Leidsch Dagblad | 1999 | 22 januari 1999 | pagina 2

'Abeltje' wil schieten
in een echte actiefilm

WEER

Het Gesprek van de Dag

De fopspeen van de nos

TV

Verkering

duurde
maar even

VRIJDAG 22 JANUARI 1999

COM

E N T A A R

Enige ordening in de brij van het Nederlandse omroepstelsel is
zeer welkom. De diepgekleurde identiteit van de omroepen uit de
bloeiperiode van het zuilenstelsel heeft plaats gemaakt voor een
grijs imago van massa-producenten, die slechts ten doel lijken te
hebben hun kijkcijfers zo hoog mogelijk op te krikken. Zodra ie
mand echter pleit voor het afschaffen van de zuilen, doen de om
roepen opeens een hartstochtelijk beroep op hun primaire begin
selen. Alsof er de laatste decennia niets is veranderd.

De diepgewortelde verzuiling is bij uitstek een kenmerk van de
Nederlandse samenleving en daardoor moeilijk te veranderen.
Desalniettemin gaan er ook in deze polder wel eens stemmen op
instituties als de publieke omroep aan te passen aan de eisen van
de tijd. Ook het bestuur van de NOS. waarin alle omroepen verte
genwoordigd zijn. beseft dat een herziening v an het stelsel nood
zakelijk is.

Zoals bij veel van dit soort zaken, is een eigen aanpak dan te ver
kiezen boven een van bovenaf opgelegd besluit. Vandaar dat de
NOS deze week een voorstel -heeft gelanceerd. De omroepen blij
ven. maar de presentatie van de zenders verandert. Als de plannen
doorgaan, kijken we voortaan niet langer naar Nederland 1, 2 of 3.
maar naar Het Net, Ons Net of Mijn Net.

Het idee is simpel. We creëren een zender voor iedereen, eentje
voor de hele familie en een voor de schaarse ooms en tantes die
wel eens willen nadenken over een programma. Die zenders wor
den vervolgens door de bestaande omroepzuilen gevuld met pro
gramma's die bij het profiel passen. Voila, denkt de NOS, een bre
de programmering en tevens behoud van de omroepen.

Een grotere fopspeen is zelden gepresenteerd. Het voorstel bete
kent immers inhoudelijk geen enkele verandering. Familiepro
gramma's van EO en AVRO gaan niet ineens op elkaar lijken, om
dat ze op dezelfde zender - Ons Net - een plaats krijgen. Evenmin
zullen NPS-programma's nog meer diepgang krijgen, omdat ze
ook straks op 3 - Mijn Net - te zien zijn.

De voorgestelde zenderkleuring wordt opnieuw een mix van alle
zendgemachtigden, en kan daardoor nooit het gewenste, heldere
profiel opleveren. Het enige resultaat van dit NOS-voorstel zal zijn
dat de kijkers opnieuw mogen gaan uitzoeken waar hun favoriete
programma's te zien zijn. Voor het overige blijft alles zoals het was,
in een omroepstelsel dat zichzelf zo langzamerhand toch echt wel
heeft overleefd.

Geen wonder dat verantwoordelijk staatssecretaris Van der
Ploeg met eigen ideeën komt. Hij wil de A-, de B- en de C-status
afschaffen, waardoor de publieke omroepen minder afhankelijk
worden van 'kijkcijferdwang'. Bovendien vervalt daardoor de
noodzaak hun zuilenidentiteit nog langer te exploiteren. Van der
Ploegs voorstel biedt aldus een échte kans op vernieuwing.

Stressen 'de factor mens

Stress, burn-out - één op de tietNederlanders schijnt er volgens on
derzoekers aan te lijden en de kosten als gevolg daan>an bedragen
jaarlijks miljarden. Het programma De Ochtenden liet er vorige
week al zijn licht over schijnen, gisteravond was het de beurt aan
Zembla. En je kunt je afvragen hoe vaak het ondenverp nog op het
scherm zal terugkeren. We zullen er. vrees ik. tot ver in de volgende
eeuw mee in de weer zijn.

