Hardere aanpak
uitgaansgeweld
Het mysterie van de Oostzeevaarder
Aanval geopend
op Groene Hart
'In Siberië vries je dood in je
Binnenland
Kamer over op
groene stroom
egon koopt 'eigen'
lein in Den Haag
Burgemeester eist opheldering
over vliegtuigen met gebreken
jSDAG 9 FEBRUARI 1999
CPD Geassocieerde Pers Dier
ete geëist tegen generaal
Een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maan-
en een boete van 20.000 gulden. Dat is de straf die gisteren
:ist tegen een inmiddels gepensioneerde 58-jarige brigade-
ieraal. Die moest terecht staan voor de militaire kamer we-
gesjoemel met declaraties. Hij had twee jaar lang ten on-
jte in totaal zo'n 6700 gulden enkele duizenden guldens aan
telkosten en maaltijden gedeclareerd. Volgens de generaal
d hij van zijn divisiecommandantoestemming gekregen om
kosten te declareren. Een gang van zaken die de officier van
l titie 'onverteerbaar' noemde. De rechter doet uitspraak op
februari.
ode door onderkoeling
jCEN Een achttienjarige inwoner van het Brabantse Dongen
iet afgelopen weekeinde na een avondje stappen door onder
ging om het leven gekomen. Zijn ouders deden zondagoch-
ld aangifte van vermissing, waarna ze samen met familie,
jinissen en vrienden een zoektocht begonnen. De jongen
rd gisteren in een weiland gevonden. In eerste instantie
cht de politie nog dat er een misdrijf in het spel was, uit sectie
iek echter dat onderkoeling de doodsoorzaak is geweest.
i oektocht naar vermiste visser
men* Tientallen Urker kotters deden gisteren mee aan een
ïkactie naar een vorige week overboord geslagen visser. De
varende van de Grietje Bos (Urk 237) is vrijwel zeker verdron-
n, nadat hij vrijdagnacht tijdens vliegende storm te water was
;aakt. Reddingsacties bleven vrijdag en zaterdag zonder re-
taat. In een gebied zo'n dertig zeemijlen ten noorden van het
litse eiland Borkum voeren de kotters in een formatie met
n visnetten uit. De Urkers kregen ondersteuning van twee
a litse reddingsboten. Zij hebben het lichaam echter niet ge
ilden.
iar cel voor ontucht met kind
n [terdam De rechtbank in Rotterdam heeft een man veroor-
»ld tot een jaar gevangenisstraf wegens ontucht met zijn 3-ja-
e dochter. Volgens het Openbaar Ministerie had de veertigja-
e Rotterdammer zijn dochter ook verkracht, maar dat achtte
r rechtbank niet bewezen. Er was vijf jaar geëist. De verdachte
tkende in alle toonaarden.
iterke daling geboorten in zuiden
drburg Vrouwen in Nederland hebben de afgelopen twintig
r gemiddeld 1,5 kind gekregen. Opmerkelijk is dat zeven van
tien gemeenten waar vrouwen het minste aantal kinderen
gen, in West-Brabant en het midden en zuiden van Limburg
o ;en. In het verleden lag in Brabant en Limburg het gemiddel-
aantal kinderen nog beduidend boven het landelijk gemid-
de. In Rozendaal (bij Arnhem) krijgen vrouwen het minste
deren: gemiddeld 0,9. Tot de overige gemeenten waar vrou-
n het minste kinderen krijgen, behoren Maastricht, Kerkrade
Baarle-Nassau. Daar ligt het gemiddelde op of net boven de
aldus de cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek
landag presenteerde. De tien gemeenten waar vrouwen de
:este lunderen krijgen - tussen de 3,3 en 2,4 - liggen in over-
gend orthodox-protestante gebieden in Zeeland, het Land
b Maas en Waal, de Kop van Overijssel en Salland. Urk spant
kroon. Daar krijgen vrouwen gemiddeld 3,3 kinderen. In Ge-
muiden 2,7.
