Altijd op zoek
naar
raffinement
M
ZATERDAG 30 JANUARI 1999
Druk jaar voor bijna 75-jarige fotograaf Paul Huf
Bijna 75 is hij en nog altijd 'alive and shooting'. Verspilt geen tijd
met nadenken over zijn leeftijd, want in dit Paul Huf-jaar is nog zo
veel te doen. Net genezen van keelkanker werkt hij al weer aan de
voorbereidingen van exposities en boeken. Paul Huf: de man zonder
tegenslagen. Ook na driekwart eeuw is er nog dat bijna
jaloersmakende positivisme. Toen de dokter zei dat ze me gingen
bestralen, juichte ik. Want dan hoefde er niet gesneden te worden."
Brigitte Bardot met Jacques Tati (rechts) en Ed Sullivan, foto paul huf
Paul Huf maakte met het Engelse model Ann Pickford spraakmakende
foto's voor de Philips Favourites serie die in 1957 werd gelanceerd.
Het oog van de meester, fotograaf Paul Huf. foto gpd harmen de jong
ijn radioloog redeneert
dat een ziek dier zich onder de blaadjes ver
bergt en pas naar buiten komt als het over
is. Dan gaat-ie weer op zoek naar voedsel.
Zo is het ook met mij. Over veertien dagen
mag ik weer wat eten. Ik heb nu nog een
mond als een baby, met een jong slijmvlies-
je, een nieuw plafonnetje."
Paul Huf staat op van zijn bureau en loopt
naar een klein koelkastje in de werkkamer
van zijn studio. Hij pakt er twee pakjes met
vloeibaar astronautenvoedsel uit. „Over de
hele dag drink ik er zes. Ik heb de smaken
vanille en sinaasappel. Aardbeien neem ik
ook wel eens. Soms mix ik ze. Lekker. Net
een milkshake. Ze zijn er ook in chocolade,
karamel en passievrucht, maar die hoef ik
niet." Gewoon voedsel heeft hij al gepro
beerd. „Gestoomde tong. De smaak is heer
lijk, maar je hebt er geen genoegen van. Je
kauwt je suf." Over een tijdje mag hij weer
een boterham zonder korsten, met smeer
kaas. Dan lacht hij erom dat hij niet kon
Een kobaltblauwe pull-over op een donker
blauwe coltrui. Beige broek, bruine brogues.
Grote ogen onder borstelige wenkbrauwen
schieten heen en weer als hij het komende
jaar overdenkt. Zijn vingers spelen met een
sleuteltje. Het wordt een krankzinnige tijd,
vindt hij. Alsof hij niet een paar maanden
geleden werd getroffen door keelkanker, is
Huf inmiddels 'in full swing'. De röntgen
stralen hebben zijn reserves 'opgevreten',
zef de radioloog, maar daar heeft de foto
graaf in zijn jaar geen boodschap aan. Er is
nog genoeg te doen.
Er komen twee exposities in Groningen:
een van zijn platenhoezen die hij in de jaren
vijftig voor het Philips-label maakte, de an
dere, Paul Huf - My World, is een overzicht
van zijn oeuvre: de Willinkiaanse landschap
pen op Bonaire, allerlei collecties: van vlin
ders tot stalactieten, de trendsettende recla
mefoto's voor bier, architectuur, 'muren in
de wereld'. In het Amstelveense museum Jan
van der Togt wordt op 14 maart, zijn 75ste
verjaardag, een tentoonstelling geopend, be
doeld als hommage van de KLM aan Huf na
ruim een halve eeuw samenwerking. „Je ziet
op de foto's het soort candidness waar ik
vroeger heel beroemd om was", zegt de
maestro, „een man die leunt op een KLM-pa-
raplu, vingers die een glas van de maatschap
pij omsluiten. Maar ook Marijke Merckens als
stewardess." Hij noteert in zijn agenda dat hij
de verjaardag van de actrice niet mag verge
ten. En samensteller Wim Crouwel moet we
ten dat hij ook KLM-covers voor het blad
Holland Herald heeft gemaakt.
Voor de expositie Paul Huf Duo's, die in
mei in Naarden begint, moet hij nog wat
werk maken. Op zijn lijstje staat nog een foto
van Mini Maxi op een bijzondere locatie,
van zangeres Anouk samen met countryster
Ilse DeLange. „Dat lijken me nou leuke, Hol
landse grieten." Ook ziet hij Daphne Deckers
en Leontine Ruiters met hun baby's al voor
zich. „Weet je wie ook zo'n goeie kop heeft?
