Wolleswinkel hekelt Kok
1 1
El Al komt op geen enkele lijst voor
Enquête Bijlmerramp
Verarmd uranium: levensgevaarlijk of relatief onschuldig?
'El Al is niet van plan
Schiphol te verlaten'
Jorritsma lichtte
Kamer verkeerd in
Uit getuigenis van hoofd RLD
Puin hangar
8
PAG 12 FEBRUARI 1999
t] ok privilege El Al-vrachtwagens'
b^um De Israëlische luchtvaartschappij El Al zou ook met
on wegvervoer bij de douane een uitzonderingspositie genie-
in Verzegelde ladingen zouden door wegtransporteurs zonder
;Ji role van de douanedienst zo bij de loods van het bedrijf op
ihol worden afgeleverd. De EO-rubriek Tijdsein maakte
ia gisteren op Radio 1 melding van. In de rubriek verklaarde
t( chauffeur die jarenlang goederen van El Al door Europa
ie jerde, dat de douane nooit omkeek naar de door veilig-
le spersoneel van El Al verzegelde lading van de maatschap-
vt ,In Londen werd een lading verzegeld, op Schiphol zette de
ii ine een stempel op de papieren en in de loods haalde een
)n jheidsagent van El Al de verzegeling er weer af. Wij dachten
is at uit voorzorg tegen terrorisme gebeurde. Nu met alle
ei uUingen tijdens de Bijlmerenquête ga je toch anders den-
\i zei de chauffeur.
i
'i jdische klachten stort Nauerna
10 iaag De helft van de 34 werknemers van het vuilstortbe-
rsi Nauerna in Zaandam, waar in 1992 het afval van de Bijl-
lei ramp werd gestort, hebben gezondheidsklachten. Uit on-
eii ;oek door de Arbodienst blijkt dat veertien van hen bloedaf-
ei ingen hebben, en zeventien lijden aan oogklachten, huidaf-
m ingen en zware vermoeidheid. Dat bleek gisteren tijdens de
t'i oren van de parlementaire enquêtecommissie. Directeur
d nvan Nauerna zei dat de klachten onder zijn werknemers
n zeer recent zijn geconstateerd. Onderzoek eind vorig jaar
1; deniet tot klachten. Krom zal de resultaten van de tests
rgeven aan het Academisch Medisch Centrum dat is belast
een grootscheeps gezondheidsonderzoek onder betrokke-
bij de Bijlmerramp.
n likwic uit staartstuk
tAG» Medewerkers van El Al hebben enkele weken na de
een stuk uit de staart van de rampboeing gezaagd in het
i'jn van medewerkers van de Rijksluchtvaartdienst (RLD).
maatschappij wilde graag een relikwie hebbenaldus
inspecteur Pruis gisteren voor de parlementaire enquête-
imissie Vliegramp Bijlmermeer. Pruis was er zelf niet bij
ivezig. Het gebeurde in hangar 8, waar wrakstukken werden
Blagen. Pruis deed daar onderzoek. „Ze kozen voor een
wstuk met het logo van El Al", aldus Pruis. Uit het verhoor
j vooralsnog niet duidelijk of er uranium in het 'relikwie'
Bekend is dat uranium als ballast in de staart zat.
[•premier Antillen onthutst
«stad De Antilliaanse ex-premier Liberia-Peters is verbijs-
dat hoge ambtenaren in Nederland zes jaar lang belangrij-
ïformatie hebben achtergehouden over de giftige lading aan
td an het El Al-toestel. „In de relatie Antillen-Nederland
ben wij de neiging tegen Nederland op te kijken. Voor mij is
daarom onbegrijpelijk dat ambtenaren zulke belangrijke be-
ingen hebben genomen", aldus Liberia-Peters. De toenma-
Antilliaanse premier bezocht vrij snel na het vliegtuigonge-
het rampgebied in de Bijlmer. „Ik heb tussen de wrakstuk
van de El Al-Boeing gelopen. Achteraf gezien met gevaar
r eigen leven. Zulke risico's hebben ook koningin Beatrix, de
roners zelf en hulpverleners gelopen."
