'Wie niet in het Engels zingt, is in het nadeel'
Marokkaanse jongeren hebben recht op begeleidin
Meningen
Het woord jazz wordt vaak ten onrechte gebruikt
'Leiden Muzieksta(
met alle soorten muz
Klankbord
WOENSDAG 10 FEBRUARI 1999
REDACTIE PAUL DE VLIEGER. 0
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen bh
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
UITGELICHT
Poortwachter van democratie
of een noodzakelijke kwaad?
Zijn journalisten de poort
wachters van de democartie,
of zijn ze meer een noodzake
lijk kwaad? Beide (extreme)
opinies doen de ronde, al ge
biedt de eerlijkheid te zeggen
dat je het laatste vaker hoort
dan het eerste. Journalisten,
zo blijkt keer op keer uit on
derzoeken, staan in laag aan
zien. De meeste mensen heb
ben meer op met het vak dan
met de beoefenaren. Dat zie je
wel vaker. Iedereen vindt dat
er politie moet zijn en onder
wijs. maar over de doorsnee
politieagent of leerkracht
wordt, vriendelijk j_
nuanceerd gedacht
U neemt het me hopelijk
niet kwalijk dat ik bij wijze van
uitzondering vandaag vooral
de zegeningen van het vak wil
bezingen. Aanleiding is het
schokkende nieuws dat de
parlementaire enquête naar
de Bijlmerramp heeft opgele
verd. Uit de verhoren bleek
vorige week dat ambtenaren
al een half uur na de ramp op
de hoogte zijn geweest van de
deels gevaarlijke lading van
het verongelukte toestel. Er
kan dus toch een verklaring
zijn voor de eerder onver
klaarbaar genoemde gezond
heidsklachten van omwonen
den en hulpverleners.
Die klachten zijn zes jaar
lang niet of nauwelijks serieus
genomen. Journalisten die
zich vanaf de dag van de ramp
hebben beziggehouden met
het doorgronden van de ware
toedracht, zijn willens en we
tens met een kluitje in het riet
gestuurd, soms openlijk bela
chelijk gemaakt en afgeschil
derd als paranoïde druktema
kers. De media zijn ondanks
die vaak weinig vleiende be
handeling doorgegaan met
onderzoek en het bieden van
een podium aan de slachtof
fers en nabestaanden van do
delijke slachtoffers.
Vorig jaar maart bracht deze
krant de primeur dat zeker
honderd mensen op Schip-
hol-Oost ernstige gezond
heidsklachten hebben, ver
moedelijk als gevolg van het
werken in de hangar waar de
wrakstukken van het El-Al toe
stel hebben gelegen. In de
hangar was eerder verarmd
uranium aangetroffen. Een
KLM-woordvoerder meldde
destijds desgevraagd uitslui
tend uit te gaan van de feiten'.
„De aard van de straling was
dermate laag dat er geen ge
vaar was voor de gezondheid.''
Aan de door de werknemers
en de krant vermelde feiten
dat tientallen mensen last
hebben van chronische ver
moeidheid. gewrichtspijn en
ademhalingsmoeilijkheden
hechtte de man kennelijk
minder belang.
Zo is het zes jaar achtereen
gegaan, totdat niet meer dan
een handjevol journalisten
zich nog voor de zaak interes
seerde. Het is mede aan hen
te danken dat in de Kamer een
meerderheid begon te voelen
voor een parlementaire en
quête. die al in de eerst week
de sombere opinie logenstraf
te dat er toch niets meer bo
ven water zou komen. Die
doorzettende collega's zijn
met recht 'poortwachters van
de democratie'.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
Graag voldoe ik aan het verzoek van ken bij de westerse cultuur, een wij-
het Leidsch Dagblad om een opinie te cultuur. De belangen van het individu
schrijven over de positie van Marok- worden ondergeschikt gemaakt aan
kaanse jongeren in Leiden. Ik zal me die van de groep. Als het individu zijn
eerst even voorstellen. Ik ben Lakhdar persoonlijke belangen voorop zet dan
Mbarki en ben 24 jaar. Sinds een jaar zal deze al gauw worden afgewezen.
volg ik de opleiding
tot sociaal dienstver
lener. Op mijn 16de
jaar ben ik naar Ne
derland gekomen
om te worden herenigd met mijn ou
ders.
