Koos Postema is weer thui
WEER
Opschudding om miljoenenerfenis van overbuurvrouw
li
Jackpot valt in Zuid-Holland
Mata Hari verried geg
grote geheimen
aan de Duitsers
„r,
WOENSDAG 27 JANUARI 1999
COMMENTAAR
Defensie wacht op echte keuzes
De reorganisatieplannen van minister De Grave om de nationale
defensie de volgende eeuw binnen te loodsen, brengen nauwelijks
de duidelijkheid waaraan zo zoetjes aan bij alle betrokkenen een
schreeuwende behoefte bestaat. De dilemma's zijn bekend: de be
hoefte aan verdediging is vandaag de dag omgekeerd evenredig
aan de neiging brandhaarden elders in de wereld te blussen. De
ene taak afschaffen ten gunste van de andere neigt echter naar een
roekeloosheid die in defensiekringen gelukkig geen gebruik is.
Daarnaast wordt het defensieapparaat getergd door aanhoudende
bezuinigingen, door de overschakeling naar een volledig beroeps
leger en door gezagsverslindende affaires zoals het debacle Srebre
nica. Er ligt kortom vrij veel op het bordje van minister De Grave,
maar van de daadkracht die hij in voorgaande politieke functies
liet zien, valt nu nog weinig te merken.
Het ziet er naar uit dat de bewindsman zijn handen vol heeft aan
het herstellen van het onder zijn voorganger Voorhoeve op defen
sie aangetaste primaat van de politiek. Bovendien heeft hij meer
tijd nodig voor het maken van principiële keuzes over aard en om
vang van de organisatie. Vandaar de slag om de arm: het definitie
ve plan komt pas eind dit jaar. Voor die tijd wil De Grave een pu
bliek debat over de toekomst.
Als het om vitale belangen als defensie gaat, is bedachtzaamheid
op zijn plaats, maar het kan geen kwaad als De Grave zichzelf en
zijn discussiegenoten de verplichting oplegt binnen een half jaar
tot heldere afwegingen te komen. Zodat de politieke besluitvor
ming voor het einde van het jaar een feit kan zijn. Het is onont
koombaar dat de komende maanden het taboe van tafel moet op
het afschaffen van een van de vier taken: landmacht, luchtmacht,
marine of marechaussee. Blijven bezuinigen op alle vier is op den
duur meer onverantwoord dan een besluit om bijvoorbeeld twee
van de vier legeronderdelen te laten fuseren.
De hoogste jackpot ooit,
18.505.053 gulden belastingvrij,
is gisteravond gevallen. Het
winnende lot is gekocht in
Zuid-Holland. De naam van de
winnaar wordt niet gepubli
ceerd, zo heeft een woordvoer
der van de Staatsloterij na af
loop van de trekking gezegd. De
prijs viel tijdens de Staatsloterij-
Eerst nat, dan koud
Met een erfenis van 1,5 miljoen gulden gaat
het Tilburgse echtpaar Van Berkel een op
vanghuis voor dak- en thuislozen en ex-ge-
detineerden beginnen. Het echtpaar heeft
het geld geërfd van hun hoogbejaarde
overbuurvrouw Doortje Willemse die vori
ge week op 90-jarige leeftijd overleed. Me
vrouw Van Berkel verzorgde de vrouw de
laatste zeven maanden van haar leven.
De opmerkelijke erfenis heeft de nodige
opschudding veroorzaakt in de buurt waar
het echtpaar woont. Daar wordt getwijfeld
aan de goede bedoelingen van het paar. Bij
de redactie van het Brabants Dagblad
kwam een anonieme fax met verdachtma
kingen aan het adres van de familie Van
Berkel binnen.
De Van Berkels, die aan de Afrikaander-
straat een gezinsvervangend tehuis voor li
chamelijk gehandicapten runnen, wilden
gisteren niet reageren op de commotie
rondom de erfenis en plannen voor het op
vanghuis. „Als die miljoenen voor ons wa
ren geweest, zouden we al lang weggeweest
zijn", is het enige commentaar van me
vrouw Van Berkel.
Om de plannen voor het opvanghuis vorm
te geven, heeft het Tilburgse echtpaar in
november vorig jaar de Stichting Vreugd
opgericht. Doel van de stichting is het op
richten van een opvanghuis voor dak- en
thuislozen en ex-gedetineerden. De bij de
oprichting betrokken notaris - mr. Van der
Loo-Baltesen - wil niets zeggen over de er
fenis en de stichting. „Wat ik met mijn cli
ënten bespreek blijft, binnen de muren van
het kantoor", aldus de notaris.
