Heimwee naar de toekomst
TV
WEER
Het Gesprek van de Dag
De boemerang van Öcalan
Geboorte olifant live op Internet
Wereldrondje
RLE A WIRF1 FAt
WOENSDAG 17 FEBRUARI 1999
C 0
M E N T A A R
c-1
Als de arrestatie van Abdullah öcalan één ding duidelijk heeft ge
maakt. dan is het wel dat etnisch-nationalistische conflicten bij
zonder hardnekkig zijn en dat ze niet voorbij gaan door simpelweg
te doen alsof ze niet bestaan. Dat geldt voor Europa, dat het gê
nante geschuif met de ongewenste öcalan nu in de vorm van een
even begrijpelijke als afkeurenswaardige Koerdische opstand in ei
gen huis als een boemerang naar zichzelf ziet terugkeren. Het
geldt ook voor Turkije, dat na de feestroes rond de arrestatie van
volksvijand nummer één zal merken dat de Koerdische kwestie
niet voorbij is met de 'onthoofding' van öcalans PKK.
De Koerden, maar met hen ook vele anderen, zullen hun vraagte
kens zetten bij de bezorgdheid die nu opeens in diverse hoofdste
den wordt uitgesproken over het lot van öcalan. Want waar was
die zorg toen de Koerdenleider als een hete aardappel van het ene
land naar het andere werd doorgeschoven? Juist in die periode had
een werkelijk bezorgde en betrokken internationale gemeenschap
het voortouw kunnen nemen in een poging om via politieke weg
eindelijk eens een opening te maken in het al decennia slepende
Koerdenprobleem. Er zijn voorzichtige aanzetten gedaan toen
Öcalan eind vorig jaar in Italië zat, maar niemand heeft die initia
tieven echt willen doorzetten.
Europa en de rest van de wereld zijn het Koerdische probleem al
tijd blijven zien als een interne Turkse kwestie en hebben daarmee
een andere uitkomst dan berechting van öcalan door Ankara ei
genlijk onomtkoombaar gemaakt. Nu het eenmaal zo ver is, kan de
wereld weinig anders meer dan hopen op een eerlijk proces, een
proces waarmee Turkije zijn aanspraken op een lidmaatschap van
de Europese Unie eer aandoet. De voortekenen, zoals het onmid
dellijk terugsturen van öcalans Nederlandse advocaten en het re
cente verbod op de pro-Koerdische partij Hadep, zijn echter niet
erg gunstig.
Er is ook weinig reden om aan te nemen dat Turkije nu opeens zal
erkennen dat er sprake is van een Koerdische kwestie. Ankara ziet
slechts een 'terroristenprobleem' en wenst dat keihard aan te pak
ken. Het is echter te hopen dat ook Turkije inziet dat het na een
showproces ter dood veroordelen van Öcalan een enorme misstap
zou zijn. De Koerden zullen in hem dan een martelaar zonder
weerga vinden, een inspiratiebron voor acties waarbij de bezettin
gen en rellen van gisteren snel zullen verbleken. Europa kan nog
iets van de fouten uit het recente verleden goed maken door er uit
alle macht voor te zorgen dat de Turken die misstap niet begaan,
al is het alleen maar uit eigenbelang.
Een oude vertrouwde kabouter
Het is op TV2 zo n beetje de Nederlandse tegenhanger van de Telet-
ubbies: Kabouter Plop. Minstens zo boeiend - peuters en kleuters
kijken tenminste even ademloos toe - maar wel een stuk gemoede
lijker.
Wie het kinderprogramma Xieje op '2' geregeld onder ogen kijgt,
kan de vergelijking dagelijks maken. Het zijn schatjes hoor. de vier
felgekleurde wezentjes die Teletubbieland bevolken. Maar hun we
reld is net iets te veel science fiction. Te glad en te metaalachtig.
