Oplichters 'lenen'
30 miljoen per jaar
Gierende inflatie brengt
Surinamers aan bedelstaf
Economie
ipanse elektronicagigant
itslaat 15.000 mensen
raanmarkt belandt
nieuw dieptepunt
Plan Zeeuwse containerhaven
Aerospatiale na fusie
nieuwe defensiereus
Camera op neus van Boeing Air NZ
Inflatiecijfer niet volledig
20 FEBRUARI 1999
gerhuis Japan keurt begroting goed
j0> Het Lagerhuis van Japan is gisteren akkoord gegaan met
egroting voor het jaar 1999/2000. Het budget, dat recorduit-
n behelst van 1.350 miljard, is in een recordtijd door de
ementariërs goedgekeurd. De regering hoopt in het op 1
r [[beginnende begrotingsjaar een economische groei te kun-
bevverkstelligen van 0,5 procent. Dat moet dan gebeuren
10,5 procent meer geld voor overheidsopdrachten en via
jging van de inkomsten- en vennootschapsbelasting. Het
irt is begroot op 9,2 procent van het bruto binnenlands pro-
iarma Bio-Research wankelt
iaren Pharma Bio-Research in Zuidlaren (D) heeft tot nu
een verlies geleden van tien miljoen gulden op een omzet
rond vijftig miljoen. Pensioenpremies van de 450 vverkne-
5 zijn niet betaald, terwijl die wel werden ingehouden. Het
rijf dat onderzoeken uitvoert voor farmaceutische bedrijven
n zijn soort het grootste van Europa is, wankelt. Op korte
nijn verdwijnen 67 arbeidsplaatsen.
Vereniging van Financieringsondernemingen Nederland klaagt steen en been
>lies NEC groter dan verwacht
Geld lenen wordt meer en meer een populaire hobby
van oplichters. Met valse namen, valse loonstrookjes en
via niet bestaande bedrijven proberen ze geld los te peu
teren bij kredietverschaffers. De branche spreekt van
tienduizenden pogingen per jaar. In de helft van de ge
vallen lukt het en wordt naar schatting 30 miljoen gul
den geleend.
den haag gpd
apanse elektronicaconcern
ontslaat de komende drie
ond de 15.000 mensen. Dit
it het bedrijf dieper in de
cijfers zit dan verwacht,
ndien verwisselen onge-
10.000 mensen binnen
van plaats.
het nog lopende boekjaar,
eind maart eindigt, wordt
150 miljard yen (ruim 2,4
ird gulden) verloren, heeft
oncern gisteren bekendge-
Japanse media bericht-
erder deze week over een
isvan 100 miljard yen (1,65
rd).
tegenwind is voor presi-
directeur Hisashi Kaneko,
het elektronicaconcern
sinds 1994 leidt, aanleiding op
te stappen. Hij vindt het beter
dat een nieuw team een nieuwe
strategie voor het concern gaat
ontwikkelen. NEC kampt met
een afnemende vraag en een af
nemende export, vooral te wij
ten aan de recessie in Japan.
Koji Nishigaki wordt de op
volger van Kaneko. De eerste
was al financieel directeur bij
NEC. Tegelijkertijd is ook een
nieuwe directievoorzitter be
noemd. Dat is Hajime Sasaka,
die voorheen verantwoordelijk
voor de handel van het con
cern. Hij volgt Tadahiro Seki-
moto op. Die moest vier maan
den geleden het veld ruimen
nadat naar buiten was geko
men dat NEC betrokken was bij
omkoping.
Het is voor oplichters niet zo
moeilijk geld los te peuteren bij
geldverschaffers, bekent voor
zitter B. Westphal van de Ver
eniging van Financieringson
dernemingen in Nederland
(VFN). „Men neemt gewoon
een salarisstrook, maakt een
kopie en verhoogt het salaris."
Een andere veel voorkomen
de praktijk is het verzinnen van
een werkgever die een prettig
hoog loon geeft. Als de krediet
verschaffer ter controle het be
drijf belt, neemt een stroman
de telefoon op en bevestigt dat
de potentiële klant daar werk
zaam is.