:htt
MENSELIJK
Ruim veertig jaar na zijn vader heeft PETER HILLARY gistere
voet en op ski's de Zuidpool bereikt. De Nieuw-Zeelander Hil 54I5E
op 4 november met twee Australiërs van de Nieuw-Zeelandse
Scott aan de grenzen van Antarctica vertrokken. Edmund Hill
man die, in 1953, samen met de Sherpagids Tenzing Norgay
ste de top van de Mount Everest bereikte, kwam met een groe,md
genoten in de arctische zomer van 1957-1958 op de Zuidpcx d z<
Hij bediende zich niet van ski's maar van gemotoriseerde voe v
Ongeveer honderd mensen juichten Peter Hillary en de Austr
toe toen zij om 9.15 uur (Nederlandse tijd) bij de Zuidpool
men. De drie wilden de tocht nadoen die de Britse ontdekkin 'dei
ger Robert Falcon Scott in 1912 maakte. Scott bereikte de 2 dal
maar ontdekte daar dat de Noor Roald Amundsen hem ruim
maand voor was geweest. Gedesillusioneerd stierf hij op de
Come-back van presentator met eigen programma bij de RVU
Goed geluk
Omdat we onlangs, dankzij een aanbieding, voor een kwartaal aan
loten in huis hebben gekregen, besloten we toch maareerts naar de
Staatsloterijshow te kijken.
Je weet maar nooit, immers.
Het werd inderdaad een heel bijzonder anderhalf uurtje. Zelden
hebben we namelijk een show gezien die tegelijkertijd bloedstollend
spannend en slaapvenvekkend saai was. En waar we bovendien zo
veel geluk voorbij zagen trekken.
Wat het spannende onderdeel was, laat zich makkelijk raden: de
prestaties van het eigen lot. Kan ik mij straks wijden aan de pro
gramma's van TV Monaco? Komen de recensies binnenkort vanaf
ons landgoed waar de kinderen dank zij de Staatsloterij fijn kun
nen ravotten? Het zijn van die vragen die je door het hoofd spelen.
Goed, nog niet bij de trekking van de prijzen van 25 gulden. En ook
bij die van 100 en 500 gulden is de spanning nog wel te houden.
Maar na de 1000 gulden gaat er toch wel wat kriebelen. En als pre
sentator Mare Klein Essink de trekking van de Jackpot van 18,5 mil
joen aankondigt...
De show zelf brengt die gespannen zenuwen gelukkig weer snel tot
bedaren. Er wordt door Klein Essink en de deelnemende koppels on
der uitbundige toejuichingen van het publiek weliswaar veel ge
sprongen, gerend, geschreeuwd en geblerd. Maar de spelletjes zijn
zo simpel - het soort uit de jaren '70-familieshows, met een elektro
nisch sausje er overheen - dat je er langzaam pij begint in te dutten.
Bovendien winnen de kandidaten elke troostprijs, auto en ton die
ze maar aangeboden worden, zodat het zenuwgestel ook op deze
manier niet buitengewoon op de proef wordt gesteld. En als het fi-
nalestel een van de slotspelletjes tergend traag spelen, beginnen de
seconden onderin beeld opeens geruststellend langhaam lijken weg
te tikken.
Het maakt mijn kater, als ze uiteindelijk de hoofdprijs van een ton
winnen, alleen maar groter. Terwijl ik nog wel zo dichtbij was. Eén
cijfertje.
Van die prijs van 25 gulden.
show op RTL4, waar de kersver
se wereldkampioen dart Ray
mond van Bameveld op de
knop mocht drukken. Het vori
ge record dateert uit 1997. Toen
kreeg de winnaar 13,6 miljoen
gulden op het winnende lot
nummer uitgekeerd.
Koos Postema (66)
komt deze week weer
thuis. Zaterdag keert
hij met een eigen pro
gramma terug bij de
publieke omroep. Om
precies te zijn: bij de
RVU. De éminence
grise van het vader
landse presentatoren-
gilde lijkt de klap van
het Sport7-debacle
weer geheel te boven
en denkt nog lang niet
aan stoppen. „Zolang
ze me blijven vragen
voor leuke program
ma's, draaf ik op."
Binnenkort ontmoet hij weer
zijn collega's uit een vorig le
ven. Met vijf oud-medestuden
ten van de lerarenopleiding
komt hij nog af en toe bijeen.
