Binnenland
Gemeenten Groene Hart
'DOOdStraf iS geen diSCUSSie' in actie tegen wurggreep
Olie in de gracht
Boete voor El Al wegens
ontbreken van registratie
Kamerdebat over definitie Randstad Wij behartigen belangen van gemeenten
yOENSDAG 3 FEBRUAR11999
Stekende
'engel' moet in therapie
jOTTERDAM Een 29-jarige vrouw, die vorig jaar negen voetgan
gers met een mes in de nek stak, was tijdens haar daden ontoe
rekeningsvatbaar. De rechtbank in Rotterdam oordeelde giste
ren dat de vrouw zich moet laten behandelen in een TBS-in-
richting. De verdachte vertelde de rechtbank twee weken gele-
jen zich een 'engel met een missie' te voelen. Om met zichzelf
>ji het reine te komen, moest ze mensen verwonden. Uitschel
den, spugen, slaan en zelfs steken. Alleen zo kon ze afrekenen
met haar negativiteit. De 'vreemd geklede' vrouw stak in drukke
in Amsterdam, Middelburg, Den Haag en Rotter
zonder aanleiding vrouwen met een mes in de nek. De
psychiater concludeerde dat de vrouw lijdt aan 'religieus getinte
psychoses'.
kamervragen over verkoop Rutte
■oen haag Minister Pronk (milieu) moet zijn mening geven over
de overname van het afvalverwerkingsbedrijf Rutte door de pro
vincie Noord-Holland. Tevens dient hij uit te leggen waarom
jhet lange tijd vanwege de stankoverlast en ontduiking van mi
lieuwetten omstreden bedrijf met het openbaar ministerie en
heeft kunnen treffen. Het SP-Kamerlid Poppe heeft de
daar gisteren om gevraagd. Poppe stelt dat Rutte
door het bedrijf te verkopen het bedrag.van de schikking, 5,5
jniljoen gulden, wel erg gemakkelijk weer heeft terugverdiend.
ïPoppe vraagt zich af of een schikking wel juist was en of voor de
ifnilieudelicten waar Rutte op werd betrapt geen zwaardere
sancties nodig waren.
EU-steun voor terugkeer Somaliërs
jen haag Nederland krijgt van de Europese Commissie geld
|oor één terugkeerproject van ongeveer vijftig afgewezen Soma
lische asielzoekers. Het ministerie van justitie had meerdere
projecten voorgedragen voor financiële steun. Het is nog niet
waarom geld voor deze projecten niet is toegezegd.
Nederland vangt binnen de EU samen met Duitsland relatief de
asielzoekers op. Toch kunnen de meeste andere EU-
landen wel rekenen op steun voor meerdere projecten. De EU
.jjesteedt in totaal 3,75 miljoen euro voor de opvang van asiel
zoekers. Uit dit potje krijgt Nederland geen geld. Ook heeft
'Brussel geld gereserveerd (dertien miljoen euro) voor de vrijwil
lige terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Hieruit ont
vangt Nederland wel steun.
Helft bevolking gebruikt medicijnen
utrecht Bijna de helft van de werknemers slikt medicijnen.
Een kwart geeft aan dat er een verband bestaat tussen het werk
en hun medicijngebruik. Een op de vijf slikt middelen op voor
schrift van een arts. In vier procent van de gevallen gebruiken
medicijnen die het reactie- of waarnemingsvermogen
kunnen beïnvloeden. Werknemers maken duidelijk dat zij niet
snel binnen het bedrijf zullen melden dat zij deze laatste
middelen gebruiken. Een en ander blijkt uit onderzoek dat het
Instituut voor Verslavingsonderzoek en Trindeborch Consult
hebben gehouden onder werknemers van zes grote bedrijven.
jRemkes: Geen fraude auto-recycling
pen haag Auto Recycling Nederland controleert volgens staats
secretaris Remkes van milieubeheer 'op heel serieuze wijze' of
bedrijven netjes te werk gaan bij het recyclen van autowrakken.
