Kamer: voorrang NS
op hogesnelheidslijn
„(verleg asielbeleid
Va lent ij in
kortingen
bij Bruna
Binnenland
'Besparing HSL-tunnel
moet naar Leiderdorp'
Verkrachter krijgt rol in eigen 'film'
Paspoort niet meer direct klaar
Gezinsuitbreiding
Borst negeert kritiek op
beperking hulpmiddelen
uswaie. o/eaeN w filêa te. ustmvea succes
NDERDAG 11 FEBRUARI 1999
weinig toezicht keuringen
haag». Het toezicht op wettelijke keuringen schiet tekort. De
^twöordelijke ministers beschikken vaak over onvoldoende
jrmatie over de uitvoering van dergelijke keuringen. Daar-
,rkunnen zij er niet altijd voor instaan dat die keuringen de
ger voldoende bescherming bieden. Dat concludeert de Al-
nene Rekenkamer in een donderdag verschenen rapport. De
;enicamer onderzocht in de periode 1996-1997 tien wettelijke
uingen waaronder die van arbeidsomstandigheden, auto's,
[rinepompen, drinkwater, melk en scharreleieren.
Iverval na elf jaar opgelost
>[pekei_a Na elf jaar heeft de politie van Winschoten een
téöverval op een destijds 88-jarige vrouw uit Oude Pekela
ielost. Een 35-jarige man uit Finsterwolde heeft bekend en is
'gehouden. De man maakte een klein bedrag buit en sloeg
vrouw met een ijzeren voorwerp op het hoofd. De dader kon
na een tip worden aangehouden.
aaks meisje (13) vermist
tnnECHTPolitie en vreemdelingendienst in Dordrecht zijn
zoek naar de dertienjarige Razaw Hasan Muhammed. Het
akse meisje wordt sinds vorige week dinsdag vermist. De po-
t neemt de zaak 'bijzonder serieus' en sluit een misdrijf niet
Razaw was op de dag dat zij verdween om zes uur 's mor-
!5 met haar vader, oma en acht broertjes en zusjes vanuit Sy-
op Schiphol aangekomen. Daar werden zij opgewacht door
moeder en een zusje die al twee jaar in Nederland verblijven,
keen medewerker van Vluchtelingenwerk was op de lucht-
ven aanwezig. Razaw verdween in de trein die van Schiphol
[weg naar Dordrecht was. Een conducteur heeft het kind mo-
ijk in Leiden zien uitstappen. De rest van het gezin was naar
Ierland gekomen voor gezinshereniging.
abysmokkelaar voor de rechter
«arest De Nederlander die half januari in Roemenië werd
gepakt wegens kindersmokkel, is in staat van beschuldiging
leid. De 50-jarige man werd op het vliegveld van Boekarest
irresteerd toen hij een net een maand oud meisje naar Ne
land probeerde te smokkelen, aldus Justitie in Roemenië. In-
ddels is ook de moeder van de baby aangehouden, evenals
nverpleegster van een kraamkliniek. De man zou in totaal
00 gulden voor de baby hebben betaald.
nderwijsbond bezorgd over inflatie
ikaag De onderwijsbond CMHF heeft zijn bezorgdheid ge-
over de jongste inflatiecijfers. Volgens het CBS-cijfer van ja-
ari is de inflatie op jaarbasis 2,2 procent. De bond is bang dat
cijfer de toon zet voor heel 1999 en weet nog niet of het prin-
Ïkkoord dat nu is afgesloten voor een nieuwe onderwijs
wet met een positief advies naar de leden kan. Onderhan-
aarT. Rolvink van de grootste onderwijsbond, de Algemene
(AOb), zegt nog steeds van plan te zijn om met
positief advies naar zijn leden te stappen.Als de inflatiecij-
straks anders uitvallen dan verwacht, dan moeten we daar
een volgende CAO maar weer rekening mee houden."
