'Bijna alle Franse politici
hebben een maitresse'
P
TV
WEER
i
Verkeerde eeuw
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1999
COM
T A A R
Wapengekletter sociale partners
Voor een slordige drie miljoen Nederlanders moet de komende
maanden een nieuwe CAO worden afgesloten. Tijdens de voor
hoedegevechten wordt er traditioneel zowel van werknemers- als
van werkgeverszijde flink met de wapens gekletterd. VNO/CNW
zetten bij maximaal twee procent loonstijging de hakken in het
zand en de vakbonden posteren zich pontificaal bij de grens van
3,5 procent. Het credo van beide kanten luidt: geen stap terug.
Is dat nu de praktische uitwerking van het alom geprezen polder
model? FNV-voorzitter Lodewijk de Waal vindt dat de werkgevers
de bijl aan de wortel van de harmonieuze overlegstructuur hebben
gelegd door zaken te presenteren die bij de vakbeweging uiterst
gevoelig liggen: de koppeling lonen en uitkeringen, de hoogte van
het minimumloon en hoogte, duur en toetreding van en tot de
WAO.
Sfeerbedervend noemde De Waal dat dezer dagen en zelfs de kwa
lificatie dat hij de werkgevers 'spuugzat' is, werd uit zijn mond op
getekend. De werkgevers zijn naar zijn oordeel bezig te polarise
ren. Anderzijds zal zijn mededeling dat 'de stakingskassen zeer
goed gevuld zijn' en er 'desnoods in vijf, zes bedrijfstakken tegelijk
actie kan worden gevoerd' ook niet bijdragen aan het kalmeren
van de gemoederen bij de tegenpartij in de onderhandelingsstrijd.
Van werkgeverskant wordt de dreiging van een afnemende econo
mische groei gevoeld. En de achterban bekruipt het gevoel dat de
vakbonden de laatste jaren wat te soepel zijn geweest tijdens de
onderhandelingen. De matiging die doorgaans is betracht, begint
groepen werknemers - die steeds moesten lezen over recordwin
sten - te irriteren. Dat uit zich in een grotere actiebereidheid met
name bij groepen die normaal niet direct de straat oprennen zoals
bankpersoneel en schoonmakers.
Maar om daaraan direct het einde der dagen van het poldermodel
te koppelen gaat te ver. Beseft dient te worden dat het gat tussen
de 'strijdende partijen' zeker niet onoverkomelijk is. Wat dat be
treft spreekt de looneis van 6,5 procent in de Duitse metaalindu
strie duidelijker 'oorlogstaal'.
In een aantal sectoren zullen de onderhandelaars de komende we
ken ongetwijfeld met harde koppen tegenover elkaar staan en hier
en daar zullen acties worden gevoerd. Aan het slot blijven de ar
beidsovereenkomsten toch weer binnen redelijke marges. Niet
voor niets liet Lodewijk de Waal bij alle kritiek op de werkgevers
doorschemeren dat hij het zowel geroemde als verguisde polder
model toch niet graag wil missen. Of zoals VNO-NCW-voorzitter
Blankert het in een reactie verwoordde: Het poldermodel is niet al
tijd perfect maar het leidt wel elke keer tot resultaat. De akkoorden
in het onderwijs en bij de politie zijn het tastbare bewijs.
Putjes en een gescheurde nagel
De afstandsbediening van de televisie doet het niet. Ik heb het appa
raat schoongemaakt en gepoetst, ik heb gewriemeld aan de batterij
en, ik heb er nieuwe batterijen in gedaan, ik heb er ten einde raad
een paar flinke klappen op gegeven, maar het apparaat weigert
dienst. Dus verandert er niets op het scherm als ik blijf zitten.
Elke keer als ik van zender wil veranderen, wandel ik daarom naar
de televisie. Een afstandje van een meter of drie, dat is het probleem
niet. Nee. het probleem is dat de ontwerpers geen rekening hebben
gehouden met een defecte afstandsbediening. Om bij de schakel
knopjes te komen, moet ik eerst een klepje omhoogduwen. Dat gaat
vrij stroef ik moet wrikken om het los te krijgen. Daardoor is de na
gel van de wijsvinger van mijn rechterhand - de schakel- en za-
phand - ingescheurd. Om verdere fysieke ongemakken te voorko
men. gebruik ik nu een briefopener.
