Shell gaat fors bezuinigen
ledrijfsleven betaalt
3 miljoen 'teveel' ozb
Economie
Bestuurscrisis bij DZH Busvakanties in de knel door tekort aan chauffeurs
Topomzet in 'strooigoed'
Personeel FNV Bondgenoten
geschokt over saneringsplan
'Consumenten worden criminelen in eigen huis'
jjOAC 12 FEBRUAR11999
;pON heeft VAM bijna in handen
jjhaag^ Vuilverwerker VAM komt zo goed als zeker in handen
^energiebedrijf EDON. Het ministerie van landbouw maakte
steren bekend exclusief met EDON over de verkoop te onder-
jidelen. De staat is voor 99,9 procent eigenaar van de VAM.
,lgens een woordvoerder van EDON gaan de gesprekken nog
er de details en de kleine lettertjes van het contract. Hij ver
acht dat het nu snel rond kan zijn. Met de keus voor EDON
peft de combinatie AVR/Grontmij het nakijken. Dit bedrijf wil
de VAM ook graag inlijven. EDON werkt aan een fusie met de
lem/Mega Groep. Het fusiebedrijf heeft al vijftien procent van
.afvalmarkt in handen. Als daar de VAM bijkomt, stijgt het
indeel tot 23 procent. Dan is het de derde speler op de Neder-
ndse afvalmarkt. De AVR heeft 29 procent.
)uitse metaal koerst aan op staking
ojkfurt De Duitse metaalindustrie stevent af op een grote
aling. Gisteren liep een ultimatum van de vakbond IG Metall
zonder uitzicht op een akkoord over een nieuwe CAO. De
frkgevers kwamen slechts met het voorstel een bemiddelaar
te schakelen. Het bestuur van IG Metall zal zich zondag over
it voorstel beraden. Maar de bond heeft al laten weten alleen
koord te gaan als duidelijk is dat de werkgevers bereid zijn tot
mcessies. Bij afwijzing van bemiddeling zal het vakbondsbe-
uur zondag vermoedelijk besluiten de 2,7 miljoen leden te la-
n stemmen over het uitroepen van een staking op 1 maart. IG
etall eist een loonsverhoging van 6,5 procent.
itaalfusie Arbed en Salzgitter
mover Het Luxemburgse staalconcern Arbed is in vergevor-
ird overleg over een samengaan met de kleinere Duitse bran-
legenoot Salzgitter. De twee zouden samen de grootste staal-
oducent in Europa vormen. Arbed maakte in 1997 ongeveer
I miljoen ton staal; Salzgitter 4,9 miljoen ton. Het Franse Usin-
dat vorig jaar het Belgische Cockerill-Sambre overnam, is nu
>gde grootste in Europa met 22,9 miljoen ton. Daama komt
et Duitse Thyssen-Krupp met 18,8 miljoen ton. Hoogovens zit
clusief de Belgische dochter Boël rond de acht miljoen ton.
rbed krijgt waarschijnlijk een meerderheidsbelang in Salzgit-
r, dat 12.000 werknemers telt.
'omphouders bij grens binden in
SCHEDEZo'n zeventig procent van de gesubsidieerde
amphouders in de grensstreek heeft informatie over hun tank-
ations opgestuurd, die de Europese Commissie vorige maand
jeiste. Daarmee lijkt een impasse tussen Nederland en de Eu-
pese Commissie opgelost. Als de pomphouders deze week
et met de gevraagde informatie op de proppen waren geko-
ien, dreigde de Europese Commissie een streep te zetten door
compensatieregeling. Dan zou de Nederlandse overheid de
!6 miljoen steun moeten terugvragen aan de tankstations.
tageplaatsen via Duitse cd-rom
,eve Duitse arbeidsbureaus in Krefeld en Wesel hebben met
iropese steun een cd-rom gemaakt, waarop 300 Duitse en 100
ederlandse bedrijven hun grensoverschrijdende stageplaatsen
inbieden. Volgens de Euregio Rijn-Waal, die het project bege-
idt, zijn er grote verschillen in de verwachtingen van bedrijven
Nederland en Duitsland. Duitse bedrijven beschouwen een
lagiair over het algemeen als een belangstellende die over de
houders van werknemers een kijkje komt nemen. Nederland-
bedrijven verwachten daarentegen een zeker voorkennis van
n stagiair, en geven ze ook vaak eigen klussen. Daardoor lo-
>n grensoverschrijdende stages vaak op een teleurstelling uit.
