Vlucht uit de werkelijkheid
rutto, stern en grasmus vereeuwigd in de polder
Platina Volumia! covert Joe Cocker
Cultuur Kunst
Verdwazing
Wulisch
naar paus
Libéma wil NewMetropolis
)AG 12 FEBRUARI 1999
chef jan rijsdam, 071 -5356444. plv. chef annet v
n aarsen 071-5356443
ouw moet uit buurt Pitt blijven
■urtiES De 19-jarige Athena Marie Orlando die op 7 januari
^étraam van Brad Pitt was geklommen en tien uur lang in
(mis verbleef mag van een rechtbank in Los Angeles drie
lang op geen enkele manier contact met de acteur zoeken
jet dichter dan 100 meter in zijn buurt komen. De vrouw
i„ te horen dat Pitt ,,het recht heeft om niet door indringers
I orden lastig gevallen". Overigens was Pitt niet thuis toen
jido zijn huis binnendrong. Volgens Pitt heeft de vrouw
sseptember 1996 „veel bedreigende en bizarre brieven" bij
I uinhek neergelegd.
J tterdamse villa wordt museum
Rotterdam krijgt er een museum bij. Het Woonhuis
ieveld, een goed voorbeeld van het Nieuwe Bouwen, wordt
stanreerd en ingericht om -vanaf 2001- bezoekers te kun-
ontvangen. De villa werd rond 1930 ontworpen door archi-
enbureau Brinkman en Van der Vlugt, bekend van het Feye-
II rdstadion en de Van Nelle Fabriek. Van Nelle-directeur Son-
>|d was zo enthousiast over de fabriek, dat hij ook een villa
iet architectenduo bestelde. Het Woonhuis Sonneveld is in
den van de Stichting Volkskracht Historische Monumenten
1 vordt in beheer gegeven aan het Nederlands Architectuurin-
(NAi).
annen voor Haydn gezocht
rhout Het oratorium 'Der Schöpfung' van Haydn wordt
iëtoepasselijke datum van 1 januari 2000 uitgevoerd in de
e, ns-katholieke kerk in Voorhout. Vijf solostemmen, een
het kindertheater van Marleen van Leeuwen en het Helios
imble brengen op een bijzondere theatrale wijze het schep-
lerhaal. Het speciaal voor deze gelegenheid opgerichte
teur-projectkoor is echter nog lang niet compleet en moet
den aangevuld met tenoren en bassen. Geïnteresseerden
men zich opgeven bij E. van Noort tel 0252-215 459 of bij C.
ill, Tilburg 0252-215 459.
Première Figuranten in de Leidse Schouwburg
En toen schreef hij een avondvullend toneelstuk. Arnon
Grunberg had al een reputatie als ober, hoerenloper,
makelaar, acteur, boekenschrijver, praatjesmaker, en li
teraire held van jong Nederland achter de rug. En nu
heeft hij in opdracht van 't Bos Theaterproducties een
toneelbewerking geschreven van zijn eigen roman Figu
ranten.
leiden pablo cabenda
Figuranten gaat over de lotge
vallen van de losers Broccoli,
Ewald Stanislas Krieg en Elvira
Lopez, wanna-be's, lichtzinnig
op weg naar mislukking. „Ik
kan niet veel, maar ik probeer
van alles", aldus de megaster
van de Nederlandse boekenlijs
ten
Morgen vindt de première
van de toneelproductie Figu
ranten plaats in de Leidse
Schouwburg. En het zal het
hart van staatssecretaris Ploeg
ongetwijfeld onstuimig doen
kloppen. Want Grunberg op het
toneel betekent veel jeugd in de
zaal.
Maar hoe druk het ook zal
zijn, Grunberg zelf zal schitte
ren door afwezigheid. Beslom
meringen in New York houden
hem aan de ander kant van de
Atlantische Oceaan.
Het is de tweede keer dat
Grunberg samenwerkt met re-
giseusse Judith de Rijke. In 1994
schreef hij al voor haar het stuk
'Van Palermo naar San Francis
co'.