Imere krijgt trouwkasteel
(ere» Almere krijgt een 'trouwkasteel'. Nadat eerder is geble-
idat het niet mogelijk is een kasteel ergens uit Europa te im-
neren, laat de stad nu een kasteel in achttiende eeuwse stijl
uwen. Maar het is niet de bedoeling dat in Almere een soort
sneyland ontstaat. Kasteel 'Het Overgooi' biedt aspirant-echt
ten een romantische ambiance om het ja-woord te wisselen,
tder zijn toeristen en conferentiegangers welkom. Het kasteel
rdt het eerste dat sinds honderd jaar in Nederland wordt ge-
uwd.
dvertentie niet verboden
wem Met de krantenadvertenties voor het cholesterolverla-
ide geneesmiddel Zocor maakt de Haarlemse farmaceut
iDgeen verboden publieksreclame. Dat zegt MSD-woord-
srder C. Kwak in reactie op de deze week door het SP-Tweede
merlid Kant geuite kritiek op de geneesmiddelenfabrikant,
teen Zocor-advertentiecampagne in diverse landelijke dag
den zou MSD de wet op publieksreclame voor receptgenees-
ddelen overtreden, aldus Kant. Zij vraagt minister Borst van
lisgezondheid om maatregelen tegen MSD en een aantal an
te medicijnenproducenten. MSD wil cfe 150.000 Nederlandse
(ruikers van de cholesterolpillen echter slechts duidelijkheid
er de nieuwe medicijntarieven verschaffen en maakt dus
En reclame, zegt Kwak.
mbassade Paramaribo extra beveiligd
iAMARiBO Op de Nederlandse ambassade in Paramaribo gel-
nverscherpte veiligheidsmaatregelen met het oog op de start
nhet proces tegen de Surinaamse ex-legerleider Desi Bouter-
in maart en de arrestatie van luitenant-kolonel Marcel
an euw. Ambassadewoordvoerder Pieter-Jan Kleiweg de Zwaan
gtdat de maatregelen getroffen zijn „gezien de actualiteit,
leinde de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de vei
heid, te assisteren". Volgens de woordvoerder zijn er tot dus-
geen aanwijzingen voor „ongewenste acties" tegen de am-
issade.
ten WD bestaat irritatie
- het asielbeleid van staats-
etaris Cohen. In de ogen
de liberalen heeft de staats-
etaris al diverse malen ten
chte toegegeven aan de
van zijn partij, de PvdA en
«schappelijke organisaties
terug te komen op eenmaal
omen besluiten.
VD-woordvoerder Henk
ip erkent dat het optreden
de staatssecretaris irritaties
(orzaakt. Hij wijst onder
op het toegeven aan de
druk om de dossiers van
de 132 witte illegalen, die in de
Haagse Agneskerk in honger
staking gingen, opnieuw te be
kijken. Uiteindelijk kregen der
tien van hen een verblijfsver
gunning.
Ook de toezegging van Cohen
om op verzoek van vluchtelin
genorganisaties afgewezen aan
vragen van Iraanse vluchtelin
gen uit 1994-1996 te herover
wegen, wekt bevreemding bij
de WD. Mogelijk krijgt een
aantal van hen toch nog een
definitieve, verblijfsvergunning.
„Je moet niet terugkomen van
een eenmaal genomen besluit",
stelt Kamp.
95
^-ballon
«'snede 22 cm)
Alleen bij Bruna
Valentijn muismat
Minister wil in alle vrijheid onderhandelen
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
Extra geld voor Rijksweg A4
heen gaat, is lange tijd als één
project beschouwd. Leiderdorp
heeft er altijd voor geijverd de
autoweg en de spoorlijn samen
ondergronds aan te leggen.
Een lange tunnelbak voor de
A4 bleek uiteindelijk te duur,
maar Kamer en kabinet kozen
wel voor een negen kilometer
lange tunnel voor de hogesnel
heidslijn. Die staat nu echter
weer ter discussie, vooral van
wege de kosten. De minister
onderzoekt of het nog mogelijk
is een kortere variant (2,6 kilo
meter) te bouwen. „Maar Lei
derdorp staat dan wel met lege
handen. Vandaar mijn voorstel
om een deel van het geld te ge
bruiken voor de A4," aldus Stel
lingwerf. Het RPF-Kamerlid
kreeg daarbij steun van de
PvdA.
Maar minister Netelenbos
vindt de verdeling van het geld
voorbarig. „Laten we eerst
maar eens zien of een kortere
tunnel mogelijk is en of dat iets
oplevert", aldus de bewinds
vrouw. Het kabinet gaat alleen
akkoord met een wijziging in de
bouwplannen voor de omstre
den tunnel door het Groene
Hart indien geen vertraging op
treedt bij de aanleg. De hoge
snelheidslijn tussen Parijs en
Amsterdam moet in 2005 klaar
zijn. Om dat te bereiken heeft
Netelenbos wel steun van de
gemeenten en de provincie no
dig. „Ik kan geen conflict ge
bruiken", vertelde Netelenbos
de Kamer.