Omdat het lucratief is om de
financieringsmaatschappijen
op te lichten, houden volgens
de VFN ook steeds meer profes
sionele organisaties zich ermee
bezig. Met vervalste paspoorten
en rijbewijzen doen zij massaal
aanvragen. Of ze huren drug
verslaafden in. De verslaafde
doet een aanvraag van 5000
gulden en krijgt als beloning
500 gulden.
Bij de geslaagde pogingen is
het voor de kredietverschaffers
haast ondoenlijk het geld terug
te krijgen. De leners zorgen er
domweg voor dat ze verdwij
nen. Ze verhuizen naar een an
dere stad zonder dit te melden
bij de gemeente.
De VFN probeert dan ook
vooral de preventie te verbete
ren. Bekend is het Bureau Kre
dietregistratie, dat bijhoudt wie
wat en waar leent en of aan de
verplichtingen wordt voldaan.
Sinds vorig jaar houden de kre
dietverschaffers samen met de
banken alle fraudegevallen en
pogingen gezamenlijk bij. In
een door alle deelnemers te
raadplegen databank staan
naam, toenaam en praktijken
van de oplichters.
Westphal hoopt meer steun
te krijgen van de overheid en de
Kamers van Koophandel. Hij
wil inzage in het centrale regi
stratiesysteem van de overheid
voor gestolen en vermiste pas
poorten en rijbewijzen. Waar
schijnlijk kan dit vanaf volgend
jaar.
arden gpd
rereldmarkt voor graan zit
en dieptepunt. De prijs is
aid naar 18,7 cent per kilo-
de laagste in dertien jaar.
wel vraag naar graan, maar
;omt uit landen zonder
kracht. De crises in Azië en
Amerika worden als boos-
ers aangewezen, maar de
jese Commissie speelt ook
walijke rol, aldus voorzit-
Maarsingh van de vak-
Akkerbouw van LTO Ne-
nd.
ectieve maatregelen van
iel hadden volgens Maar-
veel onheil kunnen voor-
:n. Toen een paar jaar ge-
de prijs op de wereld-
erg hoog was, stak Brus-
)t ergernis van de boeren
stokje voor extra export,
zou de broodprijs opdrij-
,Nu is er een voorraad van
uljoen ton. Dat drukt die
tprijs nog eens extra."
lanje wegens
ne-sharing
dagvaard
Consumentenbond heeft
in met enkele Europese be-
aibehartigers de Spaanse
gedagv aard. Spanje zou de
kere richüijn voor 'time-
ing', het recht om enkele
n per jaar gebruik te ma-
van een vakantiehuisje, te
in de wet hebben opgeno-
kopers van Spaanse va-
lehuisjes hebben eind vorig
een proces aangespan-
tegen Spanje. Dat gaat
schijnlijk tien tot achttien
nden duren. De kopers
en het slachtoffer te zijn
agressieve verkopers, die
aan de Spaanse costa's in
Nederlands naar verkoop-
nkomsten lokken. Daar
Hen de organisatoren over
oordelen van het gedeeld
van een luxe vakantieap-
tment.
fer de nadelen wordt tij
de ronselbijeenkomsten
gerept. De torenhoge be-
skosten (200 gulden
Anmaakkosten per week is
ongewoon) blijven bijvoor-
onvermeld. Ook is een
op timeshare moeilijk te
open, of de kopers lijden
verlies op de gemiddeld
ÜO gulden die zij eraan uit-
Europese Unie heeft in
nieuwe richtlijnen uitge-
digd om de voorwaarden
timesharing aan te scher-
De strengere regels geven
-ts een wettelijke bedenk-
«an tien dagen. Bovendien
ten de verkooporganisaties
!>eheerskosten in het con-
vermelden. Deze regelge-
hadden de EU-landen ui-
30 april 1997 in moeten
on. Spanje is daar pas be
fit jaar toe overgegaan.
De daling van de prijs wordt
verder in de hand gewerkt door
de hervorming van het land
bouwbeleid die de Europese
Commissie voorbereidt. Er zul
len geen nieuwe akkers meer
uit productie worden genomen,
terwijl braaklegging juist goed
is voor de prijs. In het verleden
was de hoeveelheid braaklig
gend areaal zelfs vijftien pro
cent.
