Srebrenica 'Durf nieuwe wegen in te slaan' 'Een fikkie op de snuit is voldoende' Onderzoek Binnenland erk sociaal gevoel en )erheid hand in hand Brunswijk vindt eis van negen jaar 'belachelijk' Joekes waarschuwde Beatrix reeds twintig jaar geleden MAG 17 FEBRUARI 1999 Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten iroting Den Haag afgekeurd Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland n gisteren de begroting van de gemeente Den Haag for- jfgekeurd omdat deze niet sluitend is. Dit hebben zij tij een overleg met het Haagse college laten weten. Op de be- voor dit jaar kampt Den Haag met een tekort van 15 gulden omdat de verwachte opbrengsten uit voorgeno- grenscorrecties uitbleven. De gemeente weigert deson- shaar begroting aan te passen. De provincie besloot al eer- pi Den Haag daarom onder preventief toezicht te plaatsen. js voor Stichting Zwerfkinderen mam De Stichting Zwerfkinderen Nederland ontvangt de ^en Verzekeringen Jaarprijs 1998. De winnaar krijgt het horende bedrag van 10.000 gulden vrijdag uitgereikt. Voor- F. van de Ven van de stichting ziet de toekenning als een jiging van het groeiende draagvlak voor hulp aan ont- ide jongeren. De organisatie beheert in Rotterdam, Heer- laarlem, Leeuwarden en Groningen pensions waar zwerf- ren onderdak kunnen krijgen. Ze worden gestimuleerd om ;hool af te maken of een vakopleiding te volgen en vervol- ip zoek te gaan naar werk en een eigen woonruimte. rknemers Smit nog in gijzeling MAM* De twee werknemers van de maritieme dienstverle- mit Internationale die zondag 7 februari zijn gegijzeld in na, zitten nog steeds vast. Volgens een woordvoerster van Internationale in Rotterdam is in hun situatie geen veran- igopgetreden. De mannen zijn werkzaam op het bevoorra- schip Smit Lloyd 33. Of de rest van de bemanning nog in :a verblijft of inmiddels is teruggekeerd naar Nederland, woordvoerster niet zeggen. Smit Internationale wil even eggen wie het tweetal vasthoudt en wat de gijzelnemers vrouw gevonden in Rotterdam mam» De politie in Rotterdam heeft gisteren een 51-jarige i-dood aangetroffen in haar woning aan de Sibajakstraat. wonde 41-jarige Rotterdammer die zich ook in het huis 1, is op de intensive care van het Dijkzigtziekenhuis op- nen. Het is volgens de politie nog onduidelijk wat zich in de woning heeft afgespeeld. De man had een relatie C vrouw, maar woonde niet bij haar. Zowel de man als de heeft vermoedelijk een onverdund azijnzuur gedronken nengekregen, zo blijkt uit een eerste onderzoek. De politie en kijkje in de woning gaan nemen, nadat iemand had ge- dat er iets aan de hand was. De recherche onderzoekt of ake is van een misdrijf. A: PvdA ziet pips rtR* CDA-leider De Hoop Scheffer daagt regeringspartij uit om de eigen 'sociale pipsheidte bestrijden door met nsten-democraten op te trekken. Zo zouden ze bijvoor de 'hoogst onrechtvaardige nabestaandenwet' kunnen re en. De Hoop Scheffer zei dat op een CDA-verkiezingsbij- mst in Monster. De CDA-leider stelde gisteren dat het ver- it PvdA-fractievoorzitter Melkert aan coalitiepartner WD te, met evenveel recht aan de PvdA zelf kan worden ge- Melkert hekelde afgelopen weekeinde de WD als de 'so- ileekneus' van het parlement, door bij sociale kwesties sals enige in de Tweede Kamer tegen te stemmen. Daar- zet de WD volgens Melkert de paarse regeringssamenwer- ip het spel. ielzoekers moeten kunnen werken' AR- D66 wil de regeling verruimen die asielzoekers met jdelijke verblijfstatus toestaat tijdelijk in de agrarische sec- werken. Binnen de huidige regeling kunnen asielzoekers it willen maximaal twaalf