irrelatie krijgt 430 telefoontjes
cht De Stichting Korrelatie heeft sinds de opening van het
:iale telefoonnummer 430 reacties gekregen van mensen die
verhaal kwijt willen over de Bijlmerramp. De stichting stel-
orige week woensdag op verzoek van de parlementaire en
tecommissie haar telefoonnummer open voor betrokkenen
le ramp. De meeste telefoontjes komen van direct betrokke-
zoals mensen die bij de plaats van de ramp wonen of heb-
gewoond, die bij de hulpverlening waren betrokken of op
ampplek zijn geweest. De bellers melden lichamelijke
hten als huiduitslag, ademhalingsproblemen, spierpijn, ge-
htsklachten of kanker. Ook zijn er heel wat telefoontjes van
isen met psychische klachten. Chronische vermoeidheid,
centratieproblemen, geheugenverlies, depressieve klachten
ngstgevoelens voor de dood zijn het meest gehoord. Het
riale telefoonnummer blijft nog tot het eind van de Bijlme-
quête geopend. Korrelatie is op werkdagen van 9.00 tot 17.00
en van 19.00 tot 22.30 uur bereikbaar op telefoonnummer
•2331335.
iding geslipte El Al-Boeing 'in orde'
rtRDAM De douane heeft geen onregelmatigheden aange-
fen bij de controle van de lading van de El Al-Boeing die
indag op Schiphol van de Zwanenburgbaan schoof. Het toe-
mocht gisteren vertrekken, aldus El Al. Volgens een woord-
rder van El Al zaten er vooral elektronica- en computeron-
delen en textiel in het toestel. Wel zaten er enkele goederen
lie in de luchtvaartwereld als 'gevaarlijk' worden omschre-
Het gaat volgens woordvoerder Klieman onder meer om
ice', dat voor koeling wordt gebruikt. Sinds de Bijlmerramp
de recente onthullingen tijdens de verhoren door de parle-
ntaire enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer, heerst er
I achterdocht over wat El Al vervoert. De douanecontrole
irde tot en met gisteren. De lading kwam overeen met de
chtpapieren en is vrijgegeven.
artverbod wegens mankementen
iphol De Rijksluchtvaartdienst (RLD) heeft vorig jaar na in-
cties twee a drie keer vliegtuigen uit veiligheidsoverwegin-
i belet te vertrekken van Schiphol. Het ging daarbij om 'klei-
zaken' die ter plekke konden worden aangepakt, zoals loslig-
ide bagage in de kabine. Een speciaal RLD-team heeft 228 in-
ïcties verricht om de veiligheid van vliegtuigen voor vertrek
controleren, zo blijkt uit de voorlopige cijfers over 1998. Drie
al werd een toestel van El Al aan een inspectie onderworpen,
arbij geen onveilige zaken werden gevonden. Bij twee drie
stellen van andere maatschappijen zijn voorwaarden gesteld
orens het vliegtuig mocht vertrekken. Het inspectieteam is in
vember 1997 gevormd. De inspecties zijn vooral gericht op
atschappijen met éen minder goede reputatie. De controle
toeken duren ongeveer twintig minuten.
Crisis in relatie Israël'
1lalemHet onderzoek naar de toedracht van de Bijlmer-
np heeft een ernstige crisis veroorzaakt in de Nederlands-Is-
lische luchtvaartrelaties. Dat melden Israëlische kranten. Uit
'test tegen vermeende schendingen van regels door El Al
bben de Nederlandse luchtvaartautoriteiten in de afgelopen
gen Israëlische chartervluchten verboden te landen op Schip-
I. zo stelt het blad Maariv. Een ander blad, Ha'aretz, maakt
'liciet melding van een incident van dinsdag. Toen verboden
Nederlandse luchtvaartautoriteiten de maatschappij Arkia
i vlucht uit te voeren op Amsterdam. Ook Ha'aretz zegt met
Uigheid dat het hier gaat om een protestactie van de Neder-
'ders. Israël dreigt nu met vergeldingsmaatregelen jegens Ne-
'landse vliegmaatschappijen, aldus het blad. Volgens een
ordvoerster van Schiphol heeft de weigering van het Arkia-
stel echter niets te maken met de Bijlmerenquête. Het toestel
*8 geen toestemming van de slotcoördinator om te landen,
'dat volgens haar het aantal slots (landingen en starts die mo
ll worden uitgevoerd) al vergeven was.