Het stuk Figuranten wijkt af
van de roman. En als je vraagt
hoe het stuk zich verhoudt tot
het boek laat Grunsberg per fax
weten dat het gezien kan wor
den als 'een gebouw met meer
dere verdiepingen, een crema
torium voor kabouters en konij
nen, zoiets'.
Grunberg gruwt namelijk van
gepsychologiseer. En het be
langrijkste verschil tussen boek
en stuk is 'dat je het één kan
kopen in de boekhandel en dat
je voor het ander naar de
schouwburg moet.' Oh.
Acteur Dimme Treurniet die
Broccoli speelt denkt er anders
over en meent dat het verhaal
moet worden gezien als wat
vooraf ging aan het boek, of
juist wat erop volgde.
Hoe dan ook, het stuk speelt
zich in tegenstelling tot de ro
man af op één plek. Een fami
lierestaurant zonder klanten.
De ouders van Broccoli moeten
Nederland verlaten, en kinde
ren en ouderen vieren hun
laatst avond samen.
Twee generaties die ieder op
geheel eigen, maar vooral
'Grunbergiaanse' wijze vluch
ten uit de werkelijkheid. Paella,
karaoke en veel onverzoenlijke
desillusie. Maar dat maakt de
personages, als we dat 'Grun-
bergiaans' tenminste correct
interpreteren, juist zo hilarisch.
Het is te hopen dat Figuran
ten zelf niet uitdraait op een
desillusie. Grunberg heeft met
zijn bijdrage aan podiumkun
sten tot nu toe minder succes
dan met zijn boeken. Het veer
tiende kippetje, de film waar
voor Grunberg het script
schreef, flopte en kreeg genade
loze kritieken te verduren.
Mocht dat gebeuren dan is er
nog geen man overboord. In
maart dit jaar komt zijn dicht
bundel 'Liefde is business' uit.
En dan geldt altijd nog: 'Als we
slagen zulen we helden zijn, en
zo niet, dan zullen we voor de
rest van ons leven weten wat
nederigheid is.'
Figuranten: première morgen
avond in de Leidse Schouw
burg. Try-out vanavond, even
eens in de Schouwburg.
de mensen ze mooi vinden voel ik dat in mijn hart'
swoude-rijndijk
tandbeeld voor een vogel,
monument voor de grutto,
asmus en de stern. Naam-
Qadderaartjes die ons al
n: enlang de vleugel boven
oofd houden. De gemeen-
zerswoude-Rijndijk gaf de
ngse beeldhouwer Hans
opdracht om drie beelden
aken ter gelegenheid van
uccesvolle ruilverkaveling
ii poldergebied. En kijk,
maakte voor 100.000 gul
drie soorten bronzen vo-
van grote schoonheid en
at het goed was. De drie
werken werden gistermid-
nthuld.
i2* rgemeester Houdijk, aan
vasthoudendheid het te
jen is dat de beelden er zijn
nen, drentelt wat zenuw
door de hal van het ge-
itehuis in Hazerswoude-
lijk. Hij zal als reisleider
iren voor de genodigden,
K net twee bussen naar de
A kunstwerken worden ge-
i
'Grutto' is geplaatst aan
Jange Kerkepad in Zoeter
ie, de 'Grasmussen' klim-
cs in een bronzen boompje
irz Ie kruising van het Groe-
ijksepad en de Rijksweg 11
Ijnwoude, en in dezelfde
eente verfraait het beeld
rte Stems' de waterpartij
iiet terrein van Staatsbos-
er aan het Spookverlaat.
te-.en van de eisen was dat de
w den een relatie moesten
«A len met het landschap. En
hebben de beelden van
zegt Houdijk. „Er is een
ïète gehouden en dit wilde
(ersum/amsterdam anp
Kunstenaar Hans Mes neemt afscheid van zijn grutto op het Lange Kerkepad.
de bevolking. De kunstwerken
staan langs fietsroutes, dus ook
aan het recreatieve aspect is ge
dacht. Zelf ben ik niet zo'n vo
gelkenner. Ja, ik heb \Toeger
wel vogelnestjes leeggehaald,
maar daar bleef het bij. Maar de
vogels van Mes vind ik erg ge
slaagd."