tntillen succesvol bij jacht op drugs
ihaag De Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aru-
waarin de Nederlandse marine participeert, heeft het afgelo-
i jaar 2344 kilo drugs onderschept. Het merendeel daarvan
rof cocaïne (1604 kilo). Aan marihuana troffen de man-
lappen 740 kilo aan. Naast deze geregistreerde vangsten
ikt het marinepersoneel ook een cocaïnetransport van 500
voorkomen te hebben. Op 4 april werd een boot achter-
gd waarbij de smokkelaars de lading overboord gooiden. De
stwacht in het gebied is sinds begin 1996 operationeel rond
Antillen.
etest is niet goedgekeurd
iTERDAMAls op een product 'TNO-getest' staat, betekent dat
t dat TNO het ook heeft goedgekeurd.' De Reclame Code
nmissie vindt in zo'n geval het woordgebruik misleidend,
nt de klant krijgt de indruk dat het product aan alle eisen
'j Idoet. Dat concludeert de Commissie in een klacht over trap-
cjes. De klager leverde zelf een hekje dat alle kwaliteitskeur-
rken had verdiend en dat moest concurreren met een 'TNO-
est' model. Dat bleek op slechts een aantal onderdelen getest
>r het onderzoeksinstituut. Aan alle eisen voldeed het niet.
haag «anp
verzekeringsmaatschappij
>n steekt vier miljoen gul-
in het Haagse plein waar-
het hoofdkantoor is geves-
In mil daarvoor wordt het
lige Mariahoeveplein om-
Dopt tot Aegonplein. De
grootste fracties in de ge-
interaad zien er wel brood
■De gemeente heeft zelf geen
om het plein op te knap-
Justitie denkt aan snelrecht
Justitie wil meer snelrechtzittingen en een gerichte en
snelle aanpak van uitgaansgeweld. Dit zijn enkele maat
regelen die het Openbaar Ministerie (OM) dit jaar neemt
om het toenemend geweld te beteugelen en de veilig
heid te vergroten.
amsterdam anp
Het Jaarplan 1999 van het OM
stelt dat de prioriteiten geweld,
jeugd en 'veelplegers' nauw zijn
verweven. Veel door jeugdigen
gepleegde delicten betreffen ge
weld en veel jongeren gaan va
ker in de fout.
Het OM steunt de hardere
aanpak van politie en bestuur
door verdachten lik-op-stuk te
geven en zaken zo snel mogelijk
voor de rechter te brengen. Het
streven is om binnen twee
maanden nadat een zaak bij het
OM is binnengekomen, deze af
te handelen.
In een meerjarenplan dat Jus
titie gisteren ook presenteerde,
kondigt het OM aan om meer
zaken ook sneller af te hande
len. Dat moet onder andere ge
beuren door meer mogelijkhe
den in het leven te roepen om
zaken af te doen met boetes.
Tegelijk wil Justitie gerichter
aan het werk gaan en meer aan
dacht besteden aan de meest
gevoelige zaken. Het gaat daar
bij om zwaardere criminaliteit,
misdrijven die het leven, de vei
ligheid en de vrijheid van men
sen bedreigen. Voorbeelden
daarvan zijn doodslag en
moord, seksuele delicten,vrij
heidsberoving, maar ook om
corruptie en georganiseerde
misdaad.
Het gevolg daarvan is dat het
OM bij minder zware misdrij
ven en overtredingen vaker be
sluit niet te vervolgen. Plaats
vervangend voorzitter Ficq van
het college van procureurs-ge
neraal wilde daar gisteren geen
voorbeelden van noemen. Jus
titie vindt dat de rechtshandha
ving en daarmee het OM in Ne
derland nu dermate onder druk
staat, dat deze maatregelen ge
rechtvaardigd zijn. Volgens de
procureurs-generaal is er op dit
moment zelfs 'geen evenwichti
ge en voldoende rechtshandha
ving'.
