Amerikanen weten niets
van dreigende taal Jeltsin
NAVO-acties op til voor Joegoslavië
elefoon Habibie afgetapt
Buitenland
Debat in Duitsland over
snelle uitwijzing Koerden
Zaak-Öcalan dinsdag voor
Europees Mensenrechthof
Gezondheidszorg in Suriname
lijdt zelf aan zeer ernstige ziekte
Het jaar van het konijn
«DAG 19 FEBRUARI 1999
^manipuleerde soja bij Blair gestort
In een verrassingsactie hebben milieuactivisten van
3.| génpeace gisteren vier ton gemanipuleerde sojabonen gestort
Ij het toegangshek tot Downing Street, waar de Britse premier
IJ ur zijn ambtswoning heeft. Zeven activisten werden gearres-
3j ?rd. Greenpeace ageerde met de actie tegen Blairs weigering
)J ngenetisch veranderd voedsel te verbieden en onderzoek
ur dergelijke technologiën aan strengere regels te binden.
i mnestie na aanslag Winnie Mandela
ad Twee voormalige politiemannen die in 1985 een aan-
fl gpleegden op het huis van Winnie Madikizela-Mandela heb-
dgisteren van de Zuid-Afrikaanse Waarheidscommissie am-
gtie gekregen. De agenten, Mphithizeli Ngo en Mohonaetsi
|i otsami, werd ook amnestie verleend voor het gooien van ben-
lebommen naar een ziekenhuis dat door Winnie Mandela
ji [rd beheerd. Een aantal andere misdaden, waaronder moord
j iroof, werd hun niet kwijtgescholden. Amnestie wordt alleen
ileend aan diegenen die kunnen aantonen dat hun misdaden
i ilitiek gemotiveerd waren en dat zij de volledige waarheid ver-
j, |d hebben.
loden bij treinbotsing in Duitsland
jHN* Bij een botsing tussen twee treinen in het zuiden van
ïitsland zijn gisteren twee mensen omgekomen. Zeker 33
ensen raakten gewond. Het ongeluk in de deelstaat Beieren
itstond volgens de politie toen de intercity ongeveer een halve
ometer na vertrek uit het station van Immenstadt ontspoor-
Tvvee wagons raakten uit de rails en kwamen in botsing met
n tegemoetkomende regionale trein.
jitisemiet wil president worden
De uitgesproken antisemitische generaal Albert Ma-
sjov wil volgend jaar president van Rusland worden. Om zijn
nsen hierop te vergroten zal hij dit jaar meedingen naar zes
uvemeursposten in het land. De communist Makasjov treedt
•rmee in de voetsporen van de andere generaal die Ruslands
•uwe president wil worden, Aleksandr Lebed. Makasjov
ram regelmatig in opspraak vanwege antisemitische uitspra-
n. Zo stelde hij voor een quotum te stellen aan het aantal jo-
n in Russische overheidsfuncties. Ook wijt hij de huidige eco-
mische crisis in het land aan de joden, hij vindt dat ze daar-
Dr het gevang in moeten.
aus bemoeit zich met zaak Pinochet
nden Het Vaticaan heeft zich tot de Britse regering gewend
er de zaak Pinochet. Het ministerie van buitenlandse zaken
eft het hoogste Britse rechtscollege, de Law Lords, op de
ogte gebracht van de brief van het Vaticaan over de eventuele
[levering van de Chileense senator Augusto Pinochet door
oot-Brittannië aan Spanje. Over de inhoud van de brief is
ets meegedeeld. Ex-dictator Pinochet werd op 16 oktober in
ïgeland aangehouden. Spaanse onderzoekersrechters be-
huldigen hem van mensenrechtenschendingen en willen dat
j wordt uitgeleverd. Een Brits hooggerechtshof bepaalde eer-
•r dat de arrestatie elke grond mist, omdat het voormalige
aatshoofd onschendbaar zou zijn. De Law Lords venvierpen
it, maar na een rel over een van de betrokken Lords, herover-
reegt het rechtscollege deze beslissing nu.