weken per jaar betaalde arbeid hten. D66-Kamerlid Dittrich wil die periode langer maken, ch, die denkt aan stapsgewijze uitbreiding, deed zijn uitla- gisteren in Heerhugowaard tijdens een debat over sei- arbeid door asielzoekers in Noord-Holland. Het Kamerlid niet alleen dat het mogelijk moet worden asielzoekers lan- laten werken, maar ook om hen in andere sectoren in te bijvoorbeeld bij gemeentelijke plantsoenen- en vuilop- iensten. Hij is echter tegen een onbeperkte regeling. ROLOGIE H.J. HOFSTRA (1905-1999) nr. Hendrik Jan Hofstra, teren op 94-jarige leeftijd ed, was één van die dege- VdA-politici uit de jaren wie een sterk sociaal ge en financiële soberheid hand gingen. Hij valt te |ken met W. Drees, pre- an vier kabinetten, en P. ck. Hofstra's voorganger inister van Financiën, al bjn bestuurlijke carrière nder imposant, ïem kenmerkende com- van mededogen met de eren en realiteitszin illu- le Hofstra eens in een psprek met de Haagsche nt. Als jeugdig belasting- naar in Limburg kreeg hij ijks bezoek van de vrouw en invalide mijnwerker, en belastingschuld van gulden kwam aflossen. die ellende van ensen. Ze kon absoluut missen, want ze hadden tlijk ook een heel stel kin- En zo kwam ze elke een kwartje brengen op entoor van mij. Ik heb 'egen de kassier gezegd: s, dat betaal ik uit eigen Maar het argument van tsier dat dan de volgende onderd arme vrouwen op fep zouden staan weer- Hofstra uiteindelijk, minister van Financiën in ïde kabinet-Drees (1956- werd de PvdA'er vooral tl door de „bestedingsbe- 6" die hij doorvoerde, '«verhitting van de eco- te voorkomen verhoog de belastingen en ver hij de overheidsuitga- 'ij vvas zich ervan bewust maatregelen een tijdelij- 'erkloosheidsgolf teweeg brengen. „Maar als ik nering niet had doorge- zouden we met zijn allen fger het schip zijn inge wortelde hij later. behoedzaamheid uiteindelijk voor de val laatste kabinet-Drees. NA-bewindsman wilde s tijdelijk bedoelde belas thoging nog een aantal handhaven. Een kamer- 'erheid verzette zich hier- HJ. Hofstra foto anp tegen, waarna de PvdA-minis- ters hun ontslag aanboden. Hofstra, die werd geboren in Amsterdam, werkte aanvanke lijk bij de belastingdienst. Tij dens de oorlog kwam hij in contact met Drees en schreef hij zijn bekendste werk, „Socia listische belastingpolitiek". In 1945 werd hij lid van de Tweede Kamer. Dat bleef hij ook nog korte tijd na zijn ministerschap. Van 1961 tot 1966 maakte hij deel uit van de hoofddirectie van Vermolme's Verenigde Scheepswerven. Daarna was hij 'nog jarenlang hoogleraar belas tingrecht in Leiden. Hofstra is tot op hoge leeftijd actief en politiek betrokken ge bleven. Zo was hij in 1989 lid van de commissie-Oort, die ad viseerde over een belastingver eenvoudiging. En in een inter view met de Volkskrant in 1991 liet hij zijn licht schijnen over de toen heersende WAO-crisis. Hij stelde zich daarin vierkant op achter „die arme Kok", die het als minister van Financiën en PvdA-leider „op zijn boter ham" kreeg. Een uitspraak in dit interview is typerend voor de politieke opvatting van Hof stra. „Als we het niet meer kun nen betalen, moeten we toch wat doen. Gezonde overheidsfi nanciën zijn nu eenmaal een onmisbare voorwaarde voor verantwoord overheidsbeleid." DEN HAAG ANP 'Minister Voorhoeve werd vals voorgelicht' Laatste zeehondenjacht op het wad in 1962 De zeehondenjacht op de Waddenzee was in de jaren vijftig nog volstrekt geaccepteerd. Hier poseert in 1952 van de jacht op Rottumeroog. Middelpunt van de groep is burgemeester Jan Geerling (met witte pet) die ook LEEUWARDEN MARIUS DUSSEL Tot 1949 werd de