Daarmee ben ik er nog niet. Met mijn linkerhand moet ik het klepje
vasthouden om te voorkomen dat het terugschiet (pijnlijk!). Met
mijn rechterhand moet ik dan de schakelknopjes bedienen. Wil ik
van Nederland 2 naar Veronica komen, dan moet ik het knopje
waar V boven staat liefst 25 keer indrukken. Want Nederland 2
staat bij mij op 2' en Veronica op '27'. En zonder afstandsbediening
kan ik die getallen niet in één keer intoetsen. Bevalt Veronica mij bij
ridder inzien toch niet en wil ik weer terug naar Nederland 2, dan
moet ik met mijn rechterhand het knopje met '-'erboven opnieuw
25 keer intoetsen. Op zich al lastig genoeg, maar vooreen recensent
natuurlijk helemaal.
De knopjes zijn bovendien veel te klein. Of liever, veel te dun. Ze
hebben de doorsnee van een lucifer, schat ik zo. Om te voorkomen
dat ik een pijnlijk putje in mijn wijsvinger krijg moet ik bij het in
drukken dus ook steeds van vinger wisselen.
Een jaar of dertig geleden, was het toch een stuk gemakkelijker.
Goed, je moest wel steeds naar de televisie lopen om van zender te
wisselen, maar het bedieningsgemak was groot. Er was een aan-en-
uitknop. die je moest uittrekken of induwen. Verder had je nog
knoppen voor het contrast en het geluid waar je alleen maar aan
hoefde te draaien. En om van de ene zender naar de andere te scha
kelen zat er een mooie, grote knop aan de zijkant. Met een ferme
draai zat je zo een paar zenders verder. Een handeling van niks. een
kind kon de was doen.
Maar van al dat gemijmer word ik nu natuurlijk geen cent wijzer.
Vandaag dus maar een nieuwe afstandsbediening kopen. Dat
scheelt me een paar nagels en een lamme arm.
WIL BUYS*
Koude lucht
Wintersporters hoeven de komende dagen niet zo erg
ver op reis te gaan. In de Ardennen wordt namelijk 3
tot 5 decimeter sneeuw verwacht. Bij ons vallen er
ook wel enkele sneeuwbuien maar of dat tot de vor
ming van een sneeuwdek leidt is onzeker. Sneeuwlief-
hebbers maken dinsdag meer kans. Vanuit het IJs
landse komt met de noordwestelijke hoogtestroming
een actieve randstoring dichterbij die met een kem-
druk van rond 990 hPa over Nederland lijkt te zullen
trekken. Daar de atmosfeer tot op grote hoogte erg
koud is de kans op sneeuw reëel.
Later in de week gaat de wind waarschijnlijk weer
uit westelijke richtingen waaien waardoor minder
koude luchtmassa's naar ons land stromen. Vandaag
vallen er enkele winterse buien (hagel/smeltende
sneeuw), afgewisseld door nu en dan zonneschijn. De
temperaturen lopen op tot 5-6 graden, maar in buien
daalt het kwik tot waarden rond het vriespunt. De
wind waait uit het noordwesten en is over land matig
tot vrij krachtig, langs de kust eerst nog hard.
De komende nacht en morgen overdag neemt de
kans op buien met sneeuw toe. Deze ontwikkeling
heeft te maken met de komst van een randstoring en
intense kou in de hogere delen van de atmosfeer. Op
5 kilometer hoogte daalt de temperatuur morgen
avond tot ongeveer veertig graden onder nul. Het gro
te temperatuurverschil heeft ook tot gevolg dat er on
weer kan optreden. De temperaturen op leefniveau
schommelen morgenochtend rond het vriespunt, tij
dens de middag wordt het maximaal 3 tot 4 graden.
Gisterochtend is een hele felle buienlijn over onze
streken getrokken. De buien gingen vergezeld van on
weer, hagel, zware windstoten en een scherpe tempe
ratuurdaling. In Monnickendam koelde het in een
kwartier af van ruim 7 naar 2,8 graad. Gistermiddag
overheersten de opklaringen, maar aan het begin van
de avond was er opnieuw wat neerslag.