Een belangrijke reden voor
de toenemende druk op Justitie
- naast de toename van het
aantal zaken - is dat het afwik
kelen van zaken individueel
steeds meer inspanning kost.
Die ontwikkeling wordt onder
meer veroorzaakt door de ver
grote aandacht voor het slacht
offer, de toename van het aan
tal 'megazaken' en het interna-
tionaler worden van de mis
daad. Dat laatste punt heeft bij
voorbeeld een flinke toename
tot gevolg van het aantal rechts
hulpverzoeken dat aan andere
landen moet worden
den haag anp
De Tweede Kamer gaat veertig
procent van haar stroomver
bruik voortaan uit duurzame
bronnen halen. Daarmee wil de
Kamer aangeven dat zij niet al
leen in woord, maar ook in
daad belang hecht aan een be
ter milieu.
De ecostroom die zij bij het
regionale energiebedrijf Eneco
zal betrekken, kost de Kamer
115.000 gulden per jaar extra.
Bij de parlementaire behande
ling van de Kamerbegroting
steunde een meerderheid de
motie-Sipkes (Groenlinks) die
tot doel had ook de Kamer
ecostroom te laten kopen. Bij
ecostroom betalen afnemers
een hogere prijs voor hun
stroom. Het energiebedrijf ge
bruikt dat extra geld om stroom
duurzaam op te wekken en zo
de exploitatie van windmolens
en zonnepanelen rendabel te
maken. De keus voor veertig
procent heeft twee redenen. De
Kamer heeft geïnventariseerd
wat de afzonderlijke ministeries
aan ecostroom afnemen en is
daar bewust boven gaan zitten.
Het energiebedrijf is ook niet in
staat is de hele stroomvoorzie
ning duurzaam te leveren. Als
de Kamer naar 100 procent wil,
moet hij daar bij de volgende
begrotingsbehandeling een
nieuwe motie voor aannemen.
is ervan overtuigd dat de
naamsverandering doorgaat.
Omwonenden en omliggende
bedrijven steunen ons initia
tief', aldus een woordvoerder.
De investering in het plein is
volgens hem van groot belang
voor een betere uitstraling van
zowel het bedrijf als de stad. De
gemeenteraad buigt zich waar
schijnlijk in maart plenair over
de wijziging van de naam.
Als Nederlanders het over de
Gouden Eeuw hebben, denken
ze al snel aan de vaart op Indië.
Maar, zoals historici al lang we
ten, de graanhandel met het
Oostzeegebied is eigenlijk van
veel groter belang geweest. De
'moedernegotie' wordt die han
del genoemd. Want die lag aan
de basis van de welvaart, die de
Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden in de zeventiende
eeuw wereldberoemd zou ma
ken.
Vijftien jaar geleden werd voor
de kust van Texel, bij Scheurrak
Ommedraai, een scheepswrak
ontdekt. Het Nederlands Insti
tuut voor Scheeps- en onder
water Archeologie (NISA), dat
het wrak binnenkort hoopt te
lichten, deed jarenlang onder
zoek naar de aanvankelijk nogal
mysterieuze vondst. Het bleek
te gaan om een graanschip uit
de zestiende eeuw van een me
ter of dertig lengte. Er waren
geen sporen van brand of ge
weld. Vermoedelijk is het schip
tijdens een storm vergaan. In
de jaren 1592-1594 deden zich
enkele flinke stormen voor en
de storm van kerstavond 1593
is zelfs berucht.
De duikers deden menige
vondst in het wrak. Zo werd een
seintrompet gevonden die in
1589 door Lissandro Milanese
in Genua werd gemaakt. Er
werden houtsnijwerk en ge
bruiksvoorwerpen aangetrof
fen. En natuurlijk de graanres-
ten. Het broodgraan aan boord
bleek gemengd met rogge,
gerst, cultuurhaver en onkrui
den. Die onkruiden gaven de
onderzoekers houvast. De spo
ren van de planten bleken alle
maal afkomstig uit het gebied
van de Baltische Staten tot het
voormalig Pommeren, in het
Oostzeegebied.