Imdat de bedrijven zichzelf en hun structuur presenteren we-
n de studenten van tevoren wat ze kunnen verwachten. Op de
rom is ook informatie opgenomen over de rechtspositie van
igiairs.
ampina: weer samen met Duitsers
■TBOmmel De zuivelcoöperatie Campina Melkunie gaat mo-
lijk samenwerken met de Duitse branchegenoot Emzett uit
irlijn. Campina Melkunie is met een omzet van 7,5 miljard
ilden en met 7.000 werknemers veël groter dan de beoogde
irtner. Emzett had vorig jaar een omzet van bijna 1,8 miljard
inog geen 1.100 medewerkers. De activiteiten van de onder-
rning bij de oosterburen zijn nu al fors. In Stuttgart heeft
ampina AG een omzet van ruim, 1,1 miljard. In Noordrijn
'estfalen heeft Campina Melkunie een gezamenlijke ondeme-
ling opgezet met Milchwerke Köln Wuppertal. Deze joint ven
ire heeft eveneens een omzet van ruim een miljard gulden.
luitse regering wil tolheffing trucks
De regering van Duitsland wil vrachtwagens vanaf 2002 tol
len betalen voor het gebruik van de snelwegen. Dat heeft de
linister van verkeer Müntefering gisteren verklaard. De maat
hei moet zorgen voor stimulering van het goederenvervoer via
>oor- en waterwegen. Over de hoogte van de heffing zei Mün-
fering slechts dat die afhankelijk zal zijn van de gereden af
tand.
iuro Relais praat over overneming
woven Euro Relais, verhuurder van 1.500 vakantiehuisjes in
ederland, België, Frankrijk en Spanje, kampt met financiële
roblemen en onderhandelt met vier investeerders over een
lememing van een belang. Ook een aantal eigenaren van bun-
ilows willen graag aandeelhouder te worden. N. Bouvy, de
nige aandeelhouder, spreekt berichten tegen dat het bedrijf vijf
riljoen gulden schuld heeft. Inmiddels heeft een aantal eigena-
tivan vakantiehuisjes de schuld van Euro Relais omgezet in
:n lening. Bij de Sichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) zijn
afgelopen dagen tientallen telefoontjes binnengekomen van
ïrontruste vakantiegangers. Euro Relais is niet aangesloten bij
e stichting, wat inhoudt dat gedupeerde huurders niet kunnen
mkloppen bij de SGR.
'oefprocessen tegen hogere tarieven
[haag ronald frisart
Nederlandse bedrijfsleven
dit jaar 83 miljoen gulden
«de doordat veel gemeenten
de onroerende-zaakbelas-
(ozb) een hoger tarief op-
aan bedrijven dan aan
■^eigenaren. Dat meldde gis-
en het blad Foriim van de
rkgeversorganisatie VNO-
W. Het gaat om 157 ge
iten.
In 1997 gaf het kabinet aan
meenten de vrijheid om voor
'Dingen en bedrijfspanden
schillende ozb-tarieven te
buiken. Dit jaar maken 158
n de 538 gemeenten daarvan
'"tiik. In 157 gevallen legt de
toeente bedrijven een hoger
'ef op dan burgers. Alleen in*
1 Limburgse Horst betalen
Hers meer dan bedrijven,
""n tekent aan dat gemeen-
1 die het bedrijfsleven bena-
'en 55 procent van alle Ne-
dandse bedrijfspanden bin-
l) hun grenzen hebben.
Op grond van cijfers van pro
ces, gemeenten en het CBS
Forum berekend dat het
gulden meer ozb moet betalen
dan wanneer de tarieven voor
burgers en bedrijven overal ge
lijk zouden zijn. Vorig jaar be
droeg die schade nog 75 mil
joen gulden.