LTO, graanhandelaren en
maalindustrie hebben er nu bij
landbouwminister Hayo Apo
theker op aangedrongen voor
graan een quotering in te voe
ren door een deel van de akkers
niet opnieuw in te zaaien. De
minister heeft toegezegd er in
Brussel voor te willen pleiten.
Hij wil de hervorming van het
graanbeleid twee jaar opschui
ven. De voorgestelde prijsda
ling van twintig procent en de
daar tegenoverstaande com
pensatie van tien procent gaan
dan later in.
terneuzen In Temeuzen is behoefte aan een nieuwe containerterminal. De terminals in de buurt, op de foto een opslagplaats langs de Wes-
terschelde, hebben een te beperkte capaciteit voor wat men in de toekomst naar Temeuzen wil halen. De nieuwe terminal moet komen aan
de Braakmanhaven. De totale bouwkosten en de aanleg van verbindingswegen belopen rond de dertig miljoen gulden. Daarvan betaalt het
rijk de helft en het havenschap Zeeland Seaport dertien miljoen. De resterende twee miljoen is voor rekening van de provincie. De terminal
krijgt een lengte van 125 meter en een capaciteit van 50.000 containers. De bouw is onder meer nodig voor de komst van een rubberfabriek
van DuPont Dow Elastomers. Die fabriek kost 400 miljoen en biedt 100 arbeidsplaatsen. Milieuverenigingen zijn tegen de komst van de
enorme containerhaven gezien de nadelige gevolgen voor het nu aanwezige natuurgebied.
FOTO ANP WIM VAN VOSSEN
paramaribo armand snuders
correspondent
Op de financiële markt in Suri
name is paniek ontstaan door
de grillen van de Surinaamse
gulden. In de afgelopen maan
den is de waarde van de munt
meer dan gehalveerd en het
einde van de koersval lijkt nog
lang niet in zicht. De regering
pakt de wisselaars op de zwarte
markt aan. Maar volgens des
kundigen biedt dat slechts tij
delijk soelaas en zou president
Wijdenbosch er beter aan doen
de echte problemen aan te pak
ken.
President van de Centrale
Bank Goedschalk verwachtte
enkele weken geleden nog dat
de inflatie dit jaar slechts twin
tig procent zou bedragen. Er
waren maar weinig mensen die
dat geloofden. En terecht. Want
na nog geen twee maanden is
de inflatie al meer dan dertig
procent. De oorzaak van de
enorme inflatie ligt vooral in
het geringe vertrouwen in het
economisch beleid van de rege
ring. Investeerders blijven weg,
waardoor vooral de productie
sector het de laatste twee jaar
zwaar te verduren heeft gehad.
Bovendien hebben de banken
een chronisch gebrek aan har
de valuta. Beschikbare dollars
en Nederlandse guldens komen
vooral in handen van impor
teurs. Bovendien moet de bijna
failliete overheid maandelijks
miljoenen dollars op tafel leg
gen voor de prestigieuze bouw
van twee bruggen.
Al deze ontwikkelingen heb
ben de koers van de Surinaam
se gulden omhoog gejaagd. In
augustus vorig jaar leverde de
Amerikaanse dollar nog 400 Su
rinaamse guldens op, vorige
week was de koers bijna een op
1.000. In het bedrijfsleven heeft
de paniek inmiddels toegesla
gen. Ondernemers hebben de
afgelopen weken hun prijzen
drastisch verhoogd en zijn
soms zelfs genoodzaakt de prij
zen een aantal malen per dag
aan te passen aan de grillige
Commercieel Talent gezocht
Zie SBS 6 tekstpagina 166
breda Witlof in een goed afgesloten plastic zak, blijft veel langer
goed. Dat heeft onderzoek in opdracht van de veilingorganisatie
The Greenery uitgewezen. Een proef toonde aan dat negentig pro
cent van de witlof na een week nog goed was, als dat luchtdicht
verpakt of in plastic was bewaard bij vijftien graden. In een dicht
gevouwen zak was dat zestig procent en in een kartonnen verpak
king slechts zes procent. Dat de vinding nog niet wordt toegepast
komt doordat het de witloftrekkers te veel tijd kost. Wel zoekt The
Greenery nog naar alternatieven om de houdbaarheid te verlen
gen. FOTO ANP WIM VAN VOSSEN
zwolle gpd
Vanuit het raampje van een
vliegtuig is vaak niet meer te
zien dan wat wolken en de
vleugel van het toestel. Air New
Zealand heeft daar iets op be
dacht. Op de neus van één van
de Boeings 747-400 zijn twee
camera's geplaatst. Beelden van
het aardoppervlak en de omge
ving van het vliegtuig worden
vertoond op beeldschermen in
het passagiersgedeelte.