Wethouder Van der Lecq van
Welzijn staat in de hal naast
een beeld van drie blote heren
die op hun handen staan. Door
die houding komen de ge
slachtsdelen van het groepje
acrobaten prominent naar vo
ren. „Tja", zegt Van der Lecq,
„dat beeld staat hier al zo'n vijf
tien jaar. Eerst stond het in de
tuin voor het stadhuis, vlakbij
de vijver. Toen het steeds meer
gebeurde dat men de heren wil
de laten zwemmen, hebben we
ze maar binnengehaald."
Jan Kuijt en Siem van der
Haas, beiden lid van de vogel
werkgroep Koudekerk/Hazers-
woude, zullen 'Grasmussen' en
'Zwarte Stems' onthullen. Ze
zijn blij met het initiatief van de
gemeente. Siem van der Haas:
„Van de zwarte stern waren er
ooit in Nederland zo'n 15.000.
Dat aantal is dramatisch terug
gelopen tot 800. De vogels heb
ben het moeilijk, kunnen bijna
nergens meer rustig nestelen."'
„Op de slootkanten mag van
de boeren tegenwoordig geen
FOTO ANNETTE LAMEIJER
margrietje meer groeien. Alles
moet glad als een biljartlaken.
We hebben voor de sterns nu
vlotjes gemaakt waarop ze kun
nen nestelen. En dat helpt.
Grasmussen zie je bijna niet
meer. Daarom is het mooi dat
ook die vogeltjes nu zijn ver
eeuwigd."
Een half uurtje later verza
melt zich een kleumend groep
je op het Lange Kerkepad in
Zoeterwoude, waar de grutto
van Mes een plaats heeft ge
vonden. De vogel is manshoog
en uitgevoerd in brons. Mes:
„Ik heb hem uit plakjes opge
bouwd om zo de ruilverkave
ling te symboliseren. Ik heb
eerst de omgeving op video ge
zet en daar overheen mijn ont
werp digitaal geprojecteerd. Zo
kon ik zien hoe de verhoudin
gen moesten zijn. Hij staat daar
prachtig. Vooral in de mist krijg
je een mooi effect."
Vuurtoren
„Hij lijkt gelukkig goed op de
grutto", zegt een toeschouwer.
„Ze wilden hier eerst een vuur
toren neerzetten. Zie jij in deze
polder ergens een zee?"
Van de grutto gaat het naar
de grasmussen. De belangstel
lenden baggeren door de mod
der. 'Waren we maar wadvo
gels', zegt een dame met ge
zondheidsschoenen aan. De
drie bronzen mussen zitten in
een boom van rijshout. Vanaf
de nieuwe autoweg moeten ze
voor de automobilisten straks
te zien zijn.
Het beeldhouwwerk gaat in
de straffe noordooster wat heen
en weer. „Er zit inderdaad spe
ling in", zegt Mes. „Maar het
beeld is zeer stevig. Er zijn vele
meters messing schroefdraad in
verwerkt. Het is behoorlijk van-
dalismebestendig. Als je erin
zou klimmen, denk je door die
speling dat het beeld meteen
afbreekt. Maar dat lijkt maar zo.
Het kan tegen een stootje."
„Het is een sierlijk beeld, ik
heb er een beetje een arabesk
van willen maken. Wat zegt u?
Drie beelden voor een ton niet
veel geld? Ach, als de mensen
ze mooi vinden, voel ik dat in
mijn hart. En dat is ook een
deel van mijn loon."
Band verkoopt in jaar tijd 200.000 exemplaren van debuutalbum
tilburg rene megens
Xander de Buisonjé glundert op
het podium van het Tilburgse
café Bolle. Logisch, want de
zanger van de Nederlandstalige
popband Volumia! krijgt uit
handen van Peter Kroone, di
recteur-uitgever van het nieuwe
muziekblad Backstage, een
dubbelplatina plaat uitgereikt.