Om te beginnen wil ik graag de ver
schillen benadrukken die een grote rol
spelen bij de Marokkaanse jongeren.
De Marokkaanse cultuur is, vergele-
OPINIE
Lakhdar Mbarki (24) is
Marokkaan. Hij volgt een
opleiding tot sociaal
dienstverlener. Op verzoek van
deze krant schreef hij een
opinie over de positie van
Marokkaanse jongeren in zijn
woonplaats Leiden.
Met groep bedoel
ik: het gezin, de fa
milie, de landgeno
ten enzovoort. Dit is
een moeilijke situa
tie voor Marokkaanse jongeren van
mijn generatie. We leven als het ware
in een tweestrijd. Aan de ene kant is er
mijn cultuur die veel nadruk legt op
het wij-gevoel, wij moeten het goed
doen, wij moeten voor elkaar zorgen.
Aan de andere kant is er de Neder
landse (westerse) cultuur die veel na
druk legt op het individu, jij bent ver
antwoordelijk voor jezelf. Als jij wat
wilt bereiken moet jij dat zelf doen.
Je kan je voorstellen dat dat alleen
al veel problemen kan opleveren.
Thuis ben je Arabisch/Berber en op
straat, op school en in het uitgaansle
ven ben je westers. Nog een verschil
met de westerse cultuur is dat de Ma
rokkaanse cultuur een positionele
cultuur is. Al van jongs af aan word je
opgevoed tot de positie die je later in
die cultuur zal innemen. Een jongen
wordt opgevoed tot een waardige,
eerlijk man en echtgenoot. Een meisje
zal opgevoed worden tot een gehoor
zame vrouw en echtgenote. Wie zich
niet aan de regels houdt, kan gemak
kelijk uit de groep worden verstoten.
Ook hier is dus geen ruimte voor indi
viduele belangen.
De Marokkaanse cultuur is vooral
een schaamte-cultuur. Doet iemand
iets verkeerd dan schaadt hij niet al
leen zijn persoonlijke eer, maar ook
de eer van zijn/haar familie.
Deze aspecten maken het voor de
Marokkaanse jongeren erg moeilijk
om mee te komen in de Nederlandse
(westerse) cultuur. De Marokkaanse
jongeren willen graag loyaal blijven
aan hun cultuur.
Ik denk ook dat de jongeren meer
naar hun eigen cultuur trekken, om
dat ze door de Nederlandse samenle
ving worden afgesloten. Dat kan je in
veel gevallen zien, bijvoorbeeld in veel
Marokkaanse jongeren demonstreren in de Amsterdamse wijk Slotervaart tegen het in hun ogen te hardhandige optredeni
politie. archieffoto paul
uitgaansgelegenheden in Leiden waar
de bazen een maximum stellen aan
het aantal donkere/zwarte bezoekers.
Hierdoor kan de integratie van de Ma
rokkaanse jongeren stuklopen. Door
dat de jongeren een stempel op zich
gedrukt krijgen, gaan ze zich er naar
gedragen. Veel Marokkaanse jongeren
zeggen ook wel eens: 'Het maakt toch
allemaal niets meer uit, we zijn toch
Marokkanen'.
Ik denk dat de positie van de Ma
rokkaanse jongeren aan de ene kant
verslechtert, maar aan de andere kant
ook verbetert. Aan de ene kant zijn er
vroege schoolverlaters en aan de an
der kant zijn er veel Marokkaanse jon
geren die een mbo, hbo of universiteit
volgen. Van deze laatste groep hoor je
weinig. Des te meer hoor je over een
klein groepje dat niet goed kan - of de
mogelijkheid niet krijgt om te - func
tioneren in de samenleving.-Ik vind
dat deze groep recht heeft op begelei
ding en steun. Daar moet wat aan ge
daan worden en dat kan alleen als je
met die jongeren gesprekken
dan weet je wat de problemen
kan je uiteindelijk - samen c
jongeren - naar een oplossing i
Mijn conclusie: ik denk dal
inwoners en gemeente Leidei
de jongeren luisteren, we
wat er loos is en wat de pro!
van die jongeren zijn. En dat
grote stap naar de toekomst.