ijlmerverhoren op radio 1
ÖSSUAAt Radio 1 gaat de Bijlmerverhoren vanaf volgende
ek woensdag rechtstreeks uitzenden op de middengolffre-
tntie 747. Zolang de enquête duurt, zal Radio 1 de live-uit
gingen verzorgen. Henk van Hoorn, hoofdredacteur NOS-
dio, spreekt van een experiment 'maar als het bevalt, zullen
'zeker overwegen dit vaker te doen bij belangrijke gebeurte-
5sen'. Radio 1 beschikt over twee frequenties, zowel op de AM
l0P FM. Van Hoorn noemt de rechtstreekse uitzendingen een
tima extra service voor onze luisteraars'. „Hiermee kunnen
'aantonen dat we twee zenders functioneel kunnen gebrui-
n' Een alternatief zou zijn dat we een groot deel van onze lo-
lnde berichtgeving inruilen voor de Bijlmerverhoren. Nu kun-
jjniensen kiezen: een samenvatting van de verhoren op FM
[de integrale versie op AM."
rr
den haag anp
Stralingsdeskundigen van het
Energie Centrum Petten (ECN)
zijn er laconiek over, maar de
Amsterdamse onderzoekscen
tra LAKA en Visie weten het
zeker: het licht-radioactieve
verarmd uranium, dat als bal
last in het staartstuk van de
verongelukte El Al-Boeing zat,
is een gevaar voor iedereen die
in de buurt van de rampplaats
verkeerde. De Amerikaanse
Federal Aviation Authorities
(FAA) verspreidde reeds in
1984 een circulaire onder alle
rijksluchtvaartdiensten over
de risico's van het inhaleren
en inslikken van uraniumdeel-
tjes.
De vraag naar de schadelijkheid
dringt zich sinds de ramp met
enige regelmaat op. Echte com
motie ontstond toen LAKA, de
stichting die zich bezighoudt
met het verzamelen van infor
matie over kernenergie, een
jaar na de ramp aan de bel trok.
Maar volgens kernfysicus B.
Harry en stralingstechnoloog A.
Keverling Buisman van het
ECN, is contact met verarmd
uranium net zo ongevaarlijk als
contact met lood. Stralingsge
vaar is er niet, verklaarde Harry
reeds in 1993. Wel bestaat er
een kans op chemische vergifti
ging bij langdurige opname van
grote doses in het lichaam. In
het geval van de Bijlmerramp
zou het gevaar verwaarloosbaar
klein zijn, gezien de kleine hoe
veelheid verarmd uranium. In
totaal zat er 282 kilo in het toe
stel, waarvan 152 kilo altijd
zoek bleef. Niet herkend en af
gevoerd, of verbrand.
Het risico van het inademen
van deeltjes uranium is zeer
klein, verklaarde zijn collega
Keverling Buisman. Zelfs bij het
neerstorten van een vliegtuig,
blijft het uranium waarschijn
lijk intact. Zijn bewering uit
1993 werd gisteren min of meer
gestaafd door de getuigenissen
voor de enquêtecommissie.
Volgens deskundigen werd er
niet veel gesmolten aluminium
teruggevonden. Dat wijst erop
wijst dat er geen sprake was van
zeer hoge temperaturen en dat
het gevaar voor verstuiving ge
ring was.