erbeten strijd in Colombia
iOTABij felle gevechten tussen het Colombiaanse leger en
lellen in het olierijke grensgebied met Venezuela zijn ruim
eertig soldaten en opstandelingen om het leven gekomen. Het
lat om de omvangrijkste confrontaties sinds het vredesoverleg
issen de regering en de communistische Revolutionaire Strijd-
achten (FARC) eind januari op poten werd gezet. De FARC-re-
ellen, die in de regio samenwerken met het kleinere Nationale
svrijdingsleger (ELN), stonden op het punt een belangrijke
iepijpleiding en olievelden aan te vallen. Het leger zette heli-
jpters en vliegtuigen in om bombardementen uit te voeren,
aarbij zouden twaalf soldaten en zeker dertig guerrillastrijders
|n omgekomen.
HRTA THEO HAERKENS
sident Habibie van Indone-
heeft een onderzoek gelast
ar het afluisteren van een ge-
rek dat hij heeft gevoerd met
ocureur-generaal Ghalib, die
iderzoek doet naar corruptie-
aktijken van ex-president
eharto. Een woordvoerster
de president heeft dit giste-
bevestigd.
Eerder ontkende Ghalib dat
torn een gesprek ging tussen
m en de president. „Tegen-
wrdig kunnen ze zelfs foto's
anipuleren", stelde hij. Maar
iblijkt dat het gesprek wel de-
lijk is gevoerd. Volgens de
ördvoerster van Habibie, die
rak van verraad', is niet dui-
iijk hoe de conversatie afge-
sterd kon worden. De tele-
onmaatschappij heeft nog
et gereageerd op de gebeurte-
BERLUN PETER VAN NUUSENBURC
Groenen, ziet niets in een ver
snelde uitwijzing van Koerdi
sche raddraaiers, omdat de kan
sen op een eerlijk proces in Tur
kije te verwaarlozen zijn. Een
versnelde uitwijzing schijnt bo
vendien op juridische bezwaren
te stuiten, vooral wanneer de
dader als asielzoeker is erkend.
Volgens de Europese conventie
voor de mensenrechten mag ie
mand niet uitgewezen worden
als hij in zijn thuisland gevaar
loopt gemarteld te worden.
De incidenten van de afgelo
pen dagen hebben ook invloed
op de versoepeling van de natu
ralisatiewetgeving die de rood
groene regering wil doorvoeren.
Die versoepeling houdt in dat
buitenlanders die Duitser willen
worden, tijdelijk ook hun oor
spronkelijke paspoort kunnen
behouden. De CDU/CSU voe
ren een succesrijke campagne
tegen dit bij grote delen van de
bevolking omstreden plan.
Voorstanders van de nieuwe
wetgeving vrezen dat de acties
van de Koerden koren op de
molen zijn van de tegenstan
ders.
CORRESPONDENT
In Duitsland is een discussie
ontbrand over de versnelling en
verscherping van uitwijzings
procedures van Koerden die
aan gewelddadige acties heb
ben deelgenomen. De grootste
oppositiepartij CDU en haar
Beierse zusterpartij CSU eisen
dat Koerden wegens de versto
ring van de openbare orde op
het vliegtuig naar Turkije gezet
moeten worden. Dat is een
strikte toepassing van de huidi
ge wet, die in uitwijzing voor
ziet als er sprake is 'van een be
dreiging van de openbare orde
en andere zwaarwegende be
langen van Duitsland'.
Ook minister Schily (binnen
landse zaken) schijnt in deze
richting te denken. Op een
persconferentie in Bonn naar
aanleiding van het doodschie
ten van drie Koerden in Berlijn
door Israëlische veiligheidsbe
ambten en gewelddadigheden
in andere steden, kondigde hij
'harde maatregelen' aan.