Nee, dan Plop. Dat is gewoon een oude, vertrouwde kabouter. Hij
woont ook niet in een molshoop met ruimteschipinterieur maar.
zoals het hoort, in een paddestoel. En hij prtiat niet met kirrende
kreetjes, maar met een stevig Vlaams accent. Of dat ook typisch is
voor kabouters weet ik niet, maar het klinkt wel gezellig.
Toch hebben Plop en zijn drie vrienden ook zo hun eigenaardighe
den. Ze gebruiken bijvoorbeeld allemaal hun naam als stopwoord.
De hoofdpersoon uit het programma mag zijn uitspraken graag
kracht bijzetten met de uitroep 'plopperdeplop'. Zijn vriendin
Kwebbel - die toevallig niet op haar mondje is gevallen - doet dat
met 'kwebbeldekweb'. Terwijl de twee andere kabouters Lui en Klus
- die. u raadt het al, respectievelijk veel van slapen en klussen hou
den - geen zin kunnen uitspreken zonder 'luierdelui'of'klusserdek-
lus'.
Ook opmerkelijk zijn hun hoofddeksels. Op het eerste gezicht een
eenvoudige muts met twee uiteinden en twee belletjes eraan. Maar
als de kabouters zich verbazen of ergens van schrikken - en dat is
toch minstens een keer per uitzending - vliegen die uiteinden om
hoog. Een komisch effect dat ook door peuters heel goed wordt be
grepen.
Maar daarmee hebben we de high-tech bij Kabouter Plop toch wel
gehad.
Voor de rest bestaat het programma gewoon uit een klein verhaal
tje, dat heel overzichtelijk blijft en altijd goed afloopt. Maar het al
lerleukste van Kabouter Plop is dat er geen boekjes, geen stickers,
geen puzzels of spelletjes en vooral ook geen belachelijk dure pop
pen van zijn. Zodat je je kinderen rustig kunt laten kijken, zonder
dat je daarna bij de eerste de beste speelgoedwinkel gevraagd wordt
je portemonnee om te keren.
Wat ik al zei: een gemoedelijk programma, kabouter Plop.
wil buys
De echte fans kunnen er nau
welijks op wachten. In de be
roemdste bioscoop ter wereld,
in Manns Chinese Theater in
Hollywood, waar vele sterren
hun hand- en voetafdrukken
in het plaveisel hebben achter
gelaten, gaat op 21 mei de
nieuwste editie van 'Star Wars'
in première: 'Star Wars: Episo
de 1'. Om daar geen seconde
van te missen zijn honderden
bewonderaars van plan al een
maand van tevoren voor de
kassa in de rij te gaan staan
(wat meestal wel neer zal ko
men op liggen). De Neder
landse liefhebbers zullen nog
enig geduld moeten oefenen,
want de film wordt pas in ok
tober in Europa verwacht.
Maar het TV Toys museum in
Dieren speelt alvast in op het
verschijnsel dat science fiction
films weer 'in' zijn.
Star Wars-figuren in het TV Toys-museum.
FOTO GPD HANS B
jaar volledig in op dit verschijnsel. Het staat
in het teken van planeten, space cruisers
en extra-terrestials. Tijdens de presentatie
van het nieuwe programma dwaalden al
diverse 'buitenaardse' wezens door het ge
bouw. futuristische ruimtevaartbemannin
gen die onopgemerkt aan boord zouden
kunnen stappen van het Starship Enterpri
se, wezens met extreem lange oren of uit
puilende hersenen en Apes van andere Pla
nets. En aardse hobbyisten die letterlijk al
les over het verschijnsel verzamelen.
De normale collectie van het museum be
staat uit 45.000 stuks speelgoed en ge
bruiksartikelen, van en over tv-series en
films. Daaronder zijn ooit echt gebruikte
rekwisieten, van Dappere Dodo in de grijze
oudheid tot Goede Tijden, Slechte Tijden.