Dat is echter in tegenspraak
met het vermoeden van andere
deskundigen, die denken dat er
De enquêtecommissie toonde vandaag een foto met een teruggevon
den deel van een balansgewicht van verarmd uranium uit het ramptoe
stel. Op de voorgrond ligt een zakje met daarin een stukje uranium.
foto anp ed oudenaarden
meer slachtoffers zijn dan de
officiële 43. omdat er mensen
door de extreme temperaturen
'verdampt' zouden zijn. Als die
hoge temperaturen er wél wa
ren, dan is mogelijk een deel
van het uranium verbrand en
verstoven. Volgens LAKA is dat
zeker gebeurd. De stichting
voerde een Amerikaans onder
zoek aan waaruit zou blijken
dat verarmd uranium vanaf 500
graden celsius verbrandt en
verstuift tot minuscule deeltjes.
De Amerikaanse Federal Avia
tion Authorities (FAA) ver
spreidde reeds in 1984 een cir
culaire onder alle rijkslucht
vaartdiensten over de risico's
van het inhaleren en inslikken
van uraniumdeeltjes. Die circu
laire klinkt aanmerkelijk minder
geruststellend dan de deskun
digen van het ECN. Er is niks
riskants aan omgaan met het
verarmd uranium in een vlieg
tuig, aldus de circulaire, want er
zit een beschermend laagje
cadmium omheen.
Maar het wordt anders als ie
mand door welke oorzaak dan
ook deeltjes inademt of inslikt.
Dat kan ervoor zorgen dat hun
organen langdurig blootgesteld
raken aan straling. Als aanra
king van verarmd uranium niet
te voorkomen is, draag dan
handschoenen, goede oogbe
schermers en een zuurstofmas
ker, aldus de FAA. Zoals bekend
droegen hulpverleners en an
dere betrokkenen die niet in de
nacht van de ramp.
In bodemmonsters troffen de
onderzoekers geen verarmd
uranium aan. De onrust bleef
desondanks bestaan. De GG
&GD verrichtte een onderzoek
naar de gezondheidsgevolgen
in de Bijlmer, maar vond niets.
De KLM liet mensen die werk
ten in hangar 8. de loods met
de overblijfselen van de Boeing,
onderzoeken. Het leverde niets
op.
In 1998 ontstond nieuwe com
motie over een Zweeds onder
zoek waaruit volgens de stich
ting Visie bleek dat er een ver
hoogd gehalte uranium zat in
de ondasting van een vrijwillige
brandweerman en van een
journalist. Het AMC begon een
onderzoek naar de gezond
heidsklachten waaruit geen
eenduidige conclusie viel te
trekken, en minister Jorritsma
gelastte een onderzoek door het
ECN naar de kans op verstui
ving van verarmd uranium.
Die kans was uitermate klein,
concludeerde ECN in septem
ber 1998. Als het al gebeurd
was, dan was het maximaal en
kele honderden meters van de
rampplek neergeslagen. Minder
dan 10 procent van de deeltjes
kan bij inademing in de longen
komen, aldus het ECN. Dat oor
deelde ook het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mi
lieu (RIVM): „Het risico dat
mensen kanker hebben opgelo
pen door verarmd uranium, is
verwaarloosbaar klein."
Luchthaven Luik lonkt naar vrachtvluchten
schiphol «richard mooyman
Het Belgische Luik hengelt naar
de vrachtvluchten die El Al uit
voert op Schiphol. Mede op
verzoek van El Al onderzoekt de
Luikse luchthaven of de start
baan kan worden verlengd om
transatlantische vluchten mo
gelijk te maken. El Al-woord
voerder Klieman spreekt be
richten tegen dat de Israëlische
luchtvaartmaatschappij Schip
hol de rug wil toekeren vanwe
ge de negatieve reacties die de
Bijlmerenquête oproept.
El Al-directeur Feldschu zin
speelde woensdag in het Israë
lische parlement op vertrek uit
Nederland. Maar hij is verkeerd
begrepen, aldus Klieman. „Hij
heeft gezegd dat hij het aantal
vluchten tussen Israël en Schip
hol opnieuw gaat bekijken als
blijkt dat er als gevolg van de
parlementaire enquête minder
passagiers zullen zijn. Maar op
dit moment zijn er geen plan
nen om op Schiphol iets te ver
anderen."