zeehond als een plaag beschouwd. Dertien jaar later was het een be schermd dier. Na een dramati sche terugval van het bestand in de jaren zestig en zeventig zijn er nu echter weer volop zeehonden. Deskundigen waar schuwen zelfs dat de situatie van voor 1949 terug kan keren. „Meestal met een stuk wrak hout, maar als dat niet voor handen was deed je het met een klomp. Een fikkie op de snuit was meestal al voldoen de." Hans Bruin (75) uit Hol- lum op Ameland weet nog pre cies hoe het destijds ging met de robbenjacht. De grote dieren schoot hij met een jachtgeweer, maar voor jonge dieren had je dat niet nodig. Nog voor zijn tijd hanteerden de Amelanders een nog minder fijnzinnige methode. Men plaatste een kam van lange messen in het zand en dreef daar vervolgens de dieren over heen. „Het fileren was dan al gebeurd, maar aan de huiden had je niets", vertelt Bruin. De jacht op zeehonden is al van eeuwen. In de vijftiende en zestiende eeuw werd het vlees wel gegeten, maar de laatste eeuwen was het de jagers voor al te doen om de traan en de vellen. Bovendien ontdeden de vissers zich op deze manier van een lastige concurrent. Om die reden was er tot 1947 een pre mie van drie gulden voor iedere dode zeehond. De eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog was er voor de jacht op zeehonden een econo mische noodzaak. Er was een tekort aan alles. De traan van zeehonden kon voor vele doel einden worden gebruikt. „Je kon er vis in bakken, het door de margarine mengen en als je het mengde met meniepoeder had je een botenverf zoals ze die vandaag de dag niet meer maken", zegt visser Hendrik Teerling uit Wijnaldum. Teerlings vader Siepko ien broer Bote waren de laatste zeehondenjagers van ons land. In 1962 moesten ze hun nering opgeven omdat de jacht op de zeehond in dat jaar verboden werd. Tot dat jaar schoten de Teerlings jaarlijks zo'n drie- tot vierhonderd exemplaren. Hendrik Teerling ging vaak met zijn vader en broer het wad op. „Met een bootje probeerde je zo dicht mogelijk bij de die ren te komen. Dat moest voor zichtig, want het waren slimme beesten. De manier waarop je de dieren benaderde bepaalde of je ze kon schieten. Daar was een zekere ervaring voor no dig", zo weet Teerling nog. Vader en zoon Teerling be- peikten zich niet alleen Lot het wad. In Zeeland werden de jon ge robben eerder geboren. Daarom reisden de Teerlings aan het begin van de zomer af naar de Zeeuwse wateren en concentreerden ze zich in de loop van juli op de jacht op het Wad. In de tijd dat Hendrik Teer ling zich de jacht nog kan her inneren, was het vooral te doen om de huiden. Die leverdefi ëen flinke cent op. .Bontspecialist Van Daal en Meijer in Gronin gen ontwikkelde begin jaren vijftig een nieuwe methode om zeehondenbont te looien. Tot dan toe gold zeehondenbont als een inferieur soort bont, maar door de technieken van Groningers raakte het flink in een gezelschap trots bij terugkeer zelf het geweer ter hand nam. foto cpd de mode. Amelander Bruin, die in het dagelijks leven de kost verdien de als beurtschipper, zag de robbenjacht als een bijverdien ste. „Als ik dan 's avonds terug kwam van een tocht naar de vaste wal, ging ik 's nachts nog even het wad op om een paar zeehonden te vangen. Ik ben nooit een grote jager geweest. Het grootste aantal dat ik tij dens een tocht heb gevangen is zes. Zeker toen je een flinke prijs voor de huiden kon beu ren, ging het mij vooral om de centen." Bruin ziet de jacht op zee honden niet snel terugkomen. Daarvoor is er volgens hem in de maatschappij te veel veran derd. Hoe hij dan vroeger zon der blikken of