Onderzoeksinstituut TNO heeft nooit beweerd dat er sprake zou
van fraude. Remkes zei dat gisteren in antwoord op monde
linge vragen van Tweede-Kamerlid Van der Steenhoven (Groen
links). Deze wilde opheldering na opmerkingen van schroot-
handelaren dat de brancheorganisatie van milieuvriendelijke
sloopbedrijven, TNO onder druk heeft gezet om een rapportage
over subsidiefraude in 1996 minder kritisch te maken. Volgens
_Van der Steenhoven laat de controle sterk te wensen over. Slo
perijen zouden in Duitsland restafval opkopen om in Neder
land in aanmerking te komen voor overheidsbijdragen. TNO
zou dat bij een onderzoek ook geconstateerd/hebben, maar de
fraude hebben verzwegen.
Zwollenaren stemmen mobiel
zwolle De gemeente Zwolle experimenteert tijdens de verkie-
itingen van de Provinciale Staten op 3 maart en het Europees
(10 juni) met een mobiel stembureau in de gevange-
en twee verzorgingshuizen. Het idee is afkomstig van SP-ge-
meenteraadslid Scholte. Het college besloot tot een experiment
waarbij naast de penitentiaire inrichting Zwolle ook verzor
gingshuizen De Venus en Zandhove zijn betrokken. In totaal
kunnen bijna vierhonderd kiezers in Zwolle mobiel stemmen.
E experiment slaagt, krijgt het waarschijnlijk een vervolg.
miljoen geëist van ex-directeur
De officier van justitie in Breda heeft gisteren geëist dat
de voormalige directeur van het bedrijf Dopharma 6,5 miljoen
gulden aan de staat betaalt. In de jaren tachtig en negentig
maakte het diergeneesmiddelenbedrijf uit Raamsdonkveer zich
schuldig aan illegale handel in clentarterol en hormoonprepa-
ïaten. Volgens de officier gebruikte de directeur zijn bedrijf als
^dekmantel om zich privé op een illegale manier te verrijken. Vo
rig jaar maart werd de ex-directeur veroordeeld tot een boete
^van 100.000 gulden voor valsheid in geschrifte. Daarvoor loopt
nog een hoger beroep.
Leidse professor De Roos aclit roep om strengere straffen niet terecht
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
aj den haag hans jacobs ..maar anders komt de bood
De strafmaat in Nederland hoeft helemaal niet omhoog.
De maximale straffen bieden de rechterlijke macht nog
altijd voldoende houvast, ook als het gaat om schokken
de incidenten als de zaak-Tjoelker of de vervolging van
grote drugscriminelen. Minister Korthals van justitie
moet niet zomaar zwichten voor lichtvaardige pleidooi
en voor strengere straffen. 'Houd het hoofd koel', zo
luidt de aanbeveling van de Leidse prof. mr. Theo de
Roos aan de minister.
leiden onno havermans
De Roos deed in opdracht van
Korthals' voorganger Sorgdra-
ger onderzoek naar het wette
lijk strafmaximum. Samen met
prof. mr. J. de Hullu van de Ka
tholieke Universiteit Brabant
bekeek de Leidse rechtsgeleer
de of die maximale straffen nog
wel met elkaar en met het ge
pleegde misdrijf in verhouding
staan. Aanleiding was een mo
tie van de Tweede Kamerleden
Dittrich (D66) en Kalsbeek
(PvdA), die op 27 november
1997 door de Kamer met alge
mene stemmen werd aanvaard.
De Roos en De Hullu boden
hun onderzoeksrapport deze
week aan Korthals aan. Ze kwa
men tot twee opmerkelijke con
clusies: het patroon van straffen
zoals dat in 1886 in het Wet
boek van Strafrecht is vastge
legd voldoet nog vrij goed en de
verhouding tussen dat wetboek
en enkele bijzondere wetten is
in de loop der jaren scheefge
groeid.
Over het eerste geval toont
De Roos zich aangenaam ver
rast. Het monnikenwerk in de
archieven met Kamerstukken
leverde geen aanwijzingen op
dat wetswijzigingen zouden
zijn bepaald door de waan van
de dag. „We hadden de ver
wachting dat het nogal chao
tisch zou zijn, dat de orde was
zoekgeraakt en dat de straf
maxima steil omhoog zouden
zijn gegaan. Met het wetboek
bleek dat echter niet het geval.
Daar is goed over nagedacht.
