'Zo'n tocht is een helende tegenkracht'
Camera's in uitgaanscentra verhogen veilighei
KLANKBO!
Meningen
Niet alle computers hebben
een millenniumprobleem
RD
De binnenkant van Lei
wordt steeds gruweli
0
De twintigste eeuw eint
pas op 31 december 20
WOENSDAG 20 JANUAR11999
SDAG
REDACTIE PAUL DE VLIEG
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54,2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.i
UITGELICHT
Alle Turken heten Ali
en zijn moordenaars1
Naar aanleiding van de schiet
partij in Gorinchem is in de
journalistiek en daarmee ook
op onze redactie een discussie
gaande over de vraag hoe ver
we moeten gaan met het ver
melden van persoonlijke gege
vens van verdachten? Maakt
het wat uit dat de vermoedelij
ke dader van Turkse afkomst
is? Het antwoord op die vraag
is in elk geval niet meer het
hartgrondige 'nee' dat het
journalistieke handelen in dit
soort zaken tot voor kort do
mineerde.
Begin jaren zeventig voltrok
zich bij de meeste kranten in
Nederland een omwenteling
in de wijze van berichtgeving
over criminaliteit. Tot die tijd
kon je bijvoorbeeld in de krant
lezen: 'De 23-jarige Leidse
kraandrijver Klaas V. heeft gis
teren de 27-jarige Leiderdorp-
se bloemenverkoopster Toos
K. gewurgd. Het tweetal leefde
al enkele jaren in onmin'.
Zo gaat dat tegenwoordig
niet meer. Politie, justitie en
de media hebben meer oog
gekregen voor de privacy van
mensen en willen het stigma
tiseren van beroeps- en bevol
kingsgroepen voorkomen. Be
richtgeving blijft sedertdien
beperkt tot gegevens die een
relatie hebben tot het gebeur
de.
Dat een 23-jarige Leidenaar
zijn vriendin vanwege een ja
renlange ruzie wurgt, is een
bericht waard. Dat hij kraan
drijver is en zij bloemenver
koopster doet er niet toe. De
naam van de dader is niet van
belang en met de personalia
van het slachtoffer moet al he
lemaal zorgvuldig worden om
gesprongen. Als uit onderzoek
zou blijken dat negen van de
tien moorden door kraandrij
vers worden gepleegd, dan
blijft dat natuurlijk niet onver
meld.
Maar wat destijds om res
pectabele redenen is inge
voerd, blijkt vandaag de dag
om niet minder respectabele
redenen niet meer in alle ge
vallen vol te houden. De nuch
tere cijfers van politie en justi
tie laten bijvoorbeeld zien dat
zich verhoudingsgewijs meer
Marokkaanse dan niet-Marok
kaanse jongeren aan crimineel
gedrag schuldig maken. Dat
gegeven moet je niet verzwij
gen. want daarmee is het pu
blieke debat over de
van het probleem niet
diend.
De Duitse cineast Rainer
Wemer Fassbinder legde in
zijn film 'Alle Turken heten Ali'
het racisme in de Duitse sa
menleving bloot. De vraag
waar politie, justitie en media
zich nu over buigen is hoe wij
vrij naar Fassbinder kunnen
voorkomen dat het stigma on-
staat dat 'alle Turken Ali heten
en moordenaars zijn'. Daar
over volgende week meer.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
ider
NDW
"lvoorz:
4ider de
pedei
fetgees
Na de schokkende aanslag op het mu
ziekcafé Bacchus in Gorinchem, waar
bij twee jonge meisjes als toevallige
slachtoffers te betreuren waren, laait
de discussie over de aanpak van ge
weld in uitgaanscentra weer op. De
minister van justitie,
de Vereniging van
Nederlandse Ge
meenten, verschil
lende burgemeesters
en politiechefs be
pleiten dat er meer observatiecame
ra's in uitgaanscentra moeten komen.
Anderen twijfelen aan het effect van
dit middel, terwijl functionarissen van
de registratiekamer, die waakt over de
aantasting van de privacy van burgers,
terughoudendheid bepleiten.
OPINIE
Het is merkwaardig dat we
nooit iets horen over computers
zonder millenniumproblemen.
Ook lezen we nooit dat het ont
breken van de eerste twee cij
fers van een jaartal geheel en al
een fout is van de 'o zo slimme'
- maar toch kennelijk vrij dom
me - lieden die hun computers
simpelweg niet hebben voor
zien van die eerste twee cijfers.