LAKHDAR MBARKI
Ken Vos, jazzcriticus van uw
blad, is de man die eindelijk
eens de knuppel in het hoen
derhok heeft gegooid. Hij heeft
volkomen gelijk dat de Leidse
Blues- en Jazzweek op een
doodlopende weg is. Iedereen
die iets organiseert, neemt heel
gemakkelijk het woord jazz in
de mond.
De door iedereen gehanteer
de kreet jazz is nog steeds een
serieuze kunstzinnige uiting en
vermenging van oerculturen uit
Afrika, de blues en gospel van
de slaven en de belangrijkste
Europese muziekvormen: klas
siek en folk. Al heeft de organi
satie het waarschijnlijk niet zo
bedoeld, het is toe te juichen
dat men de "naam 'jazz' einde
lijk wil laten vallen, zodat jazz
concerten die normaal in deze
stad geprogrammeerd worden,
beter geaccentueerd zijn. Een
duidelijke keuze voor het pu
bliek zodat men ondervindt wat
jazz echt is, en niet in een val
strik loopt in een bierpompfes-
tivaljazz. Daar is niets op tegen,
maar gebruik daar het woord
jazz niet voor.
Het is goed dat Ken Vos mee
denkt over de toekomst. Zelfs
het organisatiecomité van de
Blues- en Jazzweek denkt aan
verandering. Als er een duidelij
ke culturele visie is voor de ge
meente, is het ook gemakkelij
ker om zulk een beleid te steu
nen.
Vraag een originele percus
siegroep uit Afrika. Nodig een
echte gospel- en bluesgroep uit
de Verenigde Staten uit. Invi
teer de New Yorkse jazzscene
en scoor onder andere met
Debbie Harry en The Jazzpas-
sengers en John Lurie en The
Lounge Lizards. Daar komt een
gericht publiek voor uit het hele
land. We hebben in Nederland
een overvloed aan zeer talent
volle moderne Nederlandse
jazzmuzikanten; toch een
prachtkans om ze uit te nodi
gen voor een serieus muziek
festival.
Er is genoeg interessante
twintigste-eeuwse muziek ge
componeerd. Laat dat in Leiden
horen. Dan spreken we over
een festival met landelijke uit
straling voor Leiden. De Leidse
bevolking heeft zeker recht op
een jaarlijks festival, maar dan
wel met goede muziek, waar
ook de Leidenaar voor te por
ren is. Geen festival voor spon
sors en genodigden dus. Geen
concerten die vooraf al zijn uit
verkocht door de sponsors. Dat
valt hier slecht in deze stad van
culturen.
J. Oldenhof en M. Knoop,
Zoetermeer Leiden.
In het Leidsch Dagblad van 27
januari kreeg Ken Vos als jazz
criticus maar liefst een halve
pagina om op verzoek van uw
redactie een opinie te geven
over de, zoals u aanduidde, de
Leidse Blues- en Jazzweek. De
hele week door is de Leidse Jazz
Week (ik blijf nog ouderwets
denken) door het Leidsch Dag
blad nogal zwaar bekritiseerd,
waar ook Ken Vos het nodige
aan bij heeft
D66-Kamerlid Boris Dittrich
maakt zich kwaad over het
voornemen van Nederland om
een Engelstalig lied in te
zenden voor het Eurovisie
Songfestival. „Een bloody
shame", noemt hij het. En daar
is geen woord Chinees bij.