Maximaal vier jaar cel voor
diefstal is kennelijk nog steeds
voldoende."
Anders ligt het met de bijzon
dere wetten die in Leiden onder
de loep werden genomen.
Vooral de Weg- en Verkeerswet
staat zwaar uit het lood in ver
gelijking met andere wetten
omdat de strafmaat drastisch is
verhoogd. Zo kan iemand die
bij een verkeersongeval de
dood van een ander veroor
zaakt maximaal tot negen jaar
gevangenis worden veroor
deeld. „Terwijl dat maximum
op negen maanden staat als ie
mand per ongeluk een ander
van een steiger duwt, met de
dood tot gevolg. De minister
heeft toegezegd daar in elk ge
val naar te kijken."
Dat de Wet Milieudelicten de
We. m
Professor De Roos.
maximale straffen ook flink zag
stijgen, is volgens De Roos niet
terecht. „Het evenwicht is
zoek." Datzelfde geldt voor de
Opiumwet, die als de Kamer
daarmee instemt binnenkort
zal worden aangepast. „Je hoort
nog wel eens een officier van
justitie klagen dat de straffen te
laag zijn, maar dat is vooral
praten voor de bühne."
Begrip heeft De Roos wel
voor slachtoffers die teleurge
steld zijn over straffen voor da
ders van geweldsmisdrijven.
„Mensen die lang vastzitten
worden daar niet beter van. Je
moet het hebben van preventie.
Het strafrecht is het sluitstuk."
,Als we meegaan in de roep
om strengere straffen is de
doodstraf de ultieme conse
quentie. maar gelukkig is dat in
Nederland geen actuele discus-
FOTO HENK BOUWMAN
sie. Het preventieve effect is ni
hil. Wie een roofoverval wil ple
gen, zeker als hij ook nog zwaar
gestoord is, laat zich niet af
schrikken. Het leidt tot een
soort verruwing, tot justitieel
lynchen."
De Roos rekent erop dat de
minister niet zal zwichten voor
de oproep tot zwaardere straf
fen. „De maxima zijn voldoen
de. In een geval als Tjoelker kun
je nu al zware straffen toepas
sen. Als je voor dergelijk geweld
de wet gaat aanpassen ben je
bezig met symboolwetgeving.
En wat nu op Urk is gebeurd,
mag ook geen maatstaf zijn. Je
laat de strafmaat toch niet be
palen door een groep jongeren
die zich luidruchtig teweerstel
len tegen alles wat ze niet be
valt."
utrecht Een weinig alledaags verschijnsel in de Utrechtse binnenstad: een oliescherm in de Oudegracht. Als gevolg van een kapotte slang
was gisteren zo'n honderd liter dieselolie vanuit een generator de gracht in gestroomd. Door snel enkele tientallen meters oliescherm aan te
leggen bleef de overlast beperkt tot een onaangename lucht. Zowel de monumentale werven als het milieu liep schade op.
FOTO ANP RAYMOND RUTTING
DEN HAAG HANS JACOBS
HAAGS RfDACTEUR
Minister Pronk gaat binnen
kort op bezoek in het Groene
Hart. Op verzoek van Alphen,
Woerden, Gouda en Gorin-
chem gaat hij zelf kijken in
hoeverre het zogenoemde re
strictief beleid de centrumge
meenten in een wurggreep
houdt. De vier steden zetten
gisteren Den Haag op stelten
om aandacht te krijgen voor
hun problemen.
Hooligans in nette pakken.
Dasje, jasje, vouw in de broek,
maar de vuist op tafel. De Ka
merleden en de secretaris-ge
neraal van het ministerie van
VROM, Van den Dunnen, knip
peren even met de ogen en
knijpen zich in de arm. Dit is in
het beschaafde perscentrum
Nieuwspoort niet gebruikelijk.
Drie burgemeesters, van Al
phen aan den Rijn, Gouda en
Gorinchem en een aantal wet
houders van diezelfde gemeen
ten plus Woerden, zijn in Den
Haag op oorlogspad. Alphens
burgervader Schoof gromt het
hardst. Hij wordt daartoe aan
gespoord door zijn zeer luid
ruchtige wethouder Van der
Veen Meerstadt. We vechten
uit alle macht tegen dreigende
armoe, verkrotting, ontvolking
en afkalvende voorzieningen',
meldt hij.