In een jaar tijd verkocht Volu
mia! tweehonderdduizend
stuks van hun debuutalbum
'Volumia!'. Dat is in de geschie
denis van de Nederpop nog
nooit voorgekomen, stelde
Kroone. Applaus en champag
ne is het resultaat.
Volumia! is in Tilburg in ver
band met de start van de vierde
jaargang Marlboro Flashbacks.
Aanstaande woensdag staat de
band in Bacchus in Leiden. Met
de Flashbacks werpen vooraan
staande Nederlandse bands
zich op het repertoire van pro
minenten uit de popmuziek.
Volumia! covert Joe Cocker.
Cocker past bij Volumia!, meent
De Buisonjé. „Wij hebben ook
blazers en zangeressen. In onze
covertijd speelden we rockpop
met af en toe een funky toefje
en vooral veel soul. Muziek
moef uit je hart en uit je tenen
komen. Dat vinden wij terug bij
Joe Cocker".
Eerder die middag stelt De
Buisonjé op het podium tegen
over Jan Douwe Kroeske, gast
heer in café Bolle: „We kunnen
Cocker niet precies nadoen,
maar we gaan het wel probe
ren. Ook hebben we nummers
van Cocker een beetje een ei
gen jasje gegeven. We hebben
in sommige nummers andere
overgangen, maar 'With a litüe
help' spelen we net als Cocker
in een versie van tien minuten.
In de tijd dat Volumia! nog een
coverband was, hebben we ook
veel nummers van Joe Cocker
gespeeld. We voelden ons daar
lekker bij."
De Buisonjé wil zich niet op
hetzelfde niveau zetten als
Cocker. „Hij is mijn held. Je
moet hem niet proberen pre
cies na te doen, want je moet
die man lekker in zijn waarde
laten. Ik vind het heel leuk om
Joe Cocker na te doen. De
meeste mensen kennen ons al
leen van de ballads die een hit
zijn geweest, maar het publiek
mag best eens weten dat wij het
ook heel leuk vinden om te
rocken."
Het is heerlijk om even niet je
eigen nummers te spelen, zegt
De Buisonjé tegen Kroeske.
„We hebben net heel lang va
kantie gehad. We hebben ont
wenningsverschijnselen en wil
len nu heel graag weer spelen.
Vanavond wordt het eerste op
treden na anderhalve maand."
„We hebben anderhalve
week hiervoor gerepeteerd en
we hebben nu zoiets van: we
zijn ooit op lekker kleine podi
umpjes begonnen en we mis
sen dat allemaal heel erg. Met
zo'n Flashbacks-tournee kun-
Xander de Buisonjé: „Muziek moet uit je hart komen. Dat vinden wij terug bij Joe Cocker."
nen we weer echt muziek ma
ken. Daarvoor hebben we de
band destijds opgericht. En nu
hebben we dubbelplatina."
Natuurlijk is Buisonjé uiter
mate in zijn sas met deze pres
tatie. „Toch is de uitreiking van
deze dubbelplatina plaat niet
onze absolute mijlpaal. Dat is
het krijgen van onze gouden
plaat. Dat is het eerste tastbare
dat je krijgt. Ik had het nooit
verwacht. De gouden plaat
zorgde voor een goed gevoel,
ook onderling tussen de men
sen in de band. Je bent met zijn
negenen aan het janken omdat
je een gouden plaat hebt gekr e
gen. Het was een beloning voor
zes jaar keihard werken. Jaren
lang hebben we onze eigen kis
ten gesleept en voor nul gulden
Zou U het geloven als U las dat
New York trog wel mag uitbrei
den, mits het Central Park dan
ook wordt volgebouwd? Mag
Amsterdam verder uitbreiden,
tenvijl het Amsterdamse Bos on
bebouwd blijft? Wat een geluk,
dat Leiden de Meren wijk en de
Stevenshof kon bebouwen, zon
der dat daarvoor eerst De Leidse
Hout en het Van der Werfpark
moesten verdwijnen. Wie geen
planologie gestudeerd heeft, be
grijpt direct
wat een onzin
dit is.