Volgens de D66'er heeft de
Nederlandse taal en identiteit
het moeten afleggen tegen
commerciële overwegingen. Hij
vindt dat Nederland een taal is
waar we ook in internationaal
verband mee voor de dag
kunnen komen. En dan zeker
voor het songfestival. Is dat zo?
Leidse Kees, zanger en hartstochte
lijk ambassadeur van het Neder
landstalige lied: ,,Ik moet die meneer
helemaal gelijk geven. Waarom zou je
je schamen voor je eigen land? Er is
geen ellende in Nederland en iedereen
heeft het redelijk goed. Ik heb het ook
meegemaakt, hoor. Komt er op een
avondje iemand naar me toe en zegt
dat hij al die Nederlandstalige liedjes
maar niets vindt en dat Engels veel be
ter is. Toen werd ik kwaad en zei ik:
Meneer als u zo van Engelse liedjes
houdt dan moet u maar naar Engeland
verhuizen. Maar daar hebben ze mooi
geen sociale dienst'. Het is toch ook
zo? We hebben in het verleden heel
goed gepresteerd met liedjes van Ted
dy Scholten en Corrie Brokken, hele
mooie liedjes. Ja als iedereen op het
songfestival opeens in het Engels gaat
zingen, dan kunnen we natuurlijk niet
achterblijven. Maar ik zou het per
soonlijk nooit doen."
R. Smeets, vergelijkend taalweten
schapper aan de Universiteit van Lei
den: „Wat ik heel leuk zou vinden, is
als nu eens niet voor het Nederlands
of het Engels werd gekozen maar voor
een andere inheemse taal in Neder
land. Fries bijvoorbeeld of Turks of
Marrokaans. Waarom niet? Het is voor
de luisteraar toch enorm interessant
om via taal eens kennis te maken met
andere bevolkingsgroepen die net zo
goed deel uit maken vein Nederland.
Drie Nederlandse winnaars uit de geschiedenis van het Eurovisie Songfestival: Corrie Brokken (links), Lenny Kuhr (rechtsboven) en
Teach In. fotos archief
Zo vreemd is het niet. Volgens mij
heeft Frankrijk een aantal jaar geleden
al een dame in het Algerijns laten zin
gen. Kijk. als je wilt winnen dan zing je
in een taaJ die iedereen vertrouwd in
de oren klinkt. En het Engels is in Eu
ropa de belangrijkste contacttaai. Eer
lijk gezegd heb ik geen echte voorkeur
voor Engels of Nederlands. Ik heb de
neiging om alle talen mooi te vinden.
Daarbij moet wel gezegd dat het een
aantal jaren geleden door een over
vloed aan lala's en doedoe's über
haupt verrekte moeilijk was om uit te
maken of het bij onze inzending inder
daad om Nederlands ging."
H. Parlevliet, van de Leidse cd zaak
Velvet: „Het móét hartstikke Neder
landstalig zijn. Het Songfestival is bij
uitstek een evenment waarbij com
merciële belangen geen rol horen te
spelen. Ja, dat klinkt misschien wat
raar uit de mond van een cd-verkoper.
Maar dat vind ik echt. Het is juist de
gelegenheid voor diverse culturen om
zichzelf te presenteren in een soort
melting pot van Europa. Trouwens, het
feit dat een liedje in het Engels wordt
gezongen, betekent niet dat succes is
verzekerd. Het gaat heel duidelijk om
de kwaliteit van het nummer. En wat is
er dan mis met Acda en De Munnik? of
De Kast? Dan heb je gelijk ook nog een
stukje Friese cultuur. Over verkoopcij
fers kan ik verder niet zoveel zeggen,
want Velvet is niet echt een winkel
waar veel van dat repertoire wordt ver
kocht. Misschien zou je een Free Re
cord Shop moeten proberen."