Die Chris Zegers, uit Onderweg naar Morgen.
Wat een mooie kerel."
Tussendoor dient Huf ook nog het jaarver
slag van Koninklijke Ahrend van beeldmateri
aal te voorzien. Het thema van dit jaar is be
roemde wouwen. „Ik moet daarvoor naar
Londen om die architecte, Sara Hadid, te
portretteren." „Zalia Hadid", verbetert zijn
assistent Floris Andrea op de achtergrond. En
dan heeft de gemeente Amsterdam het be
haagd om Paul Huf te laten vereeuwigen als
dank voor zijn verdiensten voor de hoofd
stad. „Ik heb Floris voorgedragen aan de ge
meente om de plaat te maken", lacht Huf.
„Een goeie jongen, hij heeft een techniek
ontwikkeld waarin de schilderkunst en de fo
tografie samenkomen."
Freelancer
Het is veel Huf dit jaar, geeft de fotograaf toe.
„Maar ik vind het wel leuk om te laten zien
dat ik door die keelkanker ben heen geko
men. Natuurlijk moet je oppassen voor over
kill. Aan de andere kant heb je ook weer voor
namedropping te zorgen, dat mensen weten
dat je er nog bent. Je bent en blijft een free
lancer."
Als 'Bekende Nederlander' komen opdra
ven in een tv-spelletje, daarin heeft hij niet zo
veel zin. „Je wordt dan gevraagd omdat bij
voorbeeld Mies Bouwman niet wil." Wel zit
hij op 2 maart op de bank bij Paul de Leeuw.
Huf realiseert zich dat hij door de tv-ster 'af
gemaakt' kan worden. „Hij zal wel over mijn
modellen beginnen. Ik zie wel hoe dflt gaat."
De Portretfotograaf Paul Huf geportretteerd.
zo'n 300.000 foto's heeft gemaakt. De eerste
schoot hij op twaalfjarige leeftijd, met een
Agfa Billy Record. In de beginjaren van de
oorlog ging hij werken bij fotograaf Jan Vor
stelman en maakte hij zijn eerste portretjes.
Artistiek werd Huf gevoed door Stephan Nij-
hoff, de zoon van de dichter. „Ik gaf hem wat
fotomateriaal en in ruil daarvoor kreeg ik les
sen van hem", herinnert hij zich. „Na de oor
log gingen we terug van Het Gooi naar Am
sterdam. Mijn vader, die acteur was, begon
weer op te treden in de Stadsschouwburg.
Ondertussen maakte ik foto's van zijn colle
ga's van de Nederlandse Comedie: Guus Her
mus, Ellen Vogel, Mary Dresselhuys. Dat
deed ik allemaal in het huis van Ko van Dijk.
Van lieverlee kreeg ik meer van die portrette-
rige opdrachtjes. Maar ik ontdekte bijvoor
beeld ook dat Eduard Verkade zeventig werd
en actrice Rika Hopper zestig. Ik maakte fo
to's van ze en stuurde het materiaal rond. Ik
had namelijk net ontdekt dat je voor gepubli
ceerde platen geld kon krijgen."
Door de portretten ving hij de aandacht
van reclamebureaus. En ook van de leiding
van het Centraal Brouwerij Kantoor (CBK), de
gezamenlijke bierbrouwers. „De heer Janssen
van het CBK wilde een foto van een paar
mensen die gezellig een biertje dronken. Tot
zijn verbazing ensceneerde ik niets in de stu
dio, maar ging naar de Posthoorn, een barre
tje op de hoek van de P.C. Hooftstraat en de
Hobbemastraat. Onderweg had ik een leuk
meisje uit een kiosk opgepikt - die is later nog
een groot model geworden - en een Canade
se ijshockeyer, die na de oorlog was blijven
hangen, en nog wat mensen. Janssen wist
niet wat hij zag. De foto van hen met een glas
in de hand werd de cover van het boekje How
to handle beer."