blozen zo'n weerloos jong diertje de her sens in kon slaan? „Zeehonden zijn momenteel de heilige koei en van de Waddenzee: Maar kijk nu eens naar het konijn. Dat is toch ook een knuffeldier? Maar toch bestaat de jacht op konijnen nog altijd." Statenleden geconfronteerd met strijdbaar bedrijfsleven <ULSiATEN DEN HAAG HANS JACOBS VERVOLG VAN VOORPAGINA Elco Brinkman ijverde gisteren in het provinciehuis andermaal voor het bouwen in lagen. „Ge stapeld bouwen maakt het mo gelijk om zorgvuldiger met schaarse grond om te gaan. Op die manier kunnen activiteiten ook worden geconcentreerd en blijft er ruimte over voor de na tuur. Ik ben tegen versnippe ring en het verder het land in trekken van de bedrijvigheid. Bij Leiden-oost zou het dé op lossing kunnen zijn", aldus de oud-CDA-voorman. Bouwen moet dan ook langs de 'hoofd assen', en zeker niet overal. „Ik wil onze mooie provincie niet asfalteren. Ook Natuurmonu menten is met deze aanpak ge baat." Brinkman maande zijn ge hoor van ondernemers, gede puteerden en (kandidaat)-sta tenleden tot actie. „Neem con crete stappen, ga de plannen uitvoeren." Langs de A4 bij Lei den en Leiderdorp kan wat moois tot stand komen wan neer de provincie een leidende rol speelt en niet wacht tot het rijk zich er mee bemoeit. Een nieuw NS-station langs de spoorlijn Leiden-Alphen lijkt Brinkman een goed idee. „Want in dit gebied, met de Grote Polder voorop, kan veel bedrijvigheid, worden samen gebracht. Het is een uniek luiooppunt, waar snelweg, spoorw.eg en straks ook hoge snelheidslijn en Rijn-Gouwelijn samenkomen." Brinkman waarschuwde het provinciebestuur niet te selec tief te zijn bij het zoeken van nieuwe bedrijven. Die luxe kan de provincie zich volgens hem niet veroorloven. Verder raadde hij aan 'zuinig te zijn op de be drijven die we al hebben. Jaag ze niet weg naar andere provin cies, door bijvoorbeeld te lang te talmen met beslissingen'. De provincie laat bedrijven te lang Elco Brinkman: „Zuinig zijn op bedrijven." wachten op antwoorden op es sentiële vragen, of er gebouwd mag worden of uitgebreid. „Op die manier gaat het de verkeer de kant op met de werkgelegen heid", aldus Brinkman. De Zuid-Hdllandse kandi daat-statenleden troffen giste ren een strijdbaar bedrijfsleven tegenover zich in de Statenzaal van het provinciehuis. Plan nenmakerij is leuk, de papier berg met goede voornemens imposant, maar het wordt tijd dat spijkers met koppen wor den geslagen, zo oordeelden de werkgevers. „Maak een einde aan de Hollandse stroperigheid, versoepel en versnel de proce dures, provincie wees onderne mend, durf nieuwe wegen in te slaan", betoogde Nel van Dijk, voorzitter in Zuid-Holland van de Hollandse Werkgeversver eniging. Het Groene Hart mag volgens de ondernemers niet verande ren in een openluchtmuseum. Aan de randen van het Groene Hart, zoals aan de oostkant van Leiden, moet suimte worden gevonden voor een grootschali ge opvang van bedrijven, vond Van Dijk. Ze kreeg bijval van WD-statenlid Ekkers. „Niet al les in het Groene Hart is waar devol", meende hij. Groen Links-lijstaanvoerder Marcel Vissers liet een tegengeluid ho ren. „Bedrijven die willen groei- foto taco van der eb en doen dat maar buiten het Groene Hart." Van Dijk wil dat de provincie bedrijven echt de ruimte geeft. Een bedrijventerrein vlak naast een woonwijk is geen oplos sing. De milieu-eisen worden dan zo hoog dat de investerin gen niet lonend zijn. Daarnaast moet de provincie proberen de bedrijvigheid te concentreren, en sturend optreden bij het op zetten van bedrijfsschappen door gemeenten. „Waar ge meenten niet willen samenwer ken