JAN VISSER
Franse politici maken zich al maanden vrolijk
over het lot van de Amerikaanse president
Clinton, die in moeilijkheden is omdat hij gelo
gen heeft over zijn tussenbeense escapades.
Zelf kunnen deze politici doen wat ze willen
zij worden beschermd door de wet. „Waarhe
den? Je schrijft geen geschiedenis met waarhe
den"!
Antoine de Saint-Exupérie is
een van Frankrijks meest legen
darische zonen, een man die
vele keren in zijn leven geschie
denis schreef. Hij legde de basis
voor de huidige luchtpost, toen
hij in de jaren '20 met een klein,
eenmotorig toestel postzakken
naar Afrika en Latijns-Amerika
begon te vliegen. Hij was een
succesvol schrijver, die zijn Le
Petit Prince in 51 talen zag ver
taald. En hij was een oorlogs
held, die in het harnas stierf
toen zijn Lightning P38 op 31
juli 1944 boven de Middelland
se Zee neerstortte.
Alle Fransen hebben op school
geleerd over hun held, maar
één feit is hun altijd onthou
den: Antoine de Saint-Exupérie
was behalve een pionier-schrij-
ver-oorlogsheld ook een
schuinsmarcheerder die er een
maitresse op nahield.
Thierry Pfister is een voormalig
woordvoerder van premier
Mauroy die nu voor de uitgeve
rij Albin Michel werkt. Toen die
uitgeverij de rechten had ge
kocht van een Amerikaans boek
over het leven van Saint-Exupé-
rie, kreeg Pfister prompt een
brief van de maitresse, Nelly de
Vogué. „Ze schreef dat ze zich
niet verzette tegen de publicatie
van het boek in Frankrijk. Maar
we moesten wel de passages
over haar eruit schrappen. Zo
niet, dan zou ze ons voor het
gerecht slepen", zegt Thierry
Pfister. „We hadden geen ande
re keuze dan te gehoorzamen."
Het voorbeeld van de biografie
van Saint-Exupérie is geen uit
zondering in het land dat in
1881 de vrijheid van menings
uiting bij wet garandeerde. Zo
vaak worden journalisten en
schrijvers in Frankrijk gedwon
gen om feiten te verzwijgen, dat
Pfister een boek heeft geschre
ven over het systeem dat politi
ci en anderen in staat stelt om
straffeloos te liegen, bedriegen,
hoereren en frauderen. Het
boek, 'Open Brief aan de Wa
kers over de Leugen', is een ve
nijnige aanval op de Franse
magistratuur.
Pfister weet waarover hij praat.
Toen Albin Michel vorig jaar
een boek publiceerde over de
corruptie onder rechters ('La
Mafia des tribunaux de com
merce'), werd de uitgever in
eerste instantie veroordeeld tot
een boete van 100.000 francs
per verkocht boek. Albin Michel
deed alles om de reeds gedistri
bueerde exemplaren terug te
halen, maar Frankrijk is een
land met 20.000 boekhandels
die niet alle begaan zijn met het
lot van een middelgrote uitge
verij. Deurwaarders telden 530
verkochte boeken. Boete: ruim
1,7 miljoen gulden.
Van alle wetten die magistraten
gebruiken tegen het vrije
woord, is die ter bescherming
van de privacy wel het schrij
nendst. Dat ex-president Mit
terrand er een tweede gezin op
nahield, was onder Franse jour
nalisten halverwege de jaren '80
algemeen bekend. In elk ander
land zou dit feit gepubliceerd
zijn, al was het alleen maar om
dat Mitterrand belastinggeld
gebruikte om zijn maitresse te
huisvesten. Maar in Frankrijk
vernam de burger pas van het
tweede gezinnetje enkele jaren
voor de dood van de man, om
dat Mitterrand toen zelf de tijd
rijp achtte de natie in te lichten.
„De wetgeving verbiedt iedere
verwijzing naar het privé-le-
ven", zegt Pfister. „Op papier is
het zelfs verboden iemands re
ligie te onthullen, laat staan zijn
overspel. Bijna alle politici in
dit land hebben een maitresse.