Volgens Karin Kuiper, die de
public relations voor Air New
Zealand in Nederland verzorgt,
is het bedrijf het eerste dat pas
sagiers deze service biedt.
„Mensen willen graag naar bui
ten kijken, maar niet iedereen
zit bij een raampje. Bovendien
valt er op deze manier meer te
zien."
Bij de KLM blijkt men niet op
de hoogte van de 'on board ca
mera'. De maatschappij lijkt er
niet bijster in geïnteresseerd te
zijn. Voorlichtster Saskia van
Ditshuizen: „Wij weten hier
niets van, daarvoor moet u bij
Air New Zealand zijn."
„Dit is nieuw voor mij", zegt
voorman Paul Griffioen van de
Vereniging van Nederlandse
Verkeersvliegers. „Ik ken wel
parus cees van zweeden
correspondent
Met tien defensiebedrijven
sloeg Europa tot voor kort een
modderfiguur vergeleken bij
Amerika, dat twee keer zo veel
aan militaire hardware uitgaf
maar desondanks slechts vier
defensiebedrijven had. Maar de
fusie tussen Aerospatiale en
Matra in Frankrijk deze week
kan het begin zijn van een lang
verwachte inhaalmanoeuvre.
„Frankrijk is in een positie
van betrekkelijke zwakte", zei
topman Y. Michot van Aerospa
tiale vorig jaar. „De Britse
luchtvaartindustrie is British
Aerospace, de Duitse is Dasa,
de Italiaanse is Finmeccania, de
Spaanse is Casa. Maar in Frank
rijk bestaat de luchtvaartindu
strie uit drie bedrijven: Aero
spatiale, Matra en Dassault."
Maar sinds Michot deze
woorden uitsprak, in septem
ber vorig jaar, is het landschap
sterk veranderd. Eerst werd het
tegenstribbelende Dassault,
maker van Frankrijks laatste
oorlogsvliegtuig (de Rafale), bij
Aerospatiale ondergebracht. En
deze week maakte de regering
bekend dat Matra Haute Tech
nologies, specialist in militaire
elektronica, met het staatsbe
drijf gaat fuseren.
Daarmee ontstaat in Frank
rijk een defensiegigant die zich
met de grootsten kan meten.
Met een jaaromzet van 13,3
miljard euro (29,3 miljard gul
den) is Aerospatiale Matra Idei-
ner dan Amerikaanse reuzen als
Boeing (50,15 miljard euro) of
Lockheed Martin (23,30 mil
jard), maar groter dan het Duit
se Dasa (8,8 miljard).
Belangrijker is echter dat de
staat zijn meerderheidsaandeel
in de nieuwe onderneming ver
liest, als de fusie zijn beslag
krijgt. Eenderde van de aande
len gaat naar Matra, dat daar
voor 0,3 miljard euro in de
staatskas moet storten. Twintig
procent wordt voor de zomer
op de beurs verkocht, als het
beursklimaat dat toelaat En het
personeel verwerft 2 tot 3 pro
cent van het kapitaal. Voor de
staat blijft er dan minder dan 45
procent over.