De kleinste regeringspartij, de
AMSTERDAM ANP
Russisch staatshoofd 'zal geweld tegen Joegoslavië niet toestaan
Het Witte Huis in Washington zegt geen enkele weet te
hebben van een telefoontje waarin de Russische presi
dent Jeltsin woensdag zou hebben gewaarschuwd dat hij
geweld tegen Joegoslavië niet zou toestaan. ,,Ik heb Clin
ton mijn mening gegeven, telefonisch en schriftelijk, dat
dit niet werkt. Ik zei: we zullen je niet toestaan Kosovo te
raken", verklaarde het Russische staatshoofd gisteren
met stemverheffing in het Kremlin. Daar ontving hij de
Duitse kanselier Gerhard Schroder en de voorzitter van
de Europese Commissie, Jacques Santer.
Of zich eerder gevallen heb
ben voorgedaan waarbij de te
lefoon van leden van de rege
ring of de president zelf werd
afgeluisterd, is onbekend. ,,De
inlichtingendienst vertelt na
tuurlijk niet alles", meende de
woordvoerster. De president
heeft zich beklaagd over de
aantasting van zijn privacy.
Tijdens het gesprek gaf Habr-
bie de procureur generaal de
instructie Soeharto met respect
te behandelen, maar niet zoda
nig dat het onderzoek daardoor
minder grondig of niet meer se
rieus, zou zijn. Ghalib op zijn
beurt vertelde de president dat
Soeharto - een jarenlange
vriend en de voormalig mentor
van Habibie - begin december
drie uur was ondervraagd, ter
wijl andere verdachten van cor
ruptie. vriendjespolitiek en ne
potisme soms wel zeven uur
lang worden onderworpen aan
geduchte ondervraging.
MOSKOU HANS HOOCENDUK
CORRESPONDENT
De gasten reageerden verrast
op Jeltsins gespierde taal. Die
verbazing werd later nog groter
toen het Amerikaanse Witte
Huis officieel meedeelde dat er
de afgelopen dagen geen telefo
nisch en ook geen schriftelijk
contact is geweest tussen beide
staatshoofden.
Gisteravond probeerde de
persdienst van Jeltsin de schade
nog wat te beperken. Het
staatshoofd had zijn mening
niet woensdag, maar al eerder
kenbaar gemaakt tegenover de
VS, aldus een presidentiële
woordvoerder. Mogelijk waren
Jeltsins dreigende woorden
vooral voor binnenlands ge
bruik bestemd. Het door de
communisten gedomineerde
parlement, de Doema, staat
volledig achter de Joegoslavi
sche president Milosevic.
In Moskou werden na Jeltsins
uitval direct vergelijkingen ge
trokken met krijgshaftige uitla
tingen uit het verleden. Krasse
uitspraken van de president
zijn bijna traditie, als Jeltsin na
een lang ziekbed terugkeert in
het Kremlin. ..Hij wil dan laten
zien dat hij nog steeds de baas
is", aldus een waarnemer in de
RAMBOUILLET-BELGRADO
AFP-DPA-ANP-Rtr
De Joegoslavische en de etnisch Albanese
onderhandelaars in het Franse Rambouillet
komen steeds meer onder tijdsdruk. Mor
genmiddag om twaalf uur moet er een vre
desakkoord zijn voor Kosovo, anders dreigt
de NAVO in actie te' komen. Gisteren werd
volgens de bemiddelaars 'wezenlijke voor
uitgang' geboekt. Beide partijen ontvingen
een concept-overeenkomst.
Voor beide partijen zitten er moeilijk te
slikken punten in de ontwerptekst. De Ser
viërs proberen te voorkomen dat Amerika
nen en soldaten uit andere landen met een
veronderstelde 'negatieve houding' jegens
Servië deel gaan uitmaken van 'KFOR', de
internationale vredesmacht.