In 'De Stressfactor' van Zembla werd nogal wat aandacht besteed
aan de manier waarop Hewlett-Packard, een automatiseringsbe
drijf met in Nederland 850 man/vrouw personeel, met stress van
zijn werknemrs omgaat. Dat vreselijke taaltje dat je dan krijgt voor
gezet. De personeels-hotemetoor die spreekt over 'de mens als kapi
taal-eenheid'. de bedrijfsarts die het heeft over social accountancy',
waarmee hij bedoelt dat er meer op 'de factor mens' moet worden
gelet. Wat zou het heerlijk zijn als ze lieden met dat soort praat eens
in een baan om Uranus zouden schieten.

Hewlett-Packard probeert zuinig op zijn personeel te zijn. ook al
omdat er wat dat betreft krapte heerst op de automatiseringsmarkt.
Vandaar stress-bestendigheidsbezigheden, bedrijfsyoga, fysiothera
pie en een 'happy hour' aan het eind van de week. Je zou zeggen dat
al dat gedoe niet nodig is als men dusdanige maatregelen op het
werk zelf neemt dat het niet tot stress heeft te komen. Maar daar
hoor je nou nooit wat over. Is natuurlijk ook veel te simpel gedacht.
De wetenschap is bij het onderzoek naar stress ook op een wat
merkivaardige manier bezig. In het programma werd een man ge
toond die de vergelijking met een robot prima kon doorstaan. Hij
zat tot de nok toe vol draadjes, buisjes en slangetjes, alsof hij na een
gecombineerd hart- en herseninfarct nog slechts kunstmatig in le
ven kon worden gehouden. Op impulsen tikte hij bepaalde dingen
op een beeldscherm, onderwijl werd zo'n beetje alles gemeten water
in hem omging. Moeder, waarnaar zijn we toch op weg?
Het hoogtepunt vond ik een onderzoek bij vuilnismannen. Er liep
een wetenschapper achter hen aan die vastlegde of ze iets met een of
twee handen deden en wat dat voor de hartfrequentie betekende.
Na verloop van tijd moesten ze wat urine afleveren want in je plas
schijnt een (on)behoorlijk stresshormoon te kunnen huizen.

Ach. als cabaret vond ik het niet onaardig maar dat zal wel niet de
bedoeling zijn geweest.

wil buys

Mist en gladheid

Het is tijdens de afgelopen nacht flink afgekoeld. Om 7 uur stond de
thermometer op het KNMI station te Bloemendaal aan Zee op-1,4 en
minimaal werd daar-2,0. De lage temperaturen traden op in combi
natie met mistbanken. Door aanvriezing van de mist was er hier en
daar sprake van gladde weggedeelten. Daar waar de mist relatief dik
was (geen sterren zichtbaar) viel het met de afkoeling mee. Schiphol
rapporteerde tot 7 uur geen lagere minimumtemperatuur dan 1,8.
De komende nacht en morgenochtend moet opnieuw rekening gehou
den worden met mist en gladheid. Waarschijnlijk wordt het nog wat
kouder dan de afgelopen nacht. Op sommige plaatsen zou het een
graad of 3 kunnen vriezen. Door aanvriezing van de mist worden bo
men en struiken hoogstwaarschijnlijk in een winters jasje gehesen. Als
de mist tijdig optrekt is er morgen nog kans op wat zonneschijn. Later
op de dag raakt het van het zuiden uit echter bewolkt. Uit het wolken
dek kan ook wat motregen vallen.

Onder invloed van een nog iets in betekenis toenemende storing bij
Schotland dringen in de nacht van zaterdag op zondag minder koude
luchtmassa's ons land binnen. Vriezen doet het dan niet meer en de
komst van de zachte lucht gaat gepaard met enige regen en motregen
en een aantrekkende zuidwestenwind. Zondag overdag is er kans op af
en toe zon maar maandag veroorzaakt een randstoring opnieuw regen
en stijgt de temperatuur tot 10-11 graden.