Een reünie met allang gepen
sioneerde onderwijzers en con
rectoren. Als hij destijds niet de
overstap naar de omroep had
gemaakt, had Koos Postema nu
ongetwijfeld ook van zijn ouwe
dag kunnen genieten. Maar 'ge
lukkig' kwam hij wel in het Hü-
versumse terecht en gaat hij na
bijna veertig jaar nog altijd on
verstoorbaar door.
„Ik kan ook niet anders", ver
ontschuldigt hij zich.. ..Daar
naast bestaat er bij de omroe
pen nog steeds belangstelling
voor mij. Merkwaardig, maar
wel leuk. Er was een reden om
te denken: ze bellen niet meer.
Maar dat deden ze wel. Ik heb
zelfs meerdere aanbiedingen
gekregen. De TROS stuurde mij
een voorstel voor een program
ma over ethische vraagstukken.
Een programma over leven en
dood. Het was heel professio
neel in elkaar gezet, maar ik
heb het toch teruggestuurd."
De man die vroeger in een
Groot Uur U geen levensvraag
meed, voelde er weinig voor om
mensen die net hadden ge
hoord dat ze nog maar kort
hadden te leven, te vragen
waaraan ze de resterende tijd
zouden besteden. Ook een pro
gramma bij een commerciële
zender waarin de geestelijke
volksgezondheid centraal
stond, ging niet door. Het 'aller
vriendelijkste' aanbod van de
RVU kon Postema, die sinds
twee jaar op Radio Rijnmond
wel een wekelijks lunchpro-
gramma presenteert en ook
voor TV Rijnmond program-
Koos Postema: „Bij de publieke omroepen zie ik al jarenlang mensen, van wie ik denk: hoe kunnen ze die toch op het scherm handhaven?"
FOTO CPD
ma's maakt, echter niet naast
zich neerleggen. „Die omroep
spreekt me aan. De weerbaar
heid van mensen vind ik fasci
nerend. Die wil ik onderzoeken.
En in de programma's van de
RVU zie ik dat teweer stellen te-
rug."
Voor de nieuwe serie Koos
Postema ter plekke' geldt dat
ook. De presentator die ooit fu
rore maakte met Achter het
nieuws, het al genoemde een
Groot Uur U en Klasgenoten,
voert steeds vanaf een andere
locatie gesprekken met mensen
over een plek die veel in hun le
ven betekent. „En die plek kan
overal zijn. Als ze maar belang
rijk is voor die persoon of groep
mensen. In de eerste aflevering
zijn we bijvoorbeeld in de Rot
terdamse wijk het Oude Wes
ten. Die wijk zou 25 jaar gele
den verdwijnen, maar actie
groepen hebben dat tegenge
houden. Wij zijn gaan kijken
wat ze ervan hebben gemaakt.
Waar vroeger de ergste krotten
stonden, is nu een leuk parkje.
Met toezicht, zodat er geen
junks komen. En in de zomer
kunnen kinderen er kamperen.
Maar het programma kan ook
over een topsporter gaan die
zich helemaal wezenloos traint
om naar die ene plek op de we
reld, Sydney, te kunnen. Of
zelfs over rugklachten. Wij zijn
een volk van rugklachten. De
plek is dan de rug."
„Voor iedereen", vervolgt de
geboren Rotterdammer, „heeft
het begrip 'plek' een andere be
tekenis. De dichter Rutger Kop
land heeft me op het idee ge
bracht. Van hem is het gedicht
'Een lege plek om te blijven'
Dat gegeven heeft me altijd ge
boeid. Ieder mens heeft wel een
plek met herinneringen. Als ik
Hilversum in rijd, kom ik altijd
langs een verweerde groene
bank onder een boom. Op die
bank zat ik veertig jaar geleden
toen ik bij de VARA ging sollici
teren. Ik was met de trein uit
Rotterdam gekomen en natuur
lijk veel te vroeg. Op die bank
heb ik toen gewacht. Daarna
ben ik er duizenden keren
langsgereden en nog vaak denk
ik terug aan die dag."