De Albanese delegatie dreigt de handte
kening onder een akkoord te weigeren als
dat de mogelijkheid tot uiteindelijke onaf
hankelijkheid van de Servische provincie
Kosovo al te zeer beperkt.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Albright, wil vandaag op-
onderzoek gevraagd door een
zelfgekozen arts en ze eisen en
kele regelingen die öcalans le
ven moeten beschermen. Hij
moet ook zelf zijn verdediging
kiezen.
„Theoretisch is Turkije als lid
van de Raad van Europa gebon
den aan de uitspraak van het
Europese Hof. Maar het Hof
beschikt niet over sanctiemid
delen als Ankara besluit het
oordeel naast zich neer te leg
gen." Böhler verwacht in dat
geval dat de Raad van Europa
vraagtekens zal zetten bij het
lidmaatschap van Turkije.
Böhler krijgt inmiddels poli
tiebescherming. De Nederland
se justitie had haar dat geadvi
seerd, nadat het Turkse minis
terie van buitenlandse zaken
gisteren opriep 'protesten' te
gen Böhler en haar collega's te
organiseren.
Het Europese Hof voor de Rech
ten van de Mens behandelt
dinsdag de klacht die PKK-leider
Abdullah Öcalan tegen Turkije
heeft ingediend, öcalans advo
caten vragen de onmiddellijke
vrijlating van de leider van de
Koerdische Arbeiderspartij.
Öcalans arrestatie is onrecht
matig, meent zijn Nederlandse
advocate Britta Böhler. „In Tur
kije maakt hij bovendien weinig
kans op een eerlijk proces en
kan hij worden veroordeeld tot
de doodstraf', aldus de Amster
damse advocate.
Voor het geval öcalan niet
wordt vrijgelaten, vragen de ad
vocaten het hof om andere
maatregelen. Zij eisen dat öca
lans buitenlandse advocaten on
middellijk toegang tot hem krij
gen. Verder hebben zij medisch
Russische hoofdstad.
Volstrekt onduidelijk is ook op
welke wijze Jeltsin denkt een mi
litaire actie van de NAVO in het
Balkangebied te kunnen voorko
men. Rusland is een van de zes
leden van de zogenoemde Con
tactgroep, die probeert een
vreedzame oplossing te vinden
voor het conflict in Kosovo.
Het Russische staatshoofd
maakte gisteren bij de begroe
ting van Santer en Schroder een
alerte indruk. Weliswaar was
zijn gezicht nog flink opgezwol
len, maar hij sprak samenhan
gend en duidelijk verstaanbaar.
Jeltsin onderstreepte, evenals
Schroder en Santer, het belang
van de uitbouw van de goede re
laties tussen Rusland en de EU.
nieuw naar Rambouillet gaan voor de be
slissende fase van de onderhandelingen.
Gisteren waarschuwde zij de Joegoslavi
sche president Milosevic nog eens voor
NAVO-luchtaanvallen als er geen akkoord
komt. De Amerikaanse bemiddelaar Hill
zou vanmiddag nog eens naar Belgrado
willen reizen, in een laatste poging Milose
vic over te halen in te stemmen met een ak
koord.
Westerse ambassades in Belgrado zijn in
middels begonnen met de evacuatie van
het niet-onmisbare personeel.
De Koerdische leider Öcalan staat gehandboeid en geblinddoekt voor
twee Turkse vlaggen. Öcalan wordt op het gevangeniseiland Imrali in
het noordwesten van Turkije vastgehouden. foto epa
twandees mag
een Franstalige
dvocaat nemen
«JSHA-DEN HAAG ANP
PARAMARIBO ARMAND SNUDERS
Nu gratis radio/cd-speler bij een nieuwe Opel Corsa.*
Je eigen muziek. In je eigen auto. Staat nu voor je klaar vanaf 22.495,—. Mooi compleet, inclusief zes speakers en antenne.
Niet te lang over nadenken, want op is op. Kom dus snel proefdraaien bij Opel. En: vergeet niet een cd mee te nemen.