Experiment met
camera's op straat
groningen anp
Groningen begint binnenkort
een experiment met camera
toezicht op straat, bedoeld om
geweld tegen te gaan. De raads
commissie bestuurlijke zaken
gaf gisteren schoorvoetend het
groene licht aan het plan van
burgemeester Wallage. Het ca-
meratoezicht richt zich vooral
op het uitgaanscentrum in de
binnenstad.
Wallage hoopt dat van het ca
meratoezicht vooral een pre
ventieve werking uitgaat. De
maatregel is het vervolg op een
reeks andere maatregelen die
Groningen genomen heeft om
de veiligheid in het nachtelijk
uitgaanscircuit te verbeteren.
Zo zijn er op vrijdag- en zater
dagnacht in de binnenstad
twintig tot 24 agenten op de
been.
rhenen Orang Oetang Anak in Ouwehands Dierenpark in Rhenen is sinds 29 januari de trotse moeder
van een gezond zoontje, Lugi. foto anp rob doolaard
Nieuwe behandeling zedendelinquenten in tbs-kliniek
Een verkrachter die uitvoerig vertelt over de
hoofdrol in zijn eigen 'film' In de Van der Hoe-
venkliniek in Utrecht is deze reconstructie een
wezenlijk onderdeel van een nieuwe behandel
methode voor zedendelinquenten die tot TBS
zijn veroordeeld. De resultaten zijn veelbelo
vend. Dat concludeert klinisch psycholoog D.
van Beek na onderzoek onder twintig verkrach
ters, die hij vanaf 1992 heeft behandeld.
Van Beek promoveert morgen aan de Universi
teit van Amsterdam op een proefschrift over de
nieuwe methode. Hij bedacht die eind jaren
tachtig na een studie van behandelprogramma's
in Noord-Amerika. De betrekkelijk lange behan-
delingsduur van verkrachters in TBS-klinieken -
destijds een jaar of zes - en de toch nog grote
kans op herhaling waren aanleiding voor zijn on
derzoek.
„In mijn visie is een verkrachter niet volledig te
genezen", legt Van Beek uit. „Je moet hem leren
omgaan met zijn emoties, gedachten en gedra
gingen. Die staan hem toe een vrouw te ver
krachten, en die moet hij onder controle krijgen.
Als hem dat zelf niet lukt, moet hij bereid zijn
hulp van buitenaf toe te staan."
Om verkrachters over te halen aan de behan
delmethode deel te nemen gaan medewerkers
van de Utrechtse kliniek te werk 'als autoverko
pers', zegt de klinisch psycholoog. „Je legt uit
wat de voordelen van het product zijn en waar
om het verstandig is daarvoor te kiezen. De be-
handelingsduur wordt bijvoorbeeld korter."
Als zedendelinquenten groen licht geven,
moeten ze met de billen bloot. Van Beek: „We
vragen ze een film af te draaien waarvan ze zelf
hoofdrolspeler en regisseur zijn. Het gaat ons om
hun gevoelens en gedachten." Patiënten krijgen
zo inzicht in alle factoren die uiteindelijk tot de
verkrachting hebben geleid. Doel is dat ze de ei
gen verantwoordelijkheid erkennen en de schuld
niet langer afschuiven op maatschappij, slacht
offers of thuissituatie. Van Beek: „Een moeilijke
jeugd is geen excuus om vrouwen te verkrach
ten."
Voor elke verkrachter wordt een terugval-pre-
ventieplan gemaakt. „We bekijken wat de per
soonlijke risicofactoren zijn en wat we daaraan
kunnen doen. Dat pakket presenteert de patiënt
zelf aan zijn behandelteam en aan familieleden,
vrienden en medewerkers van de reclassering.
Tijdens een proefverlof kunnen zij hem bijvoor
beeld ondersteunen in het naleven van goede
voornemens. Er wordt ook een stuurgroep ge
vormd, die regelmatig bij elkaar komt."
Het staflid van de Van der Hoevenkliniek on
derscheidt drie soorten verkrachters: het seksua-
liserende, het antisociale en het wraakzuchtige
type. Een negatief zelfbeeld is kenmerkend voor
het seksualiserende type, vertelt Van Beek. „Hij
voldoet als jongen niet aan de verwachtingen
van de ouder(s), wordt gepest, is eenzaam en
heeft weinig zelfvertrouwen. Er is verlangen naar
intimiteit en seksueel contact, maar angst om
een meisje op de gewone manier te benaderen.