In de loop van volgende week wordt aan de achterzijde van een depres
sie boven Scandinavië minder zachte lucht aangevoerd. De kans op
winterweer blijft echter klein doordat een hogedrukgebied ten zuid
westen van Ierland de scepter blijft zwaaien. De aangevoerde lucht
massa's blijven daardoor grotendeels 'Atlantisch' van samenstelling.
Barre kou handhaaft zich in het noordoosten van Rusland. Eerder deze
week vroor het daar slechts een paar graden, tijdens de afgelopen
nacht werden minima tot beneden -40 graden geregistreerd. Gisteren
is het bij ons somber weer geweest maar het bleef nagenoeg overal
droog. Vlak aan zee werd het vooral 's middags mistig.
jan visser

Een jongetje met een rode rugzak springt de stoep op en af. Dat blonde koppie, die grote grijze
ogen... Het kan niet missen, dat is Abeltje. Een meisje herkent hem en loopt hem achterna. Hij
staat haar vriendelijk te woord en springt dan weer weg. Een heel gewoon jongetje, dat sinds zijn
film in de kerstvakantie uitkwam, beroemd is en wordt nagestaard.

Rick van Gastel: 'Ik denk dat ik talent heb

Abeltje heet eigenlijk Rick van
Gastel en woont in de Rotter
damse wijk Tuindorp Vreewijk.
Hij is elf jaar, de oudste thuis
van drie kinderen en zit in
groep acht van basisschool De
Mare. Hij speelt de hoofdrol in
het verfilmde boek Abeltje van
Annie M.G. Schmidt, over de
lotgevallen van een jongen die
met een meisje en twee volwas
senen in een op hol geslagen
lift de wereld in vliegt.Als deze
film niet aanslaat ga ik iets an
ders doen", zei producent Bur-
ny Bos vóór de première, maar
de bioscopen stroomden vol.
Iedereen kent nu het gezicht
van Rick van Gastel, dat zelfs
prijkt op de omslag van de
nieuwste druk van het boek.
Een half jaar lang stond Ricks
leven op z'n kop: hij zat vijf we
ken in Spanje, vijf dagen in
New York en bracht de rest van
de tijd door in opnamestudio's
in Luxemburg. Een onderwijze
res reisde mee, om te zorgen
dat Rick en zijn tegenspeelster
Soraya Smith (Laura in de film)
niet achterraakten op school.
Hoe was het om dit allemaal
mee te maken? „Geweldig",
zegt Rick met een brede lach.
„Het waren allemaal heel aardi
ge mensen en je kon echt lol
met ze beleven, 's Avonds zaten
we met z'n allen te eten. We
maakten heel veel grapjes.

Soms zat ik nog een mop te ver
tellen als er 'actie!' werd geroe
pen en dan moest het over."
Rick had het boek Abeltje 'al
wel vijf keer' gelezen toen hij
werd gevraagd voor de hoofd
rol. „Daarom was het wel raar
om gevraagd te worden", zegt
hij. Je mag hem gerust een An
nie M.G. Schmidt-fan noemen,
want hij heeft ook de Jip en Jan-
neke-verhaaltjes, Pluk van de
Petteflet en Minoes van kaft tot
kaft gelezen. Abeltje is op het
filmdoek wat anders dan in het
boek, maar als ervaren acteur
weet Rick dat boek en film
nooit hetzelfde zijn. „Bij elke
film waarin ik speel is het altijd
weer afwachten hoe ze het om
geschreven hebben", zegt hij
wijs.

Rick van Gastel heeft op z'n elf
de inderdaad al een indrukwek
kende carrière achter de rug.
Het begon allemaal heel toeval
lig. En het had weinig gescheeld
of Ricks filmloopbaan was er
helemaal niet geweest. Toen hij
zes jaar was, deelde het pro
ductiebedrijf Bos Bros, dat later
Abeltje zou maken, op zijn
school aanmeldingsformulieren
uit voor een screentest. Rick
viel op en kreeg een rol aange
boden in de serie 'Dag juf tot
morgen'. „Hij wilde per se mee
doen. terwijl wij tijdens de op
nameperiode op vakantie zou
den gaan", vertelt moeder Mar
jan. Uiteindelijk mocht hij met
een oppas achterblijven."