Naarmate een
stad groter in
oppervlakte is,
is het natuur
lijk belangrij
ker dat er bin
nenstedelijke
groenvoorzie
ningen zijn. Al
is het maar om
het recreatie-
verkeer te be
perken. Vanwe
ge het belang
van dergelijke
recreatieve
groenvoorzie
ningen in en
bij de stad
kreeg Leiden
nog in mijn
wethouderstijd
ruime subsidies
voor de groene
gordel langs de singels en de
aanleg van het park Cronesteyn.
Leiden behoorde ook toen al tot
de steden met weinig groen.
Tot dusver was het in de ruimte
lijke ordening algemeen aan
vaard, dat het platteland (en
dus Het Groene Hart) belang
heeft bij een wervend stedelijk
woonmilieu. Alleen dan immers
lukt het om mensen te verleiden
om in de stad te gaan wonen en
niet op het land. De Randstad
gaat steeds meer op Los Angeles
lijken, maar zelfs daar zouden
ze het niet in hun hoofd halen
om een park dat nog maar net
volgroeid is te vernietigen.
In een democratisch ongecon
troleerd bestuurlijk en ambtelijk
clubje - wethouder Tjeerd van
Rij zat er overigens bij - ont
stond de volgende onnavolgbare
stelling: Leiden mag zich alleen
verder buiten haar grenzen ont
wikkelen, als voor straf ook het
park Cronesteyn wordt ver
steend. Weg park, al lijkt er een
symbolisch groeit stukje te mo
gen blijven (voor het uitlaten
van honden?). Het zou namelijk
zo zielig zijn voor Zoeterwoude,
als zij wel een stuk van haar
(grote) groene gebied moet opof-
betere plek, maar Wassenaar
heeft een betere lobby dan Lei
den naar de provinciale WD,
die in de provincie Zuid-Hol
land dezelfde machtspositie
heeft als de PvdA in de stad Lei
den.
Onderwijl schrijft Minister
Pronk van VROM dat "netwerk
steden" groener moeten worden.
Het idee van de vernietiging van
park Cronesteyn hoort bij het
project "Gebiedsuitiverking Lei
den - Haar-
CEES WAAL
de Noordvleugel (met de kernen
Amsterdam, Utrecht en Haar
lem) van de Randstad
In de jaren zeventig profileerde
Leiden zich met de leus "het
hart van de Randstad": het is nu
werkelijkheid. Vanuit Leiden
zijn alle voorzieningen in de an
dere netwerksteden van de
Randstad goed bereikbaar. Her
is voor Leiden niet zinvol om op
één van die andere kernen te lij
ken. "Niets lijkt op Leiden" geldt
bovenal voor de Leidse binnen
stad en cultuur.
In de jaren zestig en begin jaren
zeventig dreigden oude binnen
steden, waaronder Leiden, te
worden vernietigd door ingrij
pende verkeersplannen. De bin
nenstad moest worden aange
past aan een willekeurig, maar
toen wel modieus model van
verkeersdeskundigen. Dat vindt
iedereen nu grote dwaasheid.
Nu speelt of en in hoeverre de
Leidse binnenstad moet worden
aangepast aan de toevallige in
zichten van een projectontivik-
kelaar over een modern winkel
gebied. Maar waarom zou je
naar de Leidse binnenstad
gaan, als die sprekend is gaan
lijken op bijvoorbeeld het win-
feren en Leiden niet. (Probeer keicentrum in Amstelveen?
als denkoefening deze gedachte- Leidse politici die de binnenstad
gang over "verdiende straf' eens willen vernietigen om haar te
toe te passen op het volbouwen kuhnen aanpassen aan de
van de met Zoeterwoude verge- waan van de dag van project
lijkbare wijk Roomburg!). ontivikkelaars, zijn verdwaasd.
Leiden verliest ook al recreatieve Het is dezelfde soort verdwazing
mogelijkheden in de Oost-Vliet- die beleidmakers laat zeggen
polder. Daar moet een depot ko- dat ter wille van de ontwikke-
men om bagger te storten. In ling van Leiden ons park Cro-
Wassenaar is daarvoor een veel nesteyn vernietigd moet worden.