De vondsten worden nu ten
toongesteld in het Drents Mu
seum onder de titel 'Het myste
rie van een Oostzeevaarder'. Er
wordt verteld over de schepen
die vanaf de veertiende eeuw
via de Sont tussen Denemarken
en Zweden naar Dantzig, Riga.
Koningsbergen, Tallinn en an
dere steden voeren. Eerst ge
beurde dat vooral in Hanzever-
band, later probeerden veel on
dernemende lieden het op ei
gen houtje. De Republiek werd
zo een belangrijke handelspart
ner voor Zweden, Denemarken,
Polen en de Baltische Staten.
achtergrond
den haag hans jacobs
haags redacteur
Jan Pronk neemt binnenkort
nog eens een kijkje in het Groe
ne Hart. De minister van volks
huisvesting, ruimtelijke orde
ning en milieubeheer heeft dat
beloofd aan de vier actievoe
rende centrumgemeenten Al
phen aan den Rijn, Gouda, Go-
rinchem en Woerden. 'Laat het
hem maar zien, dan weet hij
het ook', was het advies dat
Pronks hoogste ambtenaar vo
rige week aan de burgemeesters
van die gekwelde steden
meegaf.
De vier, met in hun kielzog de
overige gemeenten in het ge
bied, vinden dat ze langzaam
worden gewurgd door de be
perkingen die door het rijk zijn
opgelegd om het Groene Hart
daadwerkelijk groen te houden.
Dat betekent vooral dat gren
zen zijn gesteld aan de woning
bouw. 'We bloeden dood' is de
boodschap die de gemeentebe
sturen onlangs in Den Haag be
zorgden.
Alphen haalde alles uit de
kast om aandacht te trekken.
,,Ook wie in schoonheid sterft is
gewoon dood", heette het. „Wij
verliezen letterlijk onze toe
komst", zo werd beweerd. Voor
de secretaris-generaal van het
ministerie reden te conclude
ren dat hij kennelijk 'in een an
dere wereld leeft'. Hij gaf echter
wel toe, en dat was uiteindelijk
de winst van de bezoeken aan
het regeringscentrum, dat er
'absurditeiten' zijn geslopen in
de regelgeving rond het Groene
Hart.
Alphen bijvoorbeeld mag
buiten de door het ministerie
vastgestelde grenzen niet ver
der uitbreiden. Als de gemeen
te, die lange lijsten woningzoe
kenden telt, toch nieuwe wo
ningen wil bouwen, moet dat
binnen de stadsgrenzen. Dat
kan bijvoorbeeld door, zoals
aan de Oude Rijn staat te ge
beuren, een fabrieksterrein als
dat van de NAF opnieuw te ge
bruiken. De ambitieuze aanpak
van het stadshart biedt op pa
pier ook mogelijkheden, ware
het niet dat de provincie Zuid-
Holland op haar beurt ook een
bovengrens heeft gesteld aan
het aantal te bouwen wonin
gen.
„Er staat een straf op renova
tie en stadsvernieuwing",
meent de Alphense wethouder
Van der Veen Meerstadt. Hij
krijgt bijval van burgemeester
IJssels van Gorinchem. Door
een faillissement is een groot
fabrieksterrein in het hartje van
zijn stad vrijgekomen. Gorin
chem kan daar 250 huizen bou
wen, maar moet hemel en aar
de (lees: de provincie) bewegen
om dat te mogen doen. De ge
meenten spreken van een dub
belslot op hun natuurlijke groei
en daar willen ze van af.
De vier gemeenten pleiten er
voor dat ze binnen de eigen
stadsgrenzen hun gang mogen
gaan. Anders stagneert het wo
ningaanbod, vertrekken de jon
geren en lager opgeleiden en
valt de basis onder de gemeen
telijke voorzieningen weg. Die
mening wordt gedeeld door de
kleinere gemeenten in Midden-
Holland en de Rijnstreek.