Ook horen of lezen we nooit
dat een computer als de Apple
geen enkel probleem met dat
millennium heeft. Die waren
kennelijk slimmer vanaf het be
gin; elk jaartal stond en staat
volledig op de brieven, artike
len, enzovoort. De volop terecht
geprezen zogeheten Windows
zijn overigens ook door Apple
bedacht en op één of andere
wijze door minder slimme
mensen nagemaakt.
Ik heb geen enkele zakelijke
relatie met Apple, maar toch wil
ik wel even kwijt dat ik niet be
grijp waarom men niet even
meldt dat die computer geen
millenniumproblemen heeft.
Dat zou in elk geval eleganter
zijn. (En nogal zuur voor die an
dere slimmerds.)
K. Bakker,
Oegstgeest.
J.W. van der Sluijs is
burgemeester van Noordwij k.
Op verzoek van deze krant
schreef hij een opinie over de
zin of onzin van het plaatsen
van observatiecamera's in
uitgaansgebieden.
De rubriek ingezonden brieven in
de verschillende dagbladen geeft aan
dat ook het publiek verdeeld is over de
vraag of camera's helpen bij de beteu
geling van geweld. De discussie lijkt
zich toe te spitsen op een tweetal vra
gen. Ten eerste:
heeft het plaatsen
van een observatie
camera een positief
effect op het voorko
men van geweld in
uitgaanscentra. En ten tweede: is er
sprake van aantasting van de privacy
en waar ligt dan de grens.
Ten aanzien van de eerste vraag ben
ik van oordeel, dat er in algemene zin
wel een preventieve werking uitgaat
van het plaatsen van camera's. Dit
heeft echter alleen zin als dit een on
derdeel vormt van een planmatige
aanpak van 'veilig stappen'. Horeca,
gemeente en politie moeten geza
menlijk afspraken hebben gemaakt en
zich, ieder vanuit de eigen rol en ver
antwoordelijkheid, betrokken voelen
bij de veiligheid in het uitgaanscen
trum.
Het te observeren (deel van het) uit
gaanscentrum moet zich ook lenen
voor observatie met camera's. Dat be
tekent dat het gebied qua verlichting
en ruimtelijke indeling geschikt is
voor deze vorm van toezicht. De ca
mera's moeten vandalismebestendig
zijn en tenslotte moet het uitgaanspu
bliek ter plaatse duidelijk worden ge
ïnformeerd worden over de aanwezig
heid en het doel van de camera's. Dit
laatste heeft een dubbel doel: er gaat
een preventieve werking vanuit en uit
een oogpunt van privacybescherming
is het fatsoenlijk dat het publiek op de
hoogte is van het feit, dat het elektro-
nisch in de gaten wordt gehouden.
I Tot zover zullen de hoeders van de
g privacybescherming ook weinig moei-
- te hebben met de gang van zaken.
Banden moeten na 24 uur worden ge
wist en er mag door de politie slechts
in bijzondere omstandigheden live
worden meegekeken. Wanneer zich
ernstige strafbare feiten hebben voor
gedaan, kunnen beelden van observa
tiecamera's achteraf ter beschikking
gesteld worden van politie en justitie.
Zo bleken de beelden van de veld
slag tussen 'supporters' van Ajax en
Feyenoord vastgelegd te zijn door een
De Grent in Noordwijk. Hét uitgaansgebied voor Noordwijk en de regio.
observatiecamera van Rijkswaterstaat
langs de A9 en hebben deze in het
proces tegen verschillende supporters
een rol gespeeld. De beelden zijn zelfs
op de televisie uitgezonden.
Op zich is het goed dat de inzet van
camera's steeds kritisch wordt ge
volgd, maar ik zou toch willen pleiten
voor verdergaande mogelijkheden dan
de regelgeving nu biedt. Bij banken,
maar ook bij benzinestations houden
observatiecamera's ons doen en laten
in de gaten. De meeste mensen valt
het niet op en in een aantal gevallen
staat het ook niet aangegeven.
Ik vraag mij af of veel Nederlanders
er bezwaar tegen hebben, dat came
ra's over ons waken op bepaalde
openbare plaatsen. Uitgaanscentra
herbergen op bepaalde momenten
grote groepen jongeren. Er wordt veel
alcohol gebruikt en soms ook nog an
dere middelen. Geweld is in de meeste
uitgaanscentra nog een incident, maar
het komt met een zekere regelmaat
voor. Slechts de dodelijke slachtoffers
halen de landelijke berichtgeving,
maar vaak is er ook sprake van ernsti
ge verwondingen
Gezien de relatie tussen alcohol,
drugs en geweld vind ik het plaatsen
van observatiecamera's in een uit
gaansgebied onder de eerder genoem
de voorwaarden een wenselijke zaak,
die bovendien de handhavings- en
opsporingstaak kan ondersteunen. In
een aantal gevallen gaat het boven
dien om daders, die optreden in
groepsverband. Camerabeelden kun
nen een hulpmiddel zijn om achteraf
ieders aandeel vast te stellen, opdat de
juiste schuldigen worden gestraft.