Bij een ouderwetse keuken van Saartje is
een zwerverspop is in het originele pak van
Swiebertje gehesen; meneer de Uil wenst
de kindertjes van Fabeltjeskrant een goede
nacht, Sesamstraat is nagebouwd en op het
hangbruggetje naar de hut van Tarzan
moet je oppassen voor krokodillen. En
overal draaien video's met oude filmfrag
menten.
De presentatie van de plannen voor het
Science Fictionjaar 1999 ging mank aan de
onvolkomenheden van de hedendaagse
maatschappij, zoals niet werkende micro
foons en haperende video's. Maar het werd
duidelijk dat, naast de toekomstvisioenen,
die vooral uit Amerika lijken te komen, ook
oude series aandacht zullen krijgen.
De Nederlandse tv kende in de jaren '50 en
'60 zelfs drie verschillende futuristische
programma's: 'Morgen gebeurt het', 'De
Duivelsgrot' en 'Treinreis naar de toe
komst'. Van april tot september wordt een
grote tentoonstelling gewijd aan de Thun-
derbirds; een serie met verbluffend 'echt'
gemaakte poppen. Er komt zelfs een speci
aal weekeinde voor de nog altijd bestaande
Nederlandse en Engelse fanclubs van Inter
national Rescue, dat zijn basis had op een
Captain Kirk en mr. Spock (Star Trek).
ILLUSTRATi
eiland in de Stille Oceaan. In het naja
verschuift het accent naar Star Warsi
Trek en tegen het eind van de eeuwki
films als The Alien en Planet of the Ap
aan de orde.
Wat betreft de grote vakantie heeft TV
een 'Zwoele Zweedse Zomer' aangekc
digd. met ruime aandacht voor Zweei
series als Pippi Langkous, de net zo a
gende Emil. allebei van Astrid Lindgn
voor Gonda de Roversdochter en voa
Holgersson van Selma Lagerloff. En ti
door is er ook aandacht voor de Smui
Een 120 meter lange catwalk, die twee
ter boven de grond door het museum
loopt, leidt nu al onder meer langs hel
waar honderden (piepkleine) Smurfje
ven.
andré horlings
Meer informatie over het actuele pre
gramma bij TV Toys in Dieren, tel. 0]
490888. Het museum is gevestigd aa
Wilhelminaweg 21. Openingstijden:
lijks 10.00 tot 17.00 uur. Van septeml
t/m april is het museum op maanda;
sloten, behalve in de schoolvakantie
Toegangsprijs f. 9,75.
Dark Vader (Star Wars).
Periodiek regen en vrij veel wind
De 'uitverkoop' van luchtmassa's uit de poolstreken ging de afgelopen
nacht gepaard met heftige weersverschijnselen. Op Vlieland werd om
04,30 uur een orkaanstoot van 140 kilometer per uur gerapporteerd
en regulier (maximaal tien minuten-gemiddelde) bereikte de noord
wester kracht 12. De windstoot behoort tot één van de krachtigste uit
schieters sedert de winterstormen van 1990.
IJmuiden meldde tot 1 uur 's nachts winduitschieters tot circa 85 kilo
meter per uur en regulier windkracht 8. Met de komst van een buien-
lijn, die vergezeld van hagel, onweer (talrijke ontladingen) en sneeuw
(plaatselijk werd het weer helemaal wit), ging het later steeds harder
waaien. Tussen 04.00 en 05.00 uur nam de wind op IJmuiden toe
tot kracht 9 en er waren windstoten tot bijna 100 km/uur.
De winterse buien, in combinatie met een tot dichtbij het vriespunt
zakkende temperatuur, veroorzaakten lokale gladheid. De exodus
van poolkou is één van de laatste pogingen van Thialf om de aan
dacht op zich te vestigen. Gedurende de rest van de maand draait
het veelal om aanvoer van zachte luchtmassa's, periodiek regen
en soms vrij veel wind.