moet de provincie hen maar dwingen, dat is in het be lang van de ondernemers", al dus de werkgeversvoorzitter. De plaatsvervangend directeur voorlichting van het mi nisterie van defensie wil een parlementaire enquête naar de gang van zaken rond de val van de moslim-enclave Srebrenica. Volgens B. Kreemers, de woordvoerder van de minister, behoort een doofpot nog steeds tot de mo gelijkheden en is de voormalige minister Voorhoeve (de fensie) 'vals voorgelicht' door onder meer de landmacht. Hij schrijft dit op persoonlijke titel in een verhaal dat gis teren door NRC Handelsblad is gepubliceerd. DEN HAAG» GPD-ANP Kreemers brengt met zijn per soonlijke pleidooi de huidig mi nister De Grave ernstig in verle genheid. De Grave liet onder zoek doen door commissaris van de koningin in Noord-Hol land Van Kemenade. Die con stateerde tekortkomingen, maar geen doofpot. De Tweede Kamer besloot mede naar aan leiding van dit onderzoek voor lopig geen parlementaire en quête in te stellen, maar eerst de diepgravende studie van het Rijksinstituut voor Oorlogsdo cumentatie naar Srebrenica af te wachten. Wel komen er hoorzittingen, maar daarbij kunnen mensen niet onder ede worden verhoord. Minister De Grave onderschrijft dit stand punt en voelt weinig voor een enquête. Minister De Grave wilde gis teren in Bosnië niet inhoudelijk ingaan op de kritische woorden van Kreemers. Wel toonde hij zich verrast door de harde uit spraken van zijn ambtenaar en zal hij binnenkort een gesprek met hem voeren. Kreemers ontfermde zich sinds 1995 over de kwestie-Sre- brenica. Komend najaar stapt hij over naar het Instituut Clin- gendael, de in Wassenaar ge vestigde denktank voor veilig heids- en defensiebeleid. Tot die tijd leidt hij de 'Strategische Toekomstdiscussie Defensie', een debat over het nut van de krijgsmacht. Het werk van de Bijlmercom missie bewijst volgens Kree mers de kracht van de parle mentaire enquête waaraan ver antwoordelijken zich niet kun nen onttrekken. Een belangrijke fout na de val van de moslim enclave is de zogeheten debrie fing geweest. Dat 'ontoereiken de' onderzoek was niet onaf hankelijk omdat het werd uitge voerd door de landmacht, stelt Kreemers. Net zoals bij de Bijlmeraffaire is volgens Kreemers de toenma lig verantwoordelijk minister, het huidig WD-kamerlid Voor hoeve, vals voorgelicht. Hij kreeg „voortdurend geruststel lende, veel te positieve berich ten over het verloop van de ge beurtenissen." Ook is de defen siewoordvoerder ervan over tuigd dat „betrokken hoofdper sonen" in de nasleep van Sre brenica valse verklaringen heb ben afgelegd. De Tweede Kamer kijkt op van het artikel. De reacties vari eren van 'onthutst' tot 'hoogst onverstandig'. PvdA-woord voerder Zijlstra stelt dat ambte naren zich niet moeten mengen in de discussie of er een parle mentaire enquête moet komen. Het CDA zal De Grave wagen of hij de mening van Kreemers deelt en ook alsnog voor een enquête pleit. Een Kamermeer derheid denkt overigens niet dat Kreemers' ontboezemingen een enquête dichterbij hebben gehaald. HAARLEM ANP Deze vrouw, die zes jaar cel heeft gekregen, heeft later Brunswijk als haar opdrachtge ver genoemd. Uit angst voor wraak beschermt Justitie haar als getuige. Zij is vermomd ge hoord. In dezelfde zaak blijkt de ma rechaussee ook de vroegere Ka mervoorzitter Deetman en de griffier van de Tweede Kamer en hun vrouwen als getuigen te hebben gehoord. Ze waren in Suriname op dienstreis en wer den op vliegveld Zanderij aan Brunswijk voorgesteld. Aankla ger mr. Van Straelen stelde dat er voldoende bewijs was om Brunswijk voor genoemde transporten