Voor Europa is deze fusie de
tweede in een tijdsbestek van
luttele maanden, want in janu
ari sloegen British Aerospace
(BAe) en GEC-Marconi de han
den ineen. Daardoor ontstond
in Groot-Brittannië een defen
siebedrijf dat met een jaarom
zet van 17,4 miljard euro zelfs
nog groter is dan Aerospatiale-
Matra, maar die fusie werd met
veel grotere scepsis ontvangen.
Voornaamste reden daarvoor
was dat deze fusie verdere sa
menwerking in Europa bemoei
lijkt. Tot het einde van het vorig
jaar leken BAe en het Duitse
Dasa nog af te steven op een fu
sie, waarin beide bedrijven tot
hun recht zouden komen. Maar
met Marconi erbij was BAe
plotseling twee keer zo gewor
den als Dasa, wat de Duitsers
bij een samensmelting zou ver
oordelen tot de rol van under
dog.
BAe had echter geen andere
keuze dan met GEC-Marconi in
zee te gaan, omdat het vreesde
dat het elektronicabedrijf an
ders zou worden opgeslokt
door de Amerikaanse concur
rent Lockheed. GEC-topman
Simpson speelde waarschijnlijk
een geraffineerd spel door zijn
vrijages met de Amerikanen,
maar dat namen de aandeel
houders hem niet kwalijk. Zij
kregen veertig procent in het
nieuwe bedrijf BAe-Marconi.
ECONOMIE WIJZER
koersontwikkelingen.
Volgens de voorzitter van de
Kamer van Koophandel Binda
zijn de ondernemers het spoor
bijster. „We zijn in de afgelopen
jaren wel gewend geraakt aan
drastische koersstijgingen,
maar dat ging altijd redelijk ge
leidelijk. Maar nu verandert de
koers zelfs per uur.
De Surinaamse consument is
het kind van de rekening. De
prijzen van de meeste levens
middelen zijn in de afgelopen
weken verdubbeld, zonder dat
daar een evenredige salarisver
hoging tegenover staat. Volgens
de regering zal dat de kans op
hyperinflatie alleen maar ver
groten. Een aanzienlijk deel van
de Surinaamse bevolking ver
dient minder dan 40.000 Suri
naamse guldens, ofwel negen
tig Nederlandse gulden, per
maand.
experimenten met opnames in
de cockpit, maar die zijn stop
gezet, omdat daar tijdens lange
vluchten een hele tijd niets ge
beurt. Dit is wel interessant tij
dens lange vluchten. Het lijkt
me een commerciële stap, waar
ik op zich niets tegen heb."
De kans dat passagiers vanaf
Schiphol met het cameratoe
stel' van Air New Zealand zul
len vliegen is vrij klein. De
maatschappij uit Auckland ver
trekt niet vanuit ons land. Wie
mee wil vliegen moet dat doen
vanaf Londen of Frankfurt.
Geen enkel cijfer heeft zoveel
politiek gewicht als de ont
wikkeling van het prijspeil.
De politieke betekenis zit
vooral in de loononderhan
delingen. Hoe hoger de infla
tie, hoe hoger de eisen waar
mee de politie, de zorgsector,
het onderwijs en noem ze
maar op - drie miljoen werk
nemers in totaal - de CAO-
onderhandelin-
gen ingaan. Om
maar te zwijgen
van allerhande
koppelingen in
de uitkerings
sfeer en de pen
sioenen. Inflatie
is duur. Elke
procent meer
kost de over
heid een paar
miljard gulden.
Het kwam dus
goed uit dat het
Planbureau
eind de
cember zijn
inflatiever
wachting fors
naar beneden bijstelde. Van
1,75 naar een procent. Op ba
sis daarvan sloten de onder
wijsbonden een bescheiden
CAO af. Kort erna, op 5 febru
ari, maakte het Centraal Bu
reau voor de Statistiek be
kend dat het inflatiecijfer in
januari was opgelopen tot 2,2
procent en dat het in het hele
afgelopen jaar gemiddeld
twee procent was geweest.
Hoewel het CBS dus vaststelt
dat de huidige inflatie stijgt,
verwacht het Planbureau dat
de toekomstige inflatie daalt.
Een pikant verschil.