Op de lijst van plaatsen die
bedrijven een hoger ozb-tarief
berekenen, staan onder meer
de volgende gemeenten (tussen
haakjes het bedrag dat het
plaatselijke bedrijfsleven 'te
veel' betaalt): Haarlemmerliede
en Spaarnwoude (47.000 gul
den), Haarlemmermeer (2,6
miljoen), Hillegom (209.000),
Leiden (507.000), Leiderdorp
(110.000), Lisse (207.000),
Noordwijkerhout (77.000),
Rijnsburg (153.000), Sassen-
heim (122.000) en Velsen
(801.000).
Ondernemers in Doetin-
chem, Breda en Rotterdam
hebben proefprocessen aange
spannen wegens 'ongelijke be
handeling'. Over enkele maan
den valt een uitspraak van het
Arnhemse hof te verwachten
over de Doetinchemse zaak. De
proefprocessen in Rotterdam
en Breda zijn minder ver gevor-
Vele tegenslagen voor olieconcern in turbulent jaar
Een nettowinst van 703 miljoen gulden op een omzet
van 186 miljard gulden is de magere oogst van Shell in
een turbulent jaar. Met olie, gas, elektriciteit en chemie
wist het bedrijf nog een winst van bijna tien miljard gul
den te halen. Voorzieningen voor reorganisaties en af
boekingen op de waarde van olie-en gasvelden kostten
het bedrijf 8,2 miljard. De lage olieprijs, gemiddeld 12,75
dollar per vat in 1998 en 19,10 dollar per vat een jaar eer
der, zorgden voor een extra afschrijving op de voorraad
van ruim een miljard gulden.
gio en nu krijgen we de klap
pen".
De economische rampspoed
die de regio trof, heeft geleid tot
een fors mindere vraag naar
olie en gas. „In plaats van
600.000 vaten olie per dag extra,
wat we in 1997 nog hadden,
daalde de vraag met 300.000 va
ten per dag in 1998", aldus Van
den Bergh. De gedaalde vraag
in Azië zorgde voor een wereld-
den haag gpd
Het zit Shell op vrijwel alle
fronten tegen. De oliereus heeft
meer dan de concurrentie last
van de crisis in Azië. „Wij heb
ben grote belangen in Azië, dat
is historisch zo gegroeid", aldus
vice-voorzitter M. van den
Bergh. „Daar hebben we jaren
lang van geprofiteerd toen het
economisch goed ging in de re-
6,37
Nettowinst olieconcerns in 1998
(in miljarden dollars, exlusief
buitengewone posten)
Winstdaling t.o.v. 1997 (in procenten)
Shell-topman Van den Bergh: „Nu k
wijde daling van de olieprijs tot
rond de tien dollar per vat aan
het einde van het jaar.
„Daar komt nog bij dat de
winter op het noordelijk half
rond ook erg zacht was, wat de
vraag naar olie extra onder druk
zette", aldus S. Miller van de
hoofddirectie van Shell. „De
prijs reageert heel extreem op
veranderingen in vraag en aan
bod. Als Azië weer aantrekt - en
de eerste tekenen zijn daar al
van te zien - en als er een stren
ge winter komt, zal de olieprijs
weer flink omhoog gaan",
denkt Miller.
Een hogere olieprijs zou Shell
goed uitkomen. De rende
mentsdoelstellingen zijn geba
seerd op een olieprijs van 14
dollar per vat. „Met een olie
prijs van 10 dollar kunnen we
ook winstgevend zijn", verze
kerde Van den Bergh. Alleen
wordt dan de doelstelling van
vijftien procent rendement op
het geïnvesteerde vermogen
niet gehaald.
Voorlopig gaat Shell er van
uit dat de olieprijs laag blijft. De
investeringen in oliewinning
worden dan ook met 3,3 mil
jard gulden teruggeschroefd.
„Het betreft vooral investerin
gen in olie- en gasvelden die al
leen tegen hogere kosten te ex
ploiteren zijn, bijvoorbeeld in
diepe zee", aldus Van den
Bergh. Shell heeft in Nigeria,
Oman en in Slochteren een
aantal gebieden waar het goed
koop olie en gas kan winnen.
Daarmee kan het ook bij een la
ge olieprijs toch winstgevend
blijven produceren.