Uit die bierplaat is de beroemde Grolsch-
reclame voortgekomen. Dertig jaar lang stel
de Huf scherp op ambachtslieden en hun
meesterschap. „Ik legde de bewondering,
voor hun kunnen vast. Je zég gewoon dat die
man een bakker was of een vioolbouwer."
harmen de jong
r het raffine-
in dat je iets
doceert Huf.
Druppels
Voortdurend is hij op zoek na
ment. „Ik ben er voorstander 1
op zijn mooist moet laten zien'
„Als ik rozen fotografeer, dan pik de Sophia
Lorens en de Brigitte Bardots onder die bloe
men eruit en leg ik er nog een dauwdruppel
tje op. Voor de bierreclame bespoot ik glazen
deels met een matspuit. Dat spul kon je er
niet vanaf krijgen. Vervolgens spoot ik er van
een afstand wat water op. Dan zie je dat al
die onmetelijk kleine puntjes zich verzame
len en naar beneden lopen. Waar het glad is
gaat het makkelijker, waar het mat is moeilij
ker. Het ziet eruit zoals een lekker glas koud
bier eruit hoort te zien. Bij andere bierrecla
mes lijkt het of het glas onder de douche
heeft gestaan. Het mist die finesse, hè? Wat ik
doe is het opzoeken van de realiteit, om het
daarna mooier te maken.
Het is hetzelfde verhaal als bij de beroem
de platenhoezen. Voor de illustratie van de
langspeelplaat waarop pianist Glenn Gould
zich op Bach stort, toog Huf 's avonds naar
de Singel. De lichtreclarnes bij de Munttoren
Rolleiflex erop gericht en er een lensje opge
zet dat alleen dingen scherp krijgt op zo'n
tien centimeter afstand. Dat gaf gekleurde
cirkels op een zwarte achtergrond. Het film
pje heb ik weer in het toestel gedaan en mijn
vaste model, Ann Pickford, met een rode slui
er, gefotografeerd. Op goed geluk nam ik fo
to's van haar tegen een zwart doek." Trots
houdt hij de hoes omhoog. „Dit kwam eruit."
Als het onderwerp maar aanspreekt, maakt
Huf er een foto van. Of het nu mode is, een
collectie vlinders, Freddy Heineken op een
fauteuil van bierdozen of een landschap. Hij
zette de trend door als eerste fotograaf een
honorarium te vragen voor een koninklijk
portret. Dat was in 1952 toen hij Juliana in
zijn lens ving. Een koninklijke prent hoeft
voor hem niet meer. Het bijzondere is eraf,
de Oranjes worden nu zo vaak gefotogra
feerd.
Paul Huf: „Ik word portretteur genoemd,
maar ook glamourfotograaf of een studio-
man. Men probeert je voortdurend te labe
len, maar ik ben niet te vangen." Mensen
hebben echter zijn grote voorkeur. Wie zijn
studio in hartje Jordaan betreedt, stuit eerst
op een manshoog portret van een nog jonge
Hugo Claus. Het schuttersstuk van het
hoofdstedelijke college van Burgemeester en
Wethouders hangt in het trappenhuis. Maar
de meeste foto's in zijn werkkamer tonen
toch vrouwen, met benen zo lang als een rij
kardinalen op audiëntie bij de paus. Een pos
ter geeft uitzicht op een ingewikkelde legpuz
zel van een onderstel in netkousen. „Ik ben
natuurlijk een vrouwenman, een mannetjes-
dier, maar ik heb ook in het portretteren van
mannen veel plezier. Een man met een goede
das, goede schouders, haartjes op de hand, is
mooi om vast te leggen. Maar", gebaart hij
naar de netkousen, „leuke wijven, met lange
benen, da's natuurlijk enig."
De opmerking in een publicatie dat hij de
hele dag aan seks denkt, behoeft overigens
wel enige nuancering, vindt Huf. „Ik ben
geen platterik, niet zo'n persoon die hem de
hele dag maar ergens in wil steken. Maar het
feit blijft dat de hele wereld een grote bedoe
ning is van voortplanting, of het nu bloeme
tjes, beestjes of mensen zijn. Die driften zijn
eigenlijk hele leuke dingen. Het feit dat je
kunt ontwaken door iets dat zich voordoet,
dat je verrast kunt worden door het ongeken
de. Dat hoeft niet per se alleen maar te slaan
op vrouwen. Het kan in van alles zitten, een
prachtig beeldhouwwerk aai je ook. What
pleases the eye, is een soort verliefderigheid
die er altijd moet zijn. Ik ben altijd een beetje
verkikkerd op mijn modellen. Ook bij man
nen wil ik een zo-dichtbij-mogelijk-gevoel
hebben. Zo is het ook met een stilleven: een
paar besjes, een aardbei erbij en dat prachtig
uitgelicht."