Het kantoor van El Al in Am
sterdam heeft de afgelopen da
gen circa vijftig boze brieven en
telefoontjes gekregen. Sommige
bevatten antisemitische uitla
tingen, zo bevestigt Klieman.
Maar dat is volgens hem geen
reden om uit Nederland te ver
trekken. „Er zijn ook telefoon
tjes binnengekomen van Ne
derlanders die ons steunen."
De Israëlische luchtvaart
maatschappij heeft al eerder
gedreigd uit Nederland te ver
trekken toen in 1997 op Schip
hol nachtvluchtbeperkingen
werden ingevoerd. El Al voerde
destijds een aanzienlijk deel
van de starts en landingen uit
in de 'gevoelige uren' tussen elf
uur 's avonds en zeven uur 's
ochtends. Het conflict mondde
uit in juridische procedures,
maar El Al heeft zich uiteinde
lijk bij de beperkingen en hoge
re nachttarieven neergelegd.
Schiphol is voor El Al de be
langrijkste luchthaven in Euro
pa.
El Al wil wel de activiteiten in
Brussel op korte termijn uit
breiden. De vliegmaatschappij
is kortgeleden een verbinding
aangegaan met de Belgische
luchtvaartmaatschappij Sabe
na. Alle vluchten tussen Brussel
en Tel Aviv zullen vanaf april
onder een gezamenlijk num
mer worden uitgevoerd. Het
aantal rechtstreekse vluchten
van zowel Sabena als El Al naar
Tel Aviv zal volgens een geza
menlijke verklaring worden uit
gebreid.
De Rijksluchtvaardienst
(RLD) wist drie dagen na de
ramp al dat het vliegtuig
verarmd uranium bevatte.
Minister van verkeer Jorrits
ma beweerde anderhalf jaar
geleden in een brief aan de
Kamer dat 'de RLD op het
moment van de ramp niet
wist dat het vliegtuig van
verarmd uranium was voor
zien'. Getuige Pruis, inspec
teur van de RLD, vertelde
gisteren aan de commissie
dat hij zijn superieuren had
gewaarschuwd dat zij Jor
ritsma verkeerd hadden
voorgelicht. Volgens hem
waren ook zij daags na de
ramp al op de hoogte van
het uranium.
Pruis zei tegen de com
missie dat alle mensen die
werkten in Hangar 8 - waar
de brokstukken werden op
geslagen - wisten van de
aanwezigheid van verarmd
uranium in het ramptoestel.
Onder hen waren mensen
van de KLM, de brandweer,
de Rijkspolitie, het rampen
identificatieteam, de RLD
en de marechaussee. Hij
kon niet verklaren waarom
die kennis nooit is overge
bracht aan het beleidscen
trum en de hulpverleners in
de Bijlmer. Ook vooronder
zoeker Wolleswinkel van de
RLD 'had op de hoogte kun
nen zijn', zei Pruis.
De getuige zei verder dat
minister Jorritsma op 12
september 1997 een brief
met verkeerde informatie
aan de Kamer heeft ge
stuurd over het onderzoek
naar het uranium. Daarin
stond dat het kernenergie-
centrum ECN in Petten di
reet was benaderd nadat de
informatie over het urani
um bekend was.
Dat bleek echter pas in
1993 te zijn gebeurd, een
jaar nadat de vondst voor
het eerst was gemeld. In die
brief zijn de zaken 'verslui
erd' weergegeven. Pruis zei
tijdens het verhoor dat hij
de topambtenaren Weck en
Wolleswinkel dezelfde dag
per e-mail op de hoogte
heeft gebracht van de fout.