Ook op andere gebieden
wordt de winstgevendheid ver
beterd. „We hebben plannen in
uitvoering voor een jaarlijkse
kostenvermindering van bijna
vijf miljard. De chemie wordt
gereorganiseerd en we sluiten
overtollige capaciteit bij de raf
finaderijen", aldus Van den
Bergh. De plannen zullen naar
verwachting 4.000 mensen hun
baan kosten. Ondanks de lage
olieprijs denkt Shell toch ruim
21 miljard gulden te kunnen in
vesteren. Het afgelopen jaar
was dat nog ruim 29 miljard.
Nigeria van
molensteen tot
kroonjuweel
Nigeria verandert langzaam
van een molensteen in een
kroonjuweel voor Shell. Al
thans als de democratische
hervormingen in dat land
doorgaan en de onrust rond
de olie-installaties verdwijnt.
Shell heeft er goede hoop op
en investeert er de komende
vijf jaar bijna vier miljard
gulden.
Shell kreeg veel kritiek we
gens mensenrechtenschen
dingen en milieuvervuiling.
Als reactie daarop maakte
Shell een gedragscode waar
in het bedrijf plechtig be
loofde de mensenrechten te
zullen respecteren.
„Alleen kunnen wij er niet
voor zorgen dat zoiets in
heel Nigeria gebeurt", zegt
topman Van den Bergh.
„Maar dankzij onze inspan
ningen gaat een groter deel
van de olie-inkomsten naar
de bevolking en respecteert
de Nigeriaanse overheid de
mensenrechten meer. Veel
acties tegen de olie-installa
ties van Shell zijn in feite ac
ties tegen de overheid", al
dus Van den Bergh.
„Gemiddeld hebben we
daardoor 40.000 vaten olie
per dag minder kunnen win
nen. Dat scheelt ons 40.000
dollar per dag aan inkom
sten". De komende jaren
hoopt Shell de olieproductie
flink te kunnen opvoeren.
Bovendien wordt een nieu
we gasfabriek gebouwd waar
het aardgas dat vrijkomt bij
de oliewinning vloeibaar
wordt gemaakt in plaats van
verbrand.
leiden wim koevoet
Het rommelt bij het Duinwater
bedrijf Zuid-Holland. De on
dernemingsraad heeft het ver
trouwen opgezegd in directeur
Jonker. Deze zou een groot
scheepse reorganisatie bij DZH
doorvoeren zoals het hem
goeddunkt. „De directie heeft
lak aan medezeggenschap",
stelt OR-voorzitter, mevrouw
Charité.
De OR is al enkele keren naar
de rechter gestapt maar de di
rectie wacht het proces bij de
Ondernemingskamer niet af en
is inmiddels met het overplaat
sen van personeel begonnen.
Bij de DZH werken 650 men
sen. De directie wil van de DZH
een plattere organisatie maken
en de efficiency verhogen. Een
en ander gaat ten koste van veel
leidinggevende functies.
De veranderingen gaan ook
gepaard met verlies van een on
bekend aantal arbeidsplaatsen.
Toegezegd is dat er geen ge
dwongen ontslagen vallen maar
de angst is groot dat de directie
deze CAO-afspraak niet kan
waarmaken. De OR wacht nu
op een reactie van de raad van
commissarissen. Hierin zijn de
gemeenten vertegenwoordigd.
„We willen van de heer Jonker
af', zegt Charité.
ridderkerk gpd
Vakantiereizen per bus dreigen
in de knel te komen. De sector,
waar landelijk zo'n 10.000
chauffeurs werken, kampt met
een fiks tekort aan personeel.
Volgens directeur Boorsma van
De Jong Tours in Ridderkerk
ontstaat er zo langzamerhand
een acute situatie. „Het komt al
voor dat busbedrijven hun wa
genpark inkrimpen om het aan
tal bussen zo aan te passen aan
het aantal chauffeurs. Soms
moeten we de klanten nee ver
kopen."
Het tekort is vooral een pro
bleem in de Randstad, maar
volgens secretaris Stokman van
de werkgeversvereniging KNV
kan de kwestie overal in Neder
land gaan spelen. Touringcar-
bedrijven willen met een groot
scheepse actie chauffeurs wer
ven.