Boskoop en Bodegraven wil
len ook bouwen, desnoods zelfs
buiten de grenzen (contouren
in vaktaal), als er nergens an
ders ruimte is. Er zijn, zo stellen
zij vast, genoeg plekjes over die
landschappelijk van minder
waarde zijn. Dat is natuurlijk
best waar, maar het betekent
wel dat er van alle kanten weer
druk op het Groene Hart wordt
gezet. Want als alle minder
fraaie stukjes land zijn benut,
kunnen de normen worden bij
gesteld en komen er weer ande
re gebieden voor bebouwing in
aanmerking.
Pronk moet daarom uitkij
ken. Hij kan de 'absurditeiten'
oplossen en wegmasseren.
Stadsvernieuwing en 'inbrei-
den' in Alphen en Gouda bij
voorbeeld kunnen de kwaliteit
van het Groene Hart als geheel
versterken. De minister moet
de gemeenten echter ook dui
delijk maken dat er nu eenmaal
is gekozen voor het groen blij
ven van het hart van Holland.
Dat sluit een verder uitdijen
van steden en dorpen daar uit.
Als de 'inbreidingen' van Gou
da en Alphen zijn voltooid, zijn
woningzoekenden verder aan
gewezen op het stedelijk gebied
dat het groene hart omringt.
Pronk zal zijn rug recht moeten
houden. Anders is er over twin
tig jaar slechts een 'rood' hart
over.
haarlemmermeer anp
Burgemeester J. Van Houwelin-
gen van Haarlemmermeer eist
opheldering over de berichten
dat vliegtuigen met technische
gebreken vanaf Schiphol kun
nen opstijgen. Hij wil dat mi
nister Netelenbos van Verkeer
en Waterstaat nog deze week
duidelijkheid geeft. „Iedereen
in de gemeente praat erover. Ik
vind dat onze burgers geen dag
te lang in onzekerheid mogen
worden gelaten. De onrust kan
niet blijven bestaan tot de en-
quêteommissie klaar is met
haar werk."
Vorige week verklaarden twee
onderhoudsmonteurs van de
Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al dat er weieens
vliegtuigen de lucht in waren
gestuurd die beter aan de grond
hadden kunnen blijven. „Ik ga
er vanuit dat de uitlatingen be
rusten op een misverstand.
Maar als blijkt dat de verklarin
gen van de onderhoudsmon
teurs toch kloppen, zal ik daar
krachtig tegen protesteren bij
de minister."
Van Houwelingen is als bur
gemeester bij incidenten op
Schiphol verantwoordelijk voor
de hulpverlening. „Dat vraagt
om een intensief contact met
Schiphol en dat is er ook."
Vorige week sloten Van Hou
welingen en directeur G. Cer-
fontaine vaji Schiphol nog een
overeenkomst over samenwer
king van de brandweerkorpsen
van Haarlemmermeer en
Schiphol bij brandbestrijding in
de gebouwen op de luchthaven.
wim stevenhagen
Directeur rijkswaterstaat relativeert fileleed
nieuwegein carlo nagel
Vanaf de vierde verdieping van zijn kantoor
in Nieuwegein blikt de directeur Verkeer,
Vervoer en Infrastructuur van Rijkswater
staat G. Pereij maandagmiddag naar bui
ten. De hevige sneeuwjacht van enkele mi
nuten geleden heeft plaatsgemaakt voor
een felle winterzon. Pereij analyseert wat
leidde tot het record van zeventig files met
een totale lengte van bijna duizend kilome
ter op de Nederlandse wegen.
Hij somt op: „De mensen zijn vroeger
van huis gegaan. Er gebeurden ongelukken
op kritieke punten waarbij vrachtwagens
waren betrokken, zoals die vijfentwintig
ton aardappelen op de snelweg bij Everdin-
gen. En dan die aanhoudende sneeuwval."
Met een zucht: „Nu weten we weer eens
hoe het is als het sneeuwt."