Maar niemand kan daar over
schrijven, zelfs niet als politici
schaamteloos hun wettige echt
genotes gebruiken om kiezers
te winnen
Pfister beschouwt de Fransen
als de 'slechtst geïnformeerde'
Europeanen. Als oud-journalist
van Le Monde is Pfister geen
adept van de sleutelgatjourna-
Wie voor één of meerdere nachten een ruime kamer zoekt in Rome, kan terecht in hotel Excelsior. Dat herbergt de grootste suite van Europa,
waarin de gast in totaal 1100 vierkante meter ter beschikking staan. Uiteraard heeft de suite een aparte slaapkamer, met gescheiden bedden
want daar is ruimte genoeg voor. Een verblijf in de suite, decor voor Frederico Fellini's film 'La Dolce Vita', kost ruim 21.000 gulden per nacht,
maar je kunt er met een heel voetbalelftal in. Er gaan geruchten dat de sultan van Brunei twaaf keer de normale prijs heeft betaald om in of
vanuit de suite de millennium-wisseling mee te maken. foto reuters
U hebt ze zonder tiuijfel gekend.
Mensen van wie gezegd
werd, dat ze in de verkeer
de eeuw leefden. Het wa
ren doorgaans mannen
op leeftijd in driedelig
pak waarop sigarenas
gemorst was. Ze wisten
de dichtstbijzijnde krui
denier niet te vinden, ze
konden geen aardappelen
schillen en er was geen af
stapje in hun omgeving
waar ze niet ooit over ge
struikeld waren. Hun in
komsten genoten ze door
gaans uit bron/ten slechts
bekend aan hen zelf
Daar stond tegenover dat
ze hun hoed afnamen voor
iedere vrouw, Proust konden
citeren in het Frans en etudes
konden spelen van Chopin.
Vaak waren ze gespecialiseerd
in onderwerpen waar verder
JOOST PRINSEN
niemand iets van wist, zoals de Argentijn
se handelsvloot in de achttiende eeuw of
de buitenlandpolitiek van Tsjang Kai
Tsjek. Ze genoten een zeker meewarig res
pect op grond van vage titels als maestro,
monseigneur of markies. Al wist niemand
hoe ze ooit aan die titel gekomen waren.
Ik heb die mensen altijd nogal gewan
trouwd. Ze mochten dan in de verkeerde
eeuw leven, er werd nooit bij vermeld in
welke eeuw ze wel iets gepresteerd zouden
hebben.
Ik schrok toen ik onlangs tijdens enig na
velstaren in de gaten kreeg dat ik op de
soort begin te lijken. Ik kan mijn eigen
administratie niet beheren en elke bloem
of plant aan mijn zorgen toevertrouwd, is
een kind des doods. Ik weet niets van fax,
e-mail of Internet. Pas kortgeleden heb ik
mij in de tekstverwerker verdiept. De re
dactiesecretaresse dreigde mijn columns
alleen te plaatsen als ze per floppy werden
aangeleverd. En ik moet mijn inkomsten
bronnen natuurlijk beschermen
Er valt ook wel iets positiefs te melden. Ik
kan citeren uit Achterberg en Elsschot. Ik
ka?i alle Amerikaanse presidenten van de
laatste vijftig jaar in de juiste volgorde
noemen, alsmede de Tour de France-win
naars uit dezelfde periode. Ik mag mee
praten als het over Tjechov gaat of over de
match Spaski-Fischer. En ook ik heb mijn
specialiteit: het Nederlandse lied tussen de
twee wereldoorlogen. 'Oh, mijn lieve Ma-
tilde, als jij eens wist wat ik wilde', of
'Mijn tante Veronica, die speelt harmoni
ca'. Naast het Nederlands beheers ik drie
moderne talen. Althans, ik kan zinnen
zeggen als: 'For better or for worse', Das
war einmal' en 'Bien étonné de se trouver
ensemble'. Ook Latijnse teksen als: 'Dum
spiro, spero'en 'Quo usque tandem Cata-
lina', kennen nauwelijks geheimen voor
mij.
'Onze Joost heeft een klassieke opvoeding
genoten' zei mijn moeder altijd trots. 'Te
belazerd om af te wassen', zeiden mijn
zussen. 'In de verkeerde eeuw geboren',
zeg ik.
listiek, maar hij heeft in zijn
boek moeite om zijn sympathie
met het boulevardblad Voici
(oplage 800.000) te verbergen.