Het tekort aan chauffeurs is
onder meer ontstaan, nadat de
VUT-leeftijd werd verlaagd naar
61 jaar. De KNV schat dat er
zo'n 400 tot 500 nieuwe tou
ringcarbestuurders nodig zijn
om de bedrijfstak op peil te
kunnen houden. „We willen
jongeren hebben, maar iemand
van veertig jaar is hier ook van
harte welkom," stelt Boorsma.
„Zo'n iemand kan nog zeker
twintig jaar aan de bak. Ook
willen we meer vrouwen in dit
vak, want die zijn nog zwaar in
de minderheid.
utrecht anp
Kwart van 865 banen moet verdwijnen
steekt de hand in eigen boe
zem. „We hebben de fusie on
derschat. We gingen ervan uit
dat het soepeler zou gaan. Dat
het aantal mensen met een
dubbelfunctie door natuurlijk
verloop en door het krijgen van
ander werk snel zou afnemen.
Dat is niet gebeurd. We hadden
iedereen hard nodig", zegt De
Wildt.
Het huidige aantal van vijf
tien bedrijfsgroepen slinkt naar
tien. Bij de beleidsdienst is in
de toekomst alleen nog plek
voor vijftien strategische advi
seurs. Het paradepaardje van
de bond, het fonds vernieu
wingsprojecten met vijftien
miljoen gulden in kas, ver
dwijnt.
Ook wil het bestuur de kosten
voor het FNV Magazine fors
drukken. De ledenservice moet
efficiënter werken.
Het plan wordt de komende
weken in alle geledingen van de
bond besproken. In april krijgt
het plan de definitieve vorm.
De bond moet het de komende
weken in ieder geval zonder
zijn ernstige zieke voorzitter
Krul doen. Zijn riekte staat los
van de problemen. Secretaris
Kagie leidt de bond de komen
de weken.
Het nieuws is bij het personeel
als een bom ingeslagen. „We
zijn verslagen, stupéfait", rea
geert OR-voorzitter P. Rehwin-
kel op het bericht dat bij FNV
Bondgenoten een kwart van de
865 banen moet verdwijnen.
Schrale troost is dat er geen ge
dwongen ontslagen vallen.
De OR gaat de reorganisatie
plannen die 75 miljoen kosten
door een extern bureau laten
doorrekenen. „Wij zijn er niet
van overtuigd dat deze heftige
reorganisatie zo nodig is", zegt
Rehwinkel. De fusie van de FNV
Industrie-, Voedings-, Dien-
sten-, en Vervoersbond tot FNV
Bondgenoten pakte veel duur
der uit dan ooit begroot. Een
tekort van ruim 38 miljoen gul
den gloorde aan de horizon.
Ook de organisatie van de
bond zelf liep niet op rolletjes.
Zo konden collega's elkaar,
door het gebrek aan interne te
lefoonlijsten, niet vinden.
Nieuw beleid, het paradepaard
je van de samenklontering,
kwam niet uit de verf. Het per
soneel klaagde geregeld steen
en been.
Hoofdbestuurder De Wildt,
opsteller van het saneringsplan,
Strengere Europese wetgeving over auteursrecht leidt tot felle kritiek:
hengelo De 'late' winter zorgt bij de AKZO-productiebedrijven in Hengelo en Delfzijl voor topdrukte. Schip na schip wordt volgestort met we-
genzout, waarna het strooizout op weg gaat naar de over het land verspreid liggende voorraaddepots. Vandaaruit wordt de pekel weer afgeleverd
aan gemeenten, provincie en andere wegbeheerders. Met de sneeuwval en de vorst van de afgelopen dagen worden er dagelijks tonnen uitge
strooid op wegen en fietspaden.
FOTO GPD GEORGE NUSMEIJER
amsterdam gpd
amsterdam anp
Videorecorders, cd-branders,
mini-discs en cassetterecor
ders. Het worden allemaal ille
gale producten als de wensen
van het Europarlement over het
kopiëren van werk van artiesten
wettelijk worden vastgelegd. Dit
zegt Philips die de uitspraak
van het parlement 'ongebalan-
ceerd' noemt. De muziekbran-
che reageert juist heel enthou
siast.