Schoof verklaart voor de ver
baasde leden van de Tweede
Kamer en de Zuid-Hollandse en
Utrechtse Provinciale Staten
waarom hij zo tekeer gaat. „We
willen duidelijk maken dat het
zo niet verder kan." In een
kleurrijke brochure hebben de
vier centrumgemeenten uit het
Groene Hart hun grieven en
problemen in harde, duidelijke
taal pnder woorden gebracht.
„Weinig diplomatiek", meent
Van den Dunnen, die als
plaatsvervanger optreedt van
de in Nairobi verblijvende mi
nister Pronk. „Weinig genuan
ceerd ja", geeft Schoof toe,
„maar anders komt de bood
schap niet over."
Waar gaat het nu eigenlijk
om? Het rijk heeft besloten het
Groene Hart, zeg maar de groe
ne long van en naast de Rand
stad, te beschermen tegen het
van alle kanten oprukkende as
falt en beton. Onder het Groene
Hart wordt ten behoeve van de
hogesnelheidslijn zelfs een
geldverslindende tunnel ge
bouwd. Maar, zo vragen de lo
kale bestuurders zich af, 'be
schermen we de natuur nu ten
behoeve of ten koste van de
mensen?'
Aan de gemeenten in dat
Groene Hart, 28 in getal, zijn al
lerlei beperkingen opgelegd,
met name ten aanzien van de
bouw van nieuwe woningen en
bedrijven. Tegen die restricties
trekken de vier steden ten strij
de want 'verkrotting, verpaupe
ring, vergrijzing en sociale on
rust liggen de op de loer', De
oplossing ligt volgens Schoof
voor de hand. Laat de teugels
vieren. Het ministerie of de
provincie moet niet langer be
palen hoeveel huizen er ieder
jaar binnen de gemeentegren
zen mogen worden gebouwd
(een zogenoemd bouwcontin-
gent). Zeg maar waar we nog
mogen bouwen (bouwcontou-
ren), dan maken we de rest zelf
wel uit, zo ongeveer luidt de
boodschap.
De vertegenwoordiger van
Pronk geeft toe dat de huidige
wetgeving soms als een wurg
slang werkt. „Verbetering is
mogelijk", vindt hij. De Kamer
leden Verbugt (VVD), Rietkerk
en Visser-van Doom (beiden
CDA) knikken instemmend. Ze
beloven steun, maar dan moe
ten de hooligans wel een ande
re toon aanslaan. Pronk komt
in het voorjaar zelf een kijkje
nemen. „Scheer de minister
dan maar van voor naar achte
ren", geeft de hoogste ambtelij
ke baas van VROM de activisten
als advies voor de thuisreis
schiphol «richard mooyaaan
De Israëlische luchtvaartmaat
schappij El Al heeft een forse
boete gekregen nadat maandag
een vrachttoestel zonder regi
stratietekens op Schiphol was
geland. De uit Tel Aviv afkom
stige Boeing 747 was 's och
tends om zes uur aangekomen
en zou om negen uur vertrek
ken voor de retourvlucht.
Een medewerker van Schip
hol ontdekte op het vrachtplat
form dat het toestel niet over de
wettelijke verplichte registratie
tekens op de romp beschikte en
schakelde onmiddellijk de
luchtvaartpolitie in.
De gezagvoerder van het El
Al-toestel weigerde volgens een
politiewoordvoerder aanvanke
lijk te geloven dat de registratie
ontbrak. Het bleek dat het
vliegtuig juist tijdens groot on
derhoud in Tel Aviv was over
gespoten, aldus de woordvoer
der. „Daarbij was men vergeten
nieuwe letters bij de achterdeur
aan te brengen."
Na overleg met justitie in
Haarlem werd besloten een
boete van vijfduizend gulden
op te leggen wegens overtre
ding van de luchtvaartwet. Het
bedrag moest ter plekke wor
den voldaan. Het nummer is op
Schiphol op provisorische wijze
alsnog met plakband aange
bracht. Het toestel is met een
uur vertraging vertrokken naar
Tel Aviv.