Gezien het belang .waar om het hier
gaat, acht ik het tevens wenselijk dat
de politie live moet kunnen meekij
ken. Hierdoor kan mogelijk in een
vroegtijdig stadium preventie «W
opgetreden. Daarnaast zou
bepaalde omstandigheden
langer dan 24 uur willen be* in Ko
een analyse te kunnen makei letele
paalde incidenten, zodat een en raa
maal effectiever opgetreden
den, hetgeen uiteindelijk dei
ten goede komt. Dit moet w
delijke regelgeving worden i HIT
er moet sprake zijn van onai
ke controle.
Inbreuk op de privacy vat
lijkt mij niet aan de orde; zij?
dat door hun gewelddadig h
De inbreuk op de privacy van
gaanspubliek acht ik aam; (jg
gezien het grote belang vanv
in uitgaansgebieden, waar va
dig publiek onbezorgd moet
uitgaan.
hel o
DRS.J.W. VAN DER SLUUS
've
De RPF-ffactie van Katwijk
vindt dat er in Katwijk een
autoloze zondag moet komen.
Als argument voert de partij
niet alleen het terugdringen
van het autogebruik aan; zo n
maatregel heeft volgens de
RPF-ffactie ook voordelen voor
de zondagsrust.
De RPF-ffactie in Katwijk is
zich er niet van bewust dat in
Katwijk ook een groot deel van
de inwoners niet naar de kerk
RPF moet niet alle inwoners van
Katwijk zondagsrust opdringen
gaat en misschien dus ook niet
achter de zondagsrust staat.
Deze fractie houdt alleen reke
ning met hun zondagsrust en
niet met de vrije dag van an
dersdenkende mensen, zoals
ik, die op de vrije zondag er
met de auto op uit willen.
Het heeft al nadelen voor
niet-kerkgangers om in Katwijk
te wonen, omdat er op zondag
ook geen evenementen mogen
worden georganiseerd, omdat
de gemeente die simpelweg
verbiedt. Mensen die op zon
dag hun geloof willen belijden,
kunnen dit thuis of in hun ker
ken doen. Hiervoor hoef je niet
alle inwoners van Katwijk een
zondagsrust op te dringen.
In de Nederlandse grondwet
staat al tientallen jaren dat kerk
en staat zijn gescheiden. In
Katwijk is dat nog lang niet het
geval.
A. Mulder,
Katwijk.
Heel Nederland is tegen zinloos
geweld en tienduizenden van
ons zijn bereid om daar tegen te
demonstreren. Na de dodelijke
schietpartij in Gorinchem was
er blijkbaar behoefte om
gezamenlijk lucht te geven aan
opgekropte frustraties. Maar
wat de stille tocht nu precies
was: een signaal naar de
samenleving, een collectief
rouwproces, vertoon van
machteloze verontwaardiging
of een mediahappening, daar
zijn de meningen over verdeeld.
Heeft zo'n stille tocht misschien
niet één ding gemeen met dat
monster waartegen het is
gericht? Is de stille tocht zélf
niet zinloos?
U. Hentschei, hoogleraar persoonlijk-
heidspsychologie verbonden aan de
Universiteit Leiden: ,,Het is belangrijk
voor mensen om te laten zien: wij heb
ben het niet gedaan, wij geven onze
steun aan deze actie. Het heeft wel iets
sympathieks, maar wat levert het op?
Het heeft iets kunstmatigs, vooral ads
het wordt herhaald. Dan gaat het zo
van: we hebben weer een incident en
we organiseren weer wat. Na vijfhon
derd keer maakt het geen indruk meer.
Ik vind het wel goed dat je steun en
medelijden in het openbaar toont,
maar je moet er iets anders aan doen.
Je moet de herhaling voorkomen. Zo'n
stille tocht levert op den duur niets op.
Maar een rouwspecialist als meneer
Cleiren kan u daar vast meer over ver
tellen."