Waar ligt dat aan? Als je je dat
afvraagt, ontdek je wat infla
tie niet is. Het is niet een al
gemene index van de ontwik
keling van consumentenprij
zen. Dat zal u waarschijnlijk
verbazen, en het verbaasde
mij ook, want ik heb altijd ge
dacht dat het dat nu juist wèl
was. Waarom zou je de lo
nen, de uitkeringen, de pen
sioenen, ja zo n beetje heel
het Nederlandse inkomen,
grondvesten op een cijfer dat
een aanzienlijk deel van de
prijsontwikkeling buiten
beeld laat? Toch is dat de
praktijk.
Neem de ziektekostenverze
kering. Vooral voor de laagste
inkomens is dat een stevige
hap uit het budget en een die
snel groter wordt. Die zit niet
in het inflatiecijfer. Bij na-
waag blijkt dat niet alleen de
ziektekostenverzekering niet
meedoet, maar dat alle uitga
ven die tussen het bruto en
het netto loon zitten, buiten
de inflatie blijven. Dat is één
derde en soms wel de helft
van ons bruto inkomen. Het
betekent dat. als de sociale
premies zouden verdubbelen
en ons netto-inkomen dus
gevoelig zou dalen, de Neder
landse inflatie onveranderd
zou blijven.
Natuurlijk is het niet zo dat
het CBS de ziektekosten over
het hoofd heeft gezien. Er
Arjo Klamer
hoogleraar economie
Erasmus Universiteit
steekt een redenering achter.
Die is, dat het CBS ook nog
iets fabriceert dat bekend
staat als 'het koopkracht-
plaatje'. Blijkbaar wil men dat
het koopkrachtplaatje een
naadloos legpuzzeltje vormt
mët het inflatiecijfer. Ik denk
dat we niet hoeven te twijfe
len aan de onafhankelijkheid
van dit instituut. Maar dat
neemt de kritiek
niet weg.
Nog veel verba
zender vind ik
dat ook de hui
zenprijzen bui
ten de inflatie
blijven. De helft
van het woning
bestand is tegen
woordig in parti
culier eigendom.
Daarom vind ik
het gek dat al
leen de huuront-
wikkeling
meedoet en
niet de hui
zenprijzen.
Een huis hoort
tot de basisbehoeften van de
consument. Toch wordt de
consument die een woonhuis
koopt, voor de duur van de
transactie beschouwd als
'een bedrijfseenheid die in
vesteert in vaste activa.'
Koopt zo iemand om de hoek
een auto of een wasmachine,
dan is hij weer gewoon con
sument. In plaats van de hui
zenprijs wordt de ontwikke
ling van de huur genomen,
een schappelijke 3,4 procent.
Huisvesting weegt relatief
zwaar in het inflatiecijfer. Ge
middeld geven gezinnen
daaraan twintig procent uit.
Overigens vraag ik me af of
huiseigenaren niet een groter
deel van hun inkomen ver
wonen dan huurders en of
dus ook het gewicht wordt
ondergewaardeerd. Afgezien
daarvan is duidelijk dat de in
flatie aanzienlijk hoger uit
komt als je de prijsontwikke
ling van woonhuizen - vorig
jaar tien procent - meeneemt.
Dan was het geen twee pro
cent geweest, maar drie. Dan
zou je er iets van terugzien
dat massa's mensen zich, alle
salarisverhoging ten spijt,
geen huis meer kunnen ver
oorloven.
Mijn verbazing groeit als we
over auto's komen te praten.
Het blijkt dat het CBS de
marktprijzen corrigeert voor
kwaliteitsverbeteringen. Stel
dat het nieuwe model Volks
wagen twee keer zo duur is
als het oude en dat het oude
niet meer te koop is. Als het
CBS constateert dat het nieu
we model kwalitatief drie
keer zoveel auto voor zijn
geld biedt, dan wordt de
nieuwe Volkswagen negatief
in de prijsindex opgenomen.
Dat verlaagt dus de inflatie.
Bij computers is het effect
nog duidelijker. Dus ook al
ben je soms noodgedwongen
duurder uit. in de prijsindex
zie je dat niet vanzelf terug.