Sindsdien heeft Postema een
belangrijk stempel op de ge
schiedenis van de Nederlandse
omroep gedrukt. Hij werd groot
bij de VARA, koos na dertig jaar
voor de commerciëlen (TV10,
RTL) en hoopte met Sport7 zijn
imponerende carrière een
waardig slot te geven. Zoals be
kend ging de sportzender ten
onder en even leek de normaal
zo nuchtere presentator te wor
den meegetrokken naar de
diepte. Met een flinke slok op
kroop hij zelfs achter het stuur
van zijn auto; hetgeen hem op
een fikse boete en voorwaarde
lijke rij-ontzegging kwam te
staan.
Postema wil er niet meer over
praten. Sport7 was een vergis
sing, meer niet. Even vreesde
hij dat hij het stigma van de
sportzender voor altijd met zich
zou moeten meedragen, maar
dat bleek dus mee te vallen. Al
snel rinkelde weer de telefoon
in huize Postema. Blijkbaar was
er geen waardige opvolger
voorhanden. „Ha ha. Zo erg zal
het toch niet zijn? Er zijn zat
jongere presentatoren. Ook
goede. Ze zijn misschien iets
minder markant, maar ik mag
graag kijken naar Charles
Groenhuijsen, Paul Witteman
en Rob Trip. Ook de rrïanier
waarop Jeroen Pauw bezig is
met die kwesties, vind ik uitste
kend. Daarnaast valt me op dat
de nieuwkomers steeds meer
op elkaar lijken. Vooral bij de
commerciële omroepen. En als
ze het niet goed doen, zijn ze
ook meteen weer weg. Op zich
vind ik dat nog niet eens zo
slecht. Bij de publieke omroe
pen zie ik al jarenlang mensen,
van wie ik denk: hoe kunnen ze
die toch op het scherm hand
haven?"
Scherp van tong is Postema nog
steeds. Hoewel hij op sommige
dagen even niets met 'die om
roep' te maken wil hebben en
liever tijd aan zijn kleinkinde
ren besteedt, volgt hij de ont
wikkelingen nog op de voet. En
hij is altijd bereid zijn mening
te geven. Bijvoorbeeld over de
komende netprofilering, die in
feite de al jaren door Postema
gepropageerde definitieve ont
zuiling inhoudt.
„Ik zie het als een stap vooruit.
We schuiven langzaam op naar
de Engelse situatie en vanaf
mijn twintigste jaar ben ik al
een groot aanhanger van de
cha
it z<
yz
Het wordt ook tijd
hokjes verdwijnen. In di
maatschappij is dat afgi
jaren gebeurd. Dan kune
natuurlijk niet binnen d e,
roep blijven bestaan. en
Ik heb hevig verzuild ge n^e
en het altijd vreselijk gei
Als VARA bezocht je nie 1 I
ikki
nieuws te halen. We ma
een goed sportprogramiIS1
Bob Spaak, maar er wer
welijks over tennis gesp
Daar waren andere omi
voor. Iedereen had zijn
gebiedje. 'Als de derde
oodog uitbreekt, claimt
AVRO hem' werd in die
vaak spottend gezegd,
was het wél."
Die tijd is gelukkig voorl ÏH
vindt Postema. Al begrij
ook de vrees van Paul
man, die zich kritisch ui
over de plannen van de
van Bestuur van de NO;
programma's van de VA
dreigen over de drie netf1
spreid te worden. Dan
je dus als omroep tot ee
ducent. Maar aan de an
kant is het ook weer een
van de emancipatie wa«
lemaal zo voor waren. Z
sociaal-democraten.
Op Nederland 1 en ook
wel goed. Maar dat den
wordt, denk ik, toch eew
bleem. Hans van Beers
de Raad van Bestuur, rei
naar ik heb begrepen d<
animator van dit alles, v r
Nederland 3 een soort
maken. Hij is voorstand
een cultureel en educat 'e
Maar dan zul je toch mt |er^
moeten bieden dan Tsji!rpf
speelfilms met sombere P'
nen die door een bos lo
als de VPRO vaak uitzet
BBC 2 had ook het best
programma ter wereld,
Ladies. Die zender biedl
Jiskefet dan de VPRO en
grammeert niet alleen
mentaires achter elkaar..
op Nederland 3 straks Bi?,
I IJ Va, Ij
:htl
Lopende zaken, B&W ei IJ.
achter elkaar zet, is die
allang kapot als Paul de
om half twaalf aan de bi
komt."