M. Cleiren, docent aan de Universi
teit Leiden en gespecialiseerd in ver
liesverwerking: ,,Er waren geen dertig
duizend mensen bij die stille tocht ge
weest als de media er niet bovenop
hadden gezeten. De onderlinge ver
banden in de maatschappij lopen te-
De stille tocht in Gorinchem. Heeft zoiets nou zin of niet?
genwoordig via de media. Je versterkt
het wij-gevoel. Je kunt dat 'politiek
correct' noemen, maar dat zal natuur
lijk niemand zeggen. Zo'n tocht heeft
in ieder geval een functie bij het om
gaan met angst. Mensen worden door
zo'n incident geconfronteerd met het
feit dat ze in één klap dood kunnen
zijn. De reactie daarop is voor een deel
het onschadelijk maken van de drei
ging, het bezweren van een onzeker
heid. Het is een spontaan opkomend
ritueel om de veiligheid en het ver
trouwen in elkaar te herstellen. Je
biedt massaal tegenwicht en dat is een
geruststellingen een signaal naar jezelf
en elkaar. Je zegt in feite in stilte: dit is
een onverteerbaar drama. Het is de
zwijgende meerderheid die spreekt.
Dat vind ik toe te juichen. Voor de fa
milie heeft de stille tocht wel nut, maar
ik zie het niet als collectief rouwproces.
Je kunt alleen rouwen om iemand
waar je een relatie mee hebt. Zo'n
tocht is een helende tegenkracht."
Hette Yftin uit Hoogmade, zelf slacht
offer van zinloos geweld in de Leidse
binnenstad: ,,Een stille tocht is een
noodzakelijk maatschappelijk signaal,
maar de neutraliserende werking is nul
komma nul. Het geweld heeft volgens
mij te maken met twee factoren. De
jeugd raakt door de commercie, door
films bijvoorbeeld, gewend aan ge
weld. Daarnaast leggen alcoholrecla
mes een link tussen alcohol en 'je pret-
FOTO PAUL V
tig en jong voelen'. Maar na zes tot
acht biertjes en een pilletje kunnen
mensen volledig uit hun bol gaan. Te
genwoordig tel je als jongere niet meer
mee als je niet iemand in elkaar slaat.
Ik ben daarom voorstander van het af
schaffen van reclames voor drank. Het
is nu Jazzweek, maar denk maar niet
dat ik Leiden inga. Ik drink thuis wel
een borreltje."
W. van Noord socioloog verbonden
aan de Universiteit van Leiden: ,,Zo'n
stille tocht legt een typisch menselijk
mechanisme bloot: imitatiegedrag
door groepsdwang. Als iemand bij de
stille tocht roept dat het openbaar ver
voer plat moet, neemt iedereen het
meteen over. Iemand die zich dan niet
honderd procent voor de goede zaak
inzet, is namelijk op voorhand al ver
dacht. Met alle respect voor de slacht
offers en hun familie, maar ik word
een beetje kriegel van die mooie more
le verontwaardiging van gezagsdra
gers. Het doet nogal gratuite aan.
Waarmee ik niet wil zeggen dat zo'n
tocht geen nut heeft. Mensen hebben
de behoefte een daad te stellen, ook al
is dat een machteloos gebaar. Zinloos
geweld moet tot de juiste proporties
worden teruggebracht. De kans datje
als Nederlander slachtoffer wordt van
geweld is nog steeds erg klein. Zinloos
geweld is nu een hype."
Bart Wisbrun uit Noordwijk, introdu
ceerde het lieveheersbeestje als mas
cotte tegen zinloos geweld:Uiteraard
heb ik meegelopen. Ik ben iemand
met een grote mond maar hier ben ik
behoorlijk stil van geworden. Of hier
door minder zinloos geweld zal plaats
vinden, weet ik niet. Wat ik wel weet, is
dat mensen een bepaalde angst heb
ben. Of dat nu terecht is of niet, die
angst moet worden weggenomen.
Voor mij is het doel in ieder geval in
grote saamhorigheid een signaal geven
datje dit soort dingen niet accepteert.
Dat je niet de gordijnen dichttrekt en
je ogen er voor sluit. Ik weet verder
niet wat je concreet tegen zinloos ge
weld zou moeten doen. Dat zou je aan
de beleidsmakers en politici moeten
wagen. Ik doe het op mijn manier."
Pastoor G. Claassen uit Hazerswoude:
„Ik heb het er afgelopen zaterdag in
mijn preek over gehad. Heeft het zin
om de klokken te luiden? Heeft zo'n
stille tocht eigenlijk zin? De wagen
worden steeds groter en de antwoor
den steeds moeilijker. Ik zie de stille
tocht als een uur van samenzijn van de
slachtoffers, een waarschuwing tegen
het geweld. Een stem tegen dat tekort
in mensen en tegen dat tekort in de
maatschappij. Zeker, je ervaart een ze
kere onmacht maar zo'n tocht is ook
zoeken naar inzicht. Maar ik ben niet
zo naïef te denken dat hierdoor het ge
weld zal stoppen."
CONNIE VAN UFFELEN EN PABLO CABENDA
Toen ik in februari 1996 een eruit ziet. Waarom
dakloze jongeman naar een naar de HKD ge[
slaapplaats aan het brengen moest ik herstellen
was, werd ik op de Beesten- daarna opnieuw won
markt door drie weemden - ik reerd. Toen waren
bedoel dus mensen die ik niet maanden verder. Ik
kende - van mijn bril beroofd
en vervolgens in elkaar gesla
gen. De krantensparende lezer
zou deze pijnlijke gebeurtenis
kunnen terugvinden op de pa
gina Leiden Regio, ik meen
op 4 februari 1996. In een roze
gekleurd kolommetje.
Ik ben toen naar de St. Agnes-
steeg gekropen en heb daar een
man die auto's stond te poet
sen, gewaagd de politie te bel
len om me naar de Eerste Hulp
te brengen. Er kwamen twee
wouwelijke agenten. Later
kreeg ik een pittige rekening die
ik zelf moest betalen (ik heb na
melijk een eigen risico van 1500
gulden).
Ik was net geopereerd aan
een kaakabces en in maart
moest daar nog iets aan worden
gedaan vanwege een kaakperfo-
ratie. Allemaal niet leuk. Van
wege de zinloze klappen die ik
kreeg op de Beestenmarkt no
men est omen?), heb ik twee we
ken in bed gelegen. Tijd om na
te denken.
Natuurlijk had ik achteraf
naar de HKD kunnen gaan. Bij
de HerKenningsDienst krijf je
dan een stapel foto's. Je wijst
een vent aan die je gemoles
teerd heeft. En dan?
Het vermelde incident is nu
zo'n drie jaar geleden en ik weet enige narigheid,
nog precies hoe die ene grote
lange blonde Hollandse fascist
(met twee mediterrane slaafjes)
Maar als je zelf
slachtoffer bent get
zogenaamd zinloos
veerd) geweld, dan
Dagblad toch met
lezen. Sindsdien en
thans vanuit de jou rordt
berichtgeving, dat d< teste
stad van Leiden in hfl
de (vrijdag tot en nu rmei
een sinistere plek isi
Er zijn veel mensen
het centrum van Lelt larie
weekeinde mijden, d
gen: ze gaan óf erge
naartoe, of ze blijven:
Op 3 oktober (je
wel even van tevoren
krijgt je hutspot en
wittebrood. Leuk i
denkwaardig, deze
verwijzen naar Leuk
Helaas, nu is het
van buitenaf gezien
'ontzet' is, maar voor
enders' wordt de
van Leiden steeds one
Steeds gruwelijker.
Raad uw wienden
sen een abonnemer nPri
Leidsch Dagblad. D tem
goed verzorgd en ii 3e.s
dagblad, dat u ook in!31
einde thuis kunt leze ^j'
Wink
betr.
ster
AAN C
szijr
niet t
len
lA^
TJNI
hierop
sch N
on
H
H «en
kelir
maa
staa
Vol goede moed en hoop zijn
we onlangs een nieuw jaar inge
gaan: 1999. Veel mensen be
schouwen het als zijnde het
laatste jaar van deze eeuw. Ook
het Leidsch Dagblad schrijft
over 'de afsluiting van deze
eeuw, aan het einde van dit
jaar'.
Voor zover ik weet, telt een
eeuw nog altijd honderd jaren.
In deze veronderstelling is het
logischer dat een eeuw van het
jaar 1 tot en met het jaar 100
loopt. Dat wil zeggen dat de
twintigste eeuw begon op 1 ja
nuari 1901 en dus zal eindigen
op 31 december 2000. Het is zo
eenvoudig, maar toch zijn er zo
velen die een eeuw van het jaar
nul tot en met 99 willen laten
lopen.
Op
met<
ndei
Voor degenen die l< ite p
staande als flauwekul kcnr
raad ik een kijkje o
woord 'eeuw' in de Gr voor
Ier Prins-encyclopedie
enige 'medium' dat rdui
wel lijkt open te hebbel le la
rs i
Omdat men al mO ige
met het moment va Deg<
eeuwwisseling gevierd hee
te worden, zal ik T
over de mensen meti
ker verstand stellen dz :Roi
maal geen 'milleniun f gebi
bestaat. Her
Nadenken over i een
eeuwwisseling zou wd nik
goed voornemen zijn derl.
Alphen aan puv