•Vraag dc Opel dealer voor welke Corsas het aanbod geldt, www.opcl.nl OPEL-©-
CORRESPONDENT
In Suriname is een meisje van 9 jaar gestorven
doordat haar ouders het ziekenhuis niet vooruit
konden betalen. Dokters en ziekenhuizen vragen
boter bij de vis, en in zekere zin móeten ze ook
wel, want de Surinaamse gezondheidszorg is
door en door ziek. Als gevolg van het wanbeleid
van de regering-Wijdenbosch
en het uitblijven van overheids
bijdragen zitten medici en in
stellingen opgescheept met to
renhoge schulden. Patiënten
moeten nu enorme bedragen
op tafel leggen om te worden
behandeld. Menigeen kiest er
daarom voor om ziek te blijven
rondlopen, soms met fatale ge
volgen.
Een Surinaamse ziekenfonds
patiënten met een modaal inkomen die naar een
specialist gaat, moet bijna een weekloon neertel
len voor een consult. Een ziekenhuisopname
kost een vermogen dat bijna niemand meer kan
ophoesten. Ziekenhuizen en artsen vragen een
eigen bijdrage omdat ze nog miljoenen guldens
te vorderen hebben van de overheid en het
Staatsziekenfonds (SZF) en daardoor in ernstige
financiële problemen zijn geraakt. Het Staatszie
kenfonds valt daarbij niets te verwijten. Dat
wacht nog op minimaal vijf miljoen gulden uit de
staatskas. De overheid heeft de laatste maanden
de op ambtenarensalarissen ingehouden zieken
fondspremies niet afgedragen.
Carmen Jabini werkt als schoonmaakster in een
klein hotel in Paramaribo. Haar zoontje moest
Wanbeleid
Wijdenbosch
scheept zorg op
met schulden
een dag ter observatie in het ziekenhuis worden
opgenomen, wat de vrouw ondanks haar verze
kering twee maandsalarissen kostte. „Ik heb het
geld kunnen lenen van mijn werkgever. Maar ik
moet er niet aan denken dat hij geopereerd moet
worden. Ik zou niet weten waar ik dat van moet
betalen."
Jabini heeft nog het geluk van een meelevende
werkgever. Anderen zijn genoodzaakt hun zieke
kind thuis te houden, en de be
handeling uit te stellen tot ze
het geld bij elkaar hebben we
ten te krijgen. Jabini weet te
vertellen dat de 9-jarige dochter
van een kennis is overleden als
gevolg van een verwaarloosde
blindedarmontsteking. „Ze zijn
naar de dokter geweest, die hen
naar het ziekenhuis verwees.
Maar daar vroegen ze eerst om
geld. Dat hadden ze niet. Ze
zijn naar huis gegaan, en drie dagen later is het
meisje gestorven."
De regering ziet zich geplaatst voor een totale
schuld van tientallen miljoenen guldens aan zie
kenhuizen en specialisten. Vooral de specialisten
zijn de situatie beu. Zij zijn er daarom toe over
gegaan forse eigen bijdragen van patiënten te
\Tagen. „We worden wél gedwongen belasting te
betalen over het bedrag dat we niet hebben ont
vangen. Als we dat niet doen. wordt er direct be
slag gelegd op bankrekeningen en huizen. Maar
waarom moeten wij wel aan onze verplichtingen
voldoen, terwijl de overheid ons laat zitten",
vraagt Satish Nannan Panday, voorzitter van de
Vereniging van Medici in Suriname (VMS), zich
af.
Peking Volgens de Chinese dierenriem is deze week het jaar van het konijn begonnen. Op het traditionele Lentefeest in Peking, waarmee het be
gin van het nieuwe jaar wordt gevierd, zijn daarom deze enorme konijnen neergezet. Een soldaat van het Volksleger laat zich ermee vereeuwigen
door een collega. Chinese astrologen verwachten dat het jaar van het konijn vrede, stabiliteit en welvaart zal brengen', foto afp Stephen shaver