Postema slaat op de taf<
teken dat hij zijn zegje
heeft gedaan. Er moet g
worden. Naast de serie i
RVU is hij ook nog bezij J\
acht portretten van havi
ronnen voor TV Rijnmo
schrijft hij samen met d
ricus Lammert Doedens
boek over de vaderland J
schiedenis. Er is nog gei
doen voor Koos Postera
ERIC DE BIE
Mier
In Lapland wordt historie geschreven. In het Finse Sodankyla, waar
vanaf 1905 metingen worden verricht, is het in januari nog nooit zo
koud geweest. Vanochtend werd daar -48,3 graden geregistreerd.
Daarmee werd het record uit 1941 -45,6 op 17 januari) terzijde ge
schoven. In de Noorse Finnmarken onderschreden de thermometers
zelfs de -50 graden (Karasjok -50,3). Kortom, ondanks alle geluiden
en berichten over het broeikaseffect en een veranderd klimaat kan de
natuur nog ijs- en ijskoud uitpakken.
Het ziet er inmiddels naar uit dat ook wij met de kou te maken gaan
krijgen. Op vrijdag daalt de temperatuur tot beneden het vriespunt en
in het weekeinde vriest het 's nachts matig, in het oosten plaatselijk
streng. De uitbreiding van de kou wordt veroorzaakt doordat zich boven
Scandinavië een krachtig gebied van hoge barometerstanden ontwik
kelt. Onder invloed van dit systeem gaat de wind uit het noordoosten
waaien. Doordat de wind tijdens het weekeinde afneemt en we de zon
geregeld te zien krijgen ziet het weerbeeld er helemaal niet zo slecht
uit.
Of de winter ook na het weekeinde stand weet te houden is nog met
onzekerheden omgeven. Voor de kou tot onze omgeving kan doordrin
gen krijgen we morgen nog een natte dag te verstouwen. Een actieve
storing '.rekt over de Noordzee naar het zuidoosten. Het systeem ver
oorzaakt perioden met regen en later buien. Bovendien waait het flink.
Aan de kust wordt enige tijd een harde tot stormachtige noordwesten
wind verwacht. Morgenavond gaat de wind naar het noorden tot noord
oosten. De temperaturen komen overdag nog uit op maximaal 8 gra
den.
Tijdens het afgelopen etmaal is er veel regen gevallen. Tijdens de mid
daguren draaide het om flinke buien met onweer en in de avond en de
afgelopen nacht trok een depressie over onze omgeving. In Santpoort-
-Noord viel totaal 21 mm, in Stompwijk 14 mm. Uit luchtdrukanaly
ses bleek dat het centrum van het systeem, kerndruk 993 hPa, zich
omstreeks 1 uur boven de Haarlemmermeer bevond. Daarna is de de
pressie naar het zuidoosten weggetrokken. Op de radar was omstreeks
23,45 uur een gebied zonder neerslag boven Zuid Holland te zien: het
centrum van de depressie.
jan visser
Arnhem mag zich verheugen in
de lelijkste binnenstad van Ne
derland. Tijdens de veldslag tus
sen Duitsers en geallieerden blijft
weinig overeind. Na de oorlog
doen de stadsbestuurders er nog
een schepje bovenop. Wat nog
resteert wordt met grote harts
tocht kaalgeslagen. Er komt van
die vreselijke jaren vijftig-bouw
voor in de plaats. Elke stad van
enige omvang kent die verdrieti
ge woonwijken. Wederopbouw is
net devies. In schoonheid wordt
niet geïnvesteerd. Het lot van
0 <p< Arnhem is nu dat de gemeente
van dat verminkte centrum
(ffe. zelfzo'n beetje een nieuw
bouwwijk heeft gemaakt.
Het Gelderse Haagje van
ooit verpulvert onder de
sloopkogel.
Vandaar dat de hele
boel twee generaties later
andermaal compleet op
de schop gaat. Ik loop er
recent war rond en tref op
en rond het Gele Rijders
plein een soort planologi
sche open hartoperatie aan.
onderdeel van plastische
chirurgie als laatste kans.
Een verbouwing trekt altijd
een wissel op een mens zijn
zenuwen, of het nu je eigen
huis is of de stad waar je
HAN MULDER
verkeert. Ik vlucht dus snel rich
ting museum voor moderne
kunst. Het is maar vijf minuten
met de trolleybus, het vervoer
waaraan Arnhem haar geruï
neerde wangen leent als aan een
trouwe minnaar, altijd stil in de
buurt. Maar ik ga lopen. En dat
is nou weer zo eigenaardig, want
bij elke schrede klaart het land
schap van Arnhem op.