Hoewel slechts een slap aftrek
sel van de Britse schandaalbla
den, werden Voici in 1997 drie
processen per week aangedaan.
Sommige bekendheden, zoals
de bedaagde popster Johnny
Hallyday, verdienen een paar
ton per jaar met het aanspan
nen van dit soort processen.
Wie de kat desondanks de bel
aanbindt, wordt genadeloos af
geschoten. Claude Gübler, Mit-
terrands arts, schreef in 1996
'Le Grand Secret' (Het Grote
Geheim). In dat boek onthulde
hij dat Mitterrands kanker al
kort na zijn aantreden in 1981
was geconstateerd, maar dat hij
op presidentieel bevel daar al
die jaren over had gelogen.
Hoewel het boek uitkwam na
de dood van de president, werd
het direct door de rechter ver
boden.
Het is ruim een halve eeuw na
dato ook nog steeds onmogelijk
om leugens over de oorlog door
te prikken, zegt Pfister. In het
paleis waar de premier huist,
ligt een boek waarmee bezoe
kers de tijd kunnen doden in
afwachting van hun ontvangst
door de gastheer. In dat boek
werk staan portretjes van alle
premiers die het land heeft ge
had. Alleen, de argeloze bezoe
ker moet constateren dat
Frankrijk tussen 1931 en '32 en
van 1935 tot '36 niet werd gere
geerd. Want Pierre Laval, die in
die periodes de scepter zwaai
de, ontbreekt. Reden? Laval was
tijdens de oorlogsjaren de rech
terhand van collaborateur Pé-
tain, en volgens de officiële ge
schiedschrijving had Frankrijk
geen collaborateurs, alleen ver
zetshelden.
Tot die verzetshelden behoor
den ook Lucie en Raymond Au-
7 is
IA
jn
fel
brac. In 1997 besloot de rfcl
ring dan ook een speelfil^t
dit legendarische duo te s^r
diëren. Het script volgde bu
letterlijk de memoires vaiL,
Aubrac. die daarin beweeg
haar gearresteerde man \^c
hebben gekregen door m(
voorwendsel door te drinji(
tot Klaus Barbie, de baas)
Gestapo in Lyon.
Fijn, maar niet iedereen gr'
de die memoires. Gérardfe
vy schreef een boek waarf1
op de vele tegenstrijdigheP?'
Aubracs verhaal wijst. EnL
voegde er de verklaring ar
die Klaus Barbie tijdens zrc
ruchtmakende proces in fc
had laten optekenen. Str^1
daarvan: Lucie Aubrac wfci
vrouw geweest die Jean I^r
Frankrijks echte verzetshéA
had verraden. Daarom h«s e
bie haar man vrijgelaten, bi
Chauvy werd door de redja
gedwongen het 'testamendt
Barbie' uit zijn boek te scfle
pen. Zoals de journaliste ld(
Adler vorig jaar gedwongdg
werdeen groot aantal pasjin
over het oorlogsverleden tie
Marguérite Duras te venvi.
ren uit een biografie overU
schrijfster. L
Dit alles kan politici er ni^
weerhouden hun land voi
stellen als de bakermat vi
mensenrechten, waar \xi
ten. Dan was, zo zegt PfisL
Charles de Gaulle eerlijkef
Toen hij in de jaren '70 ee
cumentaire verbood die dj;
waarheid sprak over FranT
in de oorlogsjaren, zei deK
raai: „Waarheden? DenktP
ik een voorlopige regering'
gen de Engelsen en Amen11
nen had kunnen vormen fl
waarheden? Je schrijft ge£f
denis met ambities, niet ige
waarheden." PI
CEES VAN ZWEEDEN
ïr
MENSELIJK
De nieuwe cd van de Spice Girls
zal niet in juni, maar pas in fe
bruari 2000 uitkomen. De oor
zaak is dat twee van de vier zan
geressen zwanger zijn. Een bron
die nauw met de groep verbonden
is, heeft aan het Amerikaanse
persbureau WENN gemeld dat de
datum van februari 2000 mis
schien ook met haalbaar is, om
dat de twee zwangere leden
„werkelijk van het moederschap
willen genieten." De twee Spice
Girls die in verwachting zijn, zijn
MELANIE BROWN (Scary Spice)
en VICTORIA ADAMS (Posh Spi
ce). Mel B trouwde in september
vorig jaar met de Nederlandse ex-
kledingverkoper en danser Jimmy
Gulzar. Zij verwacht haar kind de
komende maand, net als Posh
Spice, die een relatie heeft met
stervoetballer David Beckham
(Manchester United). Het paar
zou van plan zijn dit jaar te trou
wen.