Het Europees parlement
schaarde zich woensdag achter
aanscherping van het auteurs
recht. De uitpraak was een re
actie op een oproep van 400 ar
tiesten die eisen dat hun werk,
onder meer op Internet, beter
beschermd wordt. Platenmaat
schappijen, muziekverkopers,
elektronicafabrikanten en de
artiesten zelf wachtten al
maanden met smart op duide
lijkheid. t
„Dit gaat veel te ver", zegt een
woordvoerster van Philips.Als
dit voorstel wordt aangenomen,
dan zijn wij allemaal illegaal be
zig als we onze videorecorder
gebruiken." Zij meent dat door
het verbod op het thuiskopië-
ren ook het opnemen van tv-
programma's niet meer zou
mogen. Een standpunt dat
wordt gedeeld door de Europe
se consumentenorganisatie
BEUC. „Deze richtlijn maakt
consumenten criminelen in ei
gen huis."
Philips kan nog niet zeggen wat
de gevolgen zijn voor de pro
ductie van de cd-branders,
waarmee muziekschijfjes via de
computer eenvoudig kunnen
worden vermenigvuldigd.Als
deze wetgeving doorgaat, moet
die eerst nog in elk Europees
land apart worden geïmple
menteerd. Je zou je ook kunnen
voorstellen dat de apparaten
wel verkocht mogen worden,
maar dat degene die ze thuis
gebruikt om ermee te kopiëren
illegaal bezig is."
De muziekindustrie reageert
opgetogen. „Wij zijn heel erg
blij", zegt een woordvoerster
van de NVPI, de Nederlandse
brancheorganisatie voor de pla
tenmaatschappijen. „Een digi
taal tijdperk vraagt digitale wet
geving, dat heeft het parlement
nu erkent."
De NVPI wijst er wel op dat de
strijd voortgaat. Het gaat dan
vooral om de thuiskopie: mag
die wel of niet? Nu mag een ge
bruiker één kopietje van een cd
maken voor eigen gebruik, net
als bij een cassette. „Het amen
dement bepaalt dat de beveili
ging gaat boven de uitzonde
ring voor de thuiskopie", zegt
de woordvoerster. Voor de con
sument pakt die wetgeving vol
gens haar uiteindelijk beter uit.
Platenmaatschappijen zouden
het geld dat ze nu mis lopen
door illegaal kopiëren kunnen
investeren in een beter muziek
aanbod.
mm
Philips doet honderdduizenden
GSM-telefoons in de uitverkoop
de overeenkomst te ontbinden
alsmede 351 miljoen aan af
schrijving op magazijnvoorra-
den.
Topmodellen als de Genie en
de Spark, die slecht verkochten,
zullen waarschijnlijk hun weg
naar de ramsj vinden. Dat gold
al langer voor de Philips Diga,
die na een trage start in voor
deelpakketten belandde en zo
uitgroeide tot het best verkoch
te toestel van Nederland in
'prepaid-pakketten.
Ondanks miljardeninveste
ringen heeft Philips wereldwijd
een marktaandeel van slechts
enkele procenten en staat het
merk volgens marktonderzoe
ker Dataquest op een elfde
plaats, ver na Nokia, Motorola.
Ericsson en ook Panasonic. So
ny en Siemens.
Kopers van een zaktelefoon
kunnen binnenkort waarschijn
lijk profiteren van aanbiedin
gen met goedkope Philips-
GSM's. De magazijnen puilen
uit van honderdduizenden on
verkochte toestellen en het
concern heeft onlangs 351 mil
joen gulden afgeboekt op de
waarde ervan. „De toestellen
gaan goedkoop in de verkoop,
en als dat niet lukt worden ze
vernietigd", aldus financieel di
recteur Jan Hommen gisteren.
Vorig jaar klapte een joint
venture met Lucent, dat met
het merk AT&T Amerikaans
marktleider is in huistelefoons.
Het avontuur kostte Philips be
halve bijna een miljard gulden
ook nog eens 600 miljoen om