Ik arriveer bij wat het aller
mooist gelegen museum van Ne
derland blijkt te zijn. Hoog bo
ven een beboste glooiing die be
neden tot aan de Rijn reikt, in
nevelen gehuld. Het herinnert
aan een schilderij van Claude
Monet en zonder dat je er eerst
langdurig voor in de rij hoeft te
staan. Binnen tref ik het meest
intrigerende kunstwerk waarmee
ik lange tijde oog in oog heb ge
staan.
Het is een video-installatie die de
bewegingen registreert van een
zwarte mier. Het dier, een werk
ster zo te zien, want zonder vleu
gels, zit opgesloten. Het territori
um is een stuk papier van twee
bij twee meter dat aan de vier
zijden met ijzeren randen is afge
sloten. Twee dagen volgt kunste
naar Yukinozi Yanagi uit Japan
de bewegingen van het insect op
de voet met rood krijt. Op een fo
to naast de video zie je zijn werk
wijze: in de ene hand een minus
cule videocamera, in de andere
het rode krijt. Het is dramatisch
en wreed.
Het dier mijdt het midden en
zoekt traumatisch de rand af. wil
ontsnappen. Het krijtspoor dat
het trekt wordt vooral in de hoe
ken een plakkaat van rood. Mie
ren hebben meestal geen vleu
gels. Dat beperkt ze in hun bewe
gingen maar ze compenseren dat
door hun sociale organisatie en
ongelofelijk soepele instinct. Het
zijn mensen op zes poten. Zij be
stieren de aardkorst, graven hem
uit, woelen hem om. zoals de
mens dat op zijn beurt doet met
wat op die aardkorst staat In
Arnhem kun je waarnemen wat
dddr vaak van komt. Yanagi zegt
dat hij het dier na die twee dagen
terug in zijn kolonie heeft gezet.
Het zij zo, maar een mierenleven
is voorgoed verwoest.
Mensen wenden zich steeds meer
tot de natuur. Tot in de hoogste
klingen. Die malle Belgische
prins praat met honden, onze ei
gen Irene doet het met bomen.
Maar begin liever met de mier in
Arnhem. Volg haar reis nergens
vandaan en nergens heen. Een
mens herkent zijn éigen povere
ziel en zaligheid.
Mata Hari heeft nooit grote ge
heimen aan de Duitsers verra
den. Dat blijkt uit dossiers van
de Britse geheime Dienst MI5
die vandaag openbaar zijn ge
maakt. De uit Leeuwarden af
komstige danseres, wier werke
lijke naam Margaretha Geer-
truida Zelle was, heeft zich tij
dens de Eerste Wereldoorlog
door de Duitse consul in Am
sterdam laten betalen. Maar
volgens Britse agenten van MI5
speelde zij de Duitsers geen
echt belangrijke informatie toe.
Toch eindigde Mata Hari's le
ven in 1917 voor een Frans
vuurpeloton, nadat zij na een
schijnproces schuldig was be
vonden aan spionage voor de
Duitsers.
Britten en Fransen hielden haar
al sinds 1915 in de gaten. In de
cember 1915 werd de in heel
Europa bekende danseres in de
Britse havenstad Folkstone op
gepakt. Zij kwam toen uit het
Noord-Franse Dieppe. Leden
van MI5 verhoorden haar, maar
vonden onvoldoende bewijzen
van spionageactiviteiten voor
de Duitsers. Zij had volgens de
dossiers die nu bekend zijn ge
worden „op elke vraag een pas
send antwoord."
te g
aa
j;
Jigi
tii
ij F
De Friezin deed alsof zij
Zuid-Amerika wilde gaa are
daar haar carrière voort
ten, maar zij keerde naa
derland terug, waar haa
de wachtte. Een Britse
postte bij haar woning
Haag. Toen zij in noven
1916 opnieuw de overst
naar Groot-Brittannië a
de, werd zij onmiddellij
pakt. Maar ook toen luk
niet haar een bekentent
dwingen. Mata Hari veil
dat een agent van de Be
bondgenoot van de Brit
geprobeerd haar voor di
sers te werven. Maar de
haar geëiste beloning va
joenen guldens kon hij
zeggen.
Een jaar later was het zo
handen van de Fransen
danseres na langdurige'
ren toe dat zij onder dei
naam H21 voor de Duits
gespioneerd. Een Britse
in Parijs schreef Londen
dat zij nooit een volledij
kentenis had afgelegd
zekere bewondering ste
vast dat zij nooit de naai
een medeplichtige had
noemd.