Die frustraties werken ze weg door te vluchten in
seks. Dat begint met fantaseren en leidt tot glu
ren, exhibitionisme, aanranding en verkrach
ting."
Het antisociale type ontstaat volgens de kli
nisch psycholoog vaak door de confrontatie met
een gewelddadige, aan alcohol verslaafde vader.
„Ze vluchten de straat op, waar ze eigen normen
en waarden hanteren. Zij zijn degenen die pes
ten, hebben een superieur zelfbeeld en zijn veel
vuldig onder invloed van alcohol of drugs. Als ze
een mooie meid willen verkrachten, doen ze dat.
De vrouw is voor hen in de eerste plaats een
seksobject. Dit is voor ons de moeilijkste groep."
Bij het wraakzuchtige type is seksualiteit eigen
lijk ondergeschikt, stelt Van Beek. „Ze hebben
zich in hun jeugd thuis geschikt in strikte nor
men en waarden. De agressie wordt onderdrukt.
Tijdens een relatie toont deze man geen emoties
en sputtert nauwelijks tegen. Op den duur leidt
dat tot spanningen. De meeste vrouwen willen
niet iemand die steeds aan hun rokken hangt.
Daar hebben ze kinderen voor. Aanleiding tot
verkr achting is bijna altijd de dreiging van verla
ting. De man denkt dat de wereld vergaat als hij
z'n partner kwijt raakt. Ze gebruiken geweld om
hun woede af te reageren."
De onderscheiden typering maakt een behan
deling 'op maat' van de dader mogelijk, aldus
Van Beek.
Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat minis
ter Netelenbos (verkeer en waterstaat) de voorkeur moet
geven aan de Nederlandse Spoorwegen als hoofdgebrui
ker van de hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en Pa
rijs. Alleen op die manier worden goede aansluitingen
op het zogenoemde kernnet, dat voor minstens tien jaar
is gegund aan NS, gegarandeerd. De minister betreurt
het standpunt van de Kamer. Ze wil in alle vrijheid kun
nen onderhandelen om daarna de beste gebruiker te
kiezen.
den haag hans jacobs
haags redacteur
De Tweede Kamer besprak gis
teren met de verkeersminister
de voortgang bij de aanleg van
de HSL, die in 2005 klaar moet
zijn. De Kamer had nogal wat
kritiek op de door het kabinet
voorgestelde plannen om de
lijn voor een belangrijk deel
met geld van het bedrijfsleven
aan te leggen. Van der Steenho
ven (Groen Links) vond dat er
veel risico's worden genomen.
Van den Berg (SGP) sprak over
een 'gekunstelde' constructie,
terwijl Leers (CDA) meende dat
de minister veel te optimistisch
is over de opbrengsten en het
succes van de lijn. „In de hele
wereld is openbaar vervoer ver
liesgevend."
„Ik hoop dat het kabinet
heeft geleerd van de fouten uit
het verleden, zoals de publiek
private samenwerking bij de
aanleg van de Wijkertunnel bij
Velsen", zei Verbugt (WD). De
Kamerleden wezen op het re
cente rapport van de Algemene
Rekenkamer waarin een scherp
oordeel werd geveld over de
bouw van gerechtshoven en ge
vangenissen. De overheid had
daarbij het bedrijfsleven inge
schakeld, maar in plaats van
geld en tijd te besparen, was
het rijk uiteindelijk miljoenen
guldens meer kwijt.
Minister Netelenbos stelde de
Kamerleden voor om hen op
een aparte bijeenkomst door
haar ambtenaren te laten voor
rekenen dat er wel degelijk gro
te voordelen kleven aan het
binnenhalen van het bedrijfsle
ven. De minister denkt dat zij
op die manier 1,5 miljard gul
den kan besparen. Ze roemde
de plannen dan ook als 'zeer in
novatief en verbaasde zich er
over dat de Kamer zo pessimis
tisch was gestemd.
den haag hans jacobs
haags redacteur
Leiderdorp moet een deel van
het geld krijgen dat wordt be
spaard door het aanleggen van
een kortere tunnel voor de ho
gesnelheidslijn onder het Groe
ne Hart. Dat geld, zo'n 150 mil
joen gulden, kan dan worden
gebruikt om de tunnelbak voor
Rijksweg A4 bij Leiderdorp te
verlengen. Op die manier heeft
de gemeente niet alleen maar
nadeel van het voorstel om de
HSL-tunnel te verkleinen.