Het incident is extra pijnlijk
voor El Al omdat de Israëlische
luchtvaartmaatschappij onder
vuur ligt in de publiciteit rond
de parlementaire enquete naar
de Bijlmerramp. Aan twee oud
medewerkers van de maat
schappij is gevraagd naar Den
Haag te komen om duidelijk
heid te verschaffen over de la
ding en het onderhoud van het
vliegtuig. Tot op heden hebben
zij nog niet op de uitnodiging
gereageerd. El Al heeft wel offi
cieel alle medewerking toege
zegd.
'■foe groot is de Randstad?
loort de provincie Utrecht er-
ij? Een deel van Brabant? Die
ragen spelen een cruciale rol
ij een aantal ingrijpende ver-
èersmaatregelen van Paars-2,
et rekeningrijden en de uit
leiding van het gebied waar
ft) de autosnelwegen een maxi
mumsnelheid van honderd ki-
Bmeter per uur geldt. Maar
iemand lijkt te weten wat de
tenzen van de Randstad zijn.
listeren stelde de Kamer vra-
over het verkeersbeleid van
flinister Netelenbos.
Ue minister zelf was ziek, en liet
|ch vervangen door haar
taatssecretaris De Vries. „Er is
een duidelijke definitie. Dat
an van wetsvoorstel tot wets-
borstel verschillen", zo ant
woordde ze op de vraag hoe
root de Randstad is. De dis-
_Ussie over de grenzen van de
landstad laait op nu minister
letelenbos ook in Noord-Bra-
jant en Utrecht overdag de
-Maximumsnelheid op snelwe
gen wil verlagen naar 100 kilo
meter per uur. In het regeerak
koord staat dat dit alleen zal ge
beuren in de Randstad.
J „De minister wijkt dus af van
jet regeerakkoord", conclu-
'I eerde het CDA-Kamerlid
leleitsma. Zijn WD-collega Hof-
tra constateerde hetzelfde.
°!laar staatssecretaris De Vries
,Dok WD) maakte duidelijk dat
yet regeerakkoord andere re-
Ifo's niet uitsluit. „Grote stede-
jjke gebieden die vergelijkbaar
ijn met de Randstad kunnen
gezeilde behandeling krijgen",
Tdus De Vries. Nu al worden er
wte-f Sri ST#N
itrocdAL...
op veel snelwegen in het hele
land snelheidsremmende
maatregelen genomen om de
doorstroming te bevorderen.
„Bovendien neemt de verkeers
veiligheid", aldus de De Vries,
die steun kreeg van de PvdA.
Als het om rekeningrijden
gaat, beperkt de Randstad zich
tot Amsterdam, Rotterdam,
Utrecht en Den Haag. „Wat is
nu de Randstad", verzuchtte
Reitsma. „Dat bekijken we dus
van geval tot geval", aldus De
Vries.
Regeringspartij WD wil aan
vullend onderzoek naar het ef
fect van rekeningrijden en een
overzicht van de criteria waar
aan die worden getoetst. De li
beralen plaatsen grote vraagte
kens bij de elektronische tolhef
fing, maar steunen die onder
voorwaarden, zo maakte Hof-
stra gistermiddag opnieuw dui
delijk.
De staatssecretaris zegde
hem toe, dat er richtlijnen ko
men over hoe rekeningrijden
zal worden beoordeeld. „Ér is
extra onderzoek nodig voor we
500 miljoen gulden gaan inves
teren. Het effect is nog onze
ker", aldus Hofstra. Hij pleitte
voor een evaluatieparagraaf in
de wet die rekeningrijden re
gelt. .Aan de hand daarvan
kunnen we na invoering het ef
fect meten en rekeningrijden
afschaffen als het niet werkt. Ik
ga uit van eenderde minder fi
les. Als we uitkofnen op nul
procent, dan is rekeningrijden
niet meer dan rondpompen
van geld en gaan we niet ak
koord", aldus Hofstra.
CDA'er Reitsma liet opnieuw
weten dat zijn fractie niets ziet
in rekeningrijden. De ANWB,
die intensief actie voert tegen
rekeningrijden, voelt zich ge
sterkt door de kanttekeningen
van Hofstra en Reitsma.