Voor morgen is een nieuwe depressie die zich boven IJsland ont
wikkelt van belang. Het warmtefront van het lagedrukgebied
trekt over onze streken en veroorzaakt in de loop van de dag eni
ge (mot)regen. De temperaturen schommelen in de
nacht en vroege ochtend rond het vriespunt, morgen
middag en morgenavond stijgt het kwik tot omstreeks
7-8 graden. De wind waait uit westelijke richtingen
en is in het algemeen niet sterker dan matig. Op vrij
dag wordt er meer regen verwacht en de temperatu
ren stijgen dan tot 9-10 graden. Ook in het weekein-
de is er periodiek neerslag: op zondag waarschijnlijk JB&ÉËÊi
weer in de vorm van winterse buien.
Gisteren is het na de regen tijdens de vroege ochtend
geen onaardig weer geweest. Er stond weliswaar veel
wind maar buien vielen er overdag niet. De tempera
turen liepen op tot zo'n 7 graden. Valkenburg en
Schiphol kwamen uit op maximaal 6,9 graad.
jan visser
Pepper spray
Van tijd tot tijd moet een mens naar het hof
gaan, 'om zichzelf te warmen, zoals iemand
doet in de zon of aan het haardvuur'. Dat staat
in de memoires van de Franse edelman Blaise
de Monluc uit de 16de eeuw. Sindsdien is in het
verkeer tussen gekroonde hoofden en gewone
stervelingen wel wat gebeurd. Maar de gang
naar het paleis is nog altijd omgeven met de
geur van uitverkoren zijn. Men passeert een
deur die voor anderen dicht blijft. In het ko
ninkrijk Nederland vormen de vorsten de mi
nisters de regering. Het kabinet maakt een kring
rond de koning. De premier schakelt tussen vor
stin en volk. Hij (een 'zij'als premier heeft de
geschiedenis nog niet opgeleverd) komt
zich elke week op maandagmiddag aan
het hof warmen, 's Winters is de kachel
aan. De minister-president neemt
dan met Haar (naar het zich laat
aanzien ooit met Hem) de zaken
door. Over het besprokene komt
niets naar buiten.
Het Kabinet der Koningin dat het
verkeer tussen vorsten kabinet re
gelt, geeft in 1996 een boel stukken
prijs aan de openbaarheid. In hor
den belegeren journalisten het Al
gemeen Rijksarchief. De Goldrush
wordt een teleurstelling. De schat
gravers delven nauwelijks iets op.
Discretie en doofpot bepalen altijd
dat verkeer tussen vorst, volk en va
derland. Soms is er wat opwin-
ding.Twee jaar geleden treedt een Re
publikeins Genootschap voor het
voetlicht. Het bestaat uil grote namen
uit bedrijfsleven en cultuur. Het wil
de monarchie op termijn afgeschaft. Het aan
wijzen van het staatshoofd op basis van bloed-
verioantschap acht het Genootschap meer iets
voor een familie-bv dan voor een moderne de
mocratie. Premier Kok wordt meteen doorzijn
stilaan vertrouwde adder gebeten. Laat het ge
nootschap het nooit wagen met hem, Kok,
schriftelijk in contact te treden. Hij zal de brief
'met een grote rotgang in de prullenbak donde
ren'. Het illustreert dat rode sociaal-democra
ten qua oranje niet meer onder doen voor de
vaste klantjes van vlaggetje, rijtoeren gouden
koets.
Als men een enkele keer wat relaxter met het
vorstenhuis omspringt, is dat meer ondanks
dan dankzij Beatrix. Zij is haar moeder in 1980
opgevolgd, verjongt gelijk rigoureus de hofhou
ding en vist oude dynastieke rituelen uit de an
tieke dekenkist die de meer alledaagse Juliana
er had in gestopt. De nieuwe koningin wenst
weer ab 'majesteit' te worden aangesproken. De
laatste stokoude hoveling herkent in Beatrix
veel van oma Wilhelmina. Van de Moeder der
Vaderlands veilig in het verre Londen verhaalt
men dat onderhorigen pas hun mond dienden
te openen als hun iets werd gevraagd. Het ant
woord mocht nooit 'nee' of 'niet' bevatten.