Tweede Kamerlid D. Stelling
werf bepleitte deze oplossing
gistermiddag namens RPF en
GPV tijdens overleg met minis
ter T. Netelenbos van verkeer
en waterstaat. De aanleg van de
hogesnelheidslijn, die bij Lei
derdorp onder de Oude Rijn
door moet en de verbreding
van de A4, die Leiderdorp door
kruist en daar juist over de Rijn
Documenten worden weer op centraal punt gemaakt
Het kabinet wil het maken van paspoorten niet
meer op de gemeentehuizen zelf, maar op één
centraal punt laten plaatsvinden. Op die manier
wordt vervalsing van paspoorten bemoeilijkt. Dit
heeft echter als consequentie dat burgers niet
langer direct een nieuw paspoort kunnen mee
krijgen aan een gemeentelijk loket, maar eerst
een aanvraag moeten indienen. Het document
wordt dan elders gemaakt en kan na maximaal
vijf dagen bij het gemeentehuis worden afge
haald. Het 'klaar terwijl u wacht' is overigens ook
nu niet in alle gemeenten mogelijk.
Regelmatig worden uit gemeentehuizen blanco
paspoorten gestolen, waarmee mensen aan een
valse identiteit kunnen worden geholpen. Door
de aanmaak op één centrale plek te houden,
moeten dit worden tegengegaan. Het kabinet
buigt zich morgen over het voorstel daartoe van
minister Van Boxtel van grotestedenbeleid. De
bewindsman denkt dat nieuwe lasertechnieken
een extra beveiliging kunnen bieden. De nieuwe
pas moet in 2001 beschikbaar zijn. Het is nog
niet duidelijk of een en ander ook gevolgen heeft
voor de prijs. Een pas kost nu gemiddeld zo'n
honderd gulden. De strijd tegen de paspoortfrau
de houdt Den Haag al meer dan tien jaar bezig.
Vier jaar geleden kwam het huidige 'strip'-pas-
poort uit. Maar ook dit 'onvervalsbare' document
bleek met enige knip- en plakwerk te vervalsen.
STEVENHAGEN
Ondanks forse kritiek van de
Tweede Kamer voert minister
Borst van volksgezondheid per
1 april haar plan van aanpak
voor de medische kunst- en
hulpmiddelen in. Daarbij heeft
ze de Kamer beloofd op 1 okto
ber te bekijken hoe de maatre
gelen uitpakken. Eventueel zal
ze die aanpassen.
De Tweede Kamer en de mi
nister stellen voorop dat pati
ënten niet de dupe mogen wor
den van de beperkingen. Het
plan van aanpak houdt onder
meer in dat voor middelen als
stomamateriaal, incontinen
tieluiers, steunkousen en ge
hoorapparaten een normering
gaat gelden. Zo mogen stoma
patiënten per dag vier stoma
zakjes gebruiken, die de ontlas
ting opvangen. Op medische
indicatie kunnen er meer ver
strekt worden.
Borst denkt dat de vaste ge
bruiksnormen leiden tot een
doelmatige verstrekking van de
ze middelen. Nu komt het vol
gens haar nog voor dat er kas
ten vol ongebruikte medische
hulpmiddelen zijn. „Het gaat
niet om ondoelmatig gebruik of
misbruik door de patiënt, maar
om een ondoelmatige distribu
tie."
Beperking is nodig omdat
over vier jaar naar schatting 290
miljoen gulden teveel wordt
uitgegeven aan deze sector, 1,6
miljard gulden, terwijl maar 1,3
miljard voor beschikbaar is. Alle
maatregelen moeten in 2002
ruim 190 miljoen gulden ople
veren. Er blijft nog een gat van
bijna 100 miljoen over dat el
ders moet worden opgevuld.
De Kamer vond de financiële
onderbouwing te vaag.
Verder hekelde de Kamer de
gedetailleerde aantallen van
hulpmiddelen die het ministe
rie heeft opgesteld. Volgens
Borst kan dat niet anders. Des
kundigen hebben de norm
vastgesteld op grond van het
gemiddeld gebruik en dan nog
naar de bovenkant van dat ge
middelde. De Kamer had van
patiëntenorganisaties de indruk
gekregen dat op indicatie vaak
meer zal moeten worden ver
strekt, omdat de gemiddelde
patiënt nu eenmaal niet be
staat.
Naast 'mensonwaardige situ
aties' door te weinig middelen
zou dit ook niet tot de gewenste
kostenbesparing leiden. Daar
naast eisten alle partijen dat de
minister meer overleg moest
voeren met betrokken patiën
tenorganisaties.