§fe.£$ATEN
Over precies een maand, op 3
maart, worden nieuwe provin
ciale staten gekozen. Vier jaar
geleden bleef in Zuid-Holland
meer dan de helft van de kie
zers thuis. Het kan ook wel
zonder provincie, is een veel
gehoorde stelling. Wat vinden
Zuid-Hollandse gedeputeer
den en commissaris van de
koningin daarvan? Aflevering
1: Ted Jansen (WD).
den haag «hans jacobs
Alphert aan den Rijn en de andere gemeen
ten uit het Groene Hart stappen - als ze
meer huizen willen bouwen dan toege
staan- niet naar 'hun' gedeputeerde, maar
direct naar de minister. Wordt de provincie
terecht overgeslagen?
„Nee. De provincie speelt wel degelijk een
belangrijke rol. Wij behartigen de belangen
van de gemeenten. Zo hebben we in de
Tweede Kamer begrip weten te kweken
voor de grote wens van vrijwel alle Groene-
Hartgemeenten: meer bouwen. En we heb
ben het ook voor elkaar gekregen dat de
toenmalige minister van ruimtelijke orde
ning. De Boer, niet schrapte in de bouw
mogelijkheden die wij in ons streekplan
hadden opgenomen. Overigens steunen we
als provincie wel het principe van het
Groene Hart. En het is duidelijk dat niet al
le gemeenten het daar helemaal mee eens
zijn. Het betekent voor hen immers dat zij
niet kunnen bouwen of aanleggen wat ze
willen."
De provincie vroeg en kreeg in het Groene
Hart een tunnel voor de hogesnelheidslijn.
De regering krabbelt nu weer terug. Minister
Netelenbos richt zich direct tot Rijnwoude
en Leiderdorp. De provincie wacht rustig af?
„Ja. Als je zo nadrukkelijk een beleidsom-
vorming wil, moet je eerst praten met de
meest betrokken bevolking en gemeenten.
Wij hebben pas weer een rol als het kabinet
heeft beslist. Dan moeten we kijken of een
ander concept ook in ons Groene Hart-be-
leid past."
Jacobswoude en Alkemade willen huizen in
ruil voor medewerking aan de aanleg van
de HSL. U wordt buiten spel gezet?
„De gemeenten, en ook Zoeterwoude, ge
bruiken oneigenlijke argumenten om meer
woningen te krijgen. Dat kan niet, ze krij
gen van mij ook geen steun. Het is anders
als door aanleg van de HSL huizen en be
drijven moeten worden verplaatst, dan hel
pen we. Maar gewoon meer huizen willen
bouwen heeft niks te maken met de HSL."
De provincie bepaalt het tracé voor de NI 1
tussen, voorlopig nog, Leiden en het aqua
duct bij Alphen. Waarom is de provincie
nodig als het uiteindelijk toch de minister is
die het geld op tafel moet leggen?
„Ik heb al sinds 1970, toen ik nog wethou
der in Noordwijk was, gewerkt aan een
oost-west verbinding tussen de kust, via
Leiden en Alphen naar de A12 bij Bodegra
ven. De provincie is in zo'n proces de regis
seur. Ze moet de gemeenten animeren om
in hun bestemmingsplannen ruimte te ma
ken. Dat kan door aansporing, maar in het
uiterste geval ook met een aanwijziging. De
provincie kan zoiets beter dan het rijk om
dat we als tussenbestuur dichter bij de ge
meenten staan. Bij de NI 1 is het ons na een
goed gesprek met de minister gelukt om
haar ervan te overtuigen ook voor de reste
rende zeven kilometer geld vrij te maken.
Leiden barst uit zijn voegen. Valkenburg en
de Grote Polder worden genoemd als toe
komstige bouwlocaties. Wie maakt de dienst
uit, minister Pronk of de provincie?
„Er moet bij Leiden gebouwd worden. De
Leidse woningzoekenden moeten niet in
Haaglanden op zoek naar een huis, ook al
wilde minister De Boer. De Duin- en Bol
lenstreek is ook geen alternatief. We kijken
nu naar beide andere locaties. Dit jaar nog
wordt de studie afgerond. In beide gevallen
zijn we afhankelijk van het kabinet, maar
het is uiteindelijk de provincie die de be
bouwing in een streekplan moet regelen en
ordenen."