Ik citeer nogmaals die edelman Blaise de Mon
luc: hoe gaat het toe aan een haardvuur? Het
deel van het lijf dat naar de vlammen b ge
keerd, wordt bijna geroosterd. De rest voelt aan
als ijs en daarmee moet een onderdaan na be
zoek ten paleize toch weer de kou in. Hopelijk
leren loslippige Tweede Kamerleden daarvan.
De vorstin is gedoemd tot leven in een cocon
van beslagen glas. Maak haar leven draaglijk.
Leg neer die zeem. Laat zitten die pepper spray
op de ruiten van een koninklijk paleis.
De ballonpiloten Co
lin Prescott en Andy
Nelson werpen een
blik in de ruimte van
uit hun gondel. De
twee Engelsen stegen
gisteren op in het
Spaanse Almeria om
te proberen binnen
21 dagen rond de
wereld te vliegen. Ze
hadden op de eerste
kilometers in elk ge
val ruim zicht.
FOTO REUTERS
HAN MULDER
Khine War War is dikker dan
dik. De zeventienjarige Aziati
sche olifant in Dierenpark
Amersfoort staat op het punt
van bevallen. Khine stap nog
rustig rond. Wat de dikhuid niet
weet, is dat straks de hele we
reld kan meegenieten van de
geboorte van zoon of dochter.
Het dierenpark gaat de beval
ling, die voor eind maart is ge
pland, live op Internet uitzen
den.
Khine War War heeft een eigen
website (www.planet.nl/war-
war/) gekregen, waar de bewe
gende beelden van de geboorte
straks voor een ieder te zien
moeten zijn. In het hok van de
olifant is een camera (webcam)
geïnstalleerd, die het wonder
moet registreren.
Mario Hoedemaker (52), hoofd
dierenverzorger van de dieren
tuin, geeft op de site elke week
een 'nieuwsupdate' over de ge
zondheidstoestand van Khine.
Hoedemaker: „Het gaat prima
met Khine. Ze heeft het nog
steeds erg naar haar zin en blijft
erg vriendelijk tegen haar soort
genoten en de verzorgers. Wel
lijkt ze met de dag dikker te
worden." Hoedemaker woont
in het park en in zijn s
mer staat een beeldschetë
continu aan.
Khine is uitgerekend voor;
maart, maar het zou vanaf
elke dag raak kunnen zijn
demaker: „Het jong kans
ken eerder of zes weken la
komen. Je hebt het niet in
hand. Het wordt de eerste'
in ons ruim vijftigjarig beü
dat er een geboorte in de»
fantengroep plaatsvindt. B
boorte is één van de grooc
evenementen in het bestë
van het park."
gpd
Dierens museum TV Toys in de ban van science fiction
Het zal wel iets te maken hebben met
de onvermijdelijke komst van het
nieuwe millennium, maar de
heimwee naar de toekomst is
weer helemaal terug. Science
fiction-films op de tv doen het
goed; recent nog werden de
avonturen van het ontroeren
de buitenaards wezentje E.T.
voor de zoveelste keer her
haald. Ook van Star Trek is
eeni nieuwe film in premiè
re gegaan: 'Insurrection'.
Al zappend langs de kana
len overbrug je bij voort
during lichtjaren, ont
moet je de merkwaar
digst uitgedoste toe
komstwezens en spring
je om de haverklap in
door vreemde pla
neetbewoners of
meteoren bedreigde
futuristische ruim
tevaartuigen. Op
dit moment is er
al een ruime
keuze uit series
en films als The
X-files, Red
Dwarf, As-
troid, Alien,
Homeboys
in Outer
Space en
verschil
lende afleverin
gen van Star Trek.
Het TV Toys-
museum in
Dieren, dat
over de groot
ste verzameling
televisie- en film
speelgoed van Eu
ropa beschikt, speelt dit