Bas Brands, verkoper in Free Record
Shop in Leiderdorp: „Dana Interna
tional verkocht vorig jaar erg goed. Op
de a-kant staat de Engelse versie van
Viva la Diva en op de b-kant de he
breeuwse. Dus ik weet niet echt of de
mensen hem kochten voor de Engelse
versie. Wat opvalt, is dat De Neder
landstalige cd van Edsilia beter ver
koopt dan die nieuwe Engelstalige van
haar. Hetzelfde geldt voor Trijntje
Oosterhuis. Voor de commercie in Ne
derland is het dus gunstiger als in het
Nederlands wordt gezongen. En Ne
derlandstalige bands als Blof of Van
Dik Hout kunnen zich makkelijk me
ten met Engelstalige acts. En daarbij is
het Songfestival op en top folklore-
promotie dus moet er in het Neder
lands worden gezongen. Dat vinden
we allemaal hier in de zaak."
Joop Stokkermans, presentator, ar
rangeur en componist van onder an
dere Kleine Kokette Katinka de Ne
derlandse inzending van '62: „Het
hoeft van mij niet per se in het Neder
lands of in net Engels. Hoe dan wel?
Heel simpel het beste liedje moet uit
gekozen worden en dan moet je de
makers de gelegenheid geven om dat
in één van beide talen te doen. Ik be
grijp het wel. Je bent toch in het na
deel als je in een taal zingt die nie
mand kan volgen. Als ik iemand in het
Zweeds hoor zingen, dan moet de mu
ziek wel heel goed zijn wil ik mijn aan
dacht erbij houden. Elk niet-Engelsta-
lig land weet dat en wil dat ondervan
gen door uit te wijken naar allerlei
klankbootsingen. De laidada's, de doe
doe's enzovoort, u kent ze wel. Dat is
niet de manier. En dat terwijl hier ge
noeg goede componisten rondlopen.
Edsilia Rombley vorig jaar was be
hoorlijk goed, Willeke is een fantasti
sche zangeres maar die werd te veel
door het liedje gehinderd. Waar ik
meer moeite mee heb, is dat optreden
met een tape. Waarom kan er niet een
goed orkest worden ingeschakeld dat
alle genres kan spelen zoals bijvoor
beeld het Metropole Orkest?"
Justine Pelmelay, eindigde in 1989 op
de vijftiende plaats op het songfesti
val in Lausanne: „Wat grappig is, ik
heb die Dittrich ook op de radio ge
hoord en toen noemde hij mijn liedje
'Blijf gewoon zoals je bent' als voor
beeld van een goede Nederlandse in
zending. Leuk hè? Alleen het probleem
daarmee was dat het zo'n hele vieze g
in de titel heeft. Internationaal niet
echt aantrekkelijk. Maar dat is altijd
beter dan wat landen als Joegfoslavië
klaarspeelden. Die stopten allerlei
quasi-Engels zoals 'Baby, I love you'
en 'yeah yeah' in hun titel. Het is of
taal A of taal B vind ik. En als het even
kan, moet het optreden mét een orkest
en zonder dansgroepjes of te sexy mei
den die de aandacht van de zang aflei
den. Het is de trend en de commercie
waar iedereen aan meedoet. Ik kan je
zo voorspellen dat dit jaar zo'n zestig
procent van de Nederlandse inzendin
gen r&b is. Als ze aan mij zouden vra
gen in het Engels te zingen dan zou ik
er zelf ook geen probleem mee heb
ben. Trouwens ik ga vanavond 'Blijf
gewoon zoals je bent' opnieuw inzin
gen. En die nieuwe versie komt dan uit
op de dag van het Eurovisie Songfesti
val. Leuk hè?"
PABLO CABENDA
Ik ken Vos als een echte jazz
liefhebber, die onder andere als
bestuurder van Hot House
nooit onder stoelen of banken
heeft gestoken dat hij een echte
liefhebber en warm voorstan
der is van de geïmproviseerde
(jazz)muziek. Dus schrijft hij als
jazzcriticus 'gekleurd'. Vandaar
dat het hem eigenlijk niet zo
kwalijk genomen kan worden
hoe hij zijn opinie heeft neerge
schreven in het LD.
Graag ga ik op enkele passa
ges van zijn verhaal nader in.
