-de eeuw. De proces
sie is een herdenking van het zogeheten mirakel
van Amsterdam, dat in 1345 zou hebben plaats
gevonden.
Volgens het verhaal braakte een zieke man
een zojuist ontvangen hostie uit. Het braaksel
werd in het haardvuur geworpen, maar de hos
tie kwam ongeschonden uit de vlammen en
keerde driemaal op wonderbaarlijke wijze terug
in het huis van de zieke terug.
Werkgroep d
onderzoek na
Samen-op-W
leusden «anp
De dagelijkse besturen 1
Nederlandse Hervormde,
formeerde en Lutherse I
hebben een werkgroep
leven geroepen, die ziel
buigen over de voortga
het Samen-op-Wegproce
leiding daarvoor is de m
gezamenlijke vergader®
november vorig jaar, wa
kerken het niet eens
worden over een naam
SoW-kerk.
Het is niet de bedoel
de werkgroep van kerkd
ders met een nieuwe
voor de toekomstige ver
kerk op de proppen kor
nadrukt een woordvoers
groep verdiept zich in he
le SoW-proces, dat moi
verloopt. De hervormde
taris-generaal B. Plaisier,
reformeerde synodevoon
Doff en de lutherse s
voorzitter K. van der 1
ken deel uit van de werkj
De dagelijkse besturen
drie kerken hanteren v(
de naam 'Samen op W
ken' voor de nieuw te n
kerk. Die naam komt
de woordvoerster ook 1
de nieuwe huisstijl vanl
delijk Dienstencentrum
kerken. Dat is sinds ok
Utrecht gehuisvest.
Kerken doen
mee aan wak
Grenshospiti
amsterdam
Verschillende kerken doe
af zondag mee aan wek
wakes bij het Grenshos
in Amsterdam-Zuidoost
len hun solidariteit tone
de 144 asielzoekers die
wachting van hun uitzet
de 'grensgevangenis' zittt
De Amsterdamse
van Catholic Worker, een
nationaal netwerk van ge
schappen met een 'anai
sche, pacifistische en ka
ke' inslag, hield de wakes
gelopen twee jaar. Dit jat
elke zondag een ande
loofsgemeenschap de koi
eenkomst.
„We willen stilstaan bij
in deze gevangenis 1
duidelijk maken dat wij
vragen hebben bij het op
van mensen die niets mi
hebben", aldus een orj
tor.
Leidsch Dagblad
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidscn Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1899
Maandag 20 Februari
ALKEMADE - Een opgave der op 1 Januari dezes jaars in
de gemeente aanwezige kinderen van 6-12 jaren, die
geen lager onderwijs genoten, is volgens art. 81 der Wet,
ter secretarie der gemeente ter lezing gelegd, blijkens
welke dit aantal beliep 51 op de 563 kinderen van ge
noemden leeftijd. De toestand wordt jaarlijks gunstiger.-
KATWIJK - Als een bijzonderheid kan worden medege
deeld, dat bij den bloembollenkweeker C.W., te Katwijk
aan den Rijn, reeds narcissen (dubbele van Sion) in
bloei staan. Waar krokussen en galantussen hun knopjes
uit het aardrijk verheffen, in dezen tijd van het jaar, is
dit van narcissen zeker een zeldzaam verschijnsel en
moet dit ongetwijfeld aan de zachte winter-temperatuur
worden toegeschreven.
Ook onder Oegstgeest, nabij de Leidsche Buurt, waar
de stoomtramlijn haar kromming naar Katwijk maakt,
dus aan den straatweg naar Haarlem, ziet men reeds een
veld met bloeiende narcissen.
RIJNSBURG - De restauratie van het Spinozahuis te
Rijnsburg is bijna afgeloopen. Naar wij uit goede bron
vernemen, zal alles in den loop van de volgende maand
gereed zijn en het museum alsdan voor het publiek wor
den geopend.