te veroordelen. De officier sprak tegen, het op een akkoordje te hebben ge gooid met de koerierster. Hij gaf toe, dat hij de vrouw heeft geadviseerd een gratieverzoek te doen. In haar proces zou ten onrechte buiten beschouwing zijn gebleven dat zij onder druk van Brunswijk zou hebben ge handeld. Volgens de officier heeft Brunswijk getuigen geïnti mideerd om voor hem gunstige verklaringen af te laten leggen. Advocaat Moszkowicz noemde die beschuldiging 'nonsens'. Hij pleitte op alle punten voor vrijspraak. De Haarlemse rechtbank doet op 2 maart uitspraak in de strafzaak tegen de voormalige Surinaamse rebellenleider Ron nie Brunswijk. De officier van justitie eiste gisteren een cel straf van negen jaar tegen Brunswijk wegens grootscheep se smokkel van drugs naar Ne derland. De verdachte zelf was niet bij de rechtszaak aanwezig. Vanuit zijn woonplaats Moengo in Oost-Suriname liet hij telefo nisch weten de zaak 'belache lijk' te vinden en kondigde al vast hoger beroep aan indien de rechter de officier zou vol gen. Brunswijk is volgens het openbaar ministerie de man achter de smokkel van in totaal 61 kilo cocaïne. De drugs wer den in 1996 en 1997 in drie transporten via Schiphol Ne derland ingevoerd. Volgens Brunswijks advocaat, mr. D. Moszkowicz, baseert het open baar ministerie zijn bewijs op onbetrouwbare getuigen. De rebellenleider werd in 1996 voor het eerst in verband ge bracht met drugs, nadat er in maart dat jaar op Schiphol een koerierster was gepakt met bij na 53 kilo coke in haar bagage. haar eigen ideeën gaat spuien. Het gevaar bestaat dat de parle mentariërs haar standpunten gaan betrekken bij partijpolitiek gewoel. Als dat gebeurt, waar schuwt Joekes, dan* houdt geen koning of koningin het nog vijf jaar uit. Joekes heeft zelf een aantal gesprekken ten paleize meege maakt, maar heeft zich steeds op de vlakte gehouden en over koetjes en kalfjes gepraat. Wel heeft hij. nog ten tijde van ko ningin Juliana, al alarm gesla gen bij premier Van Agt. „Ik zei: Dries, je weet dat dit niet kan. Straks komt er één die de ko ningin gaat betrekken bij partij politieke zaken. Maar Van Agt was niet zo attent op die din gen." Eind jaren tachtig kwam Joe kes voor het laatst bij de konin gin, toen Beatrix. „Ik zei toen: 'Majesteit, u weet dat ik vind dat deze gesprekken niet ho ren.' Ze zei: 'Ja. ik ken de Grondwet, maar ik behoud me het recht voor te spreken met wie ik wil.' Daarin heeft ze ge lijk, zolang het maar niet in commissieverband is. Tja, het is het lot van ons liberalen dat wij alles twintig jaar eerder zien." DEN HAAG ANP En nu zit koningin Beatrix met de gebakken peren. Had ze ein delijk weer eens Kamerleden uitgenodigd, verklappen ze aan de krant dat ze tegen gekozen burgemeesters is. Oud-Kamer lid en liberafil Theo Joekes heeft twintig jaar geleden al gewaar schuwd tegen deze gesprekken ten paleize. Gisteren zette de vroegere voorzitter van de vaste Kamer commissie voor financiën in het Haagse perscentrum Nieuwspoort zijn zienswijze nog eens uiteen. Hij heeft im mers ooit trouw gezworen aan de Grondwet en neemt tot op heden zijn verantwoordelijk heid. Premier Kok had en zou de koningin de gesprekken moeten afraden, denkt Joekes. Dergelijke gesprekken kun nen in strijd met de Grondwet zijn. Het past niet dat de koning (in) ontmoetingen met Kamer leden heeft die op werkgesprek- ken (kunnen) lijken, aldus Joe kes. De koningin kan met af zonderlijke Kamerleden praten, maar een clubje en zeker een echte commissie bij elkaar, is riskant. Helemaal als de vorstin

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 5