Lang heb ik gedacht dat juist
Ken Vos de geschiedenis van de
Leidse Jazz Week goed kende,
maar dat heb ik mis gehad.
Want hoewel kringen rond
Wansink - maar ook Wansink
zelf - jaar in jaar uit beweren
dat de laatste de Leidse Jazz
Week heeft 'uitgevonden',
schaart Ken Vos zich nu ook al
in dat rijtje. Het is natuurlijk
volkomen onzin en niet waar
dat Wansink het initiatief heeft
genomen om tot oprichting van
de Leidse Jazz Week te komen.
De Leidse Jazz Week draaide al
op volle toeren, qua organisa
tie, toen Wansink in zicht
kwam.
Amper enkele dagen geleden
zat een deel van de echte op
richters nog eens rond een pils
je bij elkaar om oude herinne
ringen op te halen. Het zou te
veel regels vergen om de hele
oprichtingsprocedure hier neer
te schrijven, maar kort gezegd
is het initiatief indertijd voort
gekomen uit 'Leiden Promotie',
later 'Leiden Leeft'. Er werd
toen actie gevoerd met de slo
gan Leiden Jazzstad en Peter
Wijnen (toen van V&D) en Rob
Vreeze (Leidsch Dagblad) wa
ren de feitelijke oprichters van
de Leidse Jazz Week, met in
hun kielzog mensen als onder
anderen Boudewijn Leeuwen
burg, Martin Spaargaren, Her
man Bos en uiteraard Cees Hu-
gens, de enige echte uitvinder
van het Internationaal Keytown
Jazz Festival.
In de tweede linie zagen we
daarbij mensen als André de
Jong en Quakernaat (ook van
het LD). De Waag was al direct
het hoofdkwartier met veel jazz
en alle beschikbare jazzliefheb
bers hadden bardienst, onder
wie Dick Tesselaar.
Ik kan Ken Vos ook meedelen
dat het Keytown al van
richting sponsors hadi
ganisatie absoluut nie
kelijk was van wat hi
'schappelijk drinkgel
door de jaren heen 1
Keytown knallers b
haald. Onder anderen:
Brown, Trio Intrifl
Buddy Tate, Agerba
Dutch Swing Colleg
voort.
Zelfs had Cees Huga
om uit Zweden een ba
programma te zetten i
geliefde muziek van I
de geïmproviseerde j
groep stond in de Foji
Stadsgehoorzaal. Voor
stonden al veel mens
om het podium, maar
eerste drie nummers
publiek weggevlucht. II
nog goed herinneren
Vos een jubileum van
meen - Hot House i
om in enkele zalen
Rijksmuseum aan dl
straat een festival te
ren met vijf of zes ban
vlak van de geïmpn
(jazz)muziek. Qua pul
langstelling werd het a
Ik kan mij levendig
len dat een organisatir
jazzfestival terdege
houdt met de wensen
breed publiek, maar
ook een neergang beii
en dat ben ik met Kern
je altijd maar weer me!
namen komt opdravï
dit land barst bijvoor!
vocaal gebied van B
ons eigen Jazz on Sun
we zo nu en dan zo'c
generatie.
In onze eigen Ni(
heb ik er al eens vod
om de toekomst te#
gaan met 'Leiden Mie
Daar kun je alle soorte:
in stoppen. Zoiets heel
mij alleen kans van sla;
een gedegen organisa
met ook daarbij de
Leiden.
Hoewel Ken Vos en j
tijd op een en dezelfde
lijn zitten (hij noemt n
voor onder andere J
Dolf de Vries, Beets
Harry Happel altijd 'fl
ele jazz') zouden v*
goed uit de weg kuntf
hier net door mij geno
ganisatie. Zelfs spofc
den daarin moeten I
ren, een vorm van wed
nu al realiseer. En h
Want Ken Vos moet h
artikel niet doen vo
dat sponsors alleen m
berig' zijn om met VU
te kunnen strooien. Ik
ook op andere en pref
mee.
Hei