Op woensdag 7 oktober
1992 werden in alle vroegte
in de hangar metingen ver
richt, waarbij werd vastge
steld dat de radioactieve
straling beneden de normen
bleef en er dus geen gevaar
was. Het verarmd uranium
werd gebruikt als balansge
wicht in het staartstuk van
het vliegtuig. Het feit dat er
niet veel gesmolten alumi
nium was gevonden wees er
volgens de deskundigen in
de hangar op dat bij de
brand in de Bijlmermeer
geen hoge temperaturen
waren geweest - niet boven
de 700/800 graden Celsius -
zodat er geen gevaar voor
verstuiving van het verarmd
uranium was. Andere getui
gen hebben echter ver
klaard dat de temperaturen
bij de brand boven de dui
zend graden kwamen.
H. Pruis: „Ik wist op 7 oktober
dat er verarmd uranium in het
vliegtuig heeft gezeten. De KLM
en de brandweer hebben in de
hangar bij de brokstukken me
tingen verricht. Het was niet ge
vaarlijk, zeiden zij. Intern in de
hangar hebben we dit gemeld.
Vooronderzoeker Wolleswinkel
had het ook kunnen weten. Het
is verder niet naar buiten toe
aangegeven, omdat het niet als
bijzonder werd beschouwd. Er
zijn geen metingen gedaan naar
uraniumstof in de hangar."
'Premier schiet uit de heup
Getuige Wolleswinkel heeft in een brief aan de parle
mentaire enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer uit
gehaald naar premier Kok. ,,De minister-president vindt
het niet nodig zich eerst van de juistheid van de verkre
gen informatie op de hoogte te stellen, maar begint on
middellijk uit de heup te schieten en treft een zevental
weerloze ambtenaren", schrijft Wolleswinkel vanaf zijn
Oostenrijkse vakantie-adres aan commissievoorzitter
Meijer.
Wolleswinkel was in 1992 leider
van het onderzoek naar de oor
zaak van de Bijlmerramp. Hij
was destijds ook al topambte
naar bij de Rijksluchtvaart
dienst (RLD), onderdeel van het
ministerie van verkeer en wa
terstaat. Vorige week werd hij
scherp verhoord. Uit zijn brief
blijkt dat Wolleswinkel met een
zeer onbevredigend gevoel is
blijven zitten.
„De ambtenaren moeten
voortdurend hun onschuld be
wijzen. De maatregelen van
Kok zijn onterecht", aldus Wol
leswinkel in een mondelinge
toelichting op zijn brief. Hij is
het niet eens met het beeld van
een zeer gesloten ministerie.
„Er is steeds geprobeerd alle in
formatie zo goed mogelijk naar
buiten te brengen."
Wolleswinkel schrijft dat er
een frappante overeenkomst is
tussen wat er op 4 oktober 1992
op de verkeerstoren gebeurde
en het overleg tussen Kok en
Netelenbos op 4 februari, voor
afgaand aan de ministerraad op
vrijdag. „In beide gevallen ging
het om informatie die op het
eerste gezicht alarmerend leek
en die achteraf onjuist bleek te
zijn."
Volgens Wolleswinkel heeft
de El Al-medewerker die de
luchtverkeersbeveiliging op 4
oktober 1992 op de hoogte stel
de van gevaarlijke lading aan
boord van de ramp-Boeing zich
vergist. El Al baseerde zich op
de verkeerde lijst met gevaarlij
ke stoffen, aldus Wolleswinkel.
De luchtverkeersbeveiliging
hield die informatie 'onder de
pet'. Dat was reden voor Kok en
Netelenbos om drie verkeerslei
ders met buitengewoon verlof
te sturen. Ook is Wolleswinkels
toenmalige baas, directeur-ge
neraal Weck van de RLD, op
non-actief gesteld.
Wolleswinkel, op dit moment
plaatsvervangend directeur-ge
neraal van de RLD, doet in zijn
brief de aanbeveling dat de po
litiek zich minimaal met onge-
vallenonderzoek bemoeit. „Een
ongevallenonderzoek zou meer
als een rechtszaak moeten wor
den gezien, waarbij het alge
meen geaccepteerd is dat de
rechterlijke macht op een onaf
hankelijke manier zijn gang kan
gaan zonder rapportage aan en
commentaar vanuit de poli
tiek."
schiphol Hangar 8 op Schiphol, waar na de ramp de brokstukken van het El Al-toestel voor onderzoek naar toe zijn gebracht. archieffoto
eindhoven gpd
vervolg van voorpagina
De vraag wat er aan boord van
de gecrashte El Al-Boeing heeft
gezeten, kan worden uitge
breid: Wat zat er tot 1992 so
wieso aan boord van El Al-
vliegtuigen die over Nederlands
grondgebied vlogen na starts en
landingen op Schiphol?