Voor Playboy fotografeerde hij ooit Adèle
Bloemendaal, Penney de Jager en Viola Holt.
„Sophietje van Kleef ook, ja", grijnst Huf.
„Die vrouwen wilden per se dat ik de foto's
nam. Ik vind het eigenlijk een blad waar je
meisjes van 18 of 22 in hun prime time moet
Hier in Holland begon Playboy
oudere vrouwen, om te bewijzen dat die
mee konden. Het was leuk om te doen.
je je
nig aan hoeft te verhullen t
gang kon gaan."
De fotograaf droomt even weg bij de ge
dachte aan wat de mensen over honderd jaar
zullen zeggen als ze zijn door assistent Floris
gemaakte portret zien. „Ik ben in vele op
zichten voor de fotografie in Nederland
baanbrekend geweest", verklaart hij onom
wonden. „Door die hoezen is de kleurenfoto
grafie neergezet, ik heb de modefotografie
een gezicht gegeven, gaf met die groepsfoto's
voor De Telegraaf het sein voor het afdrukken
van grotere prenten in de kranten en ik ga
verder dan wat de portretwinkel doet."
Een Rembrandt van zijn tijd, het klink wat
al te blasé, maar toch... „Het is een beetje
tongue-in-cheek natuurlijk, maar je bent pas
iemand als je door Paul Huf gefotografeerd
bent. Dat beeld zal Rembrandt in zijn tijd van
zichzelf misschien ook gehad hebben." Een
'echte Huf is van voor naar achteren scherp,
vervolgt de meester. „Dat het in mekaar ge
beeldhouwd lijkt, dat het onmiskenbaar goed
in het kader staat, dat is ook een trefzekere
kant van mij." De bel gaat. Het is de persfoto
graaf. „Heb je veel rommel bij je", vraagt Huf
door de intercom.
De wereld volgens Paul Huf is een uiterma
te plezierig oord om te verblijven. „De wereld
is mooi en het is mijn last dat ik daar het
meest voor voel. Maar de wereld is ook mooi
in zijn verval. Er zit zoveel schoonheid in het
ouder worden. Het omvallen van een eik,
prachtig!"
Optimisme
Tegenslagen raken Huf niet, zegt hij. „Dat is
die vreselijk optimistische, positieve kant van
mij, die mij bijna kwalijk wordt genomen."
Zo haalde hij slechts zijn schouders op toen
hij een paar jaar geleden voor enkele tonnen
het schip was ingegaan. De zich expert noe
mende vriend die voor hem zou beleggen,
bleek het geld achterover gedrukt te hebben.
„Nou moet ik weer hard aan de slag, was het
enige wat ik dacht." En toen de dokter hem
vertelde dat een amandel en lymfeklieren
door de kanker waren aangetast, was er geen
moment van treurnis. „Ik zei tegen de artsen:
haal maar weg, die troep! Dat werd toen be
stralen. Ik heb gejuicht, want ze hoefden niet
te snijden."
Trouwens, het was Huf s tijd nog lang niet.
Hij wordt 96, daar is hij van overtuigd. „Dat is
een mooie leeftijd, net geen honderd. Als je
ziet hoe ik op mijn 74e ben, dan zijn die 22
jaar niks. Ik ga gewoon door met mijn jaar
verslagen, portretten en tentoonstellingen..."
Tijdens het poseren voor de persfotograaf
in Hufs studio ontstaat tussen de twee colle
ga's een levendige discussie over de schoon
heid van de draadontspanner. Beiden con
cluderen dat die van Hasselblad de mooiste
is. Dan stapt Huf in het diffuse licht dat zijn
softbox verspreidt. Nog voor er kan worden
scherpgesteld, plukt hij met beide handen
aan zijn gezicht. „Kijk, door die x-ray heb ik
van die slappe burgemeesterswangen gekre
gen. Zes kilo afgevallen. Maar dat eet ik er wel
weer bij, hoor."