Budapester Klezmer Band:
ontroerende en opzwepende muziek
beetje braaf. De violiste riep op
mee te zingen, fluiten en dan
sen, maar het publiek kwam
niet los. De mensen zaten rus
tig te luisteren, klapten af en toe
aarzelend mee als de pianist
daar duidelijk om vroeg, maar
verder bleef er afstand tussen
publiek en muziek.
Dat lag niet aan de band,
maar aan de zaal; de Stadsge
hoorzaal is te netjes voor dit
soort optredens. De stoelen zijn
veel te mooi om eruit op te
springen en eens flink uit je dak
te gaan. Jammer, want de band
verdiende meer respons.
Veel indruk maakte de violis
te, die zo soepel om kon scha
kelen van zachtheid en raffine
ment naar opzwepende virtuo
siteit. De klarinettist strooide
kwistig zijn puntige nootjes
rond, maar kon ook zacht en
gevoelig spelen. Ook de accor-
deoniste was virtuoos en drukte
een groot stempel op de stem
ming. Leuk waren de nummers
waarin klezmer gecombineerd
werd met andere muzieksoor
ten. De dixieland, de Roemeen
se folklore en de blues kwamen
goed uit de verf, zonder dat de
klezmer-wortels werden losge
laten.
Ondanks de afstand was dit
optreden toch een succes.
Vooral als er bekende nummers
werden ingezet, kon je een
zachte golf van herkenning in
de zaal voelen.
RECENSIE MAARTEN BAANDERS
Als er één muzieksoort bestaat
die uit het leven gegrepen is,
dan is het klezmer. Deze mu
ziek heeft haar oorsprong in de
Jiddische cultuur in het Oost-
Europa van voor de oorlog.
Kleine bandjes speelden op
straat of op feesten die unieke
mengeling van vrolijke levens
kunst en diepe melancholie.
Het optreden van de Buda
pester Klezmer Band in de
Stadsgehoorzaal was een knap
staaltje van deze ontroerende
en opzwepende muziek. Zo
werd er een lied gezongen over
een arme vrouw die sigaretten
op straat verkocht en smeekte
om toch één sigaret te kopen,
opdat ze haar honger kon stil
len. De geknepen vioolklank op
de slome accordeonbegeleiding
en daarna de breekbare stem,
die smartelijk was zonder som
ber te zijn, spraken zeer direct
tot het gevoel. Dit gold ook'voor
de feestelijke Poolse muziek di
rect daarna. Prachtig waren de
talloze nummers met een intro
vol aansluipende spanning in
lange tonen, gevolgd door een
uitbarsting van bruisende en
aanstekelijke ritmes. Het is mu
ziek die dicht bij je staat.
Toch bleef de avond een
overal gespeeld. Dat deden we
alleen omdat we lekkere mu
ziek wilden maken."
Volumia! covert Joe Cocker
in kader van Marlboro Flash
backs: 17 februari in Grand
Café Bacchus in Leiden Lei
den. Daarna op 25 februari
nog te zien in Paradiso Am
sterdam.
Amsterdam anp Volgens directeur D. Lips
heeft Libéma concrete plannen
voor het museum. „Het pro
duct moet wel worden aange
past", zegt Lips. „Uit onderzoek
blijkt dat het museum vooral de
groep 6- tot 14-jarigen aan
spreekt. We moeten het dus
leuker maken voor gezinnen
met oudere kinderen."
Volgens bewindvoerder R. de
Ruuk hebben zich tien gegadig
den voor het museum gemeld.
Libéma wil wetenschapsmuse
um NewMetropolis in Amster
dam overnemen. Het museum
heeft een schuld van 11,5 mil
joen gulden en verkeert in sur
seance van betaling. Libéma,
beheerder van onder meer het
Autotron en de Leidse
Groenoordhallen, wil een be
drag van ;vijf tot tien miljoen
gulden' investeren.