„Sigaretten stelen kan ik nog wel
begrijpen", verzucht MAURICE
VAN RYN. directeur van een zui
velfabriek bij Sydney in Australië.
Maar waarom dieven met 37 ton
kaas aan de haal zijn gegaan is
ook hem een raadsel. De eerste
lading van 16 ton werd al in de
cember gestolen, de tweede van
21 ton verdween vorige week.
Van Ryn schat de waarde van de
kaas op 245.000 gulden. De di
recteur hoopt dat de politie op
het spoor van de rovers komt als
zij de kaas aan winkels gaan aan
bieden.
Tot grote woede van bontjassen-
verkopers in het sjieke Beverly
Hills, heeft het bestuur van deze
Amerikaanse plaats besloten tot
een referendum over deze dure
kledingstukken. Op 11 mei moe
ten de inwoners stemmen over de
invoering van speciale labels in
de jassen die precies aangeven
hoe de pelsdieren om het leven
kwamen. Op de labels moet vol
gens een lokale consumentenor
ganisatie staan: „Mededeling aan
de consument. Dit product is ge
maakt van pelsdieren die moge
lijk zijn gedood door elektrocutie,
vergassing, het breken van de
nek, vergiftiging, doodslaan,
doodtrappen of verdrinking en ze
zijn mogelijk gevangen in stalen
wildklemmen."
Het stadsbestuur en burgemees
ter LES BRONTE voelden hele
maal niks voor een volksraadple
ging. De consumentengroep wist
echter met meer dan 3300 hand
tekeningen de stemming af te
dwingen. De burgemeester heeft
nog geen idee hoe hij een eventu
ele wettelijke labelplicht moet
controleren. Zijn stad kent overi
gens al regelingen voor het maxi
male aantal tennisballen op
openbare tennisbanen en voor de
geluidsterkte van televisies na
22.00 uur.
De 28-jarige reuzenpanda^,
ZHAI is ziek. Zijn nieren fuin
neren niet meer, lijkt het. Ar0
in de dierentuin van het NcL
Chinese Tianjin proberen riL
middelen zijn leven te reddL
maar eigenlijk is Zhaizhai %j-
meer gezond sinds zijn ma£v
Rongrong zes jaar geleden
leed. Daarom kreeg hij vori^
maand een nieuw vriendmij
Aanvankelijk reageerde Zh«
heel vriendelijk, maar sinds
week weigert hij elk voeds#
geeft hij steeds over en zit s"
bloed in zijn urine: symptoiF
van een nierziekte. Met blo»1
transfusies, extra zuurstof ele
jecties is het de dierenarts»0
gelukt Zhaizhai er weer bo»Sl
te helpen. De dokters hebbr'
hoop dan ook opgegeven. DG
zenpanda is een van de mer
dreigde diersoorten ter werfEj
leven nog slechts 1.000 exfci
plaren in het wild en fokprcfc
ma's hadden tot nu toe ma£l
mg succes. fer
Robbie Williams.
ROBBIE WILLIAMS heeftefe|
reuzentattoo laten plaatsend
zijn linkerbovenarm. De vrofc'
Take That-zanger ging daarl
naar de bekende Maori-artif
Rangitu Netana in Amstercfy.
Het internationale showbizf
nieuwsagentschap WENN
melden dat de vrijwillige m.?
partij een uurtje of zeven dl
Williams, die eerder al eenj
tenkruis op zijn rechterdij ij
ten, zou de zwarte afbeeldil
ter dit jaar naar zijn rug en ij
terarm willen uitbreiden. Va
een vriend is het niet de bej
ling van de zanger dat zijn f<£
hem gaan naapen. „RobbifT
lang geaarzeld. Het was eer)
lijke aangelegenheid."