Hij werpt zelf de vraag op hoe de chaos
op de snelwegen had kunnen worden voor
komen. „De sneeuw was voorspeld. Er zijn
mensen thuisgebleven, maar de meesten
dachten dat het op de snelweg wel zou
meevallen. We hebben op de radio gewaar
schuwd voor lange files. Maar we hebben
niemand ontraden te gaan rijden, want stel
dat het ineens niet sneeuwt." Misschien,
denkt hij nu, had vanuit het Traffic Infor
mation Centre alsnog de waarschuwing
moeten uitgaan om voor vertrek nog eens
goed naar buiten te kijken. „Maar als wij
zes keer zouden adviseren niet de weg op
te gaan, zou het drie keer overbodig zijn.
Nu ik van die duizend kilometer file weet,
had ik de boodschap liever wat harder ge
bracht."
Aan de voorbereidingen heeft het niet
gelegen, zegt Pereij. Zijn dienst heeft het
hele weekeinde op volle toeren gedraaid.
Ook maandagochtend in alle vroegte is er
nog gestrooid. „Maar het sneeuwde in de
spits en dan legt het verkeer zelf een ijslaag
aan over het zout. Zeker langzaam rijdend
verkeer. En staat er eenmaal een file van
dertig kilometer, dan is het lastig nastrooi-
en."
Dat de rijstrooksignalering gisterochtend'
haperde, heeft volgens de directeur van
Rijkswaterstaat niets met de verkeerschaos
van doen. „Er was een draadje gestoord,
dus we moesten het systeem opnieuw op
starten. De verkeerscentrale kreeg een tijdje
geen informatie van de computers langs de
weg. Voor de lengte van de files moesten
we daarom terugvallen op het netwerk van
benzinestations langs de snelwegen. De
verkeersinformatie die wij op de radio
doorgaven, was een toen .tikkeltje minder
betrouwbaar. Dat was alles."
Pereij beseft terdege dat uren in zo'n
starre file staan uiterst vervelend is. „Een
ramp voor sommigen, want er liepen aller
lei afspraken in de war. Tot overmaat van
ramp raakte ook het mobiele telefoonnet
nog overbelast. Ik vertrok zelf om half acht
uit Rosmalen en ik was om tien over tien
op mijn werk in Nieuwegein. Maar ik stond
in de file met m'n krantje en een croissant-
je en met de cd-speler aan. Denk dan eens
aan een chirurg die moet opereren."
Aan de andere kant, zegt hij, is zo'n ver
keerschaos een relatief probleem. „Want in
Siberië kun je in je auto doodvriezen. In
Nederland is er geen sprake van een mens
onterende situatie. Je zit een paar uur te
wachten. Nederlanders accepteren dat. Ik
heb niet één telefoontje gekregen van ie
mand die zijn beklag wilde doen."
Het bewijst maar weer eens, stelt Pereij,
hoe afhankelijk Nederland is van zijn
hoofdverkeerswegennet. „Dat is bijna altijd
keurig in orde. Maar bij extreme omstan
digheden zijn dit soort problemen niet te
voorkomen en ook niet op te lossen."
foMfAr Pl£ AW8mNAPÊN
Z6S JlWA lANfc» HOM
V&AKffiNOOf^L'^eW
6N gUg&ÊgftiCHTBN Nlö
PÉM7EN HOK] AA0NS
HIOPÊN WOB
«o \kj0ER. B&i
0rntzoet- TEN
(?O0M MMK. GKOHD-
WypsfftoeiEwew vcofz
WIK] Htssm INÉ INÊL
fceN fizoeLÉÊwu£"
ot mêvünüW,
eie. oitomp9*2o&i^
ZOU -V10Ê-TEN P06N
IS C|Ê5tH0(L6T
OMWT Hu 2)JH N
VÊRA^OOWÊlpKWEPBT
Niet w>ve en
7'K MONV
{NIÉT tow HOOPEM
OMtMNMS E&J
SffSEUIE/ZBoP-
'WSODPT lp'
WORRÊK)
UITê|E-