Zeven jaar was het acteurtje
toen. Vervolgens verscheen hij
in 'De jongen die nooit meer
praatte'. Beide keren onder re
gie van Ben Sombogaart, die
ook voor Abeltje tekende. Rick
speelde in '601/ en had, samen
met zijn jongere zusje Kaylee,
een klein rolletje in 'Karakter'.
Hij mocht meedoen in 'De ver
stekeling', en na Abeltje nam hij
al weer een rol voor z'n reke
ning in 'Moed', een aflevering
van 'De zeven deugden' die de
KRO vermoedelijk dit voorjaar
op het scherm brengt.
„Natuurlijk zijn we hartstikke
trots", zegt Ricks moeder, die

Rick van Gastel: „Je moet altijd aardig blijven, ledereen is gewoon even goed."

FOTO ANP

zoveel mogelijk haar man af
wisselde om Rick te begeleiden
op de set van Abeltje. „Zelf za
gen wij van tevoren niet dat hij
dat talent had. Veel mensen
zeiden: dit is een tweede Olivier
Tuinier (een iets ouder acteer
talent). Dat is leuk om te horen,
maar wij blijven hier erg nuch
ter onder. Wij hebben steeds
gezegd: het kan ineens afgelo
pen zijn. Als dat gebeurt, heb
ben we mooie herinneringen,
en maken we er verder abso
luut geen punt van."

Rick van Gastel is min of meer
zichzelf op het doek. Hij heeft
nooit toneellessen gehad. „Ik
heb Ben (Sombogaart) wel eens
horen zeggen dat kinderen niet
echt acteren, maar zichzelf na
doen", zegt hij. „Ik ben er ge
woon tussenuit gepikt. Ik denk
dat ik talent heb, om eerlijk te
zijn. Daar ben ik best trots op."
Dan, snel: „Niet dat ik wil op
scheppen, hoor!"

Hij is wel eens nerveus geweest,
vertelt hij. „Ik heb soms migrai
ne. Dat krijg ik als ik zenuwach
tig ben, of chocola eet, of als ik
lees in de auto. In Spanje heb ik
hoofdpijn gehad." Maar het fil
men was vaak ook onverdeeld
leuk. „Op die scène met het
plateau heb ik me het meest
verheugd." Hij doelt op de scè

ne, waarin Abeltje probeert om
via een kabelbaan te ontsnap
pen van een gevaarlijk eiland.
Laura zit op het rijdende pla
teau, hij hangt eraan. Het is het
moment waarop alle kinderen
hun adem inhouden: Laura
heeft nog een appeltje met hem
te schillen en gaat op zijn vin
gers staan, net zolang tot hij
drie keer 'sorry' heeft gezegd.
Het is een eigentijdse film-
Abeltje draagt een oorring, en
reist 't liefst per skateboard. In
New York plukte de crew een
bedreven skater van de straat,
die Rick de kneepjes bijbracht.
„Dat was fantastisch. Hij heeft
me bijvoorbeeld de 'ollie' en de
'kickflip' geleerd."

Minder opwindend waren de
vele opnamen in de lift. Maar
dankzij de humor van Frits
Lambrechts (meneer Tump) en
Marisa van Eyle (mevrouw Kla-
terhoen) was het daar soms ook
lachen geblazen. „Zij zijn heel
grappig en aardig. We deden
vaak spelletjes, bijvoorbeeld let
ters op je rug schrijven en dan
raden."

Filmopnamen werden afgewis
seld met lessen en huiswerk.
„Ik heb een beetje aardrijks
kunde en geschiedenis mee van
school genomen. Taal hoefde
niet, daar ben ik wel goed in.