WOUBRUGGE - Sedert onheuglijke jaren bestaat hier
een pakschuitendienst naar Leiden en terug. Deze
dienst, nu reeds 32 jaren in handen van de familie
Windhorst, ondergaat van af heden een groote verande
ring, en naar het zich laat aanzien, ook een groote verbe
tering. De ijzeren pakschuit n.l. is op de werf van de
wed. Boot, alhier, aanmerkelijk vergroot en voorzien van
een petroleummotor, uit de fabriek "Deutz" te Keulen.
De gewone dienst op Leiden blijft (met eenige veran
dering) bestaan, terwijl ook éénmaal per week naar Am
sterdam wordt gevaren.
ANNO 1974
Woensdag 20 februari
LEIDEN - Nederlandsche Elect-
rolasch Maatschappij BV
(NEM) heeft van de NV Provin
ciale Gelderse Electriciteits-
maatschappij (PGEM) opdracht
gekregen tot levering van een
afgassenketel. Daarnaast zal de
NEM diverse bijkomende werk
zaamheden verzorgen, zoals de
systeemengineering. De ketel
komt achter een gasturbine in
de Centrale Gelderland in Nij
megen. Met de opdracht is een
bedrag van enkele miljoenen
guldens gemoeid, aldus de
NEM.
NEM - die als dochter van
HCG deel uitmaakt van de Hol-
landsche Beton Groep NV -
heeft een licentieovereenkomst
met de Amerikaanse General
Electric Company voor de ver
koop en bouw van afgassenke-
tels en beschikt via een com
municatiesatelliet over in de VS
aanwezige computerprogram
ma's.
LEIDEN - Het is deze maand
een kwart eeuw geleden, dat
ds. Ch. Cabanis, emeritus-pre
dikant van de Waalse Gemeente
te Middelburg, zijn intrede
deed als Waals predikant te Lei
den. Na zijn Leidse tijd ging ds.
Het team van LDWS, dat de zaalvoetbaltitel van de Leidse afdeling gisteravond veilig stelde door een 5-0 zege
op Batteljee Terpstra. Gehurkt van links naar rechts: doelman Wim Visser, Ger de Roode, Cees de Roode,
Cock Slingeland. Staand van links naar rechts: coach Theo Pet, Siem van der Linden, Bram de Roode, Pim van
der Meer, George Moesman en grensrechter Koos Korenhof. archief leidsch dagblad
Cabanis (69) naar Aries in
Frankrijk waar hij tot 1963
stond. Hij ging in dat jaar naar
Middelburg, waar hem op 1 mei
1969 emeritaat werd verleend.
Ds. Cabanis was reeds voor hij
predikant in Leiden werd, acht
tien jaar als zodanig werkzaam
in Macon (Fr.). Hij is na zijn
emeritaat weer in Frankrijk
gaan wonen.
LEIDEN-In het LAK-theater
wordt vrijdagavond in samen
werking met het BZZToH-thea-
ter weer een schrijversavond ge
organiseerd, ditmaal met als
spreker de schrijver-dichter J.
Bernlef. J. Bernlef (pseudo
niem voor H. J. Marsman) werd
in 1937 in St. Pancras gebo
ren. Hij debuteerde in 1960
met zowel proza als poëzie.
Men mag hem rekenen tot de
meest produktieve auteurs in
Nederland, bij wie proza en
poëzi zich vrijwel in evenwicht
bevinden.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
l.f. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties 071 - 5323 51
Familieberichten: 023- 5317 337
023"- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot II
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot I'
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstn
het automatisch afschrijven var
abonnements- geld, ontvangen 1,-k»
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnf
worden verzonden geldt een toeslag**
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSEÏÏfl
Voor mensen die moeilijk lezen, sled*
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenfl
van het regionale nieuws uit het Lei®
Dagblad op geluidscassette beschik!»
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur,®
Z I
K
N H U I Z E
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen)
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