Gevaarlijke stoffen en de ma
nier waarop die werden ver
pakt, werden tot aan de crash
nimmer gecontroleerd. El Al
werd het daardoor niet moeilijk
gemaakt om hun adagium voor
de klanten op Schiphol waar te
maken: 'Het woord 'onmoge
lijk' kennen wij niet'. Andere
maatschappijen werden wél ge
ïnspecteerd, El Al niet. „We
vonden altijd iets. Bij iedereen.
Maar El Al komt op mijn lijsten
niet voor."
Ronald Schnitker weet het als
geen ander. Tot 1992 was hij
hoofd van de Rijkspolitiedienst
Luchtvaartonderzoek die ver
antwoordelijk was voor de con
trole van gevaarlijke stoffen.
„Wolleswinkel van de Rijks
luchtvaartdienst zei tegen de
enquêtecommissie dat 'gevaar
lijke stoffen' niet zo gevaarlijk
zijn. Maar dat is niet zo. We
kennen allemaal het voorbeeld
van een kist van Value Jet die in
Florida crashte, omdat jerry
cans niet goed waren ingepakt
waardoor de vloeistof explo
deerde. Belangrijk is dat de
stoffen volgens de voorschriften
verpakt zijn en zich in toegesta
ne concentraties aan boord be
vinden. En dat op etiketten en
vrachtpapieren duidelijk staat
wat er in zit. Dat controleerden
wij."
Schnitker weet niet waarom
zijn dienst de lading van EL Al
altijd links liet liggen. Wel her
innert hij zich dat zijn twee ba
zen op Schiphol, de kolonels
Gerritsen en diens opvolger
Maurer, in hun jonge jaren be
trokken waren bij extra veilig
heidsmaatregelen voor El Al.
„Ze zaten begin jaren zeventig
namens de rijkspolitie in een
club die met El Al de beveiliging
in verband met kapingen aan
scherpte. Dat geeft natuurlijk
een emotionele band."
Die ene keer dat zijn dienst El
Al wél onderzocht, kreeg hij
prompt bezoek van zijn baas
Gerritsen. „Hij vroeg me: Wat
doe je bij mijn vrienden van El
Al?" Schnitker gist naar de oor
zaak van het uitblijven van con
troles: „Misschien verwachtten
mijn mensen problemen met
de El Al-beveiligers. Of bestond
bij ons ook zoiets als: 'Van El Al
blijven we af. Een soortgelijke
houding werd door een van de
luchtverkeersleiders tegenover
de enquêtecommissie ver
woord. Ik zou het echt niet
meer weten."
Hij is inmiddels directeur ju
ridische zaken van Eindhoven
Airport. De controles op ge
vaarlijke vracht volgt hij op af
stand. Als ter sprake komt dat
El Al wellicht naar een andere
luchthaven, eventueel in België,
wil uitwijken wegens de 'antise
mitische' problemen in Neder
land, komt hij met een herinne
ring. „Ik ben eens met een
ploeg naar het vliegveld bij
Brussel geweest. Daar deden ze
helemaal niet aan controles, wij
deden voor hoe dat moest."
Zowel het openbaar ministe
rie in Haarlem als de Rijksver
keersinspectie. die de ladingen
de laatste jaren controleert,
konden nog geen informatie
geven over de ladingcontroles
bij El Al na de crash. Dit wordt
daar nog uitgezocht. De vraag
of El Al-lading inmiddels wel
wordt gecontroleerd, blijft
daardoor voorlopig onopgehel
derd. Voormalig Schiphol-com-
mandant Maurer van de Rijks
politie en later de Marechaus
see wilde niet reageren.