Maar breuken vind ik moeilijk,
die hebben we flink geoefend.
Rick wil later liefst acteur of ca
meraman worden. „Ik twijfel
nog, want 't lijkt me allebei heel
leuk. Of profvoetballer natuur
lijk." Als het aan hem lag, zou
zijn volgende rol die van held
zijn in een echte actiefilm. „In
het oerwoud, of in de oorlog. Ik
hou namelijk wel van schie
ten." Niet voor niets is zijn lie
velingsprogramma 'The A-
team'. „En dat begint nu", zegt
hij met een schuine blik op de
televisie. Direct gevolgd door
een goeiig: „Doe maar rustig
aan, hoor."

Lijkt Rick op Abeltje? Is hij bij
voorbeeld net zo serieus? „Er
valt niet veel te lachen in de
film", zegt hij. „Maar Abeltje is
een skater met veel lef. Als ie
mand hem onder schot neemt,
gaat hij er toch gewoon op af. Ik
wil niet opscheppen over me
zelf, maar ik denk dat ik ook wel
moedig zou zijn. Ik heb zoiets
als dit avontuur nog nooit be
leefd. Ik zou het verhaal van de
film heel graag echt willen mee
maken."

Gevraagd naar advies voor an
dere jonge filmsterren-in-spe
zegt Rick: „Je moet jezelf blij
ven. Probeer niet verlegen te
zijn, en sluit snel vriendschap-

Rick van Gastel beantwoord
de de brandende vragen die
een aantal leeftijdsgenoten
van Abeltje ons meegaven.
Joey, 10: Heb je echt verke
ring gehad met Laura?

„Heel eventjes. Het begon
toen alle opnames voorbij
waren. Nu zijn we alleen nog
vrienden."

Myrna, 10: Schoten ze echt
bij de revolutie?

„Gelukkig niet! Toen ze die
schietpartijen opnamen, was
ik er niet bij. Maar volgens
mij hebben ze met lege ge
weren geschoten en later
met de computer het geluid
erbij gemaakt."

Eline, 11: Hoe speelden jullie
na dat de lift vloog?

„De lift stond in de studio op
een standaard met wielen,
waarop hij kon bewegen.
Daarachter hing een blauw
doek waarop ze de lucht
konden projecteren. In de
ruwe versie van de film zie je
een man duwen tegen de lift,
later is dat heel knap wegge-
monteerd."

Marco; 10: Stond je echt in je
blootje onder de douche?
„Ja hoor, maar het is apart
gefilmd, zonder dat Soraya
(Laura) het zag. Niet dat het
me zoveel uitmaakt: bij de
vrouwen van de kleding
stond ik ook wel eens in m'n
blootje."

Mariska, 11: Welke scène
moest je het vaakst over
doen?

„Mijn favoriete scène, waar
in ik aan die kabel hang en
alsmaar 'het spijt me' moet
zeggen tegen Laura. In het
echt hing ik in een soort tuig,
dus het was helemaal niet
gevaarlijk. Zij moest mij met
haar linkerarm omhoog trek
ken, terwijl ze rechts is, of
andersom, dat weet ik niet
meer. Maar het ging heel
moeilijk en ik werd ook moe,
want ik moest me telkens
optrekken."

Remco, 10: Hoe is het om
beroemd te zijn?

„Heel erg leuk. Maar het valt
me wel op dat dezelfde kin
deren steeds dezelfde vragen
aan me stellen. Er zijn een
paar meisjes bij, echt zó
klein (hij brengt zijn hand
naar zijn middel), die vragen
of ik verkering, met ze wil.
Dan lach ik maar. en dan zeg
ik nee. Soms is het wel eens
irritant, maar dan probeer ik
niet boos te worden."
Ricardo, 12: Is het, na de
film, anders om weer naar
school te gaan?

„Niet echt, maar ik krijg wel
heel veel vragen. Veel kinde
ren denken ineens dat ze
m'n vriend zijn, ook kinde
ren met wie ik veel ruzie heb.
Dan denk ik: hou effe op..."

pen met anderen. Je moet niet
iemand voorbijlopen en den
ken: ik speel in een film. Je
moet altijd aardig blijven. Ie
dereen is gewoon even goed."
maruke nu boer»

Diefstal

Verzekering na
stranden
walvissel

De gemeente Texel oJ
zich te verzekeren ten
stranding van walviss|
kust. Het opruimen vi
davers kan flink in dej
lopen, zodat het volge
woordvoerder Van Stj]
de gemeente wellicht
daarvoor een verzeke
sluiten. Texel wacht e
of de rijksoverheid wj
leid gaat ontwikkelen
opruimen van de aai
zeezoogdieren.
Volgens Van Schaik is
bezig met een notitie
problematiek. Kustge
komen volgens hems
kosten te staan wannt
hun strand een pot\
walvis aanspoelt. Om
laatste jaren zoveel va
zeezoogdieren op del
landse stranden belai
hebben musea er get
stelling meer voor. Dei
instellingen hebben in
één of meerdere walvf
in de collectie. DaardJ
en de gemeenten opvT
opruimkosten.

drul

Broer krijgt
inzage in va
kampdagbi «w

De president van de rlke
in Alkmaar heeft gisten Ac
ten dat F. Lubbers gea
krijgt in het Jappenkan
boek van zijn vader. Zi
heeft inzage altijd gewi en"tr
vanwege een belofte ai
moeder. Deze was ban
zoon het dagboek in dt
baarheid zou brengen.
Rechtbankpresident
oordeelde dat het boel
rechtmatige bezit is vai
en ze niet gedwongen!
den om het boekje dt
broer te laten lezen. I
kreeg het boekje van h
der in 1990, kort voorh for
lijden van de vrouw. Di
overleed al in 1988.
Lubbers eiste eerder in
emotioneel beladen ko r
inzage, omdat het hem
pen bij het verwerken ebb
chische problemen die
traumatische ervaringe ZL
kampjeugd zijn ontsta: 0p
verklaarde nooit de inti n
hebben gehad om het
blicatiedoelen te gebi
Als zoon van een gezoi
officier van het KNIL wXG
bers in 1938 geboren in
Hij is de enige van devi ,a^
deren die het boekje, dl rn0
vader tijdens de detenti Re|<
de in het Jappenkamp l
gehouden, nooit heefti .jj
lezen. De zoon is b;
vader de Jappen in
assisteerde en vermoed jja
daarom het boek voorli
borgen wordt gehoudei wc

stel

i, ir
Sky! ld-

MENSELIJ ,p,

bai

Het figuur van topmodelt me
CRAWFORD is voorlopig? teel
neerd, al is de 31 -jarigeDen
kaanse de laatste die daar
Cindy verwacht deze zome ,je~
juni, haar eerste kindje,
is Rande Gerber, een vro
del dat zich met succes i
ca stortte en twee bars, Th
key in New York en de
Los Angeles, exploiteert.

MONICA LEWINSKY is of örd<

logspad. Ze werkt momen' nd:
haar memoires. In 'Monici ?de
ry', de geautoriseerde biog LDi
Lewinsky van de hand van ten
Diana's biograaf AndrewM rwi
doet zij haar relatie metC' sCl
drie plaatsen achter de km hij
de doeken. Grootste schok kge
zou Monica met trillendesl
smeekt hebben de telefoon
leggen, op het moment dal
gedumpte stagiaire op het
stond Hillary Clinton end«
Chelsea in te lichten.

dook ik het gangetje in. De eerste vraag was:
welk boek kwam in aanmerking voor dief
stal? Het moest een boek zijn. vond ik, dat
niemand wilde hebben. Een toekomstige
winkeldochter. Ik had toen net gelezen dat
brievenverzamelingen van schrijvers de
boekhandels niet uit te branden zijn, dus
mijn keus viel op The Letters of F. Scott Fitz
gerald. Het was geen verstandige keus.
Het boek telde 640 pagina 's. Daardoor kon
je het niet gemakkelijk wegmoffelen in de
binnenzak van een colbertje. Ik herinner
mij nog goed dat ik, terwijl de paniek toe
sloeg en het zweet mij uitbrak, wanhopig
probeerde om het brievenboek in de binnen
zak van mijn colbertje te steken. Mijn pas
poort zat in de weg, dat moest er eerst uit.
Zelfs toen kon ik Fitzgerald niet wegkrijgen.
Uiteindelijk wist ik het omlaag te duwen,
maar toen scheurde de binnenzak van mijn
colbertje uit. Ik hoor het geluid nog. Mij leek
dat het door de hele winkel te horen moest
zijn. Voetstappen kwamen mijn kant al uit.

Haastig stapte ik uit het nauwe gangetje.
Een in het vak vergrijsde boekverkoper keek
mij glazig aan. Hij moet mijn knalrode
hoofd gezien hebben. Plus het zweet dat van
mijn voorhoofd gutste. Hij zei niets.
Ik strompelde de winkel uit. Eenmaal thuis
zette ik Fitzgerald tussen al mijn andere
Penguin Books. Het was een lange oranje
rij; daartussen zou 't niet opvallen. Spoedig
bleek dat ik er niet toe kon komen het brie
venboek uit de kast te nemen om erin te le
zen. Kwam ik mijn kamer in, dan leek het
of her oranje ruggetje opvlamde tussen al
die andere oranje ruggetjes. De witte letters
van de titel stonden in brand. Na een week
of drie wist ik: je krijgt je rust pas weer terug
als je hel boek netjes terugbrengt.

Met The letters in de uitgescheurde binnen
zak van mijn colbertje begaf ik mij weer
naar Kooyker. Nogmaals dook ik het nauwe
gangetje in. Op de plek waar Scott Fitzge
rald had gestaan, gaapte nog steeds een gat.
Dat was bemoedigend, vond ik. Ik greep het

boek en begon eraan te trekken. On
het feit dat m'n binnenzak was ua
scheurdzat het vastgeklonken. He
eenmaal dik.

Vertwijfeld stond ik eraan te rukken
opeens het hoofd van één der boekt
opdook vanachter de kast. 'Mijnheel
doet u daar', beet de man mij toe.
ik,..', stamelde ik. 'Uprobeert een
stelen', zei de man nijdig. 'Nee,zeiH
nee...'Wat doet u dan?' Ik kon geen
uitbrengen. De man greep mijn col
vast. sloeg het open en zag een oran
Scott Fitzgerald boven de binnenzc
mijn colbert uitsteken. Hij trok het6
keek ernaar, zei: 'Nee, dat is niet van
ook niet van ons geweest, maak dab
komt.'

En daarom staat Scott Fitzgerald
bij mij tussen de andere Penguins,
heb ik het nog steeds niet.

OC

MAARTEN 'T HART

In de barre jaren zestig, toen ik nog student
was, had ik een paar vrienden die regelma
tig boeken ontvreemdden. Ze vonden dat
doodgewoon. Ze vertelden hoe gemakkelijk
het was om bij boekhandel Kooyker in Lei
den een boek weg te nemen. Ze hielden mij
voor dat je getikt was als je nog voor een
boek betaalde.

Geleidelijk drong zich de gedach te aan
mij op dat ik ook eens moest proberen
om een boek te stelen. Ik begaf mij
naar Kooyker. De winkel was toen
nog een pijpenlade. In een nauw
gangetje stonden de Penguin
Books. Mij leek dat ik er daar wel
een van kon meenemen. Uitgever
noch boekhandel zouden daarvan
veel schade ondervinden. Toen heb
ik een keer of twintig met kloppend
hart Kooyker bezocht. In het nauwe
gangetje drentelde ik op en neer.
Steeds ging ik dan zonder boek heen.
Op een dag vermande